RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201021 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 372817 (51) Int.Cl. E02D 35/00 (2006.01) E04G 23/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 15.02.2005 (54) Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu, zwłaszcza w wyniku szkód górniczych (43) Zgłoszenie ogłoszono: 21.08.2006 BUP 17/06 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 27.02.2009 WUP 02/09 (76) Uprawniony i twórca wynalazku: Lerch Jerzy,Jastrzębie Zdrój,PL Lerch Jolanta,Jastrzębie Zdrój,PL PL 201021 B1 (57) 1. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu, zwłaszcza w wyniku szkód górniczych na obszarze eksploatacji górniczej w czasie prowadzenia operacji podnoszenia i poziomowania tej budowli przy pomocy podnośników hydraulicznych, znamienny tym, że ma podnośniki hydrauliczne (4) posadowione na fundamencie (3) budowli we wnękach (5) zestawów podnośnikowych (1), zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do ścian nośnych (2) najniższej kondygnacji budowli nad jej fundamentem (3), przy czym na każdy podnośnik hydrauliczny (4) ma nałożoną górną płytę wsporczą (6b) podpierającą górną ściankę wnęki (5) oraz zamocowane po obu stronach ściany nośnej (2) najniższej kondygnacji budowli w linii poziomej nad tą wnęką (5) górne konstrukcje wzmacniające (7) spięte ze sobą śrubami (8), zaś do obu boków górnej konstrukcji wzmacniającej (7) ma przymocowane trwale boczne konstrukcje nośne (9), skierowane pionowo w dół do fundamentu (3) budowli, natomiast boczne konstrukcje nośne (9) sąsiadujących ze sobą zestawów podnośnikowych (1) ma połączone ze sobą swymi końcami z dolną konstrukcją wzmacniającą (10), zamocowaną poziomo nad fundamentem (3) budowli i spiętą śrubami (11) po obu stronach ściany nośnej (2) najniższej kondygnacji budowli.
2 PL 201 021 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest układ do prostowania budowli odchylonej od pionu, zwłaszcza w wyniku szkód górniczych na obszarze eksploatacji górniczej, powodującej deformacje jej podłoża fundamentowego, dla prowadzenia bezpiecznej i efektywnej operacji rektyfikacyjnej podnoszenia i poziomowania tej budowli przy pomocy podnośników hydraulicznych oraz zabezpieczenia jej ścian nośnych przed niekontrolowanym rozrywaniem, przy równoczesnym poważnym zmniejszeniu kosztów prowadzenia tej operacji rektyfikacyjnej. Dotychczas znane i stosowane rozwiązania sposobów i układów do prostowania odchylonych od pionu budowli wskutek oddziaływania deformacji podłoża, zwłaszcza na obszarze eksploatacji górniczej, przez prowadzenie ich podnoszenia i poziomowania za pomocą podnośników hydraulicznych nie zapewniały prawidłowego odspajania ścian nośnych od części fundamentowej budowli, powodując często niekontrolowane rozrywanie tych ścian nośnych budowli pomiędzy wnękami rozpierających podnośników hydraulicznych. Znane jest z polskiego opisu patentowego nr 172369 rozwiązanie sposobu prostowania pochylonych budowli i ich zabezpieczenia przed zniszczeniem na terenach szkód górniczych z użyciem siłowników hydraulicznych i opasek stalowych nakładanych na budowlę, zgodnie z którym opaskę stalową z kształtowników zakłada się pod stropem najniższej kondygnacji na ściany zewnętrzne i działowe tak, aby po obu stronach każdej z podnoszonych ścian znajdowały się kształtowniki spięte ze sobą. Potem opaskę stalową podpiera się podnośnikowymi siłownikami hydraulicznymi, ustawianymi wewnątrz budowli, korzystnie we wnękach otworów piwnicznych, którymi następnie systematycznie podnosi się całą budowlę aż do pionowego ustawienia. Powstałe przy podnoszeniu nierównomierne naprężenia powodują rozrywanie podnoszonych ścian, a pojawiające się w nich szczeliny wypełnia się zaprawą ustalającą pionowe położenie budowli. Znane jest także z polskiego opisu patentowego nr 185980 rozwiązanie sposobu i urządzenia do ciągłego podnoszenia i wyrównywania budynków oraz konstrukcji, które uległy przechyłowi, przy zapewnieniu ciągłego procesu podnoszenia i zwiększenia zasobów płaskich podnośników. Sposób ten zawiera operacje pozwalające na odzyskanie i odtworzenie płaskich podnośników, które wyczerpały już możliwość swojego ruchu roboczego do wykorzystania bezpośrednio we wnękach podnośnikowych bez potrzeby przerywania procesu podnoszenia budynku. Urządzenie do stosowania tego sposobu zawiera urządzenia podnośnikowe, stanowiska sterowania, ograniczniki ruchu, wskaźniki liniowych przemieszczeń budynku, stację pomp oraz centralny układ sterowania. Urządzenie podnośnikowe składa się z płaskich podnośników, wkładów podporowych i podpory hydraulicznej, ustawiającej się automatycznie na nowym poziomie za każdym razem po odtworzeniu płaskich podnośników. Znane jest również z polskiego opisu zgłoszenia wzoru użytkowego nr W. 111713 rozwiązanie konstrukcji wzmacniającej ścian nośnych do rektyfikacji odchylonej z pionu budowli, spowodowanej deformacją podłoża, zwłaszcza na obszarze eksploatacji górniczej w czasie prowadzenia operacji podnoszenia i poziomowania tej budowli przy pomocy podnośników hydraulicznych. Konstrukcja wzmacniająca ścian nośnych najniższej kondygnacji budowli ma pomiędzy wnękami podnośników hydraulicznych, wykonanymi nad ławą fundamentową, poniżej górnych opasek wzmacniających z ceowników przymocowane równolegle nad ławą fundamentową śrubami obustronnie do ścian nośnych najniższej kondygnacji budowli dodatkowe, dolne opaski wzmacniające z ceowników. Każda dolna opaska wzmacniająca jest połączona w pionie z górną opaską wzmacniającą trzema symetrycznie rozłożonymi śrubami mocującymi, wprowadzonymi przez otwory w ścianach bocznych ceowników górnych opasek wzmacniających i dolnych opasek wzmacniających. Na śruby mocujące są nałożone tulejki rozporowe w objęciu bocznych ścianek górnych i dolnych opasek wzmacniających. Opisane powyżej oraz inne znane i stosowane rozwiązania sposobów i konstrukcji do rektyfikacji odchylonych z pionu budowli wskutek oddziaływania na nie deformacji podłoża fundamentowego, zwłaszcza na obszarze eksploatacji górniczej, pozwalają skutecznie na prowadzenie operacji ich rektyfikacyjnego podnoszenia i poziomowania. Powyższe rozwiązania posiadają także widoczne niedogodności, charakteryzujące się brakiem uzyskania prawidłowego poziomego odspajania ścian nośnych i działowych najniższej kondygnacji budowli od jej części fundamentowej oraz niekontrolowanym rozrywaniem tych ścian na skutek działania sił rozparcia podnośnikowych siłowników hydraulicznych na powierzchniach tych ścian, zwłaszcza w obrębie śrub łączących opaski wzmacniające pomiędzy wnękami tych siłowników hydraulicznych. Wypełnienie powstałych nieforemnych szczelin zaprawą ustalającą pionowe położenie budowli powyżej tych szczelin daje w konsekwencji zdeformowane po-
PL 201 021 B1 3 wierzchnie ścian nośnych i działowych najniższej kondygnacji budowli, wymagające ponoszenie dodatkowych kosztów materiałowych i kosztów robocizny dla wyrównania tych powierzchni. Powyższe niedogodności zostały wyeliminowane przez nowe rozwiązanie układu do prostowania budowli odchylonej od pionu, zwłaszcza w wyniku szkód górniczych na obszarze eksploatacji górniczej w czasie prowadzenia operacji podnoszenia i poziomowania tej budowli przy pomocy podnośników hydraulicznych. Zgodnie z wynalazkiem układ ma podnośniki hydrauliczne posadowione na fundamencie we wnękach zestawów podnośnikowych, zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do ścian nośnych najniższej kondygnacji budowli nad jej fundamentem. Na każdy podnośnik hydrauliczny jest nałożona górna płyta wsporcza podpierająca górną ściankę wnęki oraz zamocowane po obu stronach ściany nośnej najniższej kondygnacji budowli w linii poziomej nad tą wnęką górne konstrukcje wzmacniające spięte ze sobą śrubami. Do obu boków górnej konstrukcji wzmacniającej są przymocowane trwale boczne konstrukcje nośne, skierowane pionowo w dół do fundamentu budowli. Natomiast boczne konstrukcje nośne sąsiadujących ze sobą zestawów podnośnikowych są połączone ze sobą swymi końcami z dolną konstrukcją wzmacniającą, zamocowaną poziomo nad fundamentem budowli po obu stronach ściany nośnej najniższej kondygnacji budowli i spiętą śrubami. Każdy zestaw podnośnikowy ma wykonaną górną konstrukcję wzmacniającą z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika, boczne konstrukcje nośne ma wykonane z kształtownika stalowego, korzystnie z kątownika, zaś dolną konstrukcję wzmacniającą ma wykonaną z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika. Boczne konstrukcje nośne każdego zestawu podnośnikowego mają wysokość niewiększą od wysokości podnośnika hydraulicznego z płytami wsporczymi. W przypadku braku fundamentu budowli ściany nośne najniższej kondygnacji budowli są obustronnie nacięte w poziomie na równej wysokości odpowiadającej co najmniej wysokości fundamentu, zaś podnośniki hydrauliczne są posadowione na dolnej części przeciętych ścian nośnych we wnękach zestawów podnośnikowych zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do górnej części przeciętych ścian nośnych najniższej kondygnacji budowli. Zastosowanie przedmiotu wynalazku umożliwia uzyskanie efektywnego i skutecznego wzmocnienia ścian nośnych najniższej kondygnacji budowli dla prowadzenia prawidłowego procesu podnoszenia i poziomowania tej budowli oraz poziomego odspajania ścian nośnych tej kondygnacji budowli od jej fundamentu bez niekontrolowanego rozrywania tych ścian nośnych budowli zwłaszcza pomiędzy wnękami podnośników hydraulicznych. Celowe wprowadzenie łączonych ze sobą posobnie nad fundamentem budowli dolnymi konstrukcjami nośnymi zestawów podnośnikowych z górnymi konstrukcjami wzmacniającymi, wspartymi na ich podnośnikach hydraulicznych, umożliwia uzyskanie z bocznymi konstrukcjami nośnymi sztywnej konstrukcji wzmacniającej ścian nośnych, odpornej na destrukcyjne oddziaływanie sił rozparcia podnośników hydraulicznych na ściany nośne najniższej kondygnacji budowli. Pozwala to na rezygnację stosowania kosztownych opasek stalowych, nakładanych na ściany budowli, co w konsekwencji wpływa korzystnie na znaczne zamniejszenie kosztów prowadzenia operacji rektyfikacyjnej budowli. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony schematycznie w przykładowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w widoku z boku wycinek ściany nośnej najniższej kondygnacji budowli posadowionej na fundamencie z zestawami podnośnikowymi układu do prostowania budowli odchylonej od pionu w wyniku szkód górniczych, natomiast fig. 2 przedstawia przekrój poprzeczny w pionie powyższego wycinka ściany nośnej najniższej kondygnacji budowli posadowionej na fundamencie przez wnękę podnośnika hydraulicznego zestawu podnośnikowego układu do prostowania budowli odchylonej od pionu w wyniku szkód górniczych. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu według wynalazku ma zestawy podnośnikowe 1 zamocowane posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do ścian nośnych 2 najniższej kondygnacji budowli nad jej fundamentem 3. Każdy zestaw podnośnikowy 1 ma podnośnik hydrauliczny 4 posadowiony w swej wnęce 5 na dolnej blasze wsporczej 6a, wspartej na fundamencie 3 budowli. Na podnośnik hydrauliczny 4 jest nałożona górna płyta wsporcza 6b, podpierająca górną ściankę wnęki 5 oraz zamocowane po obu stronach ściany nośnej 2 najniższej kondygnacji budowli w linii poziomej nad tą wnęką 5 górne konstrukcje wzmacniające 7, wykonane z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika i spięte ze sobą śrubami 8. Do obu boków górnej konstrukcji wzmacniającej 7 są przymocowane trwale i skierowane pionowo w dół do fundamentu 3 budowli boczne konstrukcje nośne 9 wykonane z kształtownika stalowego, korzystnie z kątownika o wysokości niewiększej od wysokości podnośnika hydraulicznego 4 z płytami wsporczymi 6a i 6b. Boczne konstrukcje
4 PL 201 021 B1 nośne 9 sąsiadujących ze sobą zestawów podnośnikowych 1 są połączone ze sobą swymi końcami z dolną konstrukcją wzmacniającą 10, wykonaną z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika, zamocowaną poziomo nad fundamentem 3 budowli po obu stronach ściany nośnej 2 i spięte ze sobą śrubami 11. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu według wynalazku może być także stosowany przy braku fundamentu 3 budowli. W tym przypadku ściany nośne 2 najniższej kondygnacji budowli są nacięte obustronnie w poziomie na równej wysokości odpowiadającej co najmniej wysokości fundamentu 3. Podnośniki hydrauliczne 4 są posadowione na dolnej części przeciętych ścian nośnych 2 we wnękach 5 zestawów podnośnikowych 1, zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do górnej części przeciętych ścian nośnych 2 najniższej kondygnacji budowli. Zastosowanie układu według wynalazku wymaga uprzedniego wykonania dostępu wzdłuż obu stron ścian nośnych 2 najniższej kondygnacji budowli do fundamentu 3 budowli oraz wykucia w tych ścianach nośnych 2 w ustalonych obliczeniowo miejscach prostokątnych wnęk 5 dla podnośników hydraulicznych 4 zestawów podnośnikowych 1, które wyposaża się w dolną i górną blachę wsporczą 6a i 6b dla rozparcia pomiędzy nimi podnośników hydraulicznych 4. Nad górnymi blachami wsporczymi 6b wnęk 5 przymocowuje się do ścian nośnych 2 najniższej kondygnacji budowli z obu stron śrubami 8 górne konstrukcje wzmacniające 7 zestawów podnośnikowych 1, do których z obu boków są przymocowane trwale boczne konstrukcje nośne 9, skierowane pionowo w dół do fundamentu 3 budowli. Boczne konstrukcje nośne 9 sąsiadujących zestawów podnośnikowych 1 łączy się swymi końcami z dolną konstrukcją wzmacniającą 10, zamocowaną poziomo nad fundamentem 3 budowli i spina się śrubami 11 po obu stronach ściany nośnej 2 najniższej kondygnacji budowli. Następnie do wnęk 5 wprowadza się między dolną płytą wsporczą 6a a górną płytą wsporczą 6b podnośniki hydrauliczne 4, którymi po podłączeniu do zasilania wykonuje się rektyfikację odchylonej od pionu budowli przez odpowiednie podnoszenie i odspajanie ścian nośnych 2 najniższej kondygnacji budowli od fundamentu 3 budowli oraz powoduje się jej wypoziomowanie. Następnie wypoziomowanie tej budowli stabilizuje się poprzez wypełnianie powstałych szczelin zaprawą ustalającą położenie pionowe ścian nośnych 2 rektyfikowanej budowli. Po wykonaniu prac rektyfikacyjnych powyższej budowli odchylonej od pionu w wyniku szkód górniczych można dokonać demontażu zestawów podnośnikowych 1 z podnośnikami hydraulicznymi 4 oraz dolnymi konstrukcjami wzmacniającymi 10, dla ponownego ich wykorzystania przy następnych pracach rektyfikacyjnych. Zastrzeżenia patentowe 1. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu, zwłaszcza w wyniku szkód górniczych na obszarze eksploatacji górniczej w czasie prowadzenia operacji podnoszenia i poziomowania tej budowli przy pomocy podnośników hydraulicznych, znamienny tym, że ma podnośniki hydrauliczne (4) posadowione na fundamencie (3) budowli we wnękach (5) zestawów podnośnikowych (1), zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do ścian nośnych (2) najniższej kondygnacji budowli nad jej fundamentem (3), przy czym na każdy podnośnik hydrauliczny (4) ma nałożoną górną płytę wsporczą (6b) podpierającą górną ściankę wnęki (5) oraz zamocowane po obu stronach ściany nośnej (2) najniższej kondygnacji budowli w linii poziomej nad tą wnęką (5) górne konstrukcje wzmacniające (7) spięte ze sobą śrubami (8), zaś do obu boków górnej konstrukcji wzmacniającej (7) ma przymocowane trwale boczne konstrukcje nośne (9), skierowane pionowo w dół do fundamentu (3) budowli, natomiast boczne konstrukcje nośne (9) sąsiadujących ze sobą zestawów podnośnikowych (1) ma połączone ze sobą swymi końcami z dolną konstrukcją wzmacniającą (10), zamocowaną poziomo nad fundamentem (3) budowli i spiętą śrubami (11) po obu stronach ściany nośnej (2) najniższej kondygnacji budowli. 2. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu według zastrz. 1, znamienny tym, że każdy zestaw podnośnikowy (1) ma wykonaną górną konstrukcję wzmacniającą (7) z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika, boczne konstrukcje nośne (9) ma wykonane z kształtownika stalowego, korzystnie z kątownika, zaś dolną konstrukcję wzmacniającą (10) ma wykonaną z kształtownika stalowego, korzystnie z ceownika. 3. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu według zastrz. 1, znamienny tym, że boczne konstrukcje nośne (9) każdego zestawu podnośnikowego (1) mają wysokość niewiększą od wysokości podnośnika hydraulicznego (4) z płytami wsporczymi (6a i 6b).
PL 201 021 B1 5 4. Układ do prostowania budowli odchylonej od pionu według zastrz. 1, znamienny tym, że w przypadku braku fundamentu (3) budowli ma ściany nośne (2) najniższej kondygnacji budowli obustronnie nacięte w poziomie na równej wysokości odpowiadającej co najmniej wysokości fundamentu (3), zaś podnośniki hydrauliczne (4) ma posadowione na dolnej części przeciętych ścian nośnych (2) we wnękach (5) zestawów podnośnikowych (1), zamocowanych posobnie w ustalonych obliczeniowo odległościach do górnej części przeciętych ścian nośnych (2) najniższej kondygnacji budowli. Rysunki
6 PL 201 021 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.