Powiat Pilski Przekształcenie ZOZ Wyrzysk w spółkę prawa handlowego z 100% udziałem samorządu Powiatu Pilskiego w oparciu o obecny stan prawny Wydział Spraw Obywatelskich i Zarządzania Kryzysowego grudzień 2008
Cel przekształcenia ZOZ Wyrzysk w spółkę prawa handlowego 1. Usprawnienie zarządzania, 2. zatrzymanie moŝliwości zadłuŝania sie, 3. zwiększenie wiarygodności kredytowej, 4. racjonalizacja świadczeń zdrowotnych, 5. działalność komercyjna, 6. inwestycje, 7. pozostawienie majątku zoz w gestii powiatu.
Analiza porównawcza zarządzania sp zoz-em, a spółką Jak jest zarządzany sp zoz? Jak jest zarządzana spółka? 1. Zarząd sprawuje dyrektor ZOZ powołany przez organ załoŝycielski, 2. brak kadencyjności, oraz trybu dokonywania okresowej oceny dyrektora, 3. ograniczenia wynikające z kompetencji rady społecznej i organu załoŝycielskiego, 4. ubezwłasnowolnienie, np. brak uprawnienia do uzyskania zapłaty za nadwykonania itp. 1. Sposób wykonywania zarządu reguluje KSH, 2. zarząd wieloosobowy; odpowiedzialność kolektywna, 3. kadencyjność funkcji, 4. uregulowany prawem sposób wykonywania zarządu, 5. uregulowanie zakresu kontroli Zarządu przez właściciela oraz organ nadzorczy, 6. zawodowy charakter sprawowania funkcji członka Zarządu. 7. Zarząd Powiatu staje się zgromadzeniem wspólników (pełna kontrola samorządu nad zakładem)
Nadzór właścicielski W SP ZOZ, sprawuje W spółce handlowej sprawuje organ załoŝycielski poprzez; zgromadzenie wspólników 1. Powoływanie i odwoływanie dyrektora; ograniczenia w odwołaniu ze stanowiska, ( ustawa o zoz ) 2. wybór członków rady społecznej, 3. zatwierdzanie statutu, 4. określanie zasad zbycia, oddania w dzierŝawę, najem,uŝytkowanie lub uŝyczenie. 1. Powołanie i odwołanie członków Zarządu w kaŝdym czasie (niezaleŝnie od umowy o pracę czy kontraktu) 2. coroczna ocena (absolutorium).
Odpowiedzialność za błędne decyzje - konsekwencje: SP ZOZ : 1. Wypowiedzenie umowy i pracę / kontraktu, 2. brak mechanizmów wymuszających kontrolę wydatków prowadzi do zadłuŝania zakładu. Spółka handlowa: 1. Odwołanie z funkcji (niezaleŝnie od umowy / kontraktu, 2. odpowiedzialność cywilna za szkodę wyrządzoną spółce (KSH), 3. odpowiedzialność za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości (KSH), 4. odpowiedzialność karna (KSH).
Percepcja rynkowa SP ZOZ: 1. Specyficzny podmiot prawny (podobieństwa do przedsiębiorstw państwowych), 2. trudności w egzekwowaniu roszczeń; brak zdolności upadłościowej, 3. przestarzały i biurokratyczny model zarządzania, brak elastyczności. Spółka handlowa: 1. Podmiot prawny dobrze znany w obrocie prawnym, 2. wiarygodność, 3. jasne zasady odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania ( kapitał zakładowy, zdolność upadłościowa), 4. elastyczność w podejmowaniu decyzji.
Rynek usług w Polsce Obecnie wielkość rynku usług medycznych w Polsce szacuje się na 80 mld. zł. Prawdopodobnie wielkość rynku wzrośnie dwukrotnie do roku 2015. Obecnie wiadomo juŝ, Ŝe części prywatnej rynku, konsumuje ok. 30 % łącznych wydatków na ochronę zdrowia i przewiduje się dalszy szybki wzrost i zwiększenie udziałów niŝ w części publicznej. Półtora roku temu rynek był rozproszony najwięksi udziałowcy mieli < 1%. Obecnie wg. Raportu o finansowaniu ochrony zdrowia w Polsce (dane z 21.01.br. Gazeta Prawna nr 14), sytuacja w tym zakresie jest dynamiczna. W Polsce działa 700 publicznych szpitali i ok. 120 szpitali prywatnych. Szacuje się, Ŝe w roku 2009 szpitale te wykonają 10 % wszystkich hospitalizacji. Obok nich funkcjonuje juŝ 67 szpitali niepublicznych ( ale teŝ nieprywatnych, lecz samorządowych ), które przekształciły się w spółki prawa handlowego. Z tego : w 82 % właścicielami są powiaty, w 11 % miasta, a w 9 % posiadaczami udziałów są podmioty prywatne. cyt. W branŝy mówi się o planach przekształcenia kilkudziesięciu kolejnych sp zoz.
Mechanizmy zwiększające rynek usług medycznych: wzrost PKB, wzrost udziału płac w PKB, zwiększenie składki PUZ, starzenie się społeczeństwa (wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne), wzrost kosztów technologii medycznych, wzrost świadomości klientów usług medycznych, zmniejszenie bezrobocia, większa siła nabywcza społeczeństwa, nowe ubezpieczenia dodatkowe.
Konsolidacje Przewiduje się, Ŝe konsolidacja na tak rozproszonym rynku jest nieuchronna w najbliŝszej przyszłości ( np. łączenie 2-3 szpitali w jedną spółkę samorządową w myśl zasady duŝy moŝe więcej, Konsolidacja pozwoli na wykreowanie liderów, którzy łącznie będą mieli około 20-30% rynku, Jednostki które oprą się konsolidacji mogą narazić się na marginalizację.
Przekształcenie dziś i po zapowiadanej reformie 1. Niezbędna likwidacja dotychczasowego podmiotu, oraz utworzenie nowego, 2. niezbędne rozwiązanie wszystkich umów, 3. czyste konto długi przejmuje organ załoŝycielski. 1. Likwidacja jest zbędna płynne przejście jednego podmiotu w drugi, 2. zasada sukcesji generalnej wszystkie umowy przechodzą na nowy podmiot ; zachowany stan zatrudnienia, 3. nowy podmiot przejmuje prawa i zobowiązania dotychczasowego, 4. procedura przekształcenia analogiczna jak w komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych.
Likwidacja sp zoz dzisiaj Zalety: 1. Przejęcie zadłuŝenia przez organ załoŝycielski (zaleta dla przyszłego nzoz - obciąŝenie dla samorządu), 2. restrukturyzacja zatrudnienia w oparciu o art. 231 KP, 3. start od nowa. Wady: 1. Proces długotrwały, 2. konieczność zawierania wszystkich umów od nowa, w tym pozyskanie majątku ( po koniecznej inwentaryzacji majątku trwałego i ruchomego z podziałem na pochodzący z darowizn, środków UE), 3. uregulowane kwestie majątkowe, 4. konieczność zagwarantowania nowemu zoz kontraktu z NFZ (brak sukcesji).
Aspekty przekształcenia KORZY ŚCI: 1. Bardziej efektywny i elastyczny sposób zarządzania, 2. Zarząd Powiatu staje się zgromadzeniem wspólników (pełna kontrola samorządu nad zakładem), 3. większa odpowiedzialność Zarządu i kadry kierowniczej za podejmowane decyzje, 4. równość podmiotów, równe zasady finansowania, - szersze spektrum, działania 5. ustawowy obowiązek dochodowości, 6. łatwiejsze zarządzanie zasobami ludzkimi ( swobodny dobór kadry, brak wymogów konkursów) 7. długi likwidowanego zakładu spłaca organ załoŝycielski ( zaleta dla przyszłego ZOZ, obciąŝenie dla samorządu), ZAGROśENIA: 1. Proces długotrwały, 2. konieczność zawierania wszystkich umów do nowa, 3. konieczność zagwarantowania nowemu podmiotowi kontraktu z NFZ (brak sukcesji), 4. obawy społeczne związane ze zmianą formy zarządzania, 5. obowiązek płacenia podatku od osób prawnych, 6. zwrot aparatury i sprzętu medycznego uzyskanego w formie darowizny, jeŝeli darczyńca nie wyrazi zgody na przekazanie go nowemu podmiotowi, 7. moŝliwość ogłoszenia upadłości
KORZYŚCI c.d. : 8. umorzenie kredytu, 9. jasne i precyzyjne określenie zasad finansowania spółki, uregulowane obowiązującymi aktami prawa, 10. większa odpowiedzialność Rady Nadzorczej, 11. moŝliwość wykonywania świadczeń na zasadach komercyjnych.
Przekształcenie SPZOZ przez likwidację 1.Równoległe prowadzenie procedury likwidacyjnej oraz procedury utworzenia i wyposaŝania w majątek nowego podmiotu 2.Likwidacja SPZOZ wymaga rozwiązania dotychczasowych umów, w tym umów z pracownikami. 3.Majątek zlikwidowanego ZOZ powinien zostać wniesiony aportem do spółki. Ostatecznie następuje wykreślenie SPZOZ z KRS (takŝe z Rejestru ZOZ prowadzonego przez wojewodę) 4.Konieczność zagwarantowania nowemu podmiotowi kontraktu z NFZ (brak sukcesji),
Czynności likwidacyjne Projekt Uchwały Rady Powiatu w Pile: - zapewnienie nieprzerwanego udzielania świadczeń, - wskazanie podmiotu który przejmie prawa i obowiązki likwidowanego zakładu, oraz określenie zakresu tych praw i zobowiązań, - oznaczenie dnia otwarcia likwidacji, - oznaczenie dnia zakończenia czynności likwidacyjnych
Podstawowe etapy przekształcenia w spółkę Czynności wstępne 1. Identyfikacja celów i potrzeb przekształcenia, 2. harmonogram działań restrukturyzacyjnych, 3. wycena majątku. Właściwa procedura Równoległe prowadzenie procedury likwidacyjnej, oraz procedury utworzenia i wyposaŝenia w majątek nowego podmiotu Uwaga : niezbędna jest wyjątkowa staranność w konstruowaniu dokumentów i uchwał Rady Powiatu (przykład Kluczborka), gdzie WSA stwierdził niewaŝność uchwały o likwidacji z powodu zbyt lakonicznego uzasadnienia i niezgodność zapisów statutu SP ZOZ, z podjętymi przez nowy podmiot zadaniami.
Podstawy prawne 1. Ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej Dz. U. Nr 1 4, poz. 89 z 2007 r. ze zm. 2. Kodeks spółek handlowych (KSH) Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm. 3. Ustawa o samorządzie powiatowym Dz. U. Nr 42, poz. 1592 z 2001 r. ze zm. 4. Ustawa o gospodarce komunalnej z 20 grudnia 1996 r. (Dz. U Nr 9, poz. 43 z 1997 r.) 0raz 5. Ustawa o rachunkowości Dz. U. Nr 76, poz. 694 z2002 r. ze zm. 6. Kodeks pracy Dz.U. Nr 21, poz. 94 z 1998 r. ze zm. 7. Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 94 z 1964 r. ze zm. 8. Ustawa o KRS Dz. U. Nr 17, poz. 209 z 2001 r. ze zm. 9. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych Dz. U. 07.11.74 ze zm. 10. Ustawa o zakład. funduszu świadczeń socjalnych Dz. U. Nr 70, poz. 335 z 1996 r. ze zm. 11. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm. 12. Ustawa o statystyce publicznej Dz. U. Nr88, poz. 439 z 1995 r. ze zm.
Sprawy pracownicze i majątkowe Restrukturyzacja zatrudnienia (art. 231 kodeksu pracy), w myśl którego zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, przechodzą na drugiego pracodawcę. Kolejnym krokiem jest zawiązanie spółki handlowej ( samorząd" zostaje wspólnikiem) oraz jej rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Majątek zlikwidowanego ZOZ powinien zostać wniesiony aportem do spółki.
Warunki przekształcenia przyjęte przez Zarząd Powiatu 1. Zniwelowanie ujemnego wyniku finansowego o którym mowa w prognozie finansowej na koniec roku 2008 ( załącznik Nr 3), i zbilansowaniu zysków i strat w I kwartale 2009 roku, w tym uregulowaniu problemu umorzenia poŝyczki zaciągniętej przez ZOZ Wyrzysk w BGK, 2. uaktualnienie zapisów statutu ZOZ w Wyrzysku, 3. zinwentaryzowanie majątku trwałego i ruchomego z podziałem na - pochodzący z darowizn, - z innych środków, - wycena majątku, 4. zagwarantowanie nowemu podmiotowi kontraktu z NFZ, na dalsze nieprzerwane świadczenie usług medycznych,
c.d. 5. opracowanie strategii długofalowego działania Szpitala w Wyrzysku, uwzględniającej min.; a) ocenę przyszłego zapotrzebowania na usługi medyczne, z uwzględnieniem takich aspektów jak: populacja, konkurencja, rozwój rynku, b) plan odnowy infrastruktury, c) dopasowanie przyszłego profilu działalności do zapotrzebowania na usługi z planem na 10-15-20 lat na podstawie prognoz demograficznych, d) pozyskanie środków inwestycyjnych, 6. przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych, uwzględniających równieŝśrodowiska pracownicze, w tym związki zawodowe.
Dziękuję za uwagę! Wojciech Glapan