Obserwacja i wyniki analizy rekordowego bªysku GRB080319B Lech Wiktor Piotrowski Instytut Fizyki Do±wiadczalnej, Uniwersytet Warszawski Neutrina w laboratorium i kosmosie, Warszawa, 6.VI.2008
1 Odkrycie bªysku 2 3 4
Bªyski gamma Odkrycie bªysku Jedne z najbardziej energetycznych znanych nam zjawisk Emituj promieniowanie γ, X, optyczne i radiowe Odkryte w 1969 roku......ale obserwacje X, optyczne i radiowe to dopiero 13 lat historii Dwie podstawowe klasy bªysków dªugie (>2 s) i krótkie (<2s) Odpowiednio model zapa±ci hipernowej i zderzenia obiektów zwartych (NS-NS, NS-BH, WD-WD) W centrum powstaje prawdopodobnie czarna dziura Aktualnie obserwowane m. in. przez: Satelit Integral Satelit AGILE Satelit Konus Satelit SWIFT - dzi± gªówne ¹ródªo informacji o GRB
Pierwszy bªysk tej nocy roda, 19.03.2008... Satelita SWIFT jak co noc obserwuje niebo
Pierwszy bªysk tej nocy roda, 19.03.2008... Satelita SWIFT jak co noc obserwuje niebo Detektor BAT - 1.5 sr FoV, 15-150 kev - monitoring Detektor XRT - 24 24 FoV, 0.2-10 kev - follow up Detektor UVOT - 17 17 FoV, 170-650 nm - follow up
Pierwszy bªysk tej nocy roda, 19.03.2008... Satelita SWIFT jak co noc obserwuje niebo Detektor BAT - 1.5 sr FoV, 15-150 kev - monitoring Detektor XRT - 24 24 FoV, 0.2-10 kev - follow up Detektor UVOT - 17 17 FoV, 170-650 nm - follow up O 5:45 wykrywa GRB080319A, (13 h 45 m 25 s, 44 o 04 m 44 s )
Pierwszy bªysk tej nocy roda, 19.03.2008... Satelita SWIFT jak co noc obserwuje niebo Detektor BAT - 1.5 sr FoV, 15-150 kev - monitoring Detektor XRT - 24 24 FoV, 0.2-10 kev - follow up Detektor UVOT - 17 17 FoV, 170-650 nm - follow up O 5:45 wykrywa GRB080319A, (13 h 45 m 25 s, 44 o 04 m 44 s ) Poprzez sie Galactic Coordinates Network informacja pªynie do innych urz dze«
Pierwszy bªysk tej nocy roda, 19.03.2008... Satelita SWIFT jak co noc obserwuje niebo Detektor BAT - 1.5 sr FoV, 15-150 kev - monitoring Detektor XRT - 24 24 FoV, 0.2-10 kev - follow up Detektor UVOT - 17 17 FoV, 170-650 nm - follow up O 5:45 wykrywa GRB080319A, (13 h 45 m 25 s, 44 o 04 m 44 s ) Poprzez sie Galactic Coordinates Network informacja pªynie do innych urz dze«armia teleskopów naziemnych obraca si do bªysku... w tym kamery Pi of the Sky
Prototyp Odkrycie bªysku Prototypowa konstrukcja - podobna jak w innych eksperymentach: Dwie kamery na monta»u paralaktycznym Zasi g 12 m 14 m Automatycznie pod»aj za FoV SWIFT, reaguj na alerty z GCN Ale, w odró»nieniu od wi kszo±ci: B. du»e pole widzenia - 20.7 o 20.7 o, B. du»a rozd¹. czasowa - 10 s Dodatkowo wyposa»ony w: Algorytm wykrywania krótkich bªysków w czasie rzeczywistym Algorytmy o-line do wykrywania poja±nie«i nowych obiektów Prototyp skierowaª si w kierunku GRB080319A i byªo troch zamieszania...
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s )
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Katarzyna Maªek: 2) Mar 19 01:46:45 2008 LCO, RA=206.354d, Dec=+44.079d pojechalismy do niego. pierwsza klatke zebralismy 2.5 min po triggerze 3) Mar 19 02:13:06 2008 LCO, RA=217.926d, Dec=+36.303d pierwsza klatka na miejscu blysku zebrana 57sek po triggerze (blyski w niedalekiej odleglosci), niestety nie bylismy zdecydowani, ktory z blyskow ogladamy i po zebraniu 3 klatek wrocilismy do pierwszego pola, tam zebralismy dwie klatki i dopiero wtedy wrocilismy do dalszej obserwacji pola z ostaniego blysku nie sciagalam klatek z tych blyskow. Pozdrawiam, Kasia
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Lech Wiktor Piotrowski: Prosze spojrzec na 97 klatke. PEwnie rtadosc przedwczesna ale wlasnie to zobaczylem. Lech Wiktor Piotrowski
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Pocz tkowo bªysk wydawaª si zbyt jasny... satelita...
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Pocz tkowo bªysk wydawaª si zbyt jasny... satelita... Po chwili skupienia M. Sokoªowski i A. F. arnecki, widz c bªysk na kilku klatkach - wyglada to rewelacyjnie, to bardzo obiecujace
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Pocz tkowo bªysk wydawaª si zbyt jasny... satelita... Po chwili skupienia M. Sokoªowski i A. F. arnecki, widz c bªysk na kilku klatkach - wyglada to rewelacyjnie, to bardzo obiecujace Pó¹niej okazaªo si,»e algorytm wykrywania bªysków samodzielnie wykryª ten GRB
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Pocz tkowo bªysk wydawaª si zbyt jasny... satelita... Po chwili skupienia M. Sokoªowski i A. F. arnecki, widz c bªysk na kilku klatkach - wyglada to rewelacyjnie, to bardzo obiecujace Pó¹niej okazaªo si,»e algorytm wykrywania bªysków samodzielnie wykryª ten GRB
Nasz pierwszy GRB Odkrycie bªysku O 6:12:49 SWIFT wykrywa GRB080319B, (14 h 31 m 42 s, 36 o 18 m 10 s ) Szychtuj ca tej nocy K. Maªek dostaje SMSem informacje o bªyskach i o 8:21 naszego czasu wysyªa e-mail Po obudzeniu si, L. W. Piotrowski zauwa»a,»e bªysk A byª bardzo blisko bªysku B i ±ci ga klatki Od 23 minut pozycja GRB080319A w ±rodku klatki, natomiast GRB080319B na jej kraw dzi Pocz tkowo bªysk wydawaª si zbyt jasny... satelita... Po chwili skupienia M. Sokoªowski i A. F. arnecki, widz c bªysk na kilku klatkach - wyglada to rewelacyjnie, to bardzo obiecujace Pó¹niej okazaªo si,»e algorytm wykrywania bªysków samodzielnie wykryª ten GRB
Bªyskawiczne obserwacje optyczne Po jakim± czasie napªywaj dane z innych eksperymentów... Pierwsza ekspozycja Pi z bªyskiem 2.75 ± 5 s w porównaniu z triggerem SWIFT Maksymalna jasno± 5.7 m
Bªyskawiczne obserwacje optyczne Po jakim± czasie napªywaj dane z innych eksperymentów... Pierwsza ekspozycja Pi z bªyskiem 2.75 ± 5 s w porównaniu z triggerem SWIFT Maksymalna jasno± 5.7 m Raptor zauwa»yª co± na ekspozycji +2 +12
Bªyskawiczne obserwacje optyczne Po jakim± czasie napªywaj dane z innych eksperymentów... Pierwsza ekspozycja Pi z bªyskiem 2.75 ± 5 s w porównaniu z triggerem SWIFT Maksymalna jasno± 5.7 m Raptor zauwa»yª co± na ekspozycji +2 +12 Bªysk w zasi gu eksperymentu TORTORA 10 s po triggerze - maks. jasno± 5.3 m
Bªyskawiczne obserwacje optyczne Po jakim± czasie napªywaj dane z innych eksperymentów... Pierwsza ekspozycja Pi z bªyskiem 2.75 ± 5 s w porównaniu z triggerem SWIFT Maksymalna jasno± 5.7 m Raptor zauwa»yª co± na ekspozycji +2 +12 Bªysk w zasi gu eksperymentu TORTORA 10 s po triggerze - maks. jasno± 5.3 m W ci gu dni przychodz informacje m. in. z: Teleskopów VLA, KAIT, Nickel, Gemini-S detektora Konus-Wind (18-1160 kev) satelity Chandra (promieniowanie X)
Jego wysoko± najja±niejszy Najja±niejszy optycznie zaobserwowany GRB, E opt,iso = 3 10 51
Jego wysoko± najja±niejszy Najja±niejszy optycznie zaobserwowany GRB, E opt,iso = 3 10 51 Szczytowa jasno± optyczna 18 s po triggerze, 5.3 m 5.7 m Widoczny goªym okiem przez 40 s!
Jego wysoko± najja±niejszy Najja±niejszy optycznie zaobserwowany GRB, E opt,iso = 3 10 51 Szczytowa jasno± optyczna 18 s po triggerze, 5.3 m 5.7 m Widoczny goªym okiem przez 40 s! Bardzo jasny w γ: Eγ,iso = 1.3 10 54 erg (20keV-7MeV)
Jego wysoko± najja±niejszy Najja±niejszy optycznie zaobserwowany GRB, E opt,iso = 3 10 51 Szczytowa jasno± optyczna 18 s po triggerze, 5.3 m 5.7 m Widoczny goªym okiem przez 40 s! Bardzo jasny w γ: Eγ,iso = 1.3 10 54 erg (20keV-7MeV) Najja±niejszy GRB w promieniowaniu X
Jego wysoko± najja±niejszy Najja±niejszy optycznie zaobserwowany GRB, E opt,iso = 3 10 51 Szczytowa jasno± optyczna 18 s po triggerze, 5.3 m 5.7 m Widoczny goªym okiem przez 40 s! Bardzo jasny w γ: Eγ,iso = 1.3 10 54 erg (20keV-7MeV) Najja±niejszy GRB w promieniowaniu X Czas trwania 57s Odlegªo± : z 0.937 = 7.5 Gy Najja±niejszy obserwowany obiekt w kosmosie - 2.5 10 6 ja±niejszy ni» poprzedni rekordzista SN 2005ap
Jego wysoko± najja±niejszy Rekordowe obserwacje 6 rz dów wielko±ci w jasno±ci 11 rz dów wielko±ci w widmie (radio, IR-VIS-UV, X, γ) Ci gªe obserwacje od minut przed, do tygodni po GRB
Jego wysoko± najja±niejszy Rekordowe obserwacje 6 rz dów wielko±ci w jasno±ci 11 rz dów wielko±ci w widmie (radio, IR-VIS-UV, X, γ) Ci gªe obserwacje od minut przed, do tygodni po GRB Pierwsze potwierdzenie jednoczesnej emisji optycznej i w gammach z dokªadno±ci do 2.25 +7.75 s - Pi of the Sky Pierwsza pewna korelacja maksimów w gammach i optycznych - TORTORA, Pi of the Sky Bezprecedensowa rozdzielczo± czasowa - 10 s, 0-200 s po triggerze (Pi, Raptor), 1 s w pobli»u maksimum (TORTORA)
Emisja optyczna równoczesna z γ Wcze±niej byªy dwa bªyski z tzw. prompt optical emmision: GRB990123 (ROTSE) Do odkrycia GRB080319B najja±niejszy bªysk Szczyt w gammach ponad 20 s po triggerze Prawdopodobnie emisja równoczesna z gammami, ale 30 s rozdz. czasowa GRB041219 (RAPTOR) Obserwacje wyzwolone przez prekursor Emisja równoczesna z gammami, ale mala rozdz. czasowa Obie obserwacje mocno sugerowaªy równoczesno± emisji γ i optycznej, ale»adna nie pokrywaªa pocz tku bªysku rozdzielczo± czasowa uniemo»liwiaªa szczegóªow analiz GRB080319B to pierwsza okazja do tak szczegóªowych testów modeli
Model kuli ognistej Odkrycie bªysku Nieokre±lony centralny silnik wyrzuca strug paczek materii Mo»e... przed GRB, wewn trz gwiazdy, zderzenia paczek ν
Model kuli ognistej Odkrycie bªysku Nieokre±lony centralny silnik wyrzuca strug paczek materii Mo»e... przed GRB, wewn trz gwiazdy, zderzenia paczek ν Wewn trzne zderzenia paczek o ró»nej pr dko±ci - internal shocks Podstawowy etap produkcji γ - post puj ce zderzenia Niskoenergetyczny ogon optyczny - jeden z modeli wczesnej emisji optycznej, równoczesnej z γ
Model kuli ognistej Odkrycie bªysku Nieokre±lony centralny silnik wyrzuca strug paczek materii Mo»e... przed GRB, wewn trz gwiazdy, zderzenia paczek ν Wewn trzne zderzenia paczek o ró»nej pr dko±ci - internal shocks Podstawowy etap produkcji γ - post puj ce zderzenia Niskoenergetyczny ogon optyczny - jeden z modeli wczesnej emisji optycznej, równoczesnej z γ Zewn trzne zderzenia paczek z wiatrem gwiezdnym albo ISM - external shocks Produkcja X, optyczna, radiowa Zderzenia wsteczne - fala wsteczna wracaj ca po zderzeniu zewn trznym Podstawowy model wczesnej emisji optycznej, nieco opó¹nionej wzgl. γ
Fazy GRB080319B Odkrycie bªysku Wida wyra¹ne ró»nice mi dzy ró»nymi cz ±ciami optycznej krzywej blasku: t < 50 s - emisja optyczna równoczesna z γ 50 < t < 800 s - wczesna emisja optyczna - fala wsteczna 800 s < t - po±wiata - zderzenie z zewn trznym o±rodkiem
Emisja optyczna równoczesna z γ Emisja γ i optyczna z tego samego obszaru Koincydencja czasowa Bardzo podobny caªkowity ksztaªt krzywych blasku Fala wsteczna? - nie zbyt gwaªtowne narastanie i spadek krzywej blasku staªa szeroko± czasowa impulsów optycznych - powinna rosn przynajmniej liniowo
Emisja optyczna równoczesna z γ Niskoenegetyczny ogon γ? - nie Strumie«optyczny o 4 rz dy wielko±ci wi kszy ni» wynik ekstrapolacji γ do niskich energii Produkcja γ poprzez emisje synchrotronow nie mo»e da tak odmiennego ogona
Emisja optyczna równoczesna z γ Obszar emisji optycznej i γ ten sam, ale inny mechanizm powstawania Najbardziej naturalny mechanizm synchrotron self-compton (SSC) dla γ promieniowanie synchrotronowe dla optycznych Przy czym, aby Eγ > E opt, stosunek strat energii w odwrotnym procesie Comptona do strat w emisji synchrotronowej: Y νfν(ep) >= 10 νfν(e p,syn) gdzie E p,syn to energia w piku widma synchrotronowego νfν. To implikuje odwrotny proces Comptona drugiego rz du Emisja w zakresie GeV bardziej energetyczna o Y>=10
Korelacja pików optycznych i γ Na pierwszy rzut oka emisja w γ i optyczna wydaj si skorelowane Analiza pokazuje korelacj przy narastaniu i spadaniu strumienia......i brak korelacji w ±rodku - co sugeruje,»e ogólnie jej nie ma
Obszar emisji Z jasno±ci optycznej bªysku wynika,»e czynnik Lorentza: Γ 10 3 przy czym skala zmienno±ci w modelu wewn trznych zderze«: tν = R Γ 2 c Co daje niezwykle du» odlegªo± obszaru emisji od centralnego silnika R = 10 16 R16 cm, gdzie 0.8 <= R16(tν/2s) 1/3 <= 20 Ta odlegªo± wi»e si z maª g sto±ci materii i tym samym maª grubo±cia optyczn. W innych bªyskach mniejsze Γ mo»e powodowa znacznie slabsz pocz tkow emisj optyczn
Pó¹niejsza emisja Odkrycie bªysku Optyczna krzywa blasku - superpozycja 3 krzywych opisywanych prawem pot gowym Krzywa blasku w X - potrójnie zªamana krzywa opisywana prawem pot gowym Krzywe blasku w X i optyczna znacz co ró»ni si w ci gu pierwszych 12 godzin - niezgodno± ze standradowymi modelami GRB. proponowany model dwukomponentowego d»etu
Model d»etu dwukomponentowego Dwa skªadniki: Wewn trzny, w ski, ultrarelatywistyczny, zaªamanie w t b,1 2800 s Zewn trzny, mniej energetyczny, zaªamanie w t b,1 1 Ms Trzykrotnie zªamana krzywa blasku w X - superpozycja jednokrotnie zªamanych krzywych dla ka»dego skªadnika optyczna, 50 < t < 800 s - dominuje fala wsteczna - oddziaªywanie zewn trznego d»etu z materi, pik w 50 s, przykryty przez pocz tkow emisj optyczn optyczna, 50 < t < 800 s - post puj ce zderzenia zewn trznego d»etu z otaczj c materi X, 50 s < t < 40 ks - post puj ce zderzenia wewn trznego d»etu z otaczaj c materi X, 40 ks < t - post puj ce zderzenia zewn trznego d»etu z otaczaj c materi
Model d»etu dwukomponentowego Z czasów zaªamania d»etów wynikaj k ty rozwarcia: 0.2 o dla d»etu wewn trznego 4 o dla d»etu zewn trznego
Model d»etu dwukomponentowego Potencjaª odkrywczy D»et wewn trzny skierowany na nas - du»o szcz ±cia, prawdopodobie«stwo 10 3 Podobne odkrycie co 3-10 lat Problemy z modelem zbyt ostre zaªamania d»etów pewne odchylenia w dopasowaniach wymagana koincydencja Mo»liwe s inne modele, ale ten na razie udaªo si dopasowa najlepiej
Prekursor Odkrycie bªysku Przewidywania Niektóre modele przewiduj istnienie prekursora optycznego o jasno±ci 5 20% wªa±ciwego bªysku Tak jasny bªysk - jasny, wykrywalny prekursor
Prekursor Odkrycie bªysku Przewidywania Fakty Niektóre modele przewiduj istnienie prekursora optycznego o jasno±ci 5 20% wªa±ciwego bªysku Tak jasny bªysk - jasny, wykrywalny prekursor Nie udaªo nam si znale¹ prekursora na naszych danych Inne eksperymenty te» o nim nie informowaªy
Odkrycie bªysku GRB080319B nie daje si poprawnie opisa dotychczasowymi modelami Model d»etu dwukomponentowego - niedoskonaªy, ale na razie najlepszy Pasuj cy do numerycznych symulacji d»etów z collapsarów Natychmiastowa obserwacja tego GRB to zestaw poª czenie czynników: du»ego pola widzenia du»ego szcz ±cia (co do pozycji GRB080319A) Jak wyeliminowa czynnik szcz ±cia?
Finalny system Pi of the Sky 2 zestawy po 16 kamer, pole widzenia 2sr > FoV SWIFT, FoV GLAST 2 tryby pracy kamer Obserwacja s siednich kawaªków nieba - rozchylone Obserwacja tego samego kawaªka nieba przez 4 kamery - wi kszy zasi g Du»o wi ksze prawdopodobie«stwo zaobserwowania bªysku optycznego Sprawdzony algorytm wykrywania bªysków, równie» na gwiazdach rozbªyskowych Mo»liwo± wykrycia po±wiat sierocych i bªysków innego pochodzenia
Dodatkowe obserwacje Inne medium, inne zakresy widma Ci gle czekamy na neutrina...... i na fotony wy»szych energi Je»eli mechanizm SSC jest prawdziwy, to powinno doj± do jasnej emisji o piku w 10-100 GeV. Emisja wykrywalna przez AGILE, która akurat wtedy schowaªa si za Ziemi. Z ªatwo±ci wykrywalna przez satelit GLAST Emisja w wy»szych zakresach energii uczyni GRB bezkonkurencyjne, je»eli chodzi o caªkowit emitowan energi
GLAST Odkrycie bªysku Nowa misja satelitarna: Gamma-ray Large Area Space Telescope Detektor Large Area Telescope FoV: 2 sr Rozdzielczo± : 1' Zakres energii: 30 MeV - 300 GeV
GLAST Odkrycie bªysku Nowa misja satelitarna: Gamma-ray Large Area Space Telescope Detektor Large Area Telescope FoV: 2 sr Rozdzielczo± : 1' Zakres energii: 30 MeV - 300 GeV Detektor GLAST Burst Monitor Pokrywa wi kszo± (?) nieba Rozdzielczo± : kilka stopni (z triangulacji) Zakres energii 8 kev - >30 MeV
GLAST Odkrycie bªysku Nowa misja satelitarna: Gamma-ray Large Area Space Telescope Detektor Large Area Telescope FoV: 2 sr Rozdzielczo± : 1' Zakres energii: 30 MeV - 300 GeV Detektor GLAST Burst Monitor Pokrywa wi kszo± (?) nieba Rozdzielczo± : kilka stopni (z triangulacji) Zakres energii 8 kev - >30 MeV Ma by wystrzelony ju» w ±rod!
Podsumowanie Odkrycie bªysku GRB080319b: Zaobserwowano najja±niejszy optycznie i w prom. X GRB w historii Emisja optyczna równoczesna z emisj w prom. gamma Korelacja ksztaªtu w prom. gamma i w ±wietle widzialnym Brak korelacji maksimów
Podsumowanie Odkrycie bªysku GRB080319b: Zaobserwowano najja±niejszy optycznie i w prom. X GRB w historii Emisja optyczna równoczesna z emisj w prom. gamma Korelacja ksztaªtu w prom. gamma i w ±wietle widzialnym Brak korelacji maksimów Potwierdzenie koncepcji Pi of the Sky: Konieczne jak najwi ksze pole widzenia Du»a rozdzielczo± czasowa ujawnia kluczowe szczegóªy Udokumentowana zdolno± automatycznego wykrywania bªysków
Podsumowanie Odkrycie bªysku GRB080319b: Zaobserwowano najja±niejszy optycznie i w prom. X GRB w historii Emisja optyczna równoczesna z emisj w prom. gamma Korelacja ksztaªtu w prom. gamma i w ±wietle widzialnym Brak korelacji maksimów Potwierdzenie koncepcji Pi of the Sky: Konieczne jak najwi ksze pole widzenia Du»a rozdzielczo± czasowa ujawnia kluczowe szczegóªy Udokumentowana zdolno± automatycznego wykrywania bªysków Bardziej szczegóªowe informacje w publikacji wysªanej do Nature (astro-ph: 0805.1557v1)