Projekt techniczny renowacji obudowy górniczej północnego chodnika obejściowego Komory Jeziora Wessel na poz. III K.S. "Wieliczka" S.A.

Projekt techniczny renowacji obudowy górniczej północnego chodnika obejściowego Komory Jeziora Wessel na poz. III K.S. "Wieliczka" S.A. Wieliczka, marzec 2016

Spis treści 1. Wstęp. 2. Budowa geologiczna i zjawiska hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu Komory Wessel. 3. Roboty przygotowawcze. 4. Projektowane roboty górnicze. 5. Projekt zabezpieczenia wyrobiska z podziałem na odcinki. 5.1.1 Inwentaryzacja chodnika dojściowego do komory. 5.1.2 Projekt zabezpieczenia chodnika dojściowego do komory 5.2.1 Inwentaryzacja skrzyżowania chodnika dojściowego z północnym chodnikiem obejściowym komory. 5.2.2 Projekt zabezpieczenia skrzyżowania chodnika dojściowego z północnym chodnikiem obejściowym komory. 5.3.1 Inwentaryzacja północnego chodnika obejściowego komory. 5.3.2 Projekt zabezpieczenia północnego chodnika obejściowego komory. 6. Charakterystyka zagrożeń naturalnych. 7. Wentylacja. 8. Transport materiałów i odstawa urobku. 9. Rodzaj stosowanych urządzeń. 10. Łączność. 11. Warunki bezpiecznego prowadzenia robót. 12. Zasady organizacji pracy i nadzoru robót. 3

Spis załączników 1. Zał. 1 Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu Komory Wessel. 2. Zał. 2 Mapa geologiczna i zjawiska hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu Komory Wessel. 3. Zał. 3 Książka Obudowy rys. nr 2 4. Zał. 4 Książka Obudowy rys. nr 4 5. Zał. 5 Przedmiar robót 6. Zał. 6 Ocena geomechaniczna i wytyczne zabezpieczenia chodnika północnego obchodowego w komorze Jezioro Wessel na poziomie III. Spis rysunków 1. Rys. 1 Miejsce robót, wentylacja wycinek mapy poz. III. skala 1:2000. 2. Rys. 2 Miejsce robót, przekrój poziomy z zaznaczeniem odcinków stan inwentaryzacyjny. 3. Rys. 3 Miejsce robót, odcinek nr 1: inwentaryzacja fot. 1-4 4. Rys. 4 Miejsce robót, odcinek nr 2: inwentaryzacja fot. 1-3 5. Rys. 5 Miejsce robót, odcinek nr 3: inwentaryzacja fot. 1-16 6. Rys. 6 Miejsce robót, obmurze : inwentaryzacja fot. 1-2 7. Rys. 7 Miejsce robót z zaznaczeniem przekrojów, stan projektowy 8. Rys. 8 Projekt obudowy odrzwia obudowy-, przekrój A-A, odcinek 1. 9. Rys. 9 Projekt obudowy stropnice w gniazdach, przekrój B-B, odcinek 1 10. Rys.10 Projekt obudowy odrzwia obudowy bliźniaczej, przekrój, C-C, odcinek 3 11. Rys. 11 Projekt obudowy stropnice na podciągu, przekrój D-D, odcinek 3 12. Rys. 12 Projekt obudowy obudowa na podciągach, poszerzenie, (rejon dyżurki, przekrój i widok aksonometryczny, odcinek 3, odcinek 3 4

1. Wstęp. Niniejszy projekt stanowi kontynuację zabezpieczenia komory Jezioro Wessel na poz. III w zakresie zabezpieczenia północnego chodnika obejściowego komory. Projekt zabezpieczenia północnego chodnika obejściowego został sporządzony na podstawie opracowania Ocena geomechaniczna i wytyczne zabezpieczenia chodnika północnego obchodowego w komorze Jezioro Wessel na poziomie III sporządzony przez Fundację Nauka i Tradycje Górnicze z siedziba : Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH Kraków. Konieczność zabezpieczenia w/w chodnika wynika ze stwierdzenia w trakcie kontroli zniszczenia elementów obudowy, spowodowane destrukcyjnym działaniem ciśnienia górotworu. Ze względu na przeznaczenia komory Jezioro Wessel na działalność leczniczorehabilitacyjną,a co za tym idzie podniesienie standardów bezpieczeństwa przebywającym tam osób projektuje się wymianę obudowy drewnianej tego wyrobiska na całej długości chodnika. Komora Jezioro Wessel znajduje się w wykazie wyrobisk objętych ochroną konserwatorską, w związku z powyższym prace będą miały na celu zabezpieczenie górnicze zabytkowych wyrobisk. W projektowaniu prac zabezpieczających przyjęto zasadę, że zabezpieczenia powinny być tego rodzaju i wykonane w taki sposób, by nie zmieniły charakteru wyrobiska, a tym samym nie umniejszały jego wartości historycznych i walorów widokowych. Przebudowa przedmiotowego wyrobiska została ujęta w Planie zabezpieczenia i likwidacji Kopalni punkt 6. Poz. 63. 5

2. Budowa geologiczna i zjawiska hydrogeologiczne górotworu w najbliższym otoczeniu północnego ociosu Komory Jezioro Wessel poziom III. Komora Wessel wykonana została w bryle soli zielonej typowej ZBt. Bryła komory jest lekko pochylona w kierunku na NNE, pod kątem około 10-15. Cechą charakterystyczną dla niej jest przyleganie do niej mniejszych brył soli zielonej typowej ZBt oraz soli zielonej wielko krystalicznej ZBw. Bryły te przylegają ściśle, lub też oddziela je od bryły komory niewielkie partie zubrów. Widoczne jest to szczególnie w południowej galerii obejściowej komory i w ociosach wnęk zlokalizowanych w jej obrębie. W obrębie północnego chodnika obejściowego komory występują głownie skały płonne złoża bryłowego oraz mniejsze bryły soli zielonej typowej ZBt. Warunki hydrogeologiczne górotworu w analizowanym rejonie. Jezioro Wessel zarejestrowany jest wyciek WIII-20 z szybika, którego wylot znajduje się w stropie komory, przy jej SW ociosie. Wyciek został ujęty w szybiku i odprowadzony na spąg komory. Wielkość dopływu do ujęcia wynosiła 100-480 kropli/min. występowały też przecieki poza ujęcia rzędu do 50kropli/min. Obecnie ujęcie w szybiku komory Jezioro Wessel jest niesprawne i zbiera tylko część dopływu rzędu do 300 kropli/min. Natomiast przy południowym ociosie komory ( na S od filara w jej środkowej części) występują wycieki kroplowe wielkości ok. 200 kropli/min. Rozprzestrzenione na powierzchni orientacyjnie 4 x 4 m. Poza tym w stropie zachodniej części komory występuje pęknięcie w kształcie litery L, z którego wyciek wynosi ok. 50 kropli/min. Dopływ solanki do komory Jezioro Wessel już od 1944r. w ilości 0,24 0,7. Z uwagi na prowadzone prace zabezpieczające w ostatnim okresie nie było możliwości dokładnego pomiaru wielkości wykropleń. Dopływ do w/w szybika pochodzi przypuszczalnie z szybika Wessel (poz. I-III), występującego na S od komory Wessel. Wlot do niego znajduje się nad poz. IIn przy upadowej z podł. Przykos, gdzie rejestrowano ( obecnie nie ma tu dojścia) wycieki wielkości ok. 600 kropli/min. Obecnie dojście do szybika możliwe jest z podł. Wessel na poz. III i tu występują gęste wycieki kroplowe solanki nasyconej w ilości 500 kropli/min. Warunki geotechniczne górotworu w analizowanym rejonie. Podczas prowadzenia prac w utworach złoża bryłowego należy liczyć się z możliwością odspajania się mniejszych brył soli zielonej, bloków piaskowców fliszowych, które mogą tkwić w zubrach oraz napotkania na zlustrowane, słabo zwięzłe rozsypliwe iłowce margliste. Walory przyrodnicze rejonu. Komora Jeziora Wessel objęta jest ochroną w postaci stanowiska dokumentacyjnego nr 35.B/29.Stanowiskiem tym chronione są odsłonięcia utworów złoża bryłowego. Podczas przebudowy wyrobiska należy, przy zachowaniu wymogów bezpiecznego późniejszego jego użytkowania, dążyć do pozostawienia osłonięć skał. 6

3. Roboty przygotowawcze. Przed rozpoczęciem przebudowy należy wykonać następujące roboty przygotowawcze: a) uzgodnić ze służbami kopalni wyposażenie przodka w telefon, b) uzgodnić ze służbami kopalni zasilanie w energie elektryczną, zainstalować oświetlenie przodka w postaci minimum jednego stacjonarnego punktu świetlnego z zapasem kabla, c) wykonać podłączenie do wskazanego kompresora i instalacji sprężonego powietrza, sieć sprężonego powietrza winna być wykonana i utrzymana na właściwym poziomie technicznym, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i normami. d) wygrodzić dostęp do miejsca robót płotkiem drewnianym z napisem: Uwaga! Roboty górnicze - przejście za zgodą przodowego, wejścia do wyrobisk nieczynnych wygrodzić i umieścić tabliczki z napisem: Wstęp Wzbroniony. e) zgromadzić odpowiedni sprzęt i narzędzia na zapleczu przodka zapewniając ciągłość robót, f) zlecić działowi mierniczemu wykonanie, naniesienie kierunku i niwelacji wyrobiska. Należy kierować się zasadą że przebudowę prowadzimy po starym wyrobisku, aczkolwiek z naniesioną niwelacją i kierunkiem. Przy naniesieniu niwelacji wziąć pod uwagę planowaną zabudowę podłogi. Stojaki obudowy osadzać w gniazdach poniżej linii zabudowy podłogi wraz z legarami. g) uzgodnić ze służbami kopalni współprace odnośnie środków transportowych, transportu materiałów i urobku, 7

4. Projektowane roboty górnicze. Projekt ten zawiera zakres niezbędnych do wykonania robót górniczych, które po zrealizowaniu przywrócą pierwotną funkcję wyrobiska i równocześnie zabezpieczą wyrobisko przed destrukcyjnym oddziaływaniem górotworu. Projektowane zabezpieczenie wyrobiska musi nawiązywać do zabytkowego charakteru przedmiotowego rejonu kopalni. Rezygnuje się z wykorzystania starych elementów obudowy tj. kantówki jak i desek wykładki ze względu na charakter uszkodzeń, jak i ogólnego osłabienia materiałów spowodowanych ciśnieniem górotworu. Prace związane z przebudową północnego chodnika obejściowego projektuje się prowadzić na długości wyrobiska od wejścia (kraty) poprzez skrzyżowanie i północny chodnik obejściowy komory jezioro Wessel tj. na dł. 70m. Wyrobisko zostanie podzielone na trzy odcinki robocze : Odcinek nr 1 chodnik dojściowy do komory dł. 14m Odcinek nr 2 skrzyżowanie dł. 6m Odcinek nr 3 - północny chodnik obejściowy dł. 50m Ogólne założenia przebudowy wyrobiska : Ze względu na wymogi konserwatorskie, odnośnie zachowania oryginalnego rodzaju obudowy projektuje się odtworzenie istniejącej obudowy. W związku z koniecznością wzmocnienie obudowy wyrobiska, nowe odrzwia obudowy będą wykonane z nowego drewna kantowego 0,30x 0,30m struganego. Nowe odrzwia bliźniacze będą budowane w stałym rozstawie 1,5m ( rozstaw mierzony w świetle obudowy). Na wykładkę stropu będą użyte deski strugane jednostronnie felcowane 0,050m, na wykładkę ociosu deski strugane jednostronnie felcowane 0,032m. Wymiary odrzwi obudowy tj. szerokość i wysokość będą dostosowane ogólnie do wielkości istniejącego wyrobiska, przybierki ociosu będą wykonane tylko w wschodniej części chodnika (od dyżurki lekarskiej), mają one na celu poszerzenie istniejącego wyrobiska, nie wpłynie to jednak na zmianę charakteru wyrobiska i nie umniejszy jego wartości historycznych i walorów widokowych. Nie będzie przybierany strop wyrobiska, przybierce będzie poddany spąg wyrobiska ( zostanie usunięta wylewka betonowa, docelowo będzie zabudowana podłoga. Na odcinkach chodnika gdzie przewidziano demontaż obudowy, a następnie zabudowę w ich miejsce nowej obudowy podporowej, w przypadku stwierdzenia dobrego stanu technicznego odsłoniętego górotworu potwierdzonego odwierconym otworem kontrolnym o głębokości min. 2,0m projektuje się zrezygnować z zabudowy nowych odrzwi obudowy. W przypadku stwierdzenia dobrego stanu ociosu dopuszcza się pozostawienie ociosu bez wykładki. Dopuszcza się nieznaczną zmianę lokalizacji i kierunku zabudowywanych odrzwi obudowy w dowiązaniu do planowej lokalizacji przedstawionej w projekcie. Zakres projektowanych robót górniczych będzie obejmował: rabowanie obudowy, demontaż barierek, wykonanie niezbędnych przybierek ociosu i spągu, zabudowie nowych obudów wraz z wykładką, wiercenie otworów kontrolnych, odstawie drewna odpadowego i urobku, prze murówka obudowy ceglanej 8

5. Projekt zabezpieczenia północnego chodnika obejściowego komory Jezioro Wessel. 5. 1.1 Inwentaryzacja chodnika dojściowego do komory. W ramach przedmiotowego odcinka zostaną wykonane roboty górnicze na 14,0m fragmencie odcinka dojściowego, rozpoczynającym się bezpośrednio za obudową skrzyżowania podłużni Ferdynand de Este (brama wejściowa) z dojściem do komory Jezioro Wessel. Omawiany odcinek wyrobiska zabezpieczony został: na dł. 4m 6 odrzwiami obudowy (w tym dwa odrzwia bliźniacze), szer. 1,4-1,6m, wys. 2,4-3,6m na dł. 4m odcinek bez obudowy, szer. 1,9m, wys. 3,2m na dł. 4,5m 5 stropnic w gniazdach, szer. 2,0m, wys. 3,0m na dł. 1,5m bez obudowy, szer. 2,0m, wys. 3,0m Obudowa wykonana jest z drewna okrągłego Ø20, wykładka stropu z desek 0,032m. Stan obudowy poprawny, aczkolwiek ze względów poprawy bezpieczeństwa i estetycznych projektuje się przebudowę tego odcinka. Stan inwentaryzacyjny wyrobiska przedstawiono na rys. nr 3, fot.1-4 5.1.2 Projekt zabezpieczenia chodnika dojściowego do komory odcinek nr 1 na dł. 14m. Biorąc pod uwagę przytoczony powyżej stan inwentaryzacyjny odcinka, projektuje się wykonanie rekonstrukcji istniejącej obudowy w miejscach jej występowania. Zakres przebudowy będzie obejmował: rabowanie istniejącej obudowy, rabowanie obudowy należy wykonać zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i zasadami. zabudowę nowych 5 odrzwi obudowy: stojaki odrzwi obudowy należy posadowić na podkładce z deski o gr. 0,05m, w Nowo zabudowywane odrzwia obudowy drewnianej wznoszone będą w wzajemnym rozstawie co max. 1,0m i należy je wykonać z drewna kopalnianego struganego o śr. min. Ø 0,2 m. Wymiary wyrobiska po przebudowie nie ulegną zmianie, w związku z tym nie przewiduje się przybierek stropu i ociosów. Połączenie poszczególnych elementów obudowy wykonać na zamek niemiecki w odmianie wielickiej tj. zgodnie z rysunkiem nr 2, wersja B, Książki obudowy stanowiącej załącznik nr 6.2 do planu ruchu Kopalni Soli,,Wieliczka S.A. na lata 2013 2018 (załącznik nr 3 do niniejszego projektu). Stojaki odrzwi obudowy należy umieszczać w spągu w gniazdach o głębokości min. 0,1 m, a w przypadku słabo zwięzłego spągu gnieździe o gł.0,15m /rys.2,przekrój A-A. Na obudowie wykonana zostanie wykładka deskami o grubości min. 0,050m stropu i deskami o grubości min. 0,032m ociosu na pełno, lub częściowo w zależności od stanu technicznego górotworu. 9

zabudowę nowych 6 stropnic w gniazdach : W celu zabudowy stropnic należy wykonać w rozstawie co max 1,0m gniazda umożliwiające osadzenie stropnic obudowy. Stropnice należy posadowić w gniazdach o głębokości min. 0,1m+strefa zgniotu 0,05m, w przypadku słabo zwięzłych ociosów stropnice należy umieszczać w gnieździe o głębokości min. 0,15m+strefa zgniotu 0,05m). Stropnice zostaną wykonane z drewna kopalnianego struganego Ø min 0,20m. Na stropnicach należy wykonać wykładkę stropu deskami struganymi jednostronnie na felc o grubości 0,050m, przestrzeń nad deskami wypełnić drobnym urobkiem. Stropnice zastaną wykonane zgodnie z rys.4 Książki obudowy stanowiącej załącznik nr 6.4 do planu ruchu Kopalni Soli,,Wieliczka S.A. na lata 2013 2018, (załącznik nr 4 do niniejszego projektu). Wymiary wyrobiska po przebudowie nie ulegną zmianie, w związku z tym nie przewiduje się przybierek stropu i ociosu. Wiercenie otworów kontrolnych w stropie o dł. 2m W fragmentach odcinka bez obudowy należy wiercić w stropie otwory kontrolne o długości 2m. Pionowe otwory kontrolne o dł. min. 2,0m będą wiercone w połowie szerokości stropu wyrobiska. Poszczególne stanowiska wiercenia będą usytuowane w rozstawie co max. 2,0. Potwierdzenie odwierconymi otworami kontrolnymi warstwy górotworu bez szczelin i rozwarstwień do głębokości min. 2,0 m będzie podstawą do uzyskania zgody KRZG na pozostawienie w dalszym ciągu wyrobiska bez obudowy podporowej stropu. odstawie urobku, oraz drewna. Zakres projektowanych do wykonania prac zabezpieczających zamieszczony został na rysunku nr 7,8,9. 10

5. 2. 1 Inwentaryzacja skrzyżowania chodnika dojściowego z północnym chodnikiem obejściowym komory. Na dł. 6m skrzyżowania obudowa stropu wykonana jest z dwuteownika wspartego na obudowie murowej i częściowo osadzonego w ociosach solnych, wykładka z desek 0,032m, szer. wyr. 2,8m. Obecnie stan obudowy jest dobry. Stan inwentaryzacyjny wyrobiska przedstawiono na rys. nr 4, fot. 1-3. 5. 2. 2 Projekt zabezpieczenia skrzyżowania chodnika dojściowego z północnym chodnikiem obejściowym komory- odcinek nr 2 dł. 6m. W związku dobrym stanem obudowy nie jest planowana przebudowa i renowacja tego odcinka wyrobiska. 5. 3. 1 Inwentaryzacja północnego chodnika obejściowego 50m. W ramach przedmiotowego odcinka zostaną wykonane roboty górnicze na 50 mb wyrobiska. Odcinek wyrobiska został zabezpieczony obudową podporową w postaci: półodrzwi obudowy 4szt półodrzwi bliźniaczych- 5szt ( tj. 10 szt. odrzwi pojedynczych), odrzwi obudowy 3szt odrzwi obudowy bliźniaczej- 17szt. ( tj. 34 odrzwi pojedynczych), stropnicą w gniazdach 1szt na dł. 3,8m wyrobisko bez obudowy ( rejon dyżurki, wejście do szybika) W/w obudowa tj. odrzwia, półodrzwia i stropnica w gniazdach wykonana jest z drewna kantowego 0,30m x 0,30m, część obecnych odrzwi obudowy w formie pierwotnej była wykonana w postaci półodrzwi obudowy, w późniejszym czasie została wzmocniona poprzez zabudowę dodatkowego stojaka z drewna kantowego 0,3m x 0,15m. Stan obudowy jest poprawny, widoczne są jednak pęknięcia zarówno wzdłużne jak i poprzecze stojaków i stropnic obudów. W ociosie wyrobiska w miejscach niezabudowanych widoczne szczeliny i pęknięcia górotworu, ubytki w ociosach częściowo wzmacniane podmurówką i zaprawami klejowymi oraz kotwami metalowymi. Odrzwia obudowy zabudowywane są w wzajemnym rozstawie od 1,3m do 2,0m, szerokość obudowy dostosowana jest do szerokości wyrobiska i mieści się w przedziale od 1,5m do 4,0m. Wysokość obudów wynosi w świetle od 2,2m do 2,7m. Na wykładkę stropu i ociosu użyto deski o grubości od 0,032m do 0,050 m, część ociosu pozostawiona jest bez wykładki. Na spągu wyrobiska wylewka betonowa częściowo wypiętrzona i popękana, po stronie północnej na ociosie ułożone kable elektryczne i teletechniczne. Po stronie południowej chodnika pomiędzy stojakami odrzwi obudowy na całej długości, od strony jeziorka zabudowane są barierki 24szt o zmiennej długości od 1,2m 1,5m. Stan inwentaryzacyjny odcinka zaprezentowany został na rysunku nr 5, fot. nr 1-16 11

5.3.2 Projekt zabezpieczenia północnego chodnika obejściowego komory - odcinek nr 3 dł. 50m: - 24 szt. odrzwia bliźniacze ( tj. 48 odrzwia pojedyncze), - 2 szt. odrzwi pojedynczych, - 2 szt. stropnic bliźniaczych ( tj. 4stropnice pojedyncze) - 3 szt. półodrzwi ( w tym jedne bliźniacze), - 2 szt. podciągów (wykonane w formie odrzwi), Wymiary wyrobiska po przebudowie na odcinku zachodnim tj. do dyżurki: wysokość nie ulegnie zmianie, szerokość będzie powiększona do wymiaru max. 2,0m w świetle obudowy, co za tym idzie na tym odcinku w początkowej fazie będzie prowadzona przybierka ociosu. Wymiary wyrobiska po przebudowie na odcinku od dyżurki w kierunku wschodnim tj.: wysokość nie ulegnie zmianie, szerokość będzie powiększona do wymiaru max. 2,0m w świetle obudowy, co za tym idzie na tym odcinku będzie prowadzona przybierka ociosu. Przy wykonywaniu wykładki stropu zachować nad obudową przestrzeń wypełnioną drobnym urobkiem, będzie ona spełniała rolę warstwy podatnej na ewentualne zgniatanie. Stojaki obudowy osadzać w gniazdach poniżej linii zabudowy legarów podłogi. Przy zabudowie odrzwi obudowy od strony jeziorka należy wypuszczać stropnicę odrzwi celem umożliwienia zabudowy licowania rys. 5 opis inwentaryzacyjny odcinek 3 - fot. 15-16. Biorąc pod uwagę przytoczony powyżej stan inwentaryzacyjny odcinka i mając na uwadze wytyczne zabezpieczenia chodnika północnego obchodowego w komorze Jezioro Wessel na poziomie III sporządzone przez Fundację Nauka i Tradycje Górnicze z siedziba : Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH Kraków, projektuje się wykonanie rekonstrukcji istniejącej obudowy poprzez zabudowę na całej długości chodnika obejściowego nowych odrzwi obudowy bliźniaczej, które w znacznej mierze poprawią stateczność w/w wyrobiska. Zakres przebudowy będzie obejmował: rabowanie istniejącej obudowy, przy rabowaniu obudowy należy zachować ostrożność aby nie naruszyć obudowy murowej licowej jeziorka. wykonanie przybierek ociosu, przybierka ociosu będzie wykonana na odcinku wyrobiska po stronie wschodniej chodnika, celem przybierki będzie uzyskanie wymiaru 2,0m szerokości wyrobiska w świetle obudowy. Przybierka będzie wykonana przy użyciu młotka pneumatycznego wyposażonego w podporę pneumatyczna, ewentualnie bez podpory. wykonanie przybierek spągu, 12

Na całej długości i szerokości odcinka będzie wykonana przybierka spągu do naniesionej niwelacji ( poniżej niwelacji będą wykonane gniazda stojaków obudowy). Przybierka spągu będzie wykonana przy użyciu młotka pneumatycznego. Przy wykonywaniu przybierek spągu należy zachować ostrożność aby nie naruszyć obudowy murowej licowej jeziorka. zabudowie nowych odrzwi obudowy: Stojaki odrzwi obudowy należy posadowić na podkładce z deski o gr. 0,05m, w Nowo zabudowywane odrzwia obudowy drewnianej wznoszone będą w wzajemnym rozstawie co max. 1,5m i należy je wykonać z drewna kantowego struganego 0,3m x 0,3m. Połączenie poszczególnych elementów obudowy wykonać na zamek niemiecki w odmianie wielickiej tj. zgodnie z rysunkiem nr 2, wersja B, Książki obudowy stanowiącej załącznik nr 6.2 do planu ruchu Kopalni Soli,,Wieliczka S.A. na lata 2013 2018 (załącznik nr 6 do niniejszego projektu). Stojaki odrzwi obudowy należy umieszczać w spągu w gniazdach o głębokości min. 0,1 m, a w przypadku słabo zwięzłego spągu gnieździe o gł.0,15m /rys.2,przekrój A-A. Na obudowie wykonana zostanie wykładka stropu deskami struganymi jednostronnie felcowanymi o grubości min. 0,050m i ociosu deskami struganymi jednostronnie felcowanymi o grubości min. 0,032m na pełno, lub częściowo w zależności od stanu technicznego górotworu, przestrzeń za deskami wypełnić urobkiem. Zakres projektowanych do wykonania prac zabezpieczających zamieszczony został na rysunku nr 7, 10, zabudowie obudowy poszerzenia (rejon dyżurki) - zabudowa podciągów Podciągi będą wykonane w formie odrzwi obudowy i należy je wykonać z drewna kantowego struganego 0,3m x 0,3m. Połączenie poszczególnych elementów obudowy wykonać na zamek niemiecki w odmianie wielickiej tj. zgodnie z rysunkiem nr 2, wersja B, Książki obudowy stanowiącej załącznik nr 6.2 do planu ruchu Kopalni Soli,,Wieliczka S.A. na lata 2013 2018 (załącznik nr 6 do niniejszego projektu). Stojaki odrzwi obudowy należy umieszczać w spągu w gniazdach o głębokości min. 0,1 m, a w przypadku słabo zwięzłego spągu gnieździe o gł.0,15m /rys.2,przekrój A- A. Pierwszy podciąg będzie umieszczony w wejściu do dyżurki, drugi przy południowej stronie poszerzenia. Na podciągach należy posadowić 3 stropnice półodrzwi, i dwie pary stropnic bliźniaczych. Półodrzwia i stropnice będą wykonane z drewna kantowego struganego 0,3m x 0,3m. Połączenie poszczególnych elementów obudowy wykonać na zamek niemiecki w odmianie wielickiej tj. zgodnie z rysunkiem nr 2, wersja B, Książki obudowy stanowiącej załącznik nr 6.2 do planu ruchu Kopalni Soli,,Wieliczka S.A. na lata 2013 2018. Stojaki półodrzwi obudowy należy umieszczać w spągu w gniazdach o głębokości min. 0,1 m, a w przypadku słabo zwięzłego spągu w gnieździe o gł.0,15m. Na obudowie wykonana zostanie wykładka stropu deskami struganymi jednostronnie felcowanymi o grubości min. 0,050m. W rejonie szczeliny pomiarowej należy zabudować wykładkę w sposób umożliwiający Służbom Mierniczym dokonywanie pomiarów. odstawie urobku i drewna, Zakres projektowanych do wykonania prac zabezpieczających zamieszczony został na rysunku nr 7, 11, 12 13

5.4. Prze murówka obudowy ceglanej. 5. 4.1 Inwentaryzacja obudowy ceglanej. Zarówno po stronie wschodniej, jak i po stronie zachodniej przy północnym chodniku obejściowym komory Jezioro Wessel znajdują się dwie murowane bramy wejściowe. Na powierzchniach murowych tych bram można zauważyć pęknięcia, szczeliny w licowych fragmentach muru. Ogólnie stan tej obudowy jest dobry. Stan inwentaryzacyjny odcinka zaprezentowany został na rysunku nr 3, fot. nr 1-12 5. 4.1 Projekt prze murówki obudowy ceglanej. Biorąc pod uwagę przytoczony powyżej stan murów ceglanych bram wejściowych prace naprawcze będą polegały na prze murówce w miejscach powstałych szczelin. W tym celu należy usunąć uszkodzone cegły na linii pęknięć i szczelin, uzupełnić szczeliny zaprawą klejową i następnie w miejsce usuniętych cegieł wmurować nowe cegły. 14

6. Charakterystyka zagrożeń naturalnych i profilaktyka. 6.1 Zagrożenia Komora Jezioro Wessel znajduje się w polu niemetanowym, zlokalizowana jest w części złoża zaliczonej do I stopnia zagrożenia wodnego. W komorze zarejestrowany jest wyciek WIII-20. Stan górotworu w tym rejonie wskazuje, że prowadzenie robót z zachowaniem zasad techniki górniczej, nie spowoduje wzrostu zagrożenia zawałowego, aczkolwiek podczas prowadzenia prac w utworach złoża bryłowego należy liczyć się z możliwością odspajania się mniejszych brył soli zielonej, bloków piaskowców fliszowych, które mogą tkwić w napotkaniu na zlustrowane, słabo zwięzłe rozsypliwe iłowce margliste. 6.2 Profilaktyka W związku z projektowanymi przybierkami calizny solnej i wierceniem otworów kontrolnych przewiduje się stosowanie profilaktyki metanowej polegającej na przewidzianych przepisami górniczymi kontrolach zawartości metanu w powietrzu i ich dokumentowaniu. W pobliżu przodka należy zawiesić tablicę kontroli metanu. Osoby dozoru ruchu obowiązane są do wykonywania pomiarów zawartości metanu w miejscu prowadzenia robót górniczych oraz w innych miejscach spodziewanych nagromadzeń metanu każdorazowo w czasie kontroli rejonu. Przodowy zobowiązany jest do kontroli zawartości metanu w przodku i 10-cio metrowym odcinku wyrobiska, w którym znajdują się stanowiska pracy przed rozpoczęciem pracy na każdej zmianie i w czasie pracy, co dwie godziny. Metaniarze zobowiązani są do kontroli zawartości metanu w przodku raz na dobę w dniach pracy. Pomiary należy wykonywać za pomocą metanomierzy przenośnych, pod stropem wyrobiska tzn. nie więcej niż 10 cm od najwyższego miejsca niezabudowanego stropu. Wyniki pomiarów zawartości metanu wpisują: przodowi - na tablicy kontroli zawartości metanu, metaniarze - na tablicy kontroli zawartości metanu, w dzienniku metaniarza i książce metaniarza, osoby dozoru ruch - na tablicy kontroli zawartości metanu, w notesach oraz w książce raportowej. W przypadku wystąpienia zagrożenia wyznacza się następujące drogi ucieczkowe: - z miejsca prowadzonych robót chodnikiem do podłużni Ferdynand d Este, następnie poprz. Wałczyn, podł. Karol, poprz. Kaniów do podszybia szybu Daniłowicz poz. III - z miejsca prowadzonych robót chodnikiem do podłużni Ferdynand d Este, następnie poprz. Wałczyn, podł. Karol, poprz. Kaniów, podł. Antonia, poprz. Żralski do podszybia szybu Kinga poz. III - z miejsca prowadzenia robót chodnikiem do podłużni Ferdynand d Este, następnie poprz. Wałczyn, podł. Hauer, chodnikiem Pistek do podszybia szybu Kinga poz. III - z miejsca prowadzenia robót chodnikiem do podłużni Ferdynand d Este, następnie poprz. Wałczyn, podł. Hauer, poprz. Kaniów do podszybia szybu Daniłowicz poz. III. 15

7. Transport materiałów i urobku. Prace związane z transportem materiałów i odstawą urobku wykonywane będą zgodnie z postanowieniami zawartymi w Instrukcji bezpiecznego wykonywania transportu ręcznego na powierzchni i w wyrobiskach podziemnych Kopalni Soli Wieliczka. Transport materiałów dla potrzeb projektowanej przebudowy odbywał się będzie szybem Kingi na poz. III, skąd materiał transportowany będzie ręcznie. Transport będzie się odbywał wyrobiskami poziomu III, do miejsca ich składowania na zapleczu przodka przebudowy. Miejsca składowania materiałów, narzędzi i sprzętu zostaną wyznaczone przez sztygara oddziałowego oddziału realizującego przebudowę. Materiały te powinny być składowane na spągu w sposób nie stwarzający jakiegokolwiek zagrożenia. Urobek pochodzący z przybierki i zalegający na spągu wybierany będzie ręcznie za pomocą łopat, ładowany i odstawiony na podszybie poz. III. # Kinga 8. Rodzaj i charakterystyka techniczna maszyn, urządzeń i instalacji stosowanych w wyrobisku. Do realizacji przebudowy stosowany będzie następujący sprzęt górniczy: młotki pneumatyczne z podporą pneumatyczną (ewentualnie bez podpory), piły pneumatyczne, ciągarki łańcuchowe, wiertarki pneumatyczne lub elektryczne, oraz proste narzędzia takie jak: obrywaczki, kilofy, łopaty, siekiery i piły ręczne. 9. Łączność Łączność z przodkiem zapewniona będzie poprzez telefon o numerze... zabudowany w sposób zapewniający wzrokowy kontakt, w odległości max. 10 m od czoła przodka, w widocznym miejscu. W miarę postępu przebudowy, miejsce zabudowy telefonu będzie sukcesywnie przesuwane za przodkiem. 10. Wentylacja. Rejon wykonywanych prac znajduje się w opływowym prądzie powietrza wytworzonym w układzie : szyb wdechowy Regis, wydechowy Wilson. Prąd powietrza sprowadzany jest szybem Regis na poz. III i następnie płynie podłużnią Karol do poprz. Wałczyn płn. przez komorę Ferdynand Ferdynand d Este, do poprzeczni Ferdynand d Este i dalej do podłużni Ferdynand d Este. Z podłużni Ferdynand d Este chodnikiem do komory Jezioro Wessel. Po przewietrzeniu komory powietrze płynie poprz. Prokopowicz do podłużni Ferdynand d Este i dalej w kierunku wschodnim prąd powietrza rozdziela się : - jeden prąd powietrza płynie podł. Tworzyjanki, podł. Ulmann, poprz. Karol-Marek i dalej wyrobiskami poz. III i IIn. do szybu Wilson. - drugi prąd powietrza płynie podł. Tworzyjanki, poprz. August, Kanał Leopolda, i dalej podł. i poprz. Schwindt do szybu Wilson poz. IIn. 16

11. Warunki bezpiecznego wykonywania robót. Wszystkie roboty wykonywane będą zgodnie z przepisami górniczymi, obowiązującymi instrukcjami oraz zgodnie z niniejszą dokumentacją, przez brygady górników z odpowiednimi kwalifikacjami. Transport ręczny należy wykonywać zgodnie z Instrukcją bezpiecznego wykonywania transportu ręcznego na powierzchni i w wyrobiskach podziemnych Kopalni Soli Wieliczka. Tam gdzie wysokość uniemożliwia bezpieczne prowadzenie prac bezpośrednio ze spągu,prace te wykonywać należy z drewnianego pomostu roboczego ułożonego na elementach konstrukcyjnych rusztowania warszawskiego. Przy usytuowaniu pomostu roboczego do wysokości 1 m prace należy wykonywać zgodnie z Instrukcja stanowiskowa wykonywania prac na podeście składającym się pomostu roboczego ułożonego na dwóch ramach konstrukcyjnych rusztowania warszawskiego zamkniętych kolejnymi dwoma ramami tego rusztowania w Komorze Jezioro Wessel poz. III KS Wieliczka. Wszelkie zmiany warunków technicznych i górniczo geologicznych należy niezwłocznie zgłosić KDRG lub jego zastępcy. Wszelkie zmiany w sposobie wykonywania robót określone będą odrębnym wpisem dokonanym przez uprawnione osoby dozoru ruchu i w formie aneksu lub aktualizacji dołączone zostaną do niniejszego projektu. Z ustalonym sposobem prowadzenia robót, potencjalnymi zagrożeniami oraz drogami ucieczkowymi i rodzajem wentylacji należy zapoznać zatrudnionych na tej przebudowie pracowników oraz nadzorujące tą przebudowę osoby dozoru ruchu. Znajomość tą przodowi oraz osoby dozoru ruchu winni potwierdzić własnoręcznym podpisem na liście załączonej do niniejszego projektu. Miejsce robót należy oświetlić światłem stacjonarnym. Przodek zostanie wyposażony w telefon o numerze... Dostęp do przodka należy wygrodzić z obu stron dojścia. Na wygrodzeniu należy umieścić tablicę z napisem: Wstęp wzbroniony. Przejście tylko za zgodą przodowego. W rejonie wygrodzenia umieścić piktogramy określające obowiązek stosowania środków ochrony indywidualnej. Impregnacja obudowy drewnianej zgodnie z zarządzeniem KRZG z dnia 08.03.2011r w sprawie impregnacji elementów obudowy drewnianej, stosowanej w K. S. Wieliczka do materiału trudno zapalnego należy; Wszystkie stosowane w kopalni drewniane elementy obudowy i wystroju wyrobisk impregnować zgodnie z Zarządzeniem KRZG w sprawie impregnacji elementów obudowy drewnianej, stosowanej w KS Wieliczka do materiału trudno zapalnego, oraz stanowiącą załącznik do zarządzenia Instrukcją impregnacji. Wykonanie powyższego sposobu zabezpieczenia należy dokumentować w Książce ewidencji nasączań prowadzonej przez dany oddział górniczy, którą przedstawiać do wglądu KDRG. W czasie realizowania czynności w przodku pracownicy muszą posiadać opatrunek osobisty, oraz posiadać i stosować środki ochrony osobistej: Przy przybierce przy pomocy MP i wierceniu otworów: maski przeciwpyłowe, okulary ochronne, ochronniki słuchu, rękawice robocze i antywibracyjne. W trakcie prowadzenia wszystkich rodzajów robót należy stosować rękawice robocze i okulary ochronne. 17

12. Zasady organizacji pracy i nadzoru robót. Z niniejszą dokumentacją zostaną zapoznane następujące osoby wyższego dozoru ruchu i kierownictwa K.S. Wieliczka: Kierownik Działu Robót Górniczych Nadsztygarzy DRG i DW i UR Kierownik Działu Wentylacji Kierownik Działu Mierniczego Główny Geolog Kierownik Działu Energo-Mechanicznego Służba BHP Znajomość tą osoby kierownictwa oraz dozoru ruchu winny potwierdzić własnoręcznym podpisem. W przypadku prowadzenia robót na danej zmianie roboczej, przynajmniej raz na zmianę prowadzona będzie kontrola przez osobę niższego lub średniego dozoru ruchu specjalności górniczej.ponadto przodek będzie kontrolowany przez osoby dozoru wyższego i kierownictwa K.S. Wieliczka z następującą częstotliwością: 1 x na tydzień przez Nadsztygara Górniczego 1 x na miesiąc przez KDRG Doraźnie wg potrzeby przez Geologa Górniczego Doraźnie wg potrzeby przez Służbę Mierniczą Górnik przodowy zespołu wykonującego roboty opisane w niniejszej dokumentacji odpowiada za zgodne z przepisami kontrolowanie zawartości metanu w przodku, bieżące kontrolowanie stropu wyrobiska w przodku, obserwowanie zachowania stropu, spągu i ociosów wyrobiska, dokładną obrywkę skał, właściwy dobór narzędzi pracy, sprawdzenie stanu technicznego sprzętu oraz narzędzi pracy oraz wykonywanie prac w sposób określony w dokumentacji technicznej i technologii robót (w tym również za przestrzeganie zasad określonych w załączonych do dokumentacji instrukcjach stanowiskowych i instrukcjach bezpiecznego wykonywania pracy). Przed rozpoczęciem pracy pracownik powinien sprawdzić w zakresie swoich kompetencji warunki w miejscu pracy, a w szczególności techniczne środki bezpieczeństwa oraz narzędzia. Wyniki sprawdzenia przekazuje osobie dozoru ruchu. Osoby dozoru odpowiadają za zapewnienie bezpiecznego wykonywania wszystkich czynności związanych z prowadzonymi robotami, przeszkolenie załogi i sprawdzenie znajomości projektu, technologii i dołączonych do dokumentacji szczegółowych instrukcji, bieżącą kontrolę prawidłowości prac ujętych w niniejszej dokumentacji, wizualną kontrolę zachowania się stropu i ociosów wyrobiska, bieżące instruowanie i kontrolowanie podległych pracowników w zakresie prawidłowego wykonywania projektowanych robót ujętych w dokumentacji. Wszelkie ustalenia zawarte w niniejszej dokumentacji są zgodne z zasadami określonymi przez obowiązujące przepisy. 18

Rys. 3 Opis inwentaryzacyjny odcinek 1 - fot. 1-2 19

Rys. 4 Opis inwentaryzacyjny odcinek 2 - fot. 3 Rys. 5 Opis inwentaryzacyjny odcinek 3 - fot. 1 22

Rys. 5 Opis inwentaryzacyjny odcinek 3 fot. 9-10 26

Rys. 6 Opis inwentaryzacyjny bramy murowe - fot. 1-2 30

Rys. 6 Opis inwentaryzacyjny bramy murowe - fot. 3-4 31

PRZEDMIAR ROBÓT Załącznik 5 Lp. Opis zadania Jednostka Ilość Odcinek 1. Rabowanie odrzwi obudowy z drewna okrągłego szt. 6 1 2. Rabowanie stropnic z drewna okrągłego w gniazdach szt. 5 1 3. Rabowanie odrzwi obudowy z drewna kantowego szt. 37 3 4. Rabowanie półodrzwi obudowy z drewna kantowego Szt. 14 3 5. Rabowanie stropnicy z drewna kantowego w gniazdach szt. 1 3 6. Demontaż wykładki stropu m 2 174 1,3 7. Demontaż wykładki ociosu m 2 151 1,3 8. Demontaż barierek dł. 1.2m 1,5m szt. 24 3 9. Przybierka młotkiem pneumatycznym spągu, wylewki betonowej (do niwelacji 0,2m) m 3. 32 3 10. Przybierka młotkiem pneumatycznym ociosu m 3. 43 3 11. Zabudowa odrzwi obudowy z drewna okrągłego Ø 0,2m : stojaki dł. 3,0m, stropnice dł. 2,5m szt. 5 1 12. Zabudowa stropnic w gniazdach z drewna Ø 0,2m :dł. 3,0m szt. 5 1 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 2,8m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 3,0m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 3,2m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 3,7m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 4,2m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnica dł. 4,6m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnica dł. 4,8m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 5,1m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 5,6m Zabudowa odrzwi obudowy z drewna kantowego struganego :0,3m x 0,3m dł. stojaki 3,0m, stropnice dł. 6,0m szt. 29 3 szt. 10 3 szt. 2 3 szt. 6 3 szt. 6 3 szt. 1 3 szt. 1 3 szt. 1 3 szt. 2 3 szt. 4 3 23. Zabudowa wykładki stropu z desek struganych o gr. 0,05m m 2 168 1,3 24. Zabudowa wykładki ociosów z desek struganych o gr. 0,032m m 2 155 1,3 25. Wiercenie otworów kontrolnych w stropie o dł. min. 2,0m szt. 4 1 26. Prze murówka obudowy ceglanej bram wejściowych m 15 32

27. Odstawa urobku współczynnik rozluźnienia 1,5 m 3 112,5 1,3 28. Odstawa drewna odpadowego m 3 44 1,3 Transport materiałów ręczny na trasie # Kingi poziom III komora Jezioro Wessel poziom III, długość trasy 1270 m. Odstawa urobku na trasie komora Jezioro Wessel otwór zsypowy podł. Hauer poz. III, długość trasy 770m ( ewentualnie # Kingi poziom III długość trasy 1270 m). 33