Podsumowanie wyników ankiet i badań w kierunku chorób układu krążenia

Podsumowanie wyników ankiet i badań w kierunku chorób układu krążenia zrealizowanych w ramach Powiatowego programu profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca, dofinansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 29-24 oraz

Spis treści Wstęp... 4 Opis założeń projektu... 6 Analiza wyników badań i ankiet... 8 Karta Badania Profilaktycznego... 8 Etap I... 8 Etap II... 24 Etap III... 34 Ankieta do badania opinii pacjentów na temat profilaktyki chorób układu krążenia w powiecie bialskim... 52 Podsumowanie... 68 Spis tabel i rysunków... 7 Wzór wykorzystanych narzędzi badawczych... 76 S t r o n a 2

S t r o n a 3

Wstęp Szanowni Państwo! Jednym z zadań samorządu powiatowego jest promocja i ochrona zdrowia. Analiza obszarów problemowych wykazała, że głównym problemem zdrowotnym w powiecie bialskim są choroby układu krążenia. Działania profilaktyczne i edukacyjne w tym zakresie w ramach Powiatowego Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca dofinansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego 29-24 oraz podjął Powiat Bialski. Nie od dziś wiemy, że lepiej zapobiegać niż leczyć, a jeżeli leczyć, to w początkowym stadium choroby. Dzięki takiemu programowi jak "Razem dla serca, aż 25 osób spośród 8 mieszkańców powiatu bialskiego zakwalifikowało się na kompleksowe badania specjalistyczne w kierunku wczesnego wykrywania chorób układu krążenia. Program edukacyjno medyczny poprzez edukację medialną, jak i kompleksowe działania medyczne, daje szansę na zmniejszenie zachorowalności i śmiertelności wśród, przede wszystkim osób w przedziale wiekowym 4-6 lat. Dodatkową korzyścią projektu jest też zwiększenie świadomości S t r o n a 4

prozdrowotnej wśród naszych obywateli, a i dzięki temu również zmniejszenie ewentualnych późniejszych kosztów leczenia. Uzyskane z analizy badań wyniki projektowe przedstawiono w treści niniejszej publikacji. Wszystkim mieszkańcom naszego powiatu, tym uczestniczącym w projekcie, jak i tym realizującym go życzę wielu sukcesów i dobrego zdrowia! A nam wszystkim wielu podobnych, skutecznych inicjatyw. Z poważaniem, Mariusz Filipiuk Starosta Bialski S t r o n a 5

Opis założeń projektu Powiat Bialski otrzymał dofinansowanie o wartości 729 4 zł na wniosek aplikacyjny pt. Program profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca. Program finansowany jest w % ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 29-24 oraz (Ministra Zdrowia). W wyniku przeprowadzonej analizy obszar chorób układu krążenia został uznany za priorytetowy z punktu widzenia potrzeb zdrowotnych mieszkańców. Celem zaplanowanych w projekcie działań jest podniesienie świadomości mieszkańców powiatu oraz poprawa dostępu do specjalistycznej opieki medycznej. Osiągnięcie celu przyczyni się do zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności na choroby związane ze stylem życia. S t r o n a 6

W wyniku realizacji projektu został przeprowadzony program profilaktyczny wśród wybranej grupy 2 5 osób w wieku 4-6 lat wysokiego ryzyka w celu wczesnego wykrycia chorób układu krążenia. Tym samym, 25 osób zostało zakwalifikowanych i w wyznaczonym terminie poddane kompleksowym badaniom specjalistycznym w kierunku wczesnego wykrywania chorób układu krążenia w etapie pogłębionym: Pobranie krwi oraz moczu i przekazywanie materiału do badań biochemicznych, tzw. Pakiet kardiologiczny, tj. morfologia 3 DIFF, mocz badanie ogólne, OB, glukoza, kwas moczowy, cholesterol HDL, cholesterol LDL, trójglicerydy, kreatynina, mocznik, elektrolity (sód, potas), ASPAT, ALAT, RTG klatki piersiowej, Badanie EKG, Echokardiografia, Porada lekarska u lekarza kardiologa. Niniejsza publikacja zawiera wyniki ankiet i badań, i przeznaczona jest przede wszystkim ku interesariuszom projektu do celów oceny i planowania przyszłych działań w tym obszarze. S t r o n a 7

Analiza wyników badań i ankiet Karta Badania Profilaktycznego Etap I Początkowe kwestie Karty Badania Profilaktycznego przypadają na pytania metryczkowe, charakteryzujące osoby badane. Poniżej zaprezentowano analizę zbiorczych wyników w tym zakresie. Rysunek Płeć badanych 53% 47% mężczyzna kobieta S t r o n a 8

Podział osób badanych pod względem płci był równomierny. Odnotowano przewagę kobiet w strukturze próby badawczej, niemniej była ona niewielka (53% przypadło na kobiety, z kolei 47% na mężczyzn). Rysunek 2 Wykształcenie badanych 36,25% 4,3% 4,7% 9,2%,36% PODSTAWOWE ZAWODOWE ŚREDNIE POLICEALNE WYŻSZE Zdecydowanie większe zróżnicowanie przypadło na podział osób badanych pod względem ich wykształcenia. Próba badawcza objęła osoby o różnym poziomie wykształcenia. Tym samym, najwyższy udział wystąpił w przypadku osób posiadających wykształcenie średnie (nieco ponad S t r o n a 9

4% ogółu badanych). Niewiele niższy udział (36,25%) przypadł z kolei na osoby z wykształceniem zawodowym. Stosunkowo wysoki udział (ponad 4%) odnotowano też w przypadku osób legitymujących się wykształceniem wyższym. W przypadku pozostałych poziomów wykształcenia nie odnotowano udziału powyżej % (tj. 9,2% wykształcenie podstawowe,,36% policealne). Rysunek 3 Zawód wykonywany przez badanych (najczęściej wskazywane) ROLNIK 24,62% RENTA,79% BEZROBOTNY NAUCZYCIEL KIEROWCA SPRZEDAWCA EMERYT SPRZĄTACZKA PIELĘGNIARKA 5,8% 4,45% 2,8% 2,65% 2,48%,56%,32% Struktura badanych uwzgledniająca wykonywany zawód również charakteryzuje się stosunkowo dużym zróżnicowaniem. Niemniej, zdecydowanie największy udział przypadł na S t r o n a

osoby zajmujące się rolnictwem (aż 24,62%). Odnotowano co prawda dużą liczbę innych zawodów, jednakże udziały osób na nie przypadające były już zdecydowanie niższe. Stosunkowo wysoki udział przypadł na osoby pobierające rentę (,79%) oraz bezrobotne (5,8%). W dalszej kolejności (pod względem udziału w ogóle badanych) znaleźli się nauczyciele (4,45%), kierowcy (2,8%) i sprzedawcy (2,65%). Rysunek 4 Waga i wzrost badanych 8 Waga 6 4 2 8 6 4 2 Wzrost 4 5 6 7 8 9 2 S t r o n a

Biorąc pod uwagę wiek i wagę osób badanych, odnotowano bardzo duże zróżnicowanie. Świadczy to o bogatej strukturze próby badawczej i objęciu badaniem szerokiego spektrum społeczeństwa. W dalszej części badania umożliwiło to lekarzom określenie wskaźnika BMI dla każdego z uczestników badania. Rysunek 5 Obwód talii badanych 58,54% 23,2% 5,83%,9%,34% DO 7 CM 7-9 9- -3 POWYŻEJ 3 CM Podobne zróżnicowanie odnotowano również w przypadku obwodu talii osób poddanych badaniu. Niemniej, zdecydowanie najliczniejsza grupę stanowiły osoby o obwodzie talii mieszczącym się w przedziale od 9 do cm (58,54%). Drugą w kolejności grupą były osoby S t r o n a 2

z obwodem 7-9 cm, jednakże w ich przypadku udział ten był już sporo niższy i wyniósł 23,2%. Stosunkowo istotny udział przypadł również na osoby charakteryzujące się obwodem talii w przedziale -3 cm (5,83%) Rysunek 6 Wiek badanych 2,42% 22,96% 26,23% 29,39% 4-45 46-5 5-55 56-6 Z racji założeń Projektu, badaniem objęto osoby w wieku 4-6 lat. Biorąc pod uwagę strukturę wieku, najliczniej reprezentowana była grupa osób w wieku 56-6 lat (29,39%). Na drugim miejscu znalazły się osoby w wieku 5-55 lat (26,23%). Pozostałe grupy wiekowe uzyskały S t r o n a 3

jedynie nieco niższe wskaźniki udziału w strukturze próby badawczej, co stanowi o równomiernym stopniu zróżnicowania ww. struktury. Rysunek 7 Palenie papierosów 3% nie tak 69% S t r o n a 4

Blisko /3 osób badanych (tj. 3%) przyznała się do palenia papierosów. Średnia liczba papierosów wypalana w ciągu miesiąca (przez osoby deklarujące palenie papierosów) wyniosła 4,49. Rysunek 8 Ciśnienie tętnicze czy stanowi czynnik ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia? 3% Tak Nie 87% S t r o n a 5

U znacznej części osób badanych odnotowano zbyt wysokie ciśnienie tętnicze. Wyniki w tym zakresie były co prawda mocno zróżnicowane, lecz ostatecznie, w przypadku aż 87% wynik stanowił czynnik ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia. Rysunek 9 Poziom glukozy we krwi (mg/dl) 44,2% 33,76% 8,55% 2,7%,6%,72% DO -25 26-2 2-25 25-3 POWYŻEJ 3 U większości badanych (blisko 78%) poziom glukozy we krwi mieścił się w granicy do 25 mg/dl (z czego największy udział (44,2 p.p.) przypadł na osoby charakteryzujące się poziomem glukozy na poziomie do mg/dl). Niemniej, osoby z wynikiem 26 mg/dl i wyższym stanowiły S t r o n a 6

stosunkowo wysoki udział w ogóle badanych (22%). W przypadku części badanych odnotowano wynik zdecydowanie wyższy od prawidłowego. Rysunek Czy w rodzinie badanego wystąpiły zawały i udary? 24% tak nie 76% Istotnym czynnikiem ryzyka związanego z możliwością wystąpienia chorób układu krążenia okazało się być również posiadanie w rodzinie osób, wśród których wystąpiły zawału i udary. Aż 76% osób biorących udział w badaniu potwierdziło występowanie takich przypadków. Tym samym, tylko niecała ¼ ogółu badanych nie spotkała się z taką sytuacją. S t r o n a 7

Rysunek Czy badany uprawia aktywność fizyczną? 22% tak nie 78% Aktywność fizyczną (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rozumianą jako aktywność stosowaną nie rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 3 minut potwierdziło jedynie 22% badanych. Wśród tychże osób, średnia długość aktywności fizycznej (tygodniowo) wyniosła 2,5 minut. S t r o n a 8

Rysunek 2 Wskaźnik BMI 88,39%,37% < 8,5,24% 8,5 24,99 25, Niestety, aż 88,39% badanych mieszkańców powiatu posiadało wskaźnik BMI mieszczący się w przedziale równym bądź przewyższającym wartość 25. Warto jednak zauważyć, iż w tej grupie znaczna cześć przypadła na wartości niewiele powyżej tejże granicy. Otyłość skrajna (BMI wynoszące 4 i więcej) dotyczyła 5% ogółu badanych. Niemniej wskaźnik BMI w przypadku wielu mieszkańców okazał się czynnikiem ryzyka z zakresu możliwości wystąpienia chorób układu krążenia. S t r o n a 9

Rysunek 3 Zdiagnozowane schorzenia układu krążenia 28% tak nie 72% Kolejnym z badanych czynników, które mogłyby stanowić czynnik ryzyka z zakresu możliwości wystąpienia chorób układu krążenia, były zdiagnozowane schorzenia tegoż układu. Jak się okazuje, aż 28% badanych posiadało tego typu schorzenia. S t r o n a 2

Rysunek 4 Liczba czynników ryzyka 54,73% 37,9%,24% 7,2% DO 3 4-5 6-7 8-9 Łączna liczba czynników ryzyka z zakresu możliwości wystąpienia chorób układu krążenia (spośród 9) w przypadku większości badanych wyniosła od 6 do 7 (54,73%). Stosunkowo wysoki udział przypadł również na osoby, wśród których zdiagnozowano od 4 do 5 tychże czynników (37,9%). Na 7,2% badanych przypadło z kolei od 8 aż do 9 czynników. Tym samym, średnia liczba czynników przypadająca na badanego wyniosła 5,88. S t r o n a 2

Rysunek 5 Wskazanie do badań pogłębionych tak nie % Wskazanie do badań pogłębionych dotyczyło wszystkich (%, tj. 25) badanych. Tak duża liczba osób zdiagnozowanych w kierunku chorób układu krążenia świadczy o dużej potrzebie w zakresie przeprowadzania podobnych projektów wśród mieszkańców powiatu. S t r o n a 22

S t r o n a 23

Etap II Na etap II przypadły wyniki przeprowadzonych badań, ocena ryzyka wystąpienia incydentu sercowo naczyniowego i zalecenia z tym związane. Analizę w tym zakresie przedstawiono poniżej. Rysunek 6 Wyniki badań analitycznych 2% Nieprawidłowe Prawidłowe 88% S t r o n a 24

Badania analityczne wśród 88% badanych uznane zostały przez lekarzy za nieprawidłowe. W większości przypadków wskazywano nieprawidłowy poziom cholesterolu i glukozy. Rysunek 7 Wyniki badania RTG klatki piersiowej 3% Nieprawidłowe Prawidłowe 69% Lepsze wyniki odnotowano w przypadku badań RTG klatki piersiowej. W tym przypadku przeważały wyniki prawidłowe (69%). Niemiej, wśród wyników nieprawidłowych (3%) wskazywano głównie cechy niewydolności serca, zmiany włókniste nadprzeponowe czy też powiększoną sylwetkę serca. S t r o n a 25

Rysunek 8 Wyniki badania elektrokardiograficznego (EKG) 3% nieprawidłowe prawidłowe 7% Nieprawidłowe wyniki w przypadku badania elektrokardiograficznego (EKG) dotyczyły z kolei 3% ogółu badanych. W tym zakresie lekarze wskazywali przede wszystkim zmiany włókniste nadprzeponowe, cechy niewydolności serca, miażdżyc aorty czy też, powiększoną sylwetkę serca. S t r o n a 26

Rysunek 9 Wyniki badania echokardiograficznego 45% Nieprawidłowe 55% Prawidłowe Kolejnym z przeprowadzonych badań było badanie echokardiograficzne. W tym przypadku nieprawidłowe wyniki stanowiły większość i wyniosły 55% ogółu. Lekarze zwracali przy tym uwagę głównie na takie problemy, jak przerost koncentryczny mięśnia lewej komory, powiększoną jamę lewego przedsionka, łagodną niedomykalność zastawki trójdzielnej, zaburzenia relacji mięśnia lewej komory czy też zaburzenia relaksacji mięśnia lewej komory. S t r o n a 27

Rysunek 2 Rozpoznanie najczęściej występujące wskazania 55,3% 2,97% 6,39% 4,% NADCIŚNIENIE NADWAGA/OTYŁOŚĆ CUKRZYCA NIKOTYZM W ramach rozpoznania, lekarze uczestniczący w projekcie wskazywali przede wszystkim na problem nadciśnienia, który występował u ponad połowy uczestników badania (55,3%). Drugim z problemów (pod względem powszechności jego występowania) okazał się być problem nadwagi i otyłości. Zgodnie z wynikami badań, problem ten dotyczy blisko 22% badanych. Pozostałe problemy uzyskały niższe udziały wskazań, niemniej warto wyróżnić S t r o n a 28

cukrzycę i nikotyzm, które to uzyskały kolejno 6,39% oraz 4% udziału wśród ogólnej liczby badanych. Rysunek 2 Ryzyko incydentu sercowo naczyniowego wg algorytmu SCORE 59,68% 2,3% 6,78% 2,4% PONIŻEJ % OD DO 4% OD 5 DO 9% % I WIĘCEJ System SCORE służy do szacowania indywidualnego ryzyka zgonu z powodu incydentu sercowonaczyniowego (takiego jak zawał serca, udar mózgu, pęknięcie tętniaka aorty) w ciągu następnych lat, w oparciu o czynniki ryzyka występujące u danej osoby. S t r o n a 29

Wyodrębniono cztery kategorie ryzyka sercowo-naczyniowego: niskie (poniżej %); umiarkowane(od % do 4%); zwiększone (od 5 do 9 %); znacznie zwiększone (% i więcej). Aż blisko 6% osób poddanych badaniu uzyskało wynik w zakresie -4%, co stanowi o umiarkowanym ryzyku sercowo-naczyniowym. Pozostała część przypadła głównie na przedział 5-9% (2,3%), świadcząca o zwiększonym ryzyku w tym zakresie. Niestety, stosunkowo wysoki udział (2,4%) przypadł również na osoby z wynikiem % i więcej, co stanowi o znacznie zwiększonym ryzyku. Pozostała część (6,78%) przypadła na osoby, których wynik stanowi poniżej % (niskie ryzyko). S t r o n a 3

Rysunek 22 Zalecenia INNE 33,46% KONTROLA W PORADNI KARDIOLOGICZNEJ 27,37% OGRANICZENIE ILOŚCI SPOŻYWANYCH TŁUSZCZÓW ZWIERZĘCYCH 22,75% OGRANICZENIE ILOŚCI SPOŻYWANYCH CUKRÓW PROSTYCH 9,92% SYSTEMATYCZNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA - MINIMUM 3 MINUT UMIARKOWANEGO WYSIŁKU FIZYCZNEGO 3-4 RAZY W TYGODNIU POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO 2 X DZIENNIE (RANO I WIECZOREM) PRZEZ 7 DNI I NASTĘPNIE KONTROLA W PORADNI LEKARZA RODZINNEGO 8,4% 7,88% REDUKCJA MASY CIAŁA 7,54% ZAPRZESTANIE PALENIA TYTONIU 7,94% KONTROLA W PORADNI DIABETOLOGICZNEJ 6,9% ZAPRZESTANIE/OGRANICZENIE ILOŚCI SPOŻYWANEGO ALKOHOLU 2,% S t r o n a 3

Biorąc pod uwagę zalecenia lekarzy, najczęściej wskazywano badanym kontrole w poradni kardiologicznej (zalecenie to dotyczyło ponad 27% ogółu badanych). Na drugim miejscu (pod względem najczęściej wskazywanych zaleceń) znalazło się ograniczenie spożywanych tłuszczów zwierzęcych (22,75%). Z kolei ograniczenie w spożywaniu cukrów prostych dotyczyło blisko 2% osób badanych. Równie ważne okazała się być systematyczna aktywność fizyczna, pomiary ciśnienia tętniczego oraz redukcja masy ciała (kolejno 8,4%, 7,88% oraz 7,54%). Lekarze zalecali również zaprzestanie palenia tytoniu, kontrolę w poradni diabetologicznej oraz zaprzestanie/ograniczenie ilości spożywanego alkoholu, lecz w tych przypadkach udział procentowy ww. zaleceń był już sporo niższy. S t r o n a 32

S t r o n a 33

Etap III Ostatnim etapem badania była ankieta przeprowadzona wśród osób tej samej grupy badanych. Analiza wyników ankiet pozwala określić efekty, jakie przyniosła realizacja Programu. Rysunek 23 Czy jest Pani/Pan zadowolona/y z udziału w projekcie?,36% nie tak 99,64% S t r o n a 34

O bardzo dobrych wynikach Projektu świadczy ocena osób biorących w nim udział. Niemal wszyscy uczestnicy (aż 99,64%) stwierdzili, że są zadowoleni z udziału w nim. Podobne wnioski wyciągnąć można z analizy kolejnych pytań w tym zakresie. Rysunek 24 Czy udział w projekcie wpłynął na zmianę Pani/Pana stylu życia (porzucenie nałogów, zmiana nawyków żywieniowych, aktywność ruchowa)? 3% tak nie 87% Udział w projekcie przyniósł korzyści dla zdrowia uczestników biorących w nim udział. Aż 87% z nich stwierdziło, że udział w projekcie wpłynął na zmienne ich stylu życia (porzucenie nałogów, zmiana nawyków żywieniowych, aktywność ruchowa). S t r o n a 35

Uczestników projektu zapytano również o stosowanie się do uzyskanych zaleceń. Wyniki przedstawiono w podziale na poszczególne zalecenia. Rysunek 25 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? redukcja masy ciała 4,22% 29,62% 29,6% TAK NIE NIE DOTYCZY Zalecenie w postaci redukcji masy ciała okazało się być w znacznej części trudne do wdrożenia ze strony uczestników projektu (4,22% nie zastosowała się do tego zalecenia). Niemniej, blisko S t r o n a 36

3% badanych poczyniło w tym kierunku kroki. Pozostałej części badanych ww. zalecenie nie dotyczyło. Rysunek 26 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? zaprzestanie palenia tytoniu 74,9% 2,53% 5,38% TAK NIE NIE DOTYCZY Kolejne z zaleceń, zaprzestanie palenia tytoniu, było już mniej powszechne (74,9% wskazań wariantu nie dotyczy ). Tym samym, 5,38% ogółu odpowiedzi sugerujących ustosunkowanie się do zalecenia zaprzestania palenia tytoniu uznać można za dobry wynik. Niemniej, 2,53% nie poczyniło kroków w kierunku rzucenia palenia pomimo zalecenia lekarza. S t r o n a 37

Rysunek 27 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Ograniczenie ilości spożywanych cukrów prostych 68,6% 3,85% 8,% TAK NIE NIE DOTYCZY Kolejnym z rodzajów zaleceń było ograniczenie w zakresie ilości spożywanych cukrów prostych. Zalecenie do dotyczyło znacznej części uczestników Projektu, skąd wysoki wynik osób, które zastosowały się do ww. zalecenia (ponad 68% wszystkich uczestników). Tylko niecałe 4% osób nie wdrożyło w życie tego zalecenia. S t r o n a 38

Rysunek 28 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów zwierzęcych 79,47% 3,6% 7,89% TAK NIE NIE DOTYCZY Kolejnym z zaleceń dotyczących sposobu odżywiania było ograniczenie ilości spożywania tłuszczów zwierzęcych. Ze względu na popularność tego zalecenia, w ogóle uczestników badania aż blisko 8% zaczęło się do niego stosowań. Nie dotyczyło ono tylko niecałych 8% uczestników, skąd na osoby, które nie dostosowały się do ww. zalecenia odnotowano jedynie 3,6%. S t r o n a 39

Rysunek 29 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Zaprzestanie/ograniczenie ilości spożywanego alkoholu 92,35% 2,9% 2,9% TAK NIE NIE DOTYCZY Zalecenie w postaci zaprzestania/ograniczenia ilości spożywanego alkoholu dotyczyło niewielkiej liczby uczestników Projektu. Stąd tez wynika niski udział osób, które dostosowały się do tegoż zalecenia (2,9%). Należy jednak zaznaczyć, że osoby, które nie zaprzestały/ograniczyły (zgodnie z zaleceniem) ilości spożywanego alkoholu stanowiły tylko 2,9% ogółu badanych. Wynika z tego, iż nawet w przypadku tego typu zaleceń uzyskało się satysfakcjonujące wyniki. S t r o n a 4

Rysunek 3 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Systematyczna aktywność fizyczna - minimum 3 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego 3-4 razy w tygodniu 52,83% 39,88% 7,33% TAK NIE NIE DOTYCZY Zalecenia lekarzy dotyczyły również stosowania systematycznej aktywności fizycznej (minimum 3 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego 3-4 razy w tygodniu). Mimo powszechności tego zalecenia (tylko 7,33% odpowiedzi przypadło na wariant nie dotyczy ) aż 39,88% uczestników Projektu nie zastosowało się do niego. Niemniej, ponad połowa badanych (52,83%) zmieniła swoje nawyki i włączyła w plan dnia aktywność fizyczną. S t r o n a 4

Rysunek 3 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Pomiary ciśnienia tętniczego 2 x dziennie (rano i wieczorem) przez 7 dni i następnie kontrola w Poradni Lekarza Rodzinnego 6,4% 2,65% 9,7% TAK NIE NIE DOTYCZY Aż 6,4% osób biorących udział w Projekcie zastosowało się do zaleceń lekarza w zakresie regularnych pomiarów ciśnienia tętniczego (pomiary ciśnienia tętniczego 2 x dziennie (rano i wieczorem) przez 7 dni i następnie kontrola w Poradni Lekarza Rodzinnego). 2,65% nie zastosowało się do w. zalecenia, a pozostałe 9,7% przypadło na wariant nie dotyczy. S t r o n a 42

Rysunek 32 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Kontrola w Poradni Kardiologicznej 72,43% 7,98% 8,62% TAK NIE NIE DOTYCZY Kontrola w poradni kardiologicznej nie była popularnym zaleceniem (72,43% odpowiedzi nie dotyczy ), poprzez co tylko niecałe 8% osób uczestniczących w badaniach zastosowało się do ww. zalecenia. Niemniej, udział osób, które nie dostosowały się do tego zalecenia była niższa i wyniosła 8,62%. S t r o n a 43

Rysunek 33 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Kontrola w Poradni Diabetologicznej 88,34% 5,7% 5,59% TAK NIE NIE DOTYCZY Również kontrola w poradni diabetologicznej nie była często zalecana ze strony lekarzy (88,34% odpowiedzi przypadających na wariant nie dotyczy ), poprzez co tylko 5,7% zastosowało się do ww. zalecenia. Podobna część badanych (5,59%) nie zastosowała się do tej kwestii. S t r o n a 44

Rysunek 34 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? inne 74,% 2,27% 4,37% TAK NIE NIE DOTYCZY 2,27% nie zastosowało się do innych zaleceń lekarza. Wśród nich najczęściej wskazywano takie zalecenia, jak: kontrola glikemii, badania cholesterolu, badania glukozy, kontrola w poradni lekarza rodzinnego, USG jamy brzusznej, skierowanie do szpitala na oddział kardiologiczny. S t r o n a 45

Rysunek 35 Czy chciałaby/by Pani/Pan wziąć udział w podobnych programach w przyszłości? % tak nie 99% O pozytywnym odbiorze Programu świadczy również ocena uczestników w zakresie chęci uczestnictwa w podobnych wydarzeniach w przyszłości aż 99% badanych potwierdziło tenże fakt. S t r o n a 46

Rysunek 36 Czy uważa Pani/Pan, że programy profilaktyczne w takiej formie są potrzebne? % tak nie 99% Podobny wynik uzyskano w ramach pytania odnoszącego się do potrzeby w zakresie organizowania programów profilaktycznych w podobnej formie (99% ocen pozytywnych). Zdecydowanie pozytywnie świadczy to o efektach przeprowadzonego Projektu. S t r o n a 47

Rysunek 37 Czy czegoś Pani/Pana zdaniem zabrakło w realizowanym programie profilaktycznym? 7% tak nie 93% Aż 93% badanych uznało, że w niniejszym programie profilaktycznym niczego nie zabrakło. Pozostałe 7% było odmiennego zdania i wskazywało takie elementy, jak: potrzebę porad dietetyka, rozszerzenie badań, pomoc w dostępie do lekarzy specjalistów, wydłużenie czasu poświęcanego pacjentowi, potrzebę kontynuowania leczenia przez lekarzy rodzinnych oraz wsparcie w uzyskaniu skierowań do lekarzy specjalistów. S t r o n a 48

Rysunek 38 Czy Pani/Pana w wyniku realizacji programu Pani/Pana świadomość zdrowotna związana z chorobami układu krążenia uległa poprawie? 4% tak nie 96% Kolejnym pozytywnym efektem programu było zwiększenie świadomości zdrowotnej związanej z chorobami układu krążenia. Aż 69% uczestników programu stwierdziło, że świadomość ta uległa poprawie. S t r o n a 49

Rysunek 39 Jak ocenia Pani/Panu personel uczestniczący w realizacji programu?,48% Dobrze Źle 99,52% Ostatnim elementem ankiety była ocena personelu uczestniczącego w realizacji programu. W tym wymiarze odnotowano niemal wyłącznie oceny pozytywne (99,52%). S t r o n a 5

S t r o n a 5

Ankieta do badania opinii pacjentów na temat profilaktyki chorób układu krążenia w powiecie bialskim W ramach projektu zrealizowanych zostało również 37 ankiet ewaluacyjnych do badania opinii pacjentów na temat profilaktyki chorób układu krążenia w powiecie bialskim. Poniżej przedstawiona została analiza ich wyników. Początkowa część ankiety przypada na dane metryczkowe, charakteryzujące próbę badawczą. Pierwsze z zadanych pytań dotyczyło wieku respondentów. Rysunek 4 Wiek respondentów 25,55% 9,7% 24,9% 22,63%,46% 6,57% DO 2 LAT 2-3 3-4 4-5 5-6 POWYŻEJ 6 LAT S t r o n a 52

Próba badawcza charakteryzowała się znacznym udziałem osób w wieku średnim i starszym. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku 3-4 lat, których udział wyniósł nieco ponad ¼ ogółu badanych. Niemniej, podobne udziały osiągnęły również takie kategorie wiekowe, jak: 4-5 lat, 5-6 lat oraz powyżej 6 lat. Na tym tle wyróżnia się grupa osób młodych, tj. do 3 roku życia, których łączny udział wyniósł jedynie ok. 8% ogółu. Rysunek 4 Płeć respondentów 28% Kobieta Mężczyzna 72% S t r o n a 53

W przypadku podziału próby badawczej pod względem płci, zdecydowanie przeważały kobiety, których udział w niniejszym badaniu ankietowym wyniósł aż 72%. Pozostała część, tj. 28% przypadła na mężczyzn. Rysunek 42 Miejsce zamieszkania respondentów 64,93% 2,9%,49% 2,69% MIASTO POWYŻEJ TYS. MIESZKAŃCÓW MIASTO 5- TYS. MIESZKAŃCÓW MIASTO PONIŻEJ 5 TYS. MIESZKAŃCÓW WIEŚ Kolejnym aspektem charakterystyki osób badanych było ich miejsce zamieszkania. Większość osób badanych było mieszkańcami obszarów wiejskich (blisko 65%). S t r o n a 54

Rysunek 43 Wzrost respondentów 7,8% 27,56% 2,36% DO 5 CM 5-7 7-9 W podziale na wzrost respondentów, większość badanych uplasowała się w przedziale 5-7 cm (nieco ponad 7%). 27,56% przypadło z kolei na osoby o wzroście od 7 do 9 cm. Pozostałe 2,36% przypadło na badanych cechujących się wzrostem do 5 cm. S t r o n a 55

Rysunek 44 Waga respondentów 44,2% 4,9%,29% 3,68% DO 5 KG 5-7 7-9 9- Również w przypadku wagi wyróżnić można kategorię, które były zdecydowanie najczęściej wskazywane przez uczestników badania. Mowa tu o przedziałach wagowych 5-7kg oraz 7-9kg, na które to przypadło kolejno 44,2% oraz 4,9% ogółu wskazań. Pozostały udział przypadł na osoby o wadze w przedziale 9- kg (,29%) oraz do 5 kg (3,68%). S t r o n a 56

Rysunek 45 Proszę zaznaczyć stwierdzenia, które są prawdziwe w Pani/Pana przypadku W MOJEJ RODZINIE SĄ OSOBY, KTÓRE CHORUJĄ LUB CHOROWAŁY NA CHOROBY SERCA LUB CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA 5,36% ZDARZA SIĘ, ŻE MAM PODWYŻSZONE CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI 4,88% MAM NADMIERNĄ MASĘ CIAŁA 33,58% NIEPRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAM 26,28% MAM NIEPRAWIDŁOWE STĘŻENIE CHOLESTEROLU WE KRWI 24,9% PALĘ PAPIEROSY 23,36% ŻADNE Z POWYŻSZYCH 3,87% *brak sumowania do % wynika z faktu, iż respondent mógł wybrać więcej niż jedną odpowiedź S t r o n a 57

Pierwsze z merytorycznych pytań zadanym w ramach niniejszej ankiety dotyczyło wskazania przez respondentów stwierdzeń, z którymi się zgadzają (tj. są prawdziwe w ich przypadku). Najwięcej wskazań przypadło na wariant W mojej rodzinie są osoby, które chorują lub chorowały na choroby serca lub choroby układu krążenia (nieco ponad połowa badanych wskazała tą odpowiedź). Świadczy to o powszechności zjawiska chorób tego typu wśród mieszkańców badanego powiatu. Ponadto, często wskazywano również wariant Zdarza się, że mam podwyższone ciśnienie tętnicze krwi (blisko 4%) oraz Mam nadmierną masę ciała (33,58%), co wskazuje na istnienie obszarów problemowych w tym zakresie. O występowaniu niekorzystnych nawyków wśród mieszkańców powiatu bialskiego świadczy również stosunkowo wysoki udział osób, które przyznają się do nieprawidłowego sposobu odżywania (26,28%) oraz palenia papierosów (23,36%). Świadczy to o konieczności prowadzenia podobnych programów edukacyjno-profilaktycznych wśród mieszkańców tegoż regionu. S t r o n a 58

Rysunek 46 Czy lekarz rodzinny informował Panią/Pana o możliwości uczestnictwa w programie profilaktycznym, dotyczącym chorób układu krążenia? 65% 6% 29% Tak Nie Nie wiem W ramach programów profilaktycznych realizowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, realizowany jest Program profilaktyki chorób układu krążenia (CHUK). Świadczenia w ramach programu udzielane są bez skierowania, przez wszystkich lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Pacjent może skorzystać z tego programu wyłącznie u lekarza, do którego jest zadeklarowany. Zapytano więc badanych respondentów, czy lekarz rodzinny informował ich o możliwości uczestnictwa w programie profilaktycznym, dotyczącym chorób układu krążenia. Uzyskano następujące odpowiedzi: o możliwości uczestnictwa w programie profilaktycznym S t r o n a 59

dowiedziało się od lekarza 29% osób poddanych badaniu. 6% nie umiało odpowiedzieć na pytanie, poprzez co pozostałe 65% udziału w próbie badawczej przypadło na osoby, które takiej informacji od lekarza nie uzyskały. Rysunek 47 Czy ma Pani/Pan założoną Kartę Badania Profilaktycznego u swojego lekarza rodzinnego? % 2% Tak Nie Nie wiem 69% Podobny rozkład odpowiedzi odnotowano również w przypadku kolejnego pytania, dotyczącego posiadania Karty Badania Profilaktycznego u swojego lekarza rodzinnego. Fakt jej posiadania potwierdziło 2% badanych, a % nie miało wiedzy w tym zakresie. Pozostałe 69% stwierdziło, że nie posiada takiej Karty. S t r o n a 6

Rysunek 48 Czy podczas wizyt u lekarza rodzinnego bada się Pani/Pana ciśnienie tętnicze krwi? 46,72% 3,39% 2,9% TAK, CZĘSTO TAK, ALE ZBYT RZADKO NIE, NIGDY Tylko niecałe 22% badanych stwierdziło, iż podczas wizyt u lekarza rodzinnego nie bada się im ciśnienia tętniczego krwi. Pozostała cześć respondentów potwierdziła przeprowadzanie takiego badania, lecz blisko 48% ogółu badanych stwierdziła, że jest ono przeprowadzane zbyt rzadko. S t r o n a 6

Rysunek 49 Czy, jeśli posiada Pani/Pan dziecko do 8 roku życia, lekarz rodzinny podczas wizyt kontroluje u niego ciśnienie tętnicze krwi? 47,6% 39,7% 2,94%,29% TAK, CZĘSTO TAK, CZASAMI NIE NIE POSIADAM DZIECKA W TYM WIEKU Analogiczne pytanie zadano odnośnie do kontroli ciśnienia tętniczego krwi u dzieci respondentów badania. Nieco ponad 47% ogółu nie posiadało dziecka w wieku do 8 lat. Wśród pozostałych osób 39,7 p.p. przypadło na wariant świadczący o braku przeprowadzania tego typu badań. Tylko 3,24 p.p. przypadło na osoby, których dzieci zostały przebadane pod tym kątem w trakcie wizyt u lekarza rodzinnego (w tym 2,94 p.p. wskazało wariant Tak, często ). S t r o n a 62

Rysunek 5 Czy w ciągu ostatniego roku lekarz rodzinny skierował Panią/Pana na biochemiczne badania krwi (poziom cholesterolu)? 3% 58% 39% Tak Nie Nie pamiętam 39% badanych stwierdziło, że w ciągu ostatniego roku uzyskały od lekarza rodzinnego skierowanie na biochemiczne badania krwi (poziom cholesterolu). 3% nie miało wiedzy w tym zakresie, poprzez co aż 58% przypadło na osoby które nie zostały skierowane na ww. badanie. S t r o n a 63

Rysunek 5 Czy lekarz lub pielęgniarka rodzinni edukują Panią/Pana na temat profilaktyki chorób układu krążenia? TAK, MAM WSZELKIE NIEZBĘDNE INFORMACJE 7,52% TAK, LECZ INFORMACJE SĄ NIEPEŁNE LUB ZBYT OGÓLNE 8,98% NIE, CZERPIĘ WIEDZĘ Z INNYCH ŹRÓDEŁ 3,66% NIE POSIADAM INFORMACJI NA TEN TEMAT 32,85% 36,5% badanych potwierdziło, że lekarz bądź pielęgniarka informują ich na temat profilaktyki chorób układu krążenia (z czego 7,52 p.p. przypadło na wariant Tak, mam wszelkie niezbędne informacje ). Udział osób, którzy nie otrzymali ww. informacji od lekarza bądź pielęgniarki, lecz posiadają ją z innych źródeł wyniósł 3,66%. Tym samym, blisko 33% badanych wcale nie posiada informacji dot. profilaktyki w tym zakresie. S t r o n a 64

Rysunek 52 Proszę wskazać, które z poniższych informacji są Pani/Panu przekazywane w ramach edukacji profilaktycznej u lekarza rodzinnego SZKODLIWOŚĆ NADUŻYWANIA ALKOHOLU 6,6% SPOSOBY MINIMALIZOWANIA STRESU 2,44% SZKODLIWOŚĆ PALENIA TYTONIU 24,9% ODPOWIEDNIA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA 35,77% PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE 36,5% ŻADNE Z POWYŻSZYCH 4,6% *brak sumowania do % wynika z faktu, iż respondent mógł wybrać więcej niż jedną odpowiedź W przypadku pytania o wskazanie kwestii, które poruszane są przez lekarza bądź pielęgniarkę w ramach przekazywanych informacji dot. profilaktyki w ww. zakresie, najczęściej wymieniano S t r o n a 65

kwestie prawidłowego odżywiania i odpowiedniej aktywności fizycznej (kolejno 36,5% oraz 35,77%). Rysunek 53 Na jakim poziomie według Pana/Pani jest profilaktyka chorób układu krążenia realizowana przez lekarzy rodzinnych? 4,88% 29,93% 4,6%,68% 2,92% BARDZO NISKI NISKI ŚREDNI WYSOKI BARDZO WYSOKI Na zakończenie, badani poproszeni zostali o ocenę profilaktyki chorób układu krążenia realizowanej przez lekarzy rodzinnych. Największy udział przypadł na oceny średnie, które to stanowiły blisko 4% ogółu wskazań. Na kolejnych miejscach (pod względem liczby wskazań) S t r o n a 66

uplasowały się oceny niskie i bardzo niskie (kolejno 29,93% oraz 4,6%). Tym samym, oceny wysokie i bardzo wysokie stanowiły łącznie jedynie 4,6% ogółu odpowiedzi. S t r o n a 67

Podsumowanie Realizacja programu profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca spotkała się z ciepłym przyjęciem uczestników niniejszego programu i została przez nich bardzo dobrze oceniona. Pozytywne oceny przypadły zarówno na jego kompleksowość, personel uczestniczący w realizacji programu, jak i chęć uczestnictwa w podobnych wydarzeniach w przyszłości. Warto również zaznaczyć, iż znacznemu podwyższeniu uległ poziom świadomości zdrowotnej związanej z chorobami układu krążenia (fakt ten potwierdziło aż 96% badanych). Wartym podkreślenia jest również fakt wysokiego udziału osób stosujących się do zaleceń lekarzy, które uczestnicy programu uzyskali w wyniku udziału w badaniach (w tym upowszechnienie zdrowego stylu życia (aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie), ograniczenie ilości spożywanego alkoholu czy też zaprzestanie palenia tytoniu). Tym samym, spełniony został cel działań Projektu, a działania z nim związane przyczyniły się do szeregu pozytywnych efektów społecznych. S t r o n a 68

S t r o n a 69

Spis tabel i rysunków Rysunek Płeć badanych... 8 Rysunek 2 Wykształcenie badanych... 9 Rysunek 3 Zawód wykonywany przez badanych (najczęściej wskazywane)... Rysunek 4 Waga i wzrost badanych... Rysunek 5 Obwód talii badanych... 2 Rysunek 6 Wiek badanych... 3 Rysunek 7 Palenie papierosów... 4 Rysunek 8 Ciśnienie tętnicze czy stanowi czynnik ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia?... 5 Rysunek 9 Poziom glukozy we krwi (mg/dl)... 6 Rysunek Czy w rodzinie badanego wystąpiły zawały i udary?... 7 Rysunek Czy badany uprawia aktywność fizyczną?... 8 Rysunek 2 Wskaźnik BMI... 9 Rysunek 3 Zdiagnozowane schorzenia układu krążenia... 2 Rysunek 4 Liczba czynników ryzyka... 2 S t r o n a 7

Rysunek 5 Wskazanie do badań pogłębionych... 22 Rysunek 6 Wyniki badań analitycznych... 24 Rysunek 7 Wyniki badania RTG klatki piersiowej... 25 Rysunek 8 Wyniki badania elektrokardiograficznego (EKG)... 26 Rysunek 9 Wyniki badania echokardiograficznego... 27 Rysunek 2 Rozpoznanie najczęściej występujące wskazania... 28 Rysunek 2 Ryzyko incydentu sercowo naczyniowego wg algorytmu SCORE... 29 Rysunek 22 Zalecenia... 3 Rysunek 23 Czy jest Pani/Pan zadowolona/y z udziału w projekcie?... 34 Rysunek 24 Czy udział w projekcie wpłynął na zmianę Pani/Pana stylu życia (porzucenie nałogów, zmiana nawyków żywieniowych, aktywność ruchowa)?... 35 Rysunek 25 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? redukcja masy ciała... 36 Rysunek 26 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? zaprzestanie palenia tytoniu... 37 Rysunek 27 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Ograniczenie ilości spożywanych cukrów prostych... 38 Rysunek 28 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów zwierzęcych... 39 S t r o n a 7

Rysunek 29 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Zaprzestanie/ograniczenie ilości spożywanego alkoholu... 4 Rysunek 3 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Systematyczna aktywność fizyczna - minimum 3 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego 3-4 razy w tygodniu... 4 Rysunek 3 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Pomiary ciśnienia tętniczego 2 x dziennie (rano i wieczorem) przez 7 dni i następnie kontrola w Poradni Lekarza Rodzinnego... 42 Rysunek 32 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Kontrola w Poradni Kardiologicznej... 43 Rysunek 33 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? - Kontrola w Poradni Diabetologicznej... 44 Rysunek 34 Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? inne... 45 Rysunek 35 Czy chciałaby/by Pani/Pan wziąć udział w podobnych programach w przyszłości?... 46 Rysunek 36 Czy uważa Pani/Pan, że programy profilaktyczne w takiej formie są potrzebne?. 47 Rysunek 37 Czy czegoś Pani/Pana zdaniem zabrakło w realizowanym programie profilaktycznym?... 48 S t r o n a 72

Rysunek 38 Czy Pani/Pana w wyniku realizacji programu Pani/Pana świadomość zdrowotna związana z chorobami układu krążenia uległa poprawie?... 49 Rysunek 39 Jak ocenia Pani/Panu personel uczestniczący w realizacji programu?... 5 Rysunek 4 Wiek respondentów... 52 Rysunek 4 Płeć respondentów... 53 Rysunek 42 Miejsce zamieszkania respondentów... 54 Rysunek 43 Wzrost respondentów... 55 Rysunek 44 Waga respondentów... 56 Rysunek 45 Proszę zaznaczyć stwierdzenia, które są prawdziwe w Pani/Pana przypadku... 57 Rysunek 46 Czy lekarz rodzinny informował Panią/Pana o możliwości uczestnictwa w programie... 59 Rysunek 47 Czy ma Pani/Pan założoną Kartę Badania Profilaktycznego u swojego lekarza rodzinnego?... 6 Rysunek 48 Czy podczas wizyt u lekarza rodzinnego bada się Pani/Pana ciśnienie tętnicze krwi?... 6 Rysunek 49 Czy, jeśli posiada Pani/Pan dziecko do 8 roku życia, lekarz rodzinny podczas wizyt kontroluje u niego ciśnienie tętnicze krwi?... 62 Rysunek 5 Czy w ciągu ostatniego roku lekarz rodzinny skierował Panią/Pana na biochemiczne badania krwi (poziom cholesterolu)?... 63 S t r o n a 73

Rysunek 5 Czy lekarz lub pielęgniarka rodzinni edukują Panią/Pana na temat profilaktyki chorób układu krążenia?... 64 Rysunek 52 Proszę wskazać, które z poniższych informacji są Pani/Panu przekazywane w ramach edukacji profilaktycznej u lekarza rodzinnego... 65 Rysunek 53 Na jakim poziomie według Pana/Pani jest profilaktyka chorób układu krążenia... 66 S t r o n a 74

S t r o n a 75

Wzór wykorzystanych narzędzi badawczych PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... PESEL Adres:... Wykształcenie:... Zawód wykonywany:... Wzrost:...cm Masa ciała:...kg Obwód talii:...cm S t r o n a 76

Informacja o czynnikach ryzyka chorób układu krążenia Czynnik Wartość Dodatkowe TAK NIE Płeć (M/K) (płeć męska oraz kobiety po menopauzie) Wiek (mężczyźni > 45 lat, kobiety > 55 lat) Palenie tytoniu (powyżej papierosa dziennie) Ciśnienie tętnicze (mmhg) (RRs 4 mmhg i/lub RRs 9 mmhg w dwóch niezależnych pomiarach Poziom glukozy we krwi (mg/dl) (glikemia na czczo 26 mg/dl lub w przygodnym pomiarze 2 mg/dl, Czy w rodzinie były zawały i udary (występowanie choroby wieńcowej lub innej choroby naczyń o etiologii miażdżycowej u rodziców lub rodzeństwa, u mężczyzn przed 55 r.ż., u kobiet przed 65 r.ż.) Aktywność fizyczna (aktywność ruchowa (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 3 minut) Otyłość/Nadwaga (BMI) (wskaźnik masy ciała - BMI 3 kg/m 2 ) Ile papierosów/dzień.. razy w tygodniu.. minut S t r o n a 77

Zdiagnozowane schorzenia układu krążenia Ilość czynników Ryzyka Wskazanie do badań pogłębionych NIE TAK Data.. Podpis pielęgniarki Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji Programu profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca zgodnie z ustawą z dnia 29.8.997 r. o ochronie danych osobowych ( Dz. U. z 24r. poz. 82 ze zm.). Data.. Podpis uczestnika.. S t r o n a 78

Oświadczam, że zapoznałem się z warunkami i wyrażam zgodę na udział w II etapie Programu profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca. Podpis uczestnika.. S t r o n a 79

ETAP II Badania Pogłębione (wypełni lekarz specjalista) WYNIKI BADAŃ ANALITYCZNYCH (Morfologia 3 DIFF, mocz - badanie ogólne, OB., Glukoza, kwas moczowy, cholesterol HDL, cholesterol LDL, trójglicerydy, kreatynina, mocznik, elektrolity (sód, potas), ASPAT, ALAT, hemoglobina glikowana). PRAWIDŁOWE NIEPRAWIDŁOWE UWAGI:............ WYNIK BADANIA RTG Klatki piersiowej. PRAWIDŁOWE NIEPRAWIDŁOWE UWAGI:............ S t r o n a 8

WYNIK BADANIA ELEKTROKARDIOGRAFICZNEGO (EKG). PRAWIDŁOWE NIEPRAWIDŁOWE UWAGI:............ WYNIK BADANIA ECHOKARDIOGRAFICZNEGO. PRAWIDŁOWE NIEPRAWIDŁOWE UWAGI:............ ROZPOZNANIE:............ S t r o n a 8

Ryzyko incydentu sercowo naczyniowego wg algorytmu SCORE:... ZALECENIA Inne: Redukcja masy ciała Zaprzestanie palenia tytoniu Ograniczenie ilości spożywanych cukrów prostych Ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów zwierzęcych Zaprzestanie/ograniczenie ilości spożywanego alkoholu Systematyczna aktywność fizyczna - minimum 3 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego 3-4 razy w tygodniu Pomiary ciśnienia tętniczego 2 x dziennie (rano i wieczorem) przez 7 dni i następnie kontrola w Poradni Lekarza Rodzinnego Kontrola w Poradni Kardiologicznej Kontrola w Poradni Diabetologicznej......... Data badania:... Pieczątka i podpis lekarza... S t r o n a 82

S t r o n a 83 KOBIETY MĘŻCZYŹNI Niepalące Palące Wie k Niepalący Palący Skurczowe ciśnienie tętnicze (mmhg) 8 2 4 7 2 2 2 3 2 7 3 3 6 9 2 3 2 6 3 3 6 3 6 4 4 7 5 3 5 9 6 7 8 2 4 4 7 9 2 3 2 7 65 4 6 9 2 2 2 6 2 6 3 3 5 4 4 6 4 5 6 7 8 2 4 6 9 2 4 6 9 9 2 2 2 6 3 3 5 2 3 4 5 6 7 7 8 2 4 7 8 3 4 6 9 2 2 2 6 8 5 6 7 9 2 4 7 2 3 5 7 2 2 4 2 4 2 8 3 2 3 7 4 3 6 4 4 5 6 7 7 9 2 4 6 9 2 5 7 7 2 2 4 2 8 3 2 4 2 3 4 4 5 5 6 7 8 6 7 9 2 2 4 7 2 2 3 2 2 2 2 3 3 3 4 5 6 7 4 5 6 7 9 9 2 4 7

8 3 3 4 4 5 5 6 8 9 8 3 6 6 9 2 2 2 6 3 6 4 2 2 3 3 4 4 4 5 6 7 55 6 7 8 9 2 2 2 3 3 3 4 4 5 4 5 6 7 8 8 9 3 6 8 3 2 2 6 2 2 2 2 3 3 4 3 3 4 5 5 6 7 8 9 8 2 2 2 3 3 3 4 4 5 6 5 6 7 9 2 5 7 2 6 4 2 2 2 2 3 3 4 4 5 4 4 5 6 7 7 9 2 2 2 3 3 3 3 4 4 5 5 6 7 9 2 4 2 2 2 2 2 2 3 4 4 4 5 6 7 8 6 2 2 2 2 3 3 4 4 5 5 6 8 4 2 2 2 3 3 3 4 4 5 S t r o n a 84

4 2 2 2 2 2 3 3 4 2 2 2 3 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 4 5 6 7 8 (mmol/l) (mmol/l) (mmol/l) (mmol/l) 5 9 23 27 3 5 9 23 27 3 5 9 23 27 3 5 9 23 27 3 (mg/dl) (mg/dl) (mg/dl) (mg/dl) Cholesterol całkowity PAMIĘTAJ: Powyższe zestawienie pozwala w prosty sposób określić prawdopodobieństwa zaistnienia u Pana/Pani incydentu sercowo-naczyniowego. Zmniejszenie choćby jednego z czynników ryzyka np. zaprzestanie palenia tytoniu może w znaczący sposób ograniczyć to prawdopodobieństwo. S t r o n a 85

Przykład: u palącego 6 letniego mężczyzny z cieśnieniem tętniczym 6 mmhg oraz cholesterolem 23 mmol/i ryzyko zaistnienia incydentu sercowo-naczyniowego w ciągu najbliższych lat wynosi 24%. Gdyby ten mężczyzna nie palił tytoniu to prawdopodobieństwo wyniesie 2%. S t r o n a 86

S t r o n a 87

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP III (wypełni pielęgniarka) PESEL Imię i nazwisko:... Gmina: Wzrost:.cm Masa ciała:...kg Obwód talii:...cm Informacja o czynnikach ryzyka chorób układu krążenia Czynnik Wartość Dodatkowe Palenie tytoniu (powyżej papierosa dziennie) Ile papierosów/dzień Ciśnienie tętnicze (mmhg) (RRs 4 mmhg i/lub RRs 9 mmhg w dwóch niezależnych pomiarach oraz pacjenci leczeni z powodu nadciśnienia tętniczego) Poziom glukozy we krwi (mg/dl) (glikemia na czczo 26 mg/dl lub w przygodnym pomiarze 2 mg/dl, oraz pacjenci leczeni z powodu cukrzycy) S t r o n a 88

Aktywność fizyczna (aktywność ruchowa (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 3 minut) Otyłość/Nadwaga (BMI) (wskaźnik masy ciała - BMI 3 kg/cm 2 ).. razy w tygodniu.. minut. Czy jest Pani/Pan zadowolona/y z udziału w projekcie? TAK NIE 2. Czy udział w projekcie wpłynął na zmianę Pani/Pana stylu życia (porzucenie nałogów, TAK NIE zmiana nawyków żywieniowych, aktywność ruchowa)? 3. Czy stosuje się Pani/Pan do zaleceń określonych przez lekarza specjalistę w trakcie badań? ZALECENIA TAK NIE N/D Redukcja masy ciała Zaprzestanie palenia tytoniu Ograniczenie ilości spożywanych cukrów prostych Ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów zwierzęcych Zaprzestanie/ograniczenie ilości spożywanego alkoholu S t r o n a 89

Systematyczna aktywność fizyczna - minimum 3 minut umiarkowanego wysiłku fizycznego 3-4 razy w tygodniu Pomiary ciśnienia tętniczego 2 x dziennie (rano i wieczorem) przez 7 dni i następnie kontrola w Poradni Lekarza Rodzinnego Kontrola w Poradni Kardiologicznej Kontrola w Poradni Diabetologicznej Inne 4. Czy chciałaby/by Pani/Pan wziąć udział w podobnych programach w przyszłości? TAK NIE 5. Czy uważa Pani/Pan, że programy profilaktyczne w takiej formie są potrzebne? TAK NIE 6. Czego Pani/Pana zdaniem zabrakło w realizowanym programie profilaktycznym?... S t r o n a 9

7. Czy Pani/Pana w wyniku realizacji programu Pani/Pana świadomość zdrowotna TAK NIE związana z chorobami układu krążenia uległa poprawie? 8. Jak ocenia Pani/Panu personel uczestniczący w realizacji programu? DOBRZE ŹLE Data.. Podpis pielęgniarki Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji Programu profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca zgodnie z ustawą z dnia 29.8.997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 25 r. poz. 235) oraz utrwalanie mojego wizerunku. S t r o n a 9

Data.. Podpis uczestnika.. Potwierdzam, że otrzymałem aparat do mierzenie ciśnienia ( szt.), ulotkę/broszurę oraz kalendarz ścienny trójdzielny ( szt.). Data.. Podpis uczestnika.. S t r o n a 92

Załącznik Nr 2 do umowy Nr S.8.37.25.AJ Ankieta do badania opinii pacjentów na temat profilaktyki chorób układu krążenia w powiecie bialskim Drodzy respondenci, poniższa ankieta ma na celu realizację projektu Powiatowy program profilaktyki i promocji zdrowia w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia wśród mieszkańców powiatu bialskiego Razem dla serca dofinansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 29-24 oraz. Pytania są anonimowe, będą wykorzystane tylko do celów badawczych. Zwracamy się z prośbą o rzetelne i szczere udzielanie odpowiedzi na zawarte w kwestionariuszu pytania. Zapraszamy do wypełnienia ankiety.. Rok urodzenia: S t r o n a 93

2. Płeć: Można udzielić jednej odpowiedzi. Kobieta Mężczyzna 3. Miejsce zamieszkania: Można udzielić jednej odpowiedzi. miasto powyżej tys. mieszkańców miasto 5- tys. mieszkańców miasto poniżej 5 tys. mieszkańców 4. Wzrost: wieś S t r o n a 94

5. Waga: 6. Proszę zaznaczyć stwierdzenia, które są prawdziwe w Pani/Pana przypadku (może być kilka): Można zaznaczyć kilka odpowiedzi. zdarza się, że mam podwyższone ciśnienie tętnicze krwi mam nieprawidłowe stężenie cholesterolu we krwi palę papierosy w mojej rodzinie są osoby, które chorują lub chorowały na choroby serca lub choroby układu krążenia mam nadmierną masę ciała nieprawidłowo się odżywiam żadne z powyższych S t r o n a 95

7. Czy lekarz rodzinny informował Panią/Pana o możliwości uczestnictwa w programie profilaktycznym, dotyczącym chorób układu krążenia? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak Nie Nie wiem 8. Czy ma Pani/Pan założoną Kartę Badania Profilaktycznego u swojego lekarza rodzinnego? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak Nie Nie wiem 9. Czy podczas wizyt u lekarza rodzinnego bada się Pani/Pana ciśnienie tętnicze krwi? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak, często S t r o n a 96

Tak, ale zbyt rzadko Nie, nigdy. Czy, jeśli posiada Pani/Pan dziecko do 8 roku życia, lekarz rodzinny podczas wizyt kontroluje u niego ciśnienie tętnicze krwi? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak, często Tak, czasami Nie Nie posiadam dziecka w tym wieku. Czy w ciągu ostatniego roku lekarz rodzinny skierował Panią/Pana na biochemiczne badania krwi (poziom cholesterolu)? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak S t r o n a 97

Nie Nie pamiętam 2. Czy lekarz lub pielęgniarka rodzinni edukują Panią/Pana na temat profilaktyki chorób układu krążenia? Można udzielić jednej odpowiedzi. Tak, mam wszelkie niezbędne informacje Tak, lecz informacje są niepełne lub zbyt ogólne Nie, czerpię wiedzę z innych źródeł Nie posiadam informacji na ten temat 3. Proszę wskazać, które z poniższych informacji są Pani/Panu przekazywane w ramach edukacji profilaktycznej u lekarza rodzinnego: Można zaznaczyć kilka odpowiedzi. prawidłowe odżywianie odpowiednia aktywność fizyczna S t r o n a 98

sposoby minimalizowania stresu szkodliwość palenia tytoniu szkodliwość nadużywania alkoholu żadne z powyższych 4. Na jakim poziomie według Pana/Pani jest profilaktyka chorób układu krążenia realizowana przez lekarzy rodzinnych? Można udzielić jednej odpowiedzi. bardzo niski niski średni wysoki bardzo wysoki S t r o n a 99

Wykonawca EU-Consult Sp. z o.o. ul. Wały Piastowskie 8-855 Gdańsk Zamawiający Powiat Bialski Starostwo Powiatowe w Białej Podlaskiej Ul. Brzeska 4 2-5 Biała Podlaska S t r o n a