Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 28.04.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DSk.8361.24.2014 DECYZJA Nr 40 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcom Zbigniewowi Rochala i Ewie Rochala prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Cukiernia Zbigiew Rochala i Ewa Rochala s. c. w Rawie Mazowieckiej przy ul. Juliusza Słowackiego 1 karę pieniężną w kwocie 669,00 zł (słownie: sześćset sześćdziesiąt dziewięć złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 10 partii środków spożywczych (ciastek) bez opakowań jednostkowych, wyprodukowanych przez Cukiernię Zbigniew Rochala i Ewa Rochala s. c., zlokalizowaną w Rawie Mazowieckiej przy ul. Juliusza Słowackiego 1, wartości łącznej 669,20 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na niepodanie w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom: nazwy środka spożywczego wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.), wykazu składników, wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 31 stycznia 2014r. do 04 lutego 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DSk.8361.24.2014 z dnia 30 stycznia 2014 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Skierniewicach przeprowadzili kontrolę w cukierni zlokalizowanej w Rawie Mazowieckiej przy ul. Juliusza Słowackiego 1, należącej do Zbigniewa Rochala i Ewy Rochala, wykonujących działalność gospodarczą pod nazwą Cukiernia Zbigniew Rochala i Ewa 1
Rochala s. c. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności Zbigniewa Rochala. W toku kontroli stwierdzono, że dla będących w obrocie handlowym 10 partii środków spożywczych bez opakowań jednostkowych deklarowanych ustnie jako: wuzetka w cenie 2,60 zł za sztukę (46 sztuk), kremówka w cenie 2,60 zł za sztukę (38 sztuk), ciastko owocowe w cenie 1,60 zł za sztukę (35 sztuk), lody ciepłe w cenie 1,60 zł za sztukę (36 sztuk), babeczki z serem w cenie 1,60 zł za sztukę (32 sztuki), ciastko krówka w cenie 1,60 zł za sztukę (38 sztuk), bajaderka w cenie 1,60 zł za sztukę (22 sztuki), ciastka francuskie z serem w cenie 20,00 zł za 1 kilogram (3,00 kg), ciastka bitki z makiem w cenie 20,00 zł za 1 kilogram (3,5 kg), ciastka owsiane w cenie 24,00 zł za 1 kilogram (2,5 kg) wartości łącznej 669,20 zł w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie podano: nazwy środka spożywczego wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych, wykazu składników, wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Producentem i dostawcą zakwestionowanych wyrobów był zakład cukierniczy zlokalizowany w Skierniewicach przy ul. Juliusza Słowackiego 1, należący do Zbigniewa Rochala i Ewy Rochala wykonujących działalność pod nazwą Cukiernia Zbigniew Rochala i Ewa Rochala s. c.. Stwierdzone nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli z dnia 31 stycznia 2014 r. (numer akt DSk.8361.24.2014), zestawieniu wyrobów cukierniczych sprawdzonych pod względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej w dniu 28 marca 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie 2
administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Strony zostały poinformowane o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez strony w dniu 31 marca 2014 r. W dniu 08 kwietnia 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strony podały wielkość obrotu za rok 2013 oraz wniosły o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej z uwagi na to że: stwierdzone nieprawidłowości wynikały z winy pracownika, który to na tablicy znajdującej się w miejscu sprzedaży nie uwidocznił nazw środków spożywczych oraz z nieznajomości obowiązujących przepisów, prowadzona działalność jest na granicy minimalnego zysku (coraz mniejszy popyt na wyroby cukiernicze). Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej po zapoznaniu się z treścią przedmiotowego pisma stwierdził, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku stron o odstąpienie od wymierzenia kary, gdyż: 1) Naruszone zostały przepisy regulujące jakość handlową artykułów rolno spożywczych skutkujące naruszeniem interesów konsumentów. W sprzedaży znajdowało się 10 partii wyrobów cukierniczych bez opakowań jednostkowych, dla których nie podano w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nazwy wyrobów i wykazu składników, wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 i 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. 2) Strony jako podmioty działające na rynku spożywczym mają obowiązek zapewnienia zgodności żywności z wymogami prawa żywnościowego i kontrolowania przestrzegania tych wymogów, a w tym przypadku tego obowiązku nie dopełniły i wprowadziły do obrotu środki spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej. Art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy w stosunku do kogo zostanie spełniona przesłanka wprowadzenia do obrotu artykułów rolno spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej podlega karze określonej w tym przepisie. Ustawodawca zakłada więc istnienie odpowiedzialności w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszenia przepisów prawa żywnościowego. Oznacza to, że samo stwierdzenie udowodnienie faktu wprowadzenia do obrotu produktów nieodpowiadających jakości handlowej, powoduje konieczność nałożenia stosowanej kary (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 04 sierpnia 2010 r. sygn. VI SA/Wa894/10). 3) Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, 3
opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem stron, że stwierdzono tylko dwa niedociągnięcia, gdyż sposób oznakowania produktów został określony w przepisach i jest jednym z elementów jakości handlowej. 4) Strony jako podmioty działające na rynku spożywczym mają obowiązek zapewnienia zgodności żywności z wymogami prawa żywnościowego i kontrolowania przestrzegania tych wymogów, zatem nieznajomość przepisów nie zwalnia stron z odpowiedzialności. Należy tu również wskazać, że to obowiązkiem stron było przeszkolenie pracowników w zakresie prawidłowego oznakowania środków spożywczych w miejscu sprzedaży i kontrolowanie ich pracy, by wprowadzone do obrotu środki spożywcze oznakowane były zgodnie z obowiązującymi przepisami. O zajętym stanowisku Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej poinformował strony pismami numer DSk.8361.24.2014 z dnia 15 kwietnia 2014 r., które zostały odebrane w dniu 17 kwietnia 2014 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań (w tym pieczywa i wyrobów cukierniczych) zostały określone w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 4
3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów; 4) w przypadku produktów rybołówstwa (.); 5) w przypadku pieczywa dodatkowo: a) masę jednostkową, b) informację pieczywo produkowane z ciasta mrożonego albo pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego w przypadku zastosowania takich procesów technologicznych. Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom ( 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych). Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowani przedsiębiorcy byli odpowiedzialni za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu tym przedsiębiorcom kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości czynu polegającego na nieuwidocznieniu w miejscu sprzedaży środków spożywczych bez opakowań informacji dotyczących nazwy środka spożywczego i wykazu składników, ponieważ brak tych informacji w dość istotny sposób narusza interesy konsumentów. Konsumenci mają prawo do pełnej i rzetelnej informacji o produkcie, by podjąć właściwą decyzję podczas dokonywania zakupu, a ich brak może uniemożliwić im dokonanie właściwego, zgodnego z ich oczekiwaniami wyboru. Należy tu podkreślić, iż przy produktach bez opakowań konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami, a w tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanych przedsiębiorców. Rozporządzenie w sprawie znakowania środków spożywczych nakłada na przedsiębiorców obowiązek uwidaczniania informacji dotyczących nazwy środka spożywczego i wykazu składników w miejscu bezpośrednio dostępnym konsumentowi. Literalne brzmienie przepisu 17 ust. 1 pkt 2 nie pozostawia wątpliwości co do istnienia obowiązku w powyższym zakresie. To strony winny obowiązkowe informacje dla konsumentów przekazać do placówek i zobowiązać pracowników do ich umieszczenia w miejscu sprzedaży przed wprowadzeniem środków spożywczych bez opakowań do obrotu. Jednak tego obowiązku strony nie dopełniły, gdyż po pierwsze nie przekazały do kontrolowanej placówki danych dotyczących wykazów składników oferowanych do sprzedaży ciastek, a po drugie nie kontrolowały pracy zatrudnionego personelu (na tablicy nie zamieszczono nazw), co skutkowało wprowadzeniem do obrotu wyrobów cukierniczych 5
bez wymaganych oznaczeń. Strony, jako profesjonaliści prowadzące zakład cukierniczy, działające na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie wpisów do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej), powinny znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wszelkie wymagania w zakresie jakości handlowej; 3. średni zakres naruszenia, bowiem brak w miejscu sprzedaży środków spożywczych bez opakowań podstawowych informacji o produkcie (nazwa, skład) naruszał przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania w zakresie oznakowania, które zostały określone w rozporządzeniu w sprawie znakowania środków spożywczych i były one istotne z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowani przedsiębiorcy po raz pierwszy naruszyli przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotów podaną przez strony. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 669,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 669,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). 6
Otrzymują: Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 1. Zbigniew Rochala ( ) 2. Ewa Rochala ( ) 3. a/a 7