Pi of the Sky: teleskopy-roboty w poszukiwaniu kosmicznych bªysków
|
|
|
- Nina Zielińska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Pi of the Sky: teleskopy-roboty w poszukiwaniu kosmicznych bªysków Lech Wiktor Piotrowski Wydziaª Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego IFJ PAN, 26.V.2011
2 1 Bªyski gamma Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele 2 Konstrukcja Wyniki 3 Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 4
3 Bªyski gamma Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Bªyski gamma Gamma Ray Bursts Jedne z najbardziej energetycznych eksplozji we Wszech±wiecie, emituj ce gªównie promieniowanie γ. Odkryte w czerwcu 1967 roku przez satelity Vela 3 i 4: przeznaczone do monitorowania traktatu o cz ±ciowym zakazie prób j drowych wyposa»one w 12 detektorów X i 18 detektorów neutronów i γ umieszczone na orbicie km Publikacja dopiero w 1973 (Astrophysical Journal), z powodu tajno±ci.
4 Integral Bªyski gamma Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wystrzelony w 2002 roku Wspóªpraca ESA, NASA i Russian Space Agency Cele obserwacyjne: kosmiczne ¹ródªa wysokich energii, GRB mager on-board the Integral Satellite (IBIS) detektor: wolframowa maska, pªytki CdTe, pªytki CsI FOV: (fully coded) zakres energii: 15 kev - 10 MeV dokªadno± pozycji: 1' Pectrometer for Integral (SPI) detektor: wolframowa maska, krysztaªy Ge FOV: (fully coded) zakres energii: 18 kev - 8 MeV dokªadno± pozycji: < 1.3 odatkowo: X-ray monitor JEM-X Optical Monitoring Camera (OMC) Tryb operacji obserwacja wybranych pól i ¹ródeª. Rejestracja silnych bªysków z ca- ªego nieba, bez pozycji.
5 SWIFT Bªyski gamma Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wystrzelony 20 listopada 2004 Zbudowany przez ameryka«sko-angielsko-wªosk wspóªprac Cel obserwacyjny: GRB, target of opportunity Burst Alert Telescope (BAT) detektor: CdZnTe licznik fotonów FOV: 1.4 sr (half-coded) zakres energii: kev rozdzielczo± k towa: 4' X-Ray Telescope (XRT) detektor: EEV CCD-22, piksli FOV: zakres energii: kev rozdzielczo± k towa: 18 Tryb operacji monitorowanie nieba za pomoc detektora BAT; obracanie detektorami XRT i UVOT do wyznaczonych wspóªrz dnych w przypadku wykrycia bªysku. Ultraviolet/Optical Telescope (UVOT) detektor: CCD, piksli FOV: zakres energii: nm rozdzielczo± k towa: 0.9
6 Fermi (GLAST) Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wystrzelony 11 czerwca 2008 Wspóªpraca USA, Francji, Niemiec, Wªoch, Japonii i Szwecji Cele obserwacyjne: AGN, pulsary, inne ¹ródªa gamma, ciemna materia, GRB Large Area Telescope (LAT) detektory: produkcja par w warstwach absorbera (metal) + traker mikropaskowy (Si) + kalorymetr (scyntylator CsI) FOV: 2 sr (half-coded) zakres energii: 20 MeV GeV rozdzielczo± k towa: <3.5 (100 MeV), <0.15 (>10 GeV) Gamma-ray Burst Monitor (GBM) detektor: 12 scyntylatorów NaI, dwa scyntylatory BGO FOV: caªe niebo niezasªoni te przez Ziemi zakres energii: 10 kev - 25 MeV dokªadno± pozycji online, nominalnie: 15 ; w praktyce nawet do 90 Tryb operacji monitorowanie wybranych pól przez LAT, caªego nieba przez GBM.
7 Obserwacje naziemne Wszystkie naziemne eksperymenty reaguj na alerty z Galactic Coordinates Network (GCN) Radiowe du»e teleskopy radiowe, obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach. Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele
8 Obserwacje naziemne Wszystkie naziemne eksperymenty reaguj na alerty z Galactic Coordinates Network (GCN) Radiowe du»e teleskopy radiowe, obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach. Optyczne: du»e teleskopy optyczne obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach, pomiar widma przesuni cie ku czerwieni maªe teleskopy robotyczne obserwacje od dziesi tek sekund do minut po trygerze Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele
9 Obserwacje naziemne Wszystkie naziemne eksperymenty reaguj na alerty z Galactic Coordinates Network (GCN) Radiowe du»e teleskopy radiowe, obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach. Optyczne: du»e teleskopy optyczne obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach, pomiar widma przesuni cie ku czerwieni maªe teleskopy robotyczne obserwacje od dziesi tek sekund do minut po trygerze Wysokie energie: atmosferyczne teleskopy cherenkovowskie (jak Magic, Hess, Veritas) nie zaobserwowano inne teleskopy cherenkovowskie, np. Milagro równie» nie zaobserwowano Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele
10 Obserwacje naziemne Wszystkie naziemne eksperymenty reaguj na alerty z Galactic Coordinates Network (GCN) Radiowe du»e teleskopy radiowe, obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach. Optyczne: du»e teleskopy optyczne obserwacje pó¹nych po±wiat po godzinach/dniach, pomiar widma przesuni cie ku czerwieni maªe teleskopy robotyczne obserwacje od dziesi tek sekund do minut po trygerze Wysokie energie: atmosferyczne teleskopy cherenkovowskie (jak Magic, Hess, Veritas) nie zaobserwowano inne teleskopy cherenkovowskie, np. Milagro równie» nie zaobserwowano Neutrina Amanda, IceCube itp. Nie zaobserwowano. Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele
11 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie
12 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie Odlegªo±ci kosmologiczne Rekordzista: GRB (z=8.2, d=13.1 Gly)
13 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie Dwie grupy wg. czasów trwania Odlegªo±ci kosmologiczne
14 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie Dwie grupy wg. czasów trwania Odlegªo±ci kosmologiczne...i twardo±ci
15 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie Dwie grupy wg. czasów trwania emisja energii na poziomie erg (w strugach) Odlegªo±ci kosmologiczne...i twardo±ci
16 Dane obserwacyjne Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Izotropowy rozkªad na niebie Dwie grupy wg. czasów trwania emisja energii na poziomie erg (w strugach) Odlegªo±ci kosmologiczne...i twardo±ci (zaobserwowany) zakres widma od dªugo±ci radiowych do GeV
17 Centralny silnik Dwie klasy bªysków dwie grupy czasów trwania i twardo±ci: krótkie bªyski, <2 s, twarde widmo Merger zderzenie dwóch zwartych obiektów: gwiazd neutronowych, gwiazdy neutronowej i czarnej dziury, ew. biaªych karªów. Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele
18 Centralny silnik Dwie klasy bªysków dwie grupy czasów trwania i twardo±ci: krótkie bªyski, <2 s, twarde widmo Merger zderzenie dwóch zwartych obiektów: gwiazd neutronowych, gwiazdy neutronowej i czarnej dziury, ew. biaªych karªów. Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele dªugie bªyski, >2 s, mi kkie widmo Collapsar zapa± Hipernowej, supernowej ci»szej ni» 20 mas Sªo«ca, do czarnej dziury.
19 Model kuli ognistej Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wczesna emisja: ultrarelatywistyczny wypªyw z centralnego silnika (czynnik Lorentza Γ 100) ró»ne pr dko±ci pakietów zderzenia pakietów emisja γ i optyczna
20 Model kuli ognistej Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wczesna emisja: ultrarelatywistyczny wypªyw z centralnego silnika (czynnik Lorentza Γ 100) ró»ne pr dko±ci pakietów zderzenia pakietów emisja γ i optyczna Pó¹na emisja, po±wiata: wypªyw uderza w materi mi dzygwiezdn lub wiatr gwiezdny w zderzeniu produkowane jest promieniowanie X odbita fala wsteczna produkuje promieniowanie optyczne i radiowe
21 Model kuli ognistej Najwa»niejsze instrumenty Dane i modele Wczesna emisja: ultrarelatywistyczny wypªyw z centralnego silnika (czynnik Lorentza Γ 100) ró»ne pr dko±ci pakietów zderzenia pakietów emisja γ i optyczna Pó¹na emisja, po±wiata: wypªyw uderza w materi mi dzygwiezdn lub wiatr gwiezdny w zderzeniu produkowane jest promieniowanie X odbita fala wsteczna produkuje promieniowanie optyczne i radiowe Wypªyw zwalnia zaªamanie krzywej blasku
22 Koncepcja projektu Konstrukcja Wyniki Cel projektu umo»liwi obserwacje optyczne od pocz tku (a nawet przed) bªysku gamma Problem Reakcja na tryger z satelity propagacja sygnaªu, obrót aparatury (prawie) zawsze opó¹nione obserwacje
23 Koncepcja projektu Konstrukcja Wyniki Cel projektu umo»liwi obserwacje optyczne od pocz tku (a nawet przed) bªysku gamma Problem Reakcja na tryger z satelity propagacja sygnaªu, obrót aparatury (prawie) zawsze opó¹nione obserwacje Rozwi zanie Uniezale»nienie od zew. trygera monitoring du»ego obszaru nieba + wªasny ukªad wyzwalania Dodatkowe mo»liwo±ci: autonomiczna detekcja bªysków ±wiatªa (nie koniecznie GRB) obserwacja innych szybkozmiennych zjawisk gwiazdy nowe, rozbªyskowe, okresowe, blazary, itp.
24 Konstrukcja projektu Konstrukcja Wyniki Peªny system (w budowie) to 24 kamery w dwóch znacznie oddalonych zestawach ( 100 km) obserwuj cych ten sam wycinek nieba. Pole widzenia: 1.5 sr (=SWIFT) Rozdzielczo± czasowa: 10s klatek/noc/kamer Du»y strumie«danych: 0.5 TB/noc Wykrywanie bªysków w czasie rzeczywistym Koincydencja zestawów kamer odrzucanie bªysków satelitów (paralaksa) W peªni autonomiczna praca Zasi g 12 m - 14 m 100 km
25 Prototyp Bªyski gamma Konstrukcja Wyniki Dwie kamery na paralaktycznym monta»u Starszy model aktualnych kamer CCD, elektronika: pikseli, 16-bit, niskoszumowe Optyka: obiektyw Canon, f=85 mm, f/d=1.2 Pole widzenia: Rozmiar piksela: 36 Koincydencja: obserwuj ten sam wycinek nieba Lokalizacja do grudnia 2009: Las Campanas Observatory Carnagie Insitution of Washington, pustynia Atacama, Chile (przy eksperymencie ASAS) od wiosny 2011: San Pedro de Atacama Observatory, Chile (ok. 750 km na póªnoc od LCO)
26 Peªny system Bªyski gamma Konstrukcja Wyniki Pierwszy monta» docelowego systemu Pi of the Sky uruchomiony w pa¹dzierniku 2010 Lokalizacja: Hiszpania, niedaleko Huelvy, o±rodek INTA 4 kamery na paralaktycznym monta»u 2 tryby pracy: Wide - obserwacja s siednich obszarów nieba Deep - obserwacja tego samego obszaru nieba CCD, elektronika: pikseli, 16 bit ADC, niskoszumowe Optyka: obiektyw Canon, f=85 mm, f/d=1.2, 20 20
27 Wyniki peªny system Statystyka GRB od zainstalowania systemu: Konstrukcja Wyniki daytime app. o S hemisph. below horizon clouds outside FOV inside FOV Jeden GRB w polu widzenia brak detekcji, limit 11 m
28 Wyniki peªny system Statystyka GRB od zainstalowania systemu: Konstrukcja Wyniki daytime app. o S hemisph. below horizon clouds outside FOV inside FOV Jeden GRB w polu widzenia brak detekcji, limit 11 m Odkrycie rozbªysku gwiazdy EG UMa, 13 kwietnia 2011, za pomoc algorytmu wykrywania bªysków. Poja±nienie od 12.5 m do m (ltr V).
29 Wyniki prototyp Zaobserwowano: eksplozje 3 gwiazd nowych eksplozje 3 gwiazd rozbªyskowych poja±nienie blazara 3C Konstrukcja Wyniki 250 niezidentykowanych bªysków, w tym 7 na wi cej ni» 1 klatce
30 Wyniki prototyp Zaobserwowano: eksplozje 3 gwiazd nowych eksplozje 3 gwiazd rozbªyskowych poja±nienie blazara 3C Konstrukcja Wyniki 250 niezidentykowanych bªysków, w tym 7 na wi cej ni» 1 klatce Statystyka GRB w SPdA: daytime app. o N hemisph. below horizon clouds outside FOV inside FOV Statystyka GRB w LCO ( do ): daytime app. o N hemisph. below horizon clouds outside FOV inside FOV Na 5 GRB w polu widzenia, dla 4 wyznaczono limity. Dla jednego...
31 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A
32 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi
33 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt
34 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu
35 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie
36 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie t0+8s obiekt staje si widoczny dla TORTORA
37 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie t0+8s obiekt staje si widoczny dla TORTORA t0+15s bªysk przekracza 6 magnitudo!
38 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie t0+8s obiekt staje si widoczny dla TORTORA t0+15s bªysk przekracza 6 magnitudo! t0+17s Swift wysyªa alert GCN o GRB080319B
39 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie t0+8s obiekt staje si widoczny dla TORTORA t0+15s bªysk przekracza 6 magnitudo! t0+17s Swift wysyªa alert GCN o GRB080319B prototyp Pi of the Sky ko«czy drugie zdj cie bªysku (!)
40 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst odkrycie...dokonano odkrycia w nocy 18/19 marca 2008: O 5:45 UT satelita Swift wykrywa GRB080319A kamera Pi kieruje si do ¹ródªa bªysku, ale nic nie widzi o 6:12:47 UT w rogu FOV pojawia si nowy obiekt t0 = 6:12:49 UT Swift rejestruje pierwsze γ powy»ej progu t0+2s teleskop RAPTOR robi pierwsze zdj cie t0+8s obiekt staje si widoczny dla TORTORA t0+15s bªysk przekracza 6 magnitudo! t0+17s Swift wysyªa alert GCN o GRB080319B prototyp Pi of the Sky ko«czy drugie zdj cie bªysku (!) Odkrycie dzi ki superpozycji dwóch czynników: Szcz ±cia Bªysk B krótko po i do± blisko bªysku A Koncepcji Pi of the Sky Blisko dla kamery Pi of the Sky o bardzo du»ym polu widzenia. Bardzo daleko dla wi kszo±ci aparatury astronomicznej.
41 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst rekordzista Najja±niejszy optycznie (i rentgenowsko) zaobserwowany GRB: Szczytowa jasno± optyczna 5.3m 5.7m Widoczny goªym okiem przez 40 s! Odlegªo± : z = (7.5 mld lat ±w.): Najja±niejszy obserwowany obiekt w kosmosie, ja±niejszy ni» poprzedni rekordzista SN2005ap Pierwszy pomiar optyczny, wykazuj cy równoczesno± emisji z γ Pi of the Sky Wrzesie«2008: publikacja w Nature (vol 455).
42 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst modykacja modeli (1) Wyra¹ny dowód: emisja optyczna zachodzi równocze±nie z γ:
43 Konstrukcja Wyniki The naked-eye burst modykacja modeli (2) Strumie«optyczny 10 4 powy»ej oczekiwanego z ekstrapolacji strumienia γ: = dwa ró»ne mechanizmy generacji promieniowania optycznego i γ, prawdopodobnie: synchrotron self-compton dla γ synchrotronowe dla optycznych
44 Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Co ª czy Pi of the Sky i zyk cz stek elementarnych? 1 Koncepcja: monitoring du»ego obszaru nieba w poszukiwaniu pojedynczych przypadków bardzo du»y strumie«danych ( 200 MB/s, 0.5 TB/noc) 2 Analiza online: redukcja strumienia do kilkudziesi ciu przypadków na noc 3 Zastosowanie krzemowych detektorów pikslowych: metody analizy obrazów z kamer CCD 4 Testy na wi zce 5 Modelowanie dziaªania detektora
45 Algorytmy analizy danych Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Wielopoziomowy algorytm wykrywania bªysków on-line: koincydencja potwierdzenie na nast pnej klatce
46 Algorytmy analizy danych Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Wielopoziomowy algorytm wykrywania bªysków on-line: koincydencja potwierdzenie na nast pnej klatce Algorytmy o-line: katalogowanie gwiazd (pomiar jasno±ci i pozycji) algorytm wykrywania poja±nie«(gwiazdy rozbªyskowe) algorytm wykrywania nowych obiektów (gwiazdy nowe) wyszukiwanie innych gwiazd zmiennych
47 Odpowied¹ detektora Pi of the Sky Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Problemy w analizie danych CCD podobne do znanych z krzemowych detektorów pikslowych. Ksztaªt obrazu gwiazdy (Point Spread Function PSF): w ski i symetryczny w ±rodku pola widzenia szeroki, z wyra¹nymi w sami przy brzegach
48 Odpowied¹ detektora Pi of the Sky Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Problemy w analizie danych CCD podobne do znanych z krzemowych detektorów pikslowych. Ksztaªt obrazu gwiazdy (Point Spread Function PSF): w ski i symetryczny w ±rodku pola widzenia szeroki, z wyra¹nymi w sami przy brzegach Podobnie jak w przypadku przej±cia cz stki pod du»ym k tem przez detektor pikslowy: mo»na próbowa podobnych rozwi za«.
49 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla
50 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla ¹ródªo ±wiatªa: dioda LED (kolorowa lub biaªa) przesªoni ta otworem o ±rednicy 0.4 mm zasilana generatorem impulsów umieszczona na ruchomym monta»u
51 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla ¹ródªo ±wiatªa: dioda LED (kolorowa lub biaªa) przesªoni ta otworem o ±rednicy 0.4 mm zasilana generatorem impulsów umieszczona na ruchomym monta»u kamera
52 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla ¹ródªo ±wiatªa: dioda LED (kolorowa lub biaªa) przesªoni ta otworem o ±rednicy 0.4 mm zasilana generatorem impulsów umieszczona na ruchomym monta»u kamera odlegªo± : 22 m (dªugo± korytarza)
53 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla ¹ródªo ±wiatªa: dioda LED (kolorowa lub biaªa) przesªoni ta otworem o ±rednicy 0.4 mm zasilana generatorem impulsów umieszczona na ruchomym monta»u kamera odlegªo± : 22 m (dªugo± korytarza) Speªnia wymogi ¹ródªa punktowego
54 Testy na wi zce (1) Gwiazda widziana z Ziemi ¹ródªo punktowe Analogie Analiza detektora Pi of the Sky ródªo punktowe obraz ¹ródªa du»o mniejszy od rozmiarów piksla ¹ródªo ±wiatªa: dioda LED (kolorowa lub biaªa) przesªoni ta otworem o ±rednicy 0.4 mm zasilana generatorem impulsów umieszczona na ruchomym monta»u kamera odlegªo± : 22 m (dªugo± korytarza) Speªnia wymogi ¹ródªa punktowego Testy na wi zce nowatorskie podej±cie w astrozyce.
55 Testy na wi zce (2) Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
56 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
57 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
58 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
59 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
60 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
61 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
62 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
63 Laboratoryjne pomiary PSF Analogie Analiza detektora Pi of the Sky PSF wysokiej rozdzielczo±ci zªo»enie zdj wykonanych na siatce poªo»e«na pikselu w warunkach laboratoryjnych. Powierzchnia na klatce ponad poªow maksimum sygnaªu.
64 Parametryzacja PSF Dwa podej±cia Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 1 Dopasowanie parametrów do wzoru Rayleigha-Sommerfelda z aberracjami bardzo obci»aj ce obliczenia, bez sukcesu
65 Parametryzacja PSF Dwa podej±cia Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 1 Dopasowanie parametrów do wzoru Rayleigha-Sommerfelda z aberracjami bardzo obci»aj ce obliczenia, bez sukcesu 2 Efektywny model wielomianowy skupiaj cy si na ksztaªcie PSF a nie na zyce jej powstawania
66 Parametryzacja PSF Dwa podej±cia Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 1 Dopasowanie parametrów do wzoru Rayleigha-Sommerfelda z aberracjami bardzo obci»aj ce obliczenia, bez sukcesu 2 Efektywny model wielomianowy skupiaj cy si na ksztaªcie PSF a nie na zyce jej powstawania =
67 Parametryzacja PSF Dwa podej±cia Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 1 Dopasowanie parametrów do wzoru Rayleigha-Sommerfelda z aberracjami bardzo obci»aj ce obliczenia, bez sukcesu 2 Efektywny model wielomianowy skupiaj cy si na ksztaªcie PSF a nie na zyce jej powstawania = + =
68 Parametryzacja PSF Dwa podej±cia Analogie Analiza detektora Pi of the Sky 1 Dopasowanie parametrów do wzoru Rayleigha-Sommerfelda z aberracjami bardzo obci»aj ce obliczenia, bez sukcesu 2 Efektywny model wielomianowy skupiaj cy si na ksztaªcie PSF a nie na zyce jej powstawania = + =
69 Prekursor the naked-eye burst Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Najja±niejszy (optycznie) bªysk GRB080319B mógª mie jasny prekursor optyczny: Aparatura Pi of the Sky obserwowaªa miejsce bªysku 20 minut przed eksplozj...
70 Prekursor the naked-eye burst Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Najja±niejszy (optycznie) bªysk GRB080319B mógª mie jasny prekursor optyczny: Aparatura Pi of the Sky obserwowaªa miejsce bªysku 20 minut przed eksplozj......w rogu klatki ewentualny prekursor bardzo znieksztaªcony. Model wielomianowy zostaª u»yty do: poszukiwa«prekursora nie wykryto sygnaªu powy»ej 3σ wyznaczenia bardziej precyzyjnych limitów
71 Prekursor the naked-eye burst Analogie Analiza detektora Pi of the Sky Najja±niejszy (optycznie) bªysk GRB080319B mógª mie jasny prekursor optyczny: Aparatura Pi of the Sky obserwowaªa miejsce bªysku 20 minut przed eksplozj......w rogu klatki ewentualny prekursor bardzo znieksztaªcony. Model wielomianowy zostaª u»yty do: poszukiwa«prekursora nie wykryto sygnaªu powy»ej 3σ wyznaczenia bardziej precyzyjnych limitów Nowy limit: m w porównaniu do 11.5 m. Poprawa o 0.75 m.
72 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
73 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
74 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
75 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) poprawnie odtwarza I I (r) Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
76 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) poprawnie odtwarza I I (r) symuluje» dan zmienno± gwiazd Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
77 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) poprawnie odtwarza I I (r) symuluje» dan zmienno± gwiazd Symulatora mo»na u»y do: analizy niepewno±ci pomiaru jasno±ci Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
78 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) poprawnie odtwarza I I (r) symuluje» dan zmienno± gwiazd Symulatora mo»na u»y do: analizy niepewno±ci pomiaru jasno±ci analizy dokªadno±ci okre±lania paralaksy Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
79 Symulator klatki Pi of the Sky Symulator klatki Pi of the Sky oparty na modelu wielomianowym: tworzy klatk na podstawie katalogowych pozycji i jasno±ci gwiazd uwzgl dnia PSF gwiazdy symuluje ró»ne zaburzenia (uktuacje Poissonowskie, wzmocnienia, odczytu, etc.) poprawnie odtwarza I I (M) poprawnie odtwarza I I (r) symuluje» dan zmienno± gwiazd Symulatora mo»na u»y do: analizy niepewno±ci pomiaru jasno±ci analizy dokªadno±ci okre±lania paralaksy testowania algorytmów na g stych polach itp. Analogie Analiza detektora Pi of the Sky
80 Bªyski gamma to jedne z najbardziej energetycznych zjawisk we wszech±wiecie: z decytem (niemal»e brakiem) wczesnych pomiarów optycznych ci gle maªo poznanych Pi of the Sky to nowe podej±cie do wczesnych pomiarów optycznych: eliminacja czasu martwego samodzielne wykrywanie bªysków Odkrycie the naked-eye burst: potwierdziªo sªuszno± koncepcji oraz dojrzaªo± zaproponowanych rozwi za«skªoniªo do opracowania modelu odpowiedzi detektora Model odpowiedzi detektora: dobrze opisuje dane i poprawia niektóre wyniki poprawia limity jasno±ci niewykrytych ¹ródeª posªu»yª do opracowania symulatora klatki narz dzia z du»ymi perspektywami
81 Zaªamanie krzywej blasku
82 Jednostki erg = 10 7 J m = 2.5 log I I0
Nasz kawałek nieba. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Pi of the Sky. Warszawa, 27 kwietnia 2009
Nasz kawałek nieba Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Pi of the Sky Warszawa, Plan seminarium Błyski gamma Projekt Pi of the Sky błysk na który czekaliśmy 4 lata...
Projekt π of the Sky. Katarzyna Małek. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN
Projekt π of the Sky Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Zespół π of the Sky Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, Warszawa, Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa i Świerk, Instytut Fizyki Doświadczalnej
Pi of the Sky. Aleksander Filip Żarnecki Warsztaty fizyki i astrofizyki cząstek. Warszawa, 16 października 2009
Pi of the Sky Aleksander Filip Żarnecki Warsztaty fizyki i astrofizyki cząstek Warszawa, Plan seminarium Błyski gamma Projekt Pi of the Sky błysk na który czekaliśmy 4 lata... Nasz kawałek nieba weryfikacja
Pi of the Sky. Roboty w poszukiwaniu błysków na niebie. Aleksander Filip Żarnecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
Pi of the Sky Roboty w poszukiwaniu błysków na niebie Aleksander Filip Żarnecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Gdańsk, Plan prezentacji Wprowadzenie błyski gamma i strategie ich obserwacji Pi
Jak daleko moŝemy popatrzeć z Ziemi - czyli w jaki sposób podglądać powstawianie Wszechświata? Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN
Jak daleko moŝemy popatrzeć z Ziemi - czyli w jaki sposób podglądać powstawianie Wszechświata? Katarzyna Małek Centrum Fizyki Teoretycznej PAN KsięŜyc Ziemia KsięŜyc ~ 384403 km Fot. NASA 1.3 sekundy świetlnej
Badanie szybkozmiennych procesów astrofizycznych w eksperymencie π of the Sky
Badanie szybkozmiennych procesów astrofizycznych w eksperymencie π of the Sky Marcin Sokołowski Instytut Problemów Jądrowych Obrona rozprawy doktorskiej, 1 lipca 2008 Plan prezentacji : Błyski gamma Projekt
Wczesna obserwacja najjaśniejszego optycznie błysku gamma GRB080319b wykonana przez detektor "Pi of the Sky"
Wczesna obserwacja najjaśniejszego optycznie błysku gamma GRB080319b wykonana przez detektor "Pi of the Sky" Marcin Sokołowski Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana Seminarium Struktura Jądra Atomowego,
Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ
Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ INTEGRAL - International Gamma-Ray Astrophysical Laboratory prowadzi od 2002 roku pomiary promieniowania γ w Kosmosie INTEGRAL 180 tys km Źródła
gdyby Kopernik żył w XXI w.
Elementy fizyki cząstek elementarnych Grzegorz Wrochna Kosmiczna przyszłość fizyki cząstek czyli gdyby Kopernik żył w XXI w. astronomia cząstek elementarnych (astroparticle physics) kosmiczne akceleratory
Poszukiwania optycznych odpowiedników błysków gamma. Marcin Sokołowski IPJ
Poszukiwania optycznych odpowiedników błysków gamma Marcin Sokołowski IPJ Plan Seminarium Błyski Gamma Odpowiednki błysków gamma ( ang. Afterglow ) Eksperymenty poszukujące afterglow-ów Eksperyment π οf
Obserwacja i wyniki analizy rekordowego bªysku GRB080319B
Obserwacja i wyniki analizy rekordowego bªysku GRB080319B Lech Wiktor Piotrowski Instytut Fizyki Do±wiadczalnej, Uniwersytet Warszawski Neutrina w laboratorium i kosmosie, Warszawa, 6.VI.2008 1 Odkrycie
Analiza danych z nowej aparatury detekcyjnej "Pi of the Sky"
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Bartłomiej Włodarczyk Nr albumu: 306849 Analiza danych z nowej aparatury detekcyjnej "Pi of the Sky" Praca przygotowana w ramach Pracowni Fizycznej II-go stopnia pod
Kosmiczne rozbłyski w odległych galaktykach. Katarzyna Małek
Kosmiczne rozbłyski w odległych galaktykach Katarzyna Małek From Stettin in the Baltic to Trieste in the Adriatic an iron curtain has descended across the Continent. Winston Churchill 5 marca 1946 Od Szczecina
D. OPIS PROJEKTU BADAWCZEGO, METODYKA BADAŃ ORAZ CHARAKTERYSTYKA OCZEKIWANYCH WYNIKÓW
D. OPIS PROJEKTU BADAWCZEGO, METODYKA BADAŃ ORAZ CHARAKTERYSTYKA OCZEKIWANYCH WYNIKÓW 1. Cel naukowy projektu (jaki problem wnioskodawca podejmuje się rozwiązać, co jest jego istotą, dokładna charakterystyka
LXV OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA
LXV OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA CZ DO WIADCZALNA Za zadanie do±wiadczalne mo»na otrzyma maksymalnie 40 punktów. Zadanie D. Rozgrzane wolframowe wªókno»arówki o temperaturze bezwzgl dnej T emituje
Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43)
Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN Jacek Niemiec (NZ-43) Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN: dr Jacek Niemiec dr Michał Dyrda - badania teoretyczne
Optyczne odpowiedniki błysków gamma
Otyczne odowiedniki błysków gamma (Gamma Ray Bursts - GRB) Lech Wiktor Piotrowski of the Sky Plan seminarium π Historia i stan obecny badań nad GRB Obserwacje otycznych odowiedników GRB Sukcesy Problemy
Poszukiwanie gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky
Poszukiwanie gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky Łukasz Obara Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Plan prezentacji Eksperyment Pi of the Sky Projekt GLORIA Środowisko LUIZA i zaimplementowana
Wpływ wyników misji Planck na obraz Wszechświata
Wpływ wyników misji Planck na obraz Wszechświata Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Skąd wiemy, jaki jest Wszechświat? Nasze informacje na temat Wszechświata pochodzą z dwóch źródeł: z obserwacji i z modeli
gdyby Kopernik żył w XXI w.
Elementy fizyki cząstek elementarnych Grzegorz Wrochna Kosmiczna przyszłość fizyki cząstek czyli gdyby Kopernik żył w XXI w. astronomia cząstek elementarnych (astroparticle physics) kosmiczne akceleratory
CTA - obserwatorium astronomii gamma najwyższych energii
Współpraca nauki z przemysłem - projekt "Cherenkov Telescope Array" CTA - obserwatorium astronomii gamma najwyższych energii Michał Ostrowski Koordynator Polskiego Konsorcjum Projektu "Cherenkov Telescope
Interfejs do ±ci gania danych fotometrycznych z bazy danych eksperymentu Pi of the Sky
Uniwersytet Warszawski Wydziaª Fizyki Rafaª Opiela Nr albumu: 210983 Interfejs do ±ci gania danych fotometrycznych z bazy danych eksperymentu Pi of the Sky Praca licencjacka na kierunku FIZYKA specjalno±
Co to jest promieniowanie grawitacyjne? Szymon Charzyński KMMF UW
Co to jest promieniowanie grawitacyjne? Szymon Charzyński KMMF UW Odziaływania elementarne elektromagnetyczne silne grawitacyjne słabe Obserwacje promieniowania elektromagnetycznego Obserwacje promieniowania
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w Warszawie WYDZIAŁ MATEMATYCZNO PRZYRODNICZY SZKOŁA NAUK ŚCISŁYCH KIERUNEK FIZYKA. Katarzyna Ewa Małek
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w Warszawie WYDZIAŁ MATEMATYCZNO PRZYRODNICZY SZKOŁA NAUK ŚCISŁYCH KIERUNEK FIZYKA Katarzyna Ewa Małek System wyszukiwania gwiazd nowych i zmiennych w danych
Las Campanas Warszawskie Obserwatorium Południowe Lokalizacja teleskopu w Obserwatorium Las Campanas jest wynikiem współpracy naukowej astronomów z Obserwatorium Warszawskiego z astronomami amerykańskimi
Błyski gamma największe kataklizmy Wszechświata
Błyski gamma największe kataklizmy Wszechświata eksperyment π of the Sky Grzegorz Wrochna Instytut Problemów Jądrowych im. A.Sołtana http://grb.fuw.edu.pl 1 Jan Paweł II Europejskie Laboratorium Fizyki
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki 2002
Festiwal Nauki, 27.09.2003 Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki 2002 prezentuje: Grzegorz Wrochna Instytut tut Problemów J drowych w Warszawie http://hep hep.fuw.edu.pl/~ /~wrochna/lectures/ Raymond Davis
Metody badania kosmosu
Metody badania kosmosu Zakres widzialny Fale radiowe i mikrofale Promieniowanie wysokoenergetyczne Detektory cząstek Pomiar sił grawitacyjnych Obserwacje prehistoryczne Obserwatorium słoneczne w Goseck
W poszukiwaniu nowej Ziemi. Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego
W poszukiwaniu nowej Ziemi Andrzej Udalski Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego Gdzie mieszkamy? Ziemia: Masa = 1 M E Średnica = 1 R E Słońce: 1 M S = 333950 M E Średnica = 109 R E Jowisz
Gwiazdy neutronowe. Michał Bejger,
Gwiazdy neutronowe Michał Bejger, 06.04.09 Co to jest gwiazda neutronowa? To obiekt, którego jedna łyżeczka materii waży tyle ile wszyscy ludzie na Ziemi! Gwiazda neutronowa: rzędy wielkości Masa: ~1.5
Matryca efektów kształcenia dla programu kształcenia na studiach wyższych kierunek astronomia, studia I stopnia. Moduły kształcenia
Zajęcia wyrównawcze z matematyki Zajęcia wyrównawcze z fizyki Analiza matematyczna I, II MS Analiza matematyczna I, II MT Podstawy fizyki: Budowa materii Podstawy fizyki: Mechanika MS Podstawy fizyki:
Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego
Jak w Toruniu zaobserwowano najbliższe zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego Krzysztof Czart Centrum Astronomii UMK Załęcze Wielkie, 2007-08-05 Miłośnicy >> zawodowcy Miłośnicy astronomii mają lepiej
II.5 Prędkość światła jako prędkość graniczna
II.5 Prędkość światła jako prędkość graniczna Pomiary prędkości światła Doświadczalne dowody na to, że c jest prędkością graniczną we Wszechświecie Od 1983 prędkość światła jest powiązana ze wzorcem metra
Sensory optyczne w motoryzacji
Sensory optyczne w motoryzacji Grzegorz Antos Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Plan prezentacji 1. Zalety sensorów optycznych 2. Systemy bezpiecze stwa w motoryzacji 3. Porównanie rozwi za CCD i CMOS
Cząstki elementarne z głębin kosmosu
Cząstki elementarne z głębin kosmosu Grzegorz Brona Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych, Uniwersytet Warszawski 24.09.2005 IX Festiwal Nauki Co widzimy na niebie? - gwiazdy - planety - galaktyki
Skaningowy mikroskop elektronowy
Skaningowy mikroskop elektronowy SH-5000M / SH-4000 / SH-3500 / detektor EDS Mikroskop elektronowy skaningowy z serii Hirox SH to najwyższej klasy system nastołowy, umożliwiającym szybkie obrazowanie w
CERRO TOLOLO INTER-AMERICAN OBSERVATORY
Lokalizacja: 87 km od miasta La Serena, region Coquimbo, Chile Położenie: 2 207 m npm Koordynaty: 30 10 10.78 S 70 48 23.49 W Organizacja: National Optical Astronomy Observatory (NOAO) USA Uruchomienie:
Działająca przez WWW przeglądarka do plików FITS dla eksperymentu π of the Sky.
Marcin Krzysztof Mazur Działająca przez WWW przeglądarka do plików FITS dla eksperymentu π of the Sky. Praca dyplomowa inżynierska pod kierunkiem doc. dr inż. Tomasza Traczyka Instytut Automatyki i Informatyki
Poszukiwanie gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Marek Biskup Nr albumu: 181251 Poszukiwanie gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky Praca magisterska na kierunku FIZYKA w zakresie FIZYKA CZĄSTEK I ODDZIAŁYWAŃ
Nowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń
Nowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń badania średniowiecznego ołtarza w kościele w Hedalen w Norwegii oraz malarstwa tablicowego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie Michał Łukomski Instytut
Jednoczesne rentgenowskie i radiowe obserwacje pobliskiego pulsara B1133+16
Jednoczesne rentgenowskie i radiowe obserwacje pobliskiego pulsara B1133+16 Mi edzynarodowa kolaboracja (PI: prof. Janusz Gil) Andrzej Szary J. Gil, G. Melikidze, U. Geppert, J. Kijak, W. Lewandowski,
Ocena błędów systematycznych związanych ze strukturą CCD danych astrometrycznych prototypu Pi of the Sky
Ocena błędów systematycznych związanych ze strukturą CCD danych astrometrycznych prototypu Pi of the Sky Maciej Zielenkiewicz 5 marca 2010 1 Wstęp 1.1 Projekt Pi of the Sky Celem projektu jest poszukiwanie
Spektroskopia UV-VIS zagadnienia
Spektroskopia absorbcyjna to dziedzina, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może z tą materią oddziaływać. Spektroskopia UV-VS zagadnienia promieniowanie
Zarządzanie Zasobami by CTI. Instrukcja
Zarządzanie Zasobami by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Konfiguracja... 4 3. Okno główne programu... 5 3.1. Narzędzia do zarządzania zasobami... 5 3.2. Oś czasu... 7 3.3. Wykres Gantta...
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony
Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego
Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady funkcjonowania silnika jednofazowego. W ramach ćwiczenia badane są zmiany wartości prądu rozruchowego
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się - z metodyką pomiaru aktywności
Nie tylko optyka; Prototypowanie urz dze«laboratoryjnych
Nie tylko optyka Prototypowanie urz dze«laboratoryjnych Piotr Skibi«ski Wydziaª Fizyki, Uniwersytet Warszawski Centrum Laserowe, Instytut Chemii Fizycznej PAN, Warszawa 3 lutego 2015 fot. Michaª Kierzkowski
Fizyka Laserów wykład 10. Czesław Radzewicz
Fizyka Laserów wykład 10 Czesław Radzewicz Struktura energetyczna półprzewodników Regularna budowa kryształu okresowy potencjał Funkcja falowa elektronu. konsekwencje: E ψ r pasmo przewodnictwa = u r e
Analiza tła MC od rzadkich i tłumionych rozpadów m
Analiza tła MC od rzadkich i tłumionych rozpadów mezonu B przy poszukiwaniu rozpadów B z niezachowaniem zapachu leptonowego Zakład Oddziaływań Leptonów, NZ11 praca pod kier. dr. hab. Andrzeja Bożka 31.07.2015
Detekcja cząstek elementarnych. w eksperymencie MINOS. Krzysztof Wojciech Fornalski Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej 2006
Detekcja cząstek elementarnych w eksperymencie MINOS Krzysztof Wojciech Fornalski Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej 2006 Wstęp detektory budowa i typ scyntylatorów światłowody fotopowielacze kalibracja
Saturn planeta z uszami
Saturn planeta z uszami Obserwacje gołym okiem Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 Imię i Nazwisko 1 :... Adres:... Wiek:... Saturna łatwo odnaleźć na niebie, gdyż jest obiektem jasnym. Za gwiezdny drogowskaz
ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe. 2. Podstawowe informacje BHP. 3. Opis stanowiska pomiarowego. 4. Procedura pomiarowa
ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe Data wykonania ćwiczenia: Nazwa szkoły, klasa: Dane uczniów: 1 4 2 5 3 6 2. Podstawowe informacje BHP Możliwość porażenia prądem lampa jest zasilana
Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej
gluons Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej Zakład Fizyki Hadronów Zakład Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań Zakład Teorii Układów Jądrowych QCD Zakład Fizyki Hadronów Badanie struktury hadronów,
wstrzykiwanie "dodatkowych" nośników w przyłożonym polu elektrycznym => wzrost gęstości nośników (n)
UKŁADY STUDNI KWANTOWYCH I BARIER W POLU LEKTRYCZNYM transport podłużny efekt podpasm energia kinetyczna ruchu do złącz ~ h 2 k 2 /2m, na dnie podpasma k =0 => v =0 wstrzykiwanie "dodatkowych" nośników
Modelowanie aparatury pomiarowej eksperymentu Pi of the Sky
Modelowanie aparatury pomiarowej eksperymentu Pi of the Sky Lech Wiktor Piotrowski Eksperyment Pi of the Sky ZCiOF, Wydziaª Fizyki, Uniwersytet Warszawski Warszawa, 3.XII.2010 1 Projekt Pi of the Sky 2
Akwizycja i przetwarzanie obrazów w systemie do profesjonalnych badań astronomicznych
Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Instytut Systemów Elektronicznych Michał Jegier Nr albumu 173790 Praca dyplomowa magisterska Akwizycja i przetwarzanie obrazów w systemie
Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15
Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego
Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii. Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN
Atmosfera ziemska w obserwacjach promieni kosmicznych najwyższych energii Jan Pękala Instytut Fizyki Jądrowej PAN Promienie kosmiczne najwyższych energii Widmo promieniowania kosmicznego rozciąga się na
Wstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 9 Tomasz Kwiatkowski 1 grudnia 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 1/1 Plan wykładu Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 9 2/1 Odkrycie
Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski
Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0 Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski ITM Zakład Technologii Maszyn, 15.10.2001 2 1.Uruchomienie programu Aby uruchomić program Norton Commander standardowo
Budowa i ewolucja gwiazd III. Neutrina słoneczne Gwiazdy podwójne Promieniowanie grawitacyjne Błyski gamma
Budowa i ewolucja gwiazd III Neutrina słoneczne Gwiazdy podwójne Promieniowanie grawitacyjne Błyski gamma Neutrina ze Słońca 84,66% 14,98% 0,02% 0,34% Każde jądro atomu helu syntetyzowane w Słońcu wymaga
Zarz dzanie rm. Zasada 2: samoorganizuj ce si zespoªy. Piotr Fulma«ski. March 17, 2015
Zarz dzanie rm Zasada 2: samoorganizuj ce si zespoªy Piotr Fulma«ski Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki, Pa«stwowa Wy»sza Szkoªa Zawodowa w Pªocku, Polska March 17, 2015 Table of contents Ludzie
Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Dwa słowa o LHC 2)Eksperymenty i program fizyczny 3)Kilka wybranych tematów - szczegółowo 2 LHC Large Hadron Collider UWAGA! Start jeszcze w tym
(opracował: Ł. Skonecki) http://kwt.lisie.pl
INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA INTERNETOWEJ PLATFORMY e-kwt AEROKLUBU NADWIŚLAŃSKIEGO (opracował: Ł. Skonecki) Internetowa platforma e-kwt została udostępniona pod adresem: http://kwt.lisie.pl Platforma jest udostępniona
Wszechświat na wyciągnięcie ręki
Wszechświat na wyciągnięcie ręki Minęło już całkiem sporo czasu, odkąd opuściłam mury I LO w Gorzowie Wlkp. Już tam wiedziałam, że będę studiować astronomię, ponieważ zawsze chciałam się dowiedzieć, jak
OZNACZANIE CZASU POŁOWICZNEGO ROZPADU DLA NATURALNEGO NUKLIDU 40 K
OZNACZANIE CZASU POŁOWICZNEGO ROZPADU DLA NATURALNEGO NUKLIDU 40 K Instrukcję przygotował: dr, inż. Zbigniew Górski Poznań, grudzień, 2004. s.1/6 WSTĘP Naturalny potas stanowi mieszaninę trzech nuklidów:
raceboard-s Szybki start
raceboard-s Szybki start Więcej na : http://raceboard.simracing.pl Kontakt: raceboard@simracing.pl Data aktualizacji: 2011-11-15 Wstęp Dziękujemy za wybór naszego produktu z serii raceboard, przykładamy
SILNIKI ASYNCHRONICZNE INDUKCYJNE
Temat: SILNIKI ASYNCHRONICZNE INDUKCYJNE Zagadnienia: budowa i zasada działania, charakterystyka mechaniczna, rozruch i regulacja prędkości obrotowej. PODZIAŁ MASZYN ELEKTRYCZNYCH Podział maszyn ze względu
Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas
Slajd 1 Spektrometria mas i sektroskopia w podczerwieni Slajd 2 Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas Masa cząsteczkowa Wzór związku Niektóre informacje dotyczące wzoru strukturalnego związku
Błyski gamma największe kataklizmy Wszechświata
Błyski gamma największe kataklizmy Wszechświata eksperyment π of the Sky Grzegorz Wrochna Instytut Problemów Jądrowych im. A.Sołtana http://grb.fuw.edu.pl 7.12.1941, Pearl Harbor Niespodziewany atak lotnictwa
A. Woźniak, M. Budzanowski, A. Nowak, B. DzieŜa, K. Włodek, M. Puchalska, R. Kopeć, M. Kruk
A. Woźniak, M. Budzanowski, A. Nowak, B. DzieŜa, K. Włodek, M. Puchalska, R. Kopeć, M. Kruk WYNIKI POMIARÓW DAWEK OTRZYMYWANYCH OD PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO W PLACÓWKACH MEDYCZNYCH OBJĘTYCH KONTROLĄ
Badania ATHENY w dziedzinie Hot and Energetic Universe mają przynieść odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania:
14.10.2016 UCIECZKA NA ATHENĘ Już za kilka lat obecne w kosmosie obserwatoria rentgenowskie najprawdopodobniej przestaną działać. Bez nich astronomowie nie będą mogli badać Wszechświata w zakresie promieni
Wspólne obserwacje RHESSI i SphinX
Wspólne obserwacje RHESSI i SphinX KORONAS-FOTON http://www.tesis.lebedev.ru/ masa ~2500 kg 8.2 GB/dobę CORONAS-Photon został wystrzelony 30 stycznia 2009 o 13:30 UT z kosmodromu w Plesetsku TESIS i SphinX
Wykres Herzsprunga-Russela (H-R) Reakcje termojądrowe - B.Kamys 1
Wykres Herzsprunga-Russela (H-R) 2012-06-07 Reakcje termojądrowe - B.Kamys 1 Proto-gwiazdy na wykresie H-R 2012-06-07 Reakcje termojądrowe - B.Kamys 2 Masa-jasność, temperatura-jasność n=3.5 2012-06-07
INSTRUKCJA Panel administracyjny
INSTRUKCJA Panel administracyjny Konto trenera Spis treści Instrukcje...2 Opisy...3 Lista modułów głównych...3 Moduł szkoleniowy...4 Dodaj propozycję programu szkolenia...4 Modyfikuj arkusz wykładowcy...6
PRZEGLĄD WYNIKÓW EKSPERYMENTU MAGIC. Dorota Sobczyńska Uniwersytet Łódzki
PRZEGLĄDWYNIKÓW EKSPERYMENTUMAGIC DorotaSobczyńska UniwersytetŁódzki Kraków14.09.2009 PLAN I. II. III. IV. Metodapomiarupromieniowaniaγ EksperymentMAGIC Niektórewyniki Przyszłość Metodapomiarupromieniowaniaγ
Spis treści. Przedmowa PRZESTRZEŃ I CZAS W FIZYCE NEWTONOWSKIEJ ORAZ SZCZEGÓLNEJ TEORII. 1 Grawitacja 3. 2 Geometria jako fizyka 14
Spis treści Przedmowa xi I PRZESTRZEŃ I CZAS W FIZYCE NEWTONOWSKIEJ ORAZ SZCZEGÓLNEJ TEORII WZGLĘDNOŚCI 1 1 Grawitacja 3 2 Geometria jako fizyka 14 2.1 Grawitacja to geometria 14 2.2 Geometria a doświadczenie
System wyznaczania jasności gwiazd w eksperymencie Pi of the Sky
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Matematyczno Przyrodniczy Szkoła Nauk Ścisłych Kierunek Fizyka System wyznaczania jasności gwiazd w eksperymencie Pi of the Sky Katarzyna
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Odległość mierzy się zerami
Odległość mierzy się zerami Jednostki odległości w astronomii jednostka astronomiczna AU, j.a. rok świetlny l.y., r.św. parsek pc średnia odległość Ziemi od Słońca odległość przebyta przez światło w próżni
Zderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Poznaj swój retrace Lite
Jak używać Poznaj swój retrace Lite 1. Długość i szerokość geograficzna 2. Poziom naładowania baterii 3. Ikona cyfrowego kompasu 4. Ikony punktów nawigacyjnych - Osobiste, Ulubione, Atrakcje, Cel i Parking
Wstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 7 Tomasz Kwiatkowski 17 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 7 1/1 Plan wykładu Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 7 2/1 Refraktory
Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka
Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka Patryk Kamiński Drogi Maturzysto, Oddajemy Ci do rąk profesjonalny Kalendarz Maturzysty z fizyki stworzony przez naszego eksperta.
TYTUŁ IPS P przyrząd do badania imisji wg nowej metody pomiaru
KAMIKA Instruments PUBLIKACJE TYTUŁ IPS P przyrząd do badania imisji wg nowej metody pomiaru AUTORZY Dorota Kamińska, Stanisław Kamiński, KAMIKA Instruments DZIEDZINA Ochrona atmosfery, ochrona środowiska
Zarząd Dróg Wojewódzkich. Wytyczne Techniczne. Zbigniew Tabor Kraków, 25.11.2015
Zarząd Dróg Wojewódzkich Wytyczne Techniczne Zarządu Dróg Wojewódzkich Zbigniew Tabor Kraków, 25.11.2015 Dlaczego wytyczne ZDW? Obowiązujące obecnie przepisy techniczno-budowlane zostały wydane w 1999
GoPro HERO 4 Silver - NAKLEJKI GRATIS Autoryzowany Sklep GoPro
AV Partner Sp. z o.o. ul. Jórskiego 56 03-593 Warszawa tel. +48 22 747-02-91 GoPro HERO 4 Silver - NAKLEJKI GRATIS Autoryzowany Sklep GoPro kategoria: Kamery sportowe > Kamery Producent: GoPro Cena brutto:
Astrofotografia dla początkujących. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski
Astrofotografia dla początkujących Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny Uniwersytet Wrocławski Podstawowe pytania Chcę fotografowad niebo: Mam budżet: Miejsce obserwacji: Poświęcony czas (na jedną noc):
Międzyszkolny Konkurs Matematyczny. dla klasy trzeciej
Międzyszkolny Konkurs Matematyczny dla klasy trzeciej Cele konkursu : - rozwijanie zainteresowań matematycznych u dzieci w młodszym wieku szkolnym; - wdrażanie do logicznego myślenia; - zwiększanie efektywności
Wstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 7 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, OA UAM Wstęp do astrofizyki I, Wykład
Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu
J1 Pomiar energii wiązania deuteronu Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu Przygotowanie: 1) Model deuteronu. Własności deuteronu jako źródło informacji o siłach jądrowych [4] ) Oddziaływanie
Wszechświata. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Ciemna Strona Wszechświata Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Ciemna strona Wszechświata 2)Z czego składa się ciemna materia 3)Poszukiwanie ciemnej materii 2 Ciemna Strona Wszechświata 3 Z czego składa
Przyspieszanie cząstek w źródłach kosmicznych
Przyspieszanie cząstek w źródłach kosmicznych Jacek Niemiec Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków Nietermiczne promieniowanie obiektów astronomicznych Supernowa Keplera szok nierel. The image cannot be
FIZYKA KLASA I LO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO wymagania edukacyjne
FIZYKA KLASA I LO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO wymagania edukacyjne TEMAT (rozumiany jako lekcja) 1.1. Kinematyka ruchu jednostajnego po okręgu 1.2. Dynamika ruchu jednostajnego po okręgu 1.3. Układ Słoneczny
Analiza gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky PRELIMINARY!!!!!
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Marek Biskup Nr albumu: 181251 Analiza gwiazd zmiennych w eksperymencie Pi of the Sky PRELIMINARY!!!!! Praca magisterska na kierunku FIZYKA w zakresie FIZYKA CZĄSTEK
RADIOMETR Colibri TTC
RADIOMETR Colibri TTC Radiometr Colibri TTC w podstawowej konfiguracji (bez sond zewnętrznych) służy do pomiaru mocy przestrzennego równoważnika dawki H*(10), oraz zakumulowanego (od momentu włączenia)
Tytuł: Podróż w kosmos Autor: Aleksandra Fudali
Tytuł: Podróż w kosmos Autor: Aleksandra Fudali Wydawca i dystrybucja: Naukowe Wydawnictwo IVG Ul. Cyfrowa 6, Szczecin 71-441 POLAND www.wydawnictwoivg.pl email: biuro@wydawnictwoivg.pl Księgarnia wydawnictwa
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Inżynieria Wzornictwa Przemysłowego