Copyright 2013 by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana Published by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana

Tytuł oryginału: Joomla! Bible, Second Edition Tłumaczenie: Tomasz Walczak ISBN: 978-83-246-7925-6 Copyright 2013 by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana Published by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana All Rights Reserved. This translation published under license with the original publisher John Wiley & Sons, Inc Translation copyright 2014 by Helion S.A. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise, without either the prior written permission of the Publisher. Wiley and the Wiley logo are trademarks or registered trademarks of John Wiley & Sons, Inc., in the United States and other countries, and may not be used without written permission. Joomla! is a registered trademark of Open Source Matters, Inc. All other trademarks are the property of their respective owners. John Wiley & Sons, Inc. is not associated with any product or vendor mentioned in this book. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Wydawnictwo HELION dołożyło wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie bierze jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Wydawnictwo HELION nie ponosi również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie/joombi Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Printed in Poland. Oceń książkę Księgarnia internetowa Lubię to!» Nasza społeczność

Spis tre ci O autorze... 15 Podzi kowania... 17 Wprowadzenie... 19 Cz I Pierwsze kroki z systemem Joomla!... 25 Rozdzia 1. Wprowadzenie do systemu zarz dzania tre ci Joomla!... 27 Zarz dzanie tre ci za pomoc narz dzi o otwartym dost pie do kodu ród owego...28 Decydowanie o zastosowaniu systemu CMS...28 Decydowanie si na zastosowanie narz dzi o otwartym dost pie do kodu ród owego...29 Okre lanie, czy oprogramowanie o otwartym dost pie do kodu ród owego jest odpowiednie dla danej osoby...31 Odkrywanie systemu Joomla!...31 Decydowanie si na zastosowanie systemu Joomla!...33 Licencja open source systemu Joomla!...35 Architektura systemu Joomla!...35 Korzystanie z systemu CMS Joomla!...36 Korzystanie z narz dzia Joomla! Platform...36 U ywane technologie...37 Nowe wersje systemu Joomla!...37 Anga owanie si w ycie spo eczno ci zwi zanej z systemem Joomla!...38 Struktura spo eczno ci...38 Uczestnictwo w yciu spo eczno ci...39 Podsumowanie...40 Rozdzia 2. Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!... 41 Pobieranie plików instalacyjnych...41 Przegl d witryny JoomlaCode...42 Okre lanie zestawu potrzebnych plików...44 Wymagania techniczne...45 Wymagania dotycz ce serwera...45 Zapewnianie dost pu u ytkownikom i administratorom witryny...46 Instalowanie systemu Joomla!...47 Tworzenie lokalnej witryny rozwojowej...47 Instalowanie systemu na serwerze firmy hostingowej...49 Korzystanie z instalatora systemu Joomla!...50 Podsumowanie...55

6 Joomla! Biblia Rozdzia 3. Przegl d systemu Joomla!... 57 Wprowadzenie do frontonu...57 Wprowadzenie do struktury organizacyjnej tre ci...58 Wprowadzenie do struktury menu...62 Modu y i ich rola...63 Wprowadzenie do zaplecza...64 Przegl d interfejsów administracyjnych...65 Przegl d g ównego menu nawigacyjnego w systemie administracyjnym...69 Podsumowanie...73 Rozdzia 4. Wykorzystanie mo liwo ci w zakresie konfigurowania witryny... 75 Przegl d mened era Konfiguracja globalna...76 Poruszanie si po mened erze Konfiguracja globalna...76 Konfigurowanie komponentów...77 Korzystanie z obszarów roboczych mened era Konfiguracja globalna...78 Korzystanie z zak adki Witryna...78 Konfigurowanie opcji z zak adki System...84 Zarz dzanie opcjami z zak adki Serwer...87 Podsumowanie...90 Cz II Zarz dzanie tre ci i u ytkownikami... 91 Rozdzia 5. Zarz dzanie tre ci... 93 Tworzenie artyku ów...93 Wprowadzenie do mened era Artyku y...94 Obszar roboczy Utwórz artyku...98 Zarz dzanie tekstem wprowadzaj cym...107 Tworzenie artyku ów wielostronicowych...109 Zarz dzanie istniej cymi artyku ami...110 Publikowanie i ko czenie publikowania artyku ów...110 Wyró nianie artyku ów...111 Modyfikowanie artyku ów...112 Kopiowanie i przenoszenie artyku ów...113 Archiwizowanie artyku ów...114 Usuwanie artyku ów...115 Wprowadzenie do hierarchii tre ci w systemie Joomla!...117 Tworzenie hierarchii tre ci z wykorzystaniem kategorii...117 Wprowadzenie do mened era kategorii...118 Dodawanie nowych kategorii do witryny...121 Kopiowanie i przenoszenie kategorii...123 Edytowanie kategorii...124 Archiwizowanie kategorii i wydobywanie ich z archiwum...124 Usuwanie kategorii...125 Tworzenie typowych struktur tre ci...126 Korzystanie z globalnego mened era artyku ów...130 Okre lanie domy lnego formatowania artyku ów...130 Zmiana uk adu stron do edycji artyku ów...133 Ustawianie opcji kategorii...135 Dopracowywanie uk adu blogów i list...137 Zarz dzanie integracj i uprawnieniami...139 Podsumowanie...141

Spis tre ci 7 Rozdzia 6. Praca z edytorami i multimediami... 143 Korzystanie z edytorów dost pnych w systemie Joomla!...143 Korzystanie z edytora TinyMCE...144 Tworzenie tre ci bez pos ugiwania si edytorem WYSIWYG...151 Wprowadzenie do mened era Media systemu Joomla!...154 Praca z plikami multimedialnymi...156 Wczytywanie plików na serwer...156 Porz dkowanie plików...157 Wy wietlanie informacji o pliku...158 Wy wietlanie plików multimedialnych w witrynie...159 Podsumowanie...160 Rozdzia 7. Stosowanie zaawansowanych technik zarz dzania tre ci... 161 Korzystanie z modu ów do wy wietlania tre ci...162 Dodawanie niestandardowych tre ci do modu ów...162 Wy wietlanie najnowszych tre ci...164 Wy wietlanie najpopularniejszych tre ci...166 Udost pnianie u ytkownikom powi zanych tre ci...167 Losowe wy wietlanie grafik...172 Umieszczanie modu ów w artyku ach...173 Wprowadzanie tre ci zewn trznych do witryny...174 Korzystanie z wpinaczy...174 Wy wietlanie rozpowszechnianych tre ci...176 Zarz dzanie tre ci z poziomu frontonu...178 Wprowadzenie do zalet i ogranicze...179 Umo liwianie dodawania materia ów przez u ytkowników...180 Podsumowanie...184 Rozdzia 8. Praca z systemem menu... 185 Wprowadzenie do Projektanta menu...185 Tworzenie menu i zarz dzanie nimi...187 Tworzenie nowego menu...188 Edytowanie i usuwanie menu...190 Wprowadzenie do Projektanta pozycji menu...191 Tworzenie pozycji menu i zarz dzanie nimi...194 Tworzenie nowych pozycji menu...194 Przegl d ró nych typów pozycji menu...199 Tworzenie wielopoziomowych menu...228 Edytowanie i usuwanie pozycji menu...228 Kontrolowanie dost pu do menu i pozycji menu...230 Podsumowanie...231 Rozdzia 9. Zarz dzanie stron startow witryny... 233 Tworzenie strony startowej witryny...234 Wprowadzenie do domy lnych opcji uk adu zawarto ci...235 Stosowanie odr bnego szablonu dla strony startowej...239 Publikowanie artyku ów na stronie startowej...240 Wy wietlanie wyró nionych artyku ów...240 Tworzenie strony bez wyró nionych artyku ów...241 Publikowanie danych wyj ciowych komponentu na stronie startowej...242 Publikowanie modu ów na stronie startowej...243 Podsumowanie...244

8 Joomla! Biblia Rozdzia 10. Zarz dzanie u ytkownikami witryny... 245 Wprowadzenie do mened era U ytkownicy...246 Wprowadzenie do domy lnej hierarchii u ytkowników...248 Grupy u ytkowników frontonu...249 Kategorie u ytkowników zaplecza...251 Dodawanie u ytkowników do systemu...251 Tworzenie nowego u ytkownika...252 Korzystanie z okna dialogowego U ytkownicy: Utwórz konto u ytkownika...253 Zarz dzanie u ytkownikami...256 Modyfikowanie kont u ytkowników...256 Usuwanie kont u ytkowników...256 Blokowanie dost pu u ytkownikom...256 Dodawanie i edytowanie grup u ytkowników...257 Tworzenie systemu rejestrowania si u ytkowników we frontonie...259 Konfigurowanie procesu rejestracji u ytkowników...259 Stosowanie modu u Logowanie...262 Tworzenie strony logowania...262 Przekierowywanie u ytkowników po zalogowaniu lub wylogowaniu...263 Tworzenie strony do rejestrowania si u ytkowników...264 W czanie funkcji przypominania nazwy u ytkownika...265 W czanie funkcji ponownego ustawiania has a...266 Korzystanie ze strony z profilem u ytkownika...267 Kontrolowanie dost pu do tre ci i funkcji...268 Okre lanie, co u ytkownicy mog ogl da...269 Okre lanie, jakie czynno ci u ytkownicy mog wykonywa...271 Podsumowanie...272 Rozdzia 11. Tworzenie witryn z wieloma wersjami j zykowymi... 273 Funkcje mened era J zyki...273 Instalowanie nowych pakietów j zykowych...276 Modyfikowanie pakietów j zykowych...276 Udost pnianie tre ci w wielu j zykach...278 Konfigurowanie w pe ni wieloj zycznej witryny...278 Tworzenie struktury tre ci dostosowanej do wielu j zyków...280 W czanie pomocniczych dodatków...283 Podsumowanie...285 Cz III Praca z komponentami, modu ami i dodatkami... 287 Rozdzia 12. Korzystanie z mened era Reklamy... 289 Wprowadzenie do mened era Reklamy...290 Konfigurowanie komponentu Reklamy...293 Zarz dzanie klientami...294 Przegl d mened era Zarz dzanie klientami...294 Tworzenie klientów...296 Edytowanie klientów...298 Archiwizowanie klientów...299 Usuwanie klientów...299 Zarz dzanie kategoriami...301 Przegl d mened era Zarz dzanie kategoriami...301 Tworzenie kategorii...304

Spis tre ci 9 Edytowanie kategorii...307 Archiwizowanie kategorii...307 Usuwanie kategorii...308 Zarz dzanie reklamami...309 Tworzenie reklam...310 Edytowanie reklam...314 Archiwizowanie reklam...314 Usuwanie reklam...315 Badanie skuteczno ci reklam...316 Korzystanie z modu u Reklamy...318 Tworzenie nowego modu u Reklamy...320 Wy wietlanie reklam kontekstowych...320 Podsumowanie...321 Rozdzia 13. Praca z komponentem Kontakty... 323 Wprowadzenie do mened era Kontakty...323 Konfigurowanie komponentu Kontakty...326 Zarz dzanie kontaktami...331 Dodawanie nowych kontaktów...331 Edytowanie kontaktów...334 Archiwizowanie kontaktów...335 Usuwanie kontaktów...335 Zarz dzanie kategoriami...337 Tworzenie nowej kategorii...340 Edytowanie kategorii...343 Archiwizowanie kategorii...344 Usuwanie kategorii...344 Tworzenie formularzy kontaktowych...346 Podsumowanie...347 Rozdzia 14. U ywanie komponentu Doniesienia... 349 Wprowadzenie do mened era Doniesienia...349 Konfigurowanie komponentu Doniesienia...352 Zarz dzanie kana ami...355 Dodawanie nowych kana ów...355 Edytowanie kana ów informacyjnych...359 Archiwizowanie kana ów...360 Usuwanie kana u...360 Zarz dzanie kategoriami...362 Tworzenie nowych kategorii...365 Edytowanie kategorii...368 Archiwizowanie kategorii...368 Usuwanie kategorii...369 Podsumowanie...370 Rozdzia 15. Korzystanie z komponentów obs uguj cych wyszukiwanie... 373 Tworzenie skutecznej wyszukiwarki...374 Podstawowa wyszukiwarka systemu Joomla!...374 Wzbogacanie wyszukiwania w witrynie za pomoc wyszukiwarki indeksuj cej...375 Udost pnianie u ytkownikom odpowiedniej wyszukiwarki...378

10 Joomla! Biblia Konfigurowanie komponentów wyszukiwania...380 Zarz dzanie zindeksowan tre ci...385 ledzenie aktywno ci w wyszukiwarce...386 Podsumowanie...388 Rozdzia 16. Korzystanie z komponentu Zak adki... 389 Wprowadzenie do mened era Zak adki...389 Ustawianie komponentu Zak adki...392 Zarz dzanie odno nikami...396 Dodawanie nowych odno ników...396 Edytowanie odno ników...399 Archiwizowanie odno ników...400 Usuwanie odno nika...401 Zarz dzanie kategoriami odno ników...402 Tworzenie nowych kategorii...405 Edytowanie kategorii...408 Archiwizowanie kategorii...408 Usuwanie kategorii...409 Podsumowanie...410 Rozdzia 17. Praca z modu ami witryny... 411 Przegl d mened era Modu y...411 Tworzenie nowych modu ów...414 Kopiowanie modu ów...418 Edytowanie modu ów...419 Usuwanie modu ów...419 Przegl d modu ów witryny...420 Publikowanie archiwów za pomoc modu u Archiwum artyku ów...421 Przyci ganie uwagi za pomoc modu u Migawki...421 Wy wietlanie powi zanych tre ci za pomoc modu u Tematy pokrewne...423 Wy wietlanie kategorii przy u yciu modu u Kategorie artyku ów...423 Publikowanie modu u Artyku y z kategorii...424 Zarz dzanie reklamami za pomoc modu u Reklamy...427 Wzbogacanie systemu nawigacji za pomoc modu u cie ka powrotu...428 Tworzenie tre ci za pomoc modu u W asny HTML...429 Dodawanie zewn trznych tre ci za pomoc modu u Doniesienia...430 Dodawanie modu u Stopka...431 Modu Prze cznik j zyka...431 Wy wietlanie najnowszych tre ci za pomoc modu u Nowo ci...432 Publikowanie modu u Nowi u ytkownicy...433 Wy wietlanie modu u Logowanie...434 Tworzenie nawigacji za pomoc modu u Menu...435 Wy wietlanie popularnych tre ci za pomoc modu u Popularne...437 Wy wietlanie obrazków za pomoc modu u Grafika losowa...438 Udost pnianie wyszukiwarki za pomoc modu u Szukaj...439 Zaawansowane wyszukiwanie z wykorzystaniem modu u Wyszukiwarka indeksuj ca...440 Wy wietlanie informacji o witrynie za pomoc modu u Statystyka...441 Dodawanie kana ów RSS za pomoc modu u Kolporter...442 Publikowanie odno ników za pomoc modu u Zak adki...443 Wy wietlanie informacji o aktywno ci za pomoc modu u Go cimy...444 Wy wietlanie zewn trznych tre ci za pomoc modu u Wpinacz...445 Podsumowanie...446

Spis tre ci 11 Rozdzia 18. Praca z modu ami administratora... 447 Przegl d mened era Modu y...447 Tworzenie nowych modu ów...451 Kopiowanie modu ów...454 Edytowanie modu ów...455 Usuwanie modu ów...455 Przegl d modu ów administratora...457 Publikowanie modu u Lokalne menu zaplecza...457 Konfigurowanie modu u Menu zaplecza...458 Tworzenie niestandardowych tre ci za pomoc modu u W asny HTML...458 Wy wietlanie zewn trznych tre ci za pomoc modu u Doniesienia...459 Publikowanie modu u z informacjami o wersji systemu Joomla!...460 Wy wietlanie najnowszych artyku ów za pomoc modu u Nowe artyku y...461 Modu Zalogowani...462 Stosowanie modu u Logowanie...463 Modu narz dziowy Wieloj zyczno status...463 Wy wietlanie popularnych materia ów za pomoc modu u Popularne...464 Stosowanie modu u administratora Ikony skrótów...465 Wy wietlanie informacji o witrynie za pomoc modu u Statystyka...466 Stosowanie modu u Tytu strony...467 W czanie modu u Przybornik...467 Konfigurowanie modu u Pasek stanu...468 Podsumowanie...468 Rozdzia 19. Praca z dodatkami... 469 Wprowadzenie do mened era Dodatki...469 Edytowanie dodatków...472 Przegl d dodatków domy lnych...472 Dodatki z rodziny Uwierzytelnianie...474 Dodatki Captcha...477 Dodatki z rodziny Artyku y...478 Dodatki z rodziny Edytor...483 Dodatki z rodziny Przycisk edytora...488 Dodatki typu Rozszerzenia...489 Dodatki z rodziny Wyszukiwarka...489 Dodatki z rodziny Ikona powiadomie...491 Dodatki z rodziny Przeszukuj...491 Dodatki z rodziny System...495 Dodatki z rodziny U ytkownik...501 Podsumowanie...504 Cz IV Dostosowywanie i wzbogacanie systemu... 505 Rozdzia 20. Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!... 507 Przegl d szablonów domy lnych...508 Szablony frontonu...508 Beez3...508 Przegl d szablonów zaplecza...511 Wprowadzenie do funkcjonowania szablonów...514 Okre lanie lokalizacji katalogów szablonu...515 Przegl d najwa niejszych plików...515

12 Joomla! Biblia Wprowadzenie do mened era Szablony systemu Joomla!...517 Przegl danie szablonów i stylów...517 Ustawianie stylu domy lnego...521 Przypisywanie stylów...521 Dostosowywanie stylu szablonów...522 Praca z szablonami...525 Modyfikowanie istniej cych szablonów...525 Tworzenie nowego szablonu...528 Zast powanie danych wyj ciowych modu ów i komponentów...539 Dostosowywanie szablonów widoków...540 Tworzenie dekoracji modu ów...542 Podsumowanie...545 Rozdzia 21. Dostosowywanie funkcji systemu Joomla!... 547 Podstawowe zasady...548 Stosowanie odpowiednich narz dzi...548 Potrzebny pakiet narz dzi...548 Przydatne rozszerzenia wspomagaj ce dostosowywanie...549 Modyfikowanie komponentów...550 Wprowadzenie do architektury komponentów...551 Wprowadzenie do budowy typowego komponentu...552 Tworzenie nowego komponentu...553 Dostosowywanie modu ów...557 Elementy typowego modu u...557 Tworzenie nowych modu ów...565 Praca z dodatkami...567 Architektura dodatków...567 Tworzenie nowych dodatków...567 Podsumowanie...572 Rozdzia 22. Wzbogacanie witryny... 573 Wyszukiwanie rozszerze...573 Praca z mened erem Rozszerzenia...577 Wprowadzenie do instalatora rozszerze...577 Odinstalowywanie rozszerze...580 Znajdowanie rozszerzenia odpowiedniego do zadania...582 Usprawnianie zarz dzania tre ci...583 Usprawnianie administrowania witryn...585 Wzbogacanie wyszukiwania...587 Wzbogacanie menu i nawigacji...587 Budowanie z o onych formularzy...588 Dodawanie galerii...588 Dodawanie forum...590 Wzbogacanie mo liwo ci z zakresu pozycjonowania...590 Dodawanie funkcji z nurtu Web 2.0...591 Usprawnianie zarz dzania reklamami...592 Podsumowanie...593

Spis tre ci 13 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni... 595 Rozdzia 23. Zabezpieczanie i aktualizowanie witryny... 597 Najlepsze praktyki z obszaru bezpiecze stwa...598 Zabezpieczanie rdzenia systemu Joomla!...598 Zabezpieczanie rozszerze niezale nych producentów...602 ledzenie powiadomie na temat bezpiecze stwa...603 Zarz dzanie konserwowaniem witryny...603 Wy czanie witryny...605 Tworzenie kopii zapasowej witryny...605 Przywracanie witryny na podstawie kopii zapasowej...606 Odzyskiwanie dost pu do konta administratora...607 Aktualizowanie rdzenia przy u yciu komponentu Aktualizacja Joomla!...608 Aktualizowanie rozszerze witryny...610 Podsumowanie...611 Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci... 613 Skuteczne zarz dzanie pami ci podr czn... 613 Ustawianie pami ci podr cznej dla witryny... 614 W czanie pami ci podr cznej stron... 616 Ustawianie pami ci podr cznej dla modu ów... 617 Czyszczenie pami ci podr cznej... 618 Usuwanie przedawnionych plików z pami ci podr cznej... 619 Przyspieszanie wy wietlania tre ci... 621 Unikanie du ych plików... 621 Zapisywanie rysunków w odpowiednim formacie... 621 Optymalizowanie grafiki... 622 Utrzymywanie przejrzystego kodu... 622 Unikanie tabel... 622 Stosowanie rotatorów rysunków... 623 Stosowanie wpinaczy (ramek iframe)... 623 Ograniczenie liczby animacji... 623 Ograniczenie korzystania z Flasha... 623 Ograniczenie strumieniowego udost pniania plików... 624 Poprawianie wydajno ci systemu Joomla!... 624 Stosowanie kompresji po stronie serwera... 624 Wy czanie nieu ywanych funkcji... 624 Kompresja kodu CSS i JavaScript... 625 Korzystanie z systemu Google Analytics... 625 Optymalizowanie szablonu... 625 Staranny wybór rozszerze... 625 Rezygnacja z generowania statystyk na bie co... 626 Wy czanie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek... 626 Optymalizowanie bazy danych... 626 Zarz dzanie dost pno ci... 626 Ocena dost pno ci systemu Joomla!... 627 Zwi kszanie dost pno ci szablonu... 628 Tworzenie dost pnych tre ci... 629 Podsumowanie... 631

14 Joomla! Biblia Rozdzia 25. Tworzenie witryn przyjaznych dla wyszukiwarek... 633 Tworzenie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek...634 Tworzenie niestandardowych stron b dów...636 Praca z metadanymi i tytu ami stron...636 Ustawianie metadanych...636 Okre lanie tytu ów stron...637 Podsumowanie...639 Dodatki... 641 Dodatek A Wybieranie przyk adowych danych... 643 Instalowanie systemu bez przyk adowych danych...644 Tworzenie typowego bloga...644 Tworzenie struktury dla witryny w formie broszury...646 Instalowanie domy lnych danych systemu Joomla!...647 Przyk adowe dane Poznaj Joomla!...648 Instalowanie danych na potrzeby testów...648 Dodatek B Lokalizacja kluczowych plików... 651 Dodatek C Instalowanie pakietu XAMPP... 655 Dodatek D Instalowanie pakietu MAMP... 657 Dodatek E Tworzenie sklepu internetowego za pomoc platformy VirtueMart... 659 Skorowidz... 665

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci W tym rozdziale: Zarz dzanie pami ci podr czn w systemie Joomla! Poprawianie wydajno ci witryny Tworzenie szybko wy wietlanych tre ci Ocena domy lnych szablonów systemu Joomla! pod k tem dost pno ci Zwi kszanie dost pno ci witryny Wydajno ci i dost pno ci witryny powinni interesowa si wszyscy w a ciciele witryn. Cho pocz tkowo mo e si wydawa, e nie wyst puje dodatnia korelacja mi dzy popraw wydajno ci i zwi kszaniem dost pno ci witryny, zagadnienia te s ze sob powi zane. Liczne rozwi zania, które poprawiaj wydajno witryny, zwi kszaj te jej dost pno. Liczne funkcje umieszczane w witrynie przez wielu w a cicieli witryn mog negatywnie wp ywa zarówno na wydajno, jak i na dost pno serwisu. W tym rozdziale opisano, jak zoptymalizowa konfiguracj systemu Joomla! pod k tem lepszej wydajno ci oraz jak poprawi szybko dzia ania i dost pno witryny przez poprawne zarz dzanie szablonami i elementami tre ci. Skuteczne zarz dzanie pami ci podr czn Pliki pami ci podr cznej to tymczasowe pliki tworzone i przechowywane na serwerze w celu zmniejszenia obci enia serwera i poprawy wydajno ci witryny. Je li plik znajduje si w pami ci podr cznej, serwer mo e udost pni jej zawarto zamiast pobiera informacje

614 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni z bazy danych i czy je w celu wy wietlenia. Je eli ruch w witrynie jest du y, poprawa wydajno ci uzyskana dzi ki pami ci podr cznej mo e prowadzi do znacznego przyspieszenia dzia ania serwisu. System Joomla! udost pnia wiele opcji z zakresu pami ci podr cznej. Obs uguje pami podr czn widoków komponentów, stron, a tak e poszczególnych modu ów. Mo na te ustawi czas utrzymywania elementów w pami ci podr cznej, aby poinformowa system, jak d ugo ma przechowywa dane przed ich od wie eniem. W niektórych sytuacjach, na przyk ad przy instalowaniu zaktualizowanego komponentu, warto usun dane z pami ci podr cznej, aby wymusi na systemie ich zaktualizowanie. System administracyjny systemu Joomla! umo liwia pe ne lub selektywne opró nianie pami ci podr cznej. Kontrolki do zarz dzania pami ci podr czn w systemie Joomla! znajduj si w mened erze Konfiguracja globalna, dodatku System Pami podr czna i parametrach poszczególnych modu ów. W nast pnych punktach omówiono wszystkie trzy mo liwo ci, a tak e opró nianie pami ci podr cznej witryny. Je li administrator potrzebuje wi kszej kontroli nad pami ci podr czn, powinien rozwa y zainstalowanie rozszerze niezale nego producenta, wzbogacaj cych t funkcj. W witrynie Joomla! Extensions Directory znajduje si podkategoria dotycz ca rozbudowywania obs ugi pami ci podr cznej http://extensions.joomla.org/extensions/site-management/cache. Ustawianie pami ci podr cznej dla witryny Globaln pami ci podr czn widoków komponentów mo na zarz dza za pomoc opcji z grupy Pami podr czna w mened erze Konfiguracja globalna. Opcje te s ograniczone, poniewa dotycz tylko wy wietlania danych wyj ciowych komponentów. Mimo to warto w czy obs ug pami ci podr cznej, poniewa zwi ksza to wydajno witryny. To, w jakim stopniu si to stanie, zale y g ównie od liczby komponentów wspó dzia aj cych z pami ci podr czn. Kontrolki z grupy Pami podr czna znajduj si w zak adce System mened era Konfiguracja globalna, widocznej na rysunku 24.1. W konfiguracji domy lnej pami podr czna witryny jest wy czona. W zak adce System widoczne s trzy kontrolki zwi zane z pami ci podr czn. Oto ich dzia anie: Buforowanie. W tym polu kombi mo na w czy lub wy czy pami podr czn. Dost pne s dwie opcje w czania pami ci podr cznej: W cz poziom konserwatywny i W cz poziom progresywny. Przy ustawieniu konserwatywnym ka dy u ytkownik widzi te same tre ci. Poziom progresywny powoduje buforowanie tre ci dla ka dego u ytkownika osobno. Ustawieniem progresywnym mo na zast pi konserwatywne, dlatego je li chcesz zapewni sobie maksymaln swobod, ustaw globaln pami podr czn na poziom konserwatywny, a nast pnie w wybranych modu ach ustaw poziom progresywny. Poniewa przy ustawieniu progresywnym system umieszcza w pami ci podr cznej kopie stron dla ka dego u ytkownika, mo e to doprowadzi do spadku wydajno ci witryny. Poziom progresywny najlepiej sprawdza si wtedy, gdy ró nym u ytkownikom wy wietlane s odmienne tre ci. We wszystkich innych sytuacjach lepiej jest stosowa poziom konserwatywny.

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 615 Rysunek 24.1. Zak adka System w mened erze Konfiguracja globalna systemu Joomla! zawiera ustawienia pami ci podr cznej Obs uga buforowania. Je li obs uga pami ci podr cznej jest w czona, w tym polu kombi mo na okre li sposób przechowywania plików. Dost pne opcje to Plik i Cache_Lite. Ustawienie domy lne to Plik. System wykorzystuje wtedy katalog w witrynie do tymczasowego przechowywania plików z pami ci podr cznej. Ustawienie Cache_Lite jest bardziej agresywne i ma poprawia wydajno plików PHP. Czas przechowywania. Je li obs uga pami ci podr cznej jest w czona, tu mo na okre li, jak cz sto system ma od wie a zawarto tej pami ci. Wpisana tu warto okre la czas w minutach. Domy lny czas przechowywania danych w pami ci podr cznej to 15 minut. Ustawienie wi kszej warto ci dla opcji Czas przechowywania w mened erze Konfiguracja globalna prowadzi do poprawy wydajno ci, jednak oznacza te, e witryna b dzie udost pnia starsze materia y. Wybór odpowiedniego czasu przechowywania w pami ci podr cznej wymaga uwzgl dnienia wydajno ci serwisu i aktualno ci informacji. Je li tre zmienia si cz sto, czas ten powinien by krótki. Je eli modyfikacje materia ów s rzadkie, mo na bezpiecznie zastosowa wi ksz warto. Aby w czy pami podr czn, nale y wykona nast puj ce operacje: 1. Zalogowa si do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzy mened er Konfiguracja globalna przez klikni cie ikony Konfiguracja globalna na Pulpicie lub za pomoc odno nika Konfiguracja globalna z menu System. W przegl darce pojawi si mened er Konfiguracja globalna. 3. Klikn zak adk System. W przegl darce otworzy si zak adka System. 4. Ustawi opcj Buforowanie na W cz poziom konserwatywny. 5. Klikn ikon Zapisz. System w czy pami podr czn.

616 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni Mened er Konfiguracja globalna obs uguje umieszczanie w pami ci podr cznej widoków (zwykle s to widoki komponentów). Obs ug tej funkcji musi wbudowa w komponent jego autor. Niestety, twórcy komponentów cz sto o tym zapominaj. W czanie pami ci podr cznej stron Cho opcje pami ci podr cznej witryny z mened era Konfiguracja globalna s naj atwiejsze w u yciu, nie zawsze s najbardziej przydatne. Jak wcze niej wspomniano, pami podr czna witryny przechowuje widoki i dotyczy g ównie komponentów. W wielu witrynach wi ksz popraw wydajno ci mo na uzyska dzi ki pami ci podr cznej stron, która dotyczy artyku- ów z witryny. W czenie pami ci podr cznej artyku ów zapewnia wi ksz wydajno czytaj cym je u ytkownikom. Pami podr czna stron w systemie Joomla! przechowuje strony tylko dla go ci, a nie dla zalogowanych u ytkowników. Rysunek 24.2. Dodatek System Pami podr czna Za zapisywanie stron w pami ci podr cznej odpowiada dodatek System Pami podr czna. Domy lnie dodatek ten jest wy czony. Aby uzyska do niego dost p, nale y wybra opcj Dodatki z menu Rozszerzenia. Klikni cie opcji System Pami podr czna spowoduje otwarcie tego dodatku do edycji. Dodatek w tym trybie przedstawiono na rysunku 24.2. Aby w czy zapisywanie stron w pami ci podr cznej, nale y wykona nast puj ce operacje: 1. Zalogowa si do systemu administracyjnego witryny. 2. Uruchomi mened er Dodatki przez klikni cie odno nika Dodatki w menu Rozszerzenia. W przegl darce pojawi si mened er Dodatki.

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 617 3. Klikn nazw dodatku System Pami podr czna. W przegl darce otworzy si okno dialogowe Dodatek: System Pami przegl darki. 4. Ustawi opcj Status na warto W czony. 5. Klikn ikon Zapisz. System w czy zapisywanie stron w pami ci podr cznej. Mo na te w czy dla stron witryny pami podr czn po stronie przegl darki. W tym celu nale y ustawi w zak adce Opcje podstawowe parametr Pami przegl darki na warto Tak. Powoduje to, e cz sto u ywane elementy stron s przechowywane w pami ci przegl darki na komputerze u ytkownika. Dzia anie tej opcji zale y od tego, czy u ytkownik pozwala na zapisywanie danych w pami ci podr cznej przez przegl dark (wi kszo osób tak robi). Wad korzystania z pami ci podr cznej przegl darki jest to, e zmiany na serwerze nie s natychmiast odzwierciedlane w przegl darce. Pami podr czna dla stron to najbardziej agresywna forma pami ci podr cznej oferowana przez domy lny system Joomla!. Po w czeniu tej opcji nale y przetestowa witryn, a przede wszystkim wp yw zastosowania pami ci na funkcje frontonu, takie jak modu Grafika losowa, modu Migawki i proces logowania oraz wylogowywania. Je li administrator zainstalowa rozszerzenia niezale nych producentów, powinien po w czeniu dodatku System Pami podr czna sprawdzi tak e je. Je eli pojawi si problemy, trzeba wy czy dodatek i ponownie przeprowadzi testy. Ustawianie pami ci podr cznej dla modu ów Wiele modu ów witryny obs uguje pami podr czn. Zwi zane z ni kontrolki znajduj si zwykle w zak adce Opcje rozszerzone. W wi kszo ci modu ów (cho nie we wszystkich) mo na skonfigurowa zapisywanie danych wyj ciowych w pami ci podr cznej. Oto modu y, które obs uguj t funkcj : Archiwum artyku ów Migawki Tematy pokrewne Kategorie artyku ów Artyku y z kategorii Reklamy cie ka powrotu W asny HTML Doniesienia Stopka Prze cznik j zyka Nowo ci Nowi u ytkownicy Menu Popularne Szukaj Zak adki Wpinacz Dla tych modu ów w czenie pami ci podr cznej nie jest mo liwe: Logowanie, Grafika losowa, Wyszukiwarka indeksuj ca, Kolporter, Go cimy.

618 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni W parametrach pami ci podr cznej modu ów dost pne s zwykle dwie opcje. Mo na zastosowa globalne ustawienia pami ci podr cznej zdefiniowane w mened erze Konfiguracja globalna albo nie uwzgl dnia ich dla danego modu u. Druga opcja pozwala okre li czas przechowywania danych modu u w pami ci podr cznej, cho nie dla wszystkich modu ów jest to mo liwe. Czyszczenie pami ci podr cznej Rysunek 24.3. Ekran Konserwacja: Opró nij bufor Wyczyszczenie pami ci podr cznej prowadzi do skasowania zapisanych w niej plików i wymuszenia na systemie od wie enia informacji w tej pami ci. Je li administrator zaktualizowa wa ny element tre ci lub zainstalowa nowy modu albo komponent, prawdopodobnie zechce wyczy ci pami podr czn i wy wietli na stronie nowe informacje. System Joomla! udost pnia mechanizm czyszczenia pami ci podr cznej. Jest on dost pny w systemie administracyjnym wystarczy klikn opcj Opró nij bufor w menu System. W przegl darce pojawi si mened er Konserwacja: Opró nij bufor widoczny na rysunku 24.3. Pasek narz dzi w górnej cz ci ekranu Konserwacja: Opró nij bufor zapewnia szybki dost p do nast puj cych funkcji: Usu. Mo na zaznaczy na li cie jeden lub kilka elementów, a nast pnie klikn t ikon, aby je usun. W tym kontek cie usuni cie elementu oznacza tylko skasowanie plików z pami ci podr cznej. Opcje. Klikni cie tej ikony zapewnia dost p do opcji konfiguracyjnych mened era pami ci podr cznej. Opcje te umo liwiaj tylko zarz dzanie uprawnieniami.

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 619 Pomoc. Klikni cie tej ikony zapewnia dost p do internetowych plików pomocy zwi zanych z aktywnym ekranem. Pod paskiem narz dzi znajduj si trzy odno niki. cze Odblokuj dotyczy niepowi zanej funkcji (pozwala otworzy obszar roboczy Konserwacja: Odblokowanie). Odno nik Opró nij bufor prowadzi do ekranu widocznego na rysunku 24.3, a cze Usu przestarza e pliki do obszaru roboczego Konserwacja: Usu przestarza e pliki, gdzie mo na skasowa wszystkie przestarza e dane z pami ci podr cznej. G ówny obszar z tre ci obejmuje list wszystkich plików witryny zapisanych w pami ci podr cznej. Dost pne s tu nast puj ce kolumny: Lp. Indeks przypisany przez system Joomla!. Warto ci tej nie mo na zmieni. Pole wyboru (bez etykiety). Mo na klikn pole wyboru, aby zaznaczy element. Jest to potrzebne w celu selektywnego usuni cia plików z pami ci podr cznej. Foldery z plikami. Typ elementu zapisanego w pami ci podr cznej. Warto zauwa y, e widoczne tu okre lenie odpowiada nazwie podkatalogu, w którym na serwerze przechowywany jest dany plik z pami ci podr cznej. Liczba plików. Liczba plików w danym katalogu. Rozmiar. czny rozmiar plików zapisanych w pami ci podr cznej w danym katalogu. Aby usun pliki witryny zapisane w pami ci podr cznej, nale y wykona nast puj ce operacje: 1. Zalogowa si do systemu administracyjnego witryny. 2. Klikn opcj Opró nij bufor w menu System. W przegl darce pojawi si ekran Konserwacja: Opró nij bufor. 3. Zaznaczy pole wyboru obok elementów przeznaczonych do usuni cia lub klikn pole wyboru w nag ówku, aby zaznaczy wszystkie pozycje. 4. Klikn ikon Usu. System natychmiast skasuje pliki z pami ci podr cznej. Opcja Opró nij bufor powoduje usuni cie z pami ci podr cznej zarówno aktualnych, jak i przedawnionych plików. Je li administrator chce tylko zwolni miejsce na serwerze przez skasowanie z pami ci podr cznej nieaktualnych plików, mo e zastosowa albo t opcj, albo opisan dalej opcj Usu przestarza e pliki. Usuwanie przedawnionych plików z pami ci podr cznej Mechanizm obs ugi pami ci podr cznej systemu zachowuje na serwerze tak e przedawnione pliki. Zastosowanie opcji Opró nij bufor powoduje usuni cie zarówno aktualnych, jak i wygas ych plików z tej pami ci. System udost pnia te odr bn opcj do usuwania tylko przedawnionych plików. Aktualne pliki pami ci podr cznej pozostaj wtedy nietkni te. Aby zastosowa to drugie narz dzie do porz dkowania pami ci podr cznej, nale y klikn opcj Usu przestarza e pliki w menu System. W przegl darce otworzy si ekran Konserwacja: Usu przestarza e pliki widoczny na rysunku 24.4.

620 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni Rysunek 24.4. Obszar roboczy Konserwacja: Usu przestarza e pliki Pasek narz dzi w górnej cz ci mened era Konserwacja: Usu przestarza e pliki zapewnia szybki dost p do nast puj cych funkcji: Usu przestarza e. Aby usun pliki, nale y klikn t ikon. Opcje. Klikni cie tej ikony zapewnia dost p do opcji konfiguracyjnych mened era pami ci podr cznej. Opcje te umo liwiaj tylko zarz dzanie uprawnieniami. Pomoc. Klikni cie tej ikony zapewnia dost p do internetowych plików pomocy zwi zanych z aktywnym ekranem. G ówny obszar z tre ci ekranu obejmuje tylko tekst instrukcji i ostrze enie, e proces mo e potrwa d u szy czas. Aby usun przedawnione pliki z pami ci podr cznej, nale y wykona nast puj ce kroki: 1. Zalogowa si do systemu administracyjnego witryny. 2. Klikn opcj Usu przestarza e pliki w menu System. W przegl darce pojawi si ekran Konserwacja: Usu przestarza e pliki. 3. Klikn ikon Usu przestarza e. System natychmiast skasuje pliki z pami ci podr cznej. Stosowanie opcji Usu przestarza e pliki ma t zalet, e nie powoduje spadku wydajno ci frontonu witryny. Je li ruch w serwisie jest du y, u ycie opcji Opró nij bufor mo e doprowadzi do pogorszenia wydajno ci, poniewa system musi odbudowa pami podr czn po wymuszonym usuni ciu plików. Opcja Usu przestarza e pliki powoduje skasowanie tylko wygas ych plików, natomiast aktualne pliki pami ci podr cznej pozostaj nietkni te. Zwykle ró nica ta ma znaczenie tylko wtedy, je li w momencie czyszczenia pami ci podr cznej z witryny korzysta wielu u ytkowników.

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 621 Przyspieszanie wy wietlania tre ci Wszystko, co znajduje si na stronach witryny, ma wp yw na jej wydajno. Je li autor tworzy rozbudowane strony z du ymi plikami, b d one wczytywa y si d u ej ni mniejsze, prostsze dokumenty. Cho strony generowane przez system Joomla! na podstawie komponentów znajduj si poza kontrol autorów, maj oni istotny wp yw na strony z artyku ami. Inteligentny sposób pracy i pami tanie o konieczno ci budowania prostych stron pozwalaj szybciej udost pnia strony odwiedzaj cym oraz zmniejszy obci enie serwera. Nie nale y zapomina, e wszystkie ró nice ulegaj zwielokrotnieniu. Je eli z witryny jednocze nie korzysta wielu odwiedzaj cych, na czne obci enie sk ada si ka da wy wietlana strona. Zaoszcz dzenie w kilku miejscach paru kilobajtów na wielko ci pliku mo e szybko przynie du e korzy ci. W nast pnych punktach omówiono zagadnienia, które nale y uwzgl dni przy tworzeniu tre ci witryny. Unikanie du ych plików Du y rozmiar pliku to zwykle efekt wstawienia grafiki do artyku u. Nale y zoptymalizowa wielko rysunków, aby sprowadzi rozmiar pliku do rozs dnego poziomu. Wielko pliku graficznego jest przynajmniej cz ciowo zale na od jego fizycznych wymiarów (szeroko ci i wysoko ci). Trudno okre li, jaki rozmiar jest odpowiedni w danej witrynie, jednak rozs dnym celem jest utrzymywanie wielko ci du ych rysunków poni ej 100 kilobajtów, a ma ych poni ej 30 kilobajtów. Je li obrazki s za du e, aby mo na osi gn ten poziom bez utraty jako ci, warto si zastanowi, czy na stronie potrzebne s tak du e rysunki. Mo e lepszym rozwi zaniem b dzie wy wietlenie mniejszego obrazka (miniatury), który mo na klikn w celu zobaczenia jego wi kszej wersji. Ponadto warto zauwa y, e na potrzeby internetu wystarczaj ca jest rozdzielczo grafiki na poziomie 72 dpi. Wy sza rozdzielczo jest niepotrzebna, poniewa prawdopodobnie nie zostanie odzwierciedlona przez monitor u ytkownika. U ytkownicy przegl darki Firefox mog skorzysta z dwóch bezp atnych dodatków pomocnych w diagnozowaniu i rozwi zywaniu problemów z wydajno ci. Dodatki YSlow i Firebug obejmuj narz dzia u atwiaj ce zidentyfikowanie rozmiarów wszystkich plików z danej strony. Jest to doskona y sposób na wykrycie problematycznych obszarów i w skich garde. Dodatek YSlow udost pnia te podpowiedzi na temat poprawy wydajno ci. Oba te rozszerzenia mo na pobra ze strony https://addons.mozilla.org. Zapisywanie rysunków w odpowiednim formacie ci le zwi zane z unikaniem du ych plików jest nast pne zagadnienie stosowanie formatu graficznego odpowiedniego do wy wietlanych tre ci. Najcz ciej stosowane formaty w internecie to:.jpg (lub.jpeg),.gif i.png. Formatu.jpg nale y u ywa do zdj i innych materia ów, w których potrzebne s p ynne przej cia mi dzy kolorami lub wyst puje wiele szczegó ów. Formaty.gif i.png nale y stosowa do rysunków sk adaj cych si g ównie z du ych bloków koloru lub czarno-bia ych. Na przyk ad zdj cia najlepiej jest zapisywa w formacie.jpg. Wykresy lub ilustracje graficzne najlepiej udost pnia jako pliki.gif lub.png. Przy wyborze mi dzy plikami.png i.gif preferuj format.png, poniewa prowadzi do powstawania mniejszych plików i nie jest chroniony prawem autorskim.

622 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni Pliki.png mo na tworzy z przeplotem lub bez przeplotu. Pliki z przeplotem mo na wy wietla stopniowo. Oznacza to, e system umieszcza je na ekranie cz po cz ci najpierw obraz jest niewyra ny, a potem stopniowo staje si ostry. Nale y unika plików.png z przeplotem. Maj one wi kszy rozmiar i irytuj niektórych u ytkowników. Ponadto istniej trzy rodzaje plików.png 8-, 24- i 32-bitowe. Wersje 24- i 32-bitowe zapewniaj pe n przezroczysto, natomiast odmiana 8-bitowa oferuje ten sam typ przezroczysto ci, co przezroczyste pliki.gif. Optymalizowanie grafiki Rysunki nale y wczytywa w rozmiarze, w którym b d wy wietlane. Przede wszystkim nie powinno si wczytywa plików wi kszych ni to potrzebne i wymusza zmniejszania ich wielko ci. Dynamiczne pomniejszanie rysunków nie tylko nie pozwala zapisa ich nowego rozmiaru (wielko pliku ca y czas pozostaje sta a), ale te wymaga od systemu dodatkowej pracy przy zmianie wymiarów obrazka. Przesy anie mniejszej grafiki i dynamiczne zwi kszanie jej wymiarów prowadzi do wy wietlania obrazków o niskiej jako ci. Utrzymywanie przejrzystego kodu Je li autor kopiuje i wkleja tekst w edytorze WYSIWYG, powinien zwróci szczególn uwag na wynikowy kod. Cho system Joomla! stara si wyeliminowa zb dne znaczniki i nadmiarowy kod, warto przyjrze si gotowemu kodowi samodzielnie i upewni, e na stronie nie znalaz y si niepotrzebne znaczniki i wewn trzwierszowe definicje stylu. Jedn z najcz stszych przyczyn powstawania nadmiarowego kodu jest kopiowanie tekstu ze starszych wersji edytora Microsoft Word. Pomocna mo e by opcja porz dkowania kodu w domy lnym edytorze WYSIWYG, jednak najlepszym rozwi zaniem jest zawsze r czne sprawdzenie. Ponadto nale y zauwa y, e strona z prawid owym kodem jest wy wietlana szybciej, dlatego zawsze warto sprawdzi poprawno kodu HTML i CSS. Opcj porz dkowania kodu opisano szczegó owo w omówieniu edytorów WYSIWYG w rozdziale 6. Unikanie tabel Na tyle, na ile to praktyczne, do formatowania uk adu strony nale y stosowa kaskadowe arkusze stylów (CSS) zamiast tabel. Tabele spowalniaj wy wietlanie, poniewa system musi po czy je w ca o ci przed rozpocz ciem wy wietlania tre ci strony. Tabele maj te wp yw na dost pno. Z o one dane tabelaryczne mog wymaga zastosowania tabel, jednak ogólnie lepszym rozwi zaniem s style CSS. Dla osób nieznaj cych stylów CSS dobrym punktem wyj cia jest witryna organizacji W3C www.w3.org/markup/guide/style.

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 623 Stosowanie rotatorów rysunków Rotatory rysunków to modu y wy wietlaj ce zmieniaj ce si obrazki na pozycji modu u w witrynie. Popularn technik wykorzystywan obecnie w wielu witrynach jest stosowanie zmieniaj cego si rysunku w nag ówku strony. Omawiane narz dzie dzia a jak pokaz slajdów wy wietla seri obrazków, kiedy u ytkownik ogl da stron. Problem polega na tym, e wiele rozszerze udost pniaj cych t funkcj wymaga wczytania wszystkich rysunków przed rozpocz ciem ich pokazywania. Dlatego wczytywanych jest wiele danych, przy czym niektóre z nich mog by zupe nie nieprzydatne, je li u ytkownik klikn odno nik i wyszed ze strony przed wy wietleniem obrazka. Je eli rotator rysunków jest potrzebny, nale y ograniczy wielko rysunków i nie wczytywa zbyt wielu obrazków. Trzy wy wietlane na zmian rysunki dzia aj du o lepiej ni cztery, pi lub sze. Je li wydajno strony startowej ma du e znaczenie, nie nale y umieszcza na niej rotatorów obrazków. Stosowanie wpinaczy (ramek iframe) Wpinacze s u do wy wietlania innych stron na swoich stronach. Oznacza to, e zawarto wpinacza trzeba pobra i wy wietli wewn trz strony. Zwi ksza to liczb da HTTP, które trzeba zg osi w celu ci gni cia ca ej strony. Prowadzi to do wyd u enia jej wczytywania. Je li pobierana strona znajduje si na innym serwerze, wy wietlanie zawarto ci wpinacza zale y od wydajno ci zdalnego systemu i jako ci po czenia z nim. Wszystkie te czynniki zwi kszaj ryzyko wyst pienia b dów i wyd u aj wczytywanie strony. Je eli jednak pobierane tre ci znajduj si na lokalnym serwerze, ryzyko znacznie spada, natomiast nadal wyst puj czynniki powoduj ce opó nienie. Je li wydajno strony startowej ma istotne znaczenie, nie nale y umieszcza na niej wpinaczy. Prac z wpinaczami omówiono w rozdziale 7. Ograniczenie liczby animacji Pliki z animacjami s zwykle du e i musz zosta wczytane w ca o ci, zanim zaczn dzia a prawid owo. Dlatego nale y ograniczy liczb animacji na stronie, aby zmniejszy rozmiar jej pliku. Ograniczenie korzystania z Flasha Pliki we Flashu mog by do du e, a u ytkownicy musz oczekiwa na ich przes anie, zanim b dzie mo na zacz je odtwarza. Je li elementy flashowe s potrzebne, nale y ich u ywa tylko dla fragmentów stron, a nie dla ca ego obszaru z tre ci. Pliki we Flashu nale y te przygotowa tak, aby nie powodowa y d ugich opó nie.

624 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni Ograniczenie strumieniowego udost pniania plików Je li autor chce udost pni u ytkownikom pliki wideo, nie powinien ich wysy a dopóty, dopóki odwiedzaj cy tego nie za da. Cho oznacza to, e u ytkownicy chc cy obejrze film b d musieli czeka na pobranie pliku, nie zmusza to wszystkich odwiedzaj cych do znoszenia powolnego wczytywania stron, podczas gdy plik, którego mog nigdy nie zobaczy, zajmuje przepustowo cza. Poprawianie wydajno ci systemu Joomla! W tym podrozdziale omówiono ró ne techniki, które mo na zastosowa, aby poprawi wydajno witryny opartej na systemie Joomla!. Niektóre porady s proste do zastosowania i dost pne dla ka dego, natomiast inne wymagaj wi cej pracy i pomocy ze strony firmy hostingowej. Aby zwi kszy wydajno, trzeba pozna rodowisko serwera witryny. Poniewa istnieje wiele rodzajów serwerów, nie wszystkie wskazówki z tego podrozdzia u b d dla Ciebie przydatne, jednak z pewno ci niektóre z nich oka si cenne. Je li nie wiesz, od czego zacz, najpierw zastosuj najprostsze porady. Ka dy drobiazg jest przydatny, a to, e dana technika jest skomplikowana, nie oznacza, e przyniesie wyj tkowo du e korzy ci. Je li masz czas, umiej tno ci i pomoc ze strony firmy hostingowej, zastosuj tyle spo ród opisanych tu technik, ile to mo liwe. U ytkownicy doceni popraw wydajno ci, a wyszukiwarki coraz cz ciej wy wietlaj wydajne witryny na wy szych pozycjach na listach wyników. Stosowanie kompresji po stronie serwera System Joomla! obs uguje protokó kompresji danych po stronie serwera GZIP. Je li dany serwer te obs uguje ten protokó, mo na go w czy w mened erze Konfiguracja globalna, co prowadzi do znacznej poprawy wydajno ci. Opcje kompresji stron za pomoc protoko u GZIP znajduj si w zak adce Serwer mened era Konfiguracja globalna. Wi cej informacji o mened erze Konfiguracja globalna zawiera rozdzia 4. Wy czanie nieu ywanych funkcji Nale y wy czy wszystkie nieu ywane komponenty, modu y i dodatki. Nawet je li system nie wy wietla na stronie danych wyj ciowych z danej funkcji, zwykle wykonuje przynajmniej cz zwi zanego z ni przetwarzania. Jak opisano to w rozdziale 23., niepotrzebne komponenty, modu y, szablony i dodatki mog negatywnie wp ywa tak e na bezpiecze stwo witryny!

Rozdzia 24. Zarz dzanie wydajno ci i zapewnianie dost pno ci 625 Kompresja kodu CSS i JavaScript Kompresja kodu (ang. minification) to proces skracania selektorów w kodzie CSS i kodu w JavaScripcie przez usuni cie zb dnych odst pów oraz znaków. Cho kompresja jednego selektora powoduje tylko niewielkie oszcz dno ci, poszczególne zmiany si sumuj, a skrócenie ca ego pliku CSS mo e przynie znacz ce efekty. Jest to mudny r czny proces, dlatego je li kto chce zastosowa t technik, powinien wykorzysta jedno z wielu narz dzi zaprojektowanych w celu u atwienia tego zadania. Aby znale dost pne programy, nale y wpisa w wyszukiwarce Google has o minify CSS lub minify JavaScript. W witrynie Joomla! Extensions Directory tak e znajduje si lista rozszerze do kompresowania kodu w j zykach CSS i JavaScript. Korzystanie z systemu Google Analytics System Google Analytics jest fantastyczn i przydatn us ug, jednak mo e spowolni dzia anie witryny. Czas wczytywania stron z kodem zwi zanym z tym systemem jest d u szy, poniewa skrypt Google Analytics powoduje oczekiwanie przez system na po czenie z serwerami firmy Google. Wp yw tego mechanizmu znacznie si zmienia w zale no ci od pory dnia, ruchu w witrynie i lokalizacji serwerów. Optymalizowanie szablonu Producent szablonu mo e mie istotny wp yw na wydajno witryny opartej na systemie Joomla!. Wygl d i styl wielu pi knych szablonów jest oparty w du ym stopniu na rysunkach. Rozmiar takich szablonów i liczba generowanych przez nie da HTTP nie s optymalne. Nale y starannie wybra szablon. Trzeba zwróci uwag na wielko pliku i jako kodu. Warto wybiera szablony oparte na stylach CSS i tek cie systemowym, a nie na tabelach i grafice. Nale y zachowa szczególn ostro no w przypadku szablonów, w których do budowania menu zastosowano rysunki, a nie tekst systemowy i style CSS. Takie szablony nie tylko maj negatywny wp yw na wydajno witryny, ale te s nieoptymalne z uwagi na pozycjonowanie i dost pno. Staranny wybór rozszerze Niektóre rozszerzenia niezale nych producentów s niezwykle wymagaj ce ze wzgl du na zasoby. Przy porównywaniu komponentów, modu ów lub dodatków nale y zastosowa narz dzie YSlow, aby oceni ich wp yw na wydajno strony i sprawdzi poziom zu ycia zasobów serwera. Trzeba pami ta, e niewielkie ró nice w wydajno ci mog znacznie zyska na znaczeniu, kiedy ruch w witrynie nagle wzro nie.

626 Cz V Konserwowanie witryny i zarz dzanie ni Rezygnacja z generowania statystyk na bie co Komponenty i modu y generuj ce na bie co statystyki w czasie rzeczywistym mog znacznie pogarsza wydajno witryny. Je li takie dane nie s niezb dne, nale y z nich zrezygnowa. Wy czanie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek Wprawdzie dla wielu osób rozwi zanie to nie jest akceptowalne, ale je li najwa niejsza jest wydajno, mo na wy czy adresy URL przyjazne dla wyszukiwarek. Przekszta canie natywnych adresów URL na aliasy pogarsza wydajno. Optymalizowanie bazy danych Jednym z g ównych w skich garde w wydajno ci ka dego systemu zarz dzania tre ci jest serwer bazodanowy. Aby poprawi wydajno, nale y okresowo optymalizowa tabele bazy danych. S u y do tego interfejs phpmyadmin. Aby dowiedzie si czego wi cej na temat tego procesu, nale y odwiedzi witryn projektu MySQL http://dev.mysql.com/ doc/refman/5.0/en/optimize-table.html. Je li w du ej witrynie korzystasz z wyszukiwarki indeksuj cej, problemem mo e by wydajno serwisu w trakcie indeksowania, a tak e konserwacja bardzo du ych tabel z indeksami takiej wyszukiwarki. Na stronie http://docs.joomla.org/smart_search_on_large_sites w witrynie z dokumentacj systemu Joomla! znajdziesz dobre porady dotycz ce tej kwestii. Zarz dzanie dost pno ci Dost pno zwi zana jest z umo liwianiem dost pu do tre ci i funkcji witryny jak najwi kszej liczbie u ytkowników o ró nej sprawno ci psychofizycznej. Zagadnienie to jest cz sto g ównym tematem analiz na temat osób niepe nosprawnych i ich prawa do dost pu. Prawo to jest uwzgl dniane w ustawodawstwie w Ameryce Pó nocnej i innych krajach, a respektowanie go nale y do najlepszych praktyk w projektowaniu witryn internetowych. W Stanach Zjednoczonych omawiana zasada jest uj ta w prawie federalnym w dokumencie Section 508 (jest to nowelizacja Ustawy o rehabilitacji). W bran y projektowania witryn standardy zwi zane z dost pno ci opisano w wytycznych Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) organizacji W3C. Tekst dokumentu Section 508 mo na znale na stronie www.section508.gov. Wytyczne WCAG s dost pne pod adresem www.w3.org/tr/wcag10/. Tworzenie dost pnych stron bywa trudne. Cho podstawowy poziom zgodno ci ze standardami mo na uzyska niewielkim nak adem pracy, bardziej surowe wymogi z dokumentu Section 508 narzucaj liczne ograniczenia na sposób wy wietlania tre ci i dzia ania funkcji. Przed rozpocz ciem prac nad witryn nale y okre li niezb dny poziom