II KRAJOWA KONFERENCJA PROMOCJI ZDROWIA w MIEJSCU PRACY Polichno 2005 Opracowanie: Mgr Anna Raj WaŜniejsze programy promocji zdrowia realizowane przez WOMP w Gdańsku w latach 2002-2005 Profilaktyka narządu głosu dla nauczycieli. Profilaktyka chorób zakaźnych i alergicznych pracowników ochrony zdrowia. 1
c.d. Profilaktyka grypy dla pracowników zakładów pracy Województwa Pomorskiego. Profilaktyka wypalenia zawodowego dla pracowników ochrony zdrowia. Profilaktyka WZW typu B i C dla pracowników ochrony zdrowia. PROGRAM PROFILAKTYCZNY WYPANIENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA Geneza programu Cel programu: poprawa jakości świadczeń pielęgniarskich poprzez wyposaŝenie pielęgniarek i połoŝnych w wiedzę i umiejętności z zakresu przeciwdziałania powstawania i rozwoju wypalenia zawodowego. 2
Wypalenie zawodowe cele szczegółowe: rozpoznanie i ocena zjawiska wypalenia zawodowego w środowisku pielęgniarek i połoŝnych zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej Województwa Pomorskiego. upowszechnianie wiedzy dot. przyczyn powstawania i moŝliwości zapobiegania wypaleniu zawodowemu. cele szczegółowe c.d. ukształtowanie prawidłowych zachowań interpersonalnych kadry średniego szczebla. przekazanie wiedzy pielęgniarkom i połoŝnym na temat samooceny stopnia wypalenia zawodowego oraz rozpoznawania pierwszych symptomów jego powstawania. 3
cele szczegółowe c.d. wypracowanie umiejętności stosowania metod i technik radzenia sobie w sytuacjach trudnych, przyjmowania postaw asertywnych,, zasad prawidłowej komunikacji w relacjach z pacjentem i współpracownikami. wskazanie moŝliwości korzystania z profesjonalnej pomocy specjalistycznej oraz grup wsparcia w leczeniu zespołu wypalenia zawodowego. Metody wdraŝania programu nawiązanie współpracy z dyrektorami sześciu wybranych placówek ochrony zdrowia województwa. przeprowadzenie badań ankietowych pielęgniarek i połoŝnych ww. jednostkach. zorganizowanie konferencji szkoleniowo informacyjnej na temat zjawiska wypalenia zawodowego. przeprowadzenie warsztatów szkoleniowych dla pielęgniarek oddziałowych. 4
metody wdraŝania c.d. uruchomienie i przeprowadzenie grupowych zajęć warsztatowo- treningowych w szpitalach. zebranie opinii uczestników programu nt. skuteczności zrealizowanego programu oraz satysfakcji z udziału w nim. Współpraca ze strony zakładów uczestniczących w programie pomoc trakcie przeprowadzania badań ankietowych. oddelegowanie zainteresowanych na konferencję szkoleniową. Udostępnienie lokalu na zajęcia warsztatowe. Niekiedy stwarzano moŝliwość udziału w warsztatach w trakcie godzin pracy. Prowadzono wewnętrzną promocje programu. 5
Ocena programu Pisemne wypowiedzi na temat osobistych refleksji uczestników warsztatów. Spontaniczne wypowiedzi kadry zarządzającej szpitali. Podsumowanie i uwagi zredagowane przez psychologa prowadzącego zajęcia. WaŜniejsze wyniki oceny wypowiedzi uczestników programu o charakterze otwartym około 100 osób Ocena stopnia wypalenia zawodowego: 7 osób twierdziło, Ŝe nie są wypalone zawodowo, a zajęcia utwierdziły je tylko w tym, Ŝe radzą sobie ze stresem, 8 osób wyraziło poczucie bezsilności i niewiary w zmiany, pisały o stresie, cięŝarze Ŝycia, rutynie, trudności w oddzielaniu pracy od prywatności, zmęczeniu, złości i niezadowoleniu. 6
Wypowiedzi uczestników c.d. Formy zajęć: 2 uwagi krytyczne zajęcia zbyt krótkie, 76 uwag pozytywnych profesjonalny przekaz, ciepły sposób, zajęcia interesujące prowadzone jasno i czytelnie, miłe i sympatyczne, dobra atmosfera, moŝliwość szczerego wypowiedzenia się, zawierały naukę praktycznych umiejętności. Wypowiedzi uczestników c.d. treści zajęć: 12 uwag krytycznych teoria sobie a praktyka sobie, tematy zbyt ogólne, brak wiary aby cokolwiek mogło zmienić sytuację pielęgniarek, 74 uwagi pozytywne zajęcia pozwoliły rozwinąć nowe formy komunikacji, zrozumieć drugą osobę, dały wsparcie, dodały odwagi, wyciszyły, zajęcia uodporniły, nauczyły obrony przed trudnościami, dały wskazówki jak nie wpaść w rutynę, jak radzić sobie ze stresem, dały tematy do przemyśleń i motywację do podjęcia próby zastosowania usłyszanych wskazówek. 7
Wnioski z wypowiedzi uczestników Powinno być więcej warsztatów tego rodzaju, Powinny być takie zajęcia obowiązkowo dla przełoŝonych, Potrzebne są psychologiczne konsultacje indywidualne. motto Trzeba być samemu silnym by móc skutecznie i z satysfakcją pomagać innym. 8
Kontakty z firmami po realizacji programu z wypalenia zawodowego Stałe dobre kontakty szczególnie z pielęgniarską kadrą kierowniczą. Prośby o kontynuowanie ww. programu. Odczuwalna przychylność przy nowych projektach. Sygnalizowanie nowych problemów i tematów. Satysfakcja i rozwój zawodowy głównych wykonawców projektu. Wzmocnienie uznania i autorytetu w środowisku pielęgniarek i połoŝnych, Publikacje w prasie fachowej na temat realizowanego projektu. Zainteresowanie mediów problemami pracowników ochrony zdrowia, moŝliwość zaprezentowania publicznie programu. 9
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 10