Plan wynikowy Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do podstawy programowej Uczeń: U ŹRÓDEŁ FILOZOFII Wymagania szczegółowe zoperacjonalizowane Uczeń: U źródeł filozofii Jostein Gaarder, Co to jest filozofia? Rozpoznaje intencję wypowiedzi Korzysta ze słownika: języka polskiego Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Ważne pytania Rozumie pojęcia: sens, idea, filozofować Odczytuje znaczenie słowa z kontekstu Odczytuje komunikat zawarty w dialogu Redaguje wypowiedź kilkuzdaniową na podany temat z użyciem wyrazów: sens, idea, filozofować Formułuje pytania do tekstu Zna mity i podaje ich genezę Korzysta ze Słownika mitów i tradycji kultury Określa cechy charakteryzujące filozofa Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. Wyjaśnia różnicę między mitycznym
Wisława Szymborska, W zatrzęsieniu* komiksach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Dostrzega zróżnicowanie postaw kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Uzasadnia własne zdanie a filozoficznym widzeniem świata Filozofuje Argumentuje Zna pojęcie liryka Rozumie pojęcia: metafizyka, antropologia Cytuje fragmenty wiersza Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Określa postawę życiową osoby mówiącej Rozpoznaje utwór jako lirykę bezpośrednią lub pośrednią Redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na podany temat Przedstawia własne poglądy na podany temat
Zeszyt ćwiczeń, część 1, O filozofii na co dzień Leopold Staff, Rzęsa Platon, Obrona Sokratesa (fragment), mówione, rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie Rozpoznaje imiesłowy i wyjaśnia ich funkcję w tekście Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne Porządkuje tytuły obrazów poetyckich zgodnie z tekstem Zna części mowy Zna imiesłowy: przymiotnikowy, przysłówkowy Określa formę gramatyczną imiesłowu przymiotnikowego Tworzy imiesłowy od bezokoliczników Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Wyjaśnia związek tytułu z treścią utworu Odczytuje przenośny sens sytuacji lirycznej Ustosunkowuje się do wypowiedzi podmiotu lirycznego, wyraża własne zdanie i uzasadnia je Uzupełnia frazeologizmy imiesłowami Stosuje zasady ortograficzne w pisowni imiesłowów Poprawia błędy w użyciu imiesłowów Stosuje imiesłowy dla uniknięcia powtórzeń zaimka który Zna pojęcie przemówienie Odczytuje przenośny sens wypowiedzi
Zeszyt ćwiczeń, część 1, Trzy sita Sokratesa Michael Piquemal, Bajki filozoficzne (fragment); Jacques-Louis Davis, Śmierć Sokratesa, 1787 Przytacza najważniejszy argument Odróżnia informacje o faktach od opinii Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim Porządkuje plan wypowiedzi postaci występują one w tekście Rozpoznaje środki stylistyczne: apostrofy, pytania retoryczne, Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych wyrażenia potoczne z zakresu składni (pytań retorycznych) Rozpoznaje elementy tworzące spójność wewnętrzną wypowiedzi przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki plastyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Tworzy wypowiedzi ustne (monolog), dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada, mówione; rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w obrazie Rozpoznaje różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje Wyraża swoją opinię na podany temat Wygłasza przemówienie Rozumie przeczytany tekst Zna pojęcie przemówienie Zna części zdania Nazywa części zdania Sporządza wykres zdania pojedynczego Rozpoznaje: orzeczenie imienne i czasownikowe; podmiot gramatyczny, logiczny, domyślny; dopełnienie bliższe i dalsze; okolicznik czasu, miejsca, celu, przyczyny, przyzwolenia; przydawkę
Platon, Ludzie w jaskini Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych), fonetyki (wyrazów dźwiękonaśladowczych) Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieła sztuki; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Poprawia ewentualne błędy językowe Zamienia mowę niezależną na zależną Korzysta ze słownika języka polskiego Określa funkcję wyrazów wchodzących w skład zdania Rozróżnia narrację trzecioosobową i pierwszoosobową Przypisuje utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Rozpoznaje środki poetyckie: animizację, metaforę, onomatopeję, porównanie, pytanie retoryczne Rozróżnia mowę zależną od niezależnej Formułuje argumenty do przemówienia Poprawia tekst w celu uniknięcia powtórzeń Wyraża swoją opinię na temat obrazu z zastosowaniem wyrazów oceniających w funkcji przydawek Odczytuje informacje z różnych tekstów kultury, w tym rysunku Odczytuje przenośny sens tekstu Korzysta ze słownika języka polskiego
Metrodoros, Gorzka medytacja Adam Bahdaj, Niebo naszym dachem Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Korzysta ze słownika języka polskiego Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, puenty) Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wartościuje poglądy filozofów i odnosi je do własnych doświadczeń Redaguje kilkuzdaniowa wypowiedź z użyciem słów: idea, idealista, idealizować Rozumie pojęcie medytacja Cytuje puentę Interpretuje puentę Uzasadnia tytuł utworu Formułuje argumenty Odczytuje metaforyczny sens wyrażenia Przytacza wypowiedzi bohaterów na poparcie własnego zdania Prezentuje bohaterów i ich życiowe postawy
Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stoików recepta na życie Redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat postawy życiowej bohatera Prezentuje własne zdanie na temat szczęścia Lucjusz Anneusz Seneka (Młodszy), O życiu szczęśliwym Jan Kochanowski, Pieśń IX (Księgi wtóre)* Zna wyrażenie złoty środek Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo Zna wyrażenie stoicka postawa ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu Przekształca wypowiedź archaiczną (terminy naukowe, archaizmy) na język współczesny Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych oraz kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych, urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie: opowiadanie Rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) Rozpoznaje czytany utwór jako pieśń Podaje przykłady sytuacji charakterystycznych dla postawy stoickiej Redaguje opowiadanie o określonej problematyce i czasie akcji Zna pojęcia: liryka zwrotu do adresata, liryka inwokacyjna Cytuje Zna powiedzenia, przysłowia, aforyzmy wyrażające stoicką postawę Określa postawę podmiotu lirycznego Analizuje formę wypowiedzi lirycznej Określa adresata lirycznego Przyporządkowuje utwór do gatunku
Zeszyt ćwiczeń, część 1, Nie porzucaj nadzieje Jan Kochanowski, Do gór i lasów, O żywocie ludzkim Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty filozoficzny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne Tworzy spójne wypowiedzi ustne Rozpoznaje różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje Odróżnia czasowniki i imiesłowy wyjaśnia ich funkcje w tekście Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzeń, pytań retorycznych) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy, puenty) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada literackiego (pieśń) Porównuje problematykę pieśni i fraszki Formułuje argumenty Rozumie przeczytany tekst Zna pojęcie puenta Zna pojęcie fraszka Określa funkcje składniowe czasownika Zna formy nieosobowe czasownika i określa ich funkcję w tekście Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Rozpoznaje składniowe środki stylistyczne: anaforę, powtórzenie, wykrzyknienie, pytanie retoryczne, apostrofę i określa ich funkcje w tekście Wyróżnia w tekście puentę Rozpoznaje kontekst biograficzny Objaśnia znaczenie frazeologizmów Redaguje tekst z wykorzystaniem frazeologizmów Zna zasady pisowni partykuł by oraz
Romain Rolland, Spalony dom; Le Nain, Pejzaż z wieśniakami, XVII w. Epikur, Epikur pozdrawia Menoikeusa Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Stosuje poprawne formy odmiany czasowników (w tym imiesłowów) Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację) Dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują one w tekście Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Szczęście według Epikura Charakteryzuje postać mówiącą w utworze nie z czasownikami Zna pojęcie agresja Cytuje Odczytuje przejawy agresji słownej Odtwarza przebieg zdarzeń Charakteryzuje postawę życiową bohatera Dyskutuje na temat postawy życiowej bohatera Udziela odpowiedzi na pytania na podstawie tekstu Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Nadaje tytuł akapitom
Jan Kochanowski, Pieść XX (Księgi pierwsze)* Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Tworzy spójne wypowiedzi ustne Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Formułuje wypowiedzi argumentacyjne Formułuje ocenę sądu innych Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Wygłasza przemowę Cytuje fragmenty o charakterze sentencji Porównuje utwory o tej samej tematyce Zeszyt ćwiczeń, część 1, W Czarnolesie, Soplicowie i Nawłoci Jan Kochanowski, Na lipę; Adam Mickiewicz, Soplicowo (fragment Pana Tadeusza); Stefan Żeromski, Nawłoć (fragment Charakteryzuje osobę mówiącą w tekście Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. filozoficzny Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Rozpoznaje intencję wypowiedzi Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje podmiot liryczny i bohaterów lirycznych Rozpoznaje postawy filozoficzne w wypowiedziach podmiotu lirycznego Redaguje notatkę dotyczącą treści utworu Zna pojęcie przepis Określa funkcje składniowe rzeczownika w tekście Sporządza wykres zdania pojedynczego Rozpoznaje intencję wypowiedzi zachętę Zna zasady pisowni partykuły nie z rzeczownikami Rozpoznaje wyliczenia, zdrobnienia w tekście i określa funkcję, jaką pełnią
Przedwiośnia) Czesław Miłosz, Dar* Charakteryzuje osobę mówiącą w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy) Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnień), składni (powtórzeń) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (rządu) Poprawia ewentualne błędy ortograficzne Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc rolę, jaką odgrywają w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Charakteryzuje podmiot liryczny Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor) Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. filozoficzny Redaguje przepis kulinarny Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (rządu) Poprawnie zapisuje partykułę nie z rzeczownikami Opisuje określeniami z wiersza postawę podmiotu lirycznego wobec świata wewnętrznego i świata zewnętrznego Charakteryzuje postawę podmiotu lirycznego Określa funkcję użytych w utworze przeczeń Odczytuje metaforę zawartą w obrazie poetyckim
Janusz Kofta, Radość o poranku (fragment) Henryk Sienkiewicz, Quo vadis (fragment)* przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Określa nastrój wiersza i środki go tworzące Wyjaśnia związek tytułu z treścią wiersza Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie Formułuje wnioski, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz za pomocą dźwięku Porządkuje informacje w zależności od funkcji, którą pełnią w przekazie Korzysta ze słownika języka polskiego Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Tworzy spójne wypowiedzi pisemne Odczytuje dosłowne znaczenie słów kluczy Odczytuje metaforyczne znaczenie słów kluczy Porównuje utwory o tym samym przesłaniu Określa postawę podmiotu lirycznego Interpretuje utwór głosowo Stosuje znaki interpunkcyjne w celu oddania nastroju i emocji nadawcy wypowiedzi Redaguje krótki tekst o określonej konwencji filozoficznej Selekcjonuje informacje Korzysta z przypisów
Odróżnia fakty od opinii Odróżnia informację o faktach od opinii Czerpie dodatkowe informacje z przypisu Samodzielnie dociera do informacji w książkach Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Charakteryzuje grupy społeczne Przedstawia najważniejsze wydarzenia z życia bohaterów Omawia wątek miłości na przykładzie bohaterów literackich Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Tworzy opowiadanie ustne Wykorzystuje związki frazeologiczne z rzeczownikiem miłość, człowiek Wyraża własne zdanie na temat miłości bohaterów Tworzy charakterystykę postaci
Zeszyt ćwiczeń, część 1, Uczta oraz zawarte w obrazie Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Rozpoznaje wypowiedź o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym Odróżnia informacje o faktach od opinii Odróżnia czasowniki i imiesłowy wyjaśnia ich funkcję w tekście Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany funkcjonalnie i stylistycznie opis sytuacji, opis dzieł sztuki; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje poprawne formy odmiany przymiotników, stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (zgody) Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Odczytuje sytuację przedstawioną na obrazie Zna pojęcie opis sytuacji Określa funkcję składniową przymiotników w tekście i ich formę gramatyczną Odróżnia informacje o faktach od opinii Rozpoznaje funkcję perswazyjną przymiotników w tekście reklamy Zna zasady pisowni partykuły nie z przymiotnikami Analizuje sytuację przedstawioną na obrazie Redaguje opis sytuacji przedstawionej na obrazie w roli jednej z postaci Stosuje poprawne formy odmiany przymiotników Stosuje zasadę pisowni partykuły nie z przymiotnikami
John Ronald Reuel Tolkien, Urodziny Bilba* (fragment Drużyny pierścienia) Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich role w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: mitologiczny Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych, stosuje średnik LEKTURA Zna pojęcie hasło encyklopedyczne Zna cechy stylu encyklopedycznego Porządkuje plan wydarzeń Uzupełnia plan ramowy, tworząc szczegółowy Określa cechy kompozycyjne i językowe przemówienia okolicznościowego o charakterze nieoficjalnym Tworzy notatkę na podstawie tekstu Wygłasza przemówienie Redaguje hasło encyklopedyczne
Antoine de Saint Exupéry, Mały Książę** Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Samodzielnie dociera do informacji w książkach Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, samotność, inność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne Rozumie pojęcie opowiastka filozoficzna Rozróżnia fikcję od kłamstwa Cytuje Dociera do informacji o autorze i gatunku literackim Odtwarza treść utworu Nazywa problemy Charakteryzuje świat dorosłych i dzieci Charakteryzuje narratora Określa funkcję elementów kompozycyjnych utworu Przedstawia propozycję odczytania utworu Omawia problematykę utworu, posługując się nazwami wartości Wyodrębnia elementy epiki
wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej Cynik dawniej i dziś Redaguje opowiadanie Dyskutuje Andrzej Kwiatek, Michał Worwąg, Diogenes i Aleksander; Gwiazdy domem Diogenesa; Antifilos, Anegdota o Diogenesie przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, film Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Tworzy spójną wypowiedź pisemną Rozumie pojęcie anegdota Cytuje fragmenty charakteryzujące postawę cynika Rozumie pojęcie scenariusz Porównuje budowę, temat, sposób ukazania świata przedstawionego w utworach Analizuje literacki scenariusz filmowy, wyróżnia scenerię wydarzeń, opis kostiumów, rekwizyty, bohaterów Redaguje dialog między bohaterami
Caesar van Everdingen, Diogenes szukający uczciwego człowieka, XVII Leon Kruczkowski, Niemcy Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje Redaguje scenariusz filmowy poglądy innych lub polemizuje z nimi Rozróżnia informacje zawarte w obrazie Identyfikuje postaci przedstawione na obrazie Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Odczytuje sytuację przedstawioną na obrazie Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Interpretuje mimikę postaci przedstawionej na obrazie przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki Odczytuje kontekst filozoficzny we plastyczne współczesnych utworach Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki, mówione, w tym nadawane za pomocą mediów audiowizualnych Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Redaguje opowiadanie o określonym czasie akcji Redaguje opis dzieła sztuki Określa czas i miejsce dramatu Gromadzi informacje potrzebne do charakterystyki postaci Rozumie pojęcia: cynik, cynizm Ocenia postawę postaci dramatu
Jim Davis, Garfield* Film Jean-Pierre Jeunet, Amelia Tworzy spójne wypowiedzi ustne i pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w obrazie Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Odbiera komunikaty nadawane za pomocą mediów audiowizualnych Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość przynależnych do następujących rodzajów sztuki: film Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne: szczęście Redaguje charakterystykę postaci dramatu Rozumie pojęcie komizm (komizm postaci, komizm sytuacyjny, komizm słowny) W komiksie rozpoznaje nawiązania do starożytnej koncepcji filozoficznej Redaguje komentarz do tezy Definiuje pojęcie szczęścia w kontekście filozoficznym i w nawiązaniu do filmu Omawia elementy języka filmu Charakteryzuje postawę bohatera filmowego
Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci filmowej Być ascetą Charakteryzuje bohatera filmowego Ewa Wipszycka, Święty Antoni, czyli o pierwszych pustelnikach; Sasseta, Spotkanie świętego Antoniego ze świętym Pawłem, XV w. Zeszyt ćwiczeń, część 1, Święty Hieronim Rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w obrazie Przedstawia informacje w takim porządku, w jakim występują w tekście Dostrzega zróżnicowanie postaw religijnych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada oraz zawarte w obrazie Rozpoznaje różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje Rozumie pojecie ikonografia Rozumie pojęcia: asceta, asceza Przedstawia chronologicznie losy postaci Odczytuje symbolikę sytuacji przedstawionej na obrazie Opowiada historię przedstawioną na obrazie Zna pojęcie atrybut Rozpoznaje postać na obrazie na podstawie atrybutu Zna pojęcie życiorys
Jacopo da Voragine, Legenda o świętym Aleksym Zna pojęcie CV (Curriculum Vitae) Określa funkcje składniowe zaimków i przysłówków Określa formę gramatyczną zaimków Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim Porządkuje akapity występują w tekście Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: życiorys i CV; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworząc wypowiedź, dąży do precyzyjnego wysławiania się, świadomie dobiera synonimy Stosuje poprawne formy odmiany zaimków, stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (zgody) Poprawia ewentualne błędy językowe Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Przedstawia informacje w takim porządku, w jakim występują w tekście Dostrzega zróżnicowanie postaw religijnych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Uzupełnia tekst poprawnymi formami zaimków Redaguje życiorys Redaguje CV Przyporządkowuje synonimy do wyrażeń Poprawia błędy językowe Stosuje zasady pisowni partykuły nie z przysłówkami i zaimkami Rozumie pojęcie: legenda Przedstawia chronologicznie etapy wędrówki bohatera Nawiązuje do średniowiecznych wzorców, charakteryzując bohatera Interpretuje opisane w legendzie sytuacje w kontekście filozoficznym,
Bonaventura Berlinghieri, Święty Franciszek, 1235; Giotto di Bondone, Kazanie do ptaków, XII w.; o. Gianmario Palidoro, Dekalog świętego Franciszka oparty na jego pismach i wczesnych źródłach franciszkańskich Leopold Staff, Biedaczyno asyski! Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: historyczny i kulturowy Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi, rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w obrazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Przedstawia najważniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę) Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, kulturowym i historycznym Uczestniczy w dyskusji na temat wzorca postaci świętego w średniowieczu Rozumie pojęcie apel Przedstawia najważniejsze treści nauki św. Franciszka Omawia sposób przedstawienia wydarzeń z życia bohatera Rozpoznaje cechy typowe dla średniowiecznej sztuki plastycznej Redaguje apel Rozumie pojęcie paradoks Odczytuje paradoks
mediach elektronicznych Charakteryzuje postać mówiącą w utworze przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Znajduje w tekstach współczesnej popularnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: religijny Tworzy spójne wypowiedzi pisemne LEKTURA Charakteryzuje podmiot liryczny Rozpoznaje ideę franciszkańską w tekstach współczesnej kultury Redaguje kilkuzdaniowy wniosek na temat treści przedstawionych w utworze Redaguje notatkę o sposobie przedstawienia idei franciszkańskiej w utworze literackim Ursula Le Guin, Czarnoksiężnik z Archipelagu* Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem Samodzielnie dociera do informacji w książkach Stosuje zasady korzystania zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście
Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść fantasy przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. śmierć, wiara; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje
Ewa Nowak, Rozmowa z Zośką i Matyldą poglądy innych lub polemizuje z nimi Stosuje zasady etykiety językowej Konteksty, nawiązania, deformacje Odczytanie w tekstach kultury kontekstów, nawiązań, dostrzeżenie deformacji Odróżnia informację o faktach od opinii Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Interpretuje głosowo wybrane utwory (recytowane w całości lub we fragmentach) Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. piękno brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i sztuce Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne: szczęście Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Przestrzega zasad etyki mowy Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji, łączącej go Cytuje wypowiedzi narratora i jego komentarze Interpretuje głosowo wypowiedź bohatera zgodnie z intencją zawartą w wypowiedzi Rozpoznaje w reklamach nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Interpretuje obraz szczęścia w kulturze Dyskutuje o wpływie reklam na kształtowanie postaw społecznych, obyczajowych, kulturowych
Bolesław Prus, Na wakacjach Józef Tischner, Józek Bryjka z Ochotnicy z osobą, do której mówi, zna formuły grzecznościowe, konwencje językowe zależne od środowiska, ma świadomość konsekwencji używania formuł niestosownych i obraźliwych Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego Odróżnia informacje o faktach od opinii Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. odwaga tchórzostwo Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe i ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne: odwaga Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość Rozumie pojęcie monolog wewnętrzny Odróżnia informacje o faktach od opinii Ocenia postawę bohatera Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka postaci literackiej, sprawozdanie ze zdarzenia w życiu Charakteryzuje postać literacką Redaguje relację ze zdarzenia w życiu w roli dziennikarza Redaguje opowiadanie z monologiem wewnętrznym Cytuje przykłady komizmu
François Rabelais, Beczka Diogenesa (fragment Gargantui i Pantagruela) Rozpoznaje intencję wypowiedzi Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe) Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, charakterystyka postaci literackiej Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Rozpoznaje intencję wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację) Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (neologizmy) i rozumie ich funkcję w tekście Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów) Rozpoznaje komizm (sytuacji, postaci, języka) Redaguje opowiadanie z elementami charakterystyki/artykuł/przemówienie naukowe Dyskutuje Porządkuje informacje na podstawie tekstu Określa funkcję neologizmów i nagromadzenia czasowników w tekście Wyjaśnia związek między językiem narracji a ukazaną sytuacją Określa temat utworu Ocenia postawy bohaterów
Zbigniew Herbert, Pan Cogito a perła Woody Allen, Moja apologia Tworzy spójną wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie Rozpoznaje intencję wypowiedzi (prowokację) Rozumie pojecie stylu, rozpoznaje styl potoczny, artystyczny i naukowy Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. cierpienie Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi ustne Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Redaguje inne zakończenie utworu Rozpoznaje ironię Wykorzystuje informacje ze słownika symboli do odczytania przekazu Interpretuje tytuł utworu Dostrzega autoironię w wypowiedzi osoby mówiącej Wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych Tworzy komiks Cytuje fragmenty samooceny Porządkuje informacje potrzebne do charakterystyki postaci
Zeszyt ćwiczeń, część 2, Postawy filozoficzne na wesoło Jan Brzechwa, Pchła Szachrajka (fragment) Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) Wskazuje elementy dramatu, takie jak tekst poboczny, dialog Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: filozoficzny Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej oraz zawarte w obrazie Korzysta ze słownika frazeologicznego Rozpoznaje różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Nazywa odczucia i wrażenia wywołane lekturą tekstu Wyjaśnia tytuł utworu Rozpoznaje kontekst filozoficzny w tekstach współczesnej kultury Charakteryzuje bohatera literackiego Zna pojęcie streszczenie Zna związki frazeologiczne dotyczące kłamstwa Określa funkcję składniową liczebników Zna zasady poprawnościowe związane z użyciem wyrazów typu: część, cząstka, masa Charakteryzuje osobę mówiącą w tekście Określa problematykę utworu Porządkuje informacje zgodnie z chronologią Rozpoznaje postawy stoików, epikurejczyków, cyników w tekstach współczesnej kultury Redaguje zaproszenie Wyjaśnia znaczenie związków
Autocharakterystyka Powtórzenie Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Tworząc wypowiedź, dąży do precyzyjnego wysławiania się, świadomie dobiera synonimy Stosuje poprawne formy odmiany liczebników, stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (zgody) Poprawia ewentualne błędy językowe Wprowadza do wypowiedzi partykuły, rozumiejąc ich rolę w modyfikowaniu znaczenia składników wypowiedzi SZKOŁA PISANIA autocharakterystyka Tworzenie spójnych wypowiedzi pisemnych Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, motta) frazeologicznych Redaguje streszczenie Redaguje autocharakterystykę Gromadzi synonimy Stosuje zasady pisowni partykuły nie z liczebnikami Zna pojęcie autocharakterystyka Gromadzi informacje do opisu postaci Tworzy plan odtwórczy wypowiedzi. Uczeń: Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci rzeczywistej Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi POWTÓRZENIE Utrwalenie najważniejszych zagadnień teoretycznoliterackich Redaguje autocharakterystykę Zna pojęcia: liryka, epika, dramat
Samodzielnie dociera do informacji w książkach Rozróżnia czas akcji od czasu powstania utworu Określa tematykę utworu Potrafi określić czas, w którym powstawały utwory Jana Kochanowskiego, Henryka Sienkiewicza, Czesława Miłosza, Stanisława Lema Rozumie pojęcia: franciszkanizm, liryka pośrednia, monolog wewnętrzny, paradoks, komizm, stoik, ikonografia, epikurejczyk, asceta, żywoty świętych, stygmaty, cynik, idea, legenda Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzeń, pytań retorycznych) Tworzy spójne wypowiedzi pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom Wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy w celu wyrażenia emocji, stosuje wołacz w celu osiągnięcia efektów retorycznych Podaje przykłady utworów lirycznych, epickich i dramatycznych Przypisuje poznany utwór do właściwego rodzaju i gatunku literackiego Podaje przykłady środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzenia, apostrofy, wykrzyknienia, pytania retorycznego) Redaguje przemówienie okolicznościowe z zastosowaniem stylistycznych środków składniowych
Jonasz Kofta, Kiedy się dziwić przestanę SPRAWDŹ SIEBIE Sprawdzenie stopnia opanowania umiejętności Samodzielnie dociera do informacji w książkach Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje postać mówiącą w utworze Wskazuje funkcje użytych środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafor), składni (powtórzeń) Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy) przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty Wyróżnia wypowiedzenia zgodne z treścią utworu Cytuje fragmenty wiersza Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze Określa temat utworu Odróżnia lirykę bezpośrednią od liryki pośredniej Odróżnia powtórzenie od apostrofy, metaforę od porównania Odczytuje konteksty w różnych tekstach kultury (filozoficzny) Nasz projekt Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci rzeczywistej NASZ PROJEKT Redaguje odpowiedź na pytanie, stosując elementy autocharakterystyki Wykorzystanie posiadanych wiadomości i umiejętności podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów, w tym nadawane za pomocą mediów audiowizualnych rozróżnia informacje przekazane Gromadzi, selekcjonuje i wykorzystuje materiały z różnych źródeł, w tym
Zdanie pojedyncze werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji przynależnych do następujących rodzajów sztuki: film Tworzy spójne wypowiedzi pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (film) NAUKA O JĘZYKU składnia zdanie pojedyncze Wykorzystanie wiedzy z zakresu składni w formułowaniu zdań pojedynczych Rozpoznaje różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje Stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników, przymiotników, liczebników i zaimków; stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (zgody i rządu) ŚLADAMI CYWILIZACJI DOM elektronicznych, na temat historii filmu niemego Ogląda nieme filmy z lat dwudziestych i trzydziestych Rozpoznaje technikę filmową i sposoby wyrażania zawartych w filmach treści oraz uczuć bohaterów Redaguje scenariusz filmowy (szkic fabuły utworu, ramową charakterystykę postaci, opis scenerii, wypowiedzi bohaterów, informacje o sposobie realizacji) Zna pojęcie funkcja składniowa Określa funkcje części mowy Rozumie pojęcie sposób wyrażenia części zdania Dokonuje analizy składniowej zdania pojedynczego
Śladami cywilizacji dom Olga Tokarczuk, Czas domu Wprowadzenie w zagadnienia cywilizacji i kultury, rozróżnia informacje przekazane Odczytuje dosłowne i przenośne werbalnie oraz zawarte w obrazie znaczenie wyrazu Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie Zbiera informacje z różnych źródeł, w tekście porządkuje i selekcjonuje Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych Określa cechy wspólne pojęcia dom z Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej uwzględnieniem różnych kontekstów nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: rozprawka Dom i jego przestrzenie Redaguje argumenty uzasadniające twierdzenie Rozumie pojęcie rytuał Zna pojęcie archetyp Porządkuje informacje z tekstu na schemacie Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej Określa funkcję wprowadzenia motywu nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych biblijnego do tekstu Uzasadnia przedstawienie domu jako archetypu
Zeszyt ćwiczeń, część 1, Jerome K. Jerome, Dom taki jak lubię (fragment Trzech panów w łódce nie liczą psa) Michael Ende, Momo (fragment) Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach Redaguje opis miejsca gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Porządkuje informacje Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu) Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych, stosuje średnik Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze odpowiednie fragmenty Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości Nadaje tytuły akapitom Określa temat utworu Analizuje tekst pod kątem spójności wewnętrznej wypowiedzi Tworzy spójną wypowiedź na zadany temat Stosuje tytuł, śródtytuł, akapit Stosuje myślnik, średnik, cudzysłów, nawias Cytuje odpowiednie fragmenty Streszcza przedstawioną historię Analizuje postawę bohaterów
Jacek Podsiadło, Rozdzialik czwarty, w którym oglądamy domy sióstr Świniarskich pozytywnych oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Odróżnia informacje o faktach od opinii Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (samotność, inność, poczucie wspólnoty); dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne Redaguje opis miejsca Dyskutuje Odczytuje tekst literacki i dzieło malarskie (malowidło wazowe) Poszukuje informacji w różnych źródłach Analizuje opisy domów Tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje Redaguje opis miejsca
poglądy innych lub polemizuje z nimi Powroty do domu Homer, Odyseja*, (fragment); Leopold Staff, Odys Zeszyt ćwiczeń, część 1, Itaka Konstandinos Kawasis, Itaka Odbiera komunikaty pisemne Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście Znajduje w tekstach współczesnej kultury nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty tu: mitologiczny Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz zawarte w obrazie Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie Rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie Zna mit o Odyseuszu Zna pojęcie epos Rozumie pojęcia: porównanie homeryckie, stały epitet Rozpoznaje nawiązania do mitu Rozpoznaje cechy eposu w analizowanych fragmentach utworu Opowiada mit Redaguje plan wydarzeń Odczytuje znaczenie wyrazu z kontekstu Zna mit o Odyseuszu Zna związki frazeologiczne związane z mitem o Odyseuszu Analizuje zdanie złożone
Syn marnotrawny * Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (w komiksach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych Tworzy spójne wypowiedzi pisemne; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada Wykorzystuje wiedze o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Rozpoznaje czytany utwór jako przypowieść Uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty (biblijny) Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. tolerancja nietolerancja Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, Rozpoznaje nawiązania do mitu o Odyseuszu w komiksie Określa nadawcę i adresata wypowiedzi Analizuje wiersz Formułuje rady na podstawie tekstu Stosuje zasady interpunkcji w zdaniach złożonych Zna pojęcie przypowieść (parabola) Rozumie przypowieść Określa motywy postępowania bohaterów Rozpoznaje cechy gatunkowe przypowieści Odczytuje symboliczne znaczenie powrotu syna do domu Ocenia postępowanie bohaterów