Podróżowanie z cukrzycą Jak postępować w cukrzycy?
TWOJA PODRÓŻ JEST DLA NAS INSPIRACJĄ Niezależnie od tego, czy wyjeżdżasz w krótką podróż służbową, czy też udajesz się na dwutygodniowe wakacje za granicę, cukrzyca nie powinna stanowić przeszkody w podróżowaniu, dokąd tylko zapragniesz. Obecnie chorzy na cukrzycę podróżują praktycznie bez ograniczeń. Wiąże się to jednak ze starannym zaplanowaniem podróży, szczególnie w przypadku przyjmowania insuliny. Przygotowując z wyprzedzeniem plan i przewidując ewentualne trudności, zapewnisz sobie spokojniejszy i przyjemniejszy wyjazd. Zaplanuj podróż Zmiany temperatur, diety, a także stref czasowych mogą wpłynąć na stężenie cukru we krwi. Również opóźnione loty, zagubiony bagaż i związany z tym stres mogą wpływać na poziom cukru we krwi. Przed wyjazdem zaplanuj podróż, aby mieć pewność, że zadbałeś(aś) o najważniejsze kwestie, które sprawią, że Twoja podróż przebiegnie bez zakłóceń. Plan podróży Co najmniej dwa tygodnie przed wyjazdem omów swój plan podróży z zespołem edukacyjnym. Jeżeli będziesz przekraczał(a) strefy czasowe, prawdopodobnie konieczne będzie dopasowanie Twojego zapotrzebowania na insulinę, a także dawek innych leków i rozkładu posiłków. Twój lekarz pomoże Ci dostosować dawki insuliny na czas podróży. Zapytaj także, jak często należy badać stężenie cukru we krwi.
ZAŚWIADCZENIA LEKARSKIE I RECEPTY Planując podróż, zwróć się do lekarza o zaświadczenie potwierdzające, że chorujesz na cukrzycę. Dopilnuj również, aby wziąć ze sobą kopie recept na wszystkie leki, które ze sobą zabierzesz, oraz wszelkie potrzebne środki medyczne, np. igły. Takie informacje mogą okazać się bardzo pomocne, jeśli podczas podróży będziesz musiał(a) skonsultować się z personelem medycznym. Mogą one przydać się także przy udzielaniu odpowiedzi na wszelkie pytania zadawane przez funkcjonariuszy ochrony lub służb celnych. Szczepienia Upewnij się, czy przed wyjazdem do docelowego miejsca Twej podróży wymagane jest wykonanie obowiązkowych szczepień. Szczepienia mogą mieć tymczasowy wpływ na wyrównanie cukrzycy i być może będziesz musiał(a) odpowiednio dostosować leczenie za pomocą leków lub insuliny. Ubezpieczenie Niektóre polisy ubezpieczeniowe nie obejmują nagłych wypadków związanych z cukrzycą. Dowiedz się u swego ubezpieczyciela, czy posiadasz ubezpieczenie podróżne, które obejmuje wcześniej istniejące choroby, jak też nagłe przypadki.
FORMULARZ HISTORII CHOROBY W czasie podróży powinieneś/ powinnaś być przygotowany(a) na wypadek wystąpienia niespodziewanych chorób. Na przykład w krajach tropikalnych z powodu wysokich temperatur możesz mieć większą skłonność do niskiego stężenia cukru we krwi (hipoglikemii). Niestrawność spowodowana nieodpowiednio przyrządzonym jedzeniem może przyczynić się do wzrostu lub spadku stężenia cukru we krwi. Pamiętaj, że jeżeli stężenie cukru we krwi osiągnie zbyt wysoki lub zbyt niski poziom, możesz nie być w stanie się porozumieć, a nawet stracić przytomność. Posiadanie przy sobie szczegółowego formularza historii choroby może pomóc w otrzymaniu niezwłocznego leczenia w przypadku pogorszenia stanu zdrowia. Zanim wyjedziesz, przygotuj formularz historii choroby zawierający następujące informacje: Twoje imię i nazwisko, adres i nr telefonu domowego, a także nr telefonu członka rodziny, pod którym dostępny jest w ciągu dnia i wieczorem; Twoją grupę krwi; szczepienia ochronne; imię i nazwisko Twojego lekarza, jego adres i nr telefonu do gabinetu i telefon alarmowy; nazwę, adres i nr telefonu Twojego ubezpieczyciela zdrowotnego, łącznie z numerem Twojej polisy; wykaz wszelkich bieżących problemów zdrowotnych oprócz cukrzycy, takich jak choroba serca lub astma; wykaz obecnie przyjmowanych przez Ciebie leków wraz z receptami oraz nazwą i numerem telefonu Twojej apteki; informacja o ewentualnej alergii na leki, żywność, owady i zwierzęta; receptę na okulary lub soczewki kontaktowe.
OGRANICZENIA W CZASIE LOTU Linie lotnicze mogą ustalić nowe zasady dotyczące wnoszenia na pokład samolotu insuliny i środków medycznych związanych z cukrzycą. Jeżeli planujesz podróżować samolotem, zadzwoń wcześniej do linii lotniczych, aby uzyskać informację na temat obowiązujących ograniczeń. Opieka medyczna za granicą Dowiedz się, w jaki sposób i gdzie można uzyskać pomoc medyczną w miejscu, do którego się wybierasz. Jeżeli podróżujesz z rodziną lub przyjaciółmi, zadbaj, aby potrafili udzielić Ci pomocy w nagłym wypadku, łącznie z podaniem Ci w razie potrzeby glukagonu. Identyfikator W razie nagłych wypadków noś identyfikator medyczny, np. bransoletkę lub naszyjnik, informujący, że chorujesz na cukrzycę. Możesz także mieć przy sobie kartę z informacją, że chorujesz na cukrzycę w języku kraju, do którego się wybierasz.
PODSTAWOWE ZWROTY W OBCYM JĘZYKU Naucz się zasobu słów w lokalnym języku, które umożliwią Ci np. zamówienie posiłków, lecz także które pomogą Ci w opisaniu ewentualnych nagłych wypadków i uzyskaniu pomocy medycznej. PRZYDATNE ZWROTY W PODRÓŻY Angielski 1. I have diabetes. (Choruję na cukrzycę.) 2. I use insulin. (Przyjmuję insulinę.) 3. W here is the pharmacy? (Gdzie jest apteka?) 4. I need sugar or orange juice, please. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. I need water. (Muszę napić się wody.) 6. W here can I buy some food? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. I would like to order (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. I need to go to a hospital. (Muszę iść do szpitala.) 9. I need a doctor. (Potrzebuję lekarza.) 10. I need help. (Potrzebuję pomocy.)
Hiszpański 1. Padezco diabetes. (Choruję na cukrzycę.) 2. Utilizo insulina. (Przyjmuję insulinę.) 3. Dónde hay una farmacia? (Gdzie jest apteka?) 4. Por favor, necesito tomar azúcar zumo de naranja. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. Necesito tomar un poco de agua. (Muszę napić się wody.) 6. Dónde puedo conseguir algo de comida? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. Me gustaría pedir (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. Necesito ir al hospital. (Muszę iść do szpitala.) 9. Necesito un médico. (Potrzebuję lekarza.) 10. Necesito ayuda. (Potrzebuję pomocy.) Niemiecki 1. Ich bin zuckerkrank. (Choruję na cukrzycę.) 2. Ich nehme Insulin. (Przyjmuję insulinę.) 3. Wo ist die Apotheke? (Gdzie jest apteka?) 4. Ich brauche etwas Zucker oder Orangensaft bitte. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. Ich brauche etwas Wasser. (Muszę napić się wody.) 6. Wo kann ich etwas zu essen kaufen? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. Ich hätte gern (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. Ich muss ins Krankenhaus. (Muszę iść do szpitala.) 9. Ich brauche einen Arzt. (Potrzebuję lekarza.) 10. Ich brauche Hilfe. (Potrzebuję pomocy.)
Włoski 1. Soffro di diabete. (Choruję na cukrzycę.) 2. Faccio uso di insulina. (Przyjmuję insulinę.) 3. Dov e la farmacia? (Gdzie jest apteka?) 4. Ho bisogno di zucchero o di un succd arancia, per favore. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. Ho bisogno di acqua. (Muszę napić się wody.) 6. Dove posso comprare qualcosa da mangiare? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. Vorrei ordinare (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. Devo andare in ospedale. (Muszę iść do szpitala.) 9. Ho bisogno di un medico. (Potrzebuję lekarza.) 10. Ho bisogno di aiuto. (Potrzebuję pomocy.) Francuski 1. J ai le diabete. (Choruję na cukrzycę.) 2. Je prends de l insuline. (Przyjmuję insulinę.) 3. Où se trouve la pharmacie? (Gdzie jest apteka?) 4. J ai besoin de sucre ou de jus d orange, s il vous plaît. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. J ai besoin d eau. (Muszę napić się wody.) 6. Où est-ce que je peux acheter de la nourriture? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. Je voudrais (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. J ai besoin d aller a l hôpital. (Muszę iść do szpitala.) 9. J ai besoin d un médecin. (Potrzebuję lekarza.) 10. J ai besoin d aide. (Potrzebuję pomocy.) Arabski (zapis fonetyczny) 1. Ana maridun bi assukaree. (Choruję na cukrzycę.) 2. Ana astamilu al-insuleen. (Przyjmuję insulinę.) 3. Ayna assaydalya? (Gdzie jest apteka?) 4. Aateenee sukkaran aw asseera burtukalin. (Potrzebuję cukru lub soku pomarańczowego.) 5. Ureedu an ashraba al-maa. (Muszę napić się wody.) 6. Ayna astateeu sheeraa al-akl? (Gdzie mogę kupić coś do jedzenia?) 7. Ureedu talaba al-akl... (Chciałbym / chciałabym zamówić ) 8. Ureedu al-thahaba ila al-mustashfa. (Muszę iść do szpitala.) 9. Ureedu tabiba. (Potrzebuję lekarza.) 10. Ureedu al-musaada. (Potrzebuję pomocy.)
LEKI I ŻYWNOŚĆ Na wszelki wypadek zapakuj dwu- lub trzykrotnie więcej leków/ insuliny oraz środków medycznych, niż wydaje Ci się to niezbędne. W innych krajach produkty te mogą być trudno dostępne. Ponadto Twoje tabletki, insulina i środki medyczne prawdopodobnie będą występowały pod innymi nazwami, a opakowania mogą mieć różne wielkości/dawki. Połowę swych leków zapakuj do bagażu podręcznego. Dzięki temu będziesz je miał(a) przy sobie na wypadek zagubienia lub uszkodzenia bagażu. Pamiętaj, że niektóre państwa mogą wprowadzić ograniczenie dotyczące ilości przewożonych leków. Zadzwoń wcześniej do ambasady lub konsulatu państwa, do którego się wybierasz, w celu ustalenia ilości leków, które możesz przywieźć ze sobą. Oryginalne opakowania Leki, insulinę i środki medyczne należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach wraz z umieszczoną na nich drukowaną etykietą apteki. Pozwoli to przejść przez kontrolę bezpieczeństwa bez zbędnych opóźnień. Zabezpieczenie insuliny Skrajne temperatury wysokie lub niskie mogą ograniczyć skuteczność działania insuliny. Aby zabezpieczyć swą insulinę, należy: dopilnować, aby insulina nie znajdowała się w zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperaturze; przechowywać insulinę w lodówce lub chłodnym miejscu; insuliny w żadnym wypadku nie wolno zamrażać; umieścić insulinę pomiędzy warstwami materiału w bagażu podręcznym.
OPÓŹNIENIA W PODRÓŻY Zawsze bądź przygotowany(a) na opóźnienia, za każdym razem zabierając ze sobą swoje leki, insulinę i środki medyczne. Możesz je nosić w torbie, saszetce na pasku lub w plecaku. Miej przy sobie także swój glukometr i paski testowe. Promieniowanie rentgenowskie w punktach kontroli bezpieczeństwa nie uszkodzi glukometru. Ponadto ważne jest zabranie ze sobą przekąski, np. na wypadek opóźnienia lotu lub czasu posiłku. Pożywne produkty, które dobrze sprawdzają się w podróży, to suszone owoce, krakersy, ser i masło orzechowe. Nie we wszystkich krajach dostępne są wkłady z insuliną. Miej ze sobą zapas każdego rodzaju przyjmowanej aktualnie insuliny.
ROZKŁAD POSIŁKÓW I PRZYJMOWANIA LEKÓW Odmienna od codziennej żywność i aktywność fizyczna mogą spowodować większe niż zwykle zmiany stężenia cukru we krwi. Staraj się w możliwie największym stopniu zachować swoje zwyczajowe pory jedzenia i przyjmowania leków. Częstsze niż zwykle badanie poziomu cukru we krwi również pomoże Ci kontrolować Twoją cukrzycę. SPECJALNE POSIŁKI Obecnie większość linii lotniczych i statków wycieczkowych oferuje możliwość zamówienia specjalnych posiłków o obniżonej zawartości cukru, soli i tłuszczu. Jeżeli potrzebujesz specjalnych posiłków, poinformuj o tym z wyprzedzeniem linię lotniczą, żeglugową lub biuro podróży, z którego usług korzystasz. Potwierdź te ustalenia przy odprawie. Poinformuj o swojej chorobie kierownika wycieczki lub obsługę pokładową, zwłaszcza jeżeli podróżujesz sam. Dzięki temu w przypadku opóźnienia posiłku będą oni mogli zadbać, abyś możliwie najszybciej dostał(a) swój posiłek. Cukrzyca nie oznacza konieczności pozostania w czasie urlopu w domu. Wiąże się z nią jednak konieczność wcześniejszego starannego przygotowania do podróży, szczególnie w przypadku przyjmowania insuliny. Im lepiej zaplanujesz, tym spokojniejsza i bezpieczniejsza będzie Twoja podróż.
CO NALEŻY ZABRAĆ ZE SOBĄ W PODRÓŻ? dwu- lub trzykrotnie więcej leków, insuliny i środków medycznych niż jest to niezbędne na całą podróż; leki na receptę, w tym glukagon, jeżeli musisz go stosować; leki przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe; wystarczającą ilość pasków testowych do pomiaru stężenia cukru we krwi, ciał ketonowych w moczu; recepty na wszystkie aktualnie przyjmowane leki, insulinę i środki medyczne oraz zaświadczenie lekarskie; identyfikator chorego na cukrzycę; cukierki (zawierające cukier) lub inną postać szybko działającego cukru; żywność, np. krakersy lub owoce, na wypadek opóźnienia posiłków lub podróży; numery telefonu i faksu swojego lekarza. Zweryfikowano przez dr n. med. Aleksandrę Szymborską-Kajanek, Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych SUM w Zabrzu. Informacje zawarte w niniejszej broszurze nie stanowią porady lekarskiej, która może być udzielona wyłącznie przez lekarza. Eli Lilly nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody związane z wykorzystaniem informacji zawartych w broszurze jako porady lekarskiej.
Zapraszamy do korzystania korzystania PORTALI EDUKACYJNYCH Lilly, zz PORTALI Lilly, dzięki dzięki którym codzienne życie którym życie zz cukrzycą cukrzycą staje się prostsze: prostsze: w w w. E D U K A C J A W C U K R Z Y C Y. p l DLA OSÓB DOROSŁYCH Z CUKRZYCĄ TYPU 1 I 2 Informacje o cukrzycy oraz praktyczne wskazówki, jak radzić sobie z cukrzycą w codziennym życiu. w w w. M A G I C Z N I E O C U K R Z Y C Y. p l DLA NAJMŁODSZYCH Z CUKRZYCĄ TYPU 1 ORAZ ICH RODZIN Bajkowy świat serii wydawniczej Lilly&Disney, w której bohaterowie kreskówek pomagają dzieciom i ich opiekunom zrozumieć kwestie związane z cukrzycą typu 1. PLDBT01149/11/2016 Eli Lilly Polska Sp. z o.o. ul. Żwirki i Wigury 18 A 02-092 Warszawa Tel.: +48 22 440 33 00 Fax: +48 22 440 35 50