ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEOLOG, 311106 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWY wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 3 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEOLOG Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 3 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG... 5 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG... 5 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMI... 6 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG... 6 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEOLOG... 7 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 11 ZAŁĄZNIKI... 85 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: TEHNIKUM Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr Elżbieta Laszczka, mgr inż. Marta Łuszcz Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik geolog opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Ustawą rawo geologiczne i górnicze z dnia 1 stycznia 2012 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu Technik geolog uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografię i język obcy nowożytny, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEOLOG Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik geolog uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik geolog uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
matematyka, fizyka, język obcy. o zrealizowaniu programu nauczania z przedmiotów ogólnokształcących będące podbudowa do kształcenia zawodowego ucznia potrafi : matematyka: dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych; zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętny i zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe; zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb; obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych, - obliczać procent danej liczby i liczby na podstawie procentu, - obliczać długość okręgu i łuku okręgu, pola figur geometrycznych; stosować twierdzenie itagorasa; zamieniać jednostki pola i objętości; fizyka: podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych; posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia; wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu; zasady przewodnictwa cieplnego; posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego; posługuje się pojęciem oporu elektrycznego; przeliczać jednostki układu SI. Uczeń nabywa umiejętności w język obcym: rozumienia ze słuchu oraz wypowiedzi pisemnej o różnorodnej formie i długości np. rozmowy, dyskusje, komunikaty, instrukcje, wiadomości, napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, instrukcje obsługi, dokumentacja techniczna, katalogi. znajdowania w tekście określonych informacji. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Technik geolog wykonuje podstawowe czynności przy wykonywaniu i dokumentowaniu prac geologicznych. Interpretuje treści map, przekrojów, profili i zdjęć geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Określa związki przyczynowo-skutkowe miedzy stwierdzonymi w środowisku naturalnym faktami geologicznymi w postaci zjawisk, procesów i form. Wyróżnia cechy diagnostyczne, określa makroskopowo strukturę i teksturę skał, i rozpoznaje pospolicie występujące minerały, skały i kopaliny. Rozpoznaje makroskamieniałości i mikroskamieniałości, a w szczególności ich formy przewodnie i skałotwórcze, stosuje podstawowe wiadomości z zakresu biostratygrafii, litostratygrafii, paleogeografii oraz sedymentologii. Odczytuje i interpretuje treści zawarte w dokumentacji geologicznej, hydrogeologicznej, geologiczno-inżynierskiej. Analizuje i wykorzystuje badania i oznaczenia parametryczne skał i wód podziemnych. Operuje wiadomościami z zakresu geologii regionalnej olski, geologii złóż wiertnictwa i geofizyki. rawidłowo odzwierciedla struktury i właściwości budowy geologicznej olski. Wykonuje przekroje geologiczne przez określone struktury geologiczne na podstawie dokumentacji. Określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego, projektuje trasy geoturystyczne, organizuje ruch turystyczny. Absolwent w zawodzie technika geologa zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami przygotowany będzie do podejmowania pracy w jednostkach opracowujących projekty prac geologicznych, prowadzących badania laboratoryjne, wykonujących badania i prace geologiczne terenowe, w jednostkach samorządowych (m.in. w wydziałach geologii i ochrony środowiska). Technik geolog może także podjąć pracę w dziale turystyki przy projektowaniu tras geoturystycznych i organizowaniu ruchu turystycznego. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG Technik geolog jest dynamicznie rozwijającym się obszarem związanym z szeroko pojętymi pracami geologicznymi wykonywanymi zarówno w terenie jak i w laboratoriach. Rozwijająca się infrastruktura związana z budową dróg i autostrad, rozbudowa budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i gospodarczego wymaga badan podłoża. Zapotrzebowanie na ujęcia wód podziemnych stwarza konieczność budowania nowych punktów poboru wód podziemnych. owierzchniowe ruchy masowe zagrażające wielu obszarom w olsce wymagają stałego nadzoru i prac zapobiegawczych. W laboratoriach i pracowniach geologicznych wymagana jest znajomość wykonywania specjalistycznych badań. Dynamicznie rozwijająca się geoturystyka, będąca działem turystyki masowej, stwarza olbrzymie perspektywy dla osób z wykształceniem geologicznym. Technik geolog jest również pracownikiem nieodzownym przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż surowców naturalnych. rowadzi dokumentacje geologiczna procesu wiercenia oraz pomiary płynów złożowych. erspektywy poszukiwania i eksploatacji złóż niekonwencjonalnych w olsce wymuszają potrzebę kształcenia w tym zawodzie. Technicy geolodzy należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych specjalistów w zawodzie, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia obrotów firm prowadzących działalność w zakresie prac geologicznych czy geoturystyki. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własną jednoosobową firmę w branży geologicznej i hydrogeologicznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Zawód technik geolog nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. osiada efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog KZ (R.n). 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEOLOG Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik geolog powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania geologicznych prac terenowych; 2) obsługi geologicznej wierceń; 3) prowadzenia laboratoryjnych prac diagnostycznych; 4) dokumentowania i przetwarzania wyników badań; 5) prowadzenia działalności geoturystycznej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS i OMZ); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog KZ (R.n) ; efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEOLOG Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia: na kształcenie w ramach kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych przeznaczono 1070 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów oraz kształcenie wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach lub grupy zawodów przeznaczono 240 godzin. raktyka zawodowa 200 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne rzedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym I Klasa I II III IV II I II I II I II Liczba godzin tygodniowo w czteroletnim okresie nauczania Liczba godzin w czteroletnim okresie nauczania 1 Geologia dynamiczna i strukturalna 2 2 2 2 1 1 5 150 2 Mineralogia i petrografia 1 1 2 2 3 90 3 Geologia olski z geoturystyką 2 2 2 2 2 2 6 180 4 odstawy techniki 2 2 2 60 5 Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 2 2 2 2 2 5 150 6 Język obcy w geologii 1 1 1 1,5 45 7 rzepisy prawa i H w geologii 1 1 2 2 60 8 Działalność gospodarcza w geologii 1 1 1 30 Łączna liczba godzin 7 8 7,5 6 25,5 765 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
rzedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym 9 Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 2 2 1 1 2 2 2 6 180 10 Hydrogeologia i geologia inżynierska 2 2 2 2 4 6 180 11 Komputerowe wspomaganie w geologii 2 2 2 60 12 Geologia złóż 4 4 4 3 4 9,5 285 Łączna liczba godzin 2 10 7,5 10 23,5 705 raktyki zawodowe* 2 tyg. 3 tyg. 200 *zajęcia odbywają się w terenie oraz na wiertni prowadzącej wiercenia poszukiwawcze, geologiczne, hydrogeologiczne lub geologiczno-inżynierskie. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ R.25. ODYWA SIĘ O IERWSZYM SEMESTRZE KLASY ZWARTEJ. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Wykaz działów programowych dla zawodu technik geolog Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. Geologia dynamiczna i strukturalna 1.1. Fizyczne własności Ziemi 30 1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego 30 1.3. rocesy i zjawiska geologiczne 60 1.4. Tektonika z elementami neotektoniki 30 2.1. odstawy krystalografii 15 2. Mineralogia i petrografia 2.2. Mineralogia 30 2.3. etrografia 30 2.4. adania mineralogiczno-petrograficzne 15 3. Geologia olski z geoturystyką 3.1. Historia Ziemi 60 3.2. udowa struktur geologicznych olski 90 3.3. Geoturystyka 30 4. odstawy techniki 4.1. odstawy matematyki stosowanej 30 4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej 30 5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 5.1. odstawy górnictwa otworowego 90 5.2. odstawy geofizyki wiertniczej 60 6. Język obcy w geologii 6.1. orozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych 25 6.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych 20 7. rzepisy prawa i H w geologii 7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią. 30 7.2. rzepisy Ustawy rawo geologiczne i górnicze dotyczące prac 30 geologicznych. 8. Działalność gospodarcza w geologii 8.1 odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie. 15 8.2. rowadzenie przedsiębiorstwa. 15 9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 9.1. Topografia i miernictwo geologiczne 60 9.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna 120 10. Hydrogeologia i geologia inżynierska 10.1. odstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej 90 10.2. adania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska. 90 11. Komputerowe wspomaganie w geologii 11.1 Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym. 30 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
11.2 odstawy komputerowej grafiki technicznej 30 12. Geologia złóż 12.1. rocesy złożowe i formy występowania złóż 120 12.2. Geneza i występowanie złóż w olsce. 120 12.3. oszukiwanie i dokumentowanie złóż 45 13. raktyka zawodowa 12.1. raktyka ogólnogeologiczna 40 12.2. raktyka z kartografii geologicznej 40 12.3. raktyka petrograficzno złożowa 40 12.4. raktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń 40 12.5. raktyka z geologii regionalnej i geoturystyki 40 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik geolog zastosowano taksonomię celów A. Niemierko 1. Geologia dynamiczna i strukturalna 150 godzin 2. Mineralogia i petrografia 90 godzin 3. Geologia olski z geoturystyką 180 godzin 4. odstawy technik 60 godzin 5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 150 godzin 6. Język obcy w geologii 45 godzin 7. rzepisy prawa i H w geologii 60 godzin 8. Działalność gospodarcza 30 godzin 9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 180 godzin 10. Hydrogeologia i geologia inżynierska 180 godzin 11. Komputerowe wspomaganie w geologii 60 godzin 12. Geologia złóż 285 godzin 13. raktyki zawodowe 200 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
1. Geologia dynamiczna i strukturalna 1.1. Fizyczne własności Ziemi 1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego 1.3. rocesy i zjawiska geologiczne 1.4. Tektonika z elementami neotektoniki Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.1. Fizyczne własności Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KS(6)1. rzedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. A Ziemia jako planeta. KS(6)2. Wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności Masa Ziemi i oddziaływania grawitacyjne zawodowych. Magnetyzm ziemski KS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. Stan termiczny Ziemi KS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KZ(R.n)(6)1. Wyjaśnić ruchy Ziemi i ich skutki. Struktura Ziemi KZ(R.n)(6)2. Wyjaśnić prawo grawitacyjne Ziemi i określić anomalie siły ciężkości. KZ(R.n)(6)3. Omówić elementy ziemskiego pola magnetycznego i określić wpływ magnetyzmu na stan Ziemi KZ(R.n)(6)4. Określić stan termiczny Ziemi i wyjaśnić pochodzenie i skutki zmian termicznych Ziemi KZ(R.n)(6)5. Wyjaśnić zróżnicowanie własności sprężystych materii Ziemi KZ(R.n)(6)6. Omówić powstawanie i rodzaje fal sejsmicznych KZ(R.n)(6)7. Scharakteryzować budowę wnętrza Ziemi na podstawie obserwacji sejsmicznych. lanowane zadania: rzeanalizuj mapy tektoniczno-sejsmiczne świata. Na mapie konturowej świata zaznacz strefy: sejsmiczne, asejsmiczne i pansejsmiczne, grzbiety śródoceaniczne oraz obszary działalności wulkanicznej. Wyjaśnij w jaki sposób globalna budowa geologiczna ziemi wpływa na sejsmiczność. Uczniowie zostają podzielenia na 4 osobowe grupy i wybierają lidera. Opracowują zadany przez nauczyciela temat. zas pracy 20 minut. Lider grupy prezentuje prace. Nauczyciel ocenia całość pracy i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje gleb, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Fizyczne własności Ziemi jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedze i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 1.2.Geochemia środowiska przyrodniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(R.n.)(8)1. Wyodrębnić sfery Ziemi. I omówić zróżnicowanie rozmieszczenia rozmieszczenia pierwiastków chemicznych w poszczególnych sferach Ziemi. KZ(R.n)(8)2. Określić zasięg i skład chemiczny hydrosfery, atmosfery i biosfery. KZ(R.n)(8)3. Scharakteryzować skład chemiczny skorupy kontynentalnej i oceanicznej. KZ(R.n)(8)4. Wyjaśnić obieg pierwiastków chemicznych w przyrodzie. R.25.1(10)1. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał magmowych R.25.1(10)2. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał osadowych Materiał nauczania udowa i skład chemiczny Ziemi Środowiska geochemiczne i procesy kierujące rozmieszczeniem pierwiastków w skorupie ziemskiej obieg pierwiastków w przyrodzie. Skład chemiczny zewnętrznych sfer Ziemi. Geochemiczne procesy skałotwórcze. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
R.25.1(10)3. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał metamorficznych R.25.1(10)4. Analizować procesy geochemiczne zachodzące podczas tworzenia się D bituminów, węgli, soli i osadów ewaporacyjnych. lanowane zadania: rzedstaw w formie graficznej geochemiczny obieg a w skorupie ziemskiej. Uczniowie pracują w grupach 2 osobowych i wykonują plakat na arkuszu papieru przedstawiający zadany temat. Uczniowie mogą wykonać plakat dowolną techniką. zas pracy 10 minut. Kazda grupa przedstawia pracę, nauczyciel ocenia poprawnośc merytoryczną i estetyczną pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Geochemię środowiska przyrodniczego jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 1.3.rocesy i zjawiska geologiczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
( lub ) KS(6). Aktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe KZ(R.n)(10)1. Zapisać reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów wietrzenia chemicznego, zjawisk krasowych, krystalizacji osadów z roztworów. KZ(R.n)(10)2. Omówić reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów metamorficznych i metasomatycznych. KZ(R.n)(10)3. Oznaczyć niektóre własności wód podziemnych, np. H. KZ(R.n)(10)4. Określić skład chemiczny wód podziemnych. KZ(R.n)(10)5. rzeliczyć jednostki stosowane do określania własności hydrogeologicznych wody. R.25.1(1)1. Określić główne czynniki procesów geologicznych endo- i egzogeniczne R.25.1(1)2. Ustalić udział procesów geologicznych w kształtowaniu powierzchni Ziemi. R.25.1(1)3. Scharakteryzować plutonizm i intruzje magmowe. R.25.1(1)4. Scharakteryzować skały głębinowe i żyłowe i ustalić znaczenie plutonizmu dla tworzenia się złóż. R.25.1(1)5. Scharakteryzować procesy wulkaniczne i rodzaje erupcji wulkanicznych. R.25.1(1)6. Określić pozytywne i negatywne skutki wybuchu wulkanów i ich rolę w kształtowaniu powierzchni Ziemi i budowy geologicznej. R.25.1(1)7. Omówić dynamikę atmosfery i wpływ na procesy biologiczne i geologiczne. R.25.1(1)8. Omówić procesy wietrzenia i jego skutki. 25.1(1)9. Omówić geologiczną działalność wiatru. R.25.1(1)10. Omówić geologiczną działalność wód płynących. R.25.1(1)11. Omówić geologiczną działalność lodowców. R.25.1(1)12. Omówić geologiczną działalność wód podziemnych. R.25.1(1)13. Omówić geologiczną działalność lądowych wód stojących. R.25.1(1)14. Scharakteryzować powierzchniowe ruchy masowe. R.25.1(1)15. Omówić geologiczną działalność morza. R.25.1(1)16. Scharakteryzować i określić rezultaty procesu denudacji. R.25.1(1)17. Scharakteryzować facje i formacje osadowe. R.25.1(1)18. Wyjaśnić procesy diagenezy i katagenezy R.25.1(1)19. Wyjaśnić zjawisko diastrofizmu i jego przyczyny. R.25.1(1)20. Omówić ruchy górotwórcze i zjawiska towarzyszące fałdowaniom. R.25.1(1)21. Omówić procesy metamorfizmu i określić ich czynniki. harakterystyka zjawisk i procesów geologicznych rocesy magmatyczne i ich przejawy rocesy wulkaniczne i ich przejawy rocesy egzogeniczne Wietrzenie i jego skutki Geologiczna działalność wiatru Geologiczna działalność wód płynących Geologiczna działalność lodowców Geologiczna działalność wód podziemnych Geologiczna działalność lądowych wód stojących owierzchniowe ruchy masowe geologiczna działalność morza denudacja i jej przejawy Facje i formacje skalne Diageneza i kataklaza diastrofizm i jego przejawy Ruchy skorupy ziemskiej aseny sedymentacyjne Ruchy górotwórcze Metamorfizm i jego przejawy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
R.25.1(1)22. Scharakteryzować podstawowe typy skał metamorficznych i złożotwórcza rolę procesów metamorficznych. lanowane zadania: Na podstawie linii przekroju i profili otworów wiertniczych wykonaj przekrój geologiczny. Określ jakie facje występują, w jakim środowisku powstawały. Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój, legendę i opis litologiczny. o wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. zas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska., Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje gleb, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący rocesy i zjawiska geologiczne jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
1.4.Tektonika z elementami neotektoniki Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(R.n)(9)1. rzedstawić na rysunku geometryczne elementy warstwy. KZ (R.n)(9)2. Omówić mechanizm powstawania deformacji ciągłych. Geometryczne elementy warstwy KZ (R.n)(9)3. rzedstawić graficznie ciągłe formy tektoniczne i ich elementy Typy deformacji geometryczne. Deformacje ciągłe KZ(R.n)(9)4. Omówić mechanizm powstawania deformacji nieciągłych. Deformacje nieciągłe KZ (R.n)(9)5. rzedstawić graficznie nieciągłe formy tektoniczne i ich elementy geometryczne. Wielkie formy powierzchni litosfery KZ(R.n)(9)6. Omówić proces powstawania drobnych form tektonicznych. Ogólna charakterystyka budowy geologicznej lądów KZ(R.n)(9)7. Scharakteryzować wielkie formy powierzchni litosfery. i dna oceanicznego KZ(R.n)(9)8. Omówić budowę geologiczną lądów i dna oceanicznego. Tektonika płyt litosfery KZ(R.n)(9)9. Omówić podstawowe typy struktur tektonicznych. Współczesne i najnowsze ruchy skorupy ziemskiej KZ(R.n)(9)10. Scharakteryzować rozłamy wgłębne. KZ(R.n)(9)11. Wyjaśnić teorię tektoniki płyt i wyodrębnić podstawowe płyty litosfery. KZ(R.n)(9)12. Wyjaśnić zjawiska zachodzące w strefie ryftów, subdukcji i kolizji płyt litosfery. KZ(R.n)(9)13. Scharakteryzować współczesne ruchy skorupy ziemskiej. D lanowane zadania: Narysuj przekroje przez trzy podstawowe typy uskoków. Zaznacz na przekrojach parametry uskoku i podaj ich definicje. Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój i opis. o wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. zas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska., Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, plansze edukacyjne, makiety form rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Tektonikę z elementami neotektoniki wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
2. Mineralogia i petrografia 2.1. odstawy krystalografii 2.2. Mineralogia 2.3. etrografia 2.4. adania mineralogiczno petrograficzne 2.1. odstawy krystalografii Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KS(4)1. podejmować nowe wyzwania związane z pracą geologa. KS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i odstawy krystalografii techniki pracy. udowa wewnętrzna kryształów KS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. układy krystalograficzne KS(10)2. zintegrować prace poszczególnych członków zespołu Morfologia kryształów KS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. p okrój i skupienia kryształów KZ(R.n)(9)1. Określić cel badań mineralogicznych i związek mineralogii z innymi naukami. Metody badan krystalograficznych KZ(R.n)(9)2. Definiować podstawowe pojęcia z krystalografii. A KZ(R.n)(9)3. Zdefiniować i rozpoznać kryształ i ciało bezpostaciowe. KZ(R.n)(9)4. Określić elementy graniczne i elementy symetrii kryształów. KZ(R.n)(9)5. Scharakteryzować układy krystalograficzne. KZ(R.n)(9)6. Określić i rozpoznać pokrój kryształów. KZ(R.n)(9)7. Omówić metody badań krystalograficznych. lanowane zadania: Na podstawie ilustracji z podręcznika mineralogii wykonaj trzy modele kryształów o różnych układach krystalograficznych. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach z dowolnego ma materiału (papieru, zapałek, modeliny, kartonów). Materiał przygotowuje wcześniej wybrana przez nauczyciela grupa (np. na zajęciach koła geologicznego). o wykonaniu porównują swoją prac i oceniają poprawność wykonania wraz z nauczycielem, który ocenia poprawność merytoryczną wykonanych modeli i ich estetykę. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. zas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, makiety kryształów, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący odstawy krystalografii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.2. Mineralogia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania R.25.1(8)1. Scharakteryzować naturalne środowiska występowania minerałów. R.25.1(8)2. Wyjaśnić powstawanie minerałów w środowiskach endogenicznych. Środowiska występowania i procesy powstawania minerałów. R.25.1(8)3. Wyjaśnić powstawanie minerałów przy udziale procesów minerały endogeniczne: magmowe i egzogenicznych. wulkaniczny. minerały egzogeniczne: strefy wietrzenia i skał osadowych. R.25.1(8)4. Wyjaśnić fizykochemiczne procesy powstawania minerałów. R.25.1(8)5. Rozróżnić paragenezę i sukcesje mineralną R.25.1(8)6. Rozróżnić postacie skupień minerałów. R.25.1(8)7. Określić cechy fizyczne minerałów. R.25.1(8)8. Wyjaśnić i określić mikroskopowo własności optyczne minerałów. R.25.1(8)9. Omówić fizyczno-chemiczne metody badań minerałów. R.25.1(9)1. rzedstawić systematykę minerałów. R.25.1(9)2. Scharakteryzować grupy minerałów( krzemiany i glinokrzemiany, siarczki i siarkosole, węglany, tlenki i wodorotlenki, halogenki, siarczany, fosforany, minerały metamorficzne i metasomatyczne. Własności fizyczne minerałów i ich wykorzystanie. cechy fizyczne minerałów. cechy optyczne minerałów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
pierwiastki rodzime, związki organiczne ) podając własności fizyczne i chemiczne, warunki powstawania i możliwości gospodarczego wykorzystania. R.25.1(9)3. Rozpoznać makroskopowo podstawowe minerały z poszczególnych A grup. R.25.1(9)4. Wyszczególnić minerały skałotwórcze, główne, poboczne i akcesoryczne. R.25.1(9)5. Wyodrębnić minerały skał magmowych i metamorficznych. R.25.1(9)6. Omówić krystalizację minerałów ze stopu krzemianowego, par, gazów i roztworów hydrotermalnych R.25.1(9)7. Scharakteryzować przeobrażenia metasomatyczne minerałów. R.25.1(9)8. Scharakteryzować przeobrażenia minerałów wywołane zmianami temperatury i ciśnienia. R.25.1(9)9. Wyodrębnić i scharakteryzować minerały skał osadowych. R.25.1(9)10. Omówić przeobrażenia diagenetyczne metasomatyczne minerałów w warunkach hipergenicznych R.25.1(9)11. Omówić powstawanie i rodzaje minerałów ewaporatów. cechy magnetyczne, elektryczne i termiczne minerałów. luminescencja i radioaktywność minerałów. okroje i skupienia minerałów. arageneza i sukcesja mineralna. Metody badań minerałów. Nazewnictwo i zasady systematyki minerałów. Znaczenie krzemianów i glinokrzemianów. harakterystyka opisowa podstawowych grup mineralnych. odział minerałów budujących skorupę ziemską. rocesy prowadzące do powstania minerałów. procesy prowadzące do przeobrażania minerałów lanowane zadania: Z zestawu minerałów wybierz okazy, które charakteryzują się: twardością w zakresie 3-7, łupliwością doskonałą, są kowalne, są przeźroczyste. odaj ich nazwy i wzory chemiczne. Wyniki wpisz w podana tabelę. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy minerałów przygotowane wcześniej. zas przcy 20 minut. o wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi uczniów o zaprezentowanie określania twardości wskazanego minerału. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Mineralogię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.3. etrografia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania R.25.1(8)10. Ustalić rolę petrografii w badaniach geologicznych i pracach rocesy powstawania skał poszukiwawczych oraz jej związek z geologią złóż. Typy genetyczne skał R.25.1(8)11. Wyjaśnić zasady opróbowania i prowadzenia badań terenowych. Formy występowania skał R.25.1(8)12. Wyodrębnić skały magmowe, osadowe i metamorficzne. A adania petrograficzne skał R.25.1(8)13. Scharakteryzować geologiczne formy występowania skał. R.25.1(8)14. Omówić własności makroskopowe skał tj skład mineralny, strukturę i rocesy powstawania skał magmowych teksturę. odział genetyczny skał magmowych R.25.1(8)15. Omówić badania laboratoryjne składu mineralnego skał. Formy występowania skał magmowych R.25.1(8)16. Omówić badania techniczne skał. Skały piroklastyczne R.25.1(9)12. Omówić procesy powstawania skał magmowych. udowa wewnętrzna skał magmowych i jej związek R.25.1(9)13. Wyjaśnić podział genetyczny skał magmowych. z warunkami powstania R.25.1(9)14. rzedstawić graficznie geologiczne formy występowania skał magmowych głębinowych, żyłowych i wylewnych. R.25.1(9)15. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał magmowych. A R.25.1(9)16. Omówić własności podstawowych skał magmowych, ich znaczenie gospodarcze i występowanie w olsce R.25.1(9)17. Wyjaśnić procesy powstawania skał piroklastycznych. R.25.1(9)18. Omówić rodzaje skał piroklastycznych i określić ich występowanie w olsce. R.25.1(9)19. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał osadowych. R.25.1(9)20. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał osadowych. Klasyfikacja skał magmowych i wulkanicznych.własności podstawowych grup skał magmowych i wulkanicznych Występowanie skał magmowych i wulkanicznych w olsce i ich znaczenie gospodarcze rocesy powstawania skał osadowych: okruchowych, chemicznych i organogenicznych echy strukturalne i tekstualne skał osadowych Klasyfikacja skał osadowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
R.25.1(9)21. Dokonać klasyfikacji skał osadowych według granulacji i składu Własności podstawowych grup skał osadowych substancji mineralnej. Występowanie skał osadowych w olsce, i ich R.25.1(9)22. Wyodrębnić i scharakteryzować skały okruchowe, ilaste, pochodzenia znaczenie gospodarcze chemicznego i organicznego, ich zastosowanie i występowanie w olsce. Metamorfizm, jego czynniki i rodzaje R.25.1(9)23. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał metamorficznych. rocesy powstawania skał metamorficznych R.25.1(9)24. Wyjaśnić pojęcie metamorfizmu, jego czynniki i omówić rodzaje udowa wewnętrzna skał metamorficznych i jej procesów metamorficznych. związek z warunkami powstania R.25.1(9)25. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał metamorficznych. Klasyfikacja skał metamorficznych R.25.1(9)26. Wyodrębnić i scharakteryzować skały metamorficzne, ich zastosowanie Własności podstawowych grup skał i występowanie w olsce. metamorficznych R.25.1(9)27. Rozpoznać makroskopowo podstawowe skały z poszczególnych grup. Występowanie skał metamorficznych w olsce i ich znaczenie gospodarcze. lanowane zadania: Z kolekcji różnorodnych skał wybierz skały magmowe. odziel je na magmowe głębinowe, wylewne i żyłowe. Wybierz po jednym okazie z danej grupy. Określ ich budowę wewnętrzną i podaj warunki powstania. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy skał przygotowane wcześniej. zas przcy 20 minut. o wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi uczniów o dokładne omówienie wskazanego okazu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący etrografię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23