1 SPÓJNOŚĆ POMIAROWA konieczny parametr wyniku analitycznego Dr inż. Piotr KONIECZKA Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 80-952 GDAŃSK e-mail: kaczor@chem.gda.pl
Spójność 2 Zacznijmy od
Barwa 3
Barwa 4 Basic Color Hue Lovibond Units Yellow light 2.0-3.0 medium 3.0-4.5 deepstraw/gold 4.5-6.0 deep gold 6.0-7.5 Amber light 7.5-9.0 copper 9.0-11 red/brown 11-14 Brown light 14-17 medium 17-20 dark - light black 20-25 Black start of full black >25
Pianka 5
Smak, zapach 6
Smak, zapach 7
Smak, zapach 8 Koło smaków to międzynarodowy, naukowy opis smaków piwa (w kształcie koła). W kole smaków znajdują się 122 smaki i zapachy, które w różnych piwach tworzą różne profile zapachowe. Zgodnie z nomenklaturą koła, piwo opisywane jest przez większość piwowarów na świecie. To pozwala im mówić o smaku w sposób spójny, używając tych samych określeń na poszczególne rodzaje zapachu.
Temperatura 9
Opakowanie 10
11 Goryczka Zawartość ekstraktu Zawartość alkoholu Nasycenie CO 2 Klarowność..
12
13
14
15
16 BARDZO DOBRE DOBRE
17
18
19 BARDZO DOBRE DOBRE
20
21 W Polsce obowiązuje 100 punktowy system oceny piwa, opracowany przez Instytut Przemysłu Fermentacyjnego. Przy ocenie piwa bierze się pod uwagę jego: pienistość (2-10 pkt), klarowność (2-10 pkt), nasycenie CO 2 (2-10 pkt), kolor (1-5 pkt), goryczkę (5-25 pkt) oraz smak i zapach (8-40 pkt)
22 Wszystkie punkty sumuje się i dzieli przez liczbę degustatorów, uzyskując uśredniony wynik. Aby piwo zasłużyło na ocenę bardzo dobrą, powinno uzyskać, co najmniej 90 pkt Piwa, które otrzymają 81-89 pkt, uważane są za dobre, 70-79 pkt - za dostateczne. O piwach ocenianych na mniej niż 70 pkt nie warto wspominać.
Pienistość 23 Piwo jasne przelane z butelki do kufla powinno tworzyć białą pianę utrzymującą się w piwach specjalnych i markowych przez co najmniej 4 minuty Ocena: 1-5 punktów współczynnik 2
Klarowność 24 Klarowne, bez zawiesin i osadu Ocena: 1-5 punktów współczynnik 2
Nasycenie CO 2 25 Piwo przelane z butelki do szklanki powinno się wydzielać równomiernie drobne pęcherzyki gazu. Ośrodki wydzielania gazu zlokalizowane w jednym punkcie, kwalifikują nasycenie jako nierównomierne, a raptowne pojawianie się wielkich pęcherzyków świadczy o nieprawidłowym dobijaniu piwa gazem Ocena: 1-5 punktów współczynnik 2
Barwa 26 Pożądany jest kolor złocisty, z tzw. połyskiem. Generalnie, w grupie piw jasnych pełnych, preferowany jest odcień jaśniejszy Ocena: 1-5 punktów
Goryczka 27 Łagodna, przyjemna, zharmonizowana Ocena: 1-5 punktów współczynnik 5
Smak i zapach 28 Smak swoisty, lekko gorzki, zharmonizowany, zapach swoisty, lekko chmielowy Ocena: 1-5 punktów współczynnik 8
System jakości wyniku analitycznego 29 MIARODAJNY WYNIK ANALITYCZNY NIEPEWNOŚĆ SPÓJNOŚĆ WYMAGANIA WALIDACJA PROCEDURY ANALITYCZNEJ MATERIAŁY ODNIESIENIA BADANIA MIĘDZYLABO- RATORYJNE NARZĘDZIA
System jakości wyniku analitycznego 30 SPÓJNOŚĆ POMIAROWA NIEPEWNOŚĆ POMIARU WALIDACJA METODY QA/QC SYSTEM MATERIAŁY ODNIESIENIA BADANIA MIĘDZYLABORATO- RYJNE
Spójność pomiarowa (ang. traceability) własność wyniku pomiaru na podstawie, której jego wartość może być odniesiona do odpowiedniego wzorca, np.: międzynarodowego czy narodowego standardu. Określana jest także jako zdolność do śledzenia historii, zastosowań lub lokalizacji jednostki dzięki wcześniejszemu zapisywaniu wyników oznaczeń. 31
32 Wyniki pomiarów analitycznych powinny być porównywalne - niezależnie od miejsca i czasu ich uzyskania Spójność pomiarowa to najlepszy ze sposobów do spełnienia tego wymogu
Miarodajny wynik analityczny 33 NIEPEWNOŚĆ X ± U SI SPÓJNOŚĆ
SI 34
35 pomiar w laboratorium wzorzec n-go rzędu wzorzec 2-go rzędu wzorzec 1-go rzędu kopia wzorca narodowego wzorzec narodowy oficjalna kopia pomiar w laboratorium wzorzec n-go rzędu wzorzec 2-go rzędu wzorzec 1-go rzędu kopia wzorca narodowego wzorzec narodowy oficjalna kopia SI
36
SPÓJNOŚĆ W PRAKTYCE 37
Elementy zapewnienia spójności pomiarowej 38 Stwierdzenie Wynik oznaczenia stężenia ANALITU spójny z SI
Elementy zapewnienia spójności pomiarowej 39 Wyznaczenie Wynik pomiaru masy spójny z SI - WAGA Wynik pomiaru objętości spójny z SI NACZYNIA MIAROWE Wartość stężenia we wzorcu spójna z SI ROZTWÓR WZORCOWY
Elementy zapewnienia spójności pomiarowej 40 Wykazanie WAGA raport z wzorcowania wagi NACZYNIA MIAROWE raporty z wzorcowania naczyń dostarczone przez producenta ROZTWÓR WZORCOWY certyfikat
SI 41
42
Spójny z? wzorcem 43 metodą laboratorium wartością wzorca wartością otrzymaną za pomocą danej metody (pierwotnej, absolutnej) wartością otrzymaną w danym laboratorium (eksperckim)
Spójność a dokładność 44 Wynik dokładny jest z definicji spójny (?) Każdy wynik spójny jest automatycznie dokładny (?)
45