RAPORT część II. z badania ilościowego i jakościowego (CATI, PAPI i FGI) przeprowadzonego w ramach projektu

RAPORT część II z badania ilościowego i jakościowego (CATI, PAPI i FGI) przeprowadzonego w ramach projektu Diagnoza społecznego zapotrzebowania na usługi publiczne jako instrument rozwoju ponadlokalnego Olkusz, maj 2014 Bolesław Miasto Bukowno Olkusz Powiat Olkuski Wolbrom Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013

Strona2 Spis treści Spis treści... 2 Spis tabel... 4 1. Wstęp metodologiczny... 8 2. Nota metodologiczna... 10 3. Rozkład próby badawczej... 12 4. Prezentacja wyników badania ilościowego... 17 4.1. Bezpieczeństwo i porządek publiczny... 17 4.2. Edukacja... 22 4.3. Ochrona zdrowia... 29 4.4. Ochrona środowiska... 33 4.5. Energia... 40 4.6. Drogi i transport... 45 4.7. Budownictwo... 54 4.8. Pomoc i opieka społeczna... 57 4.9. Kultura i sport... 61 4.10. Informowanie o stanach zagrożenia... 74 5. Raport z badań ilościowych (CATI) z przedsiębiorcami... 77 5.1. Charakterystyka próby badawczej... 77 6. Wnioski z badania z przedsiębiorcami... 94 7. Wprowadzenie do badań jakościowych... 97 7.1. Bezpieczeństwo i porządek publiczny... 98 7.2. Edukacja... 103 7.3. Zdrowie... 107 7.4. Środowisko... 111

Strona3 7.5. Zaopatrzenie w energię... 115 7.6. Inwestycje... 116 7.7. Pomoc i opieka społeczna... 120 7.8. Podsumowanie badań jakościowych... 123 8. Rekomendacje... 125

Strona4 Spis tabel Tabela 1. Rozkład próby w poszczególnych gminach z podziałem na płeć... 12 Tabela 2. Rozkład próby ze względu na wiek z podziałem na płeć... 13 Tabela 3. Rozkład próby ze względu na ilość osób w gospodarstwie domowym... 15 Tabela 4. Średnia ocen poszczególnych aspektów działania policji... 19 Tabela 5. Średnia ocen poszczególnych aspektów działania straży miejskiej/gminnej... 20 Tabela 6. Opinia badanych na temat liczby lekarzy pierwszego kontaktu w ich gminie... 30 Tabela 7. Opinia badanych na temat liczby lekarzy specjalistów w ich gminie/powiecie... 30 Tabela 8. Opinia badanych na temat poszczególnych aspektów odbioru odpadów (z podziałem na gminy)... 34 Tabela 9. Opinia badanych na temat jakości dostarczanej wody w ich gminie... 37 Tabela 10. Odsetek badanych korzystających z poszczególnych systemów energetycznych. 41 Tabela 11. Ocena stanu dróg w poszczególnych gminach przez uczestników badania... 47 Tabela 12. Opinia badanych na temat przystosowania gminy, w której mieszkają do potrzeb osób niepełnosprawnych... 50 Tabela 13. Ocena dostępności komunikacji publicznej w regionie (z podziałem na gminy)... 51 Tabela 14. Zadowolenie z usług komunikacji publicznej (z podziałem na gminy)... 53 Tabela 15. Świadomość badanych na temat instytucji kultury znajdujących się w ich gminie 61 Tabela 16. Instytucje kultury, których badanym brakuje na terenie gminy (z podziałem na gminy)... 63 Tabela 17. Świadomość badanych na temat obiektów sportowych znajdujących się w ich gminie... 65 Tabela 18. Korzystanie przez badanych z poszczególnych obiektów sportowych (z podziałem na gminy)... 66 Tabela 19. Obiekty sportowe, których badanym brakuje na terenie gminy (z podziałem na gminy)... 68 Spis wykresów

Strona5 Wykres 1. Rozkład próby ze względu na wykształcenie... 14 Wykres 2. Rozkład próby ze względu na dochód netto całej rodziny... 16 Wykres 3. Deklarowane poczucie bezpieczeństwa przez mieszkańców poszczególnych gmin powiatu olkuskiego... 18 Wykres 4. Częstotliwość widywania patroli policyjnych w pobliżu miejsca zamieszkania... 21 Wykres 5. Ocena poziomu edukacji w poszczególnych typach placówek edukacyjnych z podziałem na gminy... 23 Wykres 6. Ocena ilości miejsc w przedszkolach i placówkach opieki nad małymi dziećmi... 24 Wykres 7. Ocena poszczególnych aspektów działania szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu olkuskiego... 25 Wykres 8. Ocena jakości usług świadczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu oraz lekarzy specjalistów (z podziałem na gminy)... 32 Wykres 9. Opinia badanych na temat czystości ulic, chodników, lasów i terenów zielonych w gminie... 36 Wykres 10. Opinia badanych na temat ceny płaconej za dostarczanie wody oraz odbiór ścieków (z podziałem na gminy)... 39 Wykres 11. Opinia badanych na temat systemu dostaw poszczególnych rodzajów energii (z podziałem na gminy)... 44 Wykres 12. Środki transportu, z jakich mieszkańcy powiatu olkuskiego najczęściej korzystają podczas podróży po swojej gminie lub powiecie... 45 Wykres 13. Ocena stanu dróg w powiecie olkuskim przez uczestników badania... 46 Wykres 14. Opinia badanych na temat prac budowlanych związanych z remontem lub budową dróg i chodników (z podziałem na gminy)... 49 Wykres 15. Opinia badanych na temat rozwoju poszczególnych rodzajów budownictwa mieszkaniowego (z podziałem na gminy)... 56 Wykres 16. Korzystanie przez badanych z pomocy społecznej (z podziałem na gminy)... 58 Wykres 17. Opinia badanych na temat pracy pracowników ośrodków pomocy społecznej (z podziałem na gminy)... 60 Wykres 18. Ocena oferty kulturalnej w gminie respondenta... 64

Strona6 Wykres 19. Ocena oferty uprawiania sportu i rekreacji w gminie... 70 Wykres 20. Opinia badanych na temat dbałości o zabytki znajdujące się na terenie gminy.. 71 Wykres 21. Opinia badanych na temat promowania zabytków i atrakcji turystycznych w gminie... 72 Wykres 22. Opinia badanych na temat zaplecza infrastrukturalnego dla turystów w ich gminie... 73 Wykres 23. Opinia badanych na temat tego, czy w sytuacjach zagrożenia są odpowiednio informowani... 74 Wykres 24. Pożądane metody przekazywania informacji o zagrożeniach w miejscowości zamieszkania (z podziałem na gminy)... 76 Wykres 1. Wielkość firmy... 77 Wykres 2. Miejsce wykonywania pracy... 77 Wykres 3. Branża... 79 Wykres 4. Ocena bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej w gminie respondenta... 80 Wykres 5. Ocena policji... 81 Wykres 6. Ocena straży miejskiej/gminnej... 81 Wykres 7. Ocena przygotowania uczniów przez szkoły na terenie gminy/powiatu do tego, aby w przyszłości stali się dobrymi pracownikami... 82 Wykres 8. Zainteresowanie zatrudnieniem osób przy wykorzystaniu:... 83 Wykres 9. Cena dostarczanej wody... 84 Wykres 10. Ocena dostępu informacji... 85 Wykres 11. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym... 85 Wykres 12. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowym (odpowiedzi przedsiębiorców z gminy Bolesław N=14) 86 Wykres 13. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem kanalizacyjnym (odpowiedzi przedsiębiorców z gminy Bolesław N=13). 86 Wykres 14. Systemy, z których korzysta firma respondenta... 87

Strona7 Wykres 15. Ocena systemu dostaw energii, biorąc pod uwagę przerwy w dostawie, reakcję na awarię, funkcjonowanie biura obsługi... 88 Wykres 16. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym energię elektryczną... 89 Wykres 17. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym gaz... 89 Wykres 18. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym ciepło... 90 Wykres 19. Ocena stanu nawierzchni dróg w gminie... 90 Wykres 20. Ocena stanu nawierzchni dróg w powiecie... 91 Wykres 21. Czy układ komunikacyjny miejscowości umożliwia sprawne prowadzenie firmy?... 91 Wykres 22. Instrumenty, które mogą wspierać rozwój gospodarczy gminy... 92 Wykres 23. Ocena aktywności wspierania rozwoju gospodarczego gminy przez jej władze.. 92 Wykres 24. Istnienie miejsc na terenie gminy/powiatu, w których swój wolny czas mogą spędzać pracownicy firmy respondenta... 93

Strona8 1. Wstęp metodologiczny Badania przeprowadzone w ramach projektu zostały wykonane z użyciem narzędzi analizy desk-research, badań socjologicznych ilościowych i jakościowych oraz z zastosowaniem analizy wielokryterialnej, która porządkuje głównie ilościowe dane statystyczne i pozyskane w ramach przeprowadzonych badań ankietowych. Badania socjologiczne zostały przeprowadzone z użyciem technik ilościowych (badania ankietowe) i jakościowych (pogłębione wywiady grupowe). Wszystkie badania zostały podzielone na obszary badawcze według założeń projektu. Wyniki analiz podzielono na trzy osobne części, należy je jednak traktować jako spójną całość prezentującą analizę usług publicznych w powiecie olkuskim, w tym szczególnie w gminach Porozumienia. W Raporcie część I zaprezentowano wyniki analiz typu desk-research. W Raporcie część II znajdują się wyniki i wnioski wynikające z przeprowadzonych badań socjologicznych. W Raporcie część III przeprowadzono analizę wielokryterialną, delimitację obszarów kryzysowych, zaprezentowano wyniki analizy SWOT oraz wskazano obszary współpracy i działania, które samorządy wchodzące w skład Porozumienia mogą realizować w celu poprawy sytuacji. Część problemów badawczych (przede wszystkim ocena usług publicznych w zakresie dostępności i jakości)została przypisana do techniki ilościowej CATI czy też PAPI przez co możliwe było szybkie dotarcie do badanych i uzyskanie odpowiedzi na interesujące obszary badawcze. Badania CATI i PAPI pozwalają w badaniach nad usługami publicznymi na określenie wartości wskaźników jakościowych rozumianych jako efekty świadczenia usług w wymiarze opinii społeczności lokalnej. Ważne jest również uzyskanie odpowiedzi na problemy badawcze poprzez zastosowanie triangulacji badawczej technik ilościowych (CATI, PAPI) i jakościowych (FGI), a także poprzez zapewnienie dotarcia do grup, do których dostęp jest utrudniony. FGI z mieszkańcami były poświęcone głównie zgłębieniu problemów badawczych od strony odbiorców (klientów) usług publicznych. W badaniu FGI były podejmowane głównie pytania badawcze dotyczące specyficznych cech usług publicznych w poszczególnych obszarach wpływające na kryteria jakości i dostępności. Obszary i pytania badawcze podejmowane w ramach FGI to również: postrzeganie przez mieszkańców gmin sposobu i trybu świadczenia usług publicznych

Strona9 jakość usług obecnie postrzegana oraz pożądana dostępność usług obecnie oceniana oraz pożądana świadomość mieszkańców na temat najważniejszych barier dla podnoszenia efektywności usług uszeregowanie opinii na temat najlepiej i najgorzej ocenianych usług publicznych w obszarze funkcjonalnym Technika jakościowa umożliwiła pogłębienie problemów badawczych oraz zastosowanie technik projekcyjnych podczas wywiadu FGI, jak również przyczyniła się do wywołania dynamiki grupy. Podczas zogniskowanych wywiadów grupowych zostały postawione m.in. tezy, których zgłębienie było przedmiotem dalszych badań. Zaletą wywiadu pogłębionego jest dynamika grupy i stała obecność moderatora, który jest bardzo dobrze zaznajomiony z celem badania i poszczególnymi problemami badawczymi, co umożliwia bardzo szerokie pole analizy i eksploatacji techniki. Dodatkowo za pomocą techniki FGI możliwe było zbadanie jakościowe części problemów badawczych. Użyteczność takiego założenia została uzyskana poprzez łączenie technik badawczych i poszukiwanie odpowiedzi na problemy szczegółowe. Umożliwiło to poprzez zastosowanie triangulacji badawczej osiągnięcie zakładanych celów badawczych.

Strona10 2. Nota metodologiczna Badanie ilościowe, którego wyniki przedstawione są w pierwszej części niniejszego raportu zrealizowane zostało metodą sondażu za pomocą wywiadu telefonicznego (badanie CATI) i bezpośredniego (PAPI). Próba badawcza - w przypadku mieszkańców powiatu olkuskiego wyniosła N = 1281, a w przypadku badania CATI z przedstawicielami (osobami decyzyjnymi) przedsiębiorstw mających siedzibę na terenie powiatu olkuskiego N = 252. Technika wywiadów telefonicznych (CATI Computer Assisted Telephone Interview, czyli wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny) jest ilościową metodą gromadzenia danych, w której badanie realizowane jest przy użyciu kwestionariusza zawierającego proste pytania, niewymagające używania materiałów pomocniczych. W badaniach realizowanych metodą CATI wywiad z respondentem przeprowadzony jest przez telefon; ankieter odczytuje pytania i notuje uzyskiwane odpowiedzi korzystając ze specjalnego skryptu komputerowego. Skrypt taki pozwala na pewne zautomatyzowanie kwestionariusza np. poprzez zarządzanie filtrowaniem zadawanych pytań. Badanie CATI ponadto pozwala na zapewnienie respondentom anonimowości (uczestnicy badania dzięki takiemu zapewnieniu chętniej przekazują informacje drażliwe). Kwestionariusz ankiety z mieszkańcami powiatu (Załącznik nr 1) zawiera 44 pytania, w większości zamknięte, dotyczące kwestii problemowych oraz dodatkowo 7 pytań metryczkowych pozwalających na zaklasyfikowanie respondenta do konkretnej kategorii społeczno-demograficznej. Kwestionariusz ankiety z przedsiębiorcami (załącznik nr 2) zawiera 20 pytań oraz dodatkowo 4 pytania metryczkowe. Badania zostały przeprowadzone we wszystkich pięciu gminach powiatu olkuskiego. Były to zatem: Miejska Bukowno Miejsko-Wiejska Olkusz Miejsko-Wiejska Wolbrom

Strona11 Wiejska Bolesław Wiejska Trzyciąż Ponadto w odniesieniu do gmin miejsko-wiejskich osobno analizowano odpowiedzi mieszkańców miast Olkusza i Wolbromia, a osobno terenów wiejskich tych gmin.

Strona12 3. Rozkład próby badawczej W próbie badawczej ostatecznie znalazło się 1281 osób, w tym 697 to kobiety, a 584 mężczyźni (54,4% wobec 45,6%). W miastach mieszka 53,0% badanych, a na wsi 47,0%. Najwięcej wywiadów, 449, przeprowadzono w mieście Olkusz; stanowiło to 35,1% całości. W dalszej kolejności 13,3% wywiadów przeprowadzono na terenach wiejskich gminy Wolbrom, 11,2% na terenach wiejskich gminy Olkusz, 10,9% w gminie Klucze, 10,5% w gminie Bukowno, 8,0% w mieście Wolbrom, 6,5% w gminie Bolesław, 4,4% w gminie Trzyciąż. Szczegółowe dane dotyczące liczby przeprowadzonych wywiadów w poszczególnych gminach przedstawia Tabela 1. Tabela 1. Rozkład próby w poszczególnych gminach z podziałem na płeć Kobieta Płeć Mężczyzna Ogółem Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Liczebność 47 36 83 Procent 56,6% 43,4% 100,0% Liczebność 71 64 135 Procent 52,6% 47,4% 100,0% Liczebność 94 46 140 Procent 67,1% 32,9% 100,0% Liczebność 79 64 143 Procent 55,2% 44,8% 100,0% Liczebność 39 18 57 Procent 68,4% 31,6% 100,0% Liczebność 84 87 171 Procent 49,1% 50,9% 100,0% Miasto Olkusz Liczebność 225 224 449

Strona13 Procent 50,1% 49,9% 100,0% Miasto Wolbrom ŁĄCZNIE Liczebność 58 45 103 Procent 56,3% 43,7% 100,0% Liczebność 697 584 1281 Procent 54,4% 45,6% 100,0% W próbie znalazło się więcej respondentów ze starszych niż z młodszych grup wiekowych. Najwięcej należało do przedziału wiekowego 55-64 lata (20,3%) oraz powyżej 65 roku życia (19,4%). W dalszej kolejności 18,3% badanych było w wieku pomiędzy 35 a 44 lata, a 17,2% w wieku pomiędzy 45 a 54 lata. Najmniej było respondentów najmłodszych z grupy wiekowej do 24 lat (8,0%) oraz w przedziale 24-34 lata (16,9%). Tabela 2. Rozkład próby ze względu na wiek z podziałem na płeć Kobieta Płeć Mężczyzna Ogółem 18-24 7,2% 8,9% 8,0% 25-34 16,5% 17,3% 16,9% 35-44 16,5% 20,4% 18,3% 45-54 17,8% 16,4% 17,2% 55-64 20,8% 19,7% 20,3% 65+ 21,2% 17,3% 19,4% ŁĄCZNIE 100,0% 100,0% 100,0% Prawie połowa badanych (45,5%) posiada wykształcenie średnie (ogólnokształcące lub techniczne). Drugą najliczniejszą grupą są osoby z wykształceniem zawodowym

Strona14 stanowiące 23,4% próby. Podobna jest ilość osób z wykształceniem wyższym 22,5%. Osób posiadających jedynie wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne jest 8,6% Wykres 1. Rozkład próby ze względu na wykształcenie Wyższe 22,5% Podstawowe 6,7% Gimnazjalne 1,9% Zawodowe 23,4% Średnie 45,5% Największa część badanych (25,8%) mieszka w gospodarstwie domowym wraz z dwoma innymi osobami, a kolejna grupa 23,3% tylko z jedną osobą. Gospodarstwa jednoosobowe stanowią niewielki odsetek, mniej niż jedna dziesiąta badanych tworzy je samodzielnie. Zauważyć należy, że małe gospodarstwa domowe, składające się z nie więcej niż trzech osób są najpopularniejszą formą zamieszkiwania i stanowią łącznie prawie 60%. W gospodarstwach domowych liczących 4 osoby mieszka 22,1% badanych, w tych liczących 5 osób 10,5% badanych, a najmniej (9,0%) dzieli dom lub mieszkanie z więcej niż pięcioma osobami.

Strona15 Tabela 3. Rozkład próby ze względu na ilość osób w gospodarstwie domowym Ilość osób w gospodarstwie domowym Ilość osób Procent Procent skumulowany 1 120 9,4% 9,4% 2 298 23,3% 32,6% 3 330 25,8% 58,4% 4 283 22,1% 80,5% 5 135 10,5% 91,0% 6 i więcej 115 9,0% 100,0% Ogółem 1281 100,0% 38,9% uczestników badania odmówiło odpowiedzi na pytanie dotyczące dochodu netto całej rodziny. Spośród pozostałych, najwięcej osób (19,1%) żyje w rodzinach, których łączny dochód netto mieści się w przedziale pomiędzy 2000 a 3000 złotych. Niewiele mniejsza grupa (17,8%) rodzin otrzymuje miesięcznie pomiędzy 1000 a 2000 złotych. Rodziny 4,8% badanych żyją za mniej niż 1000 złotych miesięcznie. Respondentów, których dochód rodziny jest wyższy niż 3000 zł jest zdecydowanie mniej. 12,4% respondentów deklaruje dochód rodziny na poziomie 3-4 tys. złotych, a 7,0% badanych powyżej 4 tys. złotych. Szczegółowe dane poniższy prezentuje wykres. Dane nie sumują się do 100%, ponieważ na wykresie nie uwzględniono respondentów, którzy odmówili odpowiedzi na pytanie o dochody.

Strona16 Wykres 2. Rozkład próby ze względu na dochód netto całej rodziny 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 19,1% 17,8% 12,4% 4,8% 3,6% 3,4% Do 1000 zł Do 2000 zł Do 3000 zł Do 4000 zł Do 5000 zł Pow. 5001 zł

Strona17 4. Prezentacja wyników badania ilościowego 4.1. Bezpieczeństwo i porządek publiczny Mieszkańcy powiatu olkuskiego w zdecydowanej większości czują się bezpiecznie, w tym 29,9% zdecydowanie bezpiecznie. Przeciwnego zdania jest 9,2% badanych, którzy w swojej gminie nie czują się bezpiecznie, w tym 2,8% zdecydowanie czuje się niebezpiecznie. Mężczyźni oceniają swój poziom bezpieczeństwa nieznacznie lepiej niż kobiety, choć różnica ta wynosi zaledwie 3 punkty procentowe. Najbezpieczniej czują się mieszkańcy gminy Trzyciąż, spośród których taką odpowiedź udzieliło 94,7% badanych. Wysokie poczucie bezpieczeństwa obserwowane jest również w Bukownie (90,4% czuje się bezpiecznie) i gm. Klucze (90,0%). Najmniej bezpiecznie czują się mieszkańcy obszarów miejskich gmin Olkusz i Wolbrom oraz mieszkańcy gminy Bolesław. W Olkuszu bezpiecznie czuje się 83,1% badanych, w gm. Bolesław 85,5%. W Olkuszu i Wolbromiu ponadto największy odsetek badanych deklaruje, że czuje się niebezpiecznie. W Olkuszu 11,4%, a w Wolbromiu 10,7% badanych. Szczegółowe dane dotyczące deklarowanego poczucia bezpieczeństwa przez mieszkańców poszczególnych gmin przedstawia poniższy wykres.

Strona18 Wykres 3. Deklarowane poczucie bezpieczeństwa przez mieszkańców poszczególnych gmin powiatu olkuskiego 100,0% 90,0% 83,1% 85,5% 87,4% 87,7% 89,5% 90,0% 90,4% 94,7% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 29,6% 22,9% 32,0% 27,5% 35,7% 37,1% 26,7% 21,1% 10,0% 0,0% Miasto Olkusz Bolesław Miasto Wolbrom Wolbrom (tereny wiejskie) Olkusz (tereny wiejskie) Klucze Bukowno Trzyciąż Ogólne poczucie bezpieczeństwa Osoby czujące się zdecydowanie bezpiecznie Badani zostali również poproszeni o ocenę poszczególnych aspektów działań policji oraz straży miejskiej (lub straży gminnej) na skali od 1 do 5, przy czym 1 oznacza ocenę najniższą, a 5 najwyższą. Praca policji została oceniona zdecydowanie wyżej niż praca straży miejskiej/gminnej. W przypadku policji każdy z podanych aspektów (szybkość reakcji, życzliwość wobec mieszkańców, skuteczność działania i możliwość kontaktu) uzyskał średnią ocen powyżej 3, co oznacza, że badani oceniają tę służbę w kategoriach wyższych niż średnie, a jednocześnie niższych niż dobre. Najlepiej oceniona została możliwość kontaktu z policją (średnia 3,58), oraz jej życzliwość wobec mieszkańców (średnia 3,46); najgorzej natomiast szybkość reakcji (3,29). Różnice pomiędzy poszczególnymi aspektami działania nie są jednak znaczne. Praca

Strona19 policji pod każdym względem najlepiej oceniona została w gminie Klucze (ogólna średnia 3,53), najgorzej natomiast w gminie Trzyciąż (ogólna średnia 3,32). W przypadku straży miejskiej/gminnej, te same aspekty pracy zostały ocenione najlepiej oraz najgorzej, co w przypadku policji najlepiej możliwość kontaktu (średnia 3,13) oraz życzliwość wobec mieszkańców (średnia 3,02). Szybkość reakcji i skuteczność działania uzyskały natomiast oceny poniżej średniej (odpowiednio 2,96 i 2,98). Straż miejska najgorsze oceny uzyskała w Olkuszu i Wolbromiu (średnia w obu: 2,94), najlepsze natomiast w gminie Trzyciąż (średnia 3,55). Szczegółowe oceny poszczególnych aspektów pracy policji i straży miejskiej/gminnej przedstawiają dwie poniższe tabele. Tabela 4. Średnia ocen poszczególnych aspektów działania policji Szybkość reakcji Życzliwość wobec mieszkańców Skuteczność działania Możliwość kontaktu Bolesław 3,35 3,36 3,25 3,45 Bukowno 3,25 3,50 3,28 3,64 Klucze 3,50 3,57 3,39 3,66 Olkusz (tereny wiejskie) 3,26 3,50 3,20 3,55 Trzyciąż 3,26 3,39 3,21 3,44 Wolbrom (tereny wiejskie) 3,32 3,47 3,36 3,61 Miasto Olkusz 3,22 3,43 3,29 3,57 Miasto Wolbrom 3,33 3,42 3,37 3,55 Ogółem 3,29 3,46 3,30 3,58

Strona20 Tabela 5. Średnia ocen poszczególnych aspektów działania straży miejskiej/gminnej Szybkość reakcji Życzliwość wobec mieszkańców Skuteczność działania Możliwość kontaktu Bolesław 3,57 3,20 3,44 3,54 Bukowno 2,97 3,03 2,86 2,93 Klucze 3,37 3,23 3,30 3,33 Olkusz (tereny wiejskie) 2,99 3,13 3,00 3,21 Trzyciąż 3,55 3,55 3,55 3,55 Wolbrom (tereny wiejskie) 3,05 3,13 3,06 3,17 Miasto Olkusz 2,87 2,94 2,89 3,06 Miasto Wolbrom 2,84 2,94 2,90 3,07 Ogółem 2,96 3,02 2,98 3,13 Większość mieszkańców powiatu olkuskiego deklaruje, że często widuje patrole Policji w pobliżu swojego miejsca zamieszkania 60% badanych twierdzi, że widzi je nie rzadziej niż raz w tygodniu. Niepokojące jest jednak, że aż 11,6% uczestników badania takich patroli nie widuje wcale. Najwyższy odsetek osób, które w ogóle nie widują patroli policyjnych mieszka na tenarach wiejskich gminy Olkusz ( 19,6%), w gminie Bolesław (14,5%) oraz w gminie Bukowno (13,3%). Patrole najczęściej widywane są natomiast w miastach: Olkuszu i Wolbromiu. W Olkuszu co najmniej raz w tygodniu widuje je 64,6% badanych, a w Wolbromiu aż 68,9%.

Strona21 Wykres 4. Częstotliwość widywania patroli policyjnych w pobliżu miejsca zamieszkania 30% 26,8% 25% 20% 15% 10% 15,2% 18,2% 13,0% 10,0% 11,6% 5% 0% Codziennie Kilka razy w tygodniu Co najmniej raz w tygodniu Co najmniej raz w miesiącu Rzadziej niż raz w miesiącu Wcale Badanie wykazało, że o bezpieczeństwie i porządku publicznym decydują przede wszystkim zjawiska poza prewencyjne. Niższego poczucia bezpieczeństwa w wybranych gminach nie sposób tłumaczyć niską oceną działania policji czy straży gminnej (miejskiej), bowiem różnice te nie są zbyt wielkie. Należy zatem przyjąć ostrożną hipotezę, że mogą to być uwarunkowania społeczne, gospodarcze czy też infrastrukturalne lub przestrzenne, które powiązane sa np. zjawiskami bezrobocia, problemami społecznymi czy też zaniedbaniami infrastrukturalnymi.

Strona22 4.2. Edukacja W części badania dotyczącej edukacji poproszono badanych o ocenę poziomu edukacji na poszczególnych szczeblach szkolnictwa. Najlepiej oceniony został poziom edukacji w szkołach podstawowych 46,1% badanych uznało, że jest on wysoki lub bardzo wysoki. Drugie miejsca zajęły gimnazja. O wysokim lub bardzo wysokim poziomie nauczania mówiło 41,3% uczestników badania. Podobne zdanie na temat przedszkoli miało 39,8%, a odnośnie szkolnictwa ponadgimnazjalnego 36,6%. Poziom edukacji przedszkolnej najlepiej oceniony został przez mieszkańców gminy Bukowno (48,1% badanych uważających, że jest wysoki lub bardzo wysoki) oraz przez mieszkańców miast: Olkusza (45,9%) i Wolbromia (41,7%), najniżej natomiast przez badanych z gminy Trzyciąż (19,3% wskazań na wysoki lub bardzo wysoki poziom). Poziom edukacji w szkołach podstawowych również najlepiej oceniany jest przez mieszkańców gminy Bukowno, z których ponad połowa uważa, że jest wysoki lub bardzo wysoki, oraz w Olkuszie. Najniższe oceny wystawili mieszkańcy gminy Trzyciąż (35,1% wskazań na wysoki lub bardzo wysoki poziom), miasta Wolbrom (38,8%) i gminy Klucze (39,3%). Poziom edukacji gimnazjalnej również najlepiej oceniony został w gminie Bukowno i w Olkuszie (odsetek wskazań na wysoki lub bardzo wysoki poziom wynosi odpowiednio 47,4% oraz 45,2%). Najniższe oceny i tym razem wystawili mieszkańcy gminy Trzyciąż (29,8%) oraz terenów wiejskich gminy Olkusz (32,9%). Edukacja na poziomie ponadgimnazjalnym 1 najlepiej oceniona została w stolicy powiatu, w Olkuszu, gdzie 43,7% mieszkańców jest zdania, że jej poziom jest wysoki lub bardzo wysoki. Najgorsze oceny, podobnie, jak w przypadku każdego innego typu edukacji wystawili mieszkańcy gminy Trzyciąż, w której takiego zdania jest 15,8% badanych. 1 W przypadku edukacji ponadgimnazjalnej badani oceniali ją na poziomie powiatu

Strona23 19,3% 15,8% 27,7% 32,9% 39,3% 35,0% 32,1% 35,7% 32,9% 32,2% 35,1% 29,8% 37,3% 47,0% 42,2% 39,3% 41,7% 38,8% 39,8% 34,0% 48,1% 51,9% 47,4% 46,2% 33,3% 46,8% 42,7% 36,3% 45,9% 49,0% 45,2% 43,7% W przypadku każdego typu placówki edukacyjnej wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia danego respondenta, zwiększa się jego uznanie dla poziomu edukacji prezentowanego przez tę placówkę. Osoby z wykształceniem średnim oraz wyższym zwykle najlepiej oceniały poziom edukacji. Szczegółowe dane na temat oceny poszczególnych rodzajów placówek edukacyjnych przedstawia poniższy wykres. Wykres 5. Ocena poziomu edukacji w poszczególnych typach placówek edukacyjnych z podziałem na gminy Suma wskazań na "wysoki" i "bardzo wysoki" poziom nauczania 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Przedszkola Szkoły gimnazjalne Szkoły podstawowe Szkoły ponadgimnazjalne Badani poproszeni o wypowiedź na temat liczby miejsc w przedszkolach w swojej gminie nie byli często w stanie udzielić informacji z uwagi na brak znajomości tematu. Spośród pozostałej grupy 41,4% uznało, że ilość miejsc w przedszkolach jest wystarczająca, a 58,6%, że nie wystarczająca, w tym 31,6%, że zdecydowanie niewystarczająca. Ilość miejsc w przedszkolach najlepiej oceniają mieszkańcy gminy Bukowno (59,6% uznaje, że jest

Strona24 39,3% 35,7% 35,8% 34,7% 25,0% 35,0% 34,6% 30,7% 48,1% 55,7% 48,0% 43,9% 44,0% 68,5% 59,6% 66,6% wystarczająca) i gm. Klucze (48,1%); najgorzej natomiast mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (25,0%). Odnośnie form opieki nad dzieckiem do lat trzech, jedynie 40% badanych było w stanie udzielić informacji. Z tej grupy jeszcze mniejszy odsetek badanych niż w przypadku przedszkoli uznał, że ilość miejsc w tego typu placówkach jest wystarczająca (38,5%), 61,5% badanych uznało natomiast, że jest niewystarczająca, w tym 38,3%, że zdecydowanie niewystarczająca. Ilość miejsc w placówkach zajmujących się opieką nad dziećmi do lat trzech najlepiej została oceniona przez mieszkańców gminy Bolesław, z których 68,5% uznaje, że ta ilość jest wystarczająca lub zdecydowanie wystarczająca, a także z gminy Bukowno, której 66,6% mieszkańców było takiego samego zdania. Ilość ta została natomiast najgorzej oceniona przez respondentów z Olkusza 30,7% z nich twierdzi, że liczba miejsc jest wystarczająca. Wykres 6. Ocena ilości miejsc w przedszkolach i placówkach opieki nad małymi dziećmi Suma wskazań "wystarczającej" i "zdecydowanie wystarczającącej" liczby miejsc 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Przedszkola Inne formy opieki nad dzieciem do lat 3 W dalszej części pytań na temat edukacji poproszono badanych o ocenę szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych pod kątem bliskości od miejsca

Strona25 Szkoły podstawowe Gimnazja Szkoły ponadgimanazjalne zamieszkania, odpowiedniej liczby nauczycieli, odpowiedniej liczby uczniów w klasach oraz oferty zajęć pozalekcyjnych. W kwestii odległości szkoły od miejsca zamieszkania, najgorsze oceny uzyskały szkoły ponadgimnazjalne (68,6% badanych uważa, że są blisko ich miejsca zamieszkania), w drugiej kolejności gimnazja (80,9%), a najlepiej wypadły szkoły podstawowe (90,3%). W przypadku pozostałych aspektów funkcjonowania szkół nie zanotowano istotnych różnic pomiędzy poszczególnymi typami placówek. Wszystkie typy szkół uzyskały podobne wyniki w kwestii ilości nauczycieli około 90% badanych stwierdziło, że jest ich odpowiednia ilość; w kwestii ilości zajęć pozalekcyjnych ok. 71-75% potwierdziło ich odpowiednią ilość oraz w kwestii ilości uczniów w klasie ok. 83-87% badanych uważa, że jest odpowiednia. Wykres 7. Ocena poszczególnych aspektów działania szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu olkuskiego Suma wskazań "raczej tak" i "zdecydowanie tak" w odniesieniu do wymienionych aspektów funkcjonowania poszczególnych typów szkół Oferują dużą liczbę zajęć pozalekcyjnych Klasy mają odpowiednią liczbę uczniów Mają odpowiednią liczbę nauczycieli Są blisko mojego miejsca zamieszkania Oferują dużą liczbę zajęć pozalekcyjnych Klasy mają odpowiednią liczbę uczniów Mają odpowiednią liczbę nauczycieli Są blisko mojego miejsca zamieszkania Oferują dużą liczbę zajęć pozalekcyjnych Klasy mają odpowiednią liczbę uczniów Mają odpowiednią liczbę nauczycieli Są blisko mojego miejsca zamieszkania 71,1% 83,0% 89,7% 68,6% 74,7% 87,1% 89,1% 80,9% 73,7% 87,0% 90,6% 90,3% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Stworzywszy dekompozycję zmiennych opisujących ocenę poszczególnych typów szkół z podziałem na gminy powiatu olkuskiego, zauważyć można istotne różnice w przypadku niektórych aspektów działalności tych placówek. W przypadku każdego aspektu

Strona26 każdego typu szkoły w zależności od gminy od 30% do 75% badanych nie udzieliło odpowiedzi w związku z brakiem znajomości tematu. W analizie statystycznej przedstawionej w poniższym opisie pominięto te osoby uogólniając odpowiedzi pozostałych badanych do 100%. Szkoły podstawowe W przypadku szkół podstawowych największe różnice pomiędzy odpowiedziami przedstawicieli różnych gmin stwierdza się w aspekcie ich odległości od miejsca zamieszkania respondenta. Odległość ta najlepiej oceniona została w gminie Trzyciąż (97,3% zgadza się ze stwierdzeniem, że szkoły są blisko miejsca zamieszkania) oraz w Olkuszu (95,8%). Dobre oceny uzyskano również w gminie Bukowno (93,8%), na terenach wiejskich gminy Olkusz i w gminie Bolesław (91,1%). Najgorsze oceny natomiast w Wolbromiu (83,6%) oraz na terenach wiejskich gminy Wolbrom (75,0%). Ze stwierdzeniem, że w szkołach podstawowych jest odpowiednia liczba nauczycieli najbardziej zgadzają mieszkańcy Olkusza (93,2%) oraz terenów wiejskich gminy Olkusz (92,6%), najmniej natomiast badani z gminy Trzyciąż (82,1%). W kwestii ilości uczniów przypadających na jedną klasę nie zanotowano dużych różnic pomiędzy odpowiedziami mieszkańców poszczególnych gmin. Najbardziej ze stwierdzeniem, że w klasie jest odpowiednia ilość uczniów zgadzają się respondenci mieszkający w gminie Klucze (88,5%), a najmniej respondenci z miasta Wolbrom (82,2%). Zdaniem respondentów oferta ciekawych i różnorodnych zajęć pozalekcyjnych najbardziej dostępna jest w szkołach gminy Bolesław (81,3% respondentów uważa, że szkoły takie zajęcia oferują) oraz gminy Klucze (79,2%). Najmniej badanych dostrzega taką ofertę w gminie Trzyciąż (66,7%) oraz w Wolbromiu (69,8%).

Strona27 Gimnazja Podobnie, jak w przypadku szkół podstawowych, istnieją duże różnice w odpowiedziach mieszkańców poszczególnych gmin na pytanie o ocenę odległości gimnazjum od miejsca zamieszkania. Najlepiej odległość tę oceniają ankietowani z gminy Bukowno (94,3% uważa, że gimnazja są blisko miejsca zamieszkania), z Olkusza (89,3%) i z gminy Bolesław (88,9%). Najgorzej odległość jest oceniana przez mieszkańców terenów wiejskich z gminy Olkusz (65,3% uważa, że szkoły są blisko miejsca zamieszkania) i terenów wiejskich z gminy Wolbrom (66,4%). W kwestii odpowiedniej liczby nauczycieli w gimnazjach różnice pomiędzy odpowiedziami mieszkańców poszczególnych gmin nie przekraczają 9 punktów procentowych. Ze stwierdzeniem, że w szkole jest odpowiednia liczba nauczycieli najbardziej zgadzają się mieszkańcy terenów wiejskich gminy Olkusz (92,9%), a najmniej miasta Wolbrom (84,4%). Ze stwierdzeniem, że w klasach szkół gimnazjalnych jest odpowiednia liczba uczniów najbardziej zgadają się respondenci z gminy Bolesław (93,3%) oraz Bukowno (90,0%), najmniej natomiast miasta Wolbrom (80,0%). Dużo większe różnice zauważyć można w ofercie zajęć pozalekcyjnych, jakie, zdaniem badanych oferują gimnazja w ich gminach. Największy odsetek uczestników badania, którzy zgadzają się ze zdaniem, że gimnazja oferują dużą liczbę ciekawych i różnorodnych zajęć pozalekcyjnych mieszka w gminie Bolesław (88,9%), a w dalszej kolejności na terenach wiejskich gminy Olkusz (81,8%) i w gminie Klucze (79,5%). Najmniej natomiast badanych zgadza się z tym w mieście Wolbrom (57,9%) oraz, na drugim miejscu, w gminie Klucze (66,7%).

Strona28 Szkoły ponadgimnazjalne W przypadku szkół ponadgimnazjalnych w zależności od gminy istnieją jeszcze większe dysproporcje w ocenie ich odległości od miejsca zamieszkania. Sytuacja najlepiej wygląda w Olkuszu. 85,7% badanych mieszkających w tym mieście uważa, że szkoły ponadgimnazjalne są blisko ich miejsca zamieszkania. W Wolbromiu odsetek ten wynosi 77,4%, a w gminie Bukowno 72,0%. Najmniej badanych natomiast uważa tak w gminie Trzyciąż (39,3%). Ze sformułowaniem, że w szkołach ponadgimnazjalnych jest odpowiednia liczba nauczycieli najbardziej zgadzają się mieszkańcy Olkusza (94,4%) oraz obszarów wiejskich gminy Olkusz (95,7%), a w drugiej kolejności także gminy Trzyciąż (92,3%) i Bukowno (89,7%). Najmniej z tym sformułowaniem zgadzają się natomiast badani z gminy Bolesław (75,0%). Najlepsze zdanie na temat ilości uczniów w jednej klasie mają mieszkańcy Olkusza i gminy Klucze (odpowiednio 85,7% i 85,3% badanych jest zdania, że tak ilość jest odpowiednia). Najgorzej natomiast kwestię tę oceniają mieszkańcy gminy Bolesław (72,7%) i miasta Wolbrom (75,6%). Różnice pomiędzy największą, a najmniejszą wartością procentową nie są jednak duże. Mieszkańcy Olkusza również najwyżej spośród przedstawicieli wszystkich gmin powiatu olkuskiego oceniają organizację zajęć dodatkowych w szkołach ponadgimnazjalnych. 77,0% z nich jest zdana, że szkoły te oferują dużą liczbę ciekawych i różnorodnych zajęć pozalekcyjnych. Podobnie uważa 76,2% mieszkańców gminy Bolesław i 74,2% mieszkańców gminy Klucze. Najgorzej w tej kwestii wypowiadają się mieszkańcy Wolbromia, spośród których takiego zdania jest 60,5% osób.

Strona29 4.3. Ochrona zdrowia Nieco ponad połowa uczestników badania (55,6%) jest zdania, że w ich gminie jest wystarczająca liczba lekarzy pierwszego kontaktu (w tym 11,9%, że zdecydowanie wystarczająca). Największy odsetek osób tak uważających mieszka w gminie Bukowno (63,7%), Wolbromiu (61,2%) i w gminie Klucze (58,6%). Najmniejszy odsetek natomiast mieszka w gminie Bolesław (33,7%) oraz, na drugim miejscu na terenach wiejskich gminy Olkusz (49,0%). Odsetek osób uważających, że w gminie/w powiecie jest wystarczająca liczba lekarzy specjalistów jest dwukrotnie niższy niż tych potwierdzających odpowiednią ilość lekarzy pierwszego kontaktu 27,0% ankietowanych jest przekonanych, że liczba lekarzy specjalistów jest wystarczająca, w tym 3,9%, że zdecydowanie wystarczająca. Podobnie, jak w przypadku poprzedniej kwestii, najwięcej osób uważających tak mieszka w gminie Bukowno (34,1%), jednak już na drugim miejscu pojawia się gmina Bolesław (32,5%), która w przypadku lekarzy pierwszego kontaktu była na ostatnim. Relatywnie wysoko liczbę lekarzy specjalistów oceniono także w Wolbromiu (32,0%) i Olkuszu (28,1%). Najgorsze oceny dotyczące tej liczby pojawiły się natomiast w gminie Klucze (17,1%), a także Trzyciąż (19,3%). Szczegółowe dane dotyczące odpowiedzi badanych pochodzących z poszczególnych gmin na temat ilości lekarzy pierwszego kontaktu oraz lekarzy specjalistów przedstawiają poniższe tabele.

Strona30 Tabela 6. Opinia badanych na temat liczby lekarzy pierwszego kontaktu w ich gminie Zdecydowanie niewystarczająca Raczej niewystarczająca Raczej wystarczająca Zdecydowanie wystarczająca Nie wiem/trudno powiedzieć Bolesław 22,9% 32,5% 32,5% 1,2% 10,8% Bukowno 10,4% 20,0% 45,2% 18,5% 5,9% Klucze 7,9% 28,6% 45,7% 12,9% 5,0% Olkusz (tereny wiejskie) 17,5% 25,2% 35,0% 14,0% 8,4% Trzyciąż 7,0% 22,8% 43,9% 14,0% 12,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 12,9% 28,7% 44,4% 8,2% 5,8% Miasto Olkusz 11,6% 22,0% 47,0% 10,9% 8,5% Miasto Wolbrom 12,6% 17,5% 44,7% 16,5% 8,7% OGÓŁEM Powiat olkuski 12,5% 24,1% 43,7% 11,9% 7,8% Tabela 7. Opinia badanych na temat liczby lekarzy specjalistów w ich gminie/powiecie Zdecydowanie niewystarczająca Raczej niewystarczająca Raczej wystarczająca Zdecydowanie wystarczająca Nie wiem/trudno powiedzieć Bolesław 22,9% 33,7% 30,1% 2,4% 10,8% Bukowno 27,4% 26,7% 27,4% 6,7% 11,9% Klucze 35,7% 37,9% 14,3% 2,9% 9,3% Olkusz (tereny wiejskie) 30,8% 37,8% 16,1% 6,3% 9,1% Trzyciąż 33,3% 33,3% 17,5% 1,8% 14,0% Wolbrom (tereny wiejskie) 26,3% 30,4% 23,4% 4,1% 15,8% Miasto Olkusz 30,5% 29,4% 25,2% 2,9% 12,0%

Strona31 Miasto Wolbrom 28,2% 25,2% 27,2% 4,9% 14,6% OGÓŁEM Powiat olkuski 29,7% 31,2% 23,1% 3,9% 12,1% Badani zostali również poproszeni, o ocenę tego, jakich specjalności lekarzy w ich gminie przede wszystkim brakuje. Badani zdecydowanie najczęściej wspominali o kardiologach oraz, na drugim miejscu, o okulistach, ortopedach i dermatologach. W dalszej kolejności pojawiały się takie specjalności, jak urolog, ginekolog, endokrynolog i alergolog. Odpowiedzi mieszkańców poszczególnych gmin nie różniły się od siebie w sposób znaczny. W przypadku każdej gminy te same specjalności pojawiały się najczęściej. Jakość usług świadczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu została oceniona wysoko przez 68,5% uczestników badania, w tym przez 13,2% zdecydowanie wysoko. Lekarze zebrali najwyższe oceny od mieszkańców gminy Bukowno (74,8% ocenia ich pracę wysoko) i Olkusza (72,0%), najniższe natomiast od mieszkańców gminy Bolesław 49,4% wysokich ocen, w tym zaledwie 2,4% bardzo wysokich. Jakość usług świadczonych przez lekarzy specjalistów została oceniona niżej niż tych świadczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu. Opinia taka pojawiała się wśród mieszkańców każdej gminy powiatu olkuskiego. Ogólnie w powiecie olkuskim ich praca zebrała wysokie oceny od 47,8% uczestników badania, w tym od 7,7% bardzo wysokie. Najlepiej ich pracę ocenili mieszkańcy gminy Bukowno (54,8% wskazań na wysoką jakość) oraz Olkusza (52,3%). Najsłabiej natomiast praca lekarzy specjalistów została oceniona przez ankietowanych mieszkających w gminie Trzyciąż, gdzie pojawiło się jedynie 26,3% wskazań na wysoki poziom pracy. Praca zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak też lekarzy specjalistów została nieznacznie lepiej oceniona przez kobiety niż przez mężczyzn. 15,9% kobiet oraz 9,9% mężczyzn odpowiedziało, że praca lekarzy pierwszego kontaktu jest oceniana zdecydowanie wysoko. W przypadku lekarzy specjalistów proporcje te wynoszą 8,9% wobec 6,2%.

Strona32 26,3% 49,4% 45,8% 42,1% 41,3% 54,8% 49,1% 52,3% 46,6% 68,6% 66,4% 64,9% 67,3% 66,0% 74,8% 72,2% Oceny te nie są w sposób istotny statystycznie skorelowane z wykształceniem respondentów, istnieją jednak różnice w podziale grupy badanej ze względu na wiek. Ocena pracy lekarzy (zarówno specjalistów, jak też pierwszego kontaktu) rośnie wraz z wiekiem respondentów. Pracę lekarzy pierwszego kontaktu bardzo wysoko ocenia 3,9% badanych w wieku 18-24 lata, 10,3% badanych w wieku 35-44 lata i aż 19,3% badanych w wieku pow. 65 lat. Wykres 8. Ocena jakości usług świadczonych przez lekarzy pierwszego kontaktu oraz lekarzy specjalistów (z podziałem na gminy) Suma odpowiedzi wskazujących na "wysoką" oraz "bardzo wysoką" jakość usług 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Lekarze pierwszego kontaktu Lekarze specjaliści Należy zatem stwierdzić, że medyczna opieka specjalistyczna stanowi dla mieszkańców kwestię problematyczną. Badania wskazały, że mieszkańcy odczuwają brak dobrej dostępności do lekarzy specjalistów, zarówno na terenie gminy, jak i powiatu.

Strona33 4.4. Ochrona środowiska Część wywiadu dotycząca ochrony środowiska rozpoczęła się od pytań na temat odbioru odpadów. Respondenci oceniali poszczególne elementy odbioru odpadów na skali od 1 do 5, przy czym 5 oznacza ocenę najwyższą, a 1 ocenę najniższą. Spośród czterech przedstawionych elementów najniższe oceny dotyczyły stawek i opłat za odbiór odpadów średnia ocen badanych na 5-stopniowej skali wyniosła 2,92. Był to zarazem jedyny element, który uzyskał średnią ocen poniżej 3, co oznacza, że ocena ta, choć jest bliska przeciętnej, rozpatrywana jest jednak bardziej w kategoriach negatywnych niż pozytywnych. Stawki i opłaty za odbiór odpadów najlepiej oceniane są w gminie Bolesław (średnia 3,06). Jest to zarazem jedyna gmina, w której średnia ocen plasuje się powyżej 3. Relatywnie najwyższe oceny dotyczą także gminy Klucze (3,00) oraz Olkusza (2,97). Stawki i opłaty najgorzej są oceniane w gminie Trzyciąż (2,75). Różnice pomiędzy najwyższymi, a najniższymi średnimi ocen nie były jednak znaczne. Jakość obsługi klienta w kwestii gospodarki odpadami oceniana została znacznie lepiej niż opłaty. Średnia ocen w tej kwestii wyniosła 3,48. Najlepiej obsługę klienta w swojej gminie ocenili mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (3,64), a także mieszkańcy gminy Bolesław (3,60) i gminy Bukowno (5,56). Najniżej element ten ocenili ankietowani z Olkusza (3,39) i Wolbromia (3,41). Różnice pomiędzy najwyższymi, a najniższymi średnimi ocen nie były jednak znaczne. Sposób organizacji wywozu odpadów został oceniony jeszcze wyżej średnia ocen dla mieszkańców całego powiatu olkuskiego wyniosła 3,61, co oznacza, że, ogólnie rzecz biorąc, respondenci oceniają ją w kategoriach wyższych niż przeciętne, lecz niższych niż dobre. Element ten został najlepiej oceniony w gminie Bolesław (3,76) oraz na terenach wiejskich gminy Wolbrom (3,73). Najgorsze oceny uzyskał natomiast w mieście Wolbrom (3,49) oraz gminie Klucze (3,53). W przypadku tego elementu różnice pomiędzy najwyższymi, a najniższymi średnimi ocen również nie były znaczne.

Strona34 Uczestnicy badania najlepiej spośród czterech przedstawionych elementów ocenili częstotliwość wywozu odpadów. Średnia ocen tego aspektu wyniosła 3,65, co oznacza, podobnie, jak w kwestii sposobu organizacji wywozu odpadów, że mieszkańcy powiatu olkuskiego oceniają tę częstotliwość w kategoriach wyższych niż przeciętne, wciąż jednak niższych niż dobre. Element ten został najwyżej oceniony wśród mieszkańców gminy Bolesław (średnia 3,76), najgorzej natomiast przez badanych z Wolbromia (średnia 3,49). Różnica pomiędzy najwyższą i najniższą średnią ocen jest jednak niewielka, najmniejsza spośród wszystkich elementów, co oznacza, że respondenci niezależnie od miejsca zamieszkania oceniają to w podobny sposób. W przypadku każdego elementu dotyczącego odbioru odpadów różnice pomiędzy średnimi ocen w poszczególnych gminach nie były duże respondenci niezależnie od gminy oceniają dany element podobnie. Tabela 8. Opinia badanych na temat poszczególnych aspektów odbioru odpadów (z podziałem na gminy) Średnia ocen danego aspektu na skali od 1 (ocena najniższa) do 5 (ocena najwyższa). Stawki i opłaty za odbiór odpadów Jakość obsługi klienta Częstotliwość odbioru odpadów Sposób organizacji wywozu odpadów Bolesław 3,06 3,60 3,72 3,76 Bukowno 2,88 3,56 3,73 3,62 Klucze 3,00 3,44 3,59 3,53 Olkusz (tereny wiejskie) 2,86 3,50 3,67 3,69 Trzyciąż 2,75 3,42 3,68 3,67 Wolbrom (tereny wiejskie) 2,82 3,64 3,73 3,73 Miasto Olkusz 2,97 3,39 3,60 3,55 Miasto Wolbrom 2,88 3,41 3,60 3,49 Ogółem Powiat olkuski 2,92 3,48 3,65 3,61

Strona35 Uczestnicy badania zapytani o to, czy ulice, chodniki, a także lasy i tereny zielone są w ich gminie czyste, w przypadku każdej gminy powiatu olkuskiego zdecydowanie lepiej ocenili czystość elementów infrastruktury drogowej niż czystość środowiska przyrodniczego. Czystość ulic i chodników najlepiej jest oceniana w gminie Klucze 74,3% badanych uważa, że są czyste, w tym 25,7%, że zdecydowanie czyste. Drugie miejsce pod tym względem zajmuje gmina Bukowno (69,6% uważa, że drogi i chodniki są czyste), a trzecie Wolbrom (68,0%). Najsłabiej czystość elementów infrastruktury została oceniona w Olkuszu (54,8% uważa, że są czyste, w tym 14,0%, że bardzo czyste). Czystość lasów i terenów zielonych została najlepiej oceniona w gminie Wolbrom zarówno w mieście Wolbrom, jak też na terenach wiejskich tej gminy po 60,2% badanych uważało, że tereny te są czyste. W każdej z pozostałych gmin odsetek osób tak uważających wynosił około 44-47%. Wyjątkiem jest miasto Olkusz, w którym czystość miejskich terenów zielonych widzi jedynie 40,8%. Czystość chodników i ulic została lepiej oceniona na wsi niż w mieście (67,1 wobec 60,1% osób uważających, że są czyste). Nieznacznie lepiej oceniły też ją kobiety niż mężczyźni (65,6% wobec 60,8%). Czystość terenów zielonych również lepiej oceniona została na wsi niż w mieście (50,4% wobec 44,3%). Różnica pomiędzy obiema płciami wynosiła natomiast w tej kwestii zaledwie 1 punkt procentowy.

Strona36 45,8% 46,7% 45,7% 44,8% 47,4% 40,8% 63,9% 69,6% 74,3% 67,1% 64,9% 65,5% 60,2% 54,8% 68,0% 60,2% Wykres 9. Opinia badanych na temat czystości ulic, chodników, lasów i terenów zielonych w gminie Suma odpowiedzi "Raczej tak" i "Zdecydowanie tak" 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom ulice i chodniki lasy i tereny zieleni Mieszkańcy powiatu olkuskiego są generalnie zadowoleni z jakości wody, jaka jest dostarczana w ich gminie. 59,8% z nich uważa, że jakość ta jest dobra, w tym 7,5%, że bardzo dobra. Z kolei zaledwie 11,1% jest zdania, że jakość wody jest zła, w tym 3,4%, że bardzo zła. Różnice w tej kwestii można zauważyć analizując odpowiedzi mieszkańców poszczególnych gmin. Jakość wody została najlepiej oceniona w gminie Bukowno (67,4% uważa, że jest dobra lub bardzo dobra), gminie Bolesław (66,3%) i w mieście Wolbrom (65,0%). Najsłabsze oceny wystawili natomiast mieszkańcy gminy Trzyciąż (56,1%) i gminy Klucze (56,4%). Co więcej, w gminie Trzyciąż co piąty mieszkaniec uważa, że stan wody jest zły lub bardzo zły. Szczegółowe informacje na temat oceny jakości wody w każdej gminie zamieszczone są w poniższej tabeli.

Strona37 Tabela 9. Opinia badanych na temat jakości dostarczanej wody w ich gminie Bardzo dobra Dobra Dostateczna Zła Bardzo zła Trudno powiedzieć Ogółem Bolesław 12,0% 54,2% 19,3% 10,8% 1,2% 2,4% 100,0% Bukowno 6,7% 60,7% 21,5% 5,2% 3,7% 2,2% 100,0% Klucze 10,7% 45,7% 21,4% 12,9% 5,0% 4,3% 100,0% Olkusz (tereny wiejskie) 9,1% 47,6% 24,5% 11,2% 4,2% 3,5% 100,0% Trzyciąż 8,8% 47,4% 19,3% 15,8% 5,3% 3,5% 100,0% Wolbrom (tereny wiejskie) 8,8% 49,1% 27,5% 7,6% 2,9% 4,1% 100,0% Miasto Olkusz 5,6% 52,8% 29,6% 4,5% 3,3% 4,2% 100,0% Miasto Wolbrom 3,9% 61,2% 25,2% 5,8% 1,9% 1,9% 100,0% OGÓŁEM 7,5% 52,3% 25,5% 7,7% 3,4% 3,6% 100,0% Ankietowani zostali również zapytani o to, jak oceniają cenę, którą płacą za dostarczanie wody oraz za odbiór ścieków. Przyznawanie, że cena jakiegokolwiek produktu jest zbyt niska nie jest w naturze Polaków zbyt częstym zjawiskiem, w związku z czym zaledwie 0,7% badanych uznało, że cena dostarczanej wody jest raczej za niska lub zdecydowanie za niska. Jeszcze mniej, bo 0,3% mieszkańców powiatu olkuskiego uważa, że cena za odbiór ścieków jest za niska lub zdecydowanie za niska. Kryterium oceny zadowolenia z cen ww. usług jest zatem odsetek badanych wskazujących, że cena jest akceptowalna. Ogólnie w powiecie olkuskim około jedna trzecia mieszkańców (32,3%) uważa, że cena dostarczanej wody jest niska lub akceptowalna. Podobny odsetek (31,1%) ma takie samo zdanie na temat ceny za odbiór ścieków. Spojrzawszy na tę kwestię z perspektywy poszczególnych gmin powiatu olkuskiego, stwierdzić można, że wysokość stawek jest najbardziej odczuwalna dla mieszkańców terenów wiejskich gminy Olkusz oraz mieszkańców gminy Bolesław. Cena za dostarczaną

Strona38 wodę najgorzej oceniana jest przez badanych zamieszkujących tereny wiejskie gminy Olkusz (tylko co piąty z nich uważa, że ta cena jest akceptowalna 20,3%). Cena za odbiór ścieków jest z kolei najgorzej oceniana przez badanych z gminy Bolesław (23,0% twierdzi, że cena jest akceptowalna). Cena wody i ścieków najmniej daje się natomiast we znaki ankietowanym z gminy i miasta Wolbrom oraz gminy Trzyciąż. W przypadku ceny dostarczanej wody, 43,9% mieszkańców gminy Trzyciąż, 45,6% terenów wiejskich gminy Wolbrom oraz 37,9% miasta Wolbrom uważa, że jest ona akceptowalna. W przypadku odbioru ścieków natomiast 38,5% mieszkańców miasta Wolbrom oraz 38,1% mieszkańców terenów wiejskich gminy Wolbrom uważa, że jest ona akceptowalna. Respondenci oceniając stawki zarówno za dostarczaną wodę, jak i odbierane ścieki na pięciostopniowej skali (gdzie 1 oznacza ocenę najniższą, a 5 najwyższą), ogólnie stawki ocenili je w kategoriach niższych niż średnie, lecz wyższych niż złe ze średnią ocen 2,69. Szczegółowe dane dotyczące opinii na temat cen za dostarczanie wody oraz odbiór ścieków przedstawione są na poniższym wykresie.

Strona39 26,5% 23,0% 20,3% 24,7% 35,6% 28,7% 29,3% 31,0% 30,6% 29,4% 30,8% 43,9% 45,6% 38,1% 37,9% 38,5% Wykres 10. Opinia badanych na temat ceny płaconej za dostarczanie wody oraz odbiór ścieków (z podziałem na gminy) Suma wskazań na cenę "niską" oraz "akceptowalną" W przypadku odbioru ścieków pominięto badanych, których to "nie dotyczy" 50% 40% 30% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Dostarczanie wody Odbiór ścieków

Strona40 4.5. Energia Na wstępie części badania odnoszącej się do działu energia respondenci zostali poproszeni o wskazanie, z jakich systemów energetycznych korzystają. Odpowiedzi badanych są zróżnicowane odnośnie korzystania z różnych rodzajów energii w poszczególnych gminach. Mieszkańcy powiatu olkuskiego w największym stopniu korzystają z energii elektrycznej, własnego źródła ogrzewania w postaci przydomowej kotłowni, a także z sieci gazowej. Z energii elektrycznej korzysta 90,2% mieszkańców powiatu 2. W największym stopniu korzystają z niej mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom użytkowanie tego rodzaju energii zadeklarowało 93,0% jej mieszkańców i 92,6% mieszkańców gminy Bukowno. W najmniejszym stopniu z energii elektrycznej korzystają mieszkańcy gminy Trzyciąż, korzysta z niej tylko 75,4% mieszkańców. Z sieci ciepłowniczej, do której zaliczany jest system ogólnomiejski, gminny bądź osiedlowy korzysta 18,3% mieszkańców powiatu. Najczęściej są to mieszkańcy miasta Wolbrom (35,9%). W najmniejszym stopniu z tego typu energii korzystają mieszkańcy gminy Trzyciąż (3,5%). Zdecydowanie większa część mieszkańców powiatu olkuskiego do ogrzania budynku korzysta z własnego źródła energii (którym jest własny piec, czy kotłownia w budynku) w porównaniu do zewnętrznej sieci ciepłowniczej. Grupę tę stanowi 56,5% mieszkańców powiatu. Najwięcej respondentów korzystających z tego źródła energii mieszka w gminie Bukowno (71,9%) i na terenach wielskich gminy Olkusz (70,6%). W najmniejszym stopniu z tego źródła energii korzystają mieszkańcy miasta Wolbrom (35,0%). Porównując źródła energii do ogrzewania wody, możemy zauważyć, że zdecydowana większość mieszkańców powiatu olkuskiego korzysta z własnego pieca czy kotła do 2 Nie oznacza to oczywiście, że blisko 10% badanych nie ma dostępu do energii elektrycznej, a tylko, że badani ci nie mają świadomości korzystania z pewnych systemów energetycznych.

Strona41 ogrzewania wody (43,2%), a nie z sieci ciepłowniczej (10,2%). Wodę własnym piecem najczęściej ogrzewają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (57,9%), a także mieszkańcy gminy Trzyciąż (54,4%), w najmniejszym stopniu robią tak mieszkańcy miasta Olkusz (31,6%) i Wolbrom (31,1%). Z wody z sieci ciepłowniczej w największym stopniu korzystają mieszkańcy miasta Wolbrom (20,4%), najrzadziej mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (3,5%). Korzystanie z sieci ciepłowniczej w postaci lokalnej kotłowni nie jest w dużym stopniu rozpowszechnione w powiecie olkuskim. Czyni tak 7,6% badanych. Najczęściej z tego rodzaju energii korzystają mieszkańcy Olkusza (10,0%) i Wolbromia (10,7%), najmniej mieszkańcy gminy Bolesław (3,6%). Z sieci gazowej korzysta 64,2% mieszkańców powiatu. W największym stopniu korzystają z niej mieszkańcy Olkusza (76,4%) i Wolbromia (75,7%). Najrzadziej z tego źródła energii korzystają mieszkańcy gminy Trzyciąż z sieci gazowej korzysta jedna trzecia jej mieszkańców. Szczegółowe dane dotyczące korzystania z poszczególnych systemów energetycznych przez mieszkańców gmin powiatu olkuskiego przestawione są w poniższej tabeli. Tabela 10. Odsetek badanych korzystających z poszczególnych systemów energetycznych Energia elektryczna Sieć ciepłownicza (system ogólnomiejski/ gminny/ osiedlowy) Własny piec/ kotłownia do ogrzania budynku Sieć ciepłownicza (centralna ciepła woda użytkowa) Własny piec/ kotłownia do ogrzewania wody Sieć ciepłownicza (lokalna kotłownia) Sieć gazowa Bolesław Bukowno Klucze 90,4% 8,4% 63,9% 4,8% 50,6% 3,6% 63,9% 92,6% 8,9% 71,9% 6,7% 46,7% 4,4% 61,5% 87,1% 10,0% 57,9% 6,4% 43,6% 6,4% 57,1%

Strona42 Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom 89,5% 13,3% 70,6% 8,4% 50,3% 7,7% 62,2% 75,4% 3,5% 66,7% 10,5% 54,4% 5,3% 33,3% 93,0% 5,3% 68,4% 3,5% 57,9% 5,3% 45,6% 91,1% 29,8% 44,8% 14,3% 31,6% 10,0% 76,4% 92,2% 35,9% 35,0% 20,4% 31,1% 10,7% 75,7% OGÓŁEM 90,2% 18,3% 56,5% 10,2% 42,3% 7,6% 64,2% W dalszej części pytań dotyczących energii respondenci dokonywali oceny systemu dostaw energii uwzględniając w ocenie m.in. częstotliwość przerw, reakcję na awarie i funkcjonowanie biura obsługi. Mieszkańcy powiatu olkuskiego generalnie dobrze, a często nawet bardzo dobrze oceniają system dostaw energii elektrycznej oraz gazu, natomiast system dostaw ciepła (centralne ogrzewanie) oraz ciepłej wody oceniany jest znacznie niżej. Sytuacja taka ma miejsce w każdej gminie. W przypadku systemu dostaw energii elektrycznej zaledwie 2,9% badanych wystawia oceny złe lub bardzo złe, a w przypadku systemu dostaw gazu złe oceny wystawia zaledwie 1,4% badanych. Dostawy energii elektrycznej są dobrze lub bardzo dobrze oceniane przez 80,8% uczestników badania, najlepiej w Wolbromiu (91,3% ankietowanych ocenia je dobrze, w tym 29,1% bardzo dobrze), w gminie Bukowno (85,2% ocen dobrych), w Olkuszu (84,2%) i w gm. Bolesław (83,1%). Najgorsze oceny wystawili mieszkańcy gminy Trzyciąż 66,7% ocen dobrych.

Strona43 Dostawy gazu są z kolei dobrze lub bardzo dobrze oceniane przez 68,3% mieszkańców powiatu olkuskiego; najlepsze oceny pojawiają się w miastach w Olkuszu 80,4% ankietowanych ocenia je dobrze, w tym 25,8% bardzo dobrze, a w Wolbromiu 79,6% wystawia oceny dobre, w tym 32,0% bardzo dobre. Najmniej wskazań na oceny dobre pojawiło się ponownie w gminie w gminie Trzyciąż (42,1%), a także na terenach wiejskich gminy Olkusz (47,4%). System dostaw ciepła do gospodarstw domowych w postaci centralnego ogrzewania, zarówno ogólno miejskiego, jak i lokalnego został oceniony zdecydowanie gorzej niż energii elektrycznej oraz gazu. W całym powiecie olkuskim 24,3% uczestników badania ocenia go dobrze, w tym 5,9% bardzo dobrze. Najwyższe oceny pojawiają się w miastach. W Wolbromiu oceny dobre lub bardzo dobre wystawia 34,0% ankietowanych, a w Olkuszu 33,4%. System ten najsłabiej oceniany jest natomiast na terenach wiejskich gminy Wolbrom (14,0% ocen dobrych lub bardzo dobrych) oraz w gminie Bolesław (14,5% takich ocen). System dostarczania centralnej ciepłej wody użytkowej został oceniony w bardzo podobnych kategoriach, jak system dostarczania ciepła. Ogólnie rzecz biorąc 23,2% ankietowanych ocenia go dobrze, w tym 5,9% bardzo dobrze. Najwyższe oceny, podobnie, jak w przypadku dostaw ciepła są udziałem mieszkańców Wolbromia 32,0% ocenia je dobrze, w tym 6,8% bardzo dobrze. System ten relatywnie dobrze jest też oceniany w Olkuszu (26,7% ocen dobrych lub bardzo dobrych) i w gminie Klucze (25,0% takich ocen). Najniższe oceny pojawiły się wśród mieszkańców gminy Bolesław (14,5% ocen dobrych i bardzo dobrych), terenów wiejskich gminy Wolbrom (14,6%) oraz gminy Trzyciąż (15,8%). Szczegółowe dane dotyczące oceny systemu dostaw poszczególnych rodzajów energii przedstawia poniższy wykres.

Strona44 Wykres 11. Opinia badanych na temat systemu dostaw poszczególnych rodzajów energii (z podziałem na gminy) Suma odpowiedzi wskazujących na "dobrą" i "bardzo dobrą" ocenę Miasto Wolbrom Miasto Olkusz Wolbrom (tereny wiejskie) Trzyciąż Olkusz (tereny wiejskie) Klucze Bukowno Bolesław 14,6% 14,0% 15,8% 17,5% 32,0% 34,0% 79,6% 91,3% 26,7% 33,4% 80,4% 84,2% 24,5% 19,6% 25,0% 19,3% 20,7% 18,5% 14,5% 14,5% 47,4% 76,0% 42,1% 66,7% 66,4% 73,4% 61,4% 75,7% 66,7% 85,2% 67,5% 83,1% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Centralna ciepła woda użytkowa Ciepło (centralne ogrzewanie) Gaz Energia elektryczna

Strona45 4.6. Drogi i transport Na wstępie części badania odnoszącego się do działu drogi i transport respondenci zostali poproszeni o wskazanie, z jakich środków lokomocji korzystają najczęściej poruszając się po terenie swojej gminy i powiatu. Wśród badanych 6,0% osób wskazało, że w ogóle nie porusza się po tych terenach 3. Najczęściej wybieranym środkiem transportu, którym poruszają się badani jest samochód, korzysta z niego 64,4% mieszkańców powiatu olkuskiego, w tym dla 52,9% jest to najczęściej wybierany środek transportu. Na drugim miejscu, pod względem częstości korzystania jest transport publiczny, korzysta z niego 37,7% mieszkańców, w tym 26,2% głównie porusza się transportem publicznym. Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszy się korzystanie z pojazdów jednośladowych poruszający się po gminie i powiecie mieszkańcy najczęściej wybierający rower, czy motorower stanowią 3,1% ogółu, a korzystający z motoru stanowią zaledwie 0,2% ogółu. Wykres 12. Środki transportu, z jakich mieszkańcy powiatu olkuskiego najczęściej korzystają podczas podróży po swojej gminie lub powiecie Nie jeżdżę po gminie/powiecie 6,0% Najczęściej z motoru Najczęściej z roweru/motoroweru 0,2% 3,1% Najczęściej ztransportu publicznego 26,2% Z samochodu osobowego i transportu publicznego 11,5% Najczęściej z samochodu 52,9% % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 3 Nie oznacza to oczywiście, że badani nie poruszają się w ogóle po terenie gminy czy powiatu, ale raczej że nie poruszają się korzystając z wymienionych środków komunikacji.

Strona46 Na temat kolejnych kwestii dotyczących infrastruktury drogowej oraz transportu rozmawiano tylko z tymi badanymi, którzy zadeklarowani, że przynajmniej od czasu do czasu podróżują po swojej gminie lub powiecie osoby te stanowiły 94,0% uczestników badania. Stan nawierzchni dróg w gminie respondenta oraz w całym powiecie zostały ocenione podobnie. Odnośnie stanu dróg w całym powiecie olkuskim, 17,1% uczestników badania stan ten oceniło dobrze, w tym zaledwie 1,1% bardzo dobrze. Kolejne 36,6% stwierdziło, że stan ten jest dostateczny. Największa część badanych 46,3% jest jednak zdania, że stan nawierzchni dróg w powiecie jest zły, w tym 19,2%, że bardzo zły. Wykres 13. Ocena stanu dróg w powiecie olkuskim przez uczestników badania 40% 36,6% 35% 30% 27,1% 25% 20% 15% 16,0% 19,2% 10% 5% % 1,1% Bardzo dobrze Dobrze Dostatecznie Źle Bardzo źle Ocena stanu dróg w gminie różni się w zależności od miejsca zamieszkania respondenta. Różnice te nie były jednak duże, w zależności od gminy sięgały maksymalnie kilkunastu punktów procentowych. Oceny pozytywne najczęściej pojawiały się w gminie Trzyciąż jedna czwarta jej mieszkańców (24,6%) uważa, że stan nawierzchni dróg w gminie jest dobry lub bardzo dobry. Wśród respondentów mieszkających na terenach wiejskich gminy Olkusz oceny dobre i bardzo dobre wystawiło 21,0%, a w gminie Bukowno 19,3%. Najmniej ocen pozytywnych pojawiło się w gminie Bolesław, gdzie 10,8% uważa, że stan nawierzchni dróg jest dobry lub bardzo dobry. Szczegółowe dane dotyczące odsetka

Strona47 badanych udzielających poszczególnych odpowiedzi w każdej gminie przedstawia poniższa tabela. Tabela 11. Ocena stanu dróg w poszczególnych gminach przez uczestników badania Bardzo dobrze Dobrze Dostatecznie Źle Bardzo źle Brak odpowiedzi Bolesław 1,2% 9,6% 33,7% 26,5% 24,1% 4,8% Bukowno 3,0% 16,3% 31,9% 20,0% 20,7% 8,1% Klucze 1,4% 15,0% 27,1% 25,7% 23,6% 7,1% Olkusz (tereny wiejskie) 2,1% 18,9% 25,9% 21,7% 25,9% 5,6% Trzyciąż 3,5% 21,1% 24,6% 26,3% 19,3% 5,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 2,9% 12,3% 26,9% 29,2% 22,8% 5,8% Miasto Olkusz 0,7% 13,8% 26,1% 25,4% 25,8% 8,2% Miasto Wolbrom 0,0% 13,6% 36,9% 20,4% 20,4% 8,7% OGÓŁEM powiat olkuski 1,6% 14,6% 28,2% 24,7% 23,8% 7,2% Mieszkańcy powiatu prace remontowe i budowlane nad poprawą stanu ulic i chodników generalnie oceniają przeciętnie. Zarówno w przypadku budowy nowych dróg oraz chodników, jak też remontów istniejących dróg i remontów chodników, największy odsetek badanych wskazywał, że prace te ocenia dostatecznie. W zależności od rodzaju pracy związanej z infrastrukturą drogową odsetek osób wypowiadających się w ten sposób wynosi od 28,9% do 31,3%. Uczestnicy badania w bardzo podobny sposób oceniają wszystkie rodzaje tych prac. Prace związane z budową dróg uzyskały dostateczne lub dobre oceny od połowy badanych (50,1%); najlepsze od mieszkańców Wolbromia, spośród których takie zdanie ma 60,2%, a najgorsze od mieszkańców gminy Trzyciąż (42,1% ocen dostatecznych i dobrych).

Strona48 Prace związane z budową chodników uzyskały oceny dostateczne lub dobre od 53,8% badanych; najlepsze w miastach 58,4% w Olkuszu oraz 58,3% w Wolbromiu. Najgorsze oceny, podobnie, jak w przypadku dróg, wystawili mieszkańcy gminy Trzyciąż, z których tylko jedna trzecia (33,3%) ocena budowę chodników dobrze lub dostatecznie 4. Remonty dróg zostały ocenione dostatecznie lub dobrze przez 51,4% badanych; najlepiej na terenach wiejskich gminy Olkusz (58,8% takich ocen), a najgorzej w gminie Trzyciąż (45,6%). Remonty chodników z kolei najlepiej zostały ocenione w gminach Bukowno (62,2%) i Bolesław (61,4%), najgorzej natomiast, jak w przypadku każdego innego rodzaju prac, w gminie Trzyciąż (38,6% ocen dostatecznych lub dobrych). Dane dotyczące każdej gminy powiatu olkuskiego przedstawione są na poniższym wykresie. 4 Mimo tak niskich ocen w przypadku gminy Trzyciąż należy podkreślić, że w ostatnim czasie wybudowano lub odnowiono znaczną liczbę tego typu ciągów komunikacyjnych.

Strona49 Wykres 14. Opinia badanych na temat prac budowlanych związanych z remontem lub budową dróg i chodników (z podziałem na gminy) Suma odpowiedzi wskazujących na ocenę dobrą i dosteczną Miasto Wolbrom Miasto Olkusz Wolbrom (tereny wiejskie) Trzyciąż Olkusz (tereny wiejskie) Klucze Bukowno Bolesław 54,4% 54,4% 58,3% 60,2% 56,8% 50,3% 58,4% 51,2% 52,0% 46,8% 49,1% 43,9% 38,6% 45,6% 33,3% 42,1% 57,3% 58,0% 58,0% 56,6% 45,7% 46,4% 44,3% 42,1% 62,2% 54,8% 54,1% 48,1% 61,4% 57,8% 55,4% 55,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% Remonty chodników Remonty ulic Budowa chodników Budowa ulic Wypowiadając się na temat ścieżek pieszo-rowerowych, respondenci generalnie twierdzili, że jest ich niewystarczająco, a często także, że zdecydowanie niewystarczająco. Odsetek osób wyrażających te najbardziej skrajne opinie wyniósł w powiecie olkuskim 45%, a w kilku gminach przekraczał 50%, w gm. Trzyciąż doszedł do 56,1% 5. Badanych, którzy uważają, że liczba ścieżek pieszo-rowerowych jest wystarczająca lub zdecydowanie 5 Należy wszakże zaznaczyć, że badania pokazują subiektywne odczucia respondentów, a nie np. obiektywną długość i jakość istniejącej infrastruktury.

Strona50 wystarczająca było niewielu, w całym powiecie olkuskim 14,2%, najwięcej w Olkuszu (20,5%) oraz gminie Bukowno (17,8%), najmniej w gminie Trzyciąż 3,5%. Mężczyźni lepiej oceniają ilość tych ścieżek niż kobiety 18,5% wobec 10,6% osób deklarujących, że ich liczba jest wystarczająca. Mieszkańcy powiatu olkuskiego zostali też poproszeni o ocenienie ważnego aspektu, jakim jest przystosowanie gminy do potrzeb osób niepełnosprawnych pod względem ograniczeń barier architektonicznych. Jedna trzecia uczestników badania (32,2%) jest zdania, że gmina, w której mieszkają jest przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych pod tym względem, zaś 48,2% mieszkańców się z tym nie zgadza. Pozostała część (19,7%) nie umiała odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie ma wiedzy w tym temacie. Najbardziej zadowoleni z sytuacji panującej w tym zakresie w swojej gminie byli mieszkańcy gminy Klucze pozytywną odpowiedź w kwestii przystosowania gminy do potrzeb osób niepełnosprawnych wskazało 43,6% respondentów, w tym 9,3% uważa, że gmina jest zdecydowanie przystosowana. O dobrym przystosowaniu swojej gminy mówili także mieszkańcy gm. Trzyciąż, spośród których 42,1% uważa, że gmina jest przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych pod względem barier architektonicznych. Najmniej zadowoleni z przystosowania swojej gminy są mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom, aż 55,0% z nich uważa, że gmina jest źle dostosowana, w tym 22,8% uważa, że jest zdecydowanie nieprzystosowana. Tabela 12. Opinia badanych na temat przystosowania gminy, w której mieszkają do potrzeb osób niepełnosprawnych Zdecydowanie nie przystosowana Raczej nie przystosowana Raczej przystosowana Zdecydowanie przystosowana Brak odpowiedzi (Trudno powiedzieć) Bolesław 21,7% 26,5% 31,3% 7,2% 13,3% Bukowno 12,6% 29,6% 29,6% 5,9% 22,2% Klucze 12,1% 25,0% 34,3% 9,3% 19,3%

Strona51 Olkusz (tereny wiejskie) 23,1% 35,7% 18,9% 2,8% 19,6% Trzyciąż 8,8% 22,8% 29,8% 12,3% 26,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 22,8% 32,2% 22,8% 4,7% 17,5% Miasto Olkusz 17,6% 31,0% 26,7% 4,2% 20,5% Miasto Wolbrom 18,4% 34,0% 26,2% 2,9% 18,4% OGÓŁEM 17,7% 30,4% 26,9% 5,3% 19,7% Dostępność komunikacji publicznej w powiecie olkuskim oceniana została jedynie przez 80% badanych. Pozostali nie korzystają z niej i nie byli w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Generalnie rzecz biorąc, dostępność komunikacji publicznej w całym powiecie olkuskim została oceniona w ponad 60% pozytywnie, mianowicie 36,5% osób badanych ocena ją dobrze, 26,5% dostatecznie, a 3,2% bardzo dobrze. Najlepiej dostępność tę oceniają mieszkańcy miasta Olkusz (pozytywnie oceniło ją 73,1%) a także mieszkańcy gminy Bolesław, gdzie 71,1% mieszkańców oceniło ją pozytywnie w tym 42,2% dobrze i bardzo dobrze. Zdecydowanie najgorzej dostępność komunikacji publicznej w swojej gminie określają mieszkańcy gm. Trzyciąż źle ocenia ją 29,8% mieszkańców, w tym 12,3% bardzo źle. Tabela 13. Ocena dostępności komunikacji publicznej w regionie (z podziałem na gminy). Bardzo źle Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Brak odpowiedzi (Nie dotyczy) Bolesław 3,6% 9,6% 28,9% 38,6% 3,6% 15,7% Bukowno 3,7% 8,9% 20,7% 34,8% 6,7% 25,2% Klucze 6,4% 7,9% 25,0% 39,3% 2,1% 19,3%

Strona52 Olkusz (tereny wiejskie) 4,9% 11,9% 21,7% 38,5% 6,3% 16,8% Trzyciąż 12,3% 17,5% 17,5% 35,1% 1,8% 15,8% Wolbrom (tereny wiejskie) 9,9% 14,6% 30,4% 24,0% 1,2% 19,9% Miasto Olkusz 2,2% 5,3% 28,7% 41,9% 2,4% 19,4% Miasto Wolbrom 2,9% 3,9% 29,1% 29,1% 2,9% 32,0% OGÓLNIE Powiat olkuski 4,8% 8,7% 26,5% 36,5% 3,2% 20,4% Badani zostali również poproszeni o ogólną ocenę swojego zadowolenia z usług komunikacji publicznej. Ponad 30% osób nie odpowiedziało na to pytanie, uznając, że ich nie dotyczy, ponieważ z komunikacji publicznej nie korzystają. W powiecie olkuskim mniej niż jedna piąta badanych (19,1%) jest zadowolona z komunikacji publicznej, w tym 6,7% zdecydowanie zadowolona. Stopień zadowolenia mieszkańców z tego aspektu różni się w zależności od gminy, w której mieszkają. Zdecydowanie najbardziej zadowoleni z usług komunikacji publicznej są mieszkańcy gminy Bolesław. Zadowolone osoby stanowią 60,2% w tym 53,0% mieszkańców jest raczej zadowolonych, a 7,2% jest zdecydowanie zadowolonych. Najgorzej komunikację miejską oceniają mieszkańcy gminy Trzyciąż; niezadowolonych z jej usług jest 33,3% mieszkańców w tym 17,5% jest zdecydowanie niezadowolonych. Z usług komunikacji miejskiej w większym stopniu są zadowolone osoby młodsze. 59,8% badanych z przedziału wiekowego 18-24 lata i 49,5% z przedziału wiekowego 25-34 lata jest raczej zadowolona z usług komunikacji, ale już tylko 31,1% osób w wieku 65+ wybrało taką odpowiedź. Inne cechy społeczno demograficzne nie różnicowały odpowiedzi respondentów.

Strona53 Tabela 14. Zadowolenie z usług komunikacji publicznej (z podziałem na gminy) Zdecydowanie niezadowolony Raczej niezadowolony Raczej zadowolony Zdecydowanie zadowolony Brak odpowiedzi (nie dotyczy) Bolesław 4,8% 10,8% 53,0% 7,2% 24,1% Bukowno 8,1% 11,1% 35,6% 10,4% 34,8% Klucze 8,6% 14,3% 36,4% 9,3% 31,4% Olkusz (tereny wiejskie) 9,1% 9,8% 41,3% 10,5% 29,4% Trzyciąż 17,5% 15,8% 36,8% 3,5% 26,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 11,1% 14,0% 33,3% 6,4% 35,1% Miasto Olkusz 5,6% 9,8% 47,4% 5,1% 32,1% Miasto Wolbrom 1,0% 14,6% 35,9% 1,9% 46,6% OGÓŁEM Powiat olkuski 7,4% 11,7% 41,4% 6,7% 32,8% Należy zatem wysnuć wniosek, że komunikacja publiczna i jej jakość oraz dostępność mogą stanowić kwestię problematyczną, szczególnie jeśli połączy się ją z innymi obszarami (np. dostępu do innych usług publicznych). Komunikacja publiczna stanowiąca swoisty krwiobieg każdego obszaru (obok komunikacji prywatnej) i problemy w jej zakresie jest silnie skorelowana z innymi usługami publicznymi i oceną ich dostępności.

Strona54 4.7. Budownictwo W części dotyczącej budownictwa badani w pierwszej kolejności zostali poproszeni o określenie, czy poszczególne rodzaje budownictwa mieszkaniowego rozwijają się w odpowiedni sposób w ich gminie. Pod uwagę wzięto cztery rodzaje budownictwa: społeczne (towarzystwo budownictwa społecznego), wielorodzinne, jednorodzinne i socjalne. Biorąc pod uwagę odpowiedzi wszystkich respondentów oceniających rozwój poszczególnych rodzajów inwestycji w powiecie olkuskim, badani wskazali, że najbardziej rozwiniętym rodzajem budownictwa jest budowa domów jednorodzinnych. Tak uważa 73,7% respondentów. Następnie 31,7% ankietowanych uznało, że w sposób wystarczający lub zdecydowanie wystarczający rozwija się budowa domów wielorodzinnych. Podobny procent badanych wskazał na inwestycje związane z budownictwem socjalnym (18,8%) i społecznym (17,3%). Skupiając się na ocenach udzielanych przez respondentów zamieszkujących poszczególne gminy, można stwierdzić, że w każdej gminie powiatu olkuskiego najlepiej rozwija się budownictwo jednorodzinne. Mieszkańcy gminy Klucze, Trzyciąż i miasta Wolbrom w największym stopniu uznali, że inwestycje z tym związane rozwijają się wystarczająco w ich gminie. W gminie Klucze uznało tak 84,8% mieszkańców, w gminie Trzyciąż 82,2%, a w Wolbromie 80,8%. Najmniej zadowoleni z rozwoju budownictwa jednorodzinnego są mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (66.7% jest zadowolonych z rozwoju tych inwestycji w swojej gminie). Zdaniem respondentów kolejna inwestycja rozwijająca się w ich gminie wystarczająco dobrze to budownictwo wielorodzinne. Najlepiej zostało ono ocenione na terenach wiejskich gminy Olkusz (taką odpowiedź wskazało 52,5% respondentów), a także w gminie Trzyciąż (37,5%). Najmniej zadowoleni z rozwoju budownictwa wielorodzinnego są mieszkańcy terenów wiejskich gminy Wolbrom (19,8%) i mieszkańcy gminy Bukowno (21,7%).

Strona55 Kolejna oceniana inwestycja to budownictwo społeczne, generalnie oceniane przez mieszkańców poszczególnych gmin jako najgorzej rozwijające się, ale odpowiedzi pomiędzy przedstawicielami poszczególnych gmin są bardziej zróżnicowane niż w poprzednich dwóch kwestiach. Budownictwo społeczne najlepiej zostało ocenione na terenach wiejskich gminy Olkusz (taką odpowiedź wskazało 32,1% respondentów), a także w mieście Olkusz (21,5%). Najmniej zadowoleni z rozwoju budownictwa społecznego są mieszkańcy gminy Bukowno (6,4%) i Bolesław (10,3%). Ostatnią ocenianą inwestycją jest budownictwo socjalne, które, podobnie jak budownictwo społeczne zostało oceniane przez mieszkańców poszczególnych gmin jako najgorzej rozwijające się. Budownictwo społeczne najlepiej zostało ocenione na terenach wiejskich gminy (30,5%), a także na terenach wiejskich gminy Wolbrom (20,0%) i w gminie Klucze (18,3%). Najmniej zadowoleni z rozwoju budownictwa socjalnego są mieszkańcy gminy Bukowno (12,4%).

Strona56 Wykres 15. Opinia badanych na temat rozwoju poszczególnych rodzajów budownictwa mieszkaniowego (z podziałem na gminy) Odsetek respondentów uważających, że poszczególne rodzaje budownictwa mieszkaniowego rozwijają się w sposób wystarczający Miasto Wolbrom 11,3% 17,1% 32,1% 80,8% Miasto Olkusz 21,5% 17,7% 32,3% 70,1% Wolbrom (tereny wiejskie) 14,2% 19,8% 20,0% 66,7% Trzyciąż 13,3% 17,6% 37,5% 82,2% Olkusz (tereny wiejskie) 32,1% 30,5% 52,5% 77,4% Klucze 13,1% 18,3% 33,8% 84,8% Bukowno Bolesław 6,4% 21,7% 12,4% 10,3% 23,4% 17,9% 70,5% 73,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Społeczne (TBS) Wielorodzinne Jednorodzinne Socjalne Mniej niż połowa badanych zapytanych o budownictwo socjalne odpowiedziało na pytanie; 52,6% mieszkańców powiatu olkuskiego uznało, że nie ma wiedzy na ten temat. Interpolując odpowiedzi pozostałej części badanych na całą populację, można stwierdzić, że jedynie jedna czwarta (24,1%) osób, które zdecydowały się udzielić odpowiedzi na pytanie uważa, że budownictwo socjalne zaspokaja potrzeby osób, do których jest skierowane. Największy odsetek osób, które zgadzają się z tym stwierdzeniem mieszka w gminie Bukowno (35,0%), gminie Klucze (28,3%) i na terenach wiejskich gminy Olkusz (27,2%), a najmniej w gminie Bolesław (15,6%).

Strona57 4.8. Pomoc i opieka społeczna W części działu Pomoc i opieka społeczna badani w pierwszej kolejności zostali poproszeni o określeni, czy kiedykolwiek korzystali z usług pomocy społecznej. Ogółem, kiedykolwiek, z takiej pomocy w całym powiecie olkuskim skorzystało 10,1% uczestników badania. Najczęściej z takiej pomocy korzystali mieszkańcy gminy Klucze (15% jej mieszkańców korzystało kiedykolwiek z pomocy społecznej), a także mieszkańcy terenów wiejskich gminy Olkusz (14,7%) i mieszkańcy gm. Trzyciąż, gdzie z pomocy społecznej skorzystało 14,0% mieszkańców. Najrzadziej z pomocy społecznej korzystają mieszkańcy miasta Olkusz, (skorzystało z niej tylko 6,3% mieszkańców) i ankietowani z terenów wiejskich gminy Wolbrom. Tam z takiej pomocy skorzystało 9,4% mieszkańców. Z pomocy społecznej w powiecie olkuskim częściej korzystają kobiety. Przynajmniej raz skorzystało z niej 12,6% kobiet i 7,0% mężczyzn. Częściej robią to również mieszkańcy terenów wiejskich (12,5%) niż terenów miejskich (8,0%). Największa liczba osób, która skorzystała z pomocy społecznej mieści się w przedziale wiekowym 45-54 lata i stanowią oni 15,5% wszystkich korzystających z tego typu usług. Wykształcenie nie różnicuje w sposób istotny statystycznie osób korzystających z usług pomocy społecznej. Warto dodać, że odsetek osób korzystających z usług pomocy społecznej wzrasta wraz ze zwiększeniem się liczby członków rodziny, pomijając jednak jednoosobowe gospodarstwa domowe, gdzie średnia osób z nich korzystająca wynosi 10%. Najrzadziej z tego typu usług korzystają gospodarstwa trzyosobowe (7,3%), a wraz ze zwiększaniem się liczby domowników, liczba korzystających z pomocy społecznej sukcesywnie wzrasta; osoby z gospodarstw ponad sześcioosobowych korzystają z takich usług najczęściej (16,5%).

Strona58 Wykres 16. Korzystanie przez badanych z pomocy społecznej (z podziałem na gminy) Odsetek badanych deklarujących korzystanie z pomocy społecznej (obecnie, bądź kiedykolwiek wcześniej) 15% 10% 10,8% 11,1% 15,0% 14,7% 14,0% 9,4% 6,2% 10,7% 5% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Uczestnicy badania, którzy deklarowali, że kiedykolwiek korzystali z pomocy społecznej zostali poproszeni o ocenę pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w swojej gminie na skali od 1 do 5, przy czym 1 oznacza najniższą oceną, a 5 najwyższą. Badani oceniali pracowników OPS pod względem ich wiedzy i doświadczenia, chęci pomocy oraz skuteczności działania. Różnice pomiędzy ocenami poszczególnych aspektów pracy były w przypadku większości gmin minimalne. Średnia ocen każdego z aspektów wynosi od 3,57 do 3,61, co oznacza, że mieszkańcy powiatu olkuskiego pracowników pomocy społecznej oceniają w kategoriach wyższych niż średnie, ale jednocześnie niższych niż dobre. Wiedza i doświadczenie pracowników ośrodków pomocy społecznej na 5-stopniowej skali zostały ocenione ze średnią 3,57. Najwyższa średnia ocen zanotowana została w gminie Bukowno (4,07), Trzyciąż (3,88) i Bolesław (3,78), a najniższa w Olkuszu (3,29) i na terenach wiejskich gminy Wolbrom (3,31). Chęć pomocy ze strony pracowników ośrodków pomocy społecznej została oceniona minimalnie lepiej niż ich wiedza i doświadczenie średnia ocen wśród osób korzystających z pomocy społecznej wyniosła 3,60. Chęć pomocy najlepiej została oceniona w gminie

Strona59 Bukowno (średnia ocen 4,07), Bolesław (3,89) i w Wolbromiu (3,82), a najgorzej w Olkuszu (3,18). Skuteczność 6 działania pracowników ośrodków pomocy społecznej uzyskała w całym powiecie olkuskim średnią ocen wynoszącą 3,61. Najwyższa średnia ocen, podobnie, jak w przypadku każdego innego aspektu pojawiła się wśród mieszkańców gminy Bukowno (4,07) oraz gminy Bolesław (3,89). Najniższa średnia ocen pojawiła się natomiast u osób zamieszkujących tereny wiejskie gminy Wolbrom (3,13). 6 Należy pamiętać, że skuteczność w tym przypadku ma bardzo subiektywne znaczenie. Poprzez skuteczność należy rozumieć skutek realnej pomocy, którą badani uzyskali od pracowników opieki społecznej.

Strona60 Wykres 17. Opinia badanych na temat pracy pracowników ośrodków pomocy społecznej (z podziałem na gminy) Ocena na skali od 1 (ocena najniższa) do 5 (ocena najwyższa) Miasto Wolbrom Miasto Olkusz Wolbrom (tereny wiejskie) Trzyciąż Olkusz (tereny wiejskie) Klucze Bukowno Bolesław 3,73 3,82 3,45 3,46 3,18 3,29 3,13 3,50 3,31 3,75 3,63 3,88 3,52 3,57 3,48 3,71 3,67 3,76 4,07 4,07 4,07 3,89 3,89 3,78 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 Skuteczność działania Chęć pomocy Wiedza i doświadczenie

Strona61 4.9. Kultura i sport Pierwsze pytanie z części dotyczącej kultury i sportu związane było ze świadomością uczestników badania na temat poszczególnych instytucji kultury znajdujących się w ich gminach. Wyniki wskazują, że badani w dużym stopniu nie są świadomi tego, jakie instytucje znajdują się w ich gminie z jednej strony niektórzy mieszkańcy wskazują na instytucje, których w gminie nie ma (np. kino, czy teatr), z drugiej strony inni nie wskazują takich instytucje, które w gminie się znajdują. Jak widać istnieje istotny odsetek mieszkańców, którzy nie zdają sobie sprawy z istnienia niektórych instytucji kultury w ich gminie, na przykład bibliotek czy domów kultury. Szczegółowe informacje dotyczące odsetka badanych twierdzących, że w ich gminie znajdują się poszczególne instytucje kultury zostały przedstawione w poniższej tabeli. Tabela 15. Świadomość badanych na temat instytucji kultury znajdujących się w ich gminie Odsetek badanych twierdzących, że w ich gminie znajduje się podana instytucja kultury Kino Teatr Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Sala koncertowa Sala widowiskowa Biblioteki Muzea Domy i centra kultury Nie ma żadnego z podanych / Nie wiem 15,7% 2,4% 4,8% 7,2% 80,7% 7,2% 75,9% 7,2% 17,8% 5,9% 10,4% 15,6% 83,7% 7,4% 83,0% 4,4% 61,4% 7,9% 12,1% 14,3% 68,6% 6,4% 78,6% 6,4% 72,0% 14,0% 22,4% 23,8% 75,5% 40,6% 77,6% 8,4% 17,5% 3,5% 3,5% 0,0% 68,4% 3,5% 33,3% 22,8% 58,5% 8,2% 16,4% 17,5% 76,0% 8,2% 78,9% 8,8% 86,4% 10,2% 19,4% 30,3% 82,4% 66,6% 87,3% 3,6%

Strona62 Miasto Wolbrom 69,9% 9,7% 19,4% 21,4% 73,8% 15,5% 87,4% 5,8% W odniesieniu do tych samych instytucji kultury zapytano badanych, jakich obiektów im w gminie brakuje. W skali całego powiatu najwięcej badanych wskazało na teatr 27,7% uczestników badania twierdzi, że brakuje im go w gminie. Najwięcej wskazań na teatr pojawiło się w gminie Klucze (33,6%) i w Olkuszu (35,2%). Brak teatru bardziej doskwiera kobietom niż mężczyznom (30,3% wobec 24,7% osób odczuwających brak tej instytucji) i częściej wskazywany był w miastach (31,8%) niż na wsi (23,6%). Drugie miejsce zajęło kino, którego brak doskwiera co piątemu ankietowanemu (19,9%). Najwięcej wskazań na kino pojawiło się w gminach Bukowno (45,2%), Trzyciąż (38,6%) i Bolesław (34,9%). Brak kina najbardziej akcentowali młodzi badani (w przedziale wiekowym 18-24 lata odsetek ten wynosi 31,4%), częściej na wsi (23,6%) niż w mieście (16,6%). Na trzecim miejscu pojawiła się sala koncertowa, której brak odczuwa 14,2% mieszkańców powiatu, najbardziej dokucza on mieszkańcom gminy Trzyciąż (w której 31,6% odczuwa ten brak) oraz mieszkańcom Wolbromia (19,4%). Brak sali najbardziej akcentowali młodzi respondenci, w przedziale wiekowym 18-24 lata odsetek ten wynosi 20,6%. Sali widowiskowej brakuje 12,5% badanym, muzeów 10,2%, domów i centrów kultury 7,7%, a bibliotek 6,8% badanym. Brak muzeów i domów kultury w większym stopniu doskwiera kobietom wskazało je dwukrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Prawie dwukrotnie częściej obiekty te wskazywano również na wsi niż w miastach. W przypadku większości instytucji kultury najbardziej brak obiektów odczuwalny jest dla mieszkańców gminy Trzyciąż. W zależności od rodzaju obiektu ich brak odczuwa dwukrotnie bądź nawet czterokrotnie więcej osób niż w przypadku całego powiatu olkuskiego. Brak poszczególnych obiektów (poza teatrem) najmniej dokuczliwy jest natomiast dla mieszkańców największego miasta regionu, tj. Olkusza. Szczegółowe dane dotyczące obiektów kultury, których zdaniem

Strona63 mieszkańców poszczególnych gmin brakuje w ich gminie przedstawione są w poniższej tabeli. Wśród innych wymienianych przez respondentów obiektów kultury znalazły się między innymi świetlice dla młodzieży (wspomniane przez badanych z gmin Bolesław, Bukowno, Klucze, Wolbrom), place zabaw (gm. Bolesław, Wolbrom, Olkusz), kluby seniora (gm. Trzyciąż), opera/operetka (Olkusz), duże imprezy masowe (Olkusz), objazdowe wystawy (gm. Wolbrom, Olkusz), sala komputerowa (gm. Klucze). Mimo pojawiania się tego typu obiektów w wypowiedziach respondentów, częstsze były głosy, że niczego nie brakuje, a budowanie takich obiektów jak kino teatr mija się z celem. Tabela 16. Instytucje kultury, których badanym brakuje na terenie gminy (z podziałem na gminy) Odsetek badanych uważających, że danej instytucji kultury brakuje na terenie ich gminy Kino Teatr Sala koncertowa Sala widowiskowa Biblioteki Muzea Domy i centra kultury Bolesław 34,9% 16,9% 10,8% 6,0% 6,0% 7,2% 6,0% Bukowno 45,2% 16,3% 9,6% 9,6% 3,7% 5,2% 8,9% Klucze 24,3% 33,6% 15,0% 17,1% 11,4% 19,3% 9,3% Olkusz (tereny wiejskie) 12,6% 25,2% 15,4% 10,5% 9,8% 11,9% 8,4% Trzyciąż 38,6% 29,8% 31,6% 28,1% 14,0% 29,8% 29,8% Wolbrom (tereny wiejskie) 21,6% 18,7% 12,9% 8,2% 5,8% 9,9% 9,9% Miasto Olkusz 6,9% 35,2% 12,7% 11,6% 5,3% 4,9% 3,6% Miasto Wolbrom Ogólnie Powiat olkuski 22,3% 28,2% 19,4% 20,4% 4,9% 17,5% 5,8% 19,9% 27,7% 14,2% 12,5% 6,8% 10,2% 7,7% Ogólnie rzecz biorąc 61,1% mieszkańców powiatu olkuskiego dobrze ocenia ofertę kulturalną w swojej gminie, w tym jednak tylko 6,0% bardzo dobrze. Oferta kulturalna

Strona64 najlepiej oceniona została w większych miastach w Wolbromiu 71,8% uważa, że jest dobra lub bardzo dobra, a w Olkuszu takiego zdania jest 67,7%. Oferta kulturalna dobrze oceniona została także w gminie Bukowno, gdzie pozytywne oceny prezentuje 65,2% respondentów. Aspekt ten najsłabiej ocenili natomiast mieszkańcy gminy Trzyciąż, w której tylko co trzeci mieszkaniec (33,3%) uważa, że oferta kulturalna jest dobra, w tym 1,8%, że bardzo dobra. Oferta kulturalna jest zdecydowanie lepiej oceniana w miastach niż na wsi (stosunek ocen dobrych i bardzo dobrych wynosi 68,3% w miastach do 53,0% na wsi). Kobiety i mężczyźni podobnie oceniają ofertę kulturalną różnica pomiędzy ich odpowiedziami wynosi zaledwie 3 punkty procentowe (ocena jest wyższa u mężczyzn). Inne cechy demograficzne również nie wpływają w istotny sposób na tę ocenę. Wykres 18. Ocena oferty kulturalnej w gminie respondenta Suma wskazań na "dobrą" oraz "bardzo dobrą" ocenę oferty kulturalnej w gminie 80% 70% 60% 50% 59,0% 65,2% 48,6% 60,1% 55,6% 67,7% 71,8% 40% 33,3% 30% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Część pytań związanych ze sportem rozpoczęto od zbadania świadomości badanych dotyczącej istnienia poszczególnych obiektów sportowych na terenie ich gminy. Podobnie, jak w przypadku pytania o obiekty kultury, badani w dużym stopniu nie są świadomi tego, jakie obiekty znajdują się w ich gminie z jednej strony niektórzy mieszkańcy wskazują na

Strona65 obiekty, których w gminie nie ma (np. lodowisko, basen), z drugiej strony inni nie wskazują takich, które w gminie się znajdują (np. boisko, siłownia). Jak widać istnieje istotny odsetek mieszkańców, którzy rzeczywiście nie zdają sobie sprawy z istnienia niektórych obiektów sportowych w ich gminie. Na przykład w zależności od gminy od 9% do 18% respondentów uważa, że w ich gminie nie ma boiska. Szczegółowe informacje dotyczące odsetka badanych twierdzących, że w ich gminie znajdują się poszczególne obiekty sportowe zostały przedstawione w poniższej tabeli. Tabela 17. Świadomość badanych na temat obiektów sportowych znajdujących się w ich gminie Odsetek badanych twierdzących, że w ich gminie znajduje się podany obiekt sportowy Boisko Basen Hala sportowa Szlaki rowerowe Lodowisko Klub fitness Siłownia Nie ma żadnego z podanych / Nie wiem Bolesław 86,7% 22,9% 31,3% 20,5% 30,1% 10,8% 20,5% 8,4% Bukowno 92,6% 77,8% 65,2% 27,4% 6,7% 32,6% 40,7% 5,2% Klucze 82,1% 72,9% 45,0% 31,4% 4,3% 21,4% 41,4% 11,4% Olkusz (tereny wiejskie) 86,7% 76,9% 65,7% 27,3% 5,6% 35,7% 56,6% 9,1% Trzyciąż 86,0% 15,8% 24,6% 10,5% 0,0% 5,3% 17,5% 12,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 84,2% 79,5% 44,4% 28,7% 8,8% 24,6% 36,3% 9,4% Miasto Olkusz 91,1% 91,8% 74,6% 39,9% 15,8% 49,9% 69,7% 3,8% Miasto Wolbrom 88,3% 78,6% 46,6% 30,1% 16,5% 42,7% 47,6% 6,8% Mniej niż połowa mieszkańców powiatu olkuskiego (44,7%) w ogóle korzysta z obiektów sportowych. Najwięcej uczestników badania deklaruje korzystanie z basenu (28,6%). Są to głównie mieszkańcy Olkusza (korzysta z niego 37,6% mieszkańców miasta) oraz Wolbromia (32,0% mieszkańców miasta). Najmniej korzystają mieszkańcy gminy Bolesław (9,6% mieszkańców gminy) i Trzyciąż (12,3%). Na basen częściej wybierają się mężczyźni niż kobiety (stosunek 33,7% wobec 24,4%) oraz głównie osoby młode wraz z

Strona66 każdą kolejną wyższą kategorią wiekową zmniejsza się liczba osób deklarujących korzystanie z tego obiektu, od 46,1% w grupie 18-24 lata po 6,8% w grupie osób powyżej 65 roku życia. Korzystanie z basenu zwiększa się też wraz z zamożnością respondentów o ile wśród osób, których rodzinny budżet nie przekracza 1000 zł odsetek ten wynosi 11,5%, to w grupie osób zarabiających do 3000 zł, odsetek wynosi już 40,4%, a w grupie z dochodami rodziny do 5000 47,8%. Na drugim miejscu znajduje się boisko, z którego korzysta 16,7% badanych; najwięcej w gminie Bukowno (23,0%) i na terenach wiejskich gminy Wolbrom (22,2%), a najmniej w gminie Trzyciąż (5,3%) i Klucze (6,4%). Z boiska trzykrotnie częściej korzystają mężczyźni (26,0%) niż kobiety (8,9%) oraz zazwyczaj ludzie młodzi wraz z każdą kolejną kategorią wiekową zmniejsza się odsetek korzystających z tego obiektu. Po szlakach rowerowych porusza się 9,1% respondentów (gł. mieszkających na terenach wiejskich gm. Olkusz 12,6%). Z pozostałych obiektów sportowych korzysta mniej niż 8% ankietowanych. Do hali sportowej chodzi 7,9% badanych (najwięcej w gm. Bukowno 11,1%), na siłownię 6,7% badanych (najwięcej z terenów wiejskich gm. Olkusz 12,6%), do klubów fitness 5,8%, a na lodowisko zaledwie 2,9% najwięcej w gminie Bolesław (10,8%), a najmniej w gminach Bukowno (0,7%) i w Wolbromiu (1,0%). W przypadku każdego ze wspomnianych typów obiektów sportowych, korzystanie systematycznie zmniejsza się wraz z wiekiem respondenta w każdym kolejnym przedziale wiekowym odsetek osób deklarujących korzystanie z danego obiektu jest mniejszy. W przypadku większości obiektów (z wyłączeniem lodowiska i siłowni) korzystają z nich częściej osoby mieszkające w miastach. Z wyłączeniem lodowiska i klubów fitness natomiast z każdego z tych typów obiektów korzystają częściej mężczyźni. Tabela 18. Korzystanie przez badanych z poszczególnych obiektów sportowych (z podziałem na gminy) Odsetek badanych twierdzących, że korzystają z danego obiektu sportowego Boisko Basen Hala spor- Szlaki rowe- Lodowisko Klub fitness Siłownia Nie korzysta z żadnego z

Strona67 towa rowe podanych Bolesław 9,6% 9,6% 4,8% 6,0% 10,8% 6,0% 4,8% 66,3% Bukowno 23,0% 26,7% 11,1% 8,1% 0,7% 4,4% 2,2% 51,9% Klucze 6,4% 22,1% 5,0% 10,0% 5,0% 5,0% 5,7% 61,4% Olkusz (tereny wiejskie) 17,5% 22,4% 4,9% 12,6% 2,1% 6,3% 12,6% 58,7% Trzyciąż 5,3% 12,3% 3,5% 8,8% 7,0% 5,3% 3,5% 80,7% Wolbrom (tereny wiejskie) 22,2% 29,8% 6,4% 9,9% 2,3% 5,3% 5,3% 54,4% Miasto Olkusz 19,2% 37,6% 11,1% 8,0% 1,8% 7,1% 8,2% 48,8% Miasto Wolbrom 13,6% 32,0% 4,9% 9,7% 1,0% 2,9% 4,9% 54,4% OGÓŁEM Powiat olkuski 16,7% 28,6% 7,9% 9,1% 2,9% 5,8% 6,7% 55,3% W odniesieniu do tych samych obiektów sportowych zapytano badanych, jakich obiektów im w gminie brakuje. W skali całego powiatu najwięcej badanych wskazało na szlaki rowerowe 32,0% uczestników badania twierdzi, że brakuje im ich w gminie. Najbardziej wskazywali na nie mieszkańcy Wolbromia (42,7%), a najmniej Olkusza (28,3%). Na drugim miejscu wspomniano lodowisko, którego brak odczuwa 20,9% respondentów, głównie w gminie Klucze (27,1%), gminie Trzyciąż (26,3%) i w Wolbromiu (26,2%). Inne rodzaje obiektów sportowych wymieniane były nie częściej niż przez co dziesiątego respondenta. Hali sportowej brakuje 10,4% respondentom; głównie w gminie Trzyciąż (21,1%). Niemal identyczny odsetek badanych (10,3%) odczuwa brak basenu. Skarżą się na to również najczęściej mieszkańcy gminy Trzyciąż (38,6%). Brak klubu fitness jest odczuwalny dla 7,1%, brak siłowni dla 6,2%, a brak boiska dla 5,1%. W przypadku każdego z tych obiektów najwyższy stopień wskazań dotyczył gminy Trzyciąż, gdzie dwukrotnie, lub nawet trzykrotnie więcej respondentów uskarżało się na brak niektórych obiektów niż w ogólnej populacji powiatu olkuskiego.

Strona68 Odczucie braku poszczególnych rodzajów obiektów sportowych, w przeciwieństwie do korzystania z nich, nie było w sposób istotny statystycznie powiązane z cechami demograficznymi respondentów. Wyjątkiem była zmienna obrazująca wiek wraz z kolejnymi, wyższymi przedziałami wiekowymi zmniejszał się odsetek badanych, którym doskwierałby brak poszczególnych obiektów sportowych. Różnica ta nie była jednak tak istotna, jak w kontekście poprzedniego pytania. Szczegółowe dane dotyczące odsetka mieszkańców poszczególnych gmin, którym brakuje wspomnianych obiektów sportowych przedstawione są w poniższej tabeli. Wśród innych wymienianych przez respondentów obiektów sportowych znalazły się między odpowiednio wyposażone place zabaw (stwierdzenie to padło w każdej gminie), aquapark (gmina Olkusz i Wolbrom), korty tenisowe (gm. Olkusz, Wolbrom, Klucze), boisko do squasha (Olkusz), kryta pływalnia (gm. Bolesław, Olkusz, Trzyciąż), skatepark (miasta Olkusz i Wolbrom), ścieżka zdrowia (Olkusz), pole do golfa (gm. Klucze), pole do paintballa (gm. Wolbrom), stadion (Olkusz) i ścianka wspinaczkowa (gm. Olkusz). Tabela 19. Obiekty sportowe, których badanym brakuje na terenie gminy (z podziałem na gminy) Odsetek badanych uważających, że danego obiektu sportowego brakuje na terenie ich gminy Boisko Basen Hala sportowa Szlaki rowerowe Lodowisko Klub fitness Siłownia Bolesław 1,2% 22,9% 6,0% 34,9% 15,7% 14,5% 8,4% Bukowno 2,2% 6,7% 9,6% 29,6% 16,3% 3,7% 4,4% Klucze 5,7% 7,9% 13,6% 32,9% 27,1% 9,3% 5,0% Olkusz (tereny wiejskie) 7,7% 15,4% 5,6% 33,6% 25,9% 7,0% 4,2% Trzyciąż 10,5% 38,6% 21,1% 31,6% 26,3% 17,5% 19,3% Wolbrom (tereny wiejskie) 8,2% 3,5% 19,3% 33,9% 14,0% 6,4% 7,0% Miasto Olkusz 3,3% 6,7% 8,0% 28,3% 20,5% 5,1% 4,9% Miasto Wolbrom 6,8% 12,6% 6,8% 42,7% 26,2% 6,8% 8,7% OGÓŁEM 5,1% 10,3% 10,4% 32,0% 20,9% 7,1% 6,2%

Strona69 Powiat olkuski Ogólnie rzecz biorąc 58,2% mieszkańców powiatu olkuskiego dobrze ocenia ofertę uprawiania sportu i rekreacji w swojej gminie, w tym jednak tylko 6,4% bardzo dobrze. Oferta sportowa najlepiej oceniona została w większych miastach w Wolbromiu 67,0% uważa, że jest dobra lub bardzo dobra, a w Olkuszu takiego zdania jest 65,0%. Oferta sportowa dobrze oceniona została także w gminie Bukowno, gdzie pozytywne oceny prezentuje 64,4% respondentów. Aspekt ten najsłabiej ocenili natomiast mieszkańcy gminy Trzyciąż, w której tylko co czwarty mieszkaniec (24,6%) uważa, że oferta związana ze sportem i rekreacją jest dobra, w tym gronie jednak nikt nie stwierdził, że jest bardzo dobra. Oferta sportowa jest zdecydowanie lepiej oceniana w miastach niż na wsi (stosunek ocen dobrych i bardzo dobrych wynosi 66,9% w miastach wobec 48,5% na wsi). Ofertę tę nieznacznie lepiej oceniają mężczyźni niż kobiety (stosunek ocen dobrych i bardzo dobrych wynosi 63,5% wobec 53,8%). Ponadto wraz z wiekiem respondentów obniża się prezentowana przez nich ocena. O ile wśród najmłodszych badanych (18-24 lata) pozytywne opinie wyraża 72,5%, w grupie 35-44 lata odsetek ten wynosi 58,1%, to wśród najstarszych badanych (powyżej 65 roku życia) pozytywnie wypowiada się tylko 43,0% ankietowanych.

Strona70 Wykres 19. Ocena oferty uprawiania sportu i rekreacji w gminie Suma wskazań na "dobrą" oraz "bardzo dobrą" ocenę oferty w gminie 70% 60% 50% 51,8% 64,4% 47,9% 58,0% 53,2% 65,0% 67,0% 40% 30% 24,6% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom W dalszej części zapytano badanych, czy ich zdaniem wystarczająco dba się o zabytki znajdujące się na terenie gminy. Na to pytanie odpowiedziało 80% badanych, pozostała część nie miała zdania na ten temat. Badani, którzy udzielili odpowiedzi generalnie dobrze oceniają dbałość o zabytki w powiecie olkuskim. Ogólnie rzecz biorąc 63% mieszkańców powiatu uważa, że na terenie ich gminy wystarczająco dba się o zabytki, w tym jednak tylko 4,4% stwierdziło, że dba się zdecydowanie wystarczająco. Przeciwnego zdania było 16,2% badanych, którzy uznali, że ta dbałość jest niewystarczająca. Najlepiej została ona oceniona w Olkuszu (74,2% mieszkańców uważa, że o zabytki dba się wystarczająco), na terenach wiejskich gminy Olkusz (72,0%) i w gminie Bolesław (69,9%). Najmniej pozytywnych ocen dotyczących tego aspektu pojawiło się w gminie Bukowno, gdzie mniej niż co trzeci badany (32,6%) uważa, że o zabytki dba się wystarczająco. Szczegółowe dane dotyczące odsetka badanych potwierdzających odpowiednią dbałość o zabytki znajdujące się na terenie gminy przedstawia poniższy wykres.

Strona71 Wykres 20. Opinia badanych na temat dbałości o zabytki znajdujące się na terenie gminy Suma odpowiedzi mówiących, że dba się "raczej " i "zdecydowanie" wystarczająco 80% 60% 69,9% 62,1% 72,0% 49,1% 52,0% 74,2% 68,0% 40% 32,6% 20% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Kolejna kwestia dotyczyła promocji zabytków i atrakcji turystycznych gminy będącej miejscem zamieszkania respondenta. Jedna czwarta ankietowanych (24,7%) nie była w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie, ponieważ nie miała zdania na ten temat. Spośród pozostałych, większość była zdania, że promocja ta jest wystarczająca. Ogólnie w powiecie olkuskim 45,2% uważa, że promocja jest wystarczająca, w tym 7,3%, że zdecydowanie wystarczająca. Przeciwnego zdania jest 30,1%, w tym, 9,1% twierdzi, że promocja jest zdecydowanie niewystarczająca. Najwięcej pozytywnych opinii dotyczących promocji pojawiło się w Olkuszu (55,5% uważa, że promocja jest wystarczająca) i gminie Bolesław (takiego zdania było 49,4% mieszkańców). Najmniej pozytywnych opinii zanotowano natomiast wśród mieszkańców terenów wiejskich gminy Wolbrom (27,5%) i w gminie Bukowno, gdzie tylko 30,4% ankietowanych jest zdania, że promocja zabytków i atrakcji kulturalnych jest wystarczająca. Szczegółowe dane dotyczące tego wskaźnika w poszczególnych gminach przedstawia poniższy wykres.

Strona72 Wykres 21. Opinia badanych na temat promowania zabytków i atrakcji turystycznych w gminie Suma odpowiedzi mówiących, że promocja jest "zdecydowanie" i "raczej wystarczająca 60% 50% 40% 30% 49,4% 30,4% 48,6% 47,6% 36,8% 27,5% 55,0% 44,7% 20% 10% 0% Bolesław Bukowno Klucze Olkusz (tereny wiejskie) Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) Miasto Olkusz Miasto Wolbrom Ostatnim zagadnieniem w części dotyczącej sportu i kultury było zaplecze infrastrukturalne dla turystów. W przypadku tej kwestii jeszcze większy odsetek badanych niż przy poprzednich pytaniach nie był w stanie udzielić odpowiedzi 26,9% mieszkańców powiatu nie ma zdania na ten temat. Spośród pozostałych, większa część uważa, że zaplecze infrastrukturalne nie jest wystarczające. Ogólnie w powiecie olkuskim jedna trzecia badanych (31,3%) jest przekonana, że gmina, którą zamieszkują ma wystarczające zaplecze infrastrukturalne dla turystów, w tym 4,4%, że zdecydowanie ma. Przeciwnego zdania jest 41,8% mieszkańców powiatu, w tym 13,3% twierdzi, że gmina zdecydowanie nie ma wystarczającego zaplecza dla turystów. Stworzywszy dekompozycję tej zmiennej na poszczególne gminy stwierdzić można, że w żadnej gminie powiatu olkuskiego grupa osób uważających, że infrastruktura turystyczna jest wystarczająca nie przewyższa grupy będącej przeciwnego zdania. Najlepszą opinię na temat infrastruktury turystycznej w swojej gminie mają mieszkańcy Olkusza 39,4% z nich uważa, że ta infrastruktura jest wystarczająca (przeciwnego zdania jest 19,9%). Infrastruktura turystyczna relatywnie dobrze oceniana jest także na terenach wiejskich gminy Olkusz (33,6% mieszkańców uważa, że jest wystarczająca) i w gminie Bolesław (32,5%). Element ten najgorzej oceniany jest z kolei wśród mieszkańców terenów wiejskich gminy Wolbrom

Strona73 (19,9% stwierdzeń, że jest wystarczająca) oraz w gminie Trzyciąż (21,1%). Szczegółowe dane dotyczące tego wskaźnika w poszczególnych gminach przedstawia poniższy wykres. Wykres 22. Opinia badanych na temat zaplecza infrastrukturalnego dla turystów w ich gminie Suma wskazań na "raczej" i zdecydowanie" wystarczające zaplecze 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 32,5% Bolesław 24,4% Bukowno 28,6% Klucze 33,6% Olkusz (tereny wiejskie) 21,1% 19,9% Trzyciąż Wolbrom (tereny wiejskie) 39,4% Miasto Olkusz 29,1% Miasto Wolbrom

Strona74 4.10. Informowanie o stanach zagrożenia Ostatnią część badania ilościowego stanowiły pytania dotyczące informowania mieszkańców przez gminę/powiat w sytuacjach różnego rodzaju zagrożenia, na przykład powodziowego, opadów deszczu, burz i tym podobnych. Ponad dwukrotnie więcej ankietowanych wyraża negatywne niż pozytywne opinie odnośnie bycia informowanym o sytuacjach zagrożenia. Ogólnie w powiecie olkuskim 20,7% uczestników badania uważa, że w takich sytuacjach jest dobrze informowana, w tym 6,7%, że zdecydowanie dobrze. Przeciwnego zdania jest 52,3% respondentów, którzy uważają, że nie są należycie informowani, w tym 32,2%, że zdecydowanie nie są. Na temat informacji w sytuacjach kryzysowych najlepiej wypowiadają się mieszkańcy gminy Bolesław, w której 32,5% czuje się należycie informowana oraz gminy Trzyciąż (29,8% ma takie odczucie). Najgorzej na ten temat wypowiadają się mieszkańcy gminy Klucze, spośród których tylko 13,6% czuje się należycie informowana, a także terenów wiejskich gminy Olkusz, gdzie takie odczucia ma 17,5% mieszkańców. Szczegółowe dane dotyczące odpowiedzi mieszkańców poszczególnych gmin przedstawia poniższa tabela. Wykres 23. Opinia badanych na temat tego, czy w sytuacjach zagrożenia są odpowiednio informowani Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak Nie wiem / Trudno powiedzieć Bolesław 27,7% 21,7% 22,9% 9,6% 18,1% Bukowno 26,7% 20,7% 15,6% 4,4% 32,6% Klucze 42,1% 25,7% 9,3% 4,3% 18,6% Olkusz (tereny wiejskie) 36,4% 23,1% 11,9% 5,6% 23,1% Trzyciąż 38,6% 21,1% 21,1% 8,8% 10,5% Wolbrom (tereny wiejskie) 34,5% 18,1% 13,5% 8,8% 25,1%

Strona75 Miasto Olkusz 29,0% 17,6% 12,0% 7,8% 33,6% Miasto Wolbrom 30,1% 20,4% 19,4% 2,9% 27,2% Ogólnie Powiat olkuski 32,2% 20,1% 14,0% 6,7% 27,0% Uczestników badania zapytano również, w jaki sposób chcieliby być informowani o sytuacjach zagrożenia w ich miejscowości. Najczęściej wskazywanym kanałem informacyjnym są sms-y i mms-y, o których wspomniało 46,4% mieszkańców powiatu olkuskiego. Taki sposób informowania jest najpopularniejszy w większości gmin, szczególnie w Olkuszu (51,2%) i w gminie Bukowno (50,4%). Są jednak gminy, w których więcej osób oczekuje informowania za pomocą plakatów rozwieszanych w miejscach publicznych. Sytuacja taka ma miejsce w Wolbromiu (46,6% osób wybierających tę metodę), gminie Trzyciąż (42,1%) i gminie Bolesław (39,8%). Plakatowanie w taki sposób jest drugą najczęściej wskazywaną metodą, za pomocą której ogólnie w powiecie olkuskim chciałoby być informowanych 36,6% mieszkańców. Na trzecim miejscu, zarówno w przypadku całego powiatu, jak też każdej konkretnej gminy pojawiły się ogłoszenia czytane lub umieszczane w kościele. W skali całego powiatu 22,1% badanych chciałoby być informowanych w ten sposób, najwięcej w Wolbromiu (30,1%), na terenach wiejskich gminy Wolbrom (28,1%) i w gminie Trzyciąż (28,1%). Relatywnie najmniej badanych wskazało pocztę elektroniczną, jako sposób przekazu informacji. W skali całego powiatu jest to 12,4% osób, najwięcej w gminie Klucze (15,7%). Nowoczesne formy komunikacji (sms-y oraz poczta elektroniczna) preferowane są przede wszystkim przez respondentów z młodszych grup wiekowych, wraz z wiekiem poziom akceptacji dla powiadamiania tą drogą maleje. Są one też bardziej pożądane w miastach niż na wsi. W przypadku powiadamiania sms-owego życzyłoby sobie tego 51,0% mieszkańców miast i 41,7% mieszańców wsi. Wśród innych propozycji odnośnie sposobów informowania mieszkańców o zagrożeniach w ich miejscowości wskazano przede wszystkim alarmy, syreny i innego rodzaju

Strona76 sygnały dźwiękowe, które mogą nadawane dzięki straży pożarnej. Innymi propozycjami były bezpłatne gazetki i broszury, straż miejska, która chodziłaby po mieście roznosząc informacje, media (radio, telewizja), informacje przekazywane przez sołtysów i Internet (strony urzędów gminy oraz lokalne portale). Wykres 24. Pożądane metody przekazywania informacji o zagrożeniach w miejscowości zamieszkania (z podziałem na gminy) Odsetek badanych chcących być informowanymi w podany sposób Miasto Wolbrom 12,6% 30,1% 46,6% 41,7% Miasto Olkusz 12,2% 21,4% 36,1% 51,2% Wolbrom (tereny wiejskie) 14,6% 28,1% 38,6% 44,4% Trzyciąż 10,5% 28,1% 42,1% 38,6% Olkusz (tereny wiejskie) 8,4% 18,2% 34,3% 48,3% Klucze 15,7% 23,6% 33,6% 43,6% Bukowno 12,6% 13,3% 29,6% 50,4% Bolesław 10,8% 18,1% 33,7% 39,8% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% E-mailem Ogłoszenia w kościele Plakaty rozwieszane w miejscach publicznych Poprzez SMS/MMS

Strona77 5. Raport z badań ilościowych (CATI) z przedsiębiorcami 5.1. Charakterystyka próby badawczej W ramach projektu Diagnoza społecznego zapotrzebowania na usługi publiczne jako instrument rozwoju ponadlokalnego przeprowadzono badanie ankietowe z grupą przedsiębiorców. W badaniu wzięło udział 252 przedsiębiorców z powiatu olkuskiego. Wielkość firmy, jaką reprezentowali badani odzwierciedla dysproporcję w populacji generalnej zdecydowana przewaga mikroprzedsiębiorstw. Wykres 25. Wielkość firmy 94,8% 4,8% 0,4% Do 9 pracowników 10 do 49 pracowników 50 i więcej pracowników Niespełna 40% badanych wskazywało na Olkusz, jako miejsce wykonywania pracy. Ponad 11% badanych prowadziło swoje przedsiębiorstwa w Kluczach oraz Gminie Olkusz na terenach wiejskich. Wykres 26. Miejsce wykonywania pracy Wolbrom - tereny wiejskie Olkusz - tereny wiejskie Trzyciąż Bolesław Bukowno Klucze Miasto Wolbrom Miasto Olkusz 3,6% 5,6% 10,3% 11,1% 9,9% 11,9% 9,5% 38,1% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Strona78 Przedsiębiorcy mieli określić swoją branżę dominującą w działalności. Największy odsetek badanych wskazał na Handel hurtowy i detaliczny naprawę pojazdów samochodowych, włączając motocykle. Ponad 11% badanych wskazało na budownictwo i przetwórstwo przemysłowe.

Strona79 Wykres 27. Branża S i T - Pozostała działalność usługowa; Gospodarstwa domowe zatrudniające 5,2% R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 1,2% 4,0% P - Edukacja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3,6% 0,8% 1,6% 6,7% 2,0% 3,2% J - Informacja i komunikacja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi H - Transport i gospodarka magazynowa 1,6% 2,8% 7,9% G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 34,8% F - Budownictwo 11,1% E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 0,4% C- Przetwórstwo przemysłowe 11,5% A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 1,6% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Strona80 Bezpieczeństwo i porządek publiczny Pierwsze pytania w ankiecie dotyczyły bezpieczeństwa i porządku publicznego. Przedsiębiorcy mieli ocenić pod względem bezpieczeństwa prowadzenie swojej działalności na terenie gminy, a także ocenić służby zajmujące się utrzymaniem porządku i bezpieczeństwa pod względem kilku cech. Przedsiębiorcy zadeklarowali, że prowadzenie działalności gospodarczej na terenie ich gminy jest bezpieczne 84,6% (suma odpowiedzi raczej bezpiecznie i zdecydowanie bezpiecznie). Niebezpiecznie czuje się 8,3% przedsiębiorców (suma odpowiedzi raczej niebezpiecznie i zdecydowanie niebezpiecznie). Wykres 28. Ocena bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej w gminie respondenta Nie wiem/ Trudno powiedzieć 7,5% Zdecydowanie niebezpiecznie 0,8% Raczej niebezpiecznie 7,1% Raczej bezpiecznie 48,0% Zdecydowanie bezpiecznie 36,6% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Kolejnym pytaniem, jakie zostało zadane respondentom, była ocena policji jako służby zajmującej się porządkiem i bezpieczeństwem w gminie, w skali 5-stopniowej, gdzie 1 oznaczało najniższą ocenę, a 5 najwyższą. Jak widać na poniższym wykresie przedsiębiorcy głównie dawali ocenę 3. Badani najwyżej ocenili możliwość kontaktu z policją, a najniższej skuteczność działania.

Strona81 Wykres 29. Ocena policji 5 4 3 2 1 Możliwość kontaktu Skuteczność działania Życzliwość wobec klientów Szybkość reakcji 4,8% 3,6% 10,7% 8,7% 6,7% 7,1% 4,4% 11,1% 7,1% 6,7% 18,7% 17,1% 34,0% 29,9% 29,3% 32,6% 38,9% 44,0% 42,1% 42,5% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 36,1% badanych odpowiedziało, że w ich gminie nie ma straży miejskiej/gminnej. Pozostałe aspekty możliwość, skuteczność działania, życzliwość wobec klientów czy szybkość reakcji podobnie jak w przypadku policji zostały ocenione na 3. Ponowie najwyżej oceniono możliwość kontaktu, a najniższej szybkość reakcji. Wykres 30. Ocena straży miejskiej/gminnej W mojej gminie nie ma straży miejskiej/gminnej 5 4 3 2 1 Możliwość kontaktu Skuteczność działania Życzliwość wobec klientów Szybkość reakcji 9,1% 4,4% 5,6% 6,7% 6,7% 7,9% 7,5% 7,1% 7,5% 7,1% 4,4% 7,9% 16,7% 16,7% 15,5% 14,7% 28,1% 25,9% 26,3% 29,8% 36,1% 36,1% 36,1% 36,1% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok

Strona82 Edukacja Kolejnym aspektem, który został poruszony w badaniu była edukacja. Przedsiębiorców powiatu olkuskiego zapytano o ocenę szkół na terenie powiatu czy przygotowują uczniów do tego, aby w przyszłości stali się dobrymi pracownikami. 28,2% badanych nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. Optymistycznie na szkoły w powiecie spojrzało 48,8% badanych (suma odpowiedzi raczej tak i zdecydowanie tak). 23% przedsiębiorców uznało, że lokalne szkoły nie przygotowują dobrze przyszłych pracowników. Wykres 31. Ocena przygotowania uczniów przez szkoły na terenie gminy/powiatu do tego, aby w przyszłości stali się dobrymi pracownikami Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 7,5% 15,5% 14,7% 28,2% 34,1% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% W związku z tak dużym zróżnicowaniem odpowiedzi, zapytano badanych o zapotrzebowania na nowe szkoły bądź absolwentów. Tu również odnotowano około 30% odpowiedzi nie wiem/trudno powiedzieć. Przedsiębiorcy, którzy wyrazili swoje zapotrzebowanie, deklarowali, że brakuje przede wszystkim szkół zawodowych, i absolwentów z wiedzą techniczną budowlaną oraz mechaniczną. Jednocześnie przedsiębiorcy wykazali zainteresowanie zatrudnieniem osób na staż 40,1% badanych. Ponad połowa przedsiębiorców powiatu olkuskiego nie była zainteresowana zatrudnieniem z wykorzystaniem jakiejkolwiek formy podanej w kafeterii odpowiedzi.

Strona83 Wykres 32. Zainteresowanie zatrudnieniem osób przy wykorzystaniu: Nie byłbym zainteresowany/a Doposażenia lub wyposażenia stanowiska pracy Robót publicznych Prac społeczno użytecznych Prac interwencyjnych Staży 2,8% 4,0% 7,5% 8,7% 40,1% 56,3% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Badani przedsiębiorcy jako obszar o charakterze deficytowym w zakresie edukacji wskazywali na szkoły zawodowe, przede wszystkim budowlane i mechaniczne. Brakuje im w tym zakresie pracowników, którzy byliby kształceni lokalnie, a co za tym idzie koszt zatrudnienia takiego pracownika byłby nieco niższy niż specjalistów z innych obszarów. Środowisko w gminie Kolejny podrozdział dotyczy oceny sprawności organizacyjnej i dostępności podmiotów sfery komunalnej, tj. przedsiębiorstw: wodociągowo-kanalizacyjnym oraz wodociągowym. Zdecydowana większość badanych (71% - suma odpowiedzi zbyt wysoka i zdecydowanie zbyt wysoka) stwierdziła, że dostarczana woda jest droga. Co trzeci badany odpowiedział, że koszt jest akceptowalna.

Strona84 Wykres 33. Cena dostarczanej wody Zdecydowanie zbyt niska 0,4% Zbyt niska 0,4% Akceptowalna 28,2% Zbyt wysoka 32,5% Zdecydowanie zbyt wysoka 38,5% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Na wzór oceny służb porządku i bezpieczeństwa w gminie, poproszono przedsiębiorców z powiatu olkuskiego o ocenę w skali 5-stopniej dostępu informacji na temat stawek za dostarczenie i odbiór ścieków, zakresu świadczonych usług, jakości dostarczanej wody oraz przerw w dostawie wody i odbiorze ścieków związanych z różnymi awariami. Najczęstszą oceną wskazywaną przez przedsiębiorców była 4. Przedsiębiorcy najlepiej ocenili dostęp do informacji przerw w dostawie wody i odbiorze ścieków, związanych z awariami.

Strona85 Wykres 34. Ocena dostępu informacji 5 4 3 2 1 przerw w odbiorze ścieków lub awariach przerw w dostawach wody lub awariach jakości dostarczanej wody zakresu świadczonych usług stawek i opłat za dostawę wody i odbiór ścieków 7,5% 6,0% 8,7% 4,4% 13,9% 9,9% 7,6% 11,5% 8,3% 4,8% 14,7% 11,1% 6,7% 23,4% 33,7% 29,4% 24,2% 35,7% 27,0% 35,7% 32,9% 39,3% 36,1% 38,9% 28,6% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok Według przedsiębiorców z powiatu olkuskiego procedury związane z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym były proste i przejrzyste 62,2% - suma odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak. Co czwarty badany nie potrafił odpowiedzieć na to pytanie. Wykres 35. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym Moja firma nie zawierała umowy Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 4,8% 3,6% 4,8% 22,6% 24,6% 39,6% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Strona86 W związku z rozłącznością usług wodociągowo-kanalizacyjnych w gminie Bolesław, przedsiębiorcy z tego regionu ocenili prostotę i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowym. Liczba przedsiębiorców z tego regionu to 14 respondentów. W związku z tak małą liczba badanych, poniższy wykres prezentuje wartości w postaci liczb rzeczywistych. 8 na 14 przedsiębiorców oceniło umowy jako raczej przejrzyste i zrozumiałe. Wykres 36. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem wodociągowym (odpowiedzi przedsiębiorców z gminy Bolesław N=14) Moja firma nie zawierała umowy Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 0 1 1 2 2 8 Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok Na wzór poprzedniego pytania przedsiębiorców z gminy Bolesław zapytano o umowy z przedsiębiorstwem kanalizacyjnym. 1 badany nie udzielił odpowiedzi na to pytanie. 4 na 13 przedsiębiorców określiło umowy zawarte z przedsiębiorstwem kanalizacyjnym jako zdecydowanie przejrzyste i proste, a 5 odpowiedziało raczej tak. Wykres 37. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem kanalizacyjnym (odpowiedzi przedsiębiorców z gminy Bolesław N=13) Moja firma nie zawierała umowy 1 Nie wiem/ Trudno powiedzieć 2 Zdecydowanie nie 1 Raczej tak 5 Zdecydowanie tak 4 Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok

Strona87 Energia Kolejny podrozdział w raporcie dotyczy energii, z jakiej korzystają badani w swoich przedsiębiorstwach. Podobnie, jak w przypadku podrozdziału dotyczącego środowiska, zapytano przedsiębiorców o ocenę usług oraz prostotę i przejrzystość zawieranych umów. Poniższy wykres nie sumuje się do 100%, ponieważ przedsiębiorcy mieli możliwość wielokrotnych odpowiedzi wskazywali na wszystkie systemy, z których korzystają ich firmy. Zdecydowana większość podawała, że korzysta z energii elektrycznej, co trzeci przedsiębiorca wskazywał na sieć gazową oraz własny piec/kotłownię do ogrzania budynku. Wykres 38. Systemy, z których korzysta firma respondenta Inny system 2,0% Sieci gazowej 31,7% Sieci ciepłowniczej (lokalna kotłownia) Własny piec/kotłownia do ogrzewania wody Sieci ciepłowniczej (centralna ciepła woda użytkowa) Własny piec/kotłownia do ogrzania budynku Sieci ciepłowniczej (system ogólnomiejski/gminny/osiedlowy) Energii elektrycznej 5,6% 7,1% 10,7% 23,0% 32,5% 78,2% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Kolejnym pytaniem w ankiecie, była ocena dostaw energii, biorąc pod uwagę przerwy w dostawie, reakcję na awarię czy funkcjonowanie biura obsługi. W zdecydowanej większości systemów przedsiębiorcy mieli problem z określeniem odpowiedzi. Wynikało to zapewne z niskiego odsetka użytkowania poszczególnych systemów. Najwięcej zróżnicowanych odpowiedzi wystąpiło w przypadku energii elektrycznej tu ponad połowa badanych oceniła dobrze dostawy energii.

Strona88 Wykres 39. Ocena systemu dostaw energii, biorąc pod uwagę przerwy w dostawie, reakcję na awarię, funkcjonowanie biura obsługi Nie wiem/ Trudno powiedzieć Bardzo źle Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Centralnej ciepłej wody użytkowej 0,4% 1,6% 6,3% 5,2% 19,4% 67,1% ciepła (centralne ogrzewanie ogólnomiejskie lub lokalne) 0,4% 0,8% 6,7% 5,6% 21,0% 65,5% gazu 0,4% 0,8% 9,9% 13,5% 29,0% 46,4% elektrycznej 10,6% 2,0% 5,2% 16,3% 15,1% 50,8% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok W dalszej części ankiety, zapytano przedsiębiorców powiatu olkuskiego o przejrzystość i prostotę zawieranych umów z dostawcami energii. Aż 61,5% badanych stwierdziło (suma odpowiedzi raczej tak i zdecydowanie tak), że umowa zawarta z przedsiębiorstwem dostarczającym energię elektryczną była prosta i przejrzysta.

Strona89 Wykres 40. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym energię elektryczną Moja firma nie zawierała umowy Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 4,4% 4,8% 7,5% 16,3% 21,8% 45,2% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Zdecydowanie mniejszy odsetek przedsiębiorców korzysta z systemu gazowego. Niemniej jednak ponad połowa badanych (suma odpowiedzi raczej tak i zdecydowanie tak) uznała, że umowa zawierana z przedsiębiorstwem dostarczającym gaz była prosta i przejrzysta. Wykres 41. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym gaz Moja firma nie zawierała umowy Nie wiem/ Trudno powiedzieć 21,8% 21,0% Zdecydowanie nie 2,0% Raczej nie 4,8% Raczej tak 35,7% Zdecydowanie tak 14,7% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 36,5% badanych nie zawierało umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym ciepło, natomiast co piątemu badanemu trudno było odpowiedzieć na to pytanie. Ci respondenci, którzy zawarli umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym ciepło odpowiedzieli, że były one proste i przejrzyste 36,5% (suma odpowiedzi raczej tak i zdecydowanie tak).

Strona90 Wykres 42. Prostota i przejrzystość procedur związanych z zawieraniem umowy z przedsiębiorstwem dostarczającym ciepło Moja firma nie zawierała umowy 36,5% Nie wiem/ Trudno powiedzieć 19,8% Zdecydowanie nie 1,6% Raczej nie 5,6% Raczej tak 26,2% Zdecydowanie tak 10,3% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Drogi i transport Ostatni blok na temat usług publicznych dotyczył oceny dróg i transportu. Według przedsiębiorców z powiatu olkuskiego stan dróg w gminie jest zły na taką odpowiedź wskazało prawie 60% badanych (suma odpowiedzi bardzo źle i źle). Co trzeci respondent stwierdził, że stan dróg w gminie jest dostateczny. 11,5% badanych stwierdziło, że stan dróg w gminie jest dobry. Wykres 43. Ocena stanu nawierzchni dróg w gminie Nie wiem/ Trudno powiedzieć Bardzo źle Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze 0,8% 2,8% 8,7% 27,8% 30,2% 29,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok

Strona91 Przedsiębiorcy bardzo podobnie ocenili stan dróg w powiecie. Różnica w odpowiedziach pozytywnych i negatywnych wynosi około 2% w porównaniu z oceną dróg w gminie. Wykres 44. Ocena stanu nawierzchni dróg w powiecie Nie wiem/ Trudno powiedzieć Bardzo źle Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze 1,6% 2,8% 7,9% 25,0% 30,6% 32,1% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Badani nie mieli większych zastrzeżeń do dostępu do układu komunikacyjnego miejscowości. Prawie połowa przedsiębiorców stwierdziła, że układ ten raczej umożliwia sprawne prowadzenie firmy. Co dziesiąty badany odpowiadał zdecydowanie tak. Wykres 45. Czy dostęp układ komunikacyjny miejscowości umożliwia sprawne prowadzenie firmy? Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 17,5% 7,9% 14,3% 11,9% 48,4% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Pytania podsumowujące Wśród pytań podsumowujących zapytano przedsiębiorców czy widzą konieczność wspierania rozwoju gospodarczego Gminy poprzez zastosowanie takich instrumentów jak: zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego, umorzenie zaległości, rozłożenie na raty podatku czy zwolnienie z podatku od nieruchomości. Poniższy wykres nie sumuje się do

Strona92 100% ponieważ przedsiębiorcy mieli możliwość wielokrotnych odpowiedzi. Największy odsetek badanych wskazał na zwolnienie z podatku od nieruchomości, ponad połowa sugerowała rozłożenie podatku na raty oraz umorzenie zaległości. Wykres 46. Instrumenty, które mogą wspierać rozwój gospodarczy gminy Inne 8,8% Zmiany w Planie Zagospodarowania Przestrzennego 32,3% Umorzenie zaległości 53,8% Rozłożenie na raty podatku 59,4% Zwolnienie z podatku od nieruchomości 66,9% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Władza w ocenie olkuskich przedsiębiorców nie wspiera aktywnie rozwoju gospodarczego gminy na taką odpowiedź wskazała ponad połowa respondentów. Co piąty badany zadeklarował, że władze raczej wspierają rozwój gospodarczy. Wykres 47. Ocena aktywności wspierania rozwoju gospodarczego gminy przez jej władze Nie wiem/ Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak 3,6% 18,7% 20,7% 27,5% 29,5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Źródło: Badania ilościowe, Instytut Badawczy IPC, 2013 rok Ocena powiatu olkuskiego pod względem miejsc, gdzie można skorzystać z usług kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych z perspektywy lokalnych przedsiębiorców wygląda