Program kształcenia miedzyprzedmiotowego ze względu na treści Ścieżka programowa MATEMATYKA W POŁĄCZENIU z geografią, biologią, fizyką, chemią, sztuką, historią, informatyką, językiem polskim, techniką. Gimnazjum Publiczne w Głuszycy GŁUSZYCA Październik 2004
Słów kilka na temat Korelacji międzyprzedmiotowej Zgodnie z założeniami reformy systemu edukacji, nowe programy nauczania kładą większy nacisk na kształcenie umiejętności praktycznych i integrację międzyprzedmiotową niż na zdobywanie tylko samej wiedzy teoretycznej (encyklopedycznej). Realizacja takiej koncepcji wymaga zmiany podejścia do nauczania przedmiotowego w kierunku szukania korelacji i przedstawiania uczniom całościowej koncepcji rzeczywistości, a nie tylko fragmentarycznej wiedzy o pojedynczych zjawiskach. W związku z powyższym wydaje się konieczne odejście od stereotypowego myślenia na rzecz modeli pozwalających na globalne, holistyczne widzenie rzeczywistości i rozumienie zależności przyczynowo-skutkowych współczesnego świata. Pojęcie integracja międzyprzedmiotowa może być rozumiane jako: scalanie wewnętrznych treści jednego przedmiotu, np. w zakresie ich logicznego układu (strukturalizacja treści nauczania), scalanie treści różnych przedmiotów monodyscyplinarnych drogą ich korelacji, scalanie treści w ramach poszczególnych przedmiotów poprzez wprowadzanie przedmiotów o charakterze integrującym, np. biochemiczne podstawy życia, łączenie ze sobą przedmiotów nauczania w kompleksy (bloki) o spójnym powiązaniu treściowym, np. przyroda. Jak wynika z powyższej definicji integracja międzyprzedmiotowa ma na celu budowanie w procesie nauczania holistycznego obrazu świata i integrowanie wiedzy z wielu dziedzin. Trudno dzisiaj mówić o uczeniu jednego przedmiotu nie wykorzystując pojęć, zagadnień z innych dziedzin. To łączenie wiedzy szczególną odgrywa rolę w ogólnym rozwoju ucznia. Dzięki temu, że nauki przyrodnicze i humanistyczne mają wiele wspólnych cech i wiele zależności możliwa jest korelacja międzyprzedmiotowa, która z jednej strony daje możliwości podejmowania wspólnych działań integrujących treści nauczania, a z drugiej strony przyjmując różną formę realizacyjną wzbogaca doświadczenia ucznia.
Zwracając uwagę na egzamin gimnazjalny, chciałabym zauważyć, że nie jest to egzamin z historii, chemi. matematyki lecz z bloku matematyczno przyrodniczego, humanistycznego. Zwróćmy uwagę jak ciężko czasem wyodrębnić zadanie z poszczególnych przedmiotów. Zadania często łączą wiedzę z kilku przedmiotów. Dlatego uważam, że warto zwrócić większa uwagę na korelację międzyprzedmiotową i na fakt, że nauka w gimnazjum musi być interdyscyplinarna, by mogła być w pełni efektywna. Poszczególne przedmioty potrzebują się nawzajem. Stąd moja propozycja spojrzenia na matematykę w powiązaniu z innymi przedmiotami, jako próba integracji wiedzy w zakresie treści nauczania. Przedstawiając powiązania przekonam o zasadności stwierdzeń. Matematyka jest królową nauk. Matematyka jest jednym, (ale nie jedynym) spójnym i precyzyjnym sposobem interpretacji świata ; nie jest więc celem samym w sobie, nie jest też dyscypliną izolowaną od innych.
MATEMATYKA GEOGRAFIA Liczby całkowite działania. Układ współrzędnych Podobieństwo. Twierdzenie Talesa. Proporcje trygonometryczne. Okrąg, koło, kula. Okresowość, funkcje okresowe. Wysokości względne i bezwzględne, różnice czasów lokalnych. Długość i szerokość geograficzna. Skala mapy. Cienie, kąt padania promieni słońca. Zagadnienia związane z wyznaczaniem kątów i odległości. Wymiary ziemi, globus, długość równika. Zjawiska okresowe. MATEMATYKA HISTORIA Znaki rzymskie, wielokrotności 100. Liczby całkowite, oś liczbowa. Twierdzenie Pitagorasa. Ostrosłupy. Rozwój pojęcia liczby. Obliczenia kalendarzowe, określanie wieków. Obliczenia kalendarzowe z przekraczaniem progu naszej ery, oś czasu. Pomiary w starożytności, Szkoła Pitagorejska. Piramidy egipskie. Liczby w różnych cywilizacjach, rozwój handlu i liczby ujemne, przyrządy wspomagające rachunki.
MATEMATYKA TECHNIKA Podobieństwo. Konstrukcje geometryczne. Przystawanie i podobieństwo. Wykonywanie modeli w skali, plany. Rysunek techniczny. Formaty arkuszy papieru. MATEMATYKA INFORMATYKA Algorytmy. Zamiana jednostek. Systemy pozycyjne. Liczby wymierne. Wykresy funkcji, diagramy procentowe Różne hasła programowe. Arkusze kalkulacyjne. Algorytmy jako elementy programowania. Kilobajt, megabajt, gigabajt. System dwójkowy. Komputerowe odkrywanie własności rozwinięć dziesiętnych liczb kalkulator. Budowanie wykresów, diagramów przy pomocy programów komputerowych. Oprogramowanie komputerowe. Formuły obliczeń: procentów, średnich arytmetycznych, itp. MATEMATYKA JĘZYK POLSKI Symetria. Rozpowszechnianie mądrości matematycznych. Czytanie tekstu ze zrozumieniem. Analogiczne rozwiązywanie zadań. Rymy pełne i niepełne, wiersz biały, układ rymów w wierszu.,,symetria jest pięknem głupców J. Tuwim. Cytaty zaczerpnięte z literatury. Nauka czytania. Pojęcie analogii.
MATEMATYKA FIZYKA Mnożenie, dzielenie przez 10, 100,... Jednostki. Notacja wykładnicza. Zaokrąglenia. Obliczanie wartości wyrażeń algebraicznych. Równania z jedna niewiadomą. Objętości brył. Funkcje. Średnia arytmetyczna. Przystawanie i podobieństwo. Konstrukcje geometryczne. Proporcje trygonometryczne. Proste równania kwadratowe. Okresowość i funkcje okresowe. Zamiana jednostek. Duże i małe wielkości. Podawanie wielkości w zaokrągleniu. Podstawianie danych do wzorów. Przekształcanie wzorów, rozwiązywanie równań liniowych Masa, gęstość, objętość. Zależności przedstawione na wykresie badanie zmienności, ruch jednostajny. Średnia prędkość ruchu. Optyka. Środek ciężkości. Wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalne. Spadek swobodny, ruch jednostajnie opóźniony i przyśpieszony. Zjawiska okresowe.
MATEMATYKA BIOLOGIA Symetria. Figury symetryczne. Wielokąty foremne. Wyrażenia algebraiczne. Okresowość, funkcje okresowe. Symetria i asymetria w przyrodzie. Płatki śniegu, kryształy, typy symetrii kwiatów, liści Budowa plastra miodu Zjawiska opisane modelem wzrostu arytmetycznego lub geometrycznego. Zjawiska okresowe. MATEMATYKA SZTUKA Symetria. Jednokładność prosta. Figury symetryczne. Wielokąty foremne. Ułamki. Proste równania kwadratowe. Geometria przestrzenna rysunki. Architektura, ornamenty, mozaiki. Asymetria. Perspektywa. Mozaiki i parkiety, grafika Eschera Mozaiki i parkiety. Wartości rytmiczne. Złoty podział odcinka. Rzutowanie.
MATEMATYKA CHEMIA Procenty. Notacja wykładnicza. Zaokrąglenia. Obliczanie wartości wyrażeń algebraicznych. Przekształcanie wzorów. Proporcje. Równania. Układy równań. Stężenie procentowe roztworów obliczenia. Duże i małe wielkości chemiczne. Podawanie wielkości w zaokrągleniu. Podstawianie danych do wzoru. Przekształcanie wzorów. Proporcje chemiczne. Równania równowagi chemicznej. Mieszaniny i roztwory.