piątek, 4 grudnia 2015 PLN i waluty regionu Nasza waluta nadal pod presją polityków str.2 Raport przygotowali: EUR Draghi zawiódł gołębie str.3 USD Skala podwyżek stóp w 2016 r. pozostaje zagadką str.4 JPY CHF Rynek upiera się, że BOJ zwiększy luzowanie w I kwartale 2016 r. ECB zwolnił SNB z podejmowania trudnych decyzji str.5 str.6 Marek Rogalski Główny analityk walutowy m.rogalski@bossa.pl GBP Czwartkowe posiedzenie Banku Anglii może przynieść chwilowe odbicie str.7 Waluty surowcowe Kanadyjczyk dalej najgorszy str.8 Waluty skandynawskie Pozycjonowanie przed posiedzeniami banków centralnych str.8 Surowce energetyczne Miedź Brak interwencji ze strony OPEC Cena miedzi przy tegorocznych minimach str.9 str.10 Dorota Sierakowska Analityk surowcowy d.sierakowska@bossa.pl Metale szlachetne Cena złota wciąż nisko, ale szansą na odbicie z str.11 Zboża Wzrostowy tydzień na rynkach zbóż str.12 Soft commodities Kakao znów przy tegorocznych szczytach str.13 Nota prawna: Prezentowany raport został przygotowany w Wydziale Doradztwa i Analiz Rynkowych Domu Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. z siedzibą w Warszawie tylko i wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi analizy inwestycyjnej, ani analizy finansowej ani rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005r. (Dz.U. 2005, poz. 206 nr 1715) oraz Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. (Dz.U. 2005, Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Przedstawiony raport jest wyłącznie wyrazem wiedzy i poglądów autora według stanu na dzień sporządzenia i w żadnym wypadku nie może być podstawą działań inwestycyjnych Klienta. Przy sporządzaniu raportu DM BOŚ SA działał z należytą starannością oraz rzetelnością. DM BOŚ SA i jego pracownicy nie ponoszą jednak odpowiedzialności za działania lub zaniechania Klienta podjęte na podstawie niniejszego raportu ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. Niniejszy raport adresowany jest do nieograniczonego kręgu odbiorców. Został sporządzony na potrzeby klientów DM BOŚ S.A. oraz innych osób zainteresowanych. Nadzór nad DM BOŚ SA sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Regulamin doradztwa inwestycyjnego i sporządzania analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych oraz instrumentów bazowych instrumentów pochodnych znajduje się na stronie internetowej bossa.pl w dziale Dokumenty. 1 / 15
Złoty i waluty regionu: Nasza waluta nadal pod presją polityków Rubel: Ma za sobą słaby tydzień stracił zarówno względem euro, jak i dolara. Zaszkodziły pogarszające się perspektywy geopolityczne napięte relacje z Turcją nie będą sprzyjać budowaniu porozumienia z krajami zachodnimi, które mogłoby doprowadzić do zmniejszenia sankcji nałożonych za konflikt na Ukrainie. Rynek oczekiwał też, że Władimir Putin w czwartkowym wystąpieniu podsumowującym miniony rok i określającym zadania na przyszły, bardziej odniesie się do kwestii rubla. To nie miało miejsca, chociaż prezydent dał do zrozumienia, że sytuacja gospodarcza może się delikatnie poprawiać. To może sugerować, że w przypadku braku zatrzymania przeceny cen ropy i surowców, Rosja może być bardziej skłonna równoważyć niższe wpływy w walutach obcych słabszym rublem. W przyszły piątek mamy decyzję Banku Rosji. Niemniej ruch o 50 p.b. do 10,50 proc. jest oczekiwany, co może aż tak nie osłabić rubla Turecka lira: To był mieszany tydzień dla tureckiej liry, która straciła względem euro i nieco zyskała w relacji z dolarem. Lepsze dane nt. inflacji w listopadzie (8,1 proc. r/r) mogą nieco podbić oczekiwania odnośnie podwyżki stóp procentowych 22 grudnia o 25-50 p.b., chociaż mogą je ograniczać obawy związane ze wzrostem presji politycznej na bank centralny. W kolejnych dniach uwaga rynku skupi się na danych nt. produkcji przemysłowej, PKB za III kwartał, oraz saldzie C/A W regionie CEE najlepiej zachowywała się czeska korona. Niewykluczone, że bardziej łagodny ton komunikatu Europejskiego Banku Centralnego w czwartek zmniejszył oczekiwania związane z możliwością wprowadzenia ujemnych stóp procentowych przez Bank Czech. Niemniej fakt, że ECB będzie realizował program QE do marca 2017 r. sugeruje, że Czesi raczej nie zdecydują się wcześniej na uwolnienie kursu EUR/CZK (wcześniej spekulowano o końcu 2016 r.). Najgorzej, co już staje się pomału smutną tradycją radził sobie złoty. Trudno w tym wypadku zgodzić się ze słowami wicepremiera Mateusza Morawieckiego, który w jednym z wywiadów tłumaczył, że słabość naszej waluty to wynik czynników zewnętrznych i geopolityki. Widać wyraźnie, że zagraniczni inwestorzy żądają po prostu coraz większej premii za ryzyko polityczne. Sytuacji nie poprawia fakt, że resort finansów zaczyna luźno podchodzić do rygorystycznego utrzymywania deficytu sektora finansów publicznych poniżej 3 proc. PKB. Nowelizacja tegorocznego budżetu o 3,9 mld zł deficytu sprawiła, że zdaniem resortu może on sięgnąć 3,0-3,2 proc. wobec 2,8 proc. szacowanych wcześniej. W kolejnym roku sytuacja może wyglądać podobnie, lub gorzej, jeżeli rządowi ostatecznie nie uda się znaleźć wystarczającego pokrycia obiecanych w kampanii wyborczej wydatków poprzez wyższe przychody w postaci nowych podatków, a także uszczelnienia systemu pobierania VAT. Inwestorzy z uwagą zaczynają też przyglądać się pomysłom polityków szukających nowych przychodów dla ZUS, które będą konieczne w sytuacji cofnięcia reformy emerytalnej. Pośrednio wpływ na złotego ma też fatalna sytuacja na giełdzie, oraz oczekiwania związane z cięciem stóp procentowych w pierwszej połowie 2016 r. nawet o 50 p.b. Niemniej być może ta ostatnia kwestia będzie jeszcze dyskutowana przez nową RPP, jaka zostanie wybrana w lutym. Komunikat po spotkaniu starej RPP, jaki poznaliśmy w środę sygnalizuje, że takiej potrzeby nie ma. Prawdopodobieństwo takiego ruchu zmniejsza też mniej gołębia postawa Europejskiego Banku Centralnego i obserwowana globalnie tendencja do przechodzenia banków centralnych w stronę strategii wait&see. Ważne będą też dane makro. Inflacja CPI zaczyna odbijać, chociaż wolniej niż zakładano wstępne dane za listopad wskazały na -0,5 proc. r/r wobec szacowanych - 0,35 proc. r/r, a indeks PMI zanotował nieznaczne cofnięcie do 52,1 pkt. z 52,2 pkt. Obserwowane odbicie koszykowego indeksu BOSSA PLN to głównie zasługa mocnego spadku USD/PLN o 10 groszy od szczytu, co było wynikiem sporego przesunięcia na rynku EUR/USD po czwartkowym komunikacie ECB. W szerszym kontekście sytuacja wygląda jednak słabo. Złoty nie może liczyć na lepszy sentyment po decyzji ECB, gdyż ten tylko pośrednio zwiększył skalę programu QE (wydłużając go o 7 miesięcy przy utrzymaniu dotychczasowej skali miesięcznych zakupów). Z kolei ewentualna reakcja po komunikacie FED, który poznamy 16 grudnia będzie bardziej przełożeniem zachowania EUR/USD. Szerszy kontekst wykresu BOSSA PLN pokazuje, że mocne wsparcie jest dopiero przy 86,62 pkt. (jeden z dołków z 2009 r.) 2 / 15
Wykres tygodniowy BOSSA PLN Euro: Draghi zawiódł gołębie Wydarzeniem tygodnia była czwartkowa decyzja Europejskiego Banku Centralnego, który nie spełnił nawet gołębiego minimum. Efektem było mocne odreagowanie euro względem pozostałych walut. Podsumujmy jednak działania ECB stopa depozytowa została obniżona o 10 p.b. do -0,3 proc. (rynek nie wykluczał już ruchu o 20 p.b.) i utrzymana została relacja zakładająca, że ECB nie kupuje obligacji, których rentowności są poniżej stopy depozytowej. W zamian za to ECB rozszerzył spektrum zakupów o papiery samorządów, a więc wejdzie na rynek obligacji municypalnych. Kluczowe dla rynku było jednak to, że ECB nie zwiększył miesięcznej skali zakupów, a tylko wyciągnął program w czasie do marca 2017 r. Równie istotną kwestią było to, że decyzja nie była jednomyślna w czwartek wieczorem na rynku pojawiły się spekulacje, że przeciw mogło być nawet 6 członków ECB, co sugeruje, że uzyskanie kompromisowego rozwiązania, które zakładałoby zwiększenie skali QE może w perspektywie 2016 r. okazać się trudne. Zwłaszcza, że w komunikacie ECB dał do zrozumienia, że dostrzega odbicie w gospodarce, a inflacja może wprawdzie pozostać na niskich poziomach, ale w latach 2016-17 deflacji nie będzie. Poza komunikatami z ECB poznaliśmy też szacunki nt. listopadowej inflacji HICP w strefie euro (0,1 proc. r/r), a także ostateczne odczyty indeksów PMI, które nie pobiły wstępnych prognoz. Słabsze były natomiast dane nt. październikowej sprzedaży detalicznej, która spadła o 0,1 proc. m/m i wyhamowała do 2,5 proc. r/r. Przyszły tydzień upłynie pod znakiem danych nt. produkcji przemysłowej w Niemczech (poniedziałek), rewizji PKB za III kwartał w strefie euro (wtorek), bilansu handlowego (środa), oraz wyników przetargu tanich pożyczek T-LTRO w piątek Technicznie sytuacja na koszyku BOSSA EUR uległa poprawie po silnym odbiciu w tym tygodniu. W przyszłym tygodniu nie można wykluczyć cofnięcia do strefy 110,40-111,20 pkt., ale w perspektywie kilku(nastu) tygodni realne staje się testowanie spadkowej linii trendu pociągniętej od maja 2014 r. (rejon 113,55-65 pkt.) 3 / 15
Wykres tygodniowy BOSSA EUR Dolar: Skala podwyżek stóp w 2016 r. pozostaje zagadką Miniony tydzień przyniósł korektę wartości dolara, której nie można tłumaczyć tylko wydarzeniami w strefie euro bo dolar stracił do większości walut. Niemniej w większości przypadków było to wynikiem czynników wpływających na drugą walutę w parze. Zerknijmy jednak na dane makro z USA. Niepokój wzbudziły słabe dane ISM przemysłowy spadł poniżej bariery 50 pkt. notując w listopadzie 48,6 pkt., a usługowy obniżył się do 55,9 pkt. Piątkowe dane Departamentu Pracy były przyzwoite. Stopa bezrobocia utrzymała się w listopadzie na poziomie 5 proc., zatrudnienie w sektorze pozarolniczym wzrosło o 211 tys., a prywatnym o 197 tys. (to nieco powyżej oczekiwań), a wcześniejsze dane zostały zrewidowane w górę. Dynamika płacy godzinowej nie zaskoczyła in plus rosnąc zgodnie z oczekiwaniami o 0,2 proc. m/m Publikowane w tym tygodniu dane są wystarczające do tego, aby FED zrealizował swoją obietnicę powtarzaną od września i podniósł stopy procentowe 16 grudnia. Jednak, co do tego, jak będzie kształtować się ścieżka podwyżek w 2016 r. nadal pozostaje sporo pytań. Wystąpienia Janet Yellen w tym tygodniu (w Klubie Ekonomicznym i przed Kongresem) nie rozwiały zbytnio tych wątpliwości. Szefowa FED w zasadzie sankcjonuje początek cyklu podwyżek, ale nic poza tym (zdaniem Yellen gospodarka rozwija się w umiarkowanym tempie, rynek pracy się poprawia, a inflacja ma pomału zmierzać do celu). W przyszłym tygodniu uwagę rynku zwrócą dopiero dane nt. sprzedaży detalicznej za listopad, które poznamy w piątek. Będą one jedną z kluczowych pozycji ustawiających nastroje na rynku przed posiedzeniem FED 15-16 grudnia. Technicznie koszyk BOSSA USD odnotował pierwszą wyraźniejszą korektę od połowy października, która może być rozwinięta po 16 grudnia, jeżeli FED nie da rynkowi wskazówek, co do ścieżki podwyżek w przyszłym roku. Do tego czasu dolar może odrabiać poniesione w ostatnich dniach straty, gdyż 4 / 15
inwestorzy raczej stosują się do reguły nie walcz z FEDem pamiętając o tym, że ostatnio ten raczej zaskakiwał jastrzębimi akcentami. To, że teraz może być inaczej (grudniowa podwyżka będzie w cenach) to już inna sprawa Wykres dzienny BOSSA USD Jen: Rynek upiera się, że BOJ zwiększy luzowanie w I kwartale 2016 r. Zastępca szefa Banku Japonii (Kikuo Iwata) powiedział w środę, że BOJ może zostać zmuszony do zwiększenia skali luzowania polityki w sytuacji dalszego załamania się rynków wschodzących, co miałoby negatywny wpływ na japońską gospodarkę i utrudniło realizację scenariusza powrotu inflacji do celu, co zakładane jest na początku 2017 r. Bilans dla jena jest za ostatni tydzień ujemny, chociaż można to potraktować jako korektę po jego wcześniejszym umocnieniu, jakie miało miejsce po zapowiedziach wzrostu płacy minimalnej i możliwości wprowadzenia ulg podatkowych dla firm. W przyszłym tygodniu uwagę mogą zwrócić dane z Chin, których będzie sporo, a te mogą mieć wpływ na nastroje w całej Azji. Gorsze odczyty zwiększą obawy związane z kondycją japońskiej gospodarki i nasilą spekulacje, co do zwiększenia skali skupu aktywów przez Bank Japonii w I kwartale 2016 r. 5 / 15
Wykres przebiegu stóp zwrotu dla par z JPY za ostatnie 5 dni, źródło: Stooq.pl Frank: ECB zwolnił SNB z podejmowania trudnych decyzji? Mniej gołębie sygnały z Europejskiego Banku Centralnego niewątpliwie są ulgą dla decydentów w Narodowym Banku Szwajcarii, którzy w zasadzie nie są zbyt chętni dalszemu luzowaniu polityki. W wielu wystąpieniach Thomas Jordan dawał do zrozumienia, że jeżeli sytuacja będzie to wymuszać, to SNB jest gotowy do dalszych działań mających na celu osłabienie franka, chociaż dodawał, że długoterminowo sytuacja w której stopy procentowe są ujemne, nie jest korzystna dla gospodarki Czego możemy, zatem spodziewać się po spotkaniu, jakie jest zaplanowane na 10 grudnia? Trudno będzie liczyć na cięcie stawek LIBOR CHF 3M, co mogłoby wyraźnie zaznaczyć się w notowaniach franka. Oczekujmy tego, że SNB powtórzy mantrę o konieczności działań w celu osłabienia franka, co będzie wiązać się z okresowymi interwencjami na rynku, ale i też co nie wykluczone że zdecyduje się na dalsze wyeliminowanie wyjątków pozwalających uniknąć ujemnych odsetek od kapitałów lokowanych we frankach. To raczej będzie zbyt mało, aby doprowadzić do wyraźniejszego osłabienia się tej waluty 6 / 15
Wykres przebiegu stóp zwrotu par z CHF za ostatnie 5 dni, źródło: Stooq.pl Funt: Czwartkowe posiedzenie Banku Anglii może przynieść chwilowe odbicie Wcześniej szef BOE dał do zrozumienia, że stopy procentowe pozostaną niskie jeszcze przez pewien czas. Na początku minionego tygodnia rynek reagował na słowa nowego członka BOE Gertjana Vlieghe, który w wywiadzie dla prasy dał do zrozumienia, że BOE powinien dać sobie więcej czasu, zanim podwyższy stopy. Zwrócił tu uwagę na silnego funta w ostatnich miesiącach, co jego zdaniem ma duży wpływ na ocenę polityki monetarnej. Kolejne dni przyniosły słabe odczyty indeksów PMI w dół poszły odczyty dla przemysłu i budownictwa, chociaż nieznacznie odbiły usługi, co pozwoliło na nieznaczne ograniczenie przeceny funta w końcu tygodnia Bilans jest jednak negatywny, co dobrze widać po wykresie koszyka handlowego funta, który wylicza Bank Anglii. Rośnie prawdopodobieństwo ponownego testowania dolnego ograniczenia 2 i pół letniego kanału wzrostowego przy 91,20-30 pkt. To, czy będzie on złamany będzie jednak bardziej zależeć od terminu referendum ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Potencjalne ryzyko Brexitu w II połowie 2016 r. może zniechęcać Bank Anglii do wcześniejszej podwyżki stóp. W krótkim okresie najbliższych dni kluczowe będą dane nt. produkcji przemysłowej we wtorek, oraz czwartkowy bilans handlu zagranicznego i komunikat po spotkaniu Banku Anglii, zwyczajowo już publikowany razem z zapiskami. Do odbicia funta wystarczy nawet to, aby sygnały z BOE nie były bardziej gołębie od tego, co rynkowi jest już wiadome 7 / 15
Wykres tygodniowy koszyka funta liczonego przez Bank Anglii (=GBP), źródło: Thomson Reuters Waluty surowcowe: Kanadyjczyk dalej najgorszy Dolar australijski: Wsparciem dla AUD stały się w tym tygodniu dane nt. PKB, który w III kwartale wzrósł powyżej oczekiwań (dokładnie o 0,9 proc. k/k i 2,5 proc. r/r), co wywołało szereg optymistycznych komentarzy, a także komunikat po wtorkowym posiedzeniu Banku Australii. Stopy nie uległy zmianie, a RBA potwierdził tylko, że przechodzi w tryb wait&see, chociaż pozostawił sobie furtkę do ewentualnego cięcia. Z wcześniejszych wypowiedzi Glenna Stevensa wynikało jednak, że pretekstem do takiego ruchu byłyby bardziej ryzyka dla popytu wewnętrznego, niż spadek inflacji. Optymizm inwestorów na AUD nieco przyćmiły dane nt. deficytu handlowego, który wzrósł w październiku do 3,3 mld AUD pokazując, że sytuacja w eksporcie nadal pozostaje trudna. Wnioski na przyszłość? Rynek ostatnio wyraźnie dyskontował fakt, że RBA w zasadzie przeszedł do trybu wyczekiwania, kończąc cykl obniżek. Niemniej bez zmiany trendu na surowcach, dalszy ruch w górę na AUD może być trudny, zwłaszcza, że: RBA nie ma na razie żadnych powodów do dyskusji nt. terminu ewentualnej podwyżki stóp, a także nie jest w jego interesie wzrost kursu waluty, co może doprowadzić do sytuacji w której będziemy świadkami prób werbalnej interwencji. Analiza techniczna koszyka handlowego AUD, który sporządza RBA sugeruje, że dotarliśmy do mocnego oporu. Impet ruchu rozpoczętego w połowie września jest jednak dość duży, co sugeruje, że ewentualna korekta może być ograniczona w czasie i rozmiarze i nowe maksima są możliwe, choć być może dopiero w 2016 r. W przyszłym tygodniu rynek będzie zwracał uwagę na czwartkowe dane nt. sytuacji na rynku pracy w listopadzie, oraz paczkę kluczowych danych z Chin, czyli handel zagraniczny we wtorek, inflację CPI w czwartek i odczyty produkcji przemysłowej, sprzedaży detalicznej i inwestycji w aglomeracjach w sobotę. 8 / 15
Wykres tygodniowy koszyka handlowego RBA, źródło: Thomson Reuters Dolar nowozelandzki: Ma za sobą kolejny dobry tydzień. Wsparciem stały się lepsze wyniki aukcji wyrobów mlecznych we wtorek, a także spekulacje związane z tym, co RBNZ pokaże na posiedzeniu w środę 9 grudnia. Rynek próbuje grać na to, że RBNZ po cięciu stóp o 25 p.b. do 2,50 proc. zainicjuje pauzę przed kolejnymi decyzjami, tym samym mocno ograniczając oczekiwania dotyczące skali luzowania w 2016 r. To, czy to się sprawdzi przekonamy się już w środę o godz. 21:00. Z drugiej strony bardziej ostrożny komunikat, pozostawiający pewne furtki może sprowokować do realizacji zysków Dolar kanadyjski: Ta waluta pozostała słaba, co pokazuje bilans kończącego się tygodnia. Sytuacji nie poprawiły dane nt. PKB w III kwartale (2,3 proc. w ujęciu zanualizowanym to odczyt zgodny z oczekiwaniami), ani sygnały po posiedzeniu Banku Kanady (dalej mamy status quo), a piątkowe dane były nieco słabsze. Deficyt handlowy wzrósł w październiku do 2,76 mld CAD, a stopa bezrobocia wzrosła w listopadzie do 7,1 proc. przy spadku zatrudnienia o 35,7 tys. Nie pomogły też wieści z OPEC, gdzie z wcześniejszych spekulacji wiele nie pozostało kartel usankcjonował tylko pewną część wydobycia realizowanego ponad ustalone wcześniej limity, zamiast zdecydować się na ograniczenia produkcji. W kalendarzu na przyszły tydzień kluczowe mogą okazać się słowa szefa Banku Kanady, które wygłosi we wtorek wieczorem podczas spotkania w Empire Club of Canada niewykluczone, że Stephen Poloz ustosunkuje się do sytuacji na rynku ropy, a także po decyzji ECB i przed komunikatem FED. Nie wydaje się jednak, aby mogło to szczególnie wesprzeć notowania CAD Waluty skandynawskie: Pozycjonowanie przed posiedzeniami banków centralnych Korona szwedzka: Mniej gołębie sygnały ze strony ECB powinny być w dłuższym horyzoncie wsparciem dla notowań SEK, gdyż zdejmują presję na Riksbank, aby ten dostosowywał politykę do nowych realiów. O ile dane makro będą się stopniowo poprawiać, to dalsze cięcia stóp wydają się mało prawdopodobne. W 2016 r. Riksbank pozostawi sobie prawo do zmian w skali QE, co będzie chciał wykorzystać w połączeniu z werbalną presją na rynek, gdyby ten pchał notowania SEK w stronę nadmiernego umocnienia. Na razie jednak za nami relatywnie spokojny tydzień na notowania EUR/SEK i USD/SEK przekładały się relacje z EUR/USD, a dane nt. PKB za III kwartał, które pobiły oczekiwania i wyniosły 0,8 proc. k/k i 3,9 proc. r/r stabilizowały koronę. W najbliższych dniach warto będzie zerkać na czwartkowe odczyty inflacji CPI w listopadzie, które będą ważnym punktem do powyższych rozważań przed decyzją Riksbanku, jaką poznamy 15 grudnia 9 / 15
Korona norweska: Tu kluczem były oczywiście oczekiwania związane z rynkiem ropy, a więc piątkową decyzją OPEC. Zawód rynku może odbić się na notowaniach NOK w kolejnych dniach, ale przecena będzie raczej ograniczona. Dlaczego? Bo szanse na cięcie stóp procentowych przez Norges Bank na posiedzeniu 17 grudnia nie są duże, a potwierdzeniem tego mogą być dane nt. listopadowej inflacji w czwartek Surowce energetyczne: Brak interwencji ze strony OPEC kiki Ropa naftowa: Miniony tydzień przyniósł nerwowe ruchy na rynku ropy naftowej. Cena tego surowca zakończyła tydzień w rejonie 40,00 USD za baryłkę. Amerykański Departament Energii podał, że zapasy ropy w USA we wcześniejszym tygodniu wzrosły o 1,2 mln baryłek. Jest to kolejny wzrost zapasów tego surowca w USA. Był to wzrost większy od oczekiwań, a jednocześnie wzrosły także zapasy benzyny i destylatów. Przedstawiciele OPEC na spotkaniu 4 grudnia zadecydowali o podniesieniu oficjalnego limitu produkcji ropy naftowej w krajach kartelu do poziomu 31,5 mln baryłek dziennie z wcześniejszych 30 mln baryłek dziennie. Naszym zdaniem: Sytuacja techniczna na rynku ropy naftowej się nie zmieniła i sprzyja ona dalszym spadkom. Dodatkowo, z fundamentalnego punktu widzenia, ceny ropy może spychać w dół fakt, że OPEC, zamiast interwencji wspierającej ceny ropy, zdecydowało się na zwiększenie limitu. Gaz ziemny: o Ceny gazu ziemnego w minionym tygodniu delikatnie spadły, kontynuując tym samym długoterminowy trend spadkowy. o Według Departamentu Energii, zapasy gazu ziemnego w USA w minionym tygodniu spadły po praz pierwszy w tym sezonie. Zniżkowały one o 53 mld stóp sześciennych. Jest to spadek większy od oczekiwań na poziomie -51 mld st. sześc. Zapasy gazu ziemnego w USA wynoszą obecnie 3,956 biliardy stóp sześciennych. o Naszym zdaniem: Spadek zapasów gazu w USA to zjawisko sezonowe, wynikające z rozpoczęcia sezonu grzewczego w dużej części Stanów Zjednoczonych. Jest on jednak już uwzględniony w cenach, co sprawia, że presja na spadek cen gazu powinna się utrzymać. Z drugiej strony, możliwości dalszych spadków notowań są ograniczone ważną psychologiczną barierą są okolice 2 USD za mln BTU. Wykres dzienny cen ropy naftowej w USA. 10 / 15
Ważne dane w kolejnym tygodniu: Wtorek: Raport Amerykańskiego Instytutu Paliw dot. zapasów paliw w USA. Środa: Raport Departamentu Energii dot. zapasów paliw w USA. Czwartek: Raport Departamentu Energii dot. zapasów gazu ziemnego w USA. Piątek: Raport Baker Hughes dot. liczby funkcjonujących wiertni w USA. Miedź: Cena miedzi przy tegorocznych minimach W minionym tygodniu sytuacja na rynku miedzi była ustabilizowana. Cena tego surowca nie kontynuowała wprawdzie odbicia z wcześniejszego tygodnia, jednak poruszała się spokojnie powyżej technicznego wsparcia na poziomie 2 USD za funt. Z technicznego punktu widzenia, nie zmieniła się ogólna tendencja cenowa na rynku miedzi: w długoterminowej perspektywie na rynku tym wciąż trwa trend spadkowy. We wtorek w Chinach opublikowane zostały odczyty indeksów PMI dla przemysłu Chin według Markit oraz CFLP, a także indeksu PMI dla usług wg CFLP. Dodatkowo, w czwartek podany został odczyt indeksu PMI dla usług wg Markit. Indeksy te w większości były nieco gorsze od oczekiwań. Prezes spółki BHP Billiton, jednego z największych producentów miedzi na świecie, przyznał, że spodziewa się dalszego spadku notowań surowców w perspektywie długoterminowej. Naszym zdaniem: Ceny miedzi wciąż znajdują się w długoterminowym trendzie spadkowym i prawdopodobnie pogłębią przecenę. Dopóki obawy o stan chińskiej gospodarki istnieją, to cenom tego surowca ciężko będzie o trwałe wzrosty. Jest jeszcze pole do delikatnej zwyżki w ramach kontynuacji odreagowania, jednak zwyżka nie powinna sięgnąć wyżej niż 2,21 USD za funt. Możliwy jest za to szybszy powrót do spadków. Wykres dzienny cen miedzi w USA. 11 / 15
Ważne dane w kolejnym tygodniu: Wtorek: Dane dotyczące handlu zagranicznego w Chinach w listopadzie. Środa: Podaż pieniądza, nowe kredyty, inflacja CPI i PPI w Chinach. Sobota: Produkcja przemysłowa, sprzedaż detaliczna i inwestycje w aglomeracjach miejskich w Chinach. Metale szlachetne: Cena złota wciąż nisko, ale z szansą na odbicie Złoto: o o o Notowania złota przez większość tygodnia utrzymywały się w dość nerwowej konsolidacji w okolicach 1050-1070 USD za uncję. Cena kruszcu w ostatnich dniach zeszła na najniższy poziom od stycznia 2009 r., jednak później dynamicznie odbiła się od niego w górę, nadrabiając z nawiązką wcześniejsze zniżki. Janet Yellen potwierdziła, że Fed ma zamiar podwyższyć stopy procentowe w grudniu tego roku. Obecnie więc taki scenariusz jest już praktycznie przesądzony, a co za tym idzie, uwzględniony w notowaniach USD i złota. Dane z amerykańskiego rynku pracy były nieco lepsze od oczekiwań. Jest to kolejny czynnik przemawiający za zniżką cen złota. Pozostałe metale szlachetne: o Notowania srebra w minionym tygodniu poruszały się analogicznie z notowaniami złota i w piątek mocno odbiły w górę, wybijając się do poziomu oporu w okolicach 14,40 USD za uncję. o Notowania platyny dynamicznie rosły pod koniec minionego tygodnia. Dotarły ostatecznie do okolic 870 USD za uncję. o Cena palladu odbiła się od wsparcia w rejonie 525 USD za uncję, pozostając tym samym w granicach krótkoterminowej konsolidacji. Naszym zdaniem: Perspektywa rychłej podwyżki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych oraz spadkowe odreagowanie na USD sprzyjały wzrostom notowań metali szlachetnych. W krótkim terminie kontynuacja zwyżki jest możliwa ze względu na duże prawdopodobieństwo tzw. short covering. Jednak średnio- i długoterminowa perspektywa pozostaje spadkowa. Wykres dzienny cen złota. 12 / 15
Ważne dane w kolejnym tygodniu: Poniedziałek-piątek: Szereg danych makro z USA oraz wystąpień członków Fed, mogących wpłynąć na wartość USD i pośrednio na złoto. Zboża: Wzrostowy tydzień na rynkach zbóż Kukurydza: Notowania kukurydzy w minionym tygodniu kontynuowały wcześniejsze wzrosty. Cena tego zboża wciąż jednak porusza się w długoterminowym trendzie spadkowym. Z fundamentalnego punktu widzenia, ceny kukurydzy powinny pozostawać pod presją podaży ze względu na duże globalne zapasy kukurydzy. Jednak w krótkim terminie powodem do wzrostów jest niekorzystna pogoda w Ameryce Południowej (Brazylia, Argentyna), która opóźnia zasiewy. Soja: Na rynku soi w minionym tygodniu kontynuowane były wzrosty. Cena soi dotarła do technicznego oporu w okolicach 900 USD za 100 buszli. Obecnie na notowania soi zaczynają bardziej wpływać informacje z Ameryki Południowej. Do ostatniej zwyżki przyczyniły się m.in. informacje o niekorzystnej pogodzie w Brazylii i Argentynie, która opóźnia zasiewy. Pszenica: Ceny pszenicy w minionym tygodniu spadały, jednak pod koniec tygodnia nastąpiło dynamiczne wzrostowe odreagowanie. Utrzymywaniu się niskich cen pszenicy w USA sprzyja tamtejsza dobra pogoda, która przyczynia się do lepszej jakości amerykańskie pszenicy ozimej. Jednocześnie, na Ukrainie i w Australii pojawiły się obawy dotyczące przyszłych zbiorów Ryż: W minionym tygodniu notowania ryżu dynamicznie spadły, mimo obaw dotyczących konsekwencji zjawiska El Nino. Naszym zdaniem: Pogorszenie pogody w Brazylii miało pozytywny wpływ na ceny kukurydzy i soi, co pokazuje, że sytuacja w Ameryce Południowej zaczyna mieć dominujący wpływ na ich ceny. Ceny zbóż dotarły jednak do technicznych oporów, co może w krótkim terminie wyhamować wzrosty. Wykres dzienny cen soi w USA. 13 / 15
Ważne dane w kolejnym tygodniu: Wtorek: Raport Departamentu Rolnictwa dot. tempa zasiewów zbóż w USA i ich jakości. Środa: Miesięczny raport Departamentu Rolnictwa z rynku zbóż. Czwartek: Raport Departamentu Rolnictwa dot. rynku pszenicy. Piątek: Prognozy Departamentu Rolnictwa dot. rynków zbóż. Soft commodities: Kakao znów przy tegorocznych szczytach Cukier: W minionym tygodniu notowania cukru powróciły do wzrostów po wcześniejszym nerwowym tygodniu. W średnim terminie wciąż mamy do czynienia ze zwyżką, która ma związek z oczekiwaniami deficytu na rynku cukru w nadchodzącym sezonie. Międzynarodowa Organizacja Cukru (International Sugar Organization, ISO) niedawno podała bowiem, że zdaniem tej organizacji sezon 2014/2015 był ostatnim sezonem nadwyżki i podwyższyła prognozę deficytu na rynku cukru w sezonie 2015/2016 z poziomu 2,5 mln ton do 3,5 mln ton. Bawełna: W minionym tygodniu sytuacja na rynku bawełny nie zmieniła się z technicznego punktu widzenia. Notowania tego surowca po raz kolejny wzrosły, kontynuując ruch po odbiciu od technicznego wsparcia w okolicach 61,50 centów za funt. Powrót do spadku cen jest możliwy, bowiem długoterminowo rynkowe fundamenty sprzyjają sprzedającym: podaż tego surowca wciąż jest duża ze względu na ogromne rezerwy w Chinach. Kakao: Notowania kakao, po dwóch słabszych tygodniach, w minionym tygodniu wzrosły. Tym samym, cena tego surowca dotarła do ważnego technicznego oporu w okolicach 3381 USD za tonę. Międzynarodowa Organizacja Kakao podwyższyła wyliczenia dotyczące produkcji kakao w zakończonym właśnie sezonie 2014/2015, pokazując, że na rynku tym mieliśmy do czynienia z niewielką nadwyżką, nie zaś z deficytem. Naszym zdaniem: W minionym tygodniu na rynkach soft commodities nie doszło do żadnego przełomu. Chociaż wielu inwestorów obawia się korekty spadkowej cen cukru, to surowiec ten broni wysokich poziomów. Podobnie jest z notowaniami kakao, które mają szanse na kontynuację ruchu wzrostowego. Z kolei cena bawełny będzie znajdować się pod presją spadkową. Wykres dzienny cen kakao w USA. 14 / 15
Ważne dane w kolejnym tygodniu: Środa: Raport Departamentu Rolnictwa dot. rynku bawełny. Piątek: Prognozy Departamentu Rolnictwa dot. rynku bawełny. 15 / 15