Podatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli Warszawa, 21 lutego 2011 r.
Udział ubezpieczeń w gospodarce Składka przypisana brutto z ubezpieczeń majątkowych oraz ubezpieczeń na życie to około 4 proc. polskiego PKB Ubezpieczyciele zatrudniają lub dają możliwość zatrudnienia około 130 tys. osób 13 proc. zobowiązań państwa z tytułu krajowych skarbowych papierów wartościowych to aktywa ubezpieczycieli Ponad 40 proc. aktywów ubezpieczycieli to środki zainwestowane w instrumenty dłużne Skarbu Ponad 40 proc. aktywów ubezpieczycieli to środki zainwestowane w instrumenty dłużne Skarbu Państwa
Ubezpieczyciele odgrywają istotną rolę w gospodarce Jedną z najważniejszych części działalności ubezpieczeniowej jest zarządzanie ryzykiem. Ubezpieczyciele przyczyniają się do zwiększenia stabilności działania przedsiębiorców, a w przypadku osób fizycznych zapewniają ochronę przed niekorzystnymi zdarzeniami życiowymi oraz pomagają gromadzić oszczędności Tworząc rezerwy i gromadząc kapitał, zapewniają środki na wypłatę odszkodowań w przypadku zdarzeń katastroficznych Działalność ubezpieczycieli ma charakter długoterminowy. Zobowiązania gwarantowane przez ubezpieczycieli mają często perspektywę kilkudziesięcioletnią. Istotą ubezpieczeń jest więc zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności w długim okresie. Model biznesowy ubezpieczycieli diametralnie różni się od modeli innych instytucji finansowych Inwestycje w instrumenty bezpieczne Obowiązek pokrycia zobowiązań za pomocą dobrze zdywersyfikowanych aktywów Głównym celem inwestycji jest utrzymywanie zdolności do wypłacalności, a nie zysk Każda nieprzemyślana zmiana warunków działania wpływa na obniżenie stabilności sektora, a pośrednio wpływa na zaufanie klientów
Sytuacja finansowa ubezpieczycieli majątkowych Wynik techniczny ubezpieczycieli majątkowych w latach 2005-2010 (mld zł) 2 1,5 1 0,5 0-0,5-1 2005 2006 2007 2008 2009 po III kw. 2010-1,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie KNF
Sytuacja finansowa ubezpieczycieli majątkowych cd. Combined ratio ubezpieczycieli majątkowych w latach 2005-2010 (proc.) 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 108,2 99,4 91,2 92,5 91,5 87,6 2005 2006 2007 2008 2009 II kw. 2010 Źródło: PIU
Sytuacja finansowa ubezpieczycieli majątkowych cd. Rok 2010 w ubezpieczeniach majątkowych Wypłata około 1,6 mld zł odszkodowań za 260 tys. szkód powodziowych Wyższa wartość wypłat odszkodowań z tytułu ubezpieczeń komunikacyjnych, spowodowana długą i srogą zimą Wpływ nowych regulacji prawnych na wartość wypłat odszkodowań, głównie w ubezpieczeniach komunikacyjnych Nowe wyzwania dla ubezpieczycieli majątkowych Wzrost kosztów związanych ze zjawiskami katastroficznymi Coraz wyższe koszty szkód osobowych
Obciążenia finansowe ubezpieczycieli w Polsce Obciążenia istniejące dziś Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny(35,7 mln zł w 2009 r.) Urząd Komisji Nadzoru Finansowego(23,28 mln zł w 2009 r.) Rzecznik Ubezpieczonych(3,66 mln zł w 2009 r.) CEPiK(71,69mlnzłw2009r.) Państwowa Straż Pożarna oraz Ochotnicza Straż Pożarna(37,8 mln zł w 2009 r.) Łączniew2009r.:172,13mlnzł Obciążenia, które mogą się pojawić w najbliższej przyszłości Koszty związane z wprowadzeniem dyrektywy europejskiej Solvency II tworzącej nowy reżim regulacyjny Koszty związane z projektem nowych systemów gwarancyjnych(igs)
Finansowanie systemu CEPiK (przykład obciążeń parafiskalnych) Obciążenia finansowe ubezpieczycieli, związane z budową systemu CEPiK(mln zł) 75 70 69,89 71,69 70,27 65 60 55 54,05 52,49 56,51 56,15 50 2004 2005 2006 2007 2008 2009 III kw. 2010 Źródło: PIU
Opodatkowanie aktywów instytucji finansowych w innych krajach Nie dotyczą rynku ubezpieczeniowego Zostały wprowadzone w związku z pomocą publiczną udzieloną bankom Ich główny cel to gromadzenie środków wzmacniających bezpieczeństwo sektora bankowego w przypadku potencjalnego kryzysu finansowego Głównym celem podatku bankowego nie było równoważenie budżetu. Zasileniu budżetu służą inne, liczne obciążenia fiskalne(cit, VAT, obowiązkowe wpłaty na rzecz instytucji rynku) Wyjątek potwierdzający regułę: Węgry
Skłonność do ubezpieczania się w Polsce Niska skłonność do ubezpieczania się Polaków: 3,6 mln ubezpieczeń autocasco dla klientów indywidualnych 6,6 mln ubezpieczeń mieszkań i domów letniskowych 10,6 mln indywidualnych ubezpieczeń na życie Tymczasem OC komunikacyjne, które jest obowiązkowe, ma w Polsce 15,7 mln klientów indywidualnych Udział ubezpieczeń w PKB w Polsce jest dwukrotnie niższy niż w 15 krajach starej UE Wprowadzenie podatku jeszcze bardziej zmniejszy skłonność do ubezpieczania się Źródło: opracowanie własne na podstawie KNF
Skłonność do ubezpieczania się w Polsce cd. Udział składki przypisanej brutto w PKB w poszczególnych krajach w 2009 r. (proc.) 14 13,3 13,0 12 10 8 10,3 9,8 9,2 9,0 8,8 8,4 7,9 7,7 7,4 7,1 6 4 2 6,0 5,8 5,8 5,2 5,1 4,5 4,5 3,9 3,8 3,2 3,1 2,8 2,7 2,6 2,5 2,1 1,7 1,7 1,5 1,3 0 Holandia Wielka Brytania Francja Szwajcaria Finlandia Portugalia Dania Belgia Szwecja Włochy Irlandia Niemcy Austria Słowenia Hiszpania Luksemburg Malta Cypr Norwegia Czechy Polska Węgry Słowacja Chorwacja Estonia Islandia Bułgaria Grecja Łotwa Litwa Rumunia Turcja Źródło: opracowanie własne na podstawie CEA
Suma bilansowa towarzystw ubezpieczeń (po III kw. 2010 r.) Struktura aktywów(proc.) Lokaty w papiery dłużne 33,4 40,8 Aktywa netto ub. na życie na ryzyko ubezpieczającego pozostałe 25,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie KNF
Suma bilansowa towarzystw ubezpieczeń (po III kw. 2010 r.) Struktura pasywów (proc.) 23,8 Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe pozostałe 76,2 Źródło: opracowanie własne na podstawie KNF
Stanowisko PIU w sprawie podatku od niektórych instytucji finansowych Dyskusję o opodatkowaniu rozpoczyna się w trudnym dla ubezpieczycieli momencie, gdy cały wysiłek branży skierowany jest na odwrócenie niekorzystnych trendów w szkodowości Opodatkowuje się aktywa, czyli inwestycje w papiery dłużne Skarbu Państwa oraz lokaty długoterminowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązań wobec klientów i poszkodowanych Koszt podatku będzie przeniesiony na klientów Podatek spowoduje obniżenie się i tak już niskiej skłonności do ubezpieczania się Wprowadzenie nowego podatku, niespotykanego w praktyce rynkowej, godzi w stabilność prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, a tym samym stanowi ryzyko systemowe dla całego sektora i milionów klientów Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń zwraca się z apelem do wszystkich parlamentarzystów oraz członków rządu o podjęcie decyzji o niewprowadzaniu w Polsce podatku obejmującego ubezpieczycieli, a także inne podmioty sektora finansowego.
Dziękujemy za uwagę