www.pwc.com Podsumowanie dwóch lat Ustawa o działalności leczniczej Próba oceny skutków regulacji
Ocena ogólna : Ustawa była częścią istotnego pakietu zmian obok ustawy refundacyjnej i planowanej ustawy o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych, która nie została uchwalona zawiera dobre rozwiązania, w szczególności poprawia jakość otoczenia prawnego, w którym funkcjonują podmioty lecznicze, technicznie ułatwia proces restrukturyzacji i stanowi istotną zachętę do umiarkowanej instytucjonalnej ewolucji ochrony zdrowia, poprzez proces przekształcania szpitali w spółki prawa handlowego stanowiła krok w dobrym kierunku, jednak jak pokazał czas, krok ten okazał się izolowany i mało zdecydowany w kontekście narastających problemów i nowych wyzwań polskiego systemu ochrony zdrowia Slide 2
Tło sytuacji i założenia ustawodawcy ułomna, nieefektywna forma prawna, w której funkcjonują publiczne zakłady opieki zdrowotnej ograniczona odpowiedzialność organów założycielskich za zobowiązania samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej konieczność wprowadzenia zmian, zarówno w zakresie zasad organizacji systemu ochrony zdrowia, jak i sposobu funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność leczniczą Slide 3
Sytuacja publicznego systemu ochrony zdrowia, w trakcie prac nad Ustawą : W miarę stabilna roczna liczba hospitalizacji i porad w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej Wcześniejszy, dynamiczny wzrost wydatków NFZ zahamowany spowolnieniem gospodarczym od 2009 roku, oraz pogarszająca się sytuacja finansowa jedynego, publicznego płatnika Rosnąca przeciętna długość życia Polaków, koszty leczenia i wydatki prywatne na opiekę zdrowotną Pogarszająca się dostępność do świadczeń szczególnie zaznaczona w poradniach specjalistycznych Slide 4
Liczba hospitalizacji w Polsce w latach 2007-2012 (w mln) 10 9 8,99 8,83 8,76 8,60 8,89 8 7,97 7 6 5 4 3 2 1-2007* 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* Źródło: NFZ Slide 5
Wydatki NFZ na ochronę zdrowia w latach 2006-2012 (mld PLN) 70 60 53,80 57,30 58,90 60,20 63,90 50 42,80 40 36,20 30 20 10-2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło: NFZ Slide 6
Liczba oczekujących w 5 rodzajach poradni z największą liczbą oczekujących w latach 2008-2011 (w tys.) 700 600 500 400 300 200 422 64 70 67 78 563 87 94 84 105 682 104 106 109 125 705 90 113 122 129 100 144 194 238 251-2008 Poradnie okulistyczne 2009 Poradnie kardiologiczne 2010 2011 Poradnie neurologiczne Poradnie chirurgii urazowo-ortopedycznej Poradnie ginekologiczno-położnicze Źródło: NFZ Slide 7
Co Ustawa miała szansę zmienić? w głównej mierze zasady organizacji systemu ochrony zdrowia poprzez uporządkowanie i ujednolicenie form prawnych, w jakich udzielane są świadczenia opieki zdrowotnej i objęcie jednym aktem prawnym ( kompleksowo regulującym zasady prowadzenia działalności leczniczej) wszystkich podmiotów prowadzących taką działalność przyczynić się do uelastycznienia zarządzania w ochronie zdrowia i poprawy jego efektywności podnieść poziom konkurencyjności gospodarki (w domyśle głównie w obszarze usług ochrony zdrowia) Slide 8
Co jest przedmiotem analizy w raporcie? Czy cele Ustawy zostały w pełni zrealizowane? Czy cele Ustawy były wystarczające w kontekście istniejących potrzeb? Czy istnieją cele, których ustawodawca nie uwzględnił, a które warunkują optymalizację systemu ochrony zdrowia? Slide 9
Ocena ogólna- podsumowanie Ustawa nie jest pozbawiona wad, które ujawniły się w okresie jej dwuletniego funkcjonowania. Są wśród nich wady o charakterze technicznym i systemowym Największą wadą Ustawy nie jest to, co jest w niej nieprecyzyjnie lub błędnie uregulowane, ale to, czego w niej brakuje. Ustawa nie rozwiązuje istotnych problemów koordynacyjnych polskiej służby zdrowia (braku kompleksowości), złej konkurencji oraz problemu marnotrawstwa systemowego Slide 10
Czego więc zabrakło w Ustawie? ujednolicenia praw i obowiązków różnych kategorii podmiotów leczniczych, (w tym prawa do komercyjnej sprzedaży usług medycznych dla zainteresowanych takimi usługami obywateli lub firm ubezpieczeniowych) doprecyzowania niektórych definicji przepisów dotyczących koordynacji i współdziałania podmiotów leczniczych na wspólnym obszarze oddziaływania w procesie udzielania świadczeń zdrowotnych jednoznacznie określonych zasad współpracy podmiotów leczniczych z zakładami ubezpieczeń oferującymi ubezpieczenia zdrowotne Slide 11
Czego brakuje, by cały system mógł działać sprawnie? konsensusu społecznego określającego ile roli państwa, a więc solidaryzmu społecznego, a ile przestrzeni dla suwerenności konsumenckiej jego obywateli, a więc współodpowiedzialności jednostki za własne zdrowie, ma być w systemie ochrony zdrowia czytelnego podziału zadań i odpowiedzialności władz publicznych tj. administracji rządowej i samorządowej różnych szczebli oraz określenia faktycznej roli płatnika publicznego rzetelnej analizy dostępnych zasobów finansowych i celów oraz zdefiniowania w oparciu o nią koszyka świadczeń gwarantowanych w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego regulacji odnośnie dodatkowych/alternatywnych źródeł finansowania świadczeń zdrowotnych Slide 12
Obserwowane skutki zaniechań problemy kadrowe, problemy z zapewnieniem ciągłości dostaw w zadłużonych podmiotach leczniczych spadek zaufania do jakości świadczeń oferowanych w ramach systemu obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego nieracjonalna migracja pacjenta traktowanego jako nośnik kosztów pomiędzy poszczególnymi piętrami systemu opieki zdrowotnej zdarzenia niepożądane jako efekt niedoboru środków finansowych, albo prób doraźnych lub samodzielnych działań świadczeniodawców podejmowanych dla ograniczenia tego niedoboru Slide 13
Obserwowane skutki zaniechań c.d. kolejki i długi czas oczekiwania na udzielenie świadczenia narastające zadłużenie i pogorszenie płynności podmiotów leczniczych narastające zadłużenie podmiotów tworzących (w szczególności jednostek samorządu terytorialnego) nieuzasadnione obawy związane z procesami przekształceń w spółki kapitałowe i ich polityczne eskalowanie Slide 14
Podsumowanie Wskazane problemy stanowią w naszej ocenie jedne z głównych przeszkód, aby polski pacjent mógł zauważyć poprawę jakości systemu ochrony zdrowia. Ich usunięcie powinno nastąpić zarówno poprzez nowelizację Ustawy, jak również poprzez uchwalenie ustaw towarzyszących (np. ustawa o dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych, która była wcześniej elementem tzw. pakietu zdrowotnego, ale została przez rząd zarzucona) Slide 15