Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski Lubelska Konferencja Spółek Komunalnych, 22.10.2014
Od 20 lat Polska skutecznie goni bogaty Zachód 70.0 PKB na głowę mieszkańca Polski jako % Zachodniej Europy 60.0 50.0 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 Źródło: Eurostat
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 I w okresach boomu, i w okresach kryzysu 8,0 6,0 Tempo wzrostu PKB 4,0 2,0 0,0 Polska UE-15-2,0-4,0-6,0 Źródło: Eurostat
W czasie kryzysu nawet bardziej spektakularnie 120 PKB poziom 2007=100 Polska 110 100 Poziom przedkryzysowy UE bez Polski 90 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Źródło: Eurostat
Naszą główną przewagą były i są koszty pracy Koszt godziny pracy w przemyśle, 201 3 (USD) Szwecja Niemcy Francja Włochy Japonia USA Hiszpania Korea Czechy Brazylia Polska Meksyk Rumunia Chiny Indie 1990 2013 0 10 20 30 40 50 60 Źródło: Eurostat, US Dep.of Trade
Obecnie: rachunek aktywów i pasywów AKTYWA Koszt pracy: 30% UE-15 Kwalifikacje: zbliżone Przewaga konkurencyjna: praca wykwalifikowana Bliskość geograficzna, kulturowa, polityczna PASYWA Spuścizna po komunizmie Słabe instytucje publiczne Otoczenie biznesu Infrastruktura
Dobrze wykorzystalismy proste rezerwy, ale Redukcja luki technologicznej Niewątpliwy awans na mapie świata: eksport 1990=14 mld $, eksport 2013=203 mld $ Ale głównie rola poddostawców Wzrost płac oznacza wyczerpywanie się podstawowego dotychczas mechanizmu doganiania Słabość kapitałowa, uzależnienie od zagranicznych inwestycji Słaby rozwój gospodarki opartej na wiedzy (sektor prywatny) Słabości instytucjonalne (sektor publiczny)
Za 20 lat: rachunek aktywów i pasywów AKTYWA Koszt pracy: 70-80% UE-15 Kwalifikacje zbliżone Przewaga konkurencyjna: PASYWA Lokalizacja geograficzna Konkurencja z reszty świata
Płace w przemyśle, 2012, tys. EUR (Eurostat) Bez wysokiej innowacyjności nie ma wysokich płac Płace w przemyśle i innowacyjność w krajach Europy 80.0 70.0 60.0 50.0 Konkurencja czynnikami niekosztowymi 40.0 Średnia UE 30.0 20.0 10.0 Konkurencja kosztami pracy Polska 0.0 0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 Ogólny wskaźnik innowacyjności (wg. Komisji Europejskiej)
Innowacyjność: dzisiaj Polska w ogonie Europy Szwajcaria Szwecja Niemcy Dania Finlandia Niderlandy Belgia Wlk.Brytania Austria Irlandia Francja Słowenia Cypr Estonia Norwegia Włochy Hiszpania Portugalia Czechy Grecja Słowacja Węgry Chorwacja Litwa Polska Łotwa Rumunia Turcja Bułgaria 0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 Ogólny wskaźnik innowacyjności (wg. Komisji Europejskiej) Kluczowe znaczenie Publiczne wydatki na B+R (Eurostat) Prywatne wydatki na B+R (Eurostat) 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 % PKB
Innowacyjność i dobrobyt nie biorą się znikąd Rola kapitału ludzkiego Rola kapitału społecznego Rola edukacji Rola jakości życia Rola ogólnej atmosfery Rola samorządności Rola finansów
Siedem kapitałów w rozwoju lokalnym (wg PwC) Zdrowe finanse umożliwiają rozwój infrastruktury Pieniądze wspierają kulturę Instytucje wspierają inwestycje Ludzie wpływają na instytucje Infrastruktura przyciąga inwestycje Finanse wpływają na jakość życia Instytucje wpływają na jakość życia Inwestycje dają pracę i dochody Instytucje Finanse Instytucje poprawiają finanse Instytucje wspierają infrastrukturę Kultura wpływa na jakość życia Dochody przyciągają ludzi Infrastruktura Jakość życia Infrastruktura wpływa na jakość życia Ludzie Ludzie tworzą popyt na kulturę Inwestycje Kultura i Wizerunek Jakość życia przyciąga ludzi Instytucje poprawiają kapitał ludzki Inwestycje poprawiają finanse Ludzie generują inwestycje 12
Zrównoważony rozwój = = rozwój wszystkich kapitałów Mocne i słabe punkty (analiza) Krótko i długookresowe efekty (rozkład w czasie) Strategia (planowanie) Od strategii do wdrożenia (skuteczność) Społeczne poparcie (komunikacja)
Szansa dla Polski Polska kraj multicentryczny Rozwój gospodarczy i społeczny (rezerwy!) Bardziej równomierny rozwój, strategiczne planowanie Problem właściwego wykorzystania zasobów Finansowanie rozwoju kapitał europejski i rodzimy, publiczny i prywatny, poziom lokalny i centralny Inwestycje: poszukiwanie efektywności, koncentracja na projektach przynoszących maksymalne efekty, rachunek łączny (inwestycje i przyszłe dochody na utrzymanie) PRIORYTETY!