EGZAMIN MATURALNY 2012 HISTORIA

Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 HISTORIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012

2 Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów Opis wymaga Usytuowanie w czasie opisanych w tek cie wydarze (II 1) (numerem) 1 1 p. za poprawne uzupe nienie zdania Wiadomo ci i rozumienie Znajomo typu monarchii staro ytnej (I 2) monarchia despotyczna 1 p. za podanie nazwy typu monarchii Rozpoznanie budowli opisanej w tek cie i wyja nienie celu jej wzniesienia (II 5) Budowla opisana w tek cie by a grobowcem w adcy Egiptu. Budowla mia a by miejscem pochówku faraona. 1 p. za okre lenie przeznaczenia budowli Zadanie 2. (0 2) Uogólnienie informacji z tekstu rozpoznanie miasta (II 5) Poprawna podpowied : 3. Babilon Wyja nienie problemu (II 7) Wykorzystywano miejscowy surowiec glin do sporz dzania cegie (jako materia budulcowy). Miasto zlokalizowano nad rzek, która by a ród em wody i szlakiem komunikacyjnym (handlowym). 1 p. za podanie jednego przyk adu wp ywu warunków naturalnych na rozwój miasta

3 Zadanie 3. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstów (II 5) 1. Leonidas 2. Aleksander (Wielki, Macedo ski) 3. Spartakus 3 p. za rozpoznanie trzech postaci 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 4. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstu (II 5) kalendarz julia ski 1 p. za podanie poprawnej nazwy kalendarza, o którym mowa w tek cie Wiadomo ci i rozumienie Znajomo faktów z dziejów staro ytnego Rzymu (I 6) 2. dyktatorem Wiadomo ci i rozumienie Znajomo faktów z historii Rosji pocz tku XX wieku (I 8) 3. Cesarstwo Rosyjskie Zadanie 5. (0 2) Tworzenie informacji Krytyczna analiza tre ci mapy ocena prawdziwo ci sformu owanych zda dotycz cych tre ci mapy (III 2 P) Zdania 2 i 4 s fa szywe. 2 p. za wskazanie dwóch zda fa szywych 1 p. za wskazanie jednego zdania fa szywego Uwaga: Je li zdaj cy 4 razy wpisa do tabeli odpowied fa sz, to nie otrzyma punktu. Je li zdaj cy 3 razy wpisa do tabeli odpowied fa sz, w tym dwie odpowiedzi s w a ciwe, to otrzyma 1 punkt. Je li zdaj cy 3 razy wpisa do tabeli odpowied fa sz, w tym jedn w a ciw, to nie otrzyma punktu.

4 Zadanie 6. (0 2) Uporz dkowanie chronologiczne wydarze historycznych ze staro ytno ci (II 1) Wynalezienie pisma przez Sumerów A Wydanie edyktu mediola skiego B 2 p. za wskazanie dwóch wydarze wg podanego kryterium 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 7. (0 5) A. (0 4) Usytuowanie w czasie i w przestrzeni opisanych w tekstach wydarze (II 1) ród o 1. Pa stwo Franków (Merowingów), V stulecie ród o 2. Pa stwo Polan (Piastów), X stulecie 4 p. za podanie nazw dwóch pa stw i poprawne okre lenie czasu (stulecia), w którym w adcy wskazanych pa stw przyj li chrzest 1 p. za ka d informacj Tworzenie informacji Porównanie wydarze zaprezentowanych w ród ach (III 1) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: W obu kronikach podkre lono rol kobiet ma onek ksi t w nak onieniu w adców do przyj cia chrze cija stwa. 1 p. za poprawne okre lenie podobie stwa okoliczno ci przyj cia chrztu w obu pa stwach Zadanie 8. (0 1) Usytuowanie w czasie faktów dotycz cych Pó wyspu Apeni skiego (II 1) 3. Pó wysep Apeni ski w po owie VII w. Zadanie 9. (0 6) Wac aw II 1 p. za rozpoznanie w adcy Odczytanie informacji ze róde : fragmentu kroniki i tablicy genealogicznej (II 7)

5 Odczytanie informacji z tablicy genealogicznej (II 7) Ryksa 1 p. za podanie imienia ony Wac awa II Tworzenie informacji Sformu owanie i uzasadnienie oceny (III 2, III 3) Tak na ocen w adcy mia o wp yw to, e autor kroniki by osob duchown. W tek cie kroniki podkre lono zas ugi w adcy dla Ko cio a. Tak, na ocen Wac awa II mia o wp yw to, e autorem kroniki by opat klasztoru. Autora kroniki interesowa stosunek w adcy do Ko cio a. 1 p. za prawid ow ocen z uzasadnieniem Uwaga: Je li zdaj cy poda z ocen lub jej nie poda, to nie otrzyma punktu. D. (0 1) Tworzenie informacji Uzasadnienie tezy postawionej przez kronikarza (III 3) Ksi W adys aw opu ci Polsk, gdy przegra walk o tron z Wac awem II. W adys aw okietek zosta zmuszony do wyjazdu z kraju, gdy Wac aw II obawia si podj cia przez niego wrogich dzia a. 1 p. za prawid owe uzasadnienie E. (0 2) Odczytanie informacji z tablicy genealogicznej (II 7) wi tos awa i Wratys aw II Judyta i W adys aw Herman 2 p. za wskazanie dwóch ma e stw (imion obojga ma onków w ka dym ma e stwie) 1 p. za wskazanie jednego ma e stwa Zadanie 10. (0 4) Usytuowanie w czasie wydarze z dziejów Polski (II 1) 1. Boles aw Chrobry 2. Boles aw mia y 3. Kazimierz Wielki 4. W adys aw Jagie o

6 4 p. za poprawne przyporz dkowanie w adców do czterech wydarze 1 p. za ka de poprawne przyporz dkowanie Zadanie 11. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstu pie ni (II 5) 3. Boles awie Krzywoustym B. (0 2) Wskazanie przyczyn wydarzenia (II 2) kara (bo a) za atakowanie chrze cijan m stwo obro ców (obrona w asnego terytorium powodowa a wi ksz determinacj obro ców ni atakuj cych) wyczerpanie walk przeciwnicy Henryka zostali nagrodzeni za walk z poganami 2 p. za podanie dwóch przyczyn kl ski 1 p. za podanie jednej przyczyny kl ski Zadanie 12. (0 5) Uogólnienie informacji z tekstów (II 5) Zaj cie Konstantynopola przez Turków (upadek Konstantynopola) 1 p. za rozpoznanie wydarzenia, którego dotycz teksty Usytuowanie wydarzenia w czasie (II 1) 1. wyprawie Marco Polo do Chin Tworzenie informacji Wyja nienie znaczenia wydarzenia w historii (III 2) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Wydarzenie to jest momentem prze omowym (jedn z cezur) oddzielaj cym redniowiecze od epoki nowo ytnej. 1 p. za wyja nienie znaczenia wydarzenia w periodyzacji dziejów

7 D. (0 2) Odczytanie i uogólnienie informacji z tekstów (II 5) 1. Turcji (Imperium Osma skiego) 2. Cesarstwa Bizantyjskiego (Bizancjum) 2 p. za podanie nazw dwóch pa stw 1 p. za podanie nazwy jednego pa stwa Zadanie 13. (0 3) A. (0 2) Rozpoznanie cech charakterystycznych stylów w sztuce (II 6) 1. gotyk 2. barok 2 p. za poprawne przyporz dkowanie nazw stylów do dwóch zabytków 1 p. za ka de poprawne przyporz dkowanie Wiadomo ci i rozumienie Znajomo stylów w sztuce epoki nowo ytnej (I 7) barok 1 p. za wybranie nazwy stylu zwi zanego z kontrreformacj Zadanie 14. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstu podanie terminu historycznego (II 5) grodzenie (ogradzanie) 1 p. za podanie terminu historycznego Tworzenie informacji Sformu owanie i uzasadnienie oceny (III 2, III 3) Autor negatywnie ocenia post powanie feuda ów angielskich. Autor podkre la, e feuda owie pos uguj si nieuczciwymi metodami. Autor negatywnie ocenia sposoby pozyskiwania ziemi przez feuda ów. Podkre la, e s okrutni, chciwi. 1 p. za prawid ow ocen i dobre uzasadnienie 0 p. za uzasadnienie bez dokonania w a ciwej oceny

8 Wyja nienie przyczyny zjawiska opisanego w tek cie (II 2) wi ksza op acalno hodowli owiec ni uprawy zbó aktywizacja ekonomiczna feuda ów angielskich w wyniku przemian kapitalistycznych w gospodarce 1 p. za wyja nienie przyczyny przemian, o których pisze autor tekstu Zadanie 15. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstu podanie terminu historycznego (II 5) ruch egzekucyjny 1 p. za podanie nazwy ruchu politycznego szlachty Usytuowanie wydarzenia w czasie (II 1) 2. Zygmunta Augusta Wyszukanie informacji w dokumencie (II 7) pusty skarb pa stwa niebezpiecze stwo braku rodków na wojn du e potrzeby finansowe pa stwa zwi zane z wojn z Moskw zagro enie ze strony Moskwy 1 p. za podanie argumentu Zadanie 16. (0 3) Tworzenie informacji Wyja nienie tre ci ród a ikonograficznego (III 2, III 3) Przedstawiona na portrecie królowa El bieta I r k opiera na kuli ziemskiej, co mo e symbolizowa d enie do ekspansji i imperialne ambicje polityczne. Widoczne w dali okr ty wskazuj na morskie aspiracje Anglii. Propagowano mocarstwow polityk Anglii. wiadcz o tym przedstawione na obrazie: globus kula ziemska i okr ty flota potrzebna do podbojów.

9 Z jednej strony obrazu wida hiszpa sk Armad, a z drugiej jej okr ty rozbite przez ywio. Królowa opiera d o na wyobra eniu kuli ziemskiej, co jest podkre leniem imperialnej polityki i aluzj do wyprawy Francisa Drake a dooko a wiata. 3 p. za poprawne wyja nienie tre ci propagandowej obrazu (1 p.) i za poprawn interpretacj dwóch elementów obrazu (2 p.) Uwaga: Odpowied, która zawiera a elementy wiadcz ce o niezrozumieniu zagadnienia by a oceniana na 0 p. Zadanie 17. (0 3) Uogólnienie informacji z tekstu rozpoznanie dokumentu (II 5) 3. pokój w Oliwie Uogólnienie informacji z tekstu podanie nazwy konfliktu zbrojnego (II 5) potop szwedzki (druga wojna pó nocna) 1 p. za podanie nazwy wydarzenia Wyja nienie przyczyny konfliktu (II 2) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Jan Kazimierz pochodzi z szwedzkiej dynastii Wazów i po ojcu, Zygmuncie III, dziedziczy tytu króla Szwecji. 1 p. za wyja nienie przyczyny pretensji Jana Kazimierza do korony szwedzkiej Zadanie 18. (0 2) A. 0 1) Tworzenie informacji Krytyczna analiza danych statystycznych ocena prawdziwo ci sformu owanych zda (III 2) Zdanie 2 jest fa szywe. 1 p. za wskazanie zdania fa szywego Uwaga: Je li zdaj cy 3 lub 2 razy wpisa do tabeli odpowied fa sz, to nie otrzyma punktu.

10 B. 0 1) Analiza danych statystycznych, uwzgl dnienie zmian zachodz cych w czasie rozpoznanie procesu gospodarczego (II 4) rewolucja przemys owa 1 p. za podanie nazwy procesu gospodarczego Zadanie 19. (0 4) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo postaci historycznych i ich dokona (I 5-6) 1. Joachim Lelewel 2. Piotr Wysocki 3. Józef Bem 4. Józef Ch opicki 4 p. za rozpoznanie czterech postaci 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 20. (0 2) Uogólnienie informacji z tekstu rozpoznanie ugrupowa emigracyjnych (II 5) 1. Gromady Ludu Polskiego 2. Hotel Lambert 2 p. za wskazanie nazw dwóch ugrupowa politycznych Wielkiej Emigracji 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 21. (0 3) Tworzenie informacji Wyja nienie celu propagandowego ulotki (III 2) Celem wydania ulotki by o wezwanie Polaków do bojkotu uroczysto ci powitania przedstawicieli pa stw zaborczych. Celem wydania ulotki by o zademonstrowanie sprzeciwu wobec zaborców. 1 p. za wyja nienie celu wydania ulotki, o której mowa w tek cie

11 Odczytanie informacji i wyja nienie problemu (II 7) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Tekst dopisany na afiszu trzej z odzieje to trzej zaborcy. 1 p. za wyja nienie sensu dopisanego tekstu Wyja nienie przyczyny wydarzenia (II 2) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Zjednoczenie W och by o naruszeniem porz dku wiede skiego. 1 p. za wyja nienie z odniesieniem do realizacji idei zjednoczenia W och Zadanie 22. (0 2) Okre lenie czasu wydarzenia przedstawionego w ródle ikonograficznym (II 1) Poprawna odpowied 4. powstania styczniowego Odczytanie informacji i wyja nienie problemu (II 7) Na pogrzebie byli obecni przedstawiciele duchowie stwa katolickiego, protestanckiego oraz przedstawiciel religii moj eszowej. Obecno przedstawicieli ró nych grup spo ecznych na pogrzebie wiadczy o solidarno ci spo ecze stwa wobec przemocy zaborcy. 1 p. za wyja nienie z uwzgl dnieniem informacji o obecno ci ksi dza, pastora i rabina lub informacji o obecno ci przedstawicieli ró nych stanów Zadanie 23. (0 3) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo biografii postaci historycznych (I 6) dyktator 1 p. za poprawne okre lenie funkcji Romualda Traugutta

12 B. (0 2) Tworzenie informacji Sformu owanie i uzasadnienie stanowiska (III 2, III 3) Pogl dy Romualda Traugutta by y bli sze bia ym. Przyk adowe argumenty Traugutt nie by zwolennikiem wzniecenia powstania w aktualnej sytuacji politycznej. Traugutt zwraca uwag na brak regularnej armii uniemo liwiaj cy pokonanie wroga. Traugutt obawia si rewolucji spo ecznej. Traugutt by zwolennikiem zachowania istniej cego porz dku opartego na poszanowaniu zasad chrze cija skich. 2 p. za zaj cie stanowiska wskazanie w a ciwego ugrupowania oraz podanie dwóch argumentów w uzasadnieniu 1 p. za zaj cie stanowiska i podanie jednego argumentu 0 p. za argumenty bez wskazania w a ciwego ugrupowania Zadanie 24. (0 2) Uporz dkowanie chronologiczne wydarze historycznych (II 1) Pocz tek obrad kongresu wiede skiego A Powstanie Trójporozumienia B 2 p. za wskazanie dwóch wydarze wg podanego kryterium 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 25. (0 3) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo elementów kultury szlacheckiej (I 9) kontusz (szlachecki strój polski) 1 p. za podanie nazwy stroju szlacheckiego Tworzenie informacji Interpretacja ród a ikonograficznego (III 3) 4. ugody polsko-austriackiej Wiadomo ci i rozumienie Znajomo dynastii panuj cych w Europie w XIX wieku (I 6)

13 Habsburgowie 1 p. za podanie nazwy dynastii Zadanie 26. (0 3) Uogólnienie informacji rozpoznanie autora tekstu (II 5) Józef Pi sudski 1p. za podanie imienia i nazwiska autora cytowanego tekstu Okre lenie czasu wydarzenia (II 1) 1920 r. 1p. za podanie poprawnej daty Tworzenie informacji Wyja nienie znaczenia wydarzenia (III 3) Bitwa uratowa a niepodleg o Polski. Bitwa zahamowa a pochód rewolucji na Zachód. 1p. za poprawne wyja nienie Zadanie 27. (0 2) Okre lenie czasu wzniesienia obiektów (II 1) okres 1918 1939 Port w Gdyni okres 1970 1980 Fabryka Samochodów Ma olitra owych (Fiat 126P) w Bielsku-Bia ej 2 p. za przyporz dkowanie dwóch obiektów do wskazanych okresów 1 p. za ka de poprawne przyporz dkowanie Zadanie 28. (0 4) A. (0 2) Uogólnienie informacji ze róde ikonograficznych (II 5) Rysunek 1. Paderewski [Ignacy (Jan)] Rysunek 2. Mo cicki [Ignacy]

14 2 p. za rozpoznanie dwóch postaci podanie nazwisk 1 p. za ka d poprawn odpowied B. (0 2) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo faktografii z dziejów II Rzeczypospolitej (I 6) Posta na rysunku 1. reprezentowa Polsk na konferencji w Pary u Posta na rysunku 2. pe ni funkcj Prezydenta Rzeczypospolitej 2 p. za przyporz dkowanie w a ciwych informacji do obu postaci 1 p. za ka de poprawne przyporz dkowanie Zadanie 29. (0 5) Uogólnienie informacji z tekstu (II 5) 1. l dowanie aliantów w Normandii 2. kapitulacja Francji 3. bitwa o Angli 4. powstanie Rz du RP na emigracji 5. powstanie warszawskie 5 p. za rozpoznanie pi ciu wydarze 1 p. za ka d poprawn odpowied Zadanie 30. (0 4) Tworzenie informacji Interpretacja ród a ikonograficznego (III 2, III 3) Przyk adowe wyja nienie tre ci propagandowej: ukazanie si y ZSRR zdemaskowanie celów polityki niemieckiej W wyja nieniu zdaj cy powinien zinterpretowa trzy z nast puj cych elementów: posta ze swastyk (Hitler), przedarty (zniszczony) dokument uk adu niemiecko-radzieckiego, maska teatralna, o nierz radziecki. Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Rysunek z 1941 roku ma charakter propagandowy ukazanie ob udnej polityki Niemców. Hitler przesta udawa przyjaciela ZSRR maska opad a z jego twarzy. Przedarty tekst dokumentu symbolizuje zerwanie przez Hitlera niemiecko-radzieckiego uk adu o nieagresji. o nierz radziecki zadaje Hitlerowi cios bagnetem, co ma symbolizowa pokonanie naje d cy. 4 p. za poprawne wyja nienie wymowy propagandowej rysunku (1 p.) i za poprawn interpretacj trzech elementów graficznych (3 p.) Uwaga: Odpowied, która zawiera a elementy wiadcz ce o niezrozumieniu zagadnienia by a oceniana na 0 p.

15 Zadanie 31. (0 3) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo biografii postaci historycznych (I) 6 4. gen. Stanis aw Maczek B. (0 2) Odczytanie informacji z tekstu pie ni (II 7) Francja, Belgia, Holandia 2 p. za podanie nazw trzech pa stw 1 p. za podanie nazw dwóch pa stw 0 p. za podanie nazwy jednego pa stwa Zadanie 32. (0 2) Okre lenie czasu wydarze historycznych wspomnianych w tek cie (II 1) 1941 r. 1 p. za podanie poprawnej daty Uogólnienie informacji z tekstu (II 5) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Po drugiej wojnie wiatowej Europa zosta a podzielona na dwa obozy polityczne jeden pod przywództwem Zwi zku Radzieckiego, a drugi Stanów Zjednoczonych Ameryki Pó nocnej. 1 p. za sformu owanie poprawnej tezy Zadanie 33. (0 2) Wiadomo ci i rozumienie Znajomo faktów z okresu zimnej wojny (I 4 5) 3. Republika Czechos owacka

16 Tworzenie informacji Wyja nienie zjawiska historycznego (III 3) Przyk ad poprawnej odpowiedzi: Czechos owacja podobnie, jak inne pa stwa socjalistyczne odmówi a udzia u w planie Marshalla pod naciskiem Zwi zku Radzieckiego. 1 p. za poprawne wyja nienie Uwaga: Odpowied w poleceniu B by a oceniana pod warunkiem udzielenia poprawnej odpowiedzi w poleceniu A.