Proponowany temat i zakres pracy doktorskiej Metoda oceny kapitału intelektualnego przedsięwzięć start-up kwalifikowanych do wsparcia przez CZITT PW mgr Iryna Rykovska Opiekun naukowy: dr hab. inż. Janusz Zawiła-Niedźwiecki prof. PW Warszawa, 26.01.2016
Plan prezentacji 1. Uzasadnienie wyboru tematu badań 2. Cele pracy 3. Hipotezy 4. Charakterystyka przedmiotu badań 5. Charakterystyka podmiotu badań 6. Zakres badań i metody badawcze 7. Plan pracy 8. Źródła informacji 9. Wartość dodana 10. Wybrane pozycje literaturowe i publikacje 2
Uzasadnienie wyboru tematu CZITT PW ma być między innymi inkubatorem start-up ów. W celu selekcji wniosków o objęcie start-up u opieką (w tym wstępnym finansowaniem) przez CZITT konieczna jest wielokryterialna ewaluacja wniosków. Jednym z aspektów tej ewaluacji powinna być ocena kapitału intelektualnego. Ocena taka powinna być elementem bardziej generalnego modelu zarządzania wartością kapitału intelektualnego. Kwestia takiego modelu nie jest definitywnie rozwiązana w doktrynie naukowej. Rozprawa ma przedstawić analizę znanych podejść oraz zaproponować rozwiązanie metodyczne stosowne do warunków takiego inkubatora jakim jest CZITT. Generalnie zaś należy zwrócić uwagę, że jest to szerszy problem ogółu inkubatorów. Dla skutecznego wykorzystania kapitału intelektualnego w przedsięwzięciach start-up w Polsce potrzebna jest, uzgodniona w środowisku badaczy, koncepcja naukowa. Potrzebne jest też powstanie ośrodków badawczych, gdzie przedstawiciele gospodarki będą mogli konsultować się z naukowcami. 3
Cele pracy Celem głównym pracy jest opracowanie metody oceny kapitału intelektualnego i modelu zarządzania wartością kapitału intelektualnego przedsięwzięć start-up. Celem poznawczym pracy jest analiza i ocena zastosowania kapitału intelektualnego w przedsięwzięciach start-up. Celem utylitarnym pracy jest określenie zasad zarządzania wartością kapitału intelektualnego przedsięwzięć start-up, wynikających z opracowanego Modelu zarządzania oraz Metody oceny. 4
Hipoteza badawcza W pracy przyjęto następujące hipotezy badawcze: Hipoteza Ι. Ocena kapitału intelektualnego w przedsięwzięciach start-up wymaga stosowania specyficznej metody. Hipoteza ΙΙ. Zarządzanie wartością kapitału intelektualnego w przedsięwzięciach start-up wymaga stosowania specyficznego modelu. Hipoteza ΙΙΙ. Zarządzanie wartością kapitału intelektualnego jest głównym czynnikiem konkurencyjnym dla przedsięwzięć start-up. Hipoteza ΙV. Opracowanie Modelu zarządzania i Metody oceny pozwolą stworzyć efektywny mechanizm kwalifikowania (i eliminowania) start-up ów w ramach inkubatora przedsiębiorczości w Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej 5
Charakterystyka przedmiotu badań (problematyka) Rys. Całkowy kapitał przedsiębiorstwa Źródło: Przedsiębiorczość i kapitał intelektualny, red. T.Listwan, AE, Katowice, 2001 6
Charakterystyka przedmiotu badań (problematyka) Nauki prawne Nauki o zarządzaniu Inne nauki ekonomiczne Własność intelektualna Obiekty własności intelektualnej Kapitał intelektualny Aktywa niematerialne Środki niematerialne Rys. Wykorzystanie elementów kapitału intelektualnego w innych innymi pojeciami. Źródło: Opracowanie własne. dyscyplinach naukowych pod 7
Charakterystyka przedmiotu badań (problematyka) Tabela. Ogólnoekonomiczne określenie kapitału i kapitał intelektualnego. w szerokim znaczeniu Kapitał to wszystkie zasoby przedsiębiorstwa, które biorą udział w procesie produkcji. Jest on wykorzystywanie do produkcji dużej ilości dóbr ekonomicznych. Kapitał intelektualny to wszystkie intelektualne zasoby przedsiębiorstwa, które biorą udział w procesie produkcji i są niezbędne do produkcji dużej ilości dóbr ekonomicznych. w wąskim znaczeniu Kapitał to wartość zasobów, przynosząca wartość dodatkową. Kapitał intelektualny to wartość zasobów intelektualnych, przynosząca w procesie produkcji wartość dodatkową. Źródło: Opracowanie własne. 8
Charakterystyka przedmiotu badań (problematyka) Zarządzanie kapitałem intelektualnym w ujęciu ogólnym sprowadza się do 4 etapów ΙV. Rozwój Zarządzanie kapitałem intelektualnym ΙΙΙ. Wykorzystanie ΙΙ. Pomiar Ι. Identyfikacja Rys. Etapy zarządzania kapitałem intelektualnym. Źródło: Sokołowska A., Zarządzanie kapitalem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie, PTE, Warszawa 2005. 9
Charakterystyka przedmiotu badań (problematyka) Do podstawowych klasyfikacji metod pomiaru kapitału intelektualnego (KI) można zaliczyć propozycję Karla-Erika Sveibiego (2001), składającą się z 4 grup: Żródło: Beyer K., Pomiar kapitału intelektualnego wskaźnikiem VAIC, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 786, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 64/1, Szczecin, 2013. 10
Charakterystyka podmiotu badań Podmiotem badań będą przedsięwzięcia start-up kwalifikowane do wsparcia przez Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej lub przedsięwzięcia start-up kwalifikowane do wsparcia przez Fundację Startup Poland 11
Zakres badań Badaniami zostaną objęte wybrane przedsięwzięcia start-up, które opierają się na działalności innowacyjnej Tabela. Przegląd definicji startup Autor Steve Blank Eric Ries Definicja Startup to tymczasowa organizacja poszukująca powtarzalnego i skalowanego modelu biznesowego Startup to organizacja, która tworzy produkty i usługi w warunkach skrajnej niepewności Leszek Jasek Startup tymczasowa organizacja we wczesnym etapie cyklu życia w celu poszukiwania powtarzalnego powtarzalnego i skalowanego modelu biznesowego Główne cechy przedsięwzięć start-up: 1. organizacja we wczesnym etapie cyklu życia 2. poszukująca powtarzalnego i skalowanego modelu biznesowego; 3. tworzy w warunkach skrajnej niepewności. Źródło: Ries E., The Lean Startup: How Today's Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses, Hardcover September 13, 2011; Blank S., Dorf B.,The Startup Owner's Manual, March 2012: Encyklopedia Zarządzania, publikacja dostępna na https://mfiles.pl/pl/index.php/start-up, (stan na 20.01.16). 12
Rys. Krytyczne elementy zmian w procesie rozwoju przedsiębiorstwa Źródło: C.K. Volkmann, K.O. Tokorski, M. Grunhagen: Enterpreneurship in a European Perspective: Concepts for the Creation and Growth of New Ventures. Gabler Verlag, Berlin, 2010, s. 246. 13
Zakres badań 14 Rys. Inkubator Przedsiębiorczości CZITT PW. Źródło: Opracowanie własne.
Metody badawcze Metoda wywiadów Metody analiz porównawczych Analogia Tworzenie modeli Techniki pomiaru Ocena jakościowa Eksperymenty ekonomiczne 15
Źródła informacji W celu osiągnięcia założonego celu rozprawy zostaną wykorzystane źródła informacji: Prace badawcze i studialne osób trzecich Literatura przedmiotu Materiały internetowe Dokumentacja przedsięwzięć start-up kwalifikowanych do wsparcia przez CZITT lub Fundację Startup Poland Akty normatywne Materiały statystyczne 16
Plan pracy Wstęp 1. Kapitał intelektualny: A. Jego znaczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem B. Metody pomiaru kapitału intelektualnego C. Modele zarządzania kapitałem intelektualnym 2. Kapitał intelektualny w przedsięwzięciach start-up 3. Model zarządzania i Metoda pomiaru dedykowane do kwalifikowania przedsięwzięć do wsparcia przez CZITT oraz do późniejszej oceny efektywności Podsumowanie, wnioski (synteza) Bibliografia 17
Wartość dodana Opracowanie modelu zarządzania wartością kapitału intelektualnego przedsięwzięć start-up. Opracowanie metody oceny kapitału intelektualnego przedsięwzięć start-up. Uporządkowanie wiedzy z zakresu kapitału intelektualnego i przedsięwzięć start-up. Wsparcie metodyczne CZITT PW jako ośrodka badaczo-wdrożeniowodoradczego oraz inkubatora innowacyjności, gdzie przedstawiciele gospodarki będą mogli konsultować się z pracownikami nauki 18
Wybrane pozycje literaturowe W pracy dotąd wykorzystano 73 pozycji literaturowych, w tym: Niemczyk L., Rachunkowość finansowa aktywów kompetencyjnych i kapitału intelektualnego, nowy dział rachunkowości, Pacioli Institute, Rzeszów, 2013. Sveiby K.E., Methods for Measuring Intangible Assets, 2010, publikacja dostępna na http://www.sveiby.com/articles/intangiblemethods.htm (stan na 14.01.16). Trajer J., Paszek A., Iwan S., Zarządzanie wiedzą. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2012. Rostek K., Bojar W. L., Zarządzanie wiedzą w tworzeniu przewagi konkurencyjnej, Politechnika Warszawska. Wydział Zarządzania, Warszawa, 2013 Ries E., The Lean Startup: How Today's Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses, Hardcover September 13, 2011 Blank S., Dorf B.,The Startup Owner's Manual, March 2012 Skala A., Kruczkowska E., Olczak M. A., Polskie startupy raport 2015. ualny polskich przedsiębiorstw w fazie startu, Zeszyty naukowe wydziałowe uniwersytetu ekonomicznego w katowicach, Katowice, 2013 Volkmann C.K., Tokorski K.O., Grunhagen M., Enterpreneurship in a European Perspective: Concepts for the Creation and Growth of New Ventures. Gabler Verlag, Berlin, 2010, Raport o stanie sektora małych i średnich firm w Polsce 2011. PARP, Warszawa 2011. Warunki powstania i działania oraz perspektywy rozwojowe polskich przedsiębiorstw powstałych w latach 2006-2010. GUS, Warszawa 2012. Zarządzanie zasobami ludzkimi na rynkach międzynarodowych, (red.) Łukasiewicz G., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2016 Blank S., The Four Steps to the Epiphany, 2005 Niemczyk L., Kapitał intelektualny w księgach rachunkowych oraz sprawozdawczości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 2015 19
Wykaz własnych publikacji naukowych Чацкіс Ю.Д., Риковська І.В. стаття «Деякі аспекти обліку товарних операцій в роздрібній торгівлі за цінами придбання». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць з проблем торгівлі і громадського харчування. Випуск 13. Том III./ Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2002. с.351-358 Риковська І.В. тези «Деякі аспекти обліку товарних операцій в роздрібній торгівлі за цінами придбання». Матеріали міжнародної наукової конференції студентів та молодих вчених «Проблеми та перспективи розвитку фінансів, кредиту і бухгалтерського обліку». Донецьк: ДонДУЕТ, 2002.с.129-131 Риковська І.В. стаття «Визначення і класифікація нематеріальних активів». Торгівля і ринок України: Тематичний збірник наукових праць з проблем торгівлі і громадського харчування/ Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2003. Випуск 15, т.iii.с.214-220 Риковська І.В. стаття «Основні напрямки вдосконалення класифікації нематеріальних активів». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. Випуск 16, т.iii./ Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2004. с.75-82 Риковська І.В. тези «Методика проведення практичних занять з бухгалтерського обліку». Збірник тез доповідей учасників науково-методичної конференції університету Якість підготовки фахівців як стратегія розвитку університету. Донецьк: ДонДУЕТ, 2004р. с.115-117 Риковська І.В. стаття «Нематеріальні активи в інформаційній системі підприємства». Збірник матеріалів II Всеукраїнської науково-практичної конференції вчених, викладачів та практичних працівників «Розвиток фінансової системи України в умовах ринкових трансформацій». Вінниця: ВІЕ ТАНГ, 2004р. с.322-327 Риковська І.В. стаття «Права на знаки для товарів і послуг як об єкти бухгалтерського обліку». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. Випуск 17, т.iii./ Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2004. с.80-88 Риковська І.В. тези «Права на знаки для товарів і послуг як об єкти бухгалтерського обліку». Матеріали міжнародної науково-практичної конференції «М.І. Туган- Барановський видатний вчений економіст. Спадщина та новації». /Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2005. т.iii. с.87-88 Риковська І.В. стаття «Проблеми визнання нематеріальних активів». Збірник наукових праць III Міжнародної науково-практичної конференції «Стан і проблеми трансформації фінансів та економіки регіонів у перехідний період». Хмельницький: ХЕУ, [у 2-х частинах] ч.2, 2005р. с.352-355 Риковська І.В. стаття «Права користування природними ресурсами та майном». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. Випуск 19, т.iii./ Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2005. с.103-111 Риковська І.В. стаття «Оцінка нематеріальних активів в українській і міжнародній практиці». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. / Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2008. Риковська І.В. стаття «Первинний облік нематеріальних активів». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. / Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2009. Риковська І.В., Ворона А.О. стаття «Порівняння фінансових результатів в Україні і закордонних країнах». Матеріали Міжнародної науково-практичної конференції «Новости передовой науки - 2009» (м. Прага, Publishing House «Education and Science» s.r.o) [ел.рес.] (http://www.rusnauka.com.) Риковська І.В., Талайло О.О. стаття «Гудвіл як об єкт бухгалтерського обліку». Матеріали ІI Міжнародної науково-практичної конференції «Актуальные научные достижения 2010» (м. Прага, Publishing House «Education and Science» s.r.o) [електронний ресурс] (http://www.rusnauka.com.) Риковська І.В., Січна О.В. стаття «Нематериальные активы: дефиниция в международном и украинском учете». Матеріали ІI Міжнародної науково-практичної конференції «Актуальные научные достижения 2010» (м. Прага, Publishing House «Education and Science» s.r.o) [електронний ресурс] (http://www.rusnauka.com.) Риковська І.В. стаття «Історичні та сучасні аспекти обліку гудвілу». Торгівля і ринок України. Тематичний збірник наукових праць. / Голов. ред. О.О.Шубін. Донецьк: ДонДУЕТ, 2010. Artykuł w trakcie recenzji: Rykovska Iryna Systematics of intellectual capital (a discussion of current concepts), XVII międzynarodowa konferencja Uniwersytetu Szczecińskiego Czas na pieniądz, Kołobrzeg 20-22.04.2016 20
Dziękuję za uwagę