SPIS TREŚCI: 1. OPIS STANU FORMALNO-PRAWNEGO... 2 1.1. Podstawy prawne wykonania opracowania... 2 1.2. Dane podstawowe o obiekcie... 2 1.3. Opis istniejących w bezpośrednim zasięgu oddziaływania terenów i obiektów podlegających ochronie akustycznej... 4 2. OKREŚLENIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W ZAKRESIE KLIMATU AKUSTYCZNEGO... 7 2.1. Obliczenia równoważnego poziomu dźwięku... 7 2.1.1. Założenia do modelu obliczeniowego... 7 2.1.2. Metoda prognozowania równoważnego poziomu dźwięku... 8 2.1.3. Wyniki obliczeń równoważnego poziomu dźwięku... 8 3. OPIS DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 9 4. OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA... 10 5. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM INFORMACJI ZAWARTYCH W PRZEGLĄDZIE... 11 6. LITERATURA... 13 7. ZAŁĄCZNIKI... 13 1
1. OPIS STANU FORMALNO-PRAWNEGO 1.1. Podstawy prawne wykonania opracowania Podstawą wykonania opracowania jest Umowa nr I/170/ZP-D-9/2011 z dnia 15 lutego 2011 r. zawarta pomiędzy Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie, a firmą EKKOM Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. Ponadto niniejsze opracowanie wykonano na podstawie następujących dokumentów i aktów prawnych: 1. Decyzja Wojewody Małopolskiego z dnia 18 września 2003 r. [6], 2. Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla budowy obwodnicy Zabierzowa w ciągu drogi krajowej nr 79 [7], 3. Prawo Ochrony Środowiska (Art. 237 Art. 242) [2]. 1.2. Dane podstawowe o obiekcie Niniejsze opracowanie obejmuje odcinek drogi krajowej Nr 79 położony w granicach administracyjnych gminy Zabierzów w powiecie krakowskim (województwo małopolskie) o długości około 11 km (rys. 1.1). Rys. 1.1 Droga krajowa Nr 79 odcinek zlokalizowany na terenie gminy Zabierzów [10] 2
Przegląd ekologiczny dla drogi krajowej nr 79 w gminie Zabierzów wraz z określeniem granic obszaru Poniżej na fot. 1.1 i fot. 1.2 przedstawiono widok analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79, dla którego wykonano niniejszy przegląd ekologiczny. Fot. 1.1. Analizowany odcinek drogi krajowej Nr 79 zlokalizowany w granicach administracyjnych gminy Zabierzów (km około 354+000) Fot. 1.2. Analizowany odcinek drogi krajowej Nr 79 zlokalizowany w granicach administracyjnych gminy Zabierzów (km około 362+870) Analizowany odcinek drogi krajowej nr 79 jest jednojezdniową drogą międzyregionalną, która posiada klasę GP. Prowadzi ona od Warszawy (woj. mazowieckie) przez Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Kraków (woj. małopolskie) do 3
Przegląd ekologiczny dla drogi krajowej nr 79 w gminie Zabierzów wraz z określeniem granic obszaru Bytomia (woj. śląskie). Jest ona jedną z trzech podstawowych tras łączących Kraków z Katowicami. Stanowi na tym odcinku alternatywę dla autostrady A4 i drogi krajowej nr 94. 1.3. Opis istniejących w bezpośrednim zasięgu oddziaływania terenów i obiektów podlegających ochronie akustycznej W sąsiedztwie drogi krajowej nr 79 dla terenów gminy Zabierzów obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego [8], [9], na podstawie których można określić sposób zagospodarowania terenu na analizowanym w ramach niniejszego przeglądu ekologicznego obszarze. Na początku odcinka (od strony Krakowa) przeważają tereny usług z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej. Dalej mija się teren kolei oraz tereny usług komercyjnych, użytków rolnych i zieleni urządzonej. W centrum Zabierzowa oraz Kochanowa występują przede wszystkim tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej oraz lokalnie tereny usług publicznych. Następnie na terenie sołectwa Niegoszowice droga sąsiaduje z terenami upraw rolnych i lasami sołectwa Kleszczów. Kolejnym sołectwem na trasie jest Rudawa oraz Młynka gdzie w rejonie analizowanej drogi dominują tereny mieszkaniowousługowe oraz upraw rolnych. Dla niektórych z ww. rodzajów terenów obowiązują wartości dopuszczalne poziomu hałasu, które zestawiono w niniejszym rozdziale w tabl. 1.1. Na terenie Zabierzowa i Kochanowa w sąsiedztwie analizowanej drogi znajduje się kilka budynków wpisanych do rejestru zabytków w tym m.in. willa murowanodrewniania przy ul. Krakowskiej 101 w Zabierzowie (1901 r.) (fot. 1.3), Kościół św. Franciszka z Asyżu, drewniana willa z końca XIX w w Kochanowie (fot. 1.4). Oprócz budynków wpisanych do rejestru zabytków przy analizowanej drodze znajduje się klika budynków sprzed II wojny światowej oraz kilka kapliczek [7]. Droga krajowa nr 79 na terenie gminy Zabierzów przebiega częściowo przez Tenczyński Park Krajobrazowy oraz częściowo po jego granicy (rys. 2). Najbliższe obszary Natura 2000 to Krzeszowice PLH120044, który znajduje się w odległości około 7 km na zachód od analizowanego odcinka drogi oraz obszar Dolinki Jurajskie PLH120005 w odległości 3 km na północ (rys. 3). Analizowany odcinek drogi nie oddziałuje na wymienione obszary Natura 2000 w zakresie hałasu. Fot. 1.3 Willa murowano-drewniania w Zabierzowie (1901 r.) Fot. 1.4 Drewniana willa z końca XIX w. w Kochanowie 4
Przegląd ekologiczny dla drogi krajowej nr 79 w gminie Zabierzów wraz z określeniem granic obszaru Rys. 2 Granice Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego [11] Rys. 3 Obszary Natura 2000 położone najbliżej analizowanego odcinka drogi [12] 5
Tabl. 1.1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby [4]. Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Drogi lub linie kolejowe (1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu L Aeq D L Aeq N L Aeq D L Aeq N Lp. Rodzaj terenu przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującym przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 1 2 3 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży (2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjnowypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowousługowe 50 45 45 40 55 50 50 40 60 50 55 45 4 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców (3) 1. Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych. 2. W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy. 6
3. Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tyś. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tyś., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 2. OKREŚLENIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W ZAKRESIE KLIMATU AKUSTYCZNEGO Oddziaływanie drogi krajowej nr 79 w granicach administracyjnych gminy Zabierzów określono na podstawie wyników obliczeń akustycznych wykonanych w ramach raportu oddziaływania na środowisko [7] oraz w ramach niniejszego opracowania. Zasięgi oddziaływania hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów poruszających się po analizowanym odcinku drogi krajowej, obliczone w ramach raportu przeniesiono wprost do niniejszego przeglądu ekologicznego i przedstawiono na mapach ewidencyjnych. Dla odcinka drogi, dla którego nie wykonywano raportu oddziaływania na środowisko (od km 360+893 do km 362+967) wykonano obliczenia akustyczne zgodnie z poniższym opisem. 2.1. Obliczenia równoważnego poziomu dźwięku 2.1.1. Założenia do modelu obliczeniowego W celu wykonania obliczeń równoważnego poziomu dźwięku dla terenów zlokalizowanych w ciągu analizowanego odcinka drogi krajowej Nr 79, przyjęto następujące założenia: do modelowania hałasu wykorzystano pakiet programowy SoundPLAN w wersji 7.0 firmy SoundPLAN LLC posiadający moduły służące do wprowadzania danych, ich kontroli oraz modyfikacji, generowania numerycznej mapy terenu, jak również wprowadzania parametrów ruchu drogowego i warunków meteorologicznych, do wykonania obliczeń przyjęto francuską metodę obliczeniową NMPB Routes-96 (Guide du Bruit). Metoda ta posłużyła do wykonania obliczeń przedstawiających przestrzenny rozkład klimatu akustycznego w otoczeniu przedmiotowego odcinka drogi, w obliczeniach hałasu użyte zostały dwie kategorie pojazdów samochodowych tj. pojazdy lekkie i ciężkie. Do kategorii pojazdów lekkich (mniej niż 3.5 tony masy poj.) zaliczono samochody osobowe i dostawcze, natomiast do kategorii pojazdów ciężkich (masa równa lub większa od 3.5 tony) zaliczono samochody ciężarowe, samochody ciężarowe z przyczepą, autobusy, motocykle oraz pojazdy rolnicze, przyjęto następujące prędkości pojazdów: 50km/h w terenie zabudowanym, 60km/h poza terenem zabudowanym, w modelu obliczeniowym wyróżniono następujące przypadki pochylenia niwelety jezdni: a) pochylenie zbliżone do poziomu, lub pochylenie jednostajne w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu, nie przekraczające 2%, b) wzniesienie w kierunku ruchu większe niż 2%, c) spadek, którego pochylenie w kierunku ruchu jest większe od 2%, w obliczeniach uwzględniono przestrzenne ukształtowanie terenu sąsiadującego z przedmiotowymi odcinkami, 7
do modelu zaimportowano warstwę budynków wraz z ich obrysem po rzucie dachów oraz wysokością względną, dla potrzeb obliczeniowych (sporządzenia mapy imisji dźwięku) w związku z oceną narażenia na hałas zabudowy chronionej, punkty oceny zlokalizowano na wysokości 4 m nad poziomem terenu przy użyciu siatki o wymiarze 10 m. 2.1.2. Metoda prognozowania równoważnego poziomu dźwięku Do analiz hałasu przyjęto francuską krajową metodę obliczeń NMPB-Routes - 96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), określoną w Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6 i francuskiej normie XPS 31-133 zgodnie z Załącznikiem II do Dyrektywy 2002/49/WE [1]. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji hałasu, metoda wykorzystuje wartości emisji z Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980. Emisje te uwzględniają różne stany ruchu zarówno przy jeździe swobodnej, jak i w otoczeniu skrzyżowań. W metodzie opisywany jest szczegółowy proces stosowany do obliczeń poziomu hałasu w sąsiedztwie drogi, uwzględniając warunki meteorologiczne mające wpływ na propagację dźwięku. Metoda ta jest zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska [3]. Prognozę równoważonego poziomu dźwięku wykonano w programie Soundplan wersja 7.0. Aktualna wersja oprogramowania wykonuje obliczenia zgodnie z metodą zalecaną przez ISO 9613-2 [5] oraz NMPB Routes 96 metodą francuską, uwzględniającą w sposób sprecyzowany wpływ warunków meteorologicznych na propagację hałasu. Algorytm poszukiwania tras propagacji fali akustycznej pomiędzy źródłem a odbiorcą oparty jest na założeniu liniowego źródła hałasu. Odpowiada ono poszczególnym jezdniom ruchu, których moc akustyczna jest definiowana w odniesieniu do jednostki długości. W celu wykonania prognoz hałasu, metoda NMPB-Routes-96 wymaga wprowadzenia szeregu danych dotyczących zarówno parametrów techniczno ruchowych jak i czynników lokalizacyjnych. Uzyskane dane umożliwiają ocenę klimatu akustycznego w otoczeniu istniejącego lub projektowanego odcinka drogi, a wyniki obliczeń z uwzględnieniem przeciętnego błędu (± 1.5 db) można bezpośrednio odnosić do wartości dopuszczalnych dla danego rodzaju terenu i zabudowy. Wyniki obliczeń przedstawiono w załączniku Z1 do niniejszego opracowania. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska [3] wyniki tych obliczeń mogą być odnoszone do wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu [4]. 2.1.3. Wyniki obliczeń równoważnego poziomu dźwięku W celu określenia oddziaływania ruchu pojazdów odbywającego się po analizowanym odcinku drogi krajowej nr 79 w zakresie hałasu posłużono się wynikami obliczeń akustycznych wykonanych w ramach raportu oddziaływania na środowisko [7]. Natomiast dla odcinka drogi (od km 360+893 do km 362+967), który nie był objęty zakresem raportu wykonano obliczenia akustyczne w ramach niniejszego przeglądu ekologicznego. W tym celu użyto francuskiej metody NMPB- Routes 96 zgodnej z rozporządzeniem Ministra Środowiska [3] w programie SoundPLAN wersja 7.0. Wyniki obliczeń hałasu przedstawiające obszarowy rozkład klimatu akustycznego przedstawiono w załączniku Z1 do niniejszego opracowania. Na podstawie wyników obliczeń akustycznych wykonanych w ramach raportu 8
oddziaływania na środowisko oraz niniejszego przeglądu ekologicznego można określić stan klimatu akustycznego w sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79 zlokalizowanej w granicach administracyjnych gminy Zabierzów. Analizując wyniki obliczeń należy stwierdzić, że tereny podlegające ochronie akustycznej, zlokalizowane w bliskiej odległości od krawędzi jezdni znajdują się w zasięgach oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Niekorzystna sytuacja akustyczna w sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79 wynika z faktu, iż tereny podlegające ochronie przeciwdźwiękowej nie są w żaden sposób chronione przed oddziaływaniem pochodzącym od ruchu pojazdów (z uwagi na brak możliwości zastosowania na tym odcinku skutecznych zabezpieczeń przeciwhałasowych, np. w formie ekranów akustycznych). W chwili obecnej natężenie ruchu na przedmiotowym odcinku drogi, które w decydujący sposób wpływa na poziom hałasu w sąsiedztwie dróg jest znaczne i wynosi około 15.000 pojazdów na dobę (w m. Zabierzów), w tym około 10% udziału pojazdów ciężkich [7]. Duże natężenie wynika z faktu, iż jest to droga alternatywna dla płatnego odcinka autostrady A4 oraz drogi krajowej nr 94, łącząca województwo małopolskie i śląskie. Znaczne natężenie ruchu oraz brak możliwości zastosowania zabezpieczeń akustycznych są przyczyną istnienia niekorzystnych warunków akustycznych w sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79. 3. OPIS DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Analizowany w ramach niniejszego przeglądu ekologicznego odcinek drogi krajowej nr 79 sąsiaduje z terenami podlegającymi ochronie akustycznej. Tereny te w chwili obecnej nie są w żaden sposób zabezpieczone przed oddziaływaniem hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów. Dodatkowo na przedmiotowym odcinku drogi odbywa się ruch o charakterze tranzytowym o znacznym natężeniu. Jest to przyczyną niekorzystnej sytuacji akustycznej, jaka istnieje w chwili obecnej na analizowanym obszarze. W ramach opracowania przeglądu ekologicznego przeanalizowano zarówno techniczne jak i organizacyjne możliwości zabezpieczenia terenów podlegających ochronie akustycznej przed oddziaływaniem hałasu. W przypadku przedmiotowego odcinka drogi krajowej, nie ma możliwości technicznych zabezpieczenia terenów podlegających ochronie akustycznej przed oddziaływaniem hałasu, ponieważ tereny te zlokalizowane są w zbyt bliskim sąsiedztwie drogi (brak miejsca na zastosowanie urządzeń przeciwdźwiękowych). Dodatkowym utrudnieniem są liczne zjazdy z drogi krajowej do posesji prywatnych, budynków usługowych oraz skrzyżowania z drogami i ulicami lokalnymi. Ekrany akustyczne (w miejscach gdzie zabudowa jest cofnięta) musiałyby zatem posiadać przerwy na każdy zjazd do posesji oraz skrzyżowanie, co znacznie obniżyłoby ich skuteczność. Zastosowanie urządzeń z wieloma przerwami nie spowodowałoby redukcji poziomu dźwięku w takim stopniu, aby tereny podlegające ochronie akustycznej znalazły się poza zasięgiem oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Stanowiłoby także zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego związane z ograniczeniem widoczności. Można natomiast zastosować w przedmiotowym przypadku działania o charakterze organizacyjnym, mające na celu ograniczenie poziomu dźwięku na analizowanych terenach. Jednym z nich jest opracowywana w chwili obecnej dokumentacja projektowa drogowej obwodnicy m. Zabierzów i Kochanów w ciągu 9
analizowanej drogi krajowej nr 79. Projektowana obwodnica przejmie większość ruchu samochodowego (szczególnie o charakterze tranzytowym) z istniejącego w chwili obecnej odcinka drogi przebiegającego przez centrum tych miejscowości. Działanie to na pewno spowoduje obniżenie poziomu hałasu. Należy jednak zaznaczyć, że redukcja natężenia ruchu na istniejącej drodze nie będzie na tyle duża, żeby całkowicie ograniczyć ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne na terenach podlegających ochronie, szczególnie tych zlokalizowanych najbliżej krawędzi jezdni. Można się natomiast spodziewać, że tereny zlokalizowane w większej odległości, które w chwili obecnej znajdują się w zasięgu oddziaływania dźwięku o wysokim poziome, przestaną być narażone na hałas o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. 4. OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA Zgodnie z zapisami art. 135 ust. 1 Prawa ochrony środowiska [1] obszar ustanawia się wówczas, gdy mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem ( ) trasy komunikacyjnej. W rozdziale 3 niniejszego przeglądu ekologicznego przeanalizowano możliwości zabezpieczenia terenów podlegających ochronie akustycznej przed oddziaływaniem hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów poruszających się po analizowanym odcinku drogi krajowej nr 79. Żadne z rozwiązań nie spowoduje takiej poprawy stanu klimatu akustycznego, aby dotrzymany był dopuszczalny poziom hałasu w środowisku na terenach zlokalizowanych najbliżej krawędzi jezdni. Biorąc pod uwagę zapisy ww. artykułu, brak możliwości technicznych zastosowania skutecznych i bezpiecznych ekranów akustycznych (rozwiązań technicznych), wdrożenie rozwiązań organizacyjnych (kompleksowa dokumentacja projektowa dla budowy obwodnicy Zabierzowa, która jest obecnie w opracowaniu) oraz brak możliwości określenia zasięgu oddziaływania istniejącej drogi po wybudowaniu obwodnicy w ramach niniejszego przeglądu nie proponuje się utworzenia obszaru. Na załącznikach graficznych (kopie map ewidencyjnych stanowiących załącznik Z1) wskazano aktualny zasięg przekroczeń wartości dopuszczalnych oddziaływania akustycznego. Po wybudowaniu obwodnicy i stabilizacji na niej ruchu zaleca się wykonanie aktualizacji przedstawionych zasięgów i ewentualne utworzenie obszaru o następujących ograniczeniach w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dla budynków oraz sposobu korzystania z terenu: 1. Wypłata jednorazowych odszkodowań dla mieszkańców w chwili obecnej niepraktykowana ze względu na brak stosownych uregulowań prawnych, 2. Wymiana stolarki okiennej w celu zachowania właściwego klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, 3. Wykup nieruchomości i rozbiórka lub zmiana funkcji, czyli przeznaczenie budynków na cele niemieszkalne, 4. Wprowadzenie zakazu lokalizowania zabudowy mieszkaniowej w obszarze. W razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne. 10
5. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM INFORMACJI ZAWARTYCH W PRZEGLĄDZIE W ramach niniejszego przeglądu ekologicznego określono oddziaływanie drogi krajowej nr 79 w granicach administracyjnych gminy Zabierzów w zakresie hałasu. Dokonano tego na podstawie wyników obliczeń akustycznych wykonanych w ramach raportu oddziaływania na środowisko [7] oraz w ramach przedmiotowego opracowania. Zasięgi oddziaływania hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów poruszających się po analizowanym odcinku drogi krajowej, obliczone w ramach raportu przeniesiono wprost do niniejszego przeglądu ekologicznego i przedstawiono na mapach ewidencyjnych. Dla odcinka drogi, dla którego nie wykonywano raportu oddziaływania na środowisko (od km 360+893 do km 362+967) wykonano obliczenia akustyczne. Analizując wyniki obliczeń należy stwierdzić, że tereny podlegające ochronie akustycznej, zlokalizowane w bliskiej odległości od krawędzi jezdni znajdują się w zasięgach oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Niekorzystna sytuacja akustyczna w sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79 wynika z faktu, iż tereny podlegające ochronie przeciwdźwiękowej nie są w żaden sposób chronione przed oddziaływaniem pochodzącym od ruchu pojazdów (z uwagi na brak możliwości zastosowania na tym odcinku skutecznych zabezpieczeń przeciwhałasowych, np. w formie ekranów akustycznych). W chwili obecnej natężenie ruchu na przedmiotowym odcinku drogi, które w decydujący sposób wpływa na poziom hałasu w sąsiedztwie dróg jest znaczne i wynosi około 15.000 pojazdów na dobę (w m. Zabierzów), w tym około 10% udziału pojazdów ciężkich [7]. Duże natężenie wynika z faktu, iż jest to droga alternatywna dla płatnego odcinka autostrady A4 oraz drogi krajowej nr 94, łącząca województwo małopolskie i śląskie. Znaczne natężenie ruchu oraz brak możliwości zastosowania zabezpieczeń akustycznych są przyczyną istnienia niekorzystnych warunków akustycznych w sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 79. Dla przedmiotowego odcinka drogi krajowej, nie ma możliwości technicznych zabezpieczenia terenów podlegających ochronie akustycznej przed oddziaływaniem hałasu, ponieważ tereny te zlokalizowane są w zbyt bliskim sąsiedztwie drogi (brak miejsca na zastosowanie urządzeń przeciwdźwiękowych). Dodatkowym utrudnieniem są liczne zjazdy z drogi krajowej do posesji prywatnych, budynków usługowych oraz skrzyżowania z drogami i ulicami lokalnymi. Ekrany akustyczne (w miejscach gdzie zabudowa jest cofnięta) musiałyby zatem posiadać przerwy na każdy zjazd do posesji oraz skrzyżowanie, co znacznie obniżyłoby ich skuteczność. Zastosowanie urządzeń z wieloma przerwami nie spowodowałoby redukcji poziomu dźwięku w takim stopniu, aby tereny podlegające ochronie akustycznej znalazły się poza zasięgiem oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Stanowiłoby także zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego związane z ograniczeniem widoczności. Można natomiast zastosować działania o charakterze organizacyjnym, mające na celu ograniczenie poziomu dźwięku na analizowanych terenach. Jednym z nich jest opracowywana w chwili obecnej dokumentacja projektowa drogowej obwodnicy m. Zabierzów i Kochanów w ciągu analizowanej drogi krajowej nr 79. Projektowana obwodnica przejmie większość ruchu samochodowego (szczególnie o charakterze tranzytowym) z istniejącego w chwili obecnej odcinka drogi przebiegającego przez centrum tych miejscowości. Działanie to na pewno spowoduje obniżenie poziomu 11
hałasu. Należy jednak zaznaczyć, że redukcja natężenia ruchu na istniejącej drodze nie będzie na tyle duża, żeby całkowicie ograniczyć ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne na terenach podlegających ochronie, szczególnie tych zlokalizowanych najbliżej krawędzi jezdni. Można się natomiast spodziewać, że tereny zlokalizowane w większej odległości, które w chwili obecnej znajdują się w zasięgu oddziaływania dźwięku o wysokim poziome, przestaną być narażone na hałas o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Żadne z rozwiązań proponowanych w ramach przeglądu ekologicznego nie spowoduje takiej poprawy stanu klimatu akustycznego, aby dotrzymany był dopuszczalny poziom hałasu w środowisku na terenach zlokalizowanych najbliżej krawędzi jezdni. W związku z brakiem możliwości technicznych zastosowania skutecznych i bezpiecznych ekranów akustycznych (rozwiązań technicznych), wdrożenie rozwiązań organizacyjnych (opracowywana dokumentacja projektowa dla budowy obwodnicy Zabierzowa) oraz brak możliwości określenia zasięgu oddziaływania istniejącej drogi po wybudowaniu obwodnicy w ramach niniejszego przeglądu nie proponuje się utworzenia obszaru. Po wybudowaniu obwodnicy i stabilizacji na niej ruchu zaleca się wykonanie aktualizacji przedstawionych zasięgów i ewentualnego utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. 12
6. LITERATURA [1] Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L 189 z dnia 18.07.2002 r.). [2] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008 Nr 25, poz. 150, z późniejszymi zmianami). [3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192. poz. 1392). [4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). [5] Polska Norma PN-ISO 9613-2:2002. Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczania. [6] Decyzja Wojewody Małopolskiego znak ŚR.III.SZy.6614/2/03 z dnia 18 września 2003 r. zobowiązująca Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie do sporządzenia przeglądu ekologicznego dla instalacji Droga krajowa nr 79 w granicach gminy Zabierzów. [7] Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla budowy obwodnicy Zabierzowa w ciągu drogi krajowej nr 79. Ars Vitae Pracownia Projektowa Anna Dorota Władyczka. Wrocław grudzień 2010 r. [8] Uchwała nr XII/64/03 Rady Gminy w Zabierzowie z dnia 30.05.2003 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sołectw Kochanów i Zabierzów w gminie Zabierzów (dostępna na załączonym DVD). [9] Uchwała nr XXVIII/161/04 Rady Gminy Zabierzów z dnia 15.04.2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Zabierzów w części obejmującej sołectwa: Brzezinka, Brzoskwinia, Karniowice, Kobylany, Młynka, Niegoszowice, Nielepice, Pisary, Radwanowice, Rudawa, Więckowice (dostępna na załączonym DVD). [10] www.mapa.szukacz.pl (08.03.2011 r.) [11] http://www.zpkwm.pl/krakow/parki.html (15.03.2011 r.) [12] http://natura2000.eea.europa.eu/# (15.03.2011 r.) 7. ZAŁĄCZNIKI Z1. Część rysunkowa Z2. Pisma 13