Seminarium Pomorskie Obserwatorium Rynku Pracy od teraźniejszości ku przyszłości Aktualne trendy na pomorskim rynku pracy w kontekście potrzeb pracodawców Joanna Witkowska Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Gdańsk, 14 grudnia 2016 r. 1
Trendy na współczesnym rynku pracy Zmiany demograficzne i ich rosnący wpływ na rynek pracy Coraz większa mobilność i elastyczność pracy mniejsza stabilizacja i pewność pracy Rosnąca skala i zasięg przepływu pracowników Dynamiczny rozwój społeczeństwa informacyjnego 2
POMORSKI RYNEK PRACY 2016 3
tys. 1 200,0 Pracujący w województwie pomorskim w latach 2005-2016 (dane średnioroczne) 1 000,0 800,0 694,0 704,0 764,0 795,0 789,0 805,0 797,0 859,0 894,0 902,0 995,0 992,0 600,0 400,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 III kw. 2016 Wzrost pracujących w latach 2005 2015 wynosił 43,4%. Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności Polski.
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej Bierni zawodowo [tys.] Współczynnik aktywności zawodowej [%] Wskaźnik zatrudnienia [%] III kwartał 2016 r. 763 57,8 54,8 III kwartał 2015 r. 756 58,3 54,7 III kwartał 2014 r. 787 55,2 51,5 III kwartał 2013 r. 787 56,5 51,5 Współczynnik aktywności zawodowej udział aktywnych zawodowo w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej. Wskaźnik zatrudnienia udział pracujących w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej. Źródło: Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności GUS. 5
Struktura wybranych kategorii bezrobotnych w województwie pomorskim - stan na 31 października 2016 r. 80,0 60,0 60,9 50,7 % 40,0 29,1 27,0 * 34,9 20,0 0,0 kobiety długotrwale bezrobotni do 30 roku życia powyżej 50 roku życia III profil pomocy *procent liczony do ogółu bezrobotnych z ustalonym profilem pomocy Liczba bezrobotnych w końcu października wynosiła 62,7 tys. osób (przewidywana w listopadzie 63,2 tys.). Źródło: Badania statystyczne rynku pracy MPiPS-01.
Dynamiczny spadek bezrobocia 13,0 % 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 11,9 11,9 11,3 11,4 11,4 11,5 11,6 11,6 11,1 11,2 11,1 11,2 11,1 10,7 10,2 10,0 9,9 10,7 9,7 9,6 9,7 9,6 10,1 9,6 9,2 9,1 9,0 9,0 8,9 8,9 10,2 10,2 9,3 9,3 9,9 9,4 9,1 8,7 9,0 8,5 8,1 7,6 8,5 8,4 7,4 7,3 8,3 8,2 7,3 7,2 6,0 X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X 2014 2015 2016 woj. pomorskie kraj Dynamika spadku stopy bezrobocia w województwie pomorskim jest wyższa niż dla kraju. Źródło: Dane GUS. 7
Wysoki poziom wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej tys. 100,0 87,1 94,0 80,0 68,2 60,0 40,0 20,0 0,0 2014 2015 I - X 2016 Źródło: Badania statystyczne rynku pracy MPiPS-01.
Cudzoziemcy - liczba oświadczeń* o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom tys. 60,0 50,0 53,6 40,0 30,0 25,3 20,0 10,0 0,0 5,4 3,0 4,3 5,8 3,3 2010 2011 2012 2013 2014 2015 I-X 2016 * dotyczy oświadczeń, zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy woj. pomorskiego, o zamiarze powierzenia wykonywania pracy obywatelom Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej, Gruzji i Ukrainy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Źródło: Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców.
Cudzoziemcy - liczba zarejestrowanych oświadczeń wg sekcji PKD styczeń - październik 2016 r. Budownictwo Przetwórstwo przemysłowe Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Pozostała działalność usługowa Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa Transport i gospodarka magazynowa Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Informacja i komunikacja 11,3 12,6 14,1 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 tys. Źródło: Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców.
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Przetwórstwo przemysłowe Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając Transport i gospodarka magazynowa Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe Cudzoziemcy struktura zarejestrowanych oświadczeń wg sekcji PKD styczeń październik 2016 r. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 14,7% 66,4% 90,1% 59,1% 56,7% 53,0% 39,1% 86,8% 72,7% 62,9% 85,2% 12,7% 80,9% Trójmiasto + powiat gdański pozostałe powiaty Źródło: Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców. 11
Cudzoziemcy liczba zarejestrowanych oświadczeń wg wielkich grup zawodów - styczeń październik 2016 r. Pracownicy przy pracach prostych 24,4 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 17,7 Pracownicy usług i sprzedawcy 5,8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 3,6 Specjaliści Pracownicy biurowi Technicy i inny średni personel Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,6 0,5 0,5 0,5 Źródło: Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców. 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 tys. 12
100% Cudzoziemcy struktura zarejestrowanych oświadczeń wg wielkich grup zawodów styczeń - październik 2016 r. 80% 60% 40% 20% 88,7% 69,7% 83,3% 46,2% 38,8% 66,8% 49,2% 64,5% 0% Specjaliści Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi Pracownicy usług i sprzedawcy Trójmiasto + powiat gdański Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy pozostałe powiaty Operatorzy i Pracownicy przy monterzy maszyn i pracach prostych urządzeń Źródło: Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców.
Liczba zezwoleń na pracę dla cudzoziemców spoza UE wydane przez Wojewodę Pomorskiego tys. 8,0 7,0 6,8 6,0 5,0 4,0 4,1 3,0 2,0 1,0 2,4 2,5 1,9 1,9 2,0 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 11 miesięcy 2016 Źródło: Sprawozdanie o wydawanych zezwoleniach na pracę cudzoziemców w RP MPiPS-04.
Wynagrodzenia w województwie pomorskim Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w II kwartale 2016 r. wynosiło 4 333,06 zł, co dało Pomorskiemu drugą pozycję w kraju pod względem wielkości wynagrodzenia, zaraz po województwie mazowieckim (5 215,26 zł). 15
Czynniki wpływające na sytuację na rynku pracy województwa pomorskiego Stopniowe zmiany struktury demograficznej ludności rosnąca liczba mieszkańców, relatywnie młoda struktura ludności starzenie się społeczeństwa Inwestycje infrastrukturalne m.in. modernizacja połączeń morskich, drogowych i kolejowych: otwarcie drugiego głębokowodnego nabrzeża w terminalu DCT Gdańsk, budowa trasy S7 między południową obwodnicą Gdańska a Elblągiem, budowa mostu zwodzonego na Wyspę Sobieszowską, poprawa kolejowej dostępności transportowej Powiśla Pozyskiwanie inwestorów nowe centra usług wspólnych (BPO/SSC), inwestycje z sektorów: nowoczesne usługi dla biznesu, ICT, logistyka, biotechnologia, sektor morski, przetwórstwo rolno-spożywcze (w tym przetwórstwo rybne), inwestorzy z Chin np. Chunxing Group 16
ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 17
Główne sektory gospodarki województwa pomorskiego Źródło: pomorskie.eu PwC
Grupy zawodów o najwyższym zapotrzebowaniu zgłoszonym do powiatowych urzędów pracy w I półroczu 2016 r. * Lp. Nazwa grupy zawodów 1 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 2 Gospodarze budynków 3 Pracownicy obsługi biurowej 4 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 5 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 6 Spawacze i pokrewni 7 Magazynierzy i pokrewni 8 Kierowcy samochodów ciężarowych 9 Murarze i pokrewni 10 Kucharze 11 Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani 12 Pomoce kuchenne 13 Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni 14 Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni 15 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani *Uwzględniono grupy zawodów, w których zgłoszono powyżej 1 tys. wolnych miejsc pracy. Źródło: Badania statystyczne rynku pracy MPiPS-01, Załącznik 3. 19
Pracujący w podziale na sektory ekonomiczne 62,9% 28,7% 8,4% Źródło: Dane GUS. 2015 rolnictwo przemysł usługi 20
Prognoza zmian w strukturze zapotrzebowania na zawody 100% 80% 60% 40% 20% 8% 5% 59% 65% 33% 30% 0% Barometr na 2016 r. Barometr na 2017 r. zawody deficytowe zawody zrównoważone zawody nadwyżkowe Prognoza Barometr zawodów na rok 2017 wskazuje na wyraźną zmianę struktury zapotrzebowania na zawody w stosunku do roku 2016. Liczba zawodów deficytowych będzie sześciokrotnie wyższa niż zawodów nadwyżkowych. Zmniejszy się odsetek zawodów deficytowych i nadwyżkowych, a wzrośnie zawodów zrównoważonych. 21
Zróżnicowanie zapotrzebowania na zawody na lokalnych rynkach pracy (przykłady) powiat deficyt równowaga nadwyżka gdański + m. Gdańsk 66 68 22 m. Gdynia + m. Sopot 56 76 21 tczewski 69 71 5 kartuski 56 95 9 sztumski 25 127 10 wejherowski 19 121 19 pucki 33 120 11 człuchowski 30 110 9 województwo 49 105 8 Źródło: Barometr zawodów 2017. 22
Kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych 23
Deficyt pracowników z branży IT, BPO,HR Prognoza Barometr zawodów 2017 pokazuje, że rosnący deficyt pracowników posiadających kwalifikacje w dziedzinach informatyki, finansów i księgowości oraz zarządzania zasobami ludzkimi nie występuje w całym województwie, ale dotyczy tylko kilku lokalnych rynków pracy. Branża IT, BPO Pracownicy ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych Analitycy, testerzy i operatorzy systemów teleinformatycznych Lokalne rynki pracy Trójmiasto, powiat gdański i lęborski Trójmiasto, powiat gdański, starogardzki i lęborski Branża HR Specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi i rekrutacji Lokalne rynki pracy Trójmiasto, powiat gdański, lęborski, nowodworski i starogardzki Projektanci i administratorzy baz danych, programiści Trójmiasto, powiat gdański i lęborski Administratorzy stron internetowych powiat lęborski i nowodworski 24
Analitycy, testerzy i operatorzy systemów teleinformatycznych 25
Projektanci i administratorzy baz danych, programiści 26
Pracownicy ds. finansowo-księgowych ze znajomością języków obcych 27
Wyzwania dla pracodawców: znalezienie odpowiedniego pracownika zatrzymanie pracownika w przedsiębiorstwie 28
Źródła pozyskiwania kandydatów do zatrudnienia ATP Trójmiasto 2016
Najważniejsze cechy/kwalifikacje kandydatów oczekiwane przez pracodawców ATP Trójmiasto 2016
Obszary, które zdaniem pracodawców kandydaci do pracy powinni szczególnie rozwinąć ATP Trójmiasto 2016
Dziękuję za uwagę Joanna Witkowska Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku Kontakt Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Ul. Podwale Przedmiejskie 30 80-824 Gdańsk tel.: 58 326-18-01 email: wup@wup.gdansk.pl faks: 58 326-48-94 32