Rysunek 2.5. Zmiany temperatury na Ziemi



Podobne dokumenty
Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Zmiany w środowisku naturalnym

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez

Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY

Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

EFEKT CIEPLARNIANY. Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone).

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych

Relacje człowiek środowisko przyrodnicze

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2006

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2005

Leśnictwo. Lesistość według kontynentów Poziom rozszerzony

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Biuletyn Informacyjny. Warszawa 2007

Klaudia Stasiak Klaudia Sadzińska Klasa II c LO ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW I GAZÓW DLA ŚRODOWISKA

W jakim stopniu emerytura zastąpi pensję?

Światowa polityka klimatyczna

Efekt cieplarniany i warstwa ozonowa

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001

CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII

Przedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1

Początki początków - maj br.

Wzrost emisji CO Uderzenie w ziemię meteorytu Zderzenie galaktyk Zwiększenie masy słońca (większe przyciąganie słońca) Zderzenie dwóch planet

Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Układ klimatyczny. kriosfera. atmosfera. biosfera. geosfera. hydrosfera

Praca kontrolna semestr IV Przyroda... imię i nazwisko słuchacza

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic?

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

Globalne ocieplenie okiem fizyka

Bez względu na powód zmian jest cieplej

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

OFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej

Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego rolnictwa

ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT!

Alternatywne źródła energii - prezentacja scenariusza zajęć na godzinę do dyspozycji wychowawcy w gimnazjum. Autor: Joanna Łęcka

Klimat i pogoda poznaj różnice!

Energetyka, a odnawialne źródła energii.

ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY

7. EFEKT CIEPLARNIANY

Rolnictwo wobec zmian klimatu

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

Prof. dr hab. inż. Krystian PROBIERZ dr H.C. geolog górniczy Krótko o globalnym ociepleniu, emisji CO2 oraz produkcji węgla, w Polsce i na świecie

SPIS TREŚCI KSIĄŻKI NAUKA O KLIMACIE

OZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne. Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem? Mit Fakt

Definicja smogu i jego rodzaje.

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]

Część I Zmiany klimatu

Czego oczekuje Pokolenie Y od procesu rekrutacji w firmach #rekrutacjainaczej

Opole Serdecznie witamy

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Społeczeństwa i kultury w Europie Europa i jej granice

Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski

Typy strefy równikowej:

PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL

Efekt cieplarniany Nazwisko i Imię Data. Efekt cieplarniany

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton

PO CO NAM TA SPALARNIA?

Klimat na planetach. Szkoła Podstawowa Klasy VII-VIII Gimnazjum Klasa III Doświadczenie konkursowe 2

Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53

Niska emisja sprawa wysokiej wagi

Komentarz FOR do raportu o stanie spraw publicznych i instytucji państwowych na dzień zakończenia rządów koalicji PO-PSL ( )

Agata Gąsieniec Klasa V B

Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK

Raport 3 Koncepcja zmian w unijnej polityce energetycznoklimatycznej oraz proponowane kierunki jej modyfikacji wraz z uzasadnieniem i oceną skutków

SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Fizyka w chmurach

Hydrosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony i zasoby wody w biosferze.

Wielkość emisji zanieczyszczeń powietrza w Polsce

Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:

wodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

A8-0249/139. Julie Girling Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego COM(2013)0920 C7-0004/ /0443(COD)

XXXI MARATON WARSZAWSKI Warszawa,

Ratyfikacja drugiego okresu rozliczeniowego Protokołu z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu ZAŁĄCZNIK

Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej

Cennik połączeń krajowych CloudPBX. Cennik połączeń międzynarodowych CloudPBX

TECHNIKA A EKOLOGIA Jarosław Mrozek

ELEKTROENERGETYKA W POLSCE 2011 WYNIKI WYZWANIA ZIELONA GÓRA 18 LISTOPADA wybrane z uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych!

KONFERENCJA MIĘDZYNARODOWA. Warszawa

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Wydatki na ochronę zdrowia w

Jak działamy dla dobrego klimatu?

Dlaczego klimat się zmienia?

Wpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF

Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka

Transkrypt:

Globalne ocieplenie Klimat na Ziemi zawsze ulegał zmianom. Zaledwie 20 tysięcy lat temu, większość obszaru Europy Północnej była pokryta lądolodem, którego grubość przekraczała trzy kilometry. Analiza klimatu ostatnich kilkunastu tysięcy lat, czyli po ustąpieniu lądolodu z umiarkowanej strefy klimatycznej Europy, wykazała niewielkie fluktuacje temperatury. Jednak w XX stuleciu wyraźnie zaznaczył się wzrostowy trend temperatury na świecie. Za zjawisko to odpowiedzialny jest tak zwany efekt cieplarniany. Efekt cieplarniany (szklarniowy) rozumiany jest jako względnie szybki wzrost średniej temperatury przy powierzchni Ziemi, spowodowany obecnością gazów pochłaniających promieniowanie podczerwone (gazów szklarniowych). Efekt cieplarniany wystąpił już w początkowej fazie tworzenia się atmosfery. Wówczas jej skład sprzyjał wystąpieniu takiego zjawiska. Późniejsza ewolucja atmosfery osłabiła znacznie procesy cieplarniane, chociaż nigdy nie zostały zlikwidowane zupełnie. Obecnie temperatura na Ziemi wynosi w granicach 15 O C. Gdyby nie istniało zjawisko szklarniowe wynosiłaby zaledwie 18 O C. W XX wieku, na skutek antropogenicznej emisji gazów szklarniowych do atmosfery, sztucznie i nieświadomie wzmocniono efekt cieplarniany. Choć systematyczne obserwacje wybranych parametrów klimatycznych prowadzono w niektórych krajach od bardzo dawna, dopiero w połowie XIX wieku sieć tych obserwacji stała się wystarczająco gęsta, aby na jej podstawie można było wyciągać wnioski dotyczące globalnych zmian klimatu. Najczęściej obserwowanym obecnie parametrem klimatycznym jest temperatura powietrza przy powierzchni Ziemi. Mierzy się ją regularnie w około 5 tys. stacji meteorologicznych oraz na statkach pływających po morzach i oceanach. Na podstawie tych pomiarów szacuje się, że obecnie temperatura jest wyższa o około 0,5-0,7 O C od tej którą obserwowano 150 lat wcześniej (rysunek 2.5.). Dekada 1990 2000 roku była najcieplejszą nie tylko w ostatnich stu pięćdziesięciu latach, ale prawdopodobnie w całym ostatnim tysiącleciu. Rysunek 2.5. Zmiany temperatury na Ziemi

0,8 0,6 Zmiany średniej globalnej temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi w ciągu ostatnich 140 lat, wyrażone jako odchylenie od średniej wyliczonej dla okresu 1961-1990. Pokazane zakresy niepewności wyznaczonych średnich rocznych temperatury odpowiadają poziomowi ufności 95%. Zmiany średniej globalnej o temperatury powietrza [ C] 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6-0,8 1860 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000 Źródło: [Houghton i in., 2001]. W XX wieku zaobserwowano również stopniowe ogrzewanie się wód oceanu światowego. Pokrywa śnieżna na wysokich i średnich szerokościach geograficznych półkuli północnej zmniejszyła się o około 10% od połowy lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Postępuje proces cofania się lodowców górskich na całej kuli ziemskiej. Ma on szczególnie gwałtowny charakter dla wysokogórskich lodowców w obszarach tropikalnych. Zaobserwowano zmniejszenie się zasięgu lodu morskiego w lecie na półkuli północnej o 10-15% od połowy ubiegłego wieku. Zmniejszyła się również o około 40% średnia grubość lodu morskiego w Arktyce w ostatnich kilku dziesięcioleciach. [Różański, 2002] Proces efektu cieplarnianego jest stosunkowo prosty. Do atmosfery bezustannie dopływa energia słoneczna. Część jej odbijają chmury, część pochłaniają różne związki znajdujące się w atmosferze, taki jak: para wodna, dwutlenek węgla (CO 2 ), metan (CH 4 ), freony, halony, podtlenek azotu (N 2 O) oraz ozon (O 3 ), a resztę pochłania Ziemia. Ogrzana Ziemia oddaje ciepło w postaci promieniowania podczerwonego. Promieniowanie to ponownie jest pochłaniane przez te same związki uniemożliwiając ucieczkę ciepła w przestrzeń kosmiczną. [Dobrzański i in., 1997] Dzięki badaniom prowadzonym w lodach Antarktydy i Grenlandii zmierzono stężenie CO 2 w powietrzu z ostatnich setek, a nawet tysięcy lat. Pęcherzyki tego powietrza są uwięzione w lodzie i łatwo dają się mierzyć metodami laboratoryjnymi. Od początku XVII stulecia zaobserwowano nieustanny wzrost stężenia CO 2 od poziomu około 278 ppm do 370 ppm. Do dziś przybyło w atmosferze około 150 miliardów ton węgla. Rok

Za wzrost koncentracji CO 2 w powietrzu odpowiedzialna jest przede wszystkim antropogeniczna emisja tego gazu. Główne przyczyny jej zwiększenia to wzrost industrializacji (uprzemysłowienie) oraz zmiany użytkowania terenu (deforestacja). Rysunek 2.6. Emisja CO 2 według regionów Emisja wynikające ze wzrostu industrializacji 5 000 000 3 000 000 1 000 000 100 000 Gg Emisja wynikająca ze zmiany użytkowania terenu Źródło: [UNEP/GRID, 2006]. Dwie największe przyczyny emisji CO 2 związane z industrializacją to spalanie paliw kopalnych oraz produkcja cementu. W wyniku procesu spalana, do atmosfery przedostaje dwutlenek węgla, zakumulowany pod powierzchnią ziemi w postaci węgla, ropy lub gazu. Znaczne ilości CO 2 emitowane są także podczas produkcji wapna, głównego składnika cementu. 1 500 000 1 000 000 500 000 200 000 Gg

Szacuje się, że z procesów przemysłowych pochodzi ¾ dwutlenku węgla wyemitowanego na skutek działań człowieka. W 1999 roku do atmosfery uwolnione zostało niemal 29 mld ton CO 2, przy czym z tego 44% przypadło na energetykę, 21% na transport, a 19% na przemysł [OECD, 2002]. Za największych emitentów CO 2 uważa się Stany Zjednoczone, Japonię, Niemcy, Kanadę (rysunek 2.7.) Rysunek 2.7. Emisja CO 2 w wybranych krajach w 2002 roku Szwajcaria Szwecja Norwegia Francja Islandia Austria Włochy Dania UKD Irlandia Portugalia Hiszpania Japonia Nowa Zelandia Holandia Niemcy Belgia Meksyk Turcja Luxemburg Węgry Grecja Finlandia Korea Kanada USA Sowacja Australia Polska Czechy Emisja na jednostkę PKB Emisja na osobę Całkowita emisja 0,0 0,5 Źródło: [OECD Environmental, 2005]. Niezwykle ważna przyczyna wzrostu emisji CO 2 to deforestacja (wylesianie), która odpowiedzialna jest za 90% emisji wynikającej ze zmiany użytkowania terenu. Na Ziemi istnieją dwa wiecznie zielone typy lasów las równikowy (dżungla) oraz las borealny (tajga). Dżungla zajmująca 3,3% powierzchni Ziemi, zawiera 41,6% zasobów planetarne biomasy i produkuje 21,6% nowej biomasy rocznie. Tajga, zajmująca 2,4% powierzchni globu, skupia 13% biomasy i wytwarza 5,6% nowej materii organicznej. Szacuje się, iż na skutek działalności człowiek od 1850 roku ich powierzchnia zmniejszyła się o 20%. Naturalne procesy fotosyntezy zachodzące w lasach stanowią jedyną, oprócz rozpuszczania w oceanach, skuteczną metodę obniżania poziomu dwutlenku węgla w atmosferze w skali globalnej. Fotosynteza jest złożonym procesem fizykochemicznym, w którym pod wpływem energii świetlnej i przy udziale wody dwutlenek węgla wycofywany jest z atmosfery i włączany w związki organiczne. OECD Turcja Meksyk Węgry Szwecja Szwajcaria Portugalia Francj Słowacja Hiszpania Włochy Polska Islandia Norwegia Grecja Austria Nowa Zelandia UKD Japonia Dania Korea Niemcy Irlandia Holandia Belgia Czechy Finlandia Kanada Australia USA Luxemburg 0 5 OECD 10 15 20 Islandia Luxemburg Nowa Zelandia Norwegia Słowacja Irlandia Szwajcaria Dania Szwecja Węgry Portugalia Finlandia Austria Grecja Belgia Czechy Holandia Turcja Polska Hiszpania Australia Francja Meksyk Włochy Korea Kanada UKD Niemcy Japonia USA 0 2000 OECD [Mg/1000 USD] [Mg/1osoba] [mln Mg] 4000

Szacuje się, że udział CO 2 w globalnym ociepleniu planety wynosi około 60%. Za resztę efektu odpowiedzialny jest metan (NH 4 ), podtlenek azotu (N 2 O) oraz freony. Siła oddziaływania cieplarnianego tych gazów jest znacznie większa niż dwutlenku węgla, lecz ich emisja antropogeniczna oraz koncentracja w atmosferze dużo mniejsza. (tabela 2.3.). Tabela 2.3. Główne gazy cieplarniane Związek Koncentracja preindustrialna [ppm] Koncentratcja w 1998 roku Czas życia w atmosferze Główne źródła antropogeniczne Siła oddziaływania cieplarnianego Para wodna 1 3 1 3 kilka dni Dwutlenek węgla paliwa kopalne, (CO 2 ) produkcja cementu, 280 365 zmienny zmiana użytkowania 1 terenu Metan (CH 4 ) paliwa kopalne, uprawy 0,7 1,75 12 ryżu, hodowla zwierzęca 23 Tlenki azotu (NO X ) nawozy sztuczne, 0,27 0,31 114 procesy spalania 296 HFC-23 (CHF 3 ) 0 0,000014 260 elektronika, chłodnictwo 12000 HFC-134a (HF3CH 2 F) 0 0,0000075 13,8 chłodnictwo 1300 HFC-152a (HC 3 CHF 2 ) 0 0,0000005 1,4 procesy przemysłowe 120 Szściofluorek siarki (SF 6 ) 0 0,0000042 3200 energetyka 22200 Źródło: [UNEP/GRID, 2006]. Globalne stężenie CH 4 w atmosferze w 2002 roku wynosiło 1,76 ppm, i było ponad dwukrotnie większe niż przed dwustu laty, na początku ery przemysłowej. W okresie od 25 000 lat p.n.e. do XVI wieku naszej ery stężenie metanu było stałe. Poczynając od połowy XIX wieku zaczęło regularnie rosnąć, a obecnie tempo przyrostu wynosi około 1% rocznie. Metan powstaje w wyniku procesów beztlenowego rozkładu materii organicznej. W naturze warunki takie występują najczęściej na bagnach i obszarach podmokłych, zalewowych obszarach w strefie podzwrotnikowej i w tundrze. Antropogeniczna emisja metanu pochodzi przede wszystkim z: wykorzystywania ziemi pod uprawy ryżu; procesów trawiennych zwierząt hodowlanych, zwłaszcza przeżuwaczy; kopalń węgla kamiennego; procesów wydobywania i wykorzystywania gazu ziemnego; wysypisk i składowisk zawierających odpady organiczne. Potencjalnym dużym źródłem metanu mogą także się stać regiony podbiegunowe (np. tundra), jeżeli globalne ocieplenie spowoduje wyzwolenie gazu uwięzionego w wiecznej zmarzlinie i lodzie.

Podtlenek azotu (N 2 O) powstaje jako produkt uboczny spalania paliw kopalnych (zwłaszcza węgla) oraz używania nawozów azotowych. Globalna produkcja nawozów azotowych wywołuje 0,2-0,4% roczny wzrost poziomu N 2 O w atmosferze. Produkcja antropogenna jest już równa połowie produkcji naturalnej, której źródłami są gleby, oceany, rzeki i jeziora, pożary roślinności, wulkany i wyładowania atmosferyczne. Podtlenek azotu utrzymuje się w atmosferze około 150 lat, zanim rozłoży się w procesie fotodysocjacji na tlenek i dwutlenek azotu. [Czaja, 1998] Obserwowane oddziaływania antropogeniczne budzą coraz większy niepokój wśród naukowców, polityków oraz różnych organizacji międzynarodowych. Podejmowane są zatem liczne próby określenia potencjalnych zmian klimatycznych wywołanych efektem cieplarnianym. W ogłoszonym w sierpniu 2001 roku III Raporcie Międzyrządowego Panelu Zmian Klimatu opublikowano prognozy zmian klimatu do 2100 roku. Obliczenia objęły 35 najbardziej prawdopodobnych scenariuszy rozwoju społeczno-gospodarczego świata w bieżącym stuleciu. Najważniejsze wnioski wynikające z Raportu to: [Różański, 2002] wzrost średniej globalnej temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi w 2100 roku od 1,4 O C do 5,8 O C, w stosunku do średniej za lata 1961 1990; podniesienie się poziomu oceanu światowego o 0,2-0,7 m, wynikające głównie z rozszerzalności termicznej oceanu i częściowego topnienia lodowców kontynentalnych oraz czasz lodowych Grenlandii i Antarktydy; utrzymywanie się wzrostu globalnej temperatury i poziomu oceanu w XXII wieku, ze względu na bezwładność termiczna oceanu i stosunkowo długi średni czas przebywania dwutlenku węgla w atmosferze, nawet przy przyjęciu optymistycznego scenariusza rozwoju społeczno-gospodarczego świata. Konsekwencją zmian klimatycznych jest wzrost parowania z powierzchni lądów i oceanów, a także ilości opadów. Oznacza to, przyspieszenie procesu obiegu wody w przyrodzie. Szacuje się, że podwojenie zawartości gazów cieplarnianych spowoduje wzrost sumarycznej ilości opadów około 10%. Niestety, rozkład opadów nie będzie równomierny. Wnętrza kontynentów będą dotknięte niedoborem opadów. Można się spodziewać, że na znacznej części obecnych obszarów suchych i półsuchych deficyt wody pogłębi się, powodując intensyfikację pustynnienia i erozji. W szerokościach umiarkowanych ocieplenie klimatu spowoduje zanik pokrywy śnieżnej, zmniejszenie retencji i podniesienie poziomu wód gruntowych. Zwiększenie rozmiaru i częstości okresów burzowych oraz wzrost parowania sprzyjać będą powodziom i długim okresom niskich stanów wody w rzekach oraz

nasileniu erozji wodnej gleb. [Sadowski, 2002] Proces ten już się uwidocznił w latach 1990-2005. Długotrwałe upały sprzyjają powstawaniu smogu oraz rozprzestrzenianiu się alergenów powodujących schorzenia układu oddechowego. Nie wszystkie konsekwencje globalnego ocieplenia muszą być złe. Zmiany klimatyczne mogą się okazać pozytywne dla produkcji żywności. Granice wiecznej zmarzliny w Rosji i Kanadzie przesuną się na północ, co pozwoli wydatnie zwiększyć areał upraw. Można się także spodziewać zwiększonej asymilacji i przyspieszonej produkcji biomasy. Jest to tak zwany efekt użyźniania, który może polegać na oszczędniejszej gospodarce wodnej (ta sama ilość CO 2 może zostać zasymilowana przy mniejszym parowaniu z rośliny). Zjawisku temu podlegać jednak będą rośliny o określonym typie fotosyntezy, takie jak: ryż, fasola, ziemniaki, inne natomiast (np. kukurydza, proso) mogą zmniejszyć swoje plonowanie. Silne wiatry mogą rozpraszać skoncentrowane zanieczyszczenia. Ogólnie jednak niepożądane skutki środowiskowe, ekonomiczne i społeczne z pewnością przewyższą potencjalne korzyści.