RAPORT Z BADANIA. przygotowany przez. Grupa IQS sp. z o.o. dla. Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Warszawa, 8 lutego 2013



Podobne dokumenty
Polacy na temat łowiectwa. Raport TNS Polska dla. Polacy na temat łowiectwa

Cele badania i metodologia

Wiarygodne informacje czy są dziś. w cenie? Wiarygodne informacje - czy są dziś. w cenie? TNS Maj 2016 K.023/16

Wiedza Polaków na temat Barszczu Sosnowskiego. Raport TNS Polska dla. Wiedza Polaków na temat Barszczu Sosnowskiego

Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa

PRZYJĘCIE WSPÓLNEJ WALUTY EURO W OPINII POLAKÓW W LISTOPADZIE 2012 R.

Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza społecznego odbioru tych działań

Nastroje społeczne Polaków w sierpniu 2012 roku

FUNDUSZE STRUKTURALNE Raport z badania Omnibus 2. fala dla

Polacy o planowanej zmianie napięcia z 220V na 230V

Badanie opinii Polaków na temat sposobów odbioru telewizji. na obszarach, na których brak jest zasięgu MUX-3 telewizji naziemnej

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Nastroje społeczne Polaków w grudniu 2012 roku

Badanie na temat mieszkalnictwa w Polsce

Przemówienie Jarosława Kaczyńskiego

Najbardziej opiniotwórcze polskie media w maju 2006 r.

Wiarygodne informacje czy są dziś. w cenie? Wiarygodne informacje - czy są dziś. w cenie? TNS Marzec 2015 K.031/15

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM raport

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O PLANACH URUCHOMIENIA TELEWIZJI TRWAM BS/36/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2003

FUNDUSZE EUROPEJSKIE Raport z badania Omnibus 6. fala dla

FUNDUSZE EUROPEJSKIE Raport z badania Omnibus 3. fala dla

, , ZRÓŻNICOWANIE OCEN WARUNKÓW ŻYCIA I SYTUACJI GOSPODARCZEJ KRAJU W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH

Usługi finansowe. Raport z badania ilościowego przeprowadzonego w Internecie października 2004

Postrzeganie funduszy strukturalnych w Polsce

Warszawa, Maj 2014 PŁEĆ A PODEJMOWANIE DECYZJI INWESTYCYJNYCH

Rtęć - postrzeganie właściwości i zastosowanie Raport z badania

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIA PUBLICZNA O KONTRAKCIE Z NORWEGIĄ NA DOSTAWĘ GAZU DO POLSKI BS/166/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ

Wiedza o powstaniu w getcie warszawskim i jego znaczenie

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym

Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW

Efektywność prasy branżowej

Popularność i korzystanie z portalu Gastrona.pl wśród szefów kuchni

BADANIE OGLĄDALNOŚCI TELEWIZJI TOYA

Postawy Polaków wobec rynku pracy Matki w pracy.

WYPADANIE WŁOSÓW. Wybrane zagadnienia z badania przeprowadzonego na zlecenie firmy Dr Kurt Wolff GmbH & Co. KG Styczeń/Luty 2016

JAKIE JĘZYKI OBCE ROZUMIEJĄ POLACY?

BADANIE OGLĄDALNOŚCI TELEWIZJI TOYA

Statystyki serwisu oraz profil użytkowników

BADANIE ŚWIADOMOŚCI KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH W ZAKRESIE ZMIANY SPRZEDAWCY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ORAZ PRAKTYK RYNKOWYCH SPRZEDAWCÓW

Zadowolenie z życia KOMUNIKAT Z BADAŃ. ISSN Nr 6/2019. Styczeń 2019

Warszawa, styczeń 2015 ISSN NR 1/2015

Opinia Polaków dotycząca umowy TTIP

POSTAWY POLAKÓW WOBEC KORUPCJI RAPORT Z BADANIA OMNIBUS. DEMOSKOP dla FUNDACJI BATOREGO. Raport opracowała: Małgorzata Osiak

JAKIE ZNAMY JĘZYKI OBCE?

JAK POLACY UCZĄ SIĘ JĘZYKÓW OBCYCH?

Ocena działalności rządu, premiera i prezydenta Listopad 2016 K.071/16

OPINIE O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ W PIERWSZYCH DNIACH CZERWCA 2004 R.

Konsument na wakacjach. Raport TNS Polska dla Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O EWENTUALNYM ROZMIESZCZENIU AMERYKAŃSKICH BAZ WOJSKOWYCH NA TERENIE POLSKI BS/23/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ

Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach.

raport z badań ankietowych KONSUMENCI I MARKI PIWA Lipiec - Październik 2007

Oceny roku 2017 i przewidywania na rok 2018

Gotowość Polaków do współpracy

SZCZEPIENIA. W y n i k i b a d a n i a C A T I b u s d l a

Warszawa, wrzesień 2014 ISSN NR 133/2014 OPINIE O ADMINISTRACJI PODATKOWEJ

Służba zdrowia wczoraj i dziś

Najbardziej opiniotwórcze polskie media w lutym 2006 r.

CZEGO POLACY CHCĄ SIĘ NAUCZYĆ?

Sposoby wykorzystania i postrzeganie usług utrzymywania domen internetowych przez polskich internautów

STRAŻ POŻARNA NA TLE INNYCH INSTYTUCJI ŻYCIA PUBLICZNEGO

Abonament radiowo-telewizyjny

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O SYTUACJI NA RYNKU PRACY BS/126/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Konsumpcja mediów. gemiusreport maj - czerwiec 2006

finansowych Raport TNS Polska dla Urzędu Ochrony Konkurencji

Przedsiębiorcy o podatkach

CZY POSIADANIE BRONI ZAPEWNIA POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA?

ZAUFANIE DO INSTYTUCJI 1 MEDIA

Polacy bagatelizują wpływ zanieczyszczeń powietrza na własne zdrowie

CEM. Percepcja jakości powietrza wśród mieszkańców Wrocławia i ocena dostępu do informacji w tym obszarze. Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej

Ocena prezydenta w listopadzie 2005 r.

Konsument na wakacjach. Raport TNS Polska dla. Konsument na wakacjach

Ocena działalności rządu, premiera oraz przyszłej prezydentury Bronisława Komorowskiego

Struktura raportu. Charakterystyka respondentów. Metodologia. Struktura badanej próby

PIT-y 2017 KOMUNIKAT Z BADAŃ. ISSN Nr 69/2018. Maj 2018

CO ZMIENI WEJŚCIE POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ?

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Raport z badania Woda butelkowana - zwyczaje. przeprowadzone dla Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy przez PBS DGA

Świadomość Polaków w rzeczywistości cyfrowej bariery i szanse

KOMUNIKATzBADAŃ. Powiedz mi, który program informacyjny najchętniej oglądasz, a powiem ci, kim jesteś NR 116/2016 ISSN

Udział w rynku, wielkość i struktura audytorium programów radiowych w IV kwartale 2009 roku

Zwolnij! Pracujemy dla Ciebie

Warszawa, Grudzień 2010 OPINIE O PROBLEMACH MIESZKANIOWYCH W POLSCE

Rozpoznawalność marki Poznaj Dobrą Żywność Raport TNS OBOP

Wskaźniki słuchalności i audytorium programów radiowych w 2012 r. Analiza i opracowanie Monika Trochimczuk DEPARTAMENT MONITORINGU

Świadomość przedstawicieli MŚP na temat reformy prawa dotyczącej ochrony danych osobowych. Partner merytoryczny projektu:

Konkurs dotacji na promocję Funduszy Europejskich (edycja 2013) OGÓLNE ZAŁOśENIA KONKURSU

KOMUNIKATzBADAŃ. Czy osoby starsze są w naszym społeczeństwie dyskryminowane? NR 164/2016 ISSN

Najbardziej opiniotwórcze polskie media dekady:

Program Inwestycje Polskie

Warszawa, listopad 2010 BS/146/2010 WAKACJE UCZNIÓW WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I PRACA ZAROBKOWA

Najbardziej opiniotwórcze polskie media w sierpniu 2006 r.

Warszawa, marzec 2013 BS/38/2013 NASTROJE SPOŁECZNE W MARCU

WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA RODZICÓW DZIECI W WIEKU SZKOLNYM. Jak ocenia Pan/i działalność edukacyjną szkoły do której uczęszcza Pana/i dziecko?

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Eurobarometr Parlamentu Europejskiego (EB79.5) ROK PRZED WYBORAMI EUROPEJSKIMI W 2014 r. Część Parlametr ZAŁĄCZNIK SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNY

KOMUNIKATzBADAŃ. Odpoczynek czy praca zarobkowa? Wakacje dzieci i młodzieży NR 134/2015 ISSN

OPINIE O TELEWIZJI PUBLICZNEJ. Wiarygodność, neutralność polityczna. oraz satysfakcja z programów.

Znajomość serwisów internetowych instytucji publicznych

Życzliwość Polaków wobec siebie

Transkrypt:

Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza społecznego odbioru tych działań Edycja 2012 RAPORT Z BADANIA przygotowany przez Grupa IQS sp. z o.o. dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Warszawa, 8 lutego 2013 1

WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa CAPI Computer Assisted Personal Interviewing metoda przeprowadzania wywiadów ze wspomaganiem komputerowym EFR - Europejski Fundusz Rybacki EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRROW - Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich EFS Europejski Fundusz Społeczny FE Fundusze Europejskie FS Fundusz Spójności IP Instytucja Pośrednicząca IP II Instytucja Pośrednicząca II stopnia IZ Instytucja Zarządzająca MRR Ministerstwo Rozwoju Regionalnego NSS Narodowa Strategia Spójności PARP Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PO IG Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka PO IiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki PO PT Program Operacyjny Pomoc Techniczna PO RPW Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej pp punkt procentowy RPO Regionalny Program Operacyjny UE Unia Europejska UM Urząd Marszałkowski WPR Wspólna Polityka Rolna 2

1 STRESZCZENIE Celem badania było określenie wiedzy społeczeństwa na temat Funduszy Europejskich na lata 2007 2013 oraz poznanie sposobu odbierania przez społeczeństwo działań informacyjnych i promocyjnych Funduszy Europejskich. W ramach badania wyodrębniono główne obszary badawcze: Zakres wiedzy społeczeństwa na temat Funduszy Europejskich Sposób postrzegania Funduszy Europejskich i członkostwa w Unii Europejskiej Źródła informacji o Funduszach Europejskich Społeczne zapotrzebowanie na informacje związane z Funduszami Europejskimi Preferowane media respondentów W ramach każdego z obszarów badawczych ważne było uchwycenie i oszacowanie ewentualnych zmian i trendów w oparciu o dane zebrane w aktualnym badaniu w porównaniu do badań wcześniejszych z 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 i 2011 roku. Badanie zostało zrealizowane metodą bezpośrednich wywiadów kwestionariuszowych ze wspomaganiem komputerowym (CAPI) na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie osób w wieku powyżej 15 lat (N=1604) w grudniu 2012 roku. Dobór próby badawczej został dokonany w wyniku losowania warstwowego wielostopniowego. Badani zauważają duże zmiany, które zachodzą w Polsce od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej. Zmiany na poziomie kraju zauważa 68% respondentów, na poziomie województwa i najbliższego otoczenia 60%, a w swoim codziennym życiu 34% respondentów. Ponad połowa mieszkańców Polski (53%) twierdzi, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała więcej korzyści niż strat, odmiennego zdania jest 8% badanych. Pojęcia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne są powszechnie znane w Polsce. 89% badanych się z nimi spotkało, przy czym 56% rozumie ich znaczenie. Nie ma zmian w porównaniu do lat ubiegłych. Zdecydowana większość respondentów utożsamia Fundusze Europejskie z dotacjami, pieniędzmi z Unii Europejskiej (75%), dotacjami dla rolników (38%) oraz wsparciem finansowym na inwestycje (36%). 3

Oceniając swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich, ponad połowa badanych wskazała, że ich wiedza w tym temacie jest mała, ponad jedna trzecia badanych oceniła swoją wiedzę na średnim poziomie, a 13% badanych określa swoją wiedzę jako dużą. Podobnie jak w roku 2011, zdecydowana większość mieszkańców Polski uważa, że Fundusze Europejskie mają rolę w rozwoju kraju. Najczęściej badani tą rolę upatrują jako ogólnie rozwój kraju (48%), inwestycje związane z siecią transportową (42%), ogólnie rozwój gospodarki (35%) oraz dotacje dla rolników (35%). Respondenci są przekonani, iż grupami, które najbardziej skorzystają z Funduszy Europejskich w Polsce są firmy prywatne (45%), rolnicy (43%) oraz władze państwowe i samorządowe (39%). Najczęściej wskazywanymi źródłami dotychczasowej informacji na temat Funduszy Europejskich są audycje telewizyjne. Telewizja jest najbardziej preferowanym źródłem informacji o Funduszach Europejskich w przyszłości. Z kolei kanały komunikacji na temat Funduszy Europejskich, które najsilniej współwystępują z realną wiedzą na temat funduszy to: prasa, ulotki, audycje telewizyjne, Internet, punkty konsultacyjne oraz szkolenia. Dobra znajomość Funduszy Europejskich przekłada się na wiedzę, że mają one wkład w rozwój wielu dziedzin gospodarczo-społecznych w Polsce. Znajomość Funduszy Europejskich idzie w parze z większą świadomością zmian, jakie możliwe są dzięki dofinansowaniu. Im lepsza znajomość Funduszy Europejskich tym większe przekonanie, że mają one realny, pozytywny wkład w rozwój Polski. 4

2 SUMMARY The purpose of this study was to determine public awareness of European Funds for 2007-2013 and to learn how the society perceives an information and promotion of European Funds. The study was divided into four main areas of research: The scope of public awareness of the European Funds The perception of European Funds and EU membership Sources of information about the European Funds Social demand for information related to the European Funds Preferred media Additionally estimation of changes and trends in the perception of European Funds in comparison to the results of the 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 and 2011. The survey was conducted with use of questionnaire interviews of direct computer-assisted (CAPI) on a nationwide representative sample of people aged over 15 years (N = 1604) in December 2010. Selection of research sample was made as a result of a multi-stage stratified sampling. Respondents observe changes taking place in Poland since the accession to the European Union. Changes in the country level observe 68% of respondents, at the voivodship level and the immediate environment - 60%, and in their daily life - 34% of respondents. The vast majority of respondents identified European Funds with grants, money from the European Union (75%), subsidies for farmers (38%) and financial support for investment (36%). More than a half of respondents rated their knowledge of European Funds for the low level. Another one third indicated that their knowledge of this topic is on medium level. 13% of surveyed persons declared a wide knowledge of European Funds. As in year 2011, majority of Polish residents believe that European Funds have a role in the country development. Key benefits from the presence of European Funds are investments related to the overall development of the country (33%), investments related with transportation (47%), subsidies for farmers (35%) and the overall development of the economy (35%). Respondents believe that the groups that will benefit most from the European Funds in Poland are private companies (45%), farmers (43%) and state and local authorities (39%). 5

Most often indicated sources of current information on European Funds are TV shows. Television is also the most preferred source of information about the European Funds in the future. The channels of communication on European Funds that most co-occur with the real knowledge of the funds are: newspapers, leaflets, TV programs, Internet, training and consulting points. Good knowledge of European Funds translates into knowledge that they are contributing to the development of many socio-economic sectors in Poland. Knowledge of European Funds goes hand in hand with a greater awareness of the changes that are possible thanks to the funding. The better knowledge of European Funds the greater the belief that they have a real and positive contribution to the Polish market. 6

SPIS TREŚCI WYKAZ UŻYWANYCH SKRÓTÓW... 2 1 STRESZCZENIE... 3 2 SUMMARY... 5 3 GŁÓWNE WYNIKI BADANIA... 10 4 KONCEPCJA BADANIA... 16 4.1 Wprowadzenie... 16 4.2 Cele badania... 16 4.3 Pytania badawcze... 18 4.4 Metodologia badawcza... 19 4.5 Uwagi techniczne do czytania raportu... 21 5 OPIS WYNIKÓW BADANIA... 23 5.1 Stosunek do członkostwa w Unii Europejskiej... 23 5.1.1 Skala zmian w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej... 23 5.1.2 Ocena zmian w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej... 27 5.1.3 Skala zmian w województwie oraz najbliższym otoczeniu związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej... 31 5.1.4 Ocena zmian, które zaszły w województwach po wejściu Polski do Unii Europejskiej... 35 5.1.5 Skala zmian, które zaszły w życiu codziennym badanych, związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej... 39 5.1.6 Ocena zmian, które zaszły w życiu codziennym badanych po wejściu Polski do Unii Europejskiej... 43 5.1.7 Percepcja korzyści lub strat ze wstąpienia Polski do Unii Europejskiej... 47 5.1.8 Percepcja korzyści dla Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej... 51 5.1.9 Percepcja strat dla Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej... 55 5.2 Wizerunek Funduszy Europejskich... 59 5.2.1 Znajomość pojęcia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne... 59 5.2.2 Poziom zainteresowania informacjami dotyczącymi FE... 63 5.2.3 Ocena wiedzy na temat Funduszy Europejskich... 67 5.2.4 Definicja Funduszy Europejskich... 71 5.2.5 Spontaniczna znajomość nazw Funduszy Europejskich... 75 5.2.6 Spontaniczna znajomość nazw programów operacyjnych... 79 5.2.7 Wspomagana znajomość nazw Funduszy Europejskich... 83 5.2.8 Wspomagana znajomość nazw programów unijnych... 87 5.2.9 Spontaniczna i wspomagana znajomość nazw Funduszy Europejskich i programów unijnych... 91 5.2.10 Instytucje, do których można składać wnioski o dotację z Funduszy Europejskich w województwie 93 7

5.2.11 Spontaniczna wiedza na temat instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce...... 98 5.2.11.1 Ocena działalności MRR jako instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce...103 5.2.11.2 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako instytucja godna zaufania... 107 5.3 Jakość i rodzaj korzyści związanych z FE... 111 5.3.1 Rola Funduszy Europejskich... 111 5.3.2 Charakter pełnionej przez Fundusze Europejskie roli... 115 5.3.3 Percepcja obszarów, na które przeznaczone są Fundusze Europejskie w Polsce... 120 5.3.4 Percepcja poprawy życia mieszkańców Polski dzięki Funduszom Europejskim... 126 5.3.5 Korzyści finansowe... 130 5.3.5.1 Pieniądze dla województw w ramach Funduszy Europejskich na lata 2007-2013.... 130 5.3.5.2 Przedsięwzięcia dofinansowywane z Funduszy Europejskich w najbliższej okolicy... 134 5.3.5.3 Przedsięwzięcia dofinansowywane z Funduszy Europejskich w skali Polski... 146 5.3.6 Percepcja potencjalnych beneficjentów Funduszy Europejskich... 158 5.3.7 Szanse uprawnionych na uzyskanie dofinansowania w ramach FE... 162 5.3.8 Grupy osób/podmiotów, którym łatwiej jest otrzymać dofinansowanie... 166 5.3.9 Ocena łatwości uzyskania dofinansowania z Unii Europejskiej... 171 5.3.10 Zamiar ubiegania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich... 175 5.3.11 Deklarowane powody niestarania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich... 179 5.3.12 Uczestnictwo w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich... 183 5.4 Tożsamość Funduszy Europejskich... 187 5.4.1 Znajomość logo Narodowej Strategii Spójności... 187 5.4.2 Miejsca, w których badani widzieli logo Narodowej Strategii Spójności... 191 5.4.3 Znajomość nazwy Narodowa Strategia Spójności... 195 5.4.4 Miejsca, w których badani spotkali się z nazwą Narodowa Strategia Spójności... 199 5.5 Oceny i oczekiwania wobec treści i formy przekazu... 203 5.5.1 Wykorzystanie poszczególnych źródeł informacji i promocji... 203 5.5.2 Ocena preferencji wobec poszczególnych źródeł... 208 5.5.2.1 Oczekiwane informacje na temat Funduszy Europejskich... 212 5.5.3 Przyczyny, dla których badani nie zamierzają poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich... 216 5.5.4 Potrzeby informacyjne na temat Funduszy Europejskich... 220 5.5.5 Ocena ilości informacji o Funduszach Europejskich... 234 5.5.6 Ocena trudności uzyskania rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich... 238 5.5.7 Ocena dostępności (w warstwie językowej) komunikatów dotyczących FE... 242 5.6 Wykorzystanie mediów... 246 5.6.1 Gazety codzienne... 246 5.6.2 Najpoczytniejsze gazety codzienne... 250 5.6.3 Gazety regionalne częstotliwość czytania... 254 5.6.4 Gazety lokalne częstotliwość czytania... 258 8

5.6.5 Tygodniki, miesięczniki... 262 5.6.6 Najpoczytniejsze tygodniki/miesięczniki... 266 5.6.7 Radio... 270 5.6.8 Najpopularniejsze stacje radiowe... 274 5.6.9 Telewizja... 278 5.6.10 Najpopularniejsze stacje telewizyjne... 282 5.6.11 Internet... 286 5.6.12 Najpopularniejsze strony lub portale internetowe... 290 5.6.13 Korzystanie z serwisów społecznościowych... 294 5.6.14 Najpopularniejsze serwisy społecznościowe... 298 5.6.15 Blogi internetowe... 302 5.7 Analizy wielozmiennowe... 306 6 PODSUMOWANIE, WNIOSKI I REKOMENDACJE... 312 6.1 PODSUMOWANIE... 312 6.2 GŁÓWNE WNIOSKI... 317 6.3 REKOMENDACJE W ZAKRESIE KOMUNIKACJI FE... 318 Spis wykresów... 320 Spis tabel... 330 9

3 GŁÓWNE WYNIKI BADANIA Stosunek do członkostwa w Unii Europejskiej Zdecydowana większość mieszkańców Polski widzi zmiany, jakie zaszły w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej. Zmiany na poziomie kraju zauważa 68% ankietowanych, na poziomie województwa oraz najbliższego otoczenia - 60%, a w swoim codziennym życiu ponad jedna trzecia badanych 34%. Różna jest ocena jakości tych zmian. Najwięcej zmian na lepsze respondenci zauważają na poziomie wojewódzkim (w swoim najbliższym otoczeniu oraz województwie) 64%. Podobny odsetek ankietowanych (60%) zauważa pozytywne zmiany na poziomie całego kraju. Natomiast w swoim codziennym życiu pozytywne zmiany zauważa 56% respondentów. Wyniki badania pokazują, że korzyści z wejścia do UE, dostrzegane są bardziej na poziomie ogólnym, a samym obywatelom stosunkowo trudniej przełożyć je na ich codzienne życie, ale w 2012 roku ta różnica się istotnie zmniejszyła. W porównaniu z poprzednimi latami wzrosła liczba osób, które po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaobserwowały zmiany na lepsze w kraju, województwie, jak i w swoim życiu codziennym. Tym samym rośnie liczba ludzi zadowolonych z akcesji. O zmianach na lepsze wynikających z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej częściej mówią osoby w wieku 15-44 lata, osoby pracujące, przedsiębiorcy oraz uczniowie i studenci. Z kolei przeciwnego zdania są przede wszystkim osoby starsze (w wieku 60 lat i więcej), bezrobotni, emeryci i renciści oraz mieszkańcy miast do 49 tys. Ponad połowa mieszkańców Polski (53%) twierdzi, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała więcej korzyści niż strat, odmiennego zdania jest 8% badanych. Opinię o tym, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała więcej korzyści niż strat relatywnie częściej prezentują osoby w wieku 15-44 lat, osoby z wykształceniem wyższym, pracujący, przedsiębiorcy oraz uczniowie i studenci. Z kolei więcej strat widzą relatywnie częściej osoby w starszym wieku (60 lat i więcej), osoby bezrobotne oraz emeryci i renciści. Spontanicznie jako trzy główne obszary korzyści z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wymieniane są: rozwój infrastruktury drogowej i komunikacji, dodatkowe źródła finansowania w różne obszary z Funduszy Europejskich oraz rozwój infrastruktury technicznej (miejskiej i wiejskiej) i usług publicznych dla ludności. 10

Wśród osób twierdzących, że akcesja Polski do Unii Europejskiej spowodowała straty najczęściej wymieniane były: wzrost cen, pogorszenie standardu życia, wzrost ubóstwa, brak perspektyw oraz likwidacja miejsc pracy, bezrobocie. Zauważyć można, że im respondenci młodsi i lepiej wykształceni tym optymistyczniej patrzą na zmiany, jakie zaszły w naszym kraju po akcesji. Wynikać to może z konserwatywnego podejścia do zmian wśród ludzi starszych, gorzej wykształconych. Znajomość i wizerunek Funduszy Europejskich Zdecydowana większość badanych (89%) spotkała się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne, przy czym ponad połowa (56%) rozumie ich znaczenie. 7% respondentów nigdy z powyższymi określeniami się nie zetknęło. Porównując dane od roku 2006 do 2012, widoczny jest do roku 2009 systematyczny wzrost udziału nie tylko osób, które znają powyższe określenia, ale również tych, które je rozumieją, natomiast od 2009 do chwili obecnej deklarowana wiedza mieszkańców Polski pozostaje na tym samym poziomie. Mniej niż połowa badanych znających pojęcia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne interesuje się tematyką związaną z FE co najmniej w średnim stopniu (44%). Oceniając swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich, ponad połowa badanych wskazała, że ich wiedza w tym temacie jest mała, ponad jedna trzecia badanych oceniła swoją wiedzę na średnim poziomie, a 13% badanych określa swoją wiedzę jako dużą. Zdecydowana większość respondentów utożsamia Fundusze Europejskie przede wszystkim z dotacjami, pieniędzmi z Unii Europejskiej (75%), dotacjami dla rolników (38%) oraz wsparciem finansowym na inwestycje (36%). Podobnie jak w roku 2011, zdecydowana większość mieszkańców Polski uważa, że Fundusze Europejskie mają rolę w rozwoju kraju. Najczęściej badani tą rolę upatrują jako ogólnie rozwój kraju (48%), inwestycje związane z siecią transportową (42%), ogólnie rozwój gospodarki (35%) oraz dotacje dla rolników (35%). Wśród spontanicznych odpowiedzi charakteryzujących cele, obszary lub działania, na które są przeznaczone Fundusze Europejskie najczęściej wymieniane były: infrastruktura komunikacyjna (budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych, modernizacja kolei) (65%), dotacje dla rolników (49%), edukacja (28%), dotacje dla firm (25%) oraz budowa obiektów sportowych (21%). 11

Według 68% badanych poprawia się życie mieszkańców Polski dzięki Funduszom Europejskim, 20% respondentów jest innego zdania. W porównaniu do 2011 roku jest mniej osób, które twierdzą, że jakość życia mieszkańców Polski raczej poprawia się. Ponad jedna trzecia badanych (37%) jest zdania, że w ramach Funduszy Europejskich są specjalne pieniądze zagwarantowane tylko i wyłącznie dla danego województwa. Nieco mniej niż jedna czwarta badanych (24%) twierdzi, że takich pieniędzy dla województw nie ma. Największa grupa (39%) nie potrafiła odpowiedzieć na to pytanie. Najczęściej wskazywaną grupą potencjalnych beneficjentów Funduszy Europejskich w Polsce są firmy prywatne (45%), rolnicy (43%), a w następnej kolejności oraz władze samorządowe (39%). Zdaniem 38% badanych nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach FE. 32% respondentów deklaruje, że szanse dla wszystkich są takie same, natomiast nie wie tego 30% badanych. W porównaniu z 2011 wzrosła liczba osób, które nie wiedzą czy każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich. Zdaniem badanych głównymi beneficjentami uprawnionymi do uzyskania dofinansowania w ramach FE są wszystkim władze samorządowe (36%), rolnicy (28%), firmy prywatne (28%) oraz placówki edukacyjne (20%). Sami respondenci jako mieszkańcy Polski uzyskali 5% wskazań. 19% badanych nie potrafiło ocenić kwestii, komu łatwiej jest uzyskać dofinansowanie z FE. Oceniając poziom łatwości / trudności w ubieganiu się o dofinansowanie z Unii Europejskiej, według 43% ankietowanych uzyskanie dofinansowania jest sprawą trudną, a jedna trzecia respondentów stoi na stanowisku, że uzyskanie dofinansowania czasem bywa trudne, a czasem łatwe. Zdaniem zaledwie 6% badanych dofinansowanie z UE uzyskać jest łatwo. Trzy czwarte badanych nie zamierza ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich. Podstawowym powodem, przez który badani nie zamierzają się starać o wsparcie w ramach FE, jest brak takiej potrzeby. Jedna dziesiąta badanych zadeklarowała, że kiedykolwiek uczestniczyła w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystali z bezpłatnego lub dofinansowanego z Funduszy Europejskich szkolenia. 12

Instytucje zarządzające FE Zarówno na poziomie kraju jak i na poziomie województwa około jedna czwarta respondentów nie wie, jakie instytucje są odpowiedzialne za zarządzanie Funduszami Europejskimi. Ponadto, znaczny odsetek badanych podaje błędne odpowiedzi. W przypadku województwa najwięcej wskazań jest na urząd gminy jako podmiot, do którego można składać wnioski o dotacje z FE w województwie. Prawidłowe wskazanie Urząd Marszałkowski tylko 19%. Z kolei, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako podmiot odpowiedzialny na poziomie ogólnopolskim za zarządzanie FE uzyskało 13% wskazań (najczęściej wymieniany jest Rząd 33%). Działalność Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie zarządzania Funduszami Europejskimi w Polsce jest dobrze oceniana przez jedną trzecią respondentów, przez 35% przeciętnie. Źle ocenia 7%, a nie umie ocenić działalności jedna czwarta badanych. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako instytucję godną zaufania postrzega ponad połowa badanych (62%), a 13% nie postrzega MRR w ten sposób. Jedna czwarta badanych nie umiała ocenić MRR pod tym względem. Znajomość nazw Funduszy Europejskich i Programów Operacyjnych Najbardziej rozpoznawalnymi funduszami, w badaniu spontanicznym, jest EFRR (17%) oraz EFS (16%), natomiast wśród programów operacyjnych są to PO KL (27%) i PROW (11%), częstości wskazań ich nazw wzrosły w stosunku do roku poprzedniego (z wyjątkiem EFS ten sam poziom wymieniana nazwy). Ponad połowa badanych (61%) nie potrafi spontanicznie wymienić nazwy żadnego programu ani Funduszu Europejskiego (spadek o 4 pp w stosunku do 2011). Wspomagana znajomość nazw Funduszy Europejskich lub programów unijnych jest dużo wyższa niż znajomość spontaniczna. Spośród funduszy europejskich najczęściej wskazywane są dwie nazwy: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (38%) oraz Europejski Fundusz Społeczny (33%). Nie zna żadnego funduszu prawie jedna trzecia badanych (31%). Spośród programów unijnych najlepiej znany jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki (55%), drugi wskazywany to Program Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW) (32%). Prawie połowa badanych (49%) spotkała się ze znakiem Narodowej Strategii Spójności, co oznacza wzrost odsetka osób znających logo NSS w porównaniu do pomiaru w 2011 r. (o 17pp). Zdecydowana większość respondentów, którzy zadeklarowali znajomość logo NSS widziało ten znak w telewizji (59% badanych). Nieco więcej niż co czwarty badany (27%) widział je na plakatach. W prasie i w urzędach (poza urzędami pracy) spotkało się z nim po 21% badanych. 13

Prawie co trzeci respondent (31%) zadeklarował, iż zna nazwę Narodowa Strategia Spójności. Ponad połowa badanych nigdy się z tą nazwą nie spotkała (56%), a 13% osób nie potrafiło udzielić odpowiedzi na to pytanie. W porównaniu z badaniem z roku 2011 wzrosła liczba osób, które spotkały się z nazwą Narodowa Strategia Spójności (wzrost o 7pp). Większość badanych (75%), którzy zetknęli się z nazwą Narodowa Strategia Spójności, wskazało telewizję jako miejsce, gdzie się z nią spotkali. Ponad jedna trzecia spotkała się z nazwą na plakatach, nieco mniej w prasie (30%). Co czwarty badany spotkał się z nazwą Narodowej Strategii Spójności w urzędach (25%), co piąty na billboardach (21%), na ulotkach (19%) oraz w Internecie (17%). Oceny i oczekiwania wobec treści i formy przekazu Informacje o Funduszach Europejskich mieszkańcy Polski zdecydowanie najczęściej czerpali najczęściej z telewizji (41%). Następnie wskazywana jest prasa (16%), znajomi i rodzina (12%), reklamy (11%) i ulotki (10%). Badani najczęściej wskazują na audycje telewizyjne (29%) jako główne źródło, z którego chcieliby czerpać w przyszłości informacje na temat Funduszy Europejskich. Z telewizji, radia, Internetu i prasy respondenci spontanicznie najczęściej wymieniają, że chcieliby dowiadywać się o następujących kwestiach: jak pozyskać fundusze / dotacje, na jakich warunkach (47%), na co są przekazywane Fundusze (37%), ogólne informacje o Funduszach (34%), kto może pozyskać fundusze (32%), informacja jakie inwestycje zostały wykonane z Funduszy (18%) oraz o kwotach wydanych (17%). Respondenci, którzy nie zamierzają poszukiwać informacji na temat FE wskazywali jako główne przyczyny: brak potrzeby (58%) oraz brak zainteresowania tą tematyką (22%). Opinie na temat ilości informacji o Funduszach Europejskich są podzielone 43% mieszkańców Polski uważa, że jest ich optymalna ilość, a 35%, że jest ich zbyt mało. Jedynie dwóch na stu (2%) badanych ocenia, że informacji o Funduszach Europejskich jest zbyt dużo. Ponad połowa badanych (54%) podziela opinię, że informacje na temat FE są przekazywane w zrozumiałym i przystępnym języku. W porównaniu do wyników w 2011 r. nastąpił wzrost o 8pp odsetka osób tak uważających. 14

Wykorzystanie mediów Spośród wszystkich analizowanych mediów telewizja cieszy się największą popularnością wśród badanych. Prawie wszyscy badani (96%) zadeklarowali, że oglądają przynajmniej raz w tygodniu program którejś ze stacji telewizyjnych. Oglądalność telewizji utrzymuje się na podobnym poziomie jak ubiegłych w latach. Wśród czterech najczęściej wskazywanych stacji są dwie stacje telewizji publicznej i dwie telewizji komercyjnych. Na pierwszym miejscu znajduje się TVN (75%), z niewielką przewagą nad TVP 1 i Polsatem (obie po 72%), następnie TVP 2 (68%). Kolejne stacje wskazywane były zdecydowanie rzadziej: TVN24 (26%), TVP Info (19%), TVN 7 (13%), TV 4 (10%), TV Puls (6%), Polsat News (5%), TVP Polonia (4%) i TVN Biznes (3%). Ponad trzy czwarte (77%) osób biorących udział w badaniu przynajmniej raz w tygodniu słucha jakiejś rozgłośni radiowej. Blisko połowa badanych słuchających radia, słucha RMF FM (45%). Radio Zet jest słuchane przez 38% respondentów, a Radio ESKA przez 23%. Nieco rzadziej wskazywany jest Program I Polskiego Radia (14%) i Program 3 Polskiego Radia (10%). Ponad połowa badanych (52%) zadeklarowała, że przynajmniej raz w tygodniu odwiedza jakąś informacyjną stronę internetową lub portal internetowy. W porównaniu z 2011 wzrosła liczba takich osób (o 5pp). Od trzech lat rośnie grono osób odwiedzających informacyjne strony internetowe lub portale internetowe. Najczęściej wymienianą stroną/portalem jest onet.pl (65%). Drugim w liczebności wskazań jest wp.pl (57%), na trzecim miejscu jest interia.pl (31%), na czwartym gazeta.pl (19%), a na piątym miejscu o2.pl (14%). Nieco ponad jedna trzecia badanych (37%) deklaruje, że czyta gazety codzienne przynajmniej raz w tygodniu. W porównaniu z trzema poprzednimi latami dość znacznie zmniejszył się odsetek badanych czytających jakieś gazety codzienne (o 16pp w stosunku do 2009). Najbardziej poczytnymi tytułami są Gazeta Wyborcza (39%) i Fakt (30%). Kolejne, znacznie rzadziej wskazywane tytuły to: Super Express (13%), Metro (10%), Rzeczpospolita (8%), Echo Miasta (5%). Ponad jedna czwarta badanych (28%) zadeklarowała, że czyta jakiś tygodnik/miesięcznik przynajmniej raz w miesiącu. W porównaniu do pomiaru z 2011 r. odsetek takich osób spadł o 3pp. Od 2009 coraz mniej osób sięga po tygodniki/miesięczniki. Najpoczytniejszymi tygodnikami są Wprost (18%), Newsweek (17%) i Polityka (13%). Co dziesiąty badany czytający tygodniki/miesięczniki czyta Politykę (11%). Przekrój i Forum czyta odpowiednio 7% i 4% badanych. Ponad jedna trzecia (35%) badanych deklaruje, że posiada konto na jakimkolwiek serwisie społecznościowym oraz podobna grupa badanych deklaruje, że odwiedza blogi internetowe. Spośród osób, które zadeklarowały posiadanie konta w jakimkolwiek serwisie społecznościowym zdecydowana większość wskazuje Facebook (81%), ponad połowa Naszą Klasę (51%). Pozostałe badane serwisy społecznościowe wskazywane są znacznie rzadziej. 15

4 KONCEPCJA BADANIA 4.1 Wprowadzenie Fundusze Europejskie odgrywają obecnie ogromną rolę w rozwoju społecznym i gospodarczym Polski. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zarządza procesem wdrażania FE, a ponadto prowadzi działania informacyjne i promocyjne, które mają zwiększyć wiedzę o Funduszach wśród ogółu społeczeństwa, wzmocnić ich wizerunek, a także zachęcić do korzystania z nich. Proces informowania i promowania Funduszy Europejskich jest prowadzony w oparciu o Strategię komunikacji Funduszy Europejskich w Polsce w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata 2007 2013. Ogół społeczeństwa, grupa badana wskazana przez Zamawiającego, jest jedną z kilku grup docelowych działań informacyjnych i promocyjnych Funduszy Europejskich. Zgodnie ze Strategią komunikacji działania adresowane do ogółu społeczeństwa koncentrują się głównie na: kreowaniu świadomości na temat istoty i korzyści wynikających z istnienia i korzystania z Funduszy, zrozumieniu ich istoty oraz na tworzeniu klimatu zainteresowania, akceptacji i życzliwości. Regularnie od 2006 r. prowadzone badania opinii Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza społecznego odbioru tych działań pozwalają na ocenę skuteczności podejmowanych działań, a także określenie potrzeb informacyjnych mieszkańców Polski dotyczących Funduszy Europejskich. 4.2 Cele badania Celem badania było: określenie efektów działań informacyjnych i promocyjnych definiowanych jako wiedza społeczeństwa na temat Funduszy Europejskich na lata 2007 2013 oraz sposobu odbierania tych działań przez społeczeństwo. Badanie koncentrowało się na wiedzy i wizerunku Funduszy Europejskich (z drugiej połowy 2012 roku) oraz ich zróżnicowaniu uzależnionym od zmiennych socjodemograficznych. Celem badania było także oszacowanie zmiany oraz trendów w postrzeganiu Funduszy Europejskich w porównaniu do wyników badań z 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 i 2011 roku. 16

Szczegółowe cele badania obejmują eksplorację następujących obszarów: 1. Zakres wiedzy społeczeństwa na temat Funduszy Europejskich, czyli m.in.: a) stopień świadomości istnienia Funduszy Europejskich, programów krajowych, programów regionalnych, b) stopień rozpoznawania najważniejszych terminów, jak Fundusze Europejskie, Narodowa Strategia Spójności, logo Narodowej Strategii Spójności, c) stopień znajomości i wizerunek podstawowych instytucji zaangażowanych we wdrażanie Funduszy Europejskich, a w szczególności Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. 2. Sposób postrzegania Funduszy Europejskich i członkostwa w Unii Europejskiej, tj.: a) jakość i rodzaj korzyści (osobistych, regionalnych i ogólnokrajowych) związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej, b) jakość i rodzaj korzyści związanych z Funduszami Europejskimi, c) sposób identyfikowania odbiorców korzyści związanych z Funduszami Europejskimi, d) ocena subiektywnej dostępności środków z Funduszy Europejskich, e) zamiar aplikowania o środki z Funduszy Europejskich 3. Źródła informacji o Funduszach Europejskich: a) rozpoznawalność źródeł informacji i promocji, b) preferencje wobec poszczególnych źródeł. 4. Społeczne zapotrzebowanie na informacje związane z Funduszami Europejskimi: a) dostępność informacji oraz zakres wiedzy na temat Funduszy Europejskich, b) potrzeby informacyjne dotyczące Funduszy Europejskich, 5. Preferowane media respondentów: a) stopień korzystania z poszczególnych środków masowego przekazu: prasy, radia, telewizji, Internetu, b) preferowane tytuły prasowe, stacje radiowe i telewizyjne, strony internetowe. 17

4.3 Pytania badawcze Badanie odpowiada na założone wcześniej pytania badawcze: Czy Polacy dostrzegają zmiany, jakie nastąpiły w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej? Jak je oceniają? Czy dostrzegają zmiany, które nastąpiły po wstąpieniu do Unii Europejskiej w ich województwie? Jak je oceniają? Czy dostrzegają zmiany, które zaszły w ich codziennym życiu? Jak je oceniają? Jak Polacy oceniają członkostwo Polski w Unii Europejskiej? Czy widzą więcej korzyści, czy strat? Jakie to są korzyści i straty? Jaki jest w polskim społeczeństwie poziom wiedzy o Funduszach Europejskich? Czy interesują się tymi Funduszami? Jakie Fundusze i programy operacyjne znają? Jaki jest poziom świadomości odnośnie instytucji wdrażających, do których składa się wnioski dotację oraz instytucji zajmujących się zarządzaniem Funduszami Europejskimi? Jak oceniana jest rola Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zarządzaniu Funduszami Europejskimi? Jak Polacy postrzegają rolę Funduszy Europejskich w rozwoju kraju oraz w odniesieniu do swojej jakości życia? Jaka jest znajomość konkretnych przedsięwzięć finansowanych ze Funduszy Europejskich? Jak oceniana jest możliwość uzyskania dofinansowania z Funduszy Europejskich? Jaka część Polaków planuje ubieganie się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? Dlaczego niektórzy rezygnują z ubiegania się o takie wsparcie? Jaka jest znajomość nazwy i logotypu Narodowej Strategii Spójności? Skąd Polacy znają tę nazwę i logotyp? Jakie są potrzeby informacyjne Polaków na temat Funduszy Europejskich? Z jakich źródeł Polacy czerpią informacje o Funduszach Europejskich? Które informacje są dla nich interesujące? Jakie informacje o Funduszach Europejskich i skąd chcieliby czerpać? Jak oceniają obecne możliwości pozyskania informacji o Funduszach Europejskich? Z jakich mediów (prasy, kanałów telewizyjnych, programów radiowych i portali internetowych) korzystają Polacy najczęściej? Czy Polacy korzystają z serwisów społecznościowych? Jeśli tak, to z jakich korzystają najczęściej? Czy czytają blogi internetowe? Czy świadomość, znajomość, wiedza i zainteresowanie Funduszami Europejskimi oraz ich postrzeganie zróżnicowane są w zależności od płci, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania oraz sytuacji zawodowej? 18

Czy świadomość, znajomość, wiedza i zainteresowanie Funduszami Europejskimi oraz ich wizerunek zmieniły się w porównaniu z poprzednimi latami (2006-2011)? Jakim poziomem poinformowania charakteryzują się poszczególne grupy potencjalnych odbiorców (rozumiane jako segmenty względnie jednorodne pod względem cech socjodemograficznych)? Jakie grupy potencjalnych odbiorców charakteryzują się największym stopniem poinformowania w zakresie Funduszy Europejskich, a jakie najmniejszym? W jakim zakresie grupy potencjalnych odbiorców są niedoinformowane lub niedostatecznie poinformowane (identyfikacja luk informacyjnych)? Na ile przekazywane treści są jasne, przejrzyste pod względem przekazu i doboru treści w stosunku do poszczególnych grup docelowych? Na ile są one adekwatne i użyteczne? Jakie treści należy komunikować i jakimi kanałami przekazu do poszczególnych grup docelowych? Jakie zagadnienia w komunikacji Funduszy Europejskich są zbyteczne lub niewłaściwe i w odniesieniu do jakich grup potencjalnych odbiorców? Jakie należy podjąć zmiany w polityce komunikacyjnej Funduszy Europejskich, aby podnieść jej skuteczność, efektywność i użyteczność? Jakie kierunki i metody należy podjąć, aby zoptymalizować działania informacyjno-promocyjne? 4.4 Metodologia badawcza Badanie zostało przeprowadzone jednoetapowo, na 1604-osobowej losowej próbie reprezentatywnej dla ogółu ludności Polski w wieku od 15 lat z wykorzystaniem techniki CAPI (Computer Assisted Personal Interview wywiad osobisty wspomagany komputerowo). Populację badaną stanowią osoby w wieku powyżej 15 lat. Próba jest reprezentatywna ze względu na: klasę wielkości miejscowości zamieszkania (wieś, miasto do 9 tys. mieszkańców, miasto 10-19 tys., miasto 20-49 tys., miasto od 50-99 tys., miasto 100-199 tys. mieszkańców, miasto 200 tys. do 499 tys. mieszkańców, miasto powyżej 500-999 tys. mieszkańców oraz powyżej 1 mln mieszkańców). 16 województw kraju (Dolnośląskie, Kujawsko-pomorskie, Lubelskie, Lubuskie, Łódzkie, Małopolskie, Mazowieckie, Opolskie, Podkarpackie, Podlaskie, Pomorskie, Śląskie, Świętokrzyskie, Warmińsko-Mazurskie, Wielkopolskie, Zachodniopomorskie) płeć (kobieta, mężczyzna) wiek (15-19, 20-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-64, 65 lat i więcej), wykształcenie (1. niepełne podstawowe, podstawowe; 2. zasadnicze zawodowe; 3. średnie, policealne, nieukończone wyższe; 4. wyższe). 19

Tabela 1. Rozkład zrealizowanej próby: Liczebność Udział procentowy Płeć mężczyzna 762 48% kobieta 842 52% Wiek od 15 do 24 lat 259 16% od 25 do 34 lat 315 20% od 35 do 44 lat 249 16% od 45 do 59 lat 441 27% 60 i więcej lat 340 21% Wykształcenie podstawowe 361 23% zasadnicze zawodowe 356 22% średnie 618 39% wyższe 269 17% Status zawodowy pracuję na etacie lub dorywczo 788 49% jestem właścicielem przedsiębiorstwa lub prowadzę własną działalność gospodarczą 53 3% jestem rolnikiem 26 2% jestem bezrobotny 117 7% jestem emerytem, rencistą 397 25% jestem uczniem, studentem 168 10% nie pracuję, zajmuję się domem lub nie pracuję z innych powodów 55 3% Wielkość miejscowości zamieszkania wieś 610 38% miasto do 49 tys. mieszkańców 384 24% miasto od 50 tys. do 199 tys. mieszkańców 270 17% miasto powyżej 200 tys. mieszkańców 340 21% Województwo dolnośląskie 115 7% kujawsko-pomorskie 90 6% lubelskie 90 6% lubuskie 40 2% łódzkie 110 7% małopolskie 135 8% mazowieckie 220 14% opolskie 45 3% podkarpackie 90 6% podlaskie 55 3% pomorskie 89 6% śląskie 195 12% świętokrzyskie 60 4% warmińsko-mazurskie 60 4% wielkopolskie 140 9% zachodniopomorskie 70 4% Razem 1604 100% 20

4.5 Uwagi techniczne do czytania raportu Struktura raportu w części 5. Opis wyników badania odpowiada temu, jak skonstruowano kwestionariusz. Wydzielonych zostało pięć głównych, tożsamych z obszarami badawczymi bloków: 1) Stosunek do członkostwa w Unii Europejskiej; 2) Wizerunek Funduszy Europejskich; 3) Znajomość i źródła informacji o Narodowej Strategii Spójności; 4) Oceny oczekiwania wobec treści i formy przekazu; 5) Wykorzystanie mediów. W celu możliwie szybkiego odnajdywania informacji, których się poszukuje, poszczególne podrozdziały stanowią omówienie poszczególnych pytań ankiety. Ze względu na zwiększenie czytelności zawartych w raporcie danych udziały procentowe zaokrąglone są do liczb całkowitych. W konsekwencji w pewnych sytuacjach może się zdarzyć, że w pytaniach jednoodpowiedziowych odsetki poszczególnych odpowiedzi nie sumują się do 100%, a do 99% czy 101%. W niektórych pytaniach analizowane są odpowiedzi dla skumulowanych kategorii (np. dobrze = zdecydowanie dobrze + raczej dobrze ), gdzie mogą powstawać różnice między wartościami na wykresie, gdzie kategorie są pokazane osobno, a opisem (np. różnica 1pp). W raporcie na wykresach użyto dodatkowych oznaczeń, które bezpośrednio wskazują na istotne statystycznie różnice: W przypadku porównań danych z różnych lat wartość procentowa uzupełniona o symbol A, B, C, D, E, F (gdzie, poszczególne litery oznaczają konkretne lata) oznacza różnicę istotną statystycznie pomiędzy pomiarami, przy czym litera przy wartości, oznacza, że w danym roku w porównaniu do roku oznaczonego literą wartość zmiennej była istotnie wyższa. Przykładowo: 21

Jeśli odsetek odpowiedzi nie w 2011 roku wynosi 53% i widnieje przy nim litera A, to oznacza to, że wartość 53% jest istotnie większa niż odsetek odpowiedzi nie w 2012 roku (48%). W przypadku rozkładów zmiennych z uwzględnieniem dodatkowych cech wartości procentowe mogą być uzupełniane o symbole + lub -, co oznacza różnicę istotną statystycznie na poziomie 95% dla wyników dla danej grupy w porównaniu do ogółu badanych. Przykładowo: Jeśli odsetek odpowiedzi nie dla mężczyzn opatrzony jest znakiem -, to oznacza to, że wartość 51% jest istotnie niższa od wartości 63% dla ogółu badanych, a jeśli znakiem + - wyższa. Przy prezentacji wyników uwzględnione są mienne takie jak: płeć, wiek, wykształcenie, status zawodowy, wielkość miejscowości, w której żyje respondent, województwo. Dodatkowo w niektórych ramkach ze szczegółowymi wynikami i różnicami istotnymi statystycznie wspomniane są inne zmienne, które choć nie są wyróżnione na wykresach, to stanowią cenne źródło informacji pogłębiające zebrane w badaniu dane. Szczegółowe rozkłady zmiennych zależnych przy uwzględnieniu nietypowych zmiennych niezależnych znajdują się w tabelach wynikowych stanowiących jeden z produktów projektu badawczego. 22

5 OPIS WYNIKÓW BADANIA 5.1 Stosunek do członkostwa w Unii Europejskiej 5.1.1 Skala zmian w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej Większość badanych jest przekonana (68%), że w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej zaszły przynajmniej dość duże zmiany. 54% respondentów twierdzi, że zmieniło się dość dużo, a 14% mieszkańców Polski stoi na stanowisku, że zmieniło się bardzo dużo, a 6% - jest zdania, że nie zmieniło się nic. Na przestrzeni lat 2006-2012 występują istotne różnice statystyczne w percepcji zmian. Należy podkreślić, iż na przestrzeni ostatnich sześciu lat mieszkańcy Polski zauważają coraz więcej zmian wynikających ze wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Opinie badanych skoncentrowane są zasadniczo wokół odpowiedzi mówiących o niewielkich i o dość dużych zmianach. Zauważalne są dwie tendencje: systematyczny spadek odsetka odpowiedzi badanych mówiących o niewielkich zmianach i systematyczny wzrost odsetka odpowiedzi mówiących o dość dużych zmianach. W porównaniu z rokiem 2011 jest o 6 pp więcej osób, które twierdzą, że dość dużo się zmieniło, a 7 pp mniej twierdzących, że zaszły niewielkie zmiany. Wykres 1. Jak duże Pana(i) zdaniem zmiany zaszły w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA 23

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie co do zmian, które zaszły w Polsce po wejściu w struktury unijne były analizowane w podziale na płeć, wiek, wykształcenie, poszczególne województwa oraz wielkość miejscowości zamieszkania. Opinię o tym, że w kraju zmieniło się bardzo dużo istotnie częściej wyrażają osoby z wykształceniem wyższym (22%), w wieku 25-34 lat (20%), przedsiębiorcy (34%), mieszkańcy województwa lubelskiego (26%) i pomorskiego (24%). Opinię o tym, że w kraju zmieniło się dużo, istotnie częściej wyrażają osoby w wieku 35-44 lat (67%), pracujący na etacie lub dorywczo (61%), z województwa świętokrzyskiego (73%) i mazowieckiego (60%). Przekonanie, że w Polsce od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej zaszły niewielkie zmiany istotnie częściej wypowiadają osoby po 60 roku życia (25%), z wykształceniem podstawowym (25%), emeryci i renciści (28%), mieszkańcy województwa śląskiego (27%). Przekonanie o tym, że nic się nie zmieniło istotnie częściej wypowiadają najstarsze osoby w wieku 60+ (9%), osoby z wykształceniem podstawowym (9%), mieszkańcy wsi (9%), emeryci i renciści (10%), mieszkańcy województwa śląskiego (13%) i wielkopolskiego (11%). 24

Wykres 2. Jak duże Pana(i) zdaniem zmiany zaszły w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 25

Wykres 3. Jak duże Pana(i) zdaniem zmiany zaszły w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 26

5.1.2 Ocena zmian w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej Spośród osób, które wskazały, że w Polsce po wstąpieniu do UE zaszły jakieś zmiany, 60% jest przekonanych o tym, że były to zmiany na lepsze (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na lepsze 13%, większość zmian jest na lepsze 47%). 30% badanych jest zdania, że część zmian jest na lepsze, część na gorsze. 7% respondentów stoi na stanowisku, że zmiany, o których mowa, są zmianami na gorsze (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na gorsze 5% i większość zmian jest na gorsze 2%). Analizując wyniki na przestrzeniu ostatnich sześciu lat, można powiedzieć, że z roku na rok rośnie odsetek osób twierdzących, że większość zmian w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej jest na lepsze (wzrost o 18pp w porównaniu z 2006). W porównaniu do 2011 roku wzrósł odsetek osób twierdzących, że zdecydowanie zmieniło się na lepsze o 3pp oraz większość zmian jest na lepsze o 7pp. Wykres 4. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E ) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA N=1415 (2012); N=1444 (2011) ;N=1419 (2010) ; N=1454 (2009), N=1748 (2008), N=866 (2006) (tylko badani, zdaniem których w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej, zaszły jakiekolwiek zmiany). 27

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie co do jakości zmian, które zaszły w Polsce po wejściu w struktury unijne były rozpatrywane w podziale na kategorie: zmian na lepsze (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na lepsze oraz większość zmian jest na lepsze ), zmian na gorsze (skumulowane odpowiedzi zdecydowanie zmieniło się na gorsze oraz większość zmian jest na gorsze ), różnie, część zmian jest na lepsze, część na gorsze oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Ocena zmian, jakie miały miejsce po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, jest różna w zależności od kategorii społeczno-demograficznych. O zmianach na lepsze (skumulowane odpowiedzi zdecydowanie zmieniło się na lepsze i większość zmian jest na lepsze ) wynikających z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej częściej mówią mężczyźni (64%), osoby najmłodsze w wieku 15-24 lata (70%), osoby w wieku 25 34 lata (66%), osoby w wieku 35-44 lata (68%), osoby pracujące (65%), przedsiębiorcy (73%), uczniowie i studenci (69%). Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej rozpatrywane jest pozytywnie częściej w województwach: lubelskim (72%), warmińsko-mazurskim (72%) i wielkopolskim (69%). Przeciwnego zdania są przede wszystkim osoby najstarsze w wieku 60 lat i więcej (12%), bezrobotni (14%), emeryci (10%), mieszkańcy miast do 49 tys. (10%), a także mieszkańcy województwa zachodnio-pomorskiego (30%). Zauważyć można, że im respondenci młodsi, tym optymistyczniej patrzą na zmiany, jakie zaszły w naszym kraju po akcesji. 28

Wykres 5. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1415 (tylko badani, zdaniem których w Polsce po wstąpieniu do Unii Europejskiej zaszły jakiekolwiek zmiany). 29

Wykres 6. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 30

5.1.3 Skala zmian w województwie oraz najbliższym otoczeniu związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej Ponad połowa badanych (60%: skumulowane odpowiedzi zmieniło się bardzo dużo 10% oraz dość dużo się zmieniło 50%) jest zdania, że w związku z wejściem Polski w struktury unijne w ich województwie zaszły duże zmiany. Jedna czwarta (25%) respondentów stoi na stanowisku, że obserwowane w ich województwach zmiany są niewielkie. 7% badanych nie dostrzega żadnych zmian w swoim województwie, tyle samo nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. W porównaniu z poprzednim pomiarem realizowanym w 2011 roku wzrosła liczba osób twierdzących, że dość dużo się zmieniło (o 7pp) oraz spadła liczba osób, twierdzących, że zaszły niewielkie zmiany (o 8pp). Wykres 7. Jak duże, Pana(i) zdaniem, zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) województwie lub najbliższym otoczeniu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 31

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Przekonanie o dużej skali zmian po wejściu Polski do Unii Europejskiej istotnie częściej prezentują osoby w wieku 25-34 lat (66%), osoby w wieku 35-44 lat (68%), osoby z wyższym (72%) i średnim (64%) wykształceniem, przedsiębiorcy (70%), pracujący na etacie lub dorywczo (66%), mieszkańcy miast powyżej 200 tys. ludności (67%), a także osoby zamieszkałe w województwach: dolnośląskim (74%), pomorskim (70%) i świętokrzyskim (75%). Ogólnie zauważyć można tendencję, że wraz ze wzrostem wykształcenia respondentów rośnie przekonanie o wielkości zmian, jakie miały miejsce po akcesji Polski od UE. Brak zmian lub niewielkie zmiany istotnie częściej obserwują osoby w wieku 60 lat i więcej (39%), osoby z wykształceniem podstawowym (42%), emeryci (42%), mieszkańcy wsi (36%), mieszkańcy miast 50-199 tys. mieszkańców (39%), a także mieszkańcy województwa śląskiego (42%). 32

Wykres 8. Jak duże, Pana(i) zdaniem, zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) województwie lub najbliższym otoczeniu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 33

Wykres 9. Jak duże, Pana(i) zdaniem, zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) województwie lub najbliższym otoczeniu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 34

5.1.4 Ocena zmian, które zaszły w województwach po wejściu Polski do Unii Europejskiej Ponad połowa badanych, którzy zauważyli w swoich województwach jakieś zmiany związane z wejściem Polski do UE, jest zdania, że są to zmiany na lepsze (64%: skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na lepsze 13% oraz większość zmian jest na lepsze 51%). Przekonanie o tym, że część zmian w województwie jest na lepsze, a część na gorsze, wyraża 28% badanych. Natomiast o tym, że zmiany, które w województwie obserwują, są zmianami na gorsze, jest przekonanych 6% respondentów (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na gorsze 1% oraz większość zmian jest na gorsze 5%). W porównaniu z 2011 r. wzrósł odsetek osób twierdzących, że większość zmian jest na lepsze (wzrost o 7pp) oraz spadł odsetek osób, które twierdzą, że jest różnie, część zmian jest na lepsze, część na gorsze (spadek o 6pp). Wykres 10. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=1415 (2012), N=1444 (2011), N=1372 (2010), N=1287 (2009) (tylko badani, którzy w swoim województwie zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej) 35

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie co do jakości zmian, które zaszły w województwach respondentów po wejściu Polski w struktury unijne, były rozpatrywane w podziale na kategorie: zdecydowanie zmieniło się na lepsze, większość zmian jest na lepsze, część zmian jest na lepsze, część na gorsze, większość zmian jest na gorsze, zdecydowanie zmieniło się na gorsze oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Istotnie częściej od ogółu respondentów pozytywny wpływ (suma odpowiedzi zmieniło się zdecydowanie na lepsze i większość zmian jest na lepsze ) przystąpienia Polski do Unii Europejskiej na najbliższe otoczenie respondentów w sensie wielu zachodzących zmian widzą przede wszystkim mężczyźni (67%), osoby w wieku 25-34 lat (74%), osoby z wykształceniem wyższym (74%), osoby pracujące (70%), przedsiębiorcy (76%), uczniowie i studenci (73%), mieszkańcy wsi (69%), a także mieszkańcy województwa lubelskiego (77%), lubuskiego (78%), pomorskiego (74%) i wielkopolskiego (78%). Negatywne zmiany zachodzące w swoim województwie widzą częściej osoby w wieku 60 lat i więcej (11%), bezrobotni (15%), emeryci i renciści (10%), mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców (9%), także osoby mieszkające w województwie zachodniopomorskim (37%). 36

Wykres 11. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1415 (tylko badani, którzy w swoim województwie zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej). 37

Wykres 12. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1415 (tylko badani, którzy w swoim województwie zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej). 38

5.1.5 Skala zmian, które zaszły w życiu codziennym badanych, związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej Pomimo tego, że zdaniem zdecydowanej większości badanych w Polsce po wejściu do UE zaszły zmiany, to nie są one już w tak gremialny sposób odczuwane przez nich w życiu osobistym. Zdaniem 6% mieszkańców Polski w ich życiu codziennym zmieniło się bardzo dużo od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej, 28% twierdzi, że zmieniło się dużo. Według 30% respondentów zaszły niewielkie zmiany, a 29% wyraziło opinię, że nic się nie zmieniło. W ostatnich sześciu latach rośnie odsetek badanych twierdzących, że w ich życiu codziennym zaszły zmiany ( zmieniło się bardzo dużo + dość dużo się zmieniło ) w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej (od 2006 wzrost o 20pp). W porównaniu deklaracji respondentów z poprzednim pomiarem (w 2011 r.) zwiększyła się liczba osób które twierdzą, że dość dużo się zmieniło (o 5pp) oraz zmniejszyła się grupa osób, które twierdzą, że nic się nie zmieniło (o 4pp). Wykres 13. A jak duże zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) codziennym życiu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E ) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA 39

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie co do zmian, które zaszły w życiu codziennym respondentów po wejściu Polski w struktury unijne były rozpatrywane w podziale na kategorie: zmieniło się bardzo dużo, dość dużo się zmieniło, zaszły niewielkie zmiany, nic się nie zmieniło i nie wiem/trudno powiedzieć. Do grona osób, które istotnie częściej zauważają duże zmiany (suma kategorii zmieniło się bardzo dużo oraz dość dużo się zmieniło ) swojego codziennego życia, jakie zaszły po akcesji Polski do UE, należą przede wszystkim osoby w wieku 35-44 lat (42%), osoby z wyższym wykształceniem (41%), pracujący (38%), przedsiębiorcy (53%), a także mieszkańcy województwa mazowieckiego (51%), pomorskiego (46%) oraz zachodniopomorskiego (53%). Natomiast do kategorii osób, które uważają, że nic lub niewiele się zmieniło w ich codziennym życiu po wejściu Polski do UE należą: kobiety (62%), emeryci (66%), a także badani z województwa dolnośląskiego (72%), lubuskiego (83%), łódzkiego (69%), śląskiego (67%) i wielkopolskiego (71%). 40

Wykres 14. A jak duże zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) codziennym życiu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 41

Wykres 15. A jak duże zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej zaszły w Pana(i) codziennym życiu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 42

5.1.6 Ocena zmian, które zaszły w życiu codziennym badanych po wejściu Polski do Unii Europejskiej Spośród osób, które zadeklarowały, że w ich codziennym życiu zaszły jakieś zmiany związane z akcesją Polski do Unii Europejskiej, większość stanowili respondenci, którzy określają zmiany na lepsze (56%: skumulowane odpowiedzi zdecydowanie zmieniło się na lepsze 10% i większość zmian jest na lepsze 46%), 32% wskazało odpowiedź różnie, część zmian jest na lepsze, część na gorsze. Natomiast 9% ankietowanych (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie zmieniło się na gorsze 2% oraz większość zmian jest na gorsze 7%) wyraziło opinię negatywną. Ocena zmian w życiu codziennym badanych związanych z wejściem Polski do Unii Europejskiej w porównaniu do wyników z poprzednich lat przynosi istotną różnicę statystyczną. W porównaniu z 2011 r. o 14pp wzrósł odsetek osób uważających, że ich życie zmieniło się na lepsze po wejściu Polski do UE w ramach tej grupy o 4pp wzrósł odsetek osób uważających, że zmiany, które się dokonały były zdecydowanie na lepsze, a o 10pp - odsetek osób postrzegających jako lepsze większość zachodzących zmian. Zmniejszył się odsetek osób, które zmiany w swoim codziennym życiu oceniają różnie, część zmian jest na lepsze, część na gorsze (spadek o 9pp) oraz zmniejszył się odsetek tych, którzy uważają, że większość zmian jest na gorsze (o 4pp). Wykres 16. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E ) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA N=1024 (2012), N=1026 (2011), N= 1020 (2010), N=884 (2009), N=1060 (2008), N=279 (2006) (tylko badani, którzy w swoim codziennym życiu zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej). 43

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie co do jakości zmian, które zaszły w życiu codziennym badanych po wejściu w struktury unijne były rozpatrywane w podziale na kategorie: zdecydowanie zmieniło się na lepsze, większość zmian jest na lepsze, zmian ocenianych różnie (część zmian jest na lepsze, część na gorsze); większość zmian jest na gorsze, zdecydowanie zmieniło się na gorsze oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Zmiany, jakie miały miejsce w codziennym życiu mieszkańców Polski po przystąpieniu do Unii Europejskiej, istotnie lepiej (suma zdecydowanie zmieniło się na lepsze i większość zmian jest na lepsze ) oceniają osoby z wykształceniem wyższym (64%), pracujący (61%), przedsiębiorcy (73%), a także osoby mieszkające w województwie mazowieckim (67%), lubuskim (68%), podlaskim (71%) i opolskim (73%). Do osób, które uważają, że przystąpienie do Unii Europejskiej negatywnie wpłynęło na ich życie codzienne (suma odpowiedzi większość zmian jest na gorsze i zmieniło się zdecydowanie na gorsze ) należą: osoby w wieku powyżej 60 roku życia (17%), osoby z wykształceniem podstawowym (17%), bezrobotni (34%), emeryci i renciści (14%), a także mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (39%). Mieszkańcy województwa podkarpackiego (52%) częściej niż pozostali uważają, że zmiany, jakie zaszły w ich życiu codziennym po akcesji Polski do Unii Europejskiej, nie można oceniać jednoznacznie część z nich jest na lepsze, a część na gorsze. 44

Wykres 17. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1024 (tylko badani, którzy w swoim codziennym życiu zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej). 45

Wykres 18. Jak Pan(i) ocenia te zmiany? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1024 (tylko badani, którzy w swoim codziennym życiu zauważyli jakiekolwiek zmiany związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej). 46

5.1.7 Percepcja korzyści lub strat ze wstąpienia Polski do Unii Europejskiej Ponad połowa badanych (53%) twierdzi, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała więcej korzyści niż strat ( zdecydowanie więcej korzyści - 11%, raczej więcej korzyści 42%), 19% twierdzi, że jest tyle samo korzyści, co strat, a 8% twierdzi, że więcej strat ( zdecydowanie więcej strat 2%, raczej więcej strat 6%). 19% badanych osób nie ma na ten temat zdania. Wykres 19. Jak Pan sądzi, czy Polska uzyskała więcej korzyści ze wstąpienia do Unii Europejskiej, czy więcej strat? Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r. 47

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Opinię o tym, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała więcej korzyści niż strat ( zdecydowanie więcej korzyści + raczej więcej korzyści ) relatywnie częściej osoby w wieku 18-24 lat (59%), osoby w wieku 25-34 lat (64%), osoby w wieku 35-44 lat (61%), osoby z wykształceniem wyższym (65%), pracujący (61%), przedsiębiorcy (68%), uczniowie i studenci (60%), a także mieszkańcy województwa lubelskiego (68%), lubuskiego (75%), opolskiego (69%), pomorskiego (69%) oraz wielkopolskiego (64%). Więcej strat widzą relatywnie częściej kobiety (10%), osoby w wieku 60 lat i więcej (14%), bezrobotni (19%), emeryci i renciści (13%) oraz mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (23%). Tyle samo korzyści, co strat widzą relatywnie częściej emeryci i renciści (23%), a także mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego (32%), małopolskiego (28%) oraz podkarpackiego (33%). 48

Wykres 20. Jak Pan sądzi, czy Polska uzyskała więcej korzyści ze wstąpienia do Unii Europejskiej, czy więcej strat? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 49

Wykres 21. Jak Pan sądzi, czy Polska uzyskała więcej korzyści ze wstąpienia do Unii Europejskiej, czy więcej strat? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 50

5.1.8 Percepcja korzyści dla Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej Spośród osób, które twierdzą, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała korzyści najwięcej wymienia jako korzyści w pierwszej kolejności rozwój infrastruktury drogowej i komunikacji (39%), następnie dodatkowe źródła finansowania, fundusze UE (31%), Rozwój infrastruktury technicznej (miejskiej i wiejskiej) i usług publicznych dla ludności (26%), Rozwój i modernizacja rolnictwa, dopłaty dla rolnictwa (18%), Rozwój kraju, modernizacja (17%), Zwiększenie moblilności (16%), Rozwój przedsiębiorczości i handlu (13%), Zmniejszenie bezrobocia, lepsze perspektywy zawodowe, aktywizacja zawodowa (13%), Rozwój edukacji (10%). Pozostałe wymienione korzyści miały poniżej 10% wskazań. Nie ma różnicy w stosunku do wypowiedzi osób, które twierdzą, że widzą więcej korzyści niż strat. Wykres 22. Jakie są to korzyści? (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r N=1161 (osoby, które widzą równowagę bądź przewagę korzyści) 51

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Rozwój infrastruktury drogowej i komunikacji jako korzyści po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców (46%), a także mieszkańcy województwa dolnośląskiego (49%), lubelskiego (57%), podlaskiego (76%) i pomorskiego (63%). Dodatkowe źródła finansowania, fundusze UE jako korzyści po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców (34%), a także mieszkańcy województwa lubuskiego (55%) i wielkopolskiego (43%). Rozwój infrastruktury technicznej (miejskiej i wiejskiej) i usług publicznych dla ludności jako korzyści po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają mieszkańcy miast od 50 tys. do 199 tys. mieszkańców (34%), a także mieszkańców województwa dolnośląskiego (36%) i podlaskiego (41%). 52

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 2. Jakie są to korzyści? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Status zawodowy % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Rozwój infrastruktury drogowej i komunikacji 39% 39% 38% 37% 36% 38% 39% 43% 37% 40% 38% 39% 40% 27% 19%- 35% 42% 31%- 54% Dodatkowe źródła finansowania, fundusze UE 29% 29% 29% 27% 31% 33% 29% 25% 26% 32% 27% 34% 30% 42% 25% 32% 27% 26% 17% Rozwój infrastruktury technicznej (miejskiej i wiejskiej) i usług publicznych dla ludności Rozwój i modernizacja rolnictwa, dopłaty dla rolnictwa 25% 24% 25% 22% 26% 27% 24% 25% 22% 26% 25% 27% 26% 17% 25% 31% 24% 18%- 26% 18% 17% 19% 13%- 16% 19% 18% 24%+ 15% 20% 20% 15% 17% 4%- 38% 15% 24%+ 12%- 23% Zwiększenie moblilności 16% 15% 17% 20% 18% 16% 16% 9% 13% 13% 16% 20%+ 16% 10% 13% 27%+ 10%- 18% 23% Rozwój kraju, modernizacja 15% 16% 14% 18% 20%+ 12% 14% 11%- 10%- 16% 15% 17% 17% 19% 19% 11% 9%- 19% 6%- Rozwój przedsiębiorczości i handlu 12% 12% 11% 9% 12% 12% 14% 10% 9% 11% 12% 14% 12% 25%+ 25% 14% 9% 7% 11% Zmniejszenie bezrobocia, lepsze perspektywy zawodowe, aktywizacja zawodowa 12% 10%- 13%+ 9% 16%+ 14% 11% 8%- 7%- 9% 11% 19%+ 14%+ 13% 6% 15% 7%- 7% 14% Rozwój edukacji 10% 9% 11% 11% 11% 8% 10% 7% 8% 6%- 12%+ 10% 12%+ 4% 13% 3%- 7%- 11% 6% Rozwój sportu, turystyki i infrastruktury sportowej 7% 10%+ 5%- 12%+ 8% 9% 6% 4%- 12%+ 7% 6% 7% 7% 13% - 7% 5% 13%+ 9% Rozwój kultury, ochrona zabytków 4% 3% 4% 4% 4% 4% 3% 3% 3% 3% 2%- 8%+ 3% 2% 6% 6% 4% 3% 3% Rozwój praw obywatelskich i socjalnych, wdrażanie programów socjalnych 3% 3% 3% 2% 4% 3% 3% 1% 0%- 2% 3% 4% 4%+ 2% - - 2% 2% - Wsparcie służby zdrowia 3% 3% 3% 3% 4% 3% 3% 5% 2% 4% 5% 2% 4% - - - 4% 2% 3% Lepsza pozycja na arenie międzynarodowej, zwiększenie bezpieczeństwa Polski 2% 2% 2% 2% 4% 2% 2% 2% 3% 3% 2% 2% 3% 2% - 1% 2% 4% - Ochrona środowiska i ekologia 2% 2% 2% 2% 3% 2% 3% 1% 1% 2% 3% 2% 3% 6% - - 1% 2% - Cyfryzacja 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% - 1% 0% 1% 2% 1% - - 1% - 2% - N= 1161 563 598 188 251 198 315 209 223 253 465 220 624 48 16 71 246 121 35 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. ; N=1161 (osoby, widzą przewagę korzyści) 53

wszyscy wieś miasto do 49 tys. mieszkańców miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie Kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie Warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 3. Jakie są to korzyści? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Rozwój infrastruktury drogowej i komunikacji 39% 40% 31%- 38% 46%+ 49%+ 42% 57%+ 33% 34% 21%- 31%- 37% 21%- 76%+ 63%+ 36% 49% 35% 30%- 31% Dodatkowe źródła finansowania, fundusze UE 29% 27% 34%+ 26% 31% 23% 27% 15%- 55%+ 37% 29% 31% 32% 26% 11%- 14%- 31% 36% 17%- 43%+ 44% Rozwój infrastruktury technicznej (miejskiej i wiejskiej) i usług 25% 25% 21% 34%+ 22% 36%+ 32% 28% 21% 28% 14%- 19% 20% 18% 41%+ 24% 27% 31% 23% 22% 26% publicznych dla ludności Rozwój i modernizacja rolnictwa, dopłaty dla rolnictwa 18% 25%+ 13%- 9%- 18% 27%+ 18% 49%+ 12% 18% 6%- 16% - 26% 24% 24% 6%- 13% 19% 10%- 18% Zwiększenie moblilności 16% 11%- 16% 24%+ 18% 21% 6%- 18% 42%+ 13% 9%- 13% 24% 8%- 16% 22% 24%+ 21% 19% 8%- 10% Rozwój kraju, modernizacja 15% 17% 14% 12% 15% 21% 13% 19% 9% 16% 16% 9%- 27% 21% 5%- 5%- 13% 13% 13% 23%+ 8% Rozwój przedsiębiorczości i handlu 12% 14%+ 7%- 7%- 16%+ 16% 6% 17% - 7% 7% 18%+ 7% 8% 14% 12% 11% 21% 13% 5%- 23% Zmniejszenie bezrobocia, lepsze perspektywy zawodowe, aktywizacja 12% 13% 7%- 12% 13% 11% 4%- 17% 15% 7% 6%- 12% 15% 22%+ 8% 17% 14% 8% 15% 8% 10% zawodowa Rozwój edukacji 10% 9% 10% 10% 12% 4%- 13% 14% 6% 8% 7% 12% 12% 10% 11% 16% 13% 10% 4% 8% 3%- Rozwój sportu, turystyki i infrastruktury sportowej 7% 9% 6% 6% 8% 7% 5% 13% 6% 4% 4% 2%- 5% 8% 5% 25%+ 5% 5% 21%+ 5% 3% Rozwój kultury, ochrona zabytków 4% 3% 2% 4% 5% 7% 6% 7% 15% 4% 2% 1%- 2% 4% - 3% 1%- 5% - 3% - Rozwój praw obywatelskich i socjalnych, wdrażanie programów 3% 2% 2% 3% 3% 10%+ - 1% - 1% - 5% - 3% - 3% 3% - 6% - 3% socjalnych Wsparcie służby zdrowia 3% 3% 3% 4% 4% - 6% 7% 6% 5% 2% 5% - 3% 5% 5% 1%- 3% 2% 2% - Lepsza pozycja na arenie międzynarodowej, zwiększenie 2% 3% 2% 3% 2% 1% 1% 3% 3% 4% - 2% 12% 3% - 1% 1% 5% 4% 3% 3% bezpieczeństwa Polski Ochrona środowiska i ekologia 2% 3% 3% 1% 1% 4% - 3% 3% - 1% 1% - 4% 8% 4% - 10% 4% 2% - Cyfryzacja 1% 1% 0% 2% 1% 4% - - - - 1% 1% - 1% 3% 3% 1% - - - - N= 1161 435 292 196 238 97 78 72 33 76 90 153 41 72 37 76 95 39 48 115 39 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. ; N=1161 (osoby, widzą równowagę bądź przewagę korzyści) 54

5.1.9 Percepcja strat dla Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej Spośród osób, które twierdzą, że Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej uzyskała straty najczęściej wymieniane są Wzrost cen, pogorszenie standardu życia, wzrost ubóstwa, brak perspektyw (32%), Likwidacja miejsc pracy, bezrobocie (24%), Straty finansowe, wzrost długu publicznego (13%), Ograniczenia / utrata suwerenności, konieczność wdrażania norm prawnych UE (12%) oraz Emigracja zarobkowa (6%). Pozostałe wyienione straty miały poniżej 10% wskazań. Nie ma różnicy w stosunku do kolejności wypowiedzi osób, które twierdzą, że widzą wyłącznie przewagę strat. Wykres 23. Jakie są to straty? (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r N=449 (osoby, które widzą równowagę bądź przewagę strat) 55

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Wzrost cen, pogorszenie standardu życia, wzrost ubóstwa, brak perspektyw jako straty po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają kobiety (36%), osoby z wykształceniem podstawowym (41%), a także mieszkańcy województwa dolnośląskiego (55%), wielkopolskiego (53%) i zachodniopomorskiego (50%). Likwidację miejsc pracy, bezrobocie jako straty po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają bezrobotni (44%), mieszkańcy miast od 50 tys. do 199 tys. mieszkańców (37%) oraz mieszkańcy województwa podlaskiego (48%). Straty finansowe, wzrost długu publicznego jako straty po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej relatywnie częściej wymieniają osoby w wieku 45-59 lat (20%) oraz mieszkańcy wsi (18%). 56

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 4. Jakie są to straty? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Wzrost cen, pogorszenie standardu życia, wzrost ubóstwa, brak perspektyw 32% 27%- 36%+ 28% 28% 35% 31% 35% 41%+ 33% 29% 25% 31% 15% 45% 42% 33% 23% 29% Likwidacja miejsc pracy, bezrobocie 24% 22% 25% 24% 28% 29% 20% 22% 19% 25% 25% 27% 21% 15% 9% 44%+ 20% 23% 41% Straty finansowe, wzrost długu publicznego 13% 16% 10% 11% 14% 4%- 20%+ 10% 12% 15% 13% 7% 15% - 9% 7% 13% 16% 12% Ograniczenia utrata suwerenności, 12% konieczność wdrażania norm prawnych UE 14% 11% 15% 12% 16% 10% 12% 7%- 8% 17%+ 18% 17%+ 23% 18% - 9% 16% - Emigracja zarobkowa 6% 4% 6% 6% 8% 7% 4% 5% 6% 7% 3% 7% 5% - 18% 7% 6% 3% 6% Straty ogólnie, patologie 4% 4% 3% 4% 2% 7% 3% 3% 5% 5% 2% 4% 3% - - 4% 4% 3% 6% Pogorszenie sytuacji w służbie zdrowia 4% 4% 4% 2% 3% 4% 4% 7% 5% 6% 3% 5% 2% - - 11% 6% - 12% Trwonienie dotacji UE, niekompetentne gospodarowanie funduszami 4% 4% 3% - - 10%+ 3% 4% 1%- 5% 5% 2% 3% 23% - 7% 3% - - Konieczność konkurowania z zagranicznymi producentami dóbr 3% 0%- 5%+ - 5% 3% 4% 2% - 2% 3% 11%+ 3% - 9% - 3% - 12% Ograniczenia mechanizmów rynkowych, ograniczenia produkcyjne 3% 1% 4% 2% 6% - 3% 3% 4% 2% 3% 4% 3% - 9% - 4% 3% - Pogorszenie się sytuacji polskiego rolnictwa 3% 3% 2% - 2% 1% 4% 4% 2% 3% 3% 2% 2% - 18% 2% 3% - - Wzrost biurokracji, administracji państwowej, pogorszenie się efektywności 3% 3% 3% 4% 3% - 4% 2% 3% 3% 3% 4% 3% 8% - 2% 3% - - jej funkcjonowania Kryzys 2% 1% 2% 2% 3% 1% 1% 1% 2% 1% 2% 2% 2% - - 2% 1% 3% - Utrudniony dostęp do funduszy UE i kredytów 2% 1% 2% 2% 3% 3% 1% 1% 1% 1% 2% 5% 2% 15% - 4% 1% - - Prywatyzacja 1% 1% 1% 2% 3% - 1% 2% 2% - 2% - 1% - - 2% 1% 3% - Utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej 1% 1% 1% - 3% 1% 1% 1% - 3% 1% - 1% - - 2% 1% - - Wzrost przestępczności, spadek poczucia bezpieczeństwa 1% 2%+ - - - 1% 1% 1% 1% 2% - 2% 1% - - 2% 1% - - N= 449 202 247 54 65 68 138 124 108 110 175 56 189 13 11 45 143 31 17 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r. ; N=449 (osoby, które widzą równowagę bądź przewagę strat) 57

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 5. Jakie są to straty? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Wzrost cen, pogorszenie standardu życia, wzrost ubóstwa, brak perspektyw 32% 35% 23%- 37% 33% 55%+ 6%- 27% 43% 20% 16%- 27% 27% 33% 48% 24% 42% 57% 5%- 53%+ 50%+ Likwidacja miejsc pracy, bezrobocie 24% 22% 21% 37%+ 16%- 38% 25% 27% 57% 12% 7%- 22% - 19% 48%+ 36% 35% 29% 26% 7%- 23% Straty finansowe, wzrost długu publicznego 13% 18%+ 10% 6%- 14% 18% 22% - - 12% 14% 7% 27% 12% 10% 24% 12% 14% 5% 17% 3%- Ograniczenia/utrata suwerenności, konieczność wdrażania norm prawnych UE 12% 13% 11% 8% 20% 10% 3%- 13% 14% 36%+ 13% 2%- 36% 14% 24% 24% - 14% 5% 20% 7% Emigracja zarobkowa 6% 8% 3%- 6% 4% 5% - - 14% - 4% 2% 9% 9% 10% 8% 5% - 32%+ 7% - Straty ogólnie, patologie 4% 3% 4% 6% 1% 5% - - 14% - 11% - - 5% - 4% 5% - - 3% 3% Pogorszenie sytuacji w służbie zdrowia 4% 3% 3% 13%+ - 25%+ - - - - - - - 5% - - 14% - 5% - 3% Trwonienie dotacji UE, niekompetentne gospodarowanie funduszami 4% 4% 3% 3% 5% 5% - 27%+ - - 5% 4% 18% - - 4% - - - - 7% Konieczność konkurowania z zagranicznymi producentami dóbr 3% 3% 2% 3% 4% 8% - 13% - - 4% - - 2% 19% - 2% - - - - Ograniczenia mechanizmów rynkowych, ograniczenia produkcyjne 3% 4% 3% 2% 2% 5% 3% 7% 14% 4% 5% 2% - - 5% 8% - - - - - Pogorszenie się sytuacji polskiego rolnictwa 3% 4% 2% 2% 1% - - 13% - 4% - 7% - 7% 10% 4% - - - - - Wzrost biurokracji, administracji państwowej, pogorszenie się efektywności 3% 1% 5% 3% 2% - 13% 7% - - - - - 5% - - - 14% 16% 3% 3% jej funkcjonowania Kryzys 2% 1% 3% 1% 2% - - - - - - 7% - - - - - 14% 5% 3% 3% Utrudniony dostęp do funduszy UE i kredytów 2% 1% 1% 3% 4% 3% 3% - - - - 9% - - - - - - 5% - 3% Prywatyzacja 1% 1% 3% 1% 1% 3% 3% - - - - 7% - 2% - - - - - - - Utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej 1% 1% - 4% - 3% - - - - 4% 2% - - - - - - 5% - - Wzrost przestępczności, spadek poczucia bezpieczeństwa 1% - - 4%+ - 10%+ - - - - - - - - - - - - - - - N= 449 159 116 93 81 40 32 15 7 25 56 45 11 43 21 25 43 7 19 30 30 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r; N=449 (osoby, które widzą równowagę bądź przewagę strat) 58

5.2 Wizerunek Funduszy Europejskich 5.2.1 Znajomość pojęcia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne 89% badanych spotkało się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne, przy czym 56% wie, co określenia te oznaczają, natomiast 33% nie zna sensu tych terminów. 7% respondentów nigdy się z powyższymi określeniami nie zetknęło. W porównaniu z wynikami badania z roku 2011 o 4pp wzrósł odsetek badanych, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne (wzrost o osoby, które znają same terminy nie wiedzą, co one oznaczają). O 5pp zmalał odsetek osób, które nigdy nie spotkały się z terminami: Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne. Porównując dane od roku 2006 do 2012, stwierdzić należy, że do roku 2009 następował systematyczny wzrost udziału nie tylko osób, które znają powyższe określenia, ale również tych, które je rozumieją. Od 2009 do chwili obecnej deklarowana wiedza mieszkańców Polski pozostaje na podobnym poziomie. Wykres 24. Czy spotkał(a) się Pan(i) z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E ) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA 59

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Osoby znające określenia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i rozumiejące ich znaczenie to istotnie częściej mężczyźni (59%) osoby w wieku 25-34 lat (68%) i 35-44 (65%), z wykształceniem wyższym (72%) lub średnim (63%), przedsiębiorcy (77%) i osoby pracujące (65%), respondenci z miast o liczbie ludności 50-199 tys. (63%), mieszkańcy województwa lubuskiego (88%), lubelskiego (82%), lubelskiego (82%), podlaskiego (69%) i łódzkiego (68%). W grupie osób deklarujących kontakt z nazwami Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne, ale nierozumiejących ich znaczenia istotnie częściej występowali badani powyżej 59 roku życia (42%) z wykształceniem podstawowym (45%), emeryci i renciści (43%), osoby z województwa zachodniopomorskiego(46%), dolnośląskiego (45%), kujawsko-pomorskiego (44%) oraz śląskiego (44%). Osoby, które nigdy nie zetknęły się z określeniami Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne, to istotnie częściej osoby najstarsze, w wieku 60 lat i więcej (14%), z wykształceniem podstawowym (12%), emeryci i renciści (14%) oraz osoby z województwa małopolskiego (24%). 60

Wykres 25. Czy spotkał(a) się Pan(i) z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 61

Wykres 26. Czy spotkał(a) się Pan(i) z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 62

5.2.2 Poziom zainteresowania informacjami dotyczącymi FE Zainteresowanie tematyką związaną z Funduszami Europejskimi 44% spośród osób, które znają pojęcia Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne interesuje się tematyką związaną z FE co najmniej w średnim stopniu. W porównaniu do 2011 roku spadła liczba osób zainteresowanych tą tematyką w średnim stopniu (o 5pp). Z kolei jest więcej osób zupełnie niezainteresowanych (o 4pp). Wykres 27. Na ile interesuje się Pan(i) tematyką związaną z Funduszami Europejskimi? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=904 (2012), N=893 (2011), N=926 (2010), N=867 (2009) (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co terminy te oznaczają). 63

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Patrząc na rozkłady w różnych grupach widać, że istotnie częściej brak zainteresowania wskazywały osoby z wykształceniem podstawowym (31%) lub zasadniczym zawodowym (28%), bezrobotni (40%), z województwa zachodniopomorskiego (48%) i wielkopolskiego(42%). Niewielkie zainteresowanie tą problematyką wskazywały istotnie częściej kobiety (38%) oraz mieszkańcy lubelskiego (50%) i podlaskiego (50%). Osoby z wyższym wykształceniem (40%), przedsiębiorcy (54%), z województwa lubuskiego (49%) oraz dolnośląskiego (46%) relatywnie częściej wskazywały odpowiedź, że są w średnim stopniu zainteresowane problematyką FE. Istotnie częściej najbardziej zainteresowane tematyką FE są przedsiębiorcy (27%), osoby z miast powyżej 200tys. mieszkańców (17%) oraz z województw mazowieckiego (34%) i warmińskomazurskiego (28%). 64

Wykres 28. Na ile interesuje się Pan(i) tematyką związaną z Funduszami Europejskimi? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=904 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co terminy te oznaczają). 65

Wykres 29. Na ile interesuje się Pan(i) tematyką związaną z Funduszami Europejskimi? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 66

5.2.3 Ocena wiedzy na temat Funduszy Europejskich Oceniając swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich, 13% badanych określa swoją wiedzę o Funduszach jako dużą ( dość dużą 11% lub bardzo dużą 2%). 36% badanych oceniło swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich na średnim poziomie. Ponad połowa wskazała, że ich wiedza w tym temacie jest mała ( bardzo mała 20% i raczej mała 31%). W porównaniu z 2011 r. spadła liczba osób oceniających, że ich wiedza na temat FE jest średnia (o 10pp), a wzrosła liczba osób oceniających, że ich wiedza jest bardzo mała (o 11pp). Wykres 30. Jak ocenia Pan(i) swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E ) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA N=904 (2012), N=893 (2011), N=926 (2010), N=867 (2009) (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co terminy te oznaczają) *w pomiarach w 2008 r. i 2006 r. pytanie było zadawane wszystkim badanym 67

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Opinie na temat samooceny wiedzy na temat Funduszy Europejskich były analizowane w podziale na 4 kategorie: mała wiedza (suma odpowiedzi bardzo mała i raczej mała), średnia, duża wiedza (dość duża i bardzo duża wiedza), oraz nie wiem, trudno powiedzieć. Częściej niż ogół badanych posiadanie dużej wiedzy deklarują: osoby z wyższym wykształceniem (20%), przedsiębiorcy (24%), mieszkańcy miast ponad 200 tys. mieszkańców (19%), a także osoby zamieszkałe w województwie mazowieckim (31%) oraz warmińsko-mazurskim (28%). Średnią wiedzę o Funduszach relatywnie częściej deklarują: osoby w wieku 25-34 lat (43%), osoby z wykształceniem wyższym (47%), przedsiębiorcy (56%), a także mieszkańcy województwa podkarpackiego (51%). Małą wiedzę o Funduszach oceniają relatywnie częściej: osoby w wieku 15-24 lata (60%), z wykształceniem podstawowym (61%) i zasadniczym zawodowym (61%), bezrobotni (67%), osoby niepracujące (77%), a także mieszkańcy województwa łódzkiego (65%) oraz wielkopolskiego (74%). Ogólnie zauważyć można tendencję, że wraz ze wzrostem wykształcenia uczestników badania rośnie poziom ich wiedzy na temat Funduszy Europejskich. 68

Wykres 31. Jak ocenia Pan(i) swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=904 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co terminy te oznaczają). 69

Wykres 32. Jak ocenia Pan(i) swoją wiedzę na temat Funduszy Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=904 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co terminy te oznaczają). 70

5.2.4 Definicja Funduszy Europejskich Zdecydowana większość badanych utożsamia Fundusze Europejskie przede wszystkim z dotacjami, pieniędzmi z Unii Europejskiej (75%), dotacjami dla rolników (38%), dotacjami na inwestycje (30%) oraz dotacjami dla przedsiębiorców (20%). Powyższe wskazania są istotnie wyższe niż w 2011 roku. Istotnie wzrósł też odsetek wskazań: fundusze i programy celowe, budżet Unii Europejskiej oraz szansa dla Polski. Wykres 33. Czym są Fundusze Europejskie? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=923 (2012), N=893 (2011), N= 923 (2010), N=867 (2009) (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co oznaczają te pojęcia). A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 71

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Trzy główne wskazania, czym są Fundusze Europejskie to: dotacje, pieniądze z Unii Europejskiej, dotacje dla rolników oraz dotacje na inwestycje. Analizy rozkładu odpowiedzi utożsamiających Fundusze Europejskie z dotacjami, pieniędzmi z Unii Europejskiej ujawniają, że istotnie częściej odpowiadali w ten sposób osoby z wykształceniem średnim (80%), osoby z województwa zachodniopomorskiego (94%), podlaskiego (92%) oraz lubelskiego (85%). Relatywnie rzadziej wskazywali na dotacje, pieniądze z UE osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (69%), przedsiębiorcy (59%) oraz osoby z województwa śląskiego (65%) i dolnośląskiego (61%). Identyfikowanie Funduszy Europejskich z dotacjami dla rolników było istotnie częściej dokonywane przez badanych z terenów wiejskich (43%), rolników (63%), osób z wykształceniem wyższym (46%), z województwa lubuskiego (77%). Najrzadziej odpowiedź ta wskazywana była przez osoby z miast do 49 tys. mieszkańców (32%) oraz respondentów z województwa opolskiego (18%), małopolskiego (24%) i wielkopolskiego (28%). Myślenie o FE jako o dotacjach na inwestycje jest relatywnie częściej bliskie osobom z województwa warmińsko-mazurskiego (61%) i lubuskiego (54%). Najrzadziej takiego utożsamienia dokonują osoby bezrobotne (24%), mieszkańcy miast do 49 tys. (29%) oraz mieszkańcy województwa wielkopolskiego (27%). 72

Wykres 34. Czym są Fundusze Europejskie? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=923 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co oznaczają te pojęcia). 73

Wykres 35. Czym są Fundusze Europejskie? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=923 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z określeniem Fundusze Europejskie lub Fundusze Unijne i wiedzą, co oznaczają te pojęcia). 74

5.2.5 Spontaniczna znajomość nazw Funduszy Europejskich Ponad połowa badanych (61%) samodzielnie nie potrafi podać konkretnych nazw Funduszy Europejskich. Wśród konkretnych odpowiedzi najczęściej pojawia się: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (17%) oraz Europejski Fundusz Społeczny (16%). Mniej niż co dziesiąta osoba podaje Wspólną Politykę Rolną (9%), Narodową Strategię Spójności (8%), Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Fundusz Spójności (7%), Europejski Fundusz Rybacki (2%), oraz Wspólną Politykę Rybołówstwa (2%). W poprzednim roku (2011) pytanie o spontaniczną znajomość nazw Funduszy Europejskich zostało zmodyfikowane tj. o programy unijne (operacyjne) zapytano oddzielnie. W porównaniu do 2011 roku wzrosła spontaniczna znajomość EFRR (o 5pp) oraz FS (o 3pp). Zmniejszył się odsetek osób (o 4pp), które nie znają żadnych nazw funduszy. Wykres 36. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś Funduszy Europejskich (znajomość spontaniczna) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 75

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Do nieznajomości Funduszy Europejskich (odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć oraz nie znam żadnych ) częściej niż ogół badanych przyznają się następujące kategorie respondentów: osoby w wieku 15-24 lata (68%), osoby w wieku 60 lat i więcej (71%), osoby z wykształceniem podstawowym (75%), osoby z wykształceniem zawodowym (72%), emeryci i renciści (75%), osoby niepracujące (78%), mieszkańcy miast do 49 tys. (70%), a także osoby zamieszkałe w województwie łódzkim (70%) i śląskim (61%). Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, czyli Fundusz najlepiej rozpoznawalny, częściej wymieniony jest przez: osoby w wieku 25-34 lat (27%), osoby z wykształceniem średnim (19%), osoby z wykształceniem wyższym (29%), pracujące (20%), przedsiębiorców (36%), mieszkańców miast 50-199 tys. (21%), a także mieszkańców województw: lubelskiego (29%), mazowieckiego (24%) oraz śląskiego (22%). 76

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 6. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś Funduszy Europejskich? (znajomość spontaniczna) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Europejski Fundusz Społeczny (EFS) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 17% 18% 15% 14% 27%+ 17% 15% 11%- 9%- 10%- 19%+ 29%+ 20%+ 36%+ 35% 14% 8%- 14% 13% 16% 17% 16% 14% 23%+ 15% 20%+ 8%- 9%- 10%- 19%+ 27%+ 21%+ 38%+ 12% 13% 9%- 14% 5%- Wspólna Polityka Rolna (WPR) 9% 10%+ 7%- 4%- 13%+ 13%+ 7% 7% 5%- 4%- 9% 19%+ 9% 9% 27%+ 9% 8% 7% 5% Narodowa Strategia Spójności (NSS) 8% 10% 7% 8% 10% 10% 8% 7% 7% 7% 7% 15%+ 10%+ 13% 8% 6% 7% 7% 2%- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) 8% 9% 8% 4%- 11% 10% 8% 8% 4%- 8% 8% 15%+ 9% 15% 50%+ 12% 6%- 4%- 4% Fundusz Spójności (FS) 7% 8% 6% 6% 12%+ 11%+ 5%- 4%- 4%- 3%- 7% 16%+ 10%+ 4% 4% 6% 3%- 7% 4% Europejski Fundusz Rybacki (EFR) 2% 2% 2% 3% 3% 3% 2% 1% 1% 1%- 3% 4% 2% 6% -- 3% 2% 3% -- Wspólna Polityka Rybołówstwa 2% 2% 2% 1% 3% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 3% 2% 4% 4% 3% 1% 1% -- inne 1% 0% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1% 0% 1% 2% 1% -- -- 3% 1% 1% -- nie wiem, trudno powiedzieć 26% 26% 27% 27% 23% 27% 30%+ 24% 27% 28% 28% 20%- 27% 25% 15% 26% 27% 27% 27% nie znam żadnych 35% 34% 36% 41%+ 23%- 30% 33% 47%+ 48%+ 44%+ 30%- 16%- 27%- 15%- 12%- 41% 48%+ 40% 51%+ N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 77

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie wielkopolskie Kujawskopomorskie warmińskomazurskie Zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 7. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś Funduszy Europejskich? (znajomość spontaniczna) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Europejski Fundusz Społeczny (EFS) Wspólna Polityka Rolna (WPR) Narodowa Strategia Spójności (NSS) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 17% 18% 12%- 21%+ 16% 2%- 10%- 29%+ 18% 21% 14% 24%+ 13% 16% 16% 12% 22%+ 15% 20% 9%- 17% 16% 15% 14% 20% 19% 11% 14% 21% 50%+ 11% 7%- 19% 27% 14% 2%- 24% 16% 25% 8%- 11% 24% 9% 10% 7% 13%+ 6%- 17%+ 12% 4% 45%+ 7% 3%- 5%- 4% 12% 4%- 11% 7% 5% 3%- 6% 16% 8% 7% 7% 13%+ 9% 4%- 2%- 1%- 23%+ 7% 16%+ 9% -- 10% -- 11% 9% 3%- 5% 13% 14% 8% 10% 4%- 13%+ 7% 5% 7% 13% 8% 8% 5% 9% 2%- 17%+ 15% 6% 8% 15% 10% 5% 10% Fundusz Spójności (FS) 7% 7% 6% 11%+ 5% 6% 4% 4% 15% 3%- 7% 8% 7% 8% 7% 6% 8% 3% 7% 2%- 27%+ Europejski Fundusz Rybacki (EFR) Wspólna Polityka Rybołówstwa 2% 1%- 1%- 5%+ 3% 1% 7% 3% 5% 2% 2% 2% 2% 2% -- 3% 2% 3% -- 1%- 4% 2% 1% 1% 3% 1% 1% 2% 1% -- 2% -- 1% -- 2% -- 3% 2% -- 3% -- 9%+ inne 1% 0% 2% 1% 0% 2% 4% 1% 3% -- 1% 0% -- 1% -- 1% -- -- -- 1% -- nie wiem, trudno powiedzieć 26% 25% 33%+ 20%- 27% 27% 29% 29% -- 25% 28% 30% 27% 24% 36% 24% 19%- 22% 38% 40%+ 10%- nie znam żadnych 35% 33% 37% 34% 36% 38% 37% 28% 30% 45%+ 36% 25%- 38% 30% 42% 39% 42%+ 37% 28% 30% 40% N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 78

5.2.6 Spontaniczna znajomość nazw programów operacyjnych Większość badanych (69%) przyznaje, że nie zna żadnych nazw programów operacyjnych. Wśród konkretnych odpowiedzi najczęściej podawany jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki (27%). W dalszej kolejności, ale znacznie rzadziej, wymienia się Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (11%), Programie Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (8%). Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (7%), Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (7%), Regionalne Programy Operacyjne są wskazywane przez 3% badanych. Program Operacyjny Pomoc Techniczna oraz Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej wymienia po 2%. Jeśli chodzi o programy unijne podobnie jak w przypadku Funduszy stosunkowo wysoki odsetek odpowiedzi nie wiem i żadne, oraz niski konkretnych odpowiedzi oznaczać może, że wśród mieszkańców Polski mało jest osób mających bezpośrednią styczność z programami unijnymi oraz że nazwy programów są relatywnie skomplikowane i trudne do zapamiętania. Wykres 37. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś programów unijnych (operacyjnych)? (znajomość spontaniczna) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 79

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Do nieznajomości programów unijnych (odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć oraz nie znam żadnych ) częściej niż ogół badanych przyznają się: osoby w wieku 60 lat i więcej (74%), osoby z wykształceniem podstawowym (76%), osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (73%), emeryci i renciści (75%), osoby niepracujące (80%), mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców (70%), a także osoby zamieszkałe w województwie wielkopolskim (70%) i świętokrzyskim (68%). O Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki, tj. programie najlepiej rozpoznawalnym, częściej niż ogół badanych mówią: osoby w wieku 25-34 lat (40%), osoby z wykształceniem wyższym (51%), pracujący (33%), przedsiębiorcy (45%), mieszkańcy miast 50-199 tys. mieszkańców (33%) oraz mieszkańcy województwa lubelskiego (38%) i lubuskiego (65%). Ogólnie wraz ze wzrostem wykształcenia znajomość PO KL, ale również innych programów rośnie. 80

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 8. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś programów unijnych (operacyjnych)? (znajomość spontaniczna) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) 27% 28% 27% 27% 40%+ 31% 24% 17%- 16%- 18%- 29% 51%+ 33%+ 45%+ 46% 24% 16%- 28% 15%- Program Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW) Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 11% 14%+ 9%- 5%- 17%+ 13% 12% 9% 6%- 9% 12% 20%+ 13%+ 13% 46%+ 9% 9% 6%- 5% 8% 9% 7% 7% 11%+ 10% 7% 4%- 4%- 6% 7% 16%+ 9%+ 25%+ 12% 6% 4%- 6% 4% 7% 7% 7% 7% 8% 8% 6% 6% 6% 5%- 6% 13%+ 7% 9% 8% 8% 6% 8% -- 7% 8% 6% 6% 11%+ 9% 5%- 4%- 5% 3%- 7% 13%+ 9%+ 11% 15% 4% 4%- 6% 2%- Regionalne Programy Operacyjne (RPO) 3% 3% 4% 1%- 6%+ 4% 4% 2% 2% 1%- 3% 10%+ 4% 8% 4% 3% 3% 1%- 2% Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT) Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej (PO EWT) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY) 2% 2% 1% 2% 3% 2% 1% 1% 1% 2% 1% 4% 2% 4% -- 1% 1% 1% -- 2% 2% 2% 1% 3%+ 2% 1% 1% 1% 0%- 2% 4%+ 2% 4% 8% 2% 1%- 1% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 4% 4% 3% 0%- 1% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 0% 1% 1% 2% 1% 2% -- 1% 1% 1% -- nie wiem, trudno powiedzieć 29% 28% 30% 30% 24%- 29% 31% 30% 29% 31% 32%+ 18%- 29% 25% 15% 27% 29% 32% 27% nie znam żadnych 34% 33% 35% 36% 24%- 29% 34% 44%+ 47% + 42%+ 29%- 17%- 28%- 17%- 15%- 38% 46%+ 33% 53%+ N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 81

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto pow. 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie wielkopolskie warmińskomazurskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 9. Czy może Pan(i) wymienić nazwy jakichś programów unijnych (operacyjnych)? (znajomość spontaniczna) (wg wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) Program Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW) Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT) Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej (PO EWT) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY) nie wiem, trudno powiedzieć 29% 30% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 27% 26% 23%- 33%+ 31% 20%- 23% 38%+ 65%+ 26% 24% 30% 27% 33% 11%- 25% 25% 28% 28% 28% 29% 11% 12% 8%- 16%+ 10% 10% 17% 23%+ 33%+ 10% 5%- 10% 7% 18% 9% 12% 4%- 15% 15% 9% 11% 8% 7% 5%- 11% 9% 4% 1%- 12% 5% 5% 7% 9% 4% 12% 5% 8% 4%- 12% 17% 9% 14% 7% 7% 6% 10% 6% 1%- 1%- 4% 25%+ 3%- 5% 11%+ 7% 8% 4% 11% 8% 10% 12% 2%- 7% 7% 7% 4%- 11%+ 7% 3%- 2%- 7% 8% 5% 5% 16%+ 2%- 8% 2%- 7% 6% 7% 8% 4% 10% 3% 3% 3% 6% 3% 3% 3% 3% 13% 1%- 2% 5% 2% 8% -- 7% 2% 3% 2% -- 10% 2% 2% 1%- 2% 1% -- 1% -- 3% 1% 5% 4% -- 2% -- 3% 1% -- -- 1% 3% 2% 2% 1%- 5%+ 0%- -- 3% -- -- -- -- 4% -- 2% -- 2% 2% 2% -- 1% 7% 1% 1% 2% 2% -- -- -- -- 8% -- 1% 1% -- 1% -- 1% 1% -- 3% -- 10%+ 1% 1% 0% 1% 1% -- 1% 1% 3% -- 2% 1% -- -- -- 1% 1% -- -- -- 3% 34% + 22%- 26% 32% 27% 31% 8%- 29% 28% 30% 27% 27% 45%+ 22% 30% 15%- 38% 39%+ 13%- nie znam żadnych 34% 33% 36% 34% 32% 40% 37% 22%- 23% 39% 38% 24%- 40% 28% 38% 42% 38% 53%+ 17%- 31% 39% N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 82

5.2.7 Wspomagana znajomość nazw Funduszy Europejskich Najlepiej rozpoznawalnym Funduszem jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (38%). W dalszej kolejności Europejski Fundusz Społeczny (33%), Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (26%), Wspólna Polityka Rolna (25%), Narodowa Strategia Spójności (23%), Fundusz Spójności 19%. Zdecydowanie rzadziej wskazywane są Europejski Fundusz Rybacki (7%) oraz Wspólna Polityka Rybołówstwa (5%). 31% badanych nie zna żadnych nazw Funduszy Europejskich. W porównaniu z 2011 rokiem spadła znajomość wspomagana Funduszy: EFRR (o 7pp), EFS (o 3pp), EFRROW (o 7pp), WPR (o 5pp), wzrosła natomiast znajomość NSS (o 9pp) oraz FS (o 8pp). Wykres 38. Proszę wskazać, o których Funduszach Europejskich Pan(i) słyszał(a)? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor *W pomiarach w 2010 r., 2009 r., i 2008 r. pytanie było zadawane w inny sposób. Sposób zadania pytania może mieć wpływ na charakter uzyskiwanych wyników tzn. różnica w pomiarach mogą być konsekwencją różnicy w sformułowaniu pytania a nie zmiany opinii. Z tego względu na wykresie przedstawione są różnice istotne statystycznie w pomiarach między latami 2008-2010, a rok 2011 w porównaniach tych został pominięty. Kategorie EFRROW, WPR, EFR i Wspólna Polityka Rybołówstwa w badaniu z 2011 roku pojawiły się po raz pierwszy. A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 83

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Podobnie jak w przypadku spontanicznej znajomości FE, przy wspomaganej odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć oraz nie znam żadnych częściej niż wśród ogółu badanych podawane są przez: osoby w wieku 60 lat i więcej (44%), osoby z wykształceniem podstawowym (47%), osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (37%), emerytów i rencistów (44%) oraz mieszkańców województwa śląskiego (41%). EFRR czyli Fundusz najlepiej rozpoznawalny, częściej znane jest przez: osoby w wieku 25-34 lat (52%), osoby z średnim wykształceniem (43%), osoby z wyższym wykształceniem (54%), pracujących (45%), przedsiębiorców (60%), rolników (62%), mieszkańców miast 50-199 tys. mieszkańców (46%), a także mieszkańców województwa lubelskiego (58%), łódzkiego (48%), mazowieckiego (47%) oraz podkarpackiego (50%). Ogólnie wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia znajomość nazw FE rośnie. 84

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 10. Proszę wskazać, o których Funduszach Europejskich Pan(i) słyszał(a)? (znajomość wspomagana) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Europejski Fundusz Społeczny (EFS) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 38% 39% 38% 35% 52%+ 41% 38% 28%- 27%- 31%- 43%+ 54%+ 45% + 60%+ 62%+ 26%- 27%- 34% 33% 33% 34% 32% 29% 41%+ 36% 38%+ 21%- 19%- 26%- 36%+ 54%+ 42% + 55%+ 19% 22%- 22%- 28% 15%- 26% 24% 28% 19%- 32%+ 32%+ 27% 22%- 17%- 23% 27% 41%+ 28% 38% 73%+ 27% 22%- 18%- 22% Wspólna Polityka Rolna (WPR) 25% 28%+ 22%- 18%- 31%+ 32%+ 28% 16%- 16%- 20%- 27% 39%+ Narodowa Strategia Spójności (NSS) 23% 26%+ 21%- 20% 29%+ 28% 24% 16%- 13%- 21% 24% 39%+ Fundusz Spójności (FS) 19% 20% 19% 18% 26%+ 24% 19% 12%- 11%- 15%- 20% 34%+ Europejski Fundusz Rybacki (EFR) Wspólna Polityka Rybołówstwa 30% + 29% + 24% + 36% 50%+ 18%- 18%- 18%- 18% 36% 15% 15%- 17%- 21% 7%- 32%+ 8%- 16% 12%- 17% 13% 7% 8% 7% 6% 9% 8% 8% 5%- 5%- 4%- 8% 13%+ 9%+ 15% -- 5% 5% 7% 4% 5% 6%+ 4%- 4% 6% 7% 5% 4% 2%- 3% 6% 9%+ 6% 9% 4% 5% 4% 5% -- inne 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% -- -- 3% 2% 1% -- nie wiem, trudno powiedzieć 10% 9% 11% 11% 6%- 10% 9% 13%+ 13% 12% 10% 4%- 8%- 6% 8% 13% 13%+ 12% 13% nie znam żadnych 21% 19% 22% 25% 14%- 15%- 18% 31%+ 34%+ 25%+ 15%- 10%- 14%- 11%- 4%- 26% 31%+ 26% 33% N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 85

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 11. Proszę wskazać, o których Funduszach Europejskich Pan(i) słyszał(a)? (znajomość wspomagana) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Europejski Fundusz Społeczny (EFS) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Wspólna Polityka Rolna (WPR) Narodowa Strategia Spójności (NSS) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 38% 37% 35% 46%+ 39% 19%- 38% 58%+ 48% 48%+ 30%- 47%+ 22%- 50%+ 40% 35% 36% 23%- 47% 37% 30% 33% 30%- 34% 33% 39%+ 27% 34% 48%+ 65%+ 39% 17%- 40%+ 49%+ 30% 24% 38% 28% 47%+ 12%- 27% 31% 26% 28% 24% 31%+ 21%- 31% 23% 51%+ 48%+ 28% 19%- 28% 16%- 44%+ 25% 19% 14%- 23% 27% 24% 20% 25% 25% 29% 30% 18%- 44% + 38%+ 29% 65%+ 25% 9%- 24% 22% 38%+ 18% 29% 13%- 12%- 20% 23% 24% 23% 22% 23% 22% 28%+ 26% 26% 21% 35% 31% 24% 29%+ 16% 28% 11%- 17% 13%- 5%- 17% 36%+ 23% Fundusz Spójności (FS) 19% 19% 22% 23% 14%- Europejski Fundusz Rybacki (EFR) Wspólna Polityka Rybołówstwa 32% + 21% 17% 33% 20% 15% 23% 22% 18% 11%- 10%- 15% 5%- 20% 16% 37%+ 7% 5%- 8% 11%+ 7% 7% 11% 4% 25%+ 11% 4%- 7% 16% 9% -- 12% 2%- 3% 3% 6% 11% 5% 4% 6% 6% 4% 7% 6% 6% 13% 5% 3% 5% 4% 10% 2% 6% 2%- 2%- 3% 4% 9% inne 1% 1% 2% 1% 1% 2% 6%+ 1% 3% -- 1% 1% -- 1% -- 1% -- -- -- 1% -- nie wiem, trudno powiedzieć 10% 10% 8% 8% 13%+ 8% 7% 4%- 3%- 4%- 19%+ 9% 9% 3%- 16% 9% 14% 7% 23%+ 11% 6% nie znam żadnych 21% 21% 23% 20% 18% 20% 21% 13%- 8%- 27% 23% 15%- 24% 16% 33% 21% 27%+ 27% 8%- 17% 33%+ N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 86

5.2.8 Wspomagana znajomość nazw programów unijnych Najlepiej znanym jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki (55%). W dalszej kolejności Program Rozwój Obszarów Wiejskich (32%), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (22%), Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (22%), Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (22%). Znacznie słabiej znane są: Regionalne Programy Operacyjne (13%), Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej (7%), Program Operacyjny Pomoc Techniczna (6%), Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (5%) oraz PO Ryby (3%). 30% respondentów nie zna żadnych nazw programów unijnych. W porównaniu do 2011 roku wzrosła znajomość wspomagana PO KL (o 15pp), PO RPW (o 4pp), RPO (o 4pp). Z kolei spadła znajomość PROW (o 4pp), PO IiŚ (o 3pp). Zmniejszył się odsetek osób, które nie znają żadnych nazw funduszy unijnych. Wykres 39. Proszę wskazać, o których programach unijnych (operacyjnych) Pan(i) słyszał(a)? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor *W pomiarach w 2010 r., 2009 r., i 2008 r. pytanie było zadawane w inny sposób. Sposób zadania pytania może mieć wpływ na charakter uzyskiwanych wyników tzn. różnica w pomiarach mogą być konsekwencją różnicy w sformułowaniu pytania a nie zmiany opinii. Z tego względu na wykresie przedstawione są różnice istotne statystycznie w pomiarach między latami 2008-2010, a rok 2011 w porównaniach tych został pominięty. Kategorie PROW, PO EWT, EISP i PO RYBY w badaniu z 2011 roku pojawiły się po raz pierwszy. A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 87

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Podobnie jak w przypadku spontanicznej znajomości programów unijnych, przy wspomaganej odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć oraz nie znam żadnych częściej niż wśród ogółu badanych podawane są przez: osoby w wieku 60 lat i więcej (47%), osoby z wykształceniem podstawowym (48%), osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (35%), emerytów i rencistów (44%) oraz osoby niepracujące (44%), a także mieszkańców województwa podlaskiego (53%), śląskiego (41%), świętokrzyskiego (42%) i zachodniopomorskiego (42%). PO KL, tj. najlepiej rozpoznawalny program, częściej niż wśród ogółu badanych znany jest przez: osoby w wieku 25-34 lat (67%), osoby w wieku 35-44 lat (63%), osoby ze średnim wykształceniem (59%), osoby z wyższym wykształceniem (77%), pracujące (64%), przedsiębiorców (72%), a także mieszkańców województwa lubelskiego (66%), lubuskiego (90%), łódzkiego (72%), mazowieckiego (65%) i podkarpackiego (69%). Ogólnie wraz ze wzrostem wykształcenia znajomość nazw programów unijnych rośnie. Wskazane wyżej kategorie osób lepiej orientują się nie tylko w kwestii znajomości PO KL, ale i w przypadku innych nazw programów operacyjnych. 88

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 12. Proszę wskazać, o których programach unijnych (operacyjnych) Pan(i) słyszał(a)? (znajomość wspomagana) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) Program Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 55% 55% 55% 57% 67%+ 63%+ 55% 36%- 38%- 48%- 59%+ 77%+ 64%+ 72%+ 65% 46%- 39%- 57% 40%- 32% 33% 32% 25%- 38%+ 35% 34% 28%- 22%- 30% 33% 47%+ 36%+ 40% 58%+ 25% 30% 23%- 25% 22% 23% 21% 18% 28%+ 27% 23% 14%- 14%- 17%- 23% 36%+ 26%+ 32% 19% 21% 15%- 19% 9%- 22% 23% 21% 19% 29%+ 26% 22% 14%- 14%- 17%- 24% 36%+ 28%+ 36%+ 19% 13%- 14%- 18% 9%- 22% 22% 22% 22% 29%+ 26% 23% 12%- 12%- 17%- 23% 39%+ 27%+ 40%+ 23% 21% 12%- 23% 11%- Regionalne Programy Operacyjne (RPO) 13% 13% 13% 10% 17% 15% 17%+ 6%- 7%- 9%- 14% 25%+ 17%+ 28%+ 8% 9% 8%- 9%- 9% Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej (PO EWT) Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY) 7% 7% 7% 3%- 10% 11%+ 8% 4%- 4%- 5% 7% 14%+ 9%+ 13% 15% 8% 5%- 2%- 2%- 6% 7% 6% 5% 8% 8% 7% 4%- 4% 6% 6% 12%+ 8%+ 9% 4% 6% 3%- 6% 2%- 5% 6% 5% 4% 8% 8% 5% 2%- 4% 3%- 5% 11%+ 6% 9% 4% 8% 3%- 5% 2% 3% 4% 2% 3% 5% 3% 4% 1%- 1%- 2%- 4% 7%+ 4%+ 6% -- 3% 2% 2% -- nie wiem, trudno powiedzieć 9% 9% 9% 11% 6%- 9% 7%- 14%+ 14%+ 9% 9% 2%- 7%- 6% 8% 10% 12%+ 13% 4%- nie znam żadnych 21% 20% 22% 22% 14%- 14%- 20% 33%+ 34%+ 26%+ 15%- 10%- 14%- 11%- 12% 26% 32%+ 21% 40%+ N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 89

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 13. Proszę wskazać, o których programach unijnych (operacyjnych) Pan(i) słyszał(a)? (znajomość wspomagana) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) Program Rozwój Obszarów Wiejskich (PROW) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 66% 90% 72% 65% 69% 55% 52% 53% 59% 59% 60% 49% 46%- 56% 31%- 46% 45%- 48% 50% 53% 37%- + + + + + 36% 44% 59% 63% 56% 32% 34% 30% 25%- 54%+ 23%- 21%- 25%- 36% 38% 30% 14%- 28% 37% 26% 16%- + + + + + 50% 37% 22% 20% 23% 21% 25% 25% 12%- 23% 15% 16%- 24% 19% 15% 22% 20% 20% 25% 12%- 16% + + 30% 34% 42% 22% 17%- 24% 22% 23% 14%- 21% 25% 13%- 11%- 31% 11%- 19% 14%- 8%- 17% 15%- 23% + + + 29% 33% 33% 38% 22% 19%- 19% 25% 21% 17% 13% 15%- 13%- 16% 29% 13%- 11%- 20% 33% 26% 21% + + + + 24% 24% 7%- 15% 22% 2%- 15% 6%- 7%- 17% 5%- 16% + + Regionalne Programy Operacyjne (RPO) 13% 10%- 16% 14% 14% 16% 17% 13% 25% Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej (PO EWT) Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY) 7% 7% 8% 10% + 5%- 4% 9% 2%- 20% + 9% 2%- 6% 7% 4% 9% 6% 1%- 7% 3% 5% 2%- 7% 5% 4% 5% 7% 6% 10% 9% 2% 20% + 15% + 16% + 2%- 13% 2%- 4% 3%- 5% 5% 3%- 2% 12% 2%- 3% 4%- 2%- 2%- 5% 4% 4% 5% -- 10% 2% 7% 2%- -- 5% 2%- 3% 3% 3% 5% 3% 8% 6% 3% 8% 5% 3% 4% 4% 3% -- 3% 1%- -- -- 3% 3% nie wiem, trudno powiedzieć 9% 10% 8% 9% 9% 5% 7% 8% 3%- 5% 13% 4%- 9% 1%- 15% 6% nie znam żadnych 21% 21% 24% 21% 17%- 17% 22% 11%- 5%- 15% 21% 18% 20% 10%- 38% + 16% + 29% 25% 5% 37% + 25% + 7%- 24% 16% + 14% + 14% + 14% 6% N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 36% + 90

5.2.9 Spontaniczna i wspomagana znajomość nazw Funduszy Europejskich i programów unijnych Zadanie pytania o spontaniczną i wspomaganą znajomość pewnych nazw pozwala określić, w jakim stopniu przytoczenie nazwy pomaga w pamięciowym odtworzeniu znajomości pewnych zjawisk. Okazuje się, że zarówno w przypadku Funduszy Europejskich, jak i programów unijnych przytoczenie nazwy w dużym stopniu uruchamia procesy pamięciowe. Przykładowo wskaźnik spontanicznej znajomości Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego wynosi 17% a wspomaganej 38%, zatem różnica między nimi wynosi niemal 21 pp. Uzyskane dane, tak jak to było powiedziane wcześniej, świadczyć mogą o tym, że nazwy FE i programów unijnych są na tyle skomplikowane, że samoczynnie trudno zapadają w pamięć. Wykres 40. Spontaniczna i wspomagana znajomość Funduszy Europejskich porównanie Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 91

Wykres 41. Spontaniczna i wspomagana znajomość programów unijnych porównanie Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 92

5.2.10 Instytucje, do których można składać wnioski o dotację z Funduszy Europejskich w województwie Jedna czwarta badanych deklaruje, że nie wie, do jakich instytucji można składać wnioski o dotacje z FE w województwie (25%). Najczęściej podawanymi urzędami są urzędy gmin (38%), 22% twierdzi, że są to powiatowe urzędy pracy, 21% wojewódzkie urzędy pracy, 19% badanych wskazało w tym kontekście Urząd Marszałkowski, starostwo powiatowe oraz urząd wojewódzki (po 16%) oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (14%). Najmniej wskazywano ośrodki pomocy społecznej (4%). W porównaniu z rokiem 2011 odsetek osób niewiedzących, do jakich instytucji w województwie można składać wnioski o dotacje z FE, spadł o 12pp. W dalszym ciągu zdecydowana większość badanych jest przekonana, iż to urzędy gmin dysponują środkami finansowymi z Funduszy Europejskich (w porównaniu do 2011 wzrost o 11pp). Na Urząd Marszałkowski wskazywano relatywnie częściej niż w 2011 roku (wzrost o 6pp). 93

Wykres 42. Do jakich instytucji można składać wnioski o dotację z Funduszy Europejskich w Pana(i) województwie? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 94

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Urząd Marszałkowski istotnie częściej był wskazywany przez mężczyzn (22%), badanych z grupy wiekowej 25-34 lat (24%), z wykształceniem wyższym (30%), przedsiębiorców (40%) i pracujących (22%), mieszkających w miastach mających ponad 200 tysięcy mieszkańców (26%). Urząd Marszałkowski istotnie częściej wskazywano w województwie zachodniopomorskim (34%) i świętokrzyskim (32%). 95

Wykres 43. Do jakich instytucji można składać wnioski o dotację z Funduszy Europejskich w Pana(i) województwie? (zestawienia procentowe dla kategorii Urząd Marszałkowski poprawnej odpowiedzi) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 96

Wykres 44. Do jakich instytucji można składać wnioski o dotację z Funduszy Europejskich w Pana(i) województwie? (zestawienia procentowe dla kategorii Urząd Marszałkowski poprawnej odpowiedzi) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 97

5.2.11 Spontaniczna wiedza na temat instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce Ze spontanicznych wskazań respondentów dotyczących instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie FE na poziomie ogólnopolskim wyłania się obraz niewiedzy badanych - 23% ma problem ze wskazaniem takich instytucji. Największy odsetek respondentów (co trzecia osoba) wskazał rząd (33%) oraz bliżej niesprecyzowane ministerstwa (28%) jako instytucje odpowiedzialne za zarządzanie FE. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego uzyskało 13% wskazań, podobnie jak urzędy gmin (13%) i urzędy marszałkowskie (12%). Inne instytucje otrzymały poniżej 10% odpowiedzi. W porównaniu z rokiem 2011 znacznie zmniejszył się odsetek osób niepotrafiących spontanicznie wskazać instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie FE na poziomie ogólnopolskim (o 23pp). Natomiast o 14pp większe są wskazania procentowe rządu jako odpowiedzialnego za zarządzanie FE w Polsce, ministerstwa (wzrost o 12pp), większe o 12pp urzędy gmin, o 7pp MRR, o 6pp starostwa powiatowe. 98

Wykres 45. Jakie Pana(i) zdaniem na szczeblu ogólnopolskim instytucje są odpowiedzialne za zarządzanie Funduszami Europejskimi? (możliwy wybór wielu odpowiedzi) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 99

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako podmiot odpowiedzialny za zarządzanie FE było wskazywane istotnie częściej przez mężczyzn (15%), osoby w wieku 25-34 lata (19%), z wykształceniem wyższym (26%), oraz przedsiębiorców (25%) i pracujących (16%). Istotnie rzadziej odpowiedź tę wskazywały kobiety (11%), badani w wieku 60 lat i więcej (7%), osoby z wykształceniem podstawowym (9%), z wykształceniem zasadniczym (6%), emeryci i renciści (8%), respondenci z małych miast do 49 tys. mieszkańców (10%), z województwa dolnośląskiego (8%). 100

Wykres 46. Jakie Pana(i) zdaniem na szczeblu ogólnopolskim instytucje są odpowiedzialne za zarządzanie Funduszami Europejskimi? (wskazania procentowe dla kategorii Ministerstwo Rozwoju Regionalnego odpowiedzi poprawnej) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 101

Wykres 47. Jakie Pana(i) zdaniem na szczeblu ogólnopolskim instytucje są odpowiedzialne za zarządzanie Funduszami Europejskimi? (wskazania procentowe dla kategorii Ministerstwo Rozwoju Regionalnego odpowiedzi poprawnej) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 102

5.2.11.1 Ocena działalności MRR jako instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce Działalność Ministerstwa Rozwoju Regionalnego instytucji odpowiedzialnej za zarządzenie Funduszami Europejskimi w Polsce najczęściej oceniana jest jako przeciętna (35%). Jedna trzecia badanych oceniła ją dobrze (skumulowane odpowiedzi: bardzo dobrze 3% oraz dobrze 30%). 7% wystawiło ocenę negatywną (skumulowane odpowiedzi: źle 6% oraz bardzo źle 1%). Jedna czwarta respondentów nie potrafiła dokonać oceny MRR (25%). W porównaniu z 2011 rokiem wzrósł odsetek osób dobrze oceniających MRR jako instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce (wzrost o 5pp). W ostatnich czterech latach odsetek osób dobrze oceniających ministerstwo rośnie. Wykres 48. Na poziomie ogólnopolskim Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest odpowiedzialne za zarządzanie Funduszami Europejskimi. Jak Pan(i) ogólnie ocenia działalność Ministerstwa w tym zakresie? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 103

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie związane z oceną pracy Ministerstwa Rozwoju Regionalnego jako instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie Funduszami Europejskimi w Polsce były rozpatrywane w podziale na 4 kategorie: ocena dobra (skumulowane odpowiedzi: bardzo dobrze i dobrze ); ocena przeciętna; ocena zła (skumulowane odpowiedzi: bardzo źle i źle ) oraz nie wiem/trudno powiedzieć. MRR zostało dobrze ocenione przez: osoby w wieku od 25 do 34 lat (40%), osoby z wykształceniem wyższym (41%), pracujących (39%), a także mieszkańców województwa mazowieckiego (43%), opolskiego (51%), pomorskiego (51%) i wielkopolskiego (41%). Ocenę przeciętną istotnie częściej wskazywali mieszkańcy z województwa lubuskiego (53%) i warmińsko-mazurskiego (48%). Relatywnie częściej MRR było źle oceniane przez: osoby w wieku 60 lat i więcej (11%), bezrobotnych (16%), emerytów i rencistów (10%), a także mieszkańców województwa małopolskiego (15%) i podlaskiego (18%). 104

Wykres 49. Jak Pan(i) ogólnie ocenia działalność MRR w zakresie zarządzania Funduszami Europejskimi? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 105

Wykres 50. Jak Pan(i) ogólnie ocenia działalność MRR w zakresie zarządzania Funduszami Europejskimi? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 106

5.2.11.2 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako instytucja godna zaufania Respondenci w przeważającej części ocenili MRR pozytywnie (62%: skumulowane odpowiedzi zdecydowanie tak 5% oraz raczej tak 57%). 13% badanych nie darzyło natomiast MRR zaufaniem ( zdecydowanie nie 2% oraz raczej nie 10%). Jedna czwarta badanych nie potrafiła udzielić odpowiedzi na pytanie, czy MRR jest instytucją godną zaufania w zarządzaniu Funduszami Europejskimi. W porównaniu z 2011 rokiem wzrósł odsetek osób darzących zaufaniem MRR (wzrost o 10pp) i spadł odsetek niedarzących MRR zaufaniem (spadek o 3pp). Wykres 51. Czy w Pana(i) opinii Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest instytucją godną zaufania jako instytucja zarządzająca Funduszami Europejskimi? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 107

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe wyniki związane z oceną Ministerstwa Rozwoju Regionalnego jako instytucji godnej zaufania w zarządzaniu Funduszami Europejskimi były rozpatrywane w podziale na 3 kategorie: godne zaufania (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie tak i raczej tak ); niegodne zaufania (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie nie i raczej nie ) oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Istotnie częściej zaufaniem obdarzają MRR: osoby w wieku 25-34 lat (74%), osoby z wykształceniem wyższym (74%), pracujący (69%), mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców (68%), osoby z województwa mazowieckiego (71%), pomorskiego (80%) i wielkopolskiego (73%). Istotnie rzadziej zaufanie do MRR deklarują: bezrobotni (28%), emeryci i renciści (16%), a także mieszkańcy województwa małopolskiego (23%) oraz zachodniopomorskiego (30%). 108

Wykres 52. Czy w Pana(i) opinii Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest instytucją godną zaufania jako instytucja zarządzająca Funduszami Europejskimi? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 109

Wykres 53. Czy w Pana(i) opinii Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest instytucją godną zaufania jako instytucja zarządzająca Funduszami Europejskimi? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 110

5.3 Jakość i rodzaj korzyści związanych z FE 5.3.1 Rola Funduszy Europejskich Zdecydowana większość badanych jest zdania, że Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski. Przekonanych jest o tym ponad 83% badanych (skumulowane odpowiedzi zdecydowanie tak 22% oraz raczej tak 61%). 7% ankietowanych nie uważa, by FE miały jakieś znaczenie dla rozwoju Polski (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie nie 1% oraz raczej nie 6%). W porównaniu do wyników z 2011 roku nie ma zmian odsetków osób twierdzących, że Fundusze Europejskie pełnią rolę dla rozwoju Polski. Zmniejszyła się natomiast liczba osób zdecydowanie to twierdzących ( zdecydowanie tak ), a zwiększyła się liczba mniej zdecydowanych ( raczej tak ). Wykres 54. Czy Pana(i) zdaniem Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA 111

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Przekonanie o tym, że Fundusze Europejskie odgrywają rolę w rozwoju Polski (odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak ) istotnie częściej wyrażane jest przez: osoby w wieku 25-34 lat (90%), osoby z wykształceniem wyższym (91%), pracujących (88%), a także mieszkańców województwa lubelskiego (92%), lubuskiego (93%), łódzkiego (89%), opolskiego (93%), pomorskiego (93%) oraz świętokrzyskiego (98%). 112

Wykres 55. Czy Pana(i) zdaniem Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 113

Wykres 56. Czy Pana(i) zdaniem Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 114

5.3.2 Charakter pełnionej przez Fundusze Europejskie roli Spośród osób przekonanych, że Fundusze Europejskie odgrywają jakąś rolę dla rozwoju Polski, dominującą liczbę wskazań otrzymał ogólny rozwój kraju (48%,) następnie kategorie definiujące rolę FE z perspektywy działań, jakie są z nich finansowane, czyli budowa dróg, autostrad, mostów i ścieżek rowerowych (42%) oraz z perspektywy celu, jakiemu służą, czyli rozwojowi gospodarki (35%). Tak samo często respondenci wskazywali również dotacje dla rolników (35%). Coraz większa liczba badanych potrafi spontanicznie podać, czemu służą Fundusze Europejskie. Świadczy to o zwiększającej się świadomości roli, a tym samym i korzyści, jakie niesie ze sobą wykorzystanie Funduszy Europejskich. 115

Wykres 57. Jak Pan(i) sądzi, na czym polega ta rola? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=1337 (2012), N=1327 (2011), N=1363 (2010), N=1357 (2009) (wyłącznie badani, zdaniem których Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski). A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 116

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Analiza rozkładu istotności odpowiedzi, która uzyskała największą liczbę wskazań: rozwój kraju (ogólnie) istotnie częściej wskazywany był przez mieszkańców województwa podlaskiego (66%), zachodniopomorskiego (63%) oraz wielkopolskie (61%). Natomiast istotnie rzadziej odpowiedzi tej udzielały osoby w wieku 60 lat lub starsze (42%) oraz respondenci z województw: lubuskiego (19%), warmińsko-mazurskiego (29%) i pomorskiego (36%). Budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych, modernizacja kolei, pokazuje następujące zależności: istotnie częściej tę odpowiedź wskazywały badani z wykształceniem wyższym (49%), osoby bezrobotne (56%) oraz z województw: lubuskiego (89%), lubelskiego (65%) i pomorskiego (58%). Natomiast istotnie rzadziej odpowiedzi tej udzielali badani z województwa mazowieckiego (28%), wielkopolskie (31%) i podkarpackiego (32%). Odpowiedź rozwój gospodarki (ogólnie) wskazywały częściej osoby z wyższym wykształceniem (45%), pracujący (39%), mieszkańcy wsi (39%) oraz osoby z województwa mazowieckiego (46%). Relatywnie rzadziej tę odpowiedź wskazywały osoby najstarsze (29%), z wykształceniem podstawowym (28%), emeryci i renciści (29%), osoby z małych miast do 49 tys. mieszkańców (28%) oraz mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (19%), podlaskiego (20%), lubelskiego (22%). Dotacje dla rolników były częściej wskazywane przez osoby z wyższym wykształceniem (42%), rolników (67%), mieszkańców wsi (39%) oraz mieszkańców województw: lubuskiego (92%), lubelskiego (53%) i pomorskiego (49%). Relatywnie mniej wskazań było wśród respondentów z wykształceniem podstawowym (28%), uczniów/studentów (27%), osób z małych miast, do 49 tys. mieszkańców (25%) oraz z województw: opolskiego (5%), zachodniopomorskiego (17%), małopolskiego (25%), wielkopolskie (26%). 117

Wykres 58. Jak Pan(i) sądzi, na czym polega ta rola? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1337 (wyłącznie badani, zdaniem których Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski). 118

Wykres 59. Jak Pan(i) sądzi, na czym polega ta rola? Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1337 (wyłącznie badani, zdaniem których Fundusze Europejskie mają jakąś rolę dla rozwoju Polski). 119

5.3.3 Percepcja obszarów, na które przeznaczone są Fundusze Europejskie w Polsce Wśród spontanicznych odpowiedzi charakteryzujących cele, obszary lub działania, na które są przeznaczone Fundusze Europejskie najczęściej wymieniane były: infrastruktura komunikacyjna (budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych, modernizacja kolei) (65%), dotacje dla rolników (49%), edukacja (28%), dotacje dla firm (25%) oraz budowa obiektów sportowych (21%). W 2012 r. w porównaniu z 2011 r. istotnie częściej wymieniane były spontanicznie wszystkie obszary. Wykres 60. Jak Pan(i) sądzi, na jakie cele, obszary lub na jakie działania są przeznaczane Fundusze Europejskie w Polsce? Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC 120

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: W pytaniu o cele, obszary, i działania, na jakie przeznaczane są FE, odpowiedzi kobiet i mężczyzn nie różnią się znacząco. Mężczyźni nieco częściej wskazują na: edukację, szkoły, nauka, pomoc dla Polski przeznaczona na różne cele, pomoc dla potrzebujących, niepełnosprawnych. W przypadku wieku, im respondenci starsi, tym częściej mają kłopot z udzieleniem konkretnej odpowiedzi, co w efekcie powoduje, że wśród osób w wieku 60 i więcej lat poszczególne wypowiedzi pojawiają się rzadziej niż w przypadku ogółu badanych. Również w przypadku wykształcenia zachodzi zależność im wyższe, tym większa łatwość odpowiadania na pytanie. Także z uwagi na to, osoby z wykształceniem podstawowym odróżniają się od ogólnego profilu badanych i poszczególne odpowiedzi są przez nie podawane rzadziej. Ze statystycznego punktu widzenia zależność między sytuacją zawodową a pytaniem o cele, obszary, i działania, na jakie przeznaczane są FE, jest istotna. Kolejny raz grupy, które same konsumują FE, bazują na własnym doświadczeniu. Tak na przykład rolnicy częściej niż ogół badanych podają dotacje dla rolników (85%) a uczniowie i studenci edukację, szkoły, oraz naukę (35%). Relatywnie więcej wskazań dokonują osoby pracujące. Mieszkańcy wsi, tak jak rolnicy, częściej udzielają odpowiedzi dotacje dla rolników (54%). Z kolei mieszkańcy największych miast częściej wskazują na edukację, szkoły, naukę (34%), budowę obiektów sportowych (26%) oraz kulturę, zabytki (19%). Terytorialnie najwięcej odpowiedzi udzielają mieszkańcy województwa lubuskiego, podkarpackiego i pomorskiego, którzy każdą z głównych kategorii odpowiedzi wymieniają częściej niż ogół badanych. 121

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 14. Jak Pan(i) sądzi, na jakie cele, obszary lub na jakie działania są przeznaczane Fundusze Europejskie w Polsce? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych, modernizacja kolei % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 65% 66% 63% 65% 73%+ 67% 66% 54%- 59%- 62% 66% 72%+ 69%+ 72% 77% 59% 57%- 63% 60% Dotacje dla rolników 49% 49% 49% 47% 53% 52% 50% 44%- 43%- 48% 50% 56%+ 52%+ 51% 85%+ 39%- 46% 45% 49% Edukacja, szkoły, nauka 28% 30%+ 26%- 31% 36%+ 29% 25% 21%- 23%- 25% 28% 39%+ 32%+ 32% 38% 21%- 19%- 35%+ 15%- Dotacje dla firm 25% 26% 25% 23% 31%+ 33%+ 27% 14%- 16%- 22% 28%+ 35%+ 32%+ 34% 19% 18%- 16%- 22% 22% Budowa obiektów sportowych (stadiony na Euro2012, boiska Orliki) 21% 23% 19% 22% 24% 25% 20% 16%- 16%- 19% 24%+ 24% 21% 32% 23% 19% 17%- 26% 27% Rozwój miast 19% 18% 20% 21% 27%+ 20% 16%- 16%- 17% 17% 21% 22% 21% 19% 31% 19% 15%- 20% 18% Zmniejszenie bezrobocia 17% 17% 17% 13%- 23%+ 21% 17% 11%- 9%- 19% 16% 26%+ 19%+ 42%+ 8% 17% 12%- 13% 5%- Rozwój, rozbudowa infrastruktury 17% 18% 16% 15% 19% 22%+ 17% 12%- 10%- 14% 20%+ 22%+ 20%+ 32%+ 4%- 14% 13%- 14% 9%- Ochrona środowiska, ekologia 16% 16% 15% 14% 19% 19% 16% 11%- 10%- 14% 17% 23%+ 18%+ 23% 12% 13% 12%- 15% 7%- Rozwój obszarów wiejskich 15% 15% 14% 12% 18% 17% 15% 12% 11%- 13% 15% 22%+ 17%+ 21% 23% 14% 13% 11% 2%- Kultura, zabytki 13% 12% 14% 13% 15% 15% 14% 10%- 10%- 8%- 14% 23%+ 14% 17% 15% 14% 11% 15% 7% N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 122

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa Rozwój budownictwa, remonty budynków % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 11% 12% 10% 10% 11% 10% 10% 12% 8%- 10% 12% 13% 11% 13% 12% 14% 12% 10% 7% Budowa oczyszczalni, kanalizacji 11% 11% 10% 6%- 15%+ 16%+ 10% 7%- 7%- 10% 11% 16%+ 12% 19% 31%+ 15% 8%- 5%- 4%- Ogólnie pomoc finansowa, dotacje 11% 10% 11% 12% 12% 10% 12% 8%- 12% 10% 10% 12% 11% 6% 15% 16% 9% 10% 13% Ogólnie inwestycje 11% 10% 11% 10% 9% 12% 12% 10% 9% 11% 11% 12% 12% 15% 4% 8% 10% 8% 5% Służba zdrowia, szpitale, ośrodki zdrowia 9% 8% 9% 7% 11% 8% 10% 7% 6%- 7% 10% 11% 10% 11% 15% 6% 8% 8% 2%- Plac zabaw, świetlice 8% 8% 7% 10% 9% 7% 8% 5%- 6% 6% 9% 9% 9%+ 8% 8% 5% 5%- 9% 5% Rozwój transportu, komunikacji 8% 9% 7% 7% 11%+ 10% 7% 5%- 6% 5%- 8% 13%+ 10%+ 13% 12% 3%- 4%- 8% 4% Pomoc dla Polski, przeznaczana na różne cele, inwestycje Wyrównywanie różnic w poziomie życia obywateli UE 6% 8%+ 5%- 6% 9% 6% 6% 6% 4%- 7% 7% 8% 8%+ 4% 4% 6% 5% 5% 2%- 5% 6% 4% 4% 8%+ 6% 4% 2%- 3%- 4% 6% 6% 6%+ 8% 4% 5% 3%- 4% 2% Wszystkie 5% 7%+ 4%- 4% 5% 7% 5% 6% 6% 6% 4% 6% 5% 11% 4% 5% 5% 5% 4% Pomoc dla potrzebujących, niepełnosprawnych Współpraca między państwami Unii Europejskiej Współpraca z państwami spoza Unii Europejskiej 4% 5%+ 3%- 5% 5% 3% 4% 4% 3% 3% 5%+ 4% 4% 9% 15% 3% 3% 4% 2% 3% 3% 3% 1%- 4% 2% 3% 3% 2% 2% 3% 5%+ 3% 9% 8% 3% 2% 1%- 2% 1% 1% 0% 0% 1% 1% -- 1% 1% 1% 0% 1% 1% 2% 4% -- 1% 1% -- Nie wiem, trudno powiedzieć 4% 3%- 5%+ 3% 2%- 2% 2%- 9%+ 7%+ 4% 3% 1%- 1%- 2% -- 2% 9%+ 4% 11% N= 1604 762 842 259 315 249 441 340 361 356 618 269 788 53 26 117 397 168 55 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 123

wszyscy wieś miasto do 49 tys. mieszkańców miasto od 50 tys. do 199 tys. mieszkańców miasto powyżej 200 tys. mieszkańców dolnośląskie kujawskopomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 15. Jak Pan(i) sądzi, na jakie cele, obszary lub na jakie działania są przeznaczane Fundusze Europejskie w Polsce? (wg województwa i wielkości miejsca zamieszkania) Wielkość miejscowości Województwo budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych, modernizacja kolei % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 65% 65% 65% 60% 68% 84%+ 74%+ 87%+ 83%+ 71% 55%- 59% 62% 59% 93%+ 73% 51%- 67% 45%- 61% 41%- Dotacje dla rolników 49% 54%+ 46% 41%- 49% 60%+ 56% 77%+ 75%+ 53% 41%- 42%- 18%- 61%+ 56% 58% 34%- 48% 48% 44% 43% Edukacja, szkoły, nauka 28% 28% 22%- 28% 34%+ 34% 20% 32% 48%+ 11%- 36% 35%+ 18% 40%+ 4%- 53%+ 18%- 22% 13%- 26% 29% Dotacje dla firm 25% 28% 20%- 26% 26% 31% 20% 21% 48%+ 24% 19%- 31%+ 22% 34% 15%- 18% 27% 32% 17% 26% 16%- Budowa obiektów sportowych (stadiony na Euro2012, boiska Orliki) 21% 21% 17%- 20% 26%+ 14%- 16% 40%+ 48%+ 16% 26% 12%- 16% 30% 18% 39%+ 17% 23% 22% 16% 16% Rozwój miast 19% 21% 17% 20% 18% 9%- 12%- 10%- 38%+ 19% 16% 22% 20% 26% 22% 21% 22% 18% 22% 25% 16% Zmniejszenie bezrobocia 17% 18% 15% 17% 16% 19% 10%- 7%- 15% 17% 24%+ 18% 7%- 29%+ 5%- 17% 22% 18% 13% 14% 14% Rozwój, rozbudowa infrastruktury 17% 16% 17% 15% 20% 19% 12% 19% 45%+ 13% 15% 12%- 16% 20% 16% 29%+ 16% 17% 10% 14% 21% Ochrona środowiska, ekologia 16% 15% 15% 14% 19% 19% 20% 13% 25% 7%- 25%+ 15% 4%- 16% 16% 15% 16% 13% 15% 9%- 20% Rozwój obszarów wiejskich 15% 16% 10%- 19%+ 15% 8%- 17% 17% 30%+ 15% 16% 16% 11% 27%+ 7%- 19% 10%- 27%+ 13% 11% 6%- Kultura, zabytki 13% 11% 12% 13% 19%+ 17% 10% 17% 28%+ 10% 21%+ 11% 9% 21% 2%- 18% 9%- 12% 8% 9% 20% Rozwój budownictwa, remonty budynków 11% 10% 8%- 13% 13% 13% 4%- 8% 23% 12% 13% 11% 4%- 17% 7% 13% 11% 15% 8% 9% 9% N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 124

wszyscy wieś miasto do 49 tys. mieszkańców miasto od 50 tys. do 199 tys. mieszkańców miasto powyżej 200 tys. mieszkańców dolnośląskie kujawskopomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Budowa oczyszczalni, kanalizacji 11% 13% 11% 8% 9% 10% 21%+ 9% 40%+ 5%- 13% 5%- 2%- 19%+ 7% 13% 10% 13% 12% 8% 4%- Ogólnie pomoc finansowa, dotacje 11% 14%+ 6%- 13% 9% 4%- 14% 12% 28%+ 14% 10% 7%- 11% 20%+ 4%- 10% 10% 22%+ 7% 11% 6% Ogólnie inwestycje 11% 11% 9% 13% 10% 10% 8% 6%- 13% 15% 7% 12% 18% 8% 4%- 13% 10% 3%- 10% 14% 16% Służba zdrowia, szpitale, ośrodki zdrowia 9% 8% 6%- 12% 11% 1%- 12% 7% 20% 8% 10% 9% -- 21%+ -- 13% 5%- 7% 13% 11% 6% Plac zabaw, świetlice 8% 7% 6% 10% 9% 11% 14% 3%- 33%+ 2%- 7% 7% -- 11% 2%- 17%+ 2%- 2%- 10% 7% 9% Rozwój transportu, komunikacji 8% 8% 6% 9% 9% 3%- 9% 13% 8% 9% 10% 11% 11% 12% -- 15% 2%- 2%- 5% 9% 3%- Pomoc dla Polski, przeznaczana na różne cele, inwestycje Wyrównywanie różnic w poziomie życia obywateli UE 6% 7% 4%- 9% 6% 3%- 3% 9% 3% 10% 7% 3%- 11% 11% -- 11% 7% 5% 10% 8% 4% 5% 5% 4% 7% 5% 5% 2% 2% 5% 2%- 3% 8% 2% 4% 2% 7% 5% 2% 5% 4% 16%+ Wszystkie 5% 5% 5% 4% 8%+ 3% -- -- -- 16%+ 4% 11%+ 9% 3% -- 2%- 2%- 7% 20%+ 1%- 7% Pomoc dla potrzebujących, niepełnosprawnych Współpraca między państwami Unii Europejskiej Współpraca z państwami spoza Unii Europejskiej 4% 6%+ 1%- 5% 3% -- 1%- 4% 5% 4% 7% 4% -- 16%+ -- 6% 4% -- 5% 3% 1% 3% 4% 2% 4% 1%- 2% 1% 2% -- 1%- 4% 3% -- 3% -- 4% 4% 2% 8% 4% 3% 1% 1% 0% 1% 1% -- -- -- -- -- 1% 1% -- -- -- -- 2% -- 2% 1% -- Nie wiem, trudno powiedzieć 4% 2%- 3% 7%+ 4% 1%- 1%- 1%- -- 2% 4% 1%- -- 8% 2% 6% 11%+ -- 5% 3% 3% N= 1604 610 384 270 340 115 90 90 40 110 135 220 45 90 55 89 195 60 60 140 70 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 125

5.3.4 Percepcja poprawy życia mieszkańców Polski dzięki Funduszom Europejskim Według 68% badanych poprawia się życie mieszkańców Polski dzięki Funduszom Europejskim, 20% respondentów jest innego zdania. W porównaniu do 2011 roku jest mniej osób, które twierdzą, że jakość życia mieszkańców Polski raczej poprawia się (o 5pp). Wykres 61. Jak Pan/i sądzi, czy dzięki Funduszom Europejskim jakość życia mieszkańców Polski poprawia się? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 126

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Przekonanie, że Fundusze Europejskie przyczyniają się do poprawy życia mieszkańców Polski (odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak ) relatywnie częściej występuje wśród osób w wieku 25-44 (po 76%), osób z wykształceniem wyższym (79%), pracujących (75%), oraz mieszkańców województw lubuskiego (85%), świętokrzyskiego (83%), pomorskiego (82%), wielkopolskiego (81%), lubelskie (78%). Odmiennego zdania (odpowiedzi: zdecydowanie nie i raczej nie ) relatywnie częściej są: osoby w wieku 60 lat i więcej (28%), osoby z wykształceniem podstawowym (26%), bezrobotni (35%), emeryci (28%) oraz osoby z województwa podlaskiego (40%), zachodniopomorskiego (39%), śląskiego (29%), małopolskiego (28%) i mazowieckiego (25%). 127

Wykres 62. Jak Pan/i sądzi, czy dzięki Funduszom Europejskim jakość życia mieszkańców Polski poprawia się? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 128

Wykres 63. Jak Pan/i sądzi, czy dzięki Funduszom Europejskim jakość życia mieszkańców Polski poprawia się? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 129

5.3.5 Korzyści finansowe 5.3.5.1 Pieniądze dla województw w ramach Funduszy Europejskich na lata 2007-2013 37% badanych jest zdania, że w ramach Funduszy Europejskich są specjalne pieniądze zagwarantowane tylko i wyłącznie dla danego województwa. Nieco mniej niż jedna czwarta (24%) twierdzi, że nie ma specjalnych pieniędzy dla województwa. W porównaniu z 2011 rokiem zwiększył się odsetek osób, które nie potrafiły odpowiedzieć na pytanie czy w ramach Funduszy Europejskich są specjalne zagwarantowane pieniądze tylko i wyłącznie dla danego województwa (wzrost o 7pp). Wykres 64. Jak Pan(i) sądzi, czy w ramach Funduszy Europejskich są specjalne pieniądze zagwarantowane tylko i wyłącznie dla Pan(i) województwa? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 130

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Wśród badanych wiedzących o tym, że w ramach Funduszy Europejskich są dla województw zagwarantowane specjalne pieniądze, istotną większość stanowią osoby w wieku 35-44 (46%), 25-34 lat (43%), z wykształceniem wyższym (48%), przedsiębiorcy (64%) i osoby pracujące (43%) oraz mieszkańcy największych miast (44%), mieszkańcy województwa pomorskiego (61%), świętokrzyskiego (60%) oraz dolnośląskiego (51%). Odpowiedź nie relatywnie częściej pojawiała się wśród osób z województwa kujawsko-pomorskiego (39%), małopolskiego (37%) i zachodniopomorskiego (36%). 39% respondentów nie potrafiła odpowiedzieć na pytanie o fundusze dedykowane województwom w ramach FE. Istotnie częściej były to osoby w wieku 60 lat i więcej (48%), z wykształceniem podstawowym (49%), emeryci i renciści (47%), osoby zamieszkujące województwo śląskie (48%). 131

Wykres 65. Jak Pan(i) sądzi, czy w ramach Funduszy Europejskich są specjalne pieniądze zagwarantowane tylko i wyłącznie dla Pan(i) województwa? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 132

Wykres 66. Jak Pan(i) sądzi, czy w ramach Funduszy Europejskich są specjalne pieniądze zagwarantowane tylko i wyłącznie dla Pan(i) województwa? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 133

5.3.5.2 Przedsięwzięcia dofinansowywane z Funduszy Europejskich w najbliższej okolicy Ponad 2/5 (42%) ankietowanych nie potrafiło wymienić przedsięwzięć dofinansowywanych z Funduszy Europejskich w najbliższej okolicy. Jedno przedsięwzięcie wymieniło 18% badanych, dwa przedsięwzięcia wymieniło 15% badanych, trzy przedsięwzięcia wymieniło 15% badanych, cztery przedsięwzięcia wymieniło 7% badanych, a pięć i więcej wymieniło 3% badanych. Wykres 67. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? (wymieniane obszary) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 134

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Spośród osób, które nie potrafiły wymienić przedsięwzięć dofinansowanych z Funduszy Europejskich w okolicy relatywnie częściej są: kobiety (45%), osoby w wieku 60 lat i więcej (52%), osoby z wykształceniem podstawowym (51%), emeryci i renciści (50%), mieszkańcy województwa małopolskiego (64%), mazowieckiego (53%), śląskiego (65%) oraz zachodniopomorskiego (63%). 135

Wykres 68. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? wymienione obszary (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 136

Wykres 69. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? wymienione obszary (według wielkości miejscowości zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 137

Wśród osób, które wymieniły przynajmniej jedno przedsięwzięcie dofinansowane z Funduszy Europejskich w najbliższej okolicy dostrzegane są przede wszystkim twarde efekty interwencji FE. Przedsięwzięciem dofinansowywanym z Funduszy Europejskich oraz zauważanym w największym stopniu jest budownictwo drogowe (56%). W dalszej kolejności wymieniano inne działania związane z budową, modernizacją infrastruktury technicznej i społecznej. Wykres 70. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? (wymieniane obszary) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=934 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 138

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Cechy społeczno-demograficzne w niewielkim zakresie różnicują odpowiedzi na pytanie o przedsięwzięcia finansowane z FE w okolicy. O najpopularniejszej kategorii budownictwie drogowym (budowie dróg, autostrad, mostów itp.) częściej niż inni mówią: osoby pracujące (60%), mieszkańcy województwa lubelskiego (82%), lubuskiego (87%) i podlaskiego (76%). 139

Wykres 71. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? wymienione obszary (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=934 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 140

Wykres 72. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? wymienione obszary (według wielkości miejscowości zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=934 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 141

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 16. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % BUDOWNICTWO DROGOWE 56% 57% 56% 51% 62% 58% 52% 60% 55% 59% 54% 59% 60%+ 48% 59% 49% 56% 47% 48% -> drogi - budowa, modernizacja 41% 42% 40% 41% 46% 45% 37% 40% 41% 44% 39% 43% 44% 30% 53% 43% 37% 39% 29% -> obwodnica miasta - budowa, modernizacja 10% 10% 10% 8% 12% 10% 8% 13% 6%- 13% 10% 10% 11% 13% 6% 1%- 12% 7% 13% -> autostrady i drogi ekspresowe - budowa, modernizacja, remonty 7% 7% 7% 2%- 8% 6% 10% 7% 5% 4%- 8% 11% 9%+ 8% - 1%- 7% 1%- 3% -> mosty - budowa, modernizacja 5% 5% 4% 4% 3% 4% 4% 9%+ 10%+ 3% 5% 2%- 4% 3% 6% 6% 7% 3% 6% INFRASTRUKTURA MIEJSKA, WIEJSKA 36% 38% 34% 30% 36% 41% 36% 38% 33% 39% 37% 35% 33%- 58%+ 18% 43% 40% 33% 42% -> ulice miejskie, wiejskie, place - rozbudowa, modernizacja 13% 11%- 16%+ 11% 15% 14% 13% 15% 14% 11% 15% 11% 11%- 23% 6% 19% 16% 11% 23% -> chodniki, pasaże spacerowe - budowa, remonty 8% 9% 8% 6% 7% 8% 7% 12% 7% 11% 7% 8% 6%- 3%- 6% 9% 14%+ 7% 19% -> miasto, gmina - rozwój, modernizacja, poprawa infrastruktury 7% 7% 7% 6% 6% 10% 7% 7% 6% 7% 8% 8% 7% 18% 6% 10% 8% 3%- - -> kanalizacja, wodociągi, ciepłownictwo - budowa, rozbudowa, modernizacja 7% 9%+ 5%- 4%- 5% 9% 9% 5% 3% 8% 6% 9% 7% 15% - 12% 5% 6% - -> komunikacja miejska - rozbudowa, nowy tabor, modernizacja 5% 4% 5% 5% 4% 5% 5% 4% 5% 4% 5% 5% 5% 8% - 3% 5% 6% 6% -> ścieżki rowerowe - budowa, modernizacja 3% 4% 2% 4% 2% 3% 1% 5% 3% 5% 2% 2% 2% 5% 6% 1% 5% 4% - -> parkingi - budowa, modernizacja 1% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 1% - 0% 1% 2% 1% 5% - 3% 1% - - -> przystanki - budowa, remonty, utrzymanie itp. 1% 1% 1% 3% 1% - 1% - 1% 1% 1% 2% 1% 3% - - - 3% - SPORT I REKREACJA 27% 28% 26% 37%+ 29% 28% 23% 19%- 25% 23% 26% 33%+ 29% 25% - 16%- 20%- 43%+ 26% -> boiska, Orliki (budowa ogólnodostępnych boisk dla młodzieży) 13% 14% 12% 20%+ 12% 16% 10% 9% 11% 13% 12% 16% 14% 10% - 12% 10% 19% 10% -> place zabaw dla dzieci, parki linowe (budowa, modernizacja, utrzymanie) 7% 7% 6% 11% 7% 8% 6% 2%- 4% 7% 7% 8% 8%+ 13% - 1%- 3%- 9% 3% -> stadiony (Narodowy, na EURO itp.) - budowa, modernizacja, utrzymanie 6% 6% 5% 10% 6% 1%- 6% 5% 7% 3%- 6% 6% 7% - - - 4% 13%+ 3% -> obiekty sportowe (ogólnie) - budowa, modernizacja 2% 2% 2% 2% 3% 5% 1% 1%- 3% - 2% 4% 3% - - 1% 1% 4% - -> basen, pływalnia - budowa, modernizacja 2% 2% 3% 3% 3% 3% 1% 2% 2% 3% 2% 3% 2% 8% - - 3% 4% 6% -> hale sportowe - budowa, modernizacja 2% 2% 1% 4% 2% 3% 1% 1%- 1% 1% 2% 3% 2% 5% - 1% 1%- 3% - NAUKA, SZKOLNICTWO, OPIEKA NAD DZIEĆMI 18% 18% 19% 26%+ 22% 14% 19% 10%- 16% 14% 20% 23% 20% 15% 29% 13% 12%- 29%+ 19% -> szkoły, centra edukacji, placówki edukacyjne - budowa, modernizacja 8% 8% 9% 11% 10% 6% 8% 7% 11% 5% 8% 9% 8% 8% 12% 7% 7% 10% 16% -> przyszkolne obiekty sportowe - boiska, sale gimnastyczne, baseny 4% 4% 4% 7% 3% 3% 4% 2% 3% 3% 4% 4% 4% 5% 6% - 3% 8% 3% -> wyposażenie placówek oświatowych - komputery, sprzęt, mat. dydaktyczne 3% 3% 4% 4% 5% 3% 3% 1%- 3% 3% 3% 4% 4% - 6% 1% 2% 7% 3% -> przedszkola, żłobki - budowa, rozbudowa, modernizacja, doposażenie 2% 1% 3% 2% 3% - 3% 1%- 1% 1% 2% 4% 3% 3% - - 2% 1% - -> wyższe uczelnie - rozbudowa, remonty, doposażenie 2% 2% 2% 4% 3% 1% 1% 1%- 1% 0%- 2% 5%+ 2% - - - 1% 6% - -> świetlice środowiskowe - organizacja, dofinansowanie, wyposażenie 1% 0%- 2%+ 1% 0% 2% 2% - 1% 1% 1% 2% 1% - 6% 4% 1% 2% - PRACA 17% 17% 18% 18% 20% 17% 14% 18% 14% 19% 16% 20% 17% 15% 47%+ 22% 14% 16% 19% -> rolnictwo - dopłaty bezpośrednie dla rolników indywidualnych 7% 7% 7% 5% 6% 8% 5% 11% 8% 8% 5% 7% 6% - 29%+ 6% 10% 6% 3% -> szkolenia zawodowe, przekwalifikowania (dotowane, bezpłatne w UP) 5% 5% 5% 7% 5% 5% 4% 4% 3% 5% 4% 7% 5% 10% - 7% 2%- 6% 10% -> wspomaganie i rozwój firm, przedsiębiorczości 4% 4% 3% 4% 7%+ 3% 3% 2% 2% 3% 4% 4% 4% 5% 12% 6% 1%- 3% - -> aktywizacja zawodowa (bezrobotnych, kobiet, emerytów, młodzieży) 2% 2% 3% 5% 3% 2% 1% 1%- - 1% 4%+ 3% 2% 5% - 6% 1%- 1% 3% -> wspomaganie i rozwój indywidualnej działalności gospodarczej 2% 1% 2% 2% 2% 2% 2% 1% 1%- 1% 2% 3% 1% 5% 6% 4% 2% 1% 3% -> rolnictwo - pomoc dla rolników, dotacje na sprzęt, modernizacje gospodarstw 2% 1% 2% 1% 2% 1% 2% 2% 1% 3% 1% 2% 2% - 12% - 2% - 3% 142

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % KULTURA 13% 12% 13% 13% 13% 16% 12% 11% 11% 14% 12% 15% 13% 13% - 19% 13% 11% 13% -> ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych 7% 7% 8% 6% 8% 10% 7% 7% 6% 8% 6% 9% 8% 8% - 12% 8% 3%- 3% -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (budowa, remonty itp.) 3% 2% 3% 2% 2% 5% 3% 2% 2% 2% 3% 4% 2% 8% - 3% 2% 3% - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (pomoc ogólna, dofinansowanie 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 2% 1% 1% 2% 2% 2% 3% - 1% 2% 1% - -> rekonstrukcje historyczne (skanseny, mias- teczka historyczne itp.) 1% 1% 1% 2% 1% 3% - 1% 1% 2% 1% 2% 1% 3% - - 1% 1% 10% -> kościoły, sprawy wyznaniowe - budowa, modernizacja, pomoc 1% 2% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 1% - - 4% 1% 2% - OCHRONA ŚRODOWISKA 10% 10% 10% 6%- 10% 14% 12% 8% 6%- 14% 10% 10% 11% 15% 12% 10% 10% 4%- 10% -> oczyszczalnia ścieków - budowa, modernizacja itp. 4% 4% 4% 2% 3% 6% 6% 4% 2% 4% 5% 5% 5% 3% 6% 4% 4% 2% 6% -> tereny zielone - tworzenie, utrzymanie parków, skwerów itp. 3% 3% 3% 3% 3% 3% 3% 3% 2% 4% 2% 4% 3% 8% - 1% 3% 1% 3% -> akcje na rzecz ochrony środowiska (ogólnie) 1% 1% 1% - 1% 3% 1% - 1% 3%+ 1% 1% 1% - 6% 1% 1% - - -> alternatywne źródła energii (biogaz, wiatrownie, baterie słoneczne itp.) 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 2% 1% 3% - 3% 3% - - KOMUNIKACJA MIĘDZYMIASTOWA, MIĘDZYNARODOWA 8% 10% 7% 6% 10% 6% 10% 9% 3%- 9% 10% 9% 10% 10% - 6% 10% 3%- 3% -> dworce kolejowe - budowa, remonty, modernizacja itp. 5% 6% 5% 5% 5% 4% 6% 5% 3% 4% 6% 6% 6% 5% - 1% 5% 3% 3% -> porty lotnicze - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 3%+ 1%- 1%- 4% 1% 2% 3% 1%- 3% 3% 2% 3% 5% - - 3% - - -> kolej - rozbudowa i modernizacja sieci kolejowych 1% 1% 1% 1% 1% - 1% - - 1% 1% 1% 0% - - 3% 2% - - SŁUŻBA ZDROWIA 8% 7% 8% 4%- 11% 6% 8% 9% 5%- 9% 8% 10% 9% 8% 6% 3% 10% 3%- 6% -> placówki służby zdro- wia (budowa, rozbudowa, modernizacja) 2% 2% 3% 2% 2% 3% 3% 2% 1% 2% 3% 4% 2% 5% - - 3% 3% 6% -> pomoc dla placówek służby zdrowia (finansowa, doposażenie, sprzęt medyczny itp.) 1% 1% 0% - 0% 1% 1% 1% 2% 0% 0% 1% 1% - 6% - 1% - - -> dotacje na badania, programy zdrowotne 1% 0% 1% - 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1% - - - 1% - - -> przychodnie, ZOZ-y - budowa, rozbudowa, modernizacja 1% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 4% 2% 2% 1% 2% 2% - - - 3% - - -> szpitale - budowa, rozbudowa, modernizacja 1% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 2% 1% 2% 2% 1% 2% 3% - - 2% - - -> szpitale - doposażenie, sprzęt 1% 1% 0% - 0% 1% 0% 1% - - 1% 2% 0% 3% - 1% 1% - - -> pomoc niepełnos- prawnym - usuwanie ba- rier, aktywizacja społeczna itp. 1% 1% 1% 1% 2% - 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% - - 1% 1% 1% - BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE, PRZEMYSŁOWE 6% 7% 6% 2%- 5% 8% 8% 8% 3%- 10%+ 7% 4% 5% 3% 6% 10% 10%+ - 13% -> bloki mieszkalne - budowa nowych, remonty itp. 4% 4% 3% 1%- 2% 3% 4% 7% 3% 5% 4% 2% 3% 3% - 4% 7%+ - 6% -> sklepy, centra handlowe, bazary - budowa, modernizacja itp. 1% 2% 1% - 0% 3% 3% 1% - 3% 2% 1% 1% - - 3% 4% - 3% -> inwestycje przemysłowe (różne) - budowa, modernizacja, tworzenie nowych miejsc pracy 1% 1% 1% - 2% 2% 1% - - 1% 2% 1% 2% - 6% 1% - - 3% -> budynki biurowe - budowa, modernizacja itp. 1% 0% 1% 1% 0% 1% 0% 1% 1% - 1% - 0% 3% - 1% 1% - 3% SŁUŻBY ADMINISTRACYJNE 2% 1% 2% 1% 3% 1% 1% 3% 1% 0%- 2% 4% 2% 5% 6% 3% 2% 1% 3% -> urzędy, placówki państwowe - budowa, modernizacja itp. 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1% 0% 1% 2% 1% 3% - 1% 1% 1% - -> reorganizacja struktury administracyjne, ułatwienia dla obywateli, otwarcie na świat 1% 0% 1% - 1% - 1% 1% 1% - 1% 1% 1% - 6% - 1% - - -> straż pożarna - budowa remiz, doposażenie sprzętowe itp. 1% 0% 1% - 1% - 0% 1% - - 1% 2% 0% 3% - 1% 1% - 3% N= 934 467 467 142 204 155 269 164 177 202 371 184 492 40 17 67 198 89 31 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=934 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 143

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpacki e podlaskie pomorskie śląskie świętokrzysk ie kujawskopomorskie warmińskomazurskie wielkopolski e zachodniopo morskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 17. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w Pana(i) okolicy? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % BUDOWNICTWO DROGOWE 56% 58% 58% 50% 55% 53% 52% 82%+ 87%+ 66% 51% 50% 54% 35%- 76%+ 52% 64% 67% 29%- 47% 46% -> drogi - budowa, modernizacja 41% 49%+ 40% 32%- 35% 36% 35% 67%+ 58%+ 38% 31% 36% 46% 27%- 72%+ 38% 43% 46% 29% 45% 23%- -> obwodnica miasta - budowa, modernizacja 10% 6%- 14% 13% 11% 16% 7% 17% 24%+ 21%+ 2%- 1%- 4% 6% 4% 8% 16% 15% - 1%- 23% -> autostrady i drogi ekspresowe - budowa, modernizacja, remonty 7% 6% 9% 4% 9% 7% 11% 13% 11% 10% 20%+ 4% 4% 3% - 8% 7% 6% - 2%- - -> mosty - budowa, modernizacja 5% 3%- 3% 6% 9%+ 1%- 6% 7% 8% - 2% 13%+ - 2% - 5% 4% 6% - 8% - INFRASTRUKTURA MIEJSKA, WIEJSKA 36% 33% 39% 37% 39% 52%+ 46% 29% 53%+ 50%+ 20%- 16%- 29% 25%- 20%- 51%+ 19%- 52%+ 37% 45% 23% -> ulice miejskie, wiejskie, place - rozbudowa, modernizacja 13% 10%- 13% 19% 17% 16% 17% 5%- 8% 31%+ 4%- 8%- 17% 11% 20% 22% 6%- 31%+ 14% 7%- - -> chodniki, pasaże spacerowe - budowa, remonty 8% 11%+ 13%+ 3%- 1% 13% 6% 9% 45%+ 9% - 1%- - 3%- - 14% - 10% 3% 13% - -> miasto, gmina - rozwój, modernizacja, poprawa infrastruktury 7% 5%- 9% 9% 8% 14%+ 9% 1%- 11% 3%- 2%- 2%- - 2%- 4% 8% 13% 17% 17% 7% 12% -> kanalizacja, wodociągi, ciepłownictwo - budowa, rozbudowa, modernizacja 7% 9%+ 7% 5% 3% 5% 13% 9% - 13% 2%- 5% 4% 10% - 5% - 6% - 16%+ 4% -> komunikacja miejska - rozbudowa, nowy tabor, modernizacja 5% 1%- 1%- 5% 15%+ 5% 9% 3% - 6% 14%+ - 13% 3% - 4% 6% 2% 6% 6% 4% -> ścieżki rowerowe - budowa, modernizacja 3% 2% 2% 4% 4% 5% 11%+ 4% 8% 3% 4% - - - - 5% - - - 1% 4% -> parkingi - budowa, modernizacja 1% 0% 3%+ 1% - - 2% - - 1% - - - 6% - 1% - - 3% - - -> przystanki - budowa, remonty, utrzymanie itp. 1% 1% 0% 1% 3%+ 4% - - 3% 3% - - - - - - 1% 2% - 1% - SPORT I REKREACJA 27% 24% 27% 30% 30% 51%+ 20% 17%- 37% 13%- 10%- 21% 21% 37% 12%- 54%+ 13%- 17% 37% 19% 38% -> boiska, Orliki (budowa ogólnodostępnych boisk dla młodzieży) 13% 11% 17%+ 14% 9% 26%+ 19% 13% 24% 12% 8% 4%- 8% 21% 4%- 22%+ 1%- 4%- 14% 6%- 15% -> place zabaw dla dzieci, parki linowe (budowa, modernizacja, utrzymanie) 7% 6% 4%- 10% 7% 15%+ 7% 5% 8% 1%- - 6% - 13% - 15%+ 1%- 2%- 11% 4% - -> stadiony (Narodowy, na EURO itp.) - budowa, modernizacja, utrzymanie 6% 3%- 3%- 6% 14%+ 16%+ 4% - - - - 6% - 2%- 8% 20%+ 7% - - 6% - -> obiekty sportowe (ogólnie) - budowa, modernizacja 2% 3% 1% 3% 2% 1% - 1% 5% 1% - 2% 8% 5% - 3% 3% 4% - 4% - -> basen, pływalnia - budowa, modernizacja 2% 1%- 6%+ 3% 2% 4% - - - - - 2% 4% 5% - 1% 1% - 14%+ - 23%+ -> hale sportowe - budowa, modernizacja 2% 3%+ 1% 1% 1% - - - 8% 1% 2% 2% - 6% - 3% - 8% 3% - - NAUKA, SZKOLNICTWO, OPIEKA NAD DZIEĆMI 18% 22%+ 15% 15% 19% 16% 7%- 32%+ 24% 6%- 16% 26% 25% 38%+ - 33%+ 9%- 2%- 9%- 16% 4%- -> szkoły, centra edukacji, placówki edukacyjne - budowa, modernizacja 8% 10% 7% 5%- 8% 7% 2%- 13% 5% 6% 4% 19%+ 13% 14% - 13% 6% - 3% 7% - -> przyszkolne obiekty sportowe - boiska, sale gimnastyczne, baseny 4% 5% 4% 2% 3% 8% - 14%+ - - 2% 5% 4% 2% - 8% - - - 5% - -> wyposażenie placówek oświatowych (komputery, sprzęt, materiały dydaktyczne 3% 5%+ 3% 1%- 3% - 2% 5% 3% - 6% 3% - 13%+ - 9% 1% - - 4% 4% -> przedszkola, żłobki - budowa, rozbudowa, modernizacja, doposażenie 2% 2% 2% 5% 1% - 6% 1% 8% - 2% 4% - 2% - 5% - 2% 3% - - -> wyższe uczelnie - rozbudowa, remonty, doposażenie 2% 1%- - 3% 5%+ 3% - 4% 3% - 4% - - 5% - 4% 3% - 3% - - -> świetlice środowiskowe - organizacja, dofinansowanie, wyposażenie 1% 2% 0% 2% 1% 1% - - 16%+ - - - 8% 2% - 1% - - - 1% - PRACA 17% 23%+ 13%- 13% 12%- 10%- 11% 21% 5%- 13% 16% 32%+ 4%- 32%+ 24% 10%- 16% 10% 14% 21% 12% -> rolnictwo - dopłaty bezpośrednie dla rolników indywidualnych 7% 12%+ 6% - 4%- 4% 4% 13% - 7% 2%- 17%+ - 21%+ 16% - - 2%- 3% 6% 4% -> szkolenia zawodowe, przekwalifikowania (dotowane, bezpłatne w UP) 5% 5% 3% 7% 5% 3% 2% 3% 5% 3% 8% 6% 4% 2%- 4% 8% 7% 2% 3% 11% - -> wspomaganie i rozwój firm, przedsiębiorczości 4% 4% 2% 5% 3% 1%- 6% 1% - 3% 4% 4% - 3% - 3% 4% 6% 11% 6% 8% -> aktywizacja zawodowa (bezrobotnych, kobiet, emerytów, młodzieży) 2% 3% 3% 2% 1% 1% - 1% - 1% 4% 7%+ - - 4% 1% 7% - 3% 1% - -> wspomaganie i rozwój indywidualnej działalności gospodarczej 2% 2% 2% 3% 2% - 2% 1% - 1% 2% 2% - 3% - 3% 4% - - 5% - -> rolnictwo - pomoc dla rolników, dotacje na sprzęt, modernizacje gospodarstw 2% 3%+ 1% 1% - - - 5% - 1% - 6%+ - 3% - - - 2% - 2% - 144

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie kujawskopomorskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomo rskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % KULTURA 13% 8%- 11% 21%+ 16% 22%+ 20% - 34%+ 16% 16% 8%- 25% 10% 4%- 9% 10% 10% 14% 12% 4%- -> ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych 7% 4%- 7% 14%+ 9% 19%+ 15% - 16% 13% 8% 5% 4% 2%- - 1%- 7% 8% - 8% - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (budowa, remonty itp.) 3% 2% 1% 4% 4% - 6% - 16%+ - 6% 1% 8% 3% 4% 3% 3% - 6% - - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (pomoc ogólna, dofinansowanie) 1% 1% 1% 2% 3% 3% - - 3% 3% 2% - - - - 1% - 2% 6% 2% 4% -> rekonstrukcje historyczne (skanseny, mias- teczka historyczne itp.) 1% 2% 1% 1% 1% - 2% - 3% 3% 2% - 4% 3% - 4% - - - - - -> kościoły, sprawy wyznaniowe - budowa, modernizacja, pomoc 1% 1% 1% 1% 2% 1% 6% - - - 4% 2% 8% 2% - - - - 3% - - OCHRONA ŚRODOWISKA 10% 11% 13% 9% 6%- 5% 9% 9% 34%+ 13% 14% 4%- 13% 8% 8% 9% 12% 6% 9% 13% 8% -> oczyszczalnia ścieków - budowa, modernizacja itp. 4% 6%+ 2%- 5% 3% - 4% 3% 16%+ 4% 4% 3% 4% 3% 8% - 9% 2% - 12%+ 4% -> tereny zielone - tworzenie, utrzymanie parków, skwerów itp. 3% 2% 7%+ 2% 2% 3% 6% 4% 13% 6% 2% 1%- - 3% - 6% - 2% 3% - - -> akcje na rzecz ochrony środowiska (ogólnie) 1% 1% 1% 1% 1% 2% - - 3% - 4% - - - - 1% 1% - 6% - 4% -> alternatywne źródła energii (biogaz, wiatrownie, baterie słoneczne itp.) 1% 2% 1% 1% - - - 4% 3% 3% 4% - - 2% - 1% 1% - - - - KOMUNIKACJA MIĘDZYMIASTOWA, MIĘDZYNARODOWA 8% 7% 8% 3%- 15%+ 20%+ - 17%+ 3%- 9% 12% 1%- 4% 8% - 3%- 13% 2%- 11% 13% - -> dworce kolejowe - budowa, remonty, modernizacja itp. 5% 4% 6% 1%- 9%+ 18%+ - - 3% 6% 12% - - 5% - 1%- 13%+ - 3% 8% - -> porty lotnicze - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 2% 2% 1%- 5% 2% - 17%+ - 1% - - - 2% - 1% - - - 4% - -> kolej - rozbudowa i modernizacja sieci kolejowych 1% 1% 0% 1% 1% 1% - - - 1% - - 4% 2% - - - 2% 6% - - SŁUŻBA ZDROWIA 8% 8% 6% 9% 9% 4% 4% 4% 11% 4% 10% 8% - 16% 4% 6% 13% 8% 6% 14% - -> placówki służby zdrowia (budowa, rozbudowa, modernizacja) 2% 2% 2% 3% 3% 1% 4% 4% 5% - 4% 2% - 3% - 3% 3% 4% 6% 1% - -> pomoc dla placówek służby zdrowia (finansowa, doposażenie, sprzęt medyczny) 1% 1% - 1% 2% - - - 3% 1% - - - 3% - 1% - - - 2% - -> dotacje na badania, programy zdrowotne 1% 1% - - 1% - - - - - 2% - - - - - - - - 7%+ - -> przychodnie, ZOZ-y - budowa, rozbudowa, modernizacja 1% 2% 0%- 1% 1% 1% - - - 1% - 4% - - - 4% - - - 6% - -> szpitale - budowa, rozbudowa, modernizacja 1% 1%- 2% 2% 3% - - - 3% - 4% 1% - 3% 4% - 7%+ 2% - 1% - -> szpitale - doposażenie, sprzęt 1% 0% 0% - 2% 1% - - 3% - 2% - - 2% - - 1% - - - - -> pomoc niepełnos- prawnym - usuwanie ba- rier, aktywizacja społeczna itp. 1% 2% 0% 1% - 1% - - - 1% - 2% - 5% - - 3% 2% - - - BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE, PRZEMYSŁOWE 6% 3%- 5% 11%+ 10%+ 12% 6% 1% 16% 9% 4% 10% - 5% - 3%- 9% 4% 9% 2%- 12% -> bloki mieszkalne - budowa nowych, remonty itp. 4% 2%- 3% 7% 6% 10%+ 2% 1% 3% 6% 2% 4% - - - 1% 7% 2% 6% 1% 8% -> sklepy, centra handlowe, bazary - budowa, modernizacja itp. 1% - 2% 2% 3% 1% - - 13%+ - 2% 4% - 3% - 1% - - - - - -> inwestycje przemysłowe (różne) - budowa, modernizacja, tworzenie nowych miejsc pracy 1% 2% - 2% 2% 1% 4% - - 3% - 2% - 2% - - - 2% 3% 1% 4% -> budynki biurowe - budowa, modernizacja itp. 1% 1% 0% 1% 1% - 2% 1% - - 2% - - - - - 4% - - - - SŁUŻBY ADMINISTRACYJNE 2% 2% 3% 2% 1% 2% - 1% - - 2% 5% 4% 5% - 3% - 2% 3% 1% - -> urzędy, placówki państwowe - budowa, modernizacja itp. 1% - 2% 1% 1% 2% - 1% - - - 3% - 2% - - - 2% - - - -> reorganizacja struktury administracyjne, ułatwienia dla obywateli, otwarcie na świat 1% 1% 1% - - - - - - - 2% 1% - 2% - - - - 3% 1% - -> straż pożarna - budowa remiz, doposażenie sprzętowe itp. 1% 1% 0% 1% - - - - - - - 1% 4% 2% - 3% - - - - - N= 934 377 215 149 193 91 54 76 38 68 49 104 24 63 25 79 69 48 35 85 26 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r.; N=934 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 145

5.3.5.3 Przedsięwzięcia dofinansowywane z Funduszy Europejskich w skali Polski Ankietowanym zadano nie tylko pytania o przedsięwzięcia dofinansowane z FE w ich okolicy, ale również o inwestycje finansowane w skali całego kraju. Podobnie jak w przypadku pytania o inwestycje w najbliższej okolicy, ponad 2/5 ankietowanych (41%) nie potrafiło wymienić spontanicznie żadnego przedsięwzięcia dofinansowywanego z Funduszy Europejskich w skali Polski. Jedno przedsięwzięcie wymieniło 17% ankietowanych, dwa przedsięwzięcia wymieniło 17% ankietowanych, trzy przedsięwzięcia wymienione zostały przez 14% badanych, cztery przedsięwzięcia wymieniło 7% badanych, a 5 i więcej przedsięwzięć wymieniło 5% badanych.. Wykres 73. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 146

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Spośród osób, które nie potrafiły wymienić przedsięwzięć dofinansowanych z Funduszy Europejskich w w skali całej Polski relatywnie częściej są: osoby w wieku 60 lat i więcej (52%), osoby z wykształceniem podstawowym (51%), emeryci i renciści (51%), mieszkańcy województwa małopolskiego (63%), mazowieckiego (49%), śląskiego (65%) oraz zachodniopomorskiego (66%). 147

Wykres 74. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 148

Wykres 75. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (według wielkości miejscowości zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 149

Wśród osób, które wymieniły przynajmniej jedno przedsięwzięcie dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali Polski najczęściej wymieniane są przedsięwzięcia z obszaru budownictwa drogowego (84%), sportu i rekreacji (42%) oraz pracy (22%). Wykres 76. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=954 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 150

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Cechy społeczno-demograficzne w niewielkim zakresie różnicują odpowiedzi na pytanie o przedsięwzięcia finansowane z FE w skali całej Polski. O najpopularniejszej kategorii budownictwie drogowym (budowie dróg, autostrad, mostów itp.) częściej niż inni mówią: mieszkańcy województw kujawsko-pomorskiego (98%), lubuskiego (95%) i łódzkiego (99%). 151

Wykres 77. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=954 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 152

Wykres 78. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? wymienione obszary (według wielkości miejscowości zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=954 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 153

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 18. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) (pytanie otwarte) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % - BUDOWNICTWO DROGOWE 84% 83% 86% 86% 84% 84% 84% 84% 85% 84% 84% 84% 85% 83% 75% 86% 83% 86% 85% -> autostrady i drogi ekspresowe - budowa, modernizacja, remonty 56% 55% 56% 57% 60% 49% 58% 52% 56% 53% 57% 55% 55% 60% 63% 56% 53% 57% 67% -> drogi (krajowe, gminne itp.) - budowa, modernizacja 45% 43% 47% 44% 46% 49% 40% 47% 43% 45% 45% 47% 48%+ 29%- 31% 44% 43% 41% 42% -> obwodnica miasta - budowa, modernizacja 3% 3% 3% 4% 6%+ 2% 2% 2% 1%- 3% 3% 6% 3% 9% - 3% 2% 4% 6% -> mosty - budowa, modernizacja 2% 2% 2% 3% 2% 2% 2% 3% 3% 1% 3% 2% 2% - - - 3% 3% 3% - SPORT I REKREACJA 42% 45% 40% 46% 44% 43% 42% 36% 37% 45% 44% 40% 42% 34% 38% 56%+ 37% 39% 61%+ -> stadiony (Narodowy, na EURO itp.) - budowa, modernizacja, utrzymanie itp. 33% 36% 31% 34% 33% 34% 35% 28% 32% 36% 33% 30% 33% 29% 31% 46%+ 30% 31% 45% -> obiekty sportowe (ogólnie) - budowa, modernizacja itp. 6% 7% 5% 7% 6% 8% 5% 4% 2%- 7% 7% 6% 7% 9% 6% 8% 4% 4% 3% -> boiska, Orliki (budowa ogólnodostępnych boisk dla młodzieży) 6% 6% 5% 7% 7% 7% 5% 4% 4% 6% 6% 8% 5% - 6% 11% 6% 5% 15% -> hotele, ośrodki wypoczynkowe - budowa, modernizacja, rozwój turystyki itp. 1% 1% 0% - - 1% - 2% 1% 1% 0% 1% 0% 3% - 3% 1% - - -> place zabaw dla dzieci, parki linowe (budowa, modernizacja, utrzymanie) 1% 0% 1% 1% 0% 1% 2% 1% 1% 0% 2% 1% 1% - - - 1% 2% 3% - PRACA 22% 22% 21% 16%- 25% 26% 21% 20% 12%- 26% 22% 25% 25%+ 29% 19% 21% 21% 11%- 12% -> rolnictwo - pomoc dla rolników, dotacje na sprzęt, modernizacje gospodarstw itp. 7% 6% 8% 5% 10% 9% 7% 6% 4% 10% 7% 8% 8% 14% 6% 8% 6% 5% - -> szkolenia zawodowe, przekwalifikowania (dotowane, bezpłatne w Urzędach Pracy itp.) 5% 5% 5% 3% 8%+ 8% 3%- 4% 3% 4% 5% 9%+ 6% 11% - 6% 3% 2%- - -> wspomaganie i rozwój firm, przedsiębiorczości 5% 6% 3% 5% 4% 5% 5% 4% 2%- 6% 5% 5% 5% - 6% 3% 5% 1%- 6% -> rolnictwo - dopłaty bezpośrednie dla rolników indywidualnych 5% 5% 6% 3% 5% 7% 6% 6% 4% 7% 5% 5% 6% - 6% 3% 7% 1%- 6% -> aktywizacja zawodowa (bezrobotnych, kobiet, emerytów, młodzieży itp.) 3% 4% 3% 1% 6% 5% 2%- 2% 1%- 2% 3% 6% 4% 11% - 3% 2% - - -> komputeryzacja, cyfryzacja (ogólnie) 1% 1% 0% - 1% 1% 0% - - 0% 0% 2% 1% 3% - - - - - -> wspomaganie i rozwój indywidualnej działalności gospodarczej 1% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 2% - - - 2% 2% - - INFRASTRUKTURA MIEJSKA, WIEJSKA 11% 11% 10% 6%- 13% 12% 11% 12% 7%- 10% 12% 13% 12% 9% 19% 3%- 12% 7% 3%- -> miasto, gmina - ro- zwój, modernizacja, pop- rawa infrastruktury itp. Ogólnie 8% 9% 8% 5%- 9% 9% 8% 9% 4%- 9% 8% 11% 9% 6% 13% - 10% 6% - -> kanalizacja, wodocią- gi, ciepłownictwo - budo- wa, rozbudowa, modernizacja 1% 1% 0% 1% 1% 1% 0% - - - 1% 1% 1% 3% - - - - - -> ścieżki rowerowe (bu- dowa, modernizacja itp.) 1% 0% 1% 1% 0% 1% 1% - 1% 1% 1% - 1% - - 2% - 1% - -> komunikacja miejska - rozbudowa, nowy tabor, modernizacja itp. 1% 0% 1% - 1% - 1% 1% - - 1% 1% 1% - 6% - 1% - - - KOMUNIKACJA MIĘDZYMIASTOWA, MIĘDZYNARODOWA 9% 10% 9% 5%- 12% 9% 9% 9% 5%- 10% 9% 12% 10% 11% 13% 13% 8% 5% - -> kolej - rozbudowa i modernizacja sieci kolejowych 6% 7% 5% 3% 9% 5% 5% 5% 3% 4% 7% 8% 7% 9% 6% 6% 5% 3% - -> kolej - doposażenie, nowy tabor, modernizacja taboru 3% 3% 2% 2% 6%+ 2% 2% 1% 2% 2% 3% 3% 3% 3% 13% 2% 2% 1% - -> dworce kolejowe - budowa, remonty, modernizacja itp. 2% 1% 2% - 2% 2% 2% 1% - 3% 2% 2% 2% - - 6% 2% - - -> porty lotnicze - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 2% 1% 1% 2% 1% 2% 2% 1% 2% 1% 3% 2% 3% - - 2% 2% - -> komunikacja autobusowa - nowe linie, doposażenie, nowe autokary itp. 1% 1% 1% 1% 1% 2% 0% 2% 1% 2% 1% 1% 1% - 6% 2% 2% - - 154

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % - NAUKA, SZKOLNICTWO, OPIEKA NAD DZIEĆMI 9% 7%- 11%+ 10% 10% 10% 8% 9% 8% 6%- 8% 16%+ 10% 6% - 3%- 9% 10% 15% -> szkoły, centra edukacji itp. placówki edukacyjne - budowa, modernizacja 4% 3%- 6%+ 3% 4% 6% 5% 4% 4% 3% 4% 6% 5% 3% - 2% 5% 3% 6% -> wyposażenie placówek oświatowych (komputery, sprzęt, materiały dydaktyczne itp.) 4% 3% 5% 5% 5% 5% 2%- 5% 3% 2% 4% 8%+ 4% 6% - 2% 5% 4% 6% -> wyższe uczelnie (rozbudowa, remonty, doposażenie itp..) 2% 1% 2% - 3% 2% 1% 2% - 1% 2% 3% 2% 3% - 2% 2% 1% 3% -> nauka, technologia - pomoc w unowocześnianiu 1% 1% 1% 2% 1% - 0% 1% 2% - - 3% 1% - - - 1% 2% - - OCHRONA ŚRODOWISKA 7% 9% 6% 5% 9% 7% 6% 7% 6% 8% 6% 10% 8% 6% 19% 5% 7% 6% - -> akcje na rzecz ochrony środowiska (ogólnie) 4% 4% 3% 5% 4% 4% 5% 2% 2% 4% 4% 5% 4% 6% 6% - 4% 5% - -> oczyszczalnia ścieków - budowa, modernizacja itp. 3% 4% 2% 1% 5% 3% 1%- 4% 3% 2% 2% 5% 3% - 13% 3% 3% 1% - -> alternatywne źródła energii (biogaz, wiatrownie, baterie słoneczne itp.) 1% 1% 0% - 1% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% - - 2% - - - - BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE, PRZEMYSŁOWE 6% 7%+ 4%- 5% 3% 7% 6% 7% 2%- 8% 6% 4% 5% 9% 19% 2%- 8% 4% 3% -> inwestycje przemysłowe (różne) - budowa, modernizacja, tworzenie nowych miejsc pracy 5% 6% 3% 5% 3% 5% 5% 6% 2%- 6% 5% 4% 4% 6% 19% 2% 7% 4% 3% -> bloki mieszkalne - budowa nowych, remonty itp. 1% 1% 1% - - 2% 2% 1% - 2% 1% 1% 1% 6% - - 1% - - -> budynki biurowe - budowa, modernizacja itp. 1% 1% 1% - - 2% 2% 2% - 2% 1% 1% 1% 6% - - 2% - - - SŁUŻBA ZDROWIA 6% 5% 6% 7% 3% 4% 8%+ 4% 7% 7% 4% 5% 6% 11% 6% 3% 5% 7% 3% -> szpitale - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 2% 3% 3% 1%- 1% 4% 2% 4% 3% 1%- 3% 3% - - 2% 3% 1% 3% -> placówki służby zdro- wia (budowa, rozbudowa, modernizacja) 1% 1% 1% 1% 0% 1% 2% - 1% 1% 1% 1% 1% 3% - 2% - 2% - -> pomoc dla placówek służby zdrowia (finansowa, doposażenie, sprzęt medyczny itp.) 1% 1% 1% 2% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 6% - - 1% 3% - -> szpitale - doposażenie, sprzęt 1% 1% 1% 2% 0% - 1% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 3% - - 2% 1% 3% -> pomoc niepełnosprawnym - usuwanie barier, aktywizacja społeczna itp. 1% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 3% 6% - 1% 2% - - KULTURA 5% 5% 6% 5% 6% 6% 3% 7% 4% 2%- 6% 8% 6% 3% - 3% 5% 7% 3% -> ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych 4% 4% 3% 3% 4% 4% 3% 5% 3% 1%- 5% 5% 4% 3% - 2% 4% 4% 3% -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (pomoc ogólna, dofinansowanie itp) 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% 1% 1% 0% 1% 1% 1% - - 2% 1% 2% - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (budowa, remonty itp.) 1% - 1%+ - - 1% 0% 1% 1% 0% 0% 1% 1% - - - 1% - - - SŁUŻBY ADMINISTRACYJNE 1% 1% 1% 1% 1% 2% 2% - 1% 1% 1% 3% 1% 9% - - 1% - - -> reorganizacja struktury administracyjne, ułatwienia dla obywateli, otwarcie na świat 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% - 1% 1% 1% 2% 1% 9% - - 1% - - N= 954 468 486 149 212 164 266 163 178 211 381 184 518 35 16 63 195 94 33 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=954 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 155

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 19. Czy mógłby(mogłaby) Pan(i) wskazać przedsięwzięcia dofinansowane z Funduszy Europejskich w skali całej Polski? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) (pytanie otwarte) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % - BUDOWNICTWO DROGOWE 84% 87% 82% 87% 80% 80% 98%+ 77% 95%+ 99%+ 76% 81% 84% 77% 93% 88% 84% 83% 74% 81% 88% -> autostrady i drogi ekspresowe - budowa, modernizacja, remonty 56% 52%- 60% 60% 55% 57% 76%+ 53% 82%+ 76%+ 48% 34%- 74%+ 45% 63% 64% 58% 57% 16%- 53% 42% -> drogi (krajowe, gminne itp.) - budowa, modernizacja 45% 51%+ 35%- 48% 42% 51% 45% 47% 13%- 40% 38% 60%+ 23%- 49% 48% 38% 57%+ 31%- 65%+ 41% 50% -> obwodnica miasta - budowa, modernizacja 3% 3% 3% 1%- 5% 4% - 15%+ 10% 5% 4% - - 2% 4% 1% - 7% - - - -> mosty - budowa, modernizacja 2% 2% 2% 3% 3% 2% 2% 7% 5% - - 5% - 2% - 6% 1% - - - - - SPORT I REKREACJA 42% 39% 43% 47% 43% 40% 33% 60%+ 51% 39% 36% 49% 42% 49% 33% 51% 36% 38% 52% 26%- 46% -> stadiony (Narodowy, na EURO itp.) - budowa, modernizacja, utrzymanie itp. 33% 28%- 38% 35% 36% 36% 21%- 49%+ 46% 20%- 28% 42%+ 32% 26% 33% 48%+ 30% 31% 35% 19%- 42% -> obiekty sportowe (ogólnie) - budowa, modernizacja itp. 6% 7% 4% 6% 5% 1%- 7% 11% 5% 7% 6% 3%- 3% 17%+ - 4% 7% 10% 16% 4% - -> boiska, Orliki (budowa ogólnodostępnych boisk dla młodzieży) 6% 6% 6% 9% 4% 8% 7% 9% 15% 12% 4% 6% 3% 8% - 4% - - - 4% 8% -> hotele, ośrodki wypoczynkowe - budowa, modernizacja, rozwój turystyki itp. 1% - 1% 2% 0% 3% - - - - - 1% 3% - - - - - 3% - - -> place zabaw dla dzieci, parki linowe (budowa, modernizacja, utrzymanie) 1% 1% 1% 1% 0% - 3% 3% - - - - - 2% - - - 2% - 3% - - PRACA 22% 25% 19% 18% 22% 19% 5%- 11%- 36% 31% 20% 31%+ 16% 30% 7%- 29% 17% 17% 13% 28% 8%- -> rolnictwo - pomoc dla rolników, dotacje na sprzęt, modernizacje gospodarstw itp. 7% 8% 6% 6% 9% 8% 3% 5% 13% 8% 6% 8% 3% 8% 4% 16%+ - 12% - 10% 4% -> szkolenia zawodowe, przekwalifikowania (dotowane, bezpłatne w Urzędach Pracy itp.) 5% 4% 5% 4% 8%+ 4% - 1%- 8% 8% 2% 5% 6% 9% - 6% 6% - 3% 10% 4% -> wspomaganie i rozwój firm, przedsiębiorczości 5% 6%+ 4% 5% 1% 4% 2% 1%- 8% 3% 2% 13%+ - 8% - - 9% 2% 10% 3% - -> rolnictwo - dopłaty bezpośrednie dla rolników indywidualnych 5% 5% 5% 5% 6% 7% 2%- 3% 10% 9% 6% 5% - 8% 4% 4% 4% 2% 6% 6% 4% -> aktywizacja zawodowa (bezrobotnych, kobiet, emerytów, młodzieży itp.) 3% 3% 3% 2% 4% 3% - - 5% 7% 2% 4% 6% 6% - 6% 6% - - 2% - -> komputeryzacja, cyfryzacja (ogólnie) 1% 1% 0% - 0% 1% - - - 1% 2% 1% - 4% - - - - - - - -> wspomaganie i rozwój indywidualnej działalności gospodarczej 1% 2%+ 0% 1% 1% 1% - 1% - 1% 2% 2% 3% 2% - 1% 1% - - 3% - - INFRASTRUKTURA MIEJSKA, WIEJSKA 11% 10% 11% 13% 10% 25%+ 5% 16% 8% 11% 8% 6%- 13% 4%- 4% 9% 10% 5% 6% 13% 17% -> miasto, gmina ro- zwój, modernizacja, pop- 156odo infrastruktury itp. Ogólnie 8% 8% 8% 8% 8% 18%+ 5% 12% 8% 7% 4% 6% 13% - - 4% 9% 5% 6% 10% 17% -> kanalizacja, 156odociąg- gi, ciepłownictwo budo- wa, rozbudowa, modernizacja 1% 1% 1% - - 2% - 1% - - - - - 2% - - - - - 1% - -> ścieżki rowerowe (bu- dowa, modernizacja itp.) 1% 0% - 2% 0% 2% - 1% - - - - - - - 1% - - - 1% - -> komunikacja miejska rozbudowa, nowy tabor, modernizacja itp. 1% 1% 0% 1% 0% - - - - 3% 2% - - 2% - - - - - 1% - - KOMUNIKACJA MIĘDZYMIASTOWA, MIĘDZYNARODOWA 9% 6%- 11% 13% 9% 26%+ 5% 13% 3%- 3%- 22%+ 4%- 16% 11% 4% 7% 3%- - 6% 8% 4% -> kolej rozbudowa i modernizacja sieci kolejowych 6% 5% 6% 6% 7% 12%+ 2%- 8% 3% 3% 20%+ 3%- 13% 6% 4% 4% 1%- - 3% 6% 4% -> kolej - doposażenie, nowy tabor, modernizacja taboru 3% 3% 0%- 5% 3% 3% - 4% - 3% 8% 1% 6% 8% 4% 1% 1% - 3% 2% - -> dworce kolejowe - budowa, remonty, modernizacja itp. 2% 0%- 3% 5%+ 0%- 14%+ 2% - - - 2% - 6% - - - - - - - - -> porty lotnicze - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 0%- 4%+ 1% 1% 3% 3% 5% - - 2% 1% - 2% - 3% 1% - - - - -> komunikacja autobusowa - nowe linie, doposażenie, nowe autokary itp. 1% 1% - 4%+ - 4% - - - - - 1% - 4% - - - - 3% 2% - 156

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % - NAUKA, SZKOLNICTWO, OPIEKA NAD DZIEĆMI 9% 11% 4%- 4%- 15%+ 10% 10% 5% 3%- 8% 8% 7% 3% 19% - 19%+ 3%- 2%- 6% 18%+ 4% -> szkoły, centra edukacji itp. placówki edukacyjne - budowa, modernizacja 4% 4% 2%- 3% 8%+ 8% 7% 1%- - 5% 4% 5% - 6% - 9% 3% - 3% 6% - -> wyposażenie placówek oświatowych (komputery, sprzęt, materiały dydaktyczne itp.) 4% 3% 2%- 2%- 11%+ 8% 3% - - 4% 6% 2% 3% 9% - 10% 1% 2% - 6% 4% -> wyższe uczelnie (rozbudowa, remonty, doposażenie itp..) 2% 3%+ 0%- 1% 1% 1% 2% 1% 3% 1% 2% - - 11%+ - 1% - - 3% 1% - -> nauka, technologia - pomoc w unowocześnianiu 1% 2% - - 1% - - - - 1% - - - 4% - - - - - 6%+ - - OCHRONA ŚRODOWISKA 7% 8% 7% 8% 6% 14%+ 5% 3%- 23%+ 7% 4% 5% - 11% 4% 1% 10% 10% 6% 6% 4% -> akcje na rzecz ochrony środowiska (ogólnie) 4% 4% 3% 4% 3% 9% 2% 1% 13% 4% - 2% - 9% 4% - 6% 5% 3% 3% - -> oczyszczalnia ścieków - budowa, modernizacja itp. 3% 3% 3% 3% 2% 7% 3% 1% 8% 1% 2% 4% - 2% 4% - 7% 2% - 1% 4% -> alternatywne źródła energii (biogaz, wiatrownie, baterie słoneczne itp.) 1% 1% 0% 1% 0% - - - - 1% - 2% - - - 1% - - 3% 1% - - BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE, PRZEMYSŁOWE 6% 7% 4% 5% 5% - 3% 4% 3% 4% 2% 13%+ 6% 9% 4% 6% 6% - 3% 10% - -> inwestycje przemysłowe (różne) - budowa, modernizacja, tworzenie nowych miejsc pracy 5% 6% 3% 5% 4% - 3% 3% 3% 4% 2% 13%+ 3% 6% 4% 4% 4% - 3% 8% - -> bloki mieszkalne - budowa nowych, remonty itp. 1% 1% 2% - 1% - - 1% - - - 1% 3% 6% - 1% 1% - - 2% - -> budynki biurowe - budowa, modernizacja itp. 1% 1% 1% 1% 1% - 2% 1% - - - - 3% 6% - 1% 1% - - 3% - - SŁUŻBA ZDROWIA 6% 6% 5% 4% 7% 8% - 4% 3% 8% 4% 5% 3% 4% - 4% 3% 2% 3% 17%+ - -> szpitale - budowa, rozbudowa, modernizacja 2% 2% 3% 2% 3% 3% - 1% 3% 4% - 2% - - - 3% - - - 9%+ - -> placówki służby zdro- wia (budowa, rozbudowa, modernizacja) 1% 1% 0% 1% 1% 1% - 1% - 3% - 2% 3% - - - - - - 2% - -> pomoc dla placówek służby zdrowia (finansowa, doposażenie, sprzęt medyczny itp.) 1% 1% - 1% 3% - - - - 1% 4% 2% - - - - 1% 2% - 5% - -> szpitale - doposażenie, sprzęt 1% 1% 1% 1% 2% 2% - - 3% 1% - - - 2% - 3% - - - 2% - -> pomoc niepełnosprawnym - usuwanie barier, aktywizacja społeczna itp. 1% 2% 1% 1% 0% 2% - 3% - - - 2% - 2% - - 1% - 3% 2% - - KULTURA 5% 4% 6% 4% 7% 7% 3% 4% 13% 12% 4% - - 9% 4% 4% 6% 5% 6% 6% - -> ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych 4% 3% 6% 3% 3% 7% 3% 1% 5% 8% 4% - - 8% 4% 3% 1% 5% 3% 5% - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (pomoc ogólna, dofinansowanie itp) 1% 1% 0% 1% 1% - - 1% 8% 1% - - - - - 1% 1% - 3% - - -> placówki kulturalne - centra, kina, teatry itp. (budowa, remonty itp.) 1% - 0% 1% 1% - - - - 3% - - - - - - 3% - - 1% - - SŁUŻBY ADMINISTRACYJNE 1% 1% 2% 3% - 1% - 1% 5% - - 3% - - - - 1% - 6% 2% - -> reorganizacja struktury administracyjne, ułatwienia dla obywateli, otwarcie na świat 1% 1% 2% 3% - 1% - 1% 5% - - 3% - - - - 1% - 6% 1% - N= 954 376 218 158 202 91 58 75 39 75 50 112 31 53 27 69 69 42 31 108 24 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=954 (osoby, które wskazali jakiekolwiek przedsięwzięcie finansowane z Funduszy Europejskich) 157

5.3.6 Percepcja potencjalnych beneficjentów Funduszy Europejskich Najczęściej wskazywaną grupą potencjalnych beneficjentów Funduszy Europejskich w Polsce są firmy prywatne (45%), rolnicy (43%), a w następnej kolejności oraz władze samorządowe (39%). Relatywnie często wskazywane są: placówki edukacyjne (33%), osoby bezrobotne (31%), osoby planujące rozpocząć działalność gospodarczą (26%), placówki służby zdrowia (23%), ja sam jako mieszkaniec Polski (18%), organizacje pozarządowe (16%) oraz osoby niepełnosprawne (12%). W porównaniu z 2011 jest więcej wskazań na wszystkie wymienione grupy beneficjentów z wyjątkiem rolników, gdzie poziom wskazań jest ten sam. Wykres 79. Jakie grupy osób lub podmiotów mogą ubiegać się o dotację z Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 158

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Firmy prywatne to najczęściej wskazywana przez badanych grupa mogąca ubiegać się o Fundusze Europejskie w Polsce (45%). Przekonani o tym są istotnie częściej mężczyźni (48%), osoby w wieku 25-44 lat (po 53%), osoby z wykształceniem wyższym i średnim (po 52%), przedsiębiorcy (62%) i pracujący (51%), respondenci z największych miast (53%), mieszkańcy województw lubuskiego (70%) i mazowieckiego (60%). Opinię tę istotnie rzadziej deklarowały następujące grupy badanych: kobiety (43%), osoby najstarsze (32%), z wykształceniem podstawowym (34%), z wykształceniem zasadniczym (40%), emeryci/renciści (35%), osoby z miast do 49 tys. mieszkańców oraz osoby z województwa śląskiego (33%) oraz lubelskiego (30%). Przekonanie, że to rolnicy są grupą, która może ubiegać się o Fundusze Europejskie w Polsce, jest istotnie częściej wyrażane przez osoby z wykształceniem wyższym (49%), mieszkańców wsi (50%) oraz rolników (73%). Mieszkańcy województwa lubuskiego (90%), podkarpackiego (63%), lubelskiego (62%) i świętokrzyskiego (62%) również istotnie częściej wskazują na rolników jako tych, którzy mogą ubiegać się o Fundusze Europejskie w Polsce. Istotnie rzadziej tę odpowiedź dawały osoby z wykształceniem podstawowym (37%), respondenci z miast do 49 tys. (38%) i do 199 tys. (36%) oraz z województw: opolskiego (11%), zachodniopomorskiego (29%), małopolskiego (31%), dolnośląskiego (34%), śląskiego (35%) i mazowieckiego (36%). Władze samorządowe stoją wysoko w stworzonym przez badanych rankingu grup, które mogą ubiegać się o Fundusze Europejskie w Polsce. Istotnie częściej opinię tego typu wygłaszały osoby w wieku 25 34 lata (45%), osoby z wykształceniem wyższym (48%), osoby pracujące (43%) oraz badani z województw: podlaskiego (73%), lubuskiego (60%), świętokrzyskiego (55%), kujawskopomorskiego (51%), dolnośląskiego (50%) i lubelskiego (50%). Istotnie rzadziej odpowiedź tę wskazywały osoby najstarsze (31%), badani z wykształceniem podstawowym (31%), emeryci/renciści (32%), osoby z województw: małopolskiego (27%), warmińsko-mazurskiego (27%), śląskiego (30%) oraz mazowieckiego (32%). 159

Wykres 80. Jakie grupy osób lub podmiotów mogą ubiegać się o dotację z Funduszy Europejskich? (trzy najczęściej wybierane odpowiedzi) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 160

Wykres 81. Jakie grupy osób lub podmiotów mogą ubiegać się o dotację z Funduszy Europejskich? (trzy najczęściej wybierane odpowiedzi) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 161

5.3.7 Szanse uprawnionych na uzyskanie dofinansowania w ramach FE Zdaniem 38% badanych nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach FE. 32% respondentów deklaruje, że szanse dla wszystkich są takie same, natomiast nie wie tego 30% badanych. W porównaniu z 2011 wzrosła liczba osób, które nie wiedzą czy każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich. Zmniejszył się udział zarówno tych, którzy uważają, że wszyscy mają równe szanse, jak i tych, którzy tak nie sądzą. Wykres 82. Czy każdy uprawniony ma, Pana(i) zdaniem, takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 162

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Badani, w opinii których każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich, to istotnie częściej ludzie w wieku 25-34 lat (37%) i 35-44 (40%), z wykształceniem wyższym (42%), pracujący (38%), mieszkańcy wsi (36%), osoby z województwa dolnośląskiego (49%). Przekonanie, że nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania wyrażały istotnie częściej osoby w wieku 60 lat i więcej (42%), bezrobotni (50%), mieszkańcy województwa lubuskiego (55%) i małopolskiego (49%). Brakiem wiedzy na ten temat relatywnie częściej charakteryzowały się osoby w wieku 15-24 (36%) i osoby w wieku 60 lat i więcej (36%), osoby z wykształceniem podstawowym (39%), emeryci/renciści (36%), osoby z województwa świętokrzyskiego (55%) i śląskiego (43%). 163

Wykres 83. Czy każdy uprawniony ma, Pana(i) zdaniem, takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 164

Wykres 84. Czy każdy uprawniony ma, Pana(i) zdaniem, takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 165

5.3.8 Grupy osób/podmiotów, którym łatwiej jest otrzymać dofinansowanie Badanych, którzy deklarowali, że nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach FE, poproszono o wskazanie grup osób/podmiotów, którym ich zdaniem jest łatwiej otrzymać wsparcie. Zdaniem badanych są to przede wszystkim władze samorządowe (36%), rolnicy (28%), firmy prywatne (28%) oraz placówki edukacyjne (20%). Sami respondenci jako mieszkańcy Polski uzyskali 5% wskazań. 19% badanych nie potrafiło ocenić kwestii, komu łatwiej jest uzyskać dofinansowanie z FE. W porównaniu z wynikami z roku 2011 wzrósł odsetek osób wskazujących wszystkie wymienione na liście grupy beneficjentów z wyjątkiem odpowiedzi mnie samemu jako mieszkańcowi Polski (na poziomie z zeszłego roku). 166

Wykres 85. Skoro nie każdy ma równe szanse na uzyskanie dofinansowania, komu jest łatwiej je otrzymać? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=603 (2012), N=710 (2011),N=662 (2010), N=905(2009) (wyłącznie badani deklarujący, że nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich). A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 167

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Przekonanie o tym, że łatwiej dofinansowanie otrzymać władzom samorządowym, wyrażały istotnie częściej osoby z wykształceniem wyższym (48%), z województwa lubelskiego (62%) i kujawskopomorskiego (59%). Drugie (28%) co do wielkości wskazanie w kwestii grup osób/podmiotów, którym łatwiej jest otrzymać dofinansowanie, to rolnicy. Takie opinie częściej wyrażali badani w wieku 25-34 (36%), z województwa lubelskiego (49%) i kujawsko-pomorskiego (47%) i wielkopolskiego (42%). Również 28% respondentów wskazywało firmy prywatne jako podmioty, którym łatwiej jest otrzymać dofinansowanie. W tym przypadku istotnie częściej odpowiedź wskazali badani z województwa lubuskiego (50%) i mazowieckiego (40%). Placówki edukacyjne były relatywnie częściej wskazywane przez osoby z województwa pomorskiego (34%). 168

Wykres 86. Skoro nie każdy ma równe szanse na uzyskanie dofinansowania, komu jest łatwiej je otrzymać? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=603 (wyłącznie badani deklarujący, że nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich). 169

Wykres 87. Skoro nie każdy ma równe szanse na uzyskanie dofinansowania, komu jest łatwiej je otrzymać? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=603 (wyłącznie badani deklarujący, że nie każdy uprawniony ma takie same szanse na uzyskanie dofinansowania w ramach Funduszy Europejskich). 170

5.3.9 Ocena łatwości uzyskania dofinansowania z Unii Europejskiej Oceniając poziom łatwości / trudności w ubieganiu się o dofinansowanie z Unii Europejskiej, według 43% ankietowanych uzyskanie dofinansowania jest sprawą trudną (skumulowane odpowiedzi: bardzo trudno 13% oraz trudno 30%). 33% respondentów stoi na stanowisku, że uzyskanie dofinansowania czasem bywa trudne, a czasem łatwe. Zdaniem zaledwie 6% badanych dofinansowanie z UE uzyskać jest łatwo (skumulowane odpowiedzi: bardzo łatwo 0% oraz łatwo 6%). 18% badanych nie potrafiło ustosunkować się do tego pytania. W porównaniu do wyników z 2011 roku spadł odsetek osób twierdzących, że jest trudno uzyskać dofinansowanie z UE (spadek o 5pp). Natomiast wzrosła liczba osób, które twierdzą, że różnie raz łatwo, raz trudno (wzrost o 3pp) oraz osób nie wiedzących tego (wzrost o 4pp). Wykres 88. Czy Pana(i) zdaniem łatwo jest uzyskać dofinansowanie z Unii Europejskiej? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA 171

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Szczegółowe opinie związane z oceną łatwości uzyskania dofinansowania z Unii Europejskiej były rozpatrywane w podziale na 4 kategorie: łatwo (skumulowane odpowiedzi: bardzo łatwo i łatwo ); różnie; trudno (skumulowane odpowiedzi: bardzo trudno i trudno ) oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Tylko 6% badanych stało na stanowisku, że uzyskanie dofinansowanie z UE jest sprawą łatwą. Istotnie więcej osób przekonanych o łatwości uzyskania dofinansowania to mężczyźni (8%) oraz osoby z województwa mazowieckiego (11%). Odpowiedź różnie najczęściej wybierały osoby wieku 25-34 (38%) i 35-44 (43%), pracujący (37%) i przedsiębiorcy (49%), z wyższym wykształceniem (45%), osoby z województwa opolskiego (51%) i dolnośląskiego (46%). Przekonanie o tym, że uzyskanie dofinansowania jest sprawą trudną istotnie częściej deklarowały osoby z województwa podlaskiego (65%) i wielkopolskiego (60%). 172

Wykres 89. Czy Pana(i) zdaniem łatwo jest uzyskać dofinansowanie z Unii Europejskiej? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 173

Wykres 90. Czy Pana(i) zdaniem łatwo jest uzyskać dofinansowanie z Unii Europejskiej? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 174

5.3.10 Zamiar ubiegania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich 74% badanych nie zamierza ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich. Pozostałe osoby, które planują starać się o uzyskanie wsparcia w ramach FE, zamierzają zrobić to: osobiście (3%), w ramach prowadzenia firmy, działalności gospodarczej (3%), w ramach miejsca pracy (2%), w ramach instytucji publicznej (1%). Nie ma różnic w porównaniu z wynikami badania z 2011. Wykres 91. Czy zamierza Pan(i) ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2008 r. 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; 2006 r. 1023 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 175

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Istotnie częściej zamiar osobistego ubiegania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich deklarują rolnicy (31%) oraz osoby z województwa podkarpackiego (10%). Ubieganie się o wsparcie w ramach prowadzenia firmy, działalności gospodarczej istotnie częściej deklarują osoby w wieku 25 34 lat (5%) oraz przedsiębiorcy (25%). Ubieganie się o wsparcie w ramach instytucji publicznej istotnie częściej deklarują osoby z województwa zachodniopomorskiego (11%). 176

Wykres 92. Czy zamierza Pan(i) ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 177

Wykres 93. Czy zamierza Pan(i) ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 178

5.3.11 Deklarowane powody niestarania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich Podstawowym powodem, przez który badani nie zamierzają się starać o wsparcie w ramach FE, jest brak takiej potrzeby (69%). Inne powody to: niewiara w możliwość uzyskania wsparcia (11%), przekonanie o nienależeniu do grupy docelowej (11%). Pozostałe powody mające poniżej 10% wskazań: brak wiedzy o możliwościach uzyskania pomocy (8%), brak wiedzy o tym, jak ubiegać się o pomoc (7%), zbyt duża biurokracja (6%), brak potrzebnego wsparcia (3%), ryzyko z ewentualnym cofnięciem dotacji (2%) oraz ogólnie negatywna opinia o Funduszach (1%). Nie zmieniła się kolejność głównych powodów niestarania się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich w porównaniu z wynikami z roku 2011. Natomiast o 9pp zwiększył się odsetek respondentów, którzy nie zamierzają starać się o fundusze, gdyż nie mają potrzeby. Zmniejszył się odsetek o 6pp osób, które uważają, że nie są w grupie docelowej. Wykres 94. Dlaczego nie zamierza się Pan(i) starać o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=1187 (2012), N=1267 (2011), N=1151 (2010), N=1330 (2009), N=1676 (osoby, które nie zamierzają starać się o dofinansowanie z Unii Europejskiej) A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 179

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Większość badanych (69%), spośród osób nieplanujących zabiegania o środki z FE, jako powód braku takich planów podaje brak potrzeby są to relatywnie częściej osoby pracujące (72%), z województwa łódzkiego (85%). Niewiara w możliwość uzyskania wsparcia cechuje przede wszystkim osoby niepracujące (29%) bezrobotne (28%), oraz z województwa zachodniopomorskiego (50%). Przekonanie o tym, że nie są w grupie docelowej programów wspieranych z FE, prezentują przede wszystkim osoby w wieku 45-59 lat (15%) oraz emeryci/renciści (15%). 180

Wykres 95. Dlaczego nie zamierza się Pan(i) starać o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1187 (wyłącznie badani, którzy nie zamierzają ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich). 181

Wykres 96. Dlaczego nie zamierza się Pan(i) starać o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=1187 (wyłącznie badani, którzy nie zamierzają ubiegać się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich). 182

5.3.12 Uczestnictwo w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich 10% badanych zadeklarowało, że kiedykolwiek uczestniczyli w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystali z bezpłatnego lub dofinansowanego z Funduszy Europejskich szkolenia. Wykres 97. Czy kiedykolwiek uczestniczył(a) Pan(i) w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystał z bezpłatnego lub dofinansowanego z FE szkolenia? Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 183

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Kiedykolwiek uczestniczyły w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystały z bezpłatnego lub dofinansowanego z FE szkolenia relatywnie częściej: osoby w wieku 25-34 lata (15%), osoby w wieku 35-44 lata (16%), osoby z wykształceniem wyższym (20%), osoby pracujące (12%), przedsiębiorcy (38%), rolnicy (46%), a także mieszkańcy województwa podkarpackiego (23%). 184

Wykres 98. Czy kiedykolwiek uczestniczył(a) Pan(i) w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystał z bezpłatnego lub dofinansowanego z FE szkolenia? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 185

Wykres 99. Czy kiedykolwiek uczestniczył(a) Pan(i) w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich lub korzystał z bezpłatnego lub dofinansowanego z FE szkolenia? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 186

5.4 Tożsamość Funduszy Europejskich 5.4.1 Znajomość logo Narodowej Strategii Spójności Rys. Logo pokazywane respondentom w trakcie badania Respondentom pokazywano logo Narodowej Strategii Spójności. Prawie połowa badanych (49%) spotkała się ze znakiem Narodowej Strategii Spójności, co oznacza wzrost odsetka osób znających logo NSS w porównaniu do pomiaru w 2011 r. (o 17pp). Jedynie 1% badanych nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. W latach 2007-2012 z roku na rok wzrasta odsetek osób znających znak NSS wśród mieszkańców Polski (z wyjątkiem 2011). Wykres 100. Czy widział(a) Pan(i) wcześniej ten znak? (logo Narodowej Strategii Spójności) (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E) (F) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA;2008 r.- 2019 mieszkańców Polski,PAG Uniconsult, Pentor; 2007 1030 mieszkańców Polski, Research Internetional Pentor 187

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Osoby deklarujące znajomość logo Narodowej Strategii Spójności to istotnie częściej mężczyźni (52%), ludzie w wieku 25-34 lat (61%) oraz 35-44 (58%), osoby z co najmniej średnim wykształceniem (średnie 53%, wyższe 68%), pracujące (57%), mieszkające na wsi (52%) oraz osoby z województw: podkarpackiego (69%), wielkopolskiego (66%), lubuskiego (65%), podlaskiego (64%), lubelskiego (59%). Osoby, które nie znały logo Narodowej Strategii Spójności, to istotnie częściej kobiety (53%), najstarsi respondenci (w wieku 60 lat i więcej - 65%), z wykształceniem podstawowym (61%) oraz zasadniczym (60%), emeryci/renciści (66%) oraz niepracujący (65%), z województwa śląskiego (69%), zachodniopomorskiego (67%), świętokrzyskiego (63%) i łódzkiego (62%). 188

Wykres 101. Czy widział(a) Pan(i) wcześniej ten znak? (logo Narodowej Strategii Spójności) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 189

Wykres 102. Czy widział(a) Pan(i) wcześniej ten znak? (logo Narodowej Strategii Spójności) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 190

5.4.2 Miejsca, w których badani widzieli logo Narodowej Strategii Spójności Zdecydowana większość respondentów, którzy zadeklarowali znajomość logo NSS widziało ten znak w telewizji (59% badanych). Nieco więcej niż co czwarty badany (27%) widział je na plakatach. W prasie i w urzędach (poza urzędami pracy) spotkało się z nim po 21% badanych. Na billboardach oraz na ulotkach po 15%, w Internecie 12% badanych. Inne miejsca/sposoby z dotarciem z komunikacją były wskazywane przez mniej niż 10% badanych. 8% badanych nie potrafiło udzielić odpowiedzi na to pytanie. Patrząc na wyniki z okresu 2007-2012 widać wyraźnie, że telewizja jest najczęściej wskazywanym kontaktem z logo NSS. W porównaniu do 2011 r. wzrosły odsetki wskazań respondentów, którzy zadeklarowali, że zetknęli się ze znakiem NSS: na plakatach, w prasie, w urzędach, na billboardach oraz na ulotkach. Wykres 103. Gdzie widział(a) Pan(i) ten znak? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=583 ( 2010), N=473 (2009) (wyłącznie badani, którzy widzieli wcześniej logo Narodowej Strategii Spójności). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 191

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Telewizję jako miejsce spotkania z logo NSS relatywnie częściej wskazywały mieszkańcy województwa wielkopolskiego (81%). Plakaty częściej były wskazywane przez mieszkańców województwa lubuskiego (50%) i podkarpackiego (40%). Prasę relatywnie częściej wskazywały: osoby z wykształceniem wyższym (30%) oraz przedsiębiorcy (40%). W urzędach (bez urzędów pracy) istotnie częściej z logo NSS spotykały się: osoby z wyższym wykształceniem (29%), przedsiębiorcy (53%), rolnicy (50%), a także mieszkańcy województwa lubelskiego (38%) i podlaskiego (37%). 192

Wykres 104. Gdzie widział Pan ten znak? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=785 (wyłącznie badani, którzy widzieli wcześniej logo Narodowej Strategii Spójności). 193

Wykres 105. Gdzie widział Pan ten znak? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 194

5.4.3 Znajomość nazwy Narodowa Strategia Spójności Prawie co trzeci respondent (31%) zadeklarował, iż zna nazwę Narodowa Strategia Spójności. Ponad połowa badanych nigdy się z tą nazwą nie spotkała (56%), a 13% osób nie potrafiło udzielić odpowiedzi na to pytanie. W porównaniu z badaniem z roku 2011 wzrosła liczba osób, które spotkały się z nazwą Narodowa Strategia Spójności (wzrost o 7pp). Wykres 106. Czy spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) (E) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 195

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Osoby, które wskazywały, że spotkały się z nazwą Narodowa Strategia Spójności rekrutują się częściej spośród mężczyzn (36%), osób młodych w wieku 25-34 lat (44%), 35-44 (38%), z wykształceniem wyższym (51%), osób pracujących (40%), z miast 50-199 tys. mieszkańców (39%), z województwa lubuskiego (53%), dolnośląskiego (48%), podkarpackiego (44%) i wielkopolskiego (41%). Osoby nie znające nazwy Narodowa Strategia Spójności to istotnie częściej osoby najstarsze (68%), z wykształceniem podstawowym (67%) oraz zasadniczym zawodowym (62%), emeryci/renciści (70%) oraz bezrobotni (69%), z województwa świętokrzyskiego (70%), małopolskiego (68%) i łódzkiego (65%). 196

Wykres 107. Czy spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 197

Wykres 108. Czy spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 198

5.4.4 Miejsca, w których badani spotkali się z nazwą Narodowa Strategia Spójności Większość badanych (75%), którzy zetknęli się z nazwą Narodowa Strategia Spójności, wskazało telewizję jako miejsce, gdzie się z nią spotkali. Ponad jedna trzecia spotkała się z nazwą na plakatach (34%), nieco mniej w prasie (30%). Co czwarty spotkał się z nazwą Narodowej Strategii Spójności w urzędach (25%), co piąty na billboardach (21%), na ulotkach (19%), w Internecie (17%). Pozostałe źródła informacji o nazwie zostały wymienione przez mniej niż 10% badanych. Porównując wyniki z poprzednich pomiarów widać wyraźnie, że telewizja jest najważniejszym źródłem kontaktu z nazwą Narodowa Strategia Spójności. W porównaniu z 2011 r. wzrósł odsetek wskazań na plakaty, prasę, urzędy, billboardy oraz ulotki. Wykres 109. Gdzie spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA; 2007 1030 mieszkańców Polski, Research International Pentor; N=500 (2012), N=382 (2011), N=382 ( 2010), N=393 (2009) N=53 (2007) (wyłącznie badani, którzy spotkali się z nazwą NSS ); A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 199

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Telewizję jako miejsce spotkania z nazwą NSS relatywnie częściej wskazywały: osoby w wieku 60 lat i więcej (90%), osoby z wykształceniem podstawowym (85%), osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (84%), emeryci i renciści (85%), uczniowie i studenci (85%), a także mieszkańcy województwa wielkopolskiego (97%). Plakaty częściej były wskazywane przez: osoby z wykształceniem wyższym (45%), mieszkańców województwa lubelskiego (53%), opolskiego (69%). Prasę relatywnie częściej wskazywały: osoby z wykształceniem wyższym (39%), mieszkańcy miast 50-199 tys. mieszkańców (39%), a także mieszkańcy województwa mazowieckiego (47%) i zachodniopomorskiego (65%). W urzędach (bez urzędów pracy) istotnie częściej z nazwą spotykały się: osoby z wyższym wykształceniem (36%), przedsiębiorcy (62%), rolnicy (63%), a także mieszkańcy województwa podkarpackiego (43%). 200

Wykres 110. Gdzie spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=500 (wyłącznie badani, którzy spotkali się z nazwą Narodowa Strategia Spójności ). 201

Wykres 111. Gdzie spotkał(a) się Pan(i) z nazwą Narodowa Strategia Spójności? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 202

5.5 Oceny i oczekiwania wobec treści i formy przekazu 5.5.1 Wykorzystanie poszczególnych źródeł informacji i promocji Informacje o Funduszach Europejskich mieszkańcy Polski zdecydowanie najczęściej czerpali najczęściej z telewizji (41%). Następnie wskazywana jest prasa (16%), znajomi i rodzina (12%), reklamy (11%) i ulotki (10%). Rzadziej źródłem takich informacji były: audycje radiowe (7%), Internet (4%). Jeszcze rzadziej wymieniano: szkolenia (3%), punkty informacyjne/ konsultacyjne (3%), doradców/ firmy doradcze (1%), a także podręczniki i kompendia wiedzy (1%). Ponad jedna trzecia resondentów w ogóle nie poszukuje informacji o Funduszach Europejskich (36%). W porównaniu z trzema poprzednimi latami zmniejszył się odsetek badanych czerpiących informacje o Funduszach Europejskich z telewizji. Odsetki respondentów pozyskujących informacje z prasy i radia są podobne jak przed rokiem, jednak niższe niż w 2009 i 2008 roku. Natomiast odsetki osób, które otrzymują informacje o Funduszach od rodziny i znajomych lub z reklam jest wyższy niż w 2011 i 2009 i porównywalny z 2010 i 2008.. Istotnie niższy niż przed rokiem jest odsetek badanych czerpiących informacje o Funduszach Europejskich z Internetu. Pozostałe wyniki nie zmieniły się istotnie w porównaniu z poprzednimi badaniami. 203

Wykres 112. Z jakich źródeł dotychczas czerpał(a) Pani informacje odnośnie Funduszy Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA;2008 r.- 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 204

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Audycje telewizyjne są relatywnie częściej wskazywane przez osoby w wieku 25-34 lat (47%), osoby z wykształceniem wyższym (52%), osoby pracujące (44%), mieszkańców miast do 49 tys. mieszkańców (47%) oraz mieszkańców województw: dolnośląskiego (50%), lubuskiego (63%), łódzkiego (52%) oraz świętokrzyskiego (55%). Z prasy jako źródła informacji o FE relatywnie częściej korzystają osoby w wieku 25-34 lat (20%), osoby z wykształceniem wyższym (26%), osoby pracujące (20%), a także mieszkańcy województw: łódzkiego (25%) oraz zachodniopomorskiego (37%). Rodzinę, znajomych jako źródła informacji o FE relatywnie częściej wskazują rolnicy (35%), mieszkańcy wsi (14%), a także mieszkańcy województw: lubelskiego (24%), lubuskiego (33%), mazowieckiego (17%) oraz warmińsko-mazurskiego (38%). Na reklamy jako źródło informacji o Funduszach Europejskich relatywnie częściej wskazują: osoby w wieku 25-34 lat (16%), osoby pracujące (14%), a także mieszkańcy województwa kujawskopomorskiego (22%). 205

Wykres 113. Z jakich źródeł dotychczas czerpał(a) Pani informacje odnośnie Funduszy Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 206

Wykres 114. Z jakich źródeł dotychczas czerpał(a) Pani informacje odnośnie Funduszy Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 207

5.5.2 Ocena preferencji wobec poszczególnych źródeł Badani najczęściej wskazują na audycje telewizyjne (29%) jako główne źródło, z którego chcieliby czerpać w przyszłości informacje na temat Funduszy Europejskich. Prawie co szósty badany (13%) chciałby takie informacje zdobywać również z prasy. Źródła te są również obecnie najczęściej wykorzystywane do poszukiwania informacji o FE. Reszta wskazań jest poniżej 10%. Porównując wyniki z badaniem z 2011 r. nie ma różnic istotnych statystycznie z wyjątkiem: reklam (wzrost o 4pp) i Internetu (spadek o 7pp). Wykres 115. Skąd, z jakich źródeł chciał(a)by Pan(i) w przyszłości czerpać informacje o Funduszach Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA;2008 r.- 2019 mieszkańców Polski, PAG Uniconsult, Pentor; A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 208

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Audycje telewizyjne jako preferowane źródło wiedzy na temat Funduszy Europejskich w przyszłości relatywnie częściej wskazują osoby w wieku 25-34 lat (36%), osoby z wykształceniem wyższym (38%), osoby pracujące (32%), mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców (38%), a także mieszkańcy województwa dolnośląskiego (42%), podkarpackiego (47%) oraz świętokrzyskiego (47%). Prasa jako preferowane źródło wiedzy o Funduszach Europejskich w przyszłości, wskazują istotnie częściej osoby w wieku 25-34 lat (19%), osoby z wykształceniem wyższym (26%), osoby pracujące (15%), mieszkańcy miast 50 do 199 tys. mieszkańców (18%), a także mieszkańcy województwa podkarpackiego (22%) oraz zachodniopomorskiego (29%). 209

Wykres 116. Skąd, z jakich źródeł chciał(a)by Pan(i) w przyszłości czerpać informacje o Funduszach Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 210

Wykres 117. Skąd, z jakich źródeł chciał(a)by Pan(i) w przyszłości czerpać informacje o Funduszach Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 211

5.5.2.1 Oczekiwane informacje na temat Funduszy Europejskich Z telewizji, radia, Internetu i prasy respondenci spontanicznie najczęściej wymieniają, że chcieliby dowiadywać się o następujących kwestiach: jak pozyskać fundusze / dotacje, na jakich warunkach (47%), na co są przekazywane Fundusze (37%), ogólne informacje o Funduszach (34%), kto może pozyskać fundusze (32%), informacja jakie inwestycje zostały wykonane z Funduszy (18%) oraz o kwotach wydanych (17%). Nieco rzadziej badani wymieniali: formalności (9%), szczegółowe informacje na temat funduszy (7%) oraz gdzie złożyć wniosek, zasięgnąć informacji (5%). W porównaniu do poprzedniego roku jest istotnie więcej wymienianych rodzajów informacji z wyjątkiem informacji dotyczących formalności i miejsca złożenia wniosku, zasięgnięcia informacji (ten sam poziom co w 2011 r.). Mniejsza liczba osób niż w 2011 r. oczekuje szczegółowych informacji. Wykres 118. Powiedział(a) Pan(i), że chciał(a)by czerpać wiedzę o Funduszach Europejskich z.... Czego konkretnie chciał(a)by Pan(i) się z nich dowiedzieć? (pytanie otwarte) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. n=577 (2012), n=634 (2011) (osoby, które chciałyby czerpać wiedzę z audycji telewizyjnych, z prasy, z Internetu lub ze stron intenetowych) 212

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: To, jak pozyskać fundusze, jest częściej niż dla pozostałych respondentów interesujące dla mężczyzn (52%), osób pracujących (52%), przedsiębiorców (70%), rolników (75%). Natomiast rzadziej dla kobiet (44%), osób w wieku 60 lat i więcej (37%), emerytów i rencistów (32%), uczniów i studentów (31%) oraz mieszkańców województwa mazowieckiego (23%). To, na co są przekazywane Fundusze, relatywnie częściej interesuje 35-44-latków (47%), osoby pracujące (42%) oraz mieszkańców województwa śląskiego (50%). Z kolei mniej te kwestie interesują osoby w wieku 60 lat i więcej (26%), emerytów i rencistów (27%) oraz mieszkańców województwa dolnośląskiego (23%) oraz województwa zachodniopomorskiego (17%). Tym, kto może pozyskać fundusze częściej od innych interesują się mieszkańcy województwa podlaskiego (64%) oraz województwa wielkopolskiego (48%). Mniej interesujące jest to dla osób w wieku 60 lat i więcej (22%), emerytów i rencistów (21%) oraz mieszkańców województwa łódzkiego (18%) i mazowieckiego (20%). O tym jakie inwestycje już wykonano istotnie częściej interesuje mieszkańców województwa łódzkiego (39%). O formalnościach relatywnie częściej mówią osoby w wieku 25-34 lat (15%). O tym gdzie należy złożyć wnioski, zasięgnąć informacji wspominają mieszkańcy województwa lubelskiego (19%). 213

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 20. Powiedział(a) Pan(i), że chciał(a)by czerpać wiedzę o Funduszach Europejskich z... Czego konkretnie chciał(a)by Pan(i) się z nich dowiedzieć? (pytanie otwarte) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa jak pozyskać fundusze \ dotacje - warunki % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 47% 52%+ 44%- 41% 53% 54% 49% 37%- 44% 49% 47% 50% 52%+ 70%+ 75%+ 59% 32%- 31%- 42% na co są przekazywane 37% 40% 34% 38% 41% 47%+ 32% 26%- 31% 34% 40% 38% 42%+ 52% 50% 24% 27%- 31% 21% wiedza ogólna 34% 31% 37% 28% 33% 32% 39% 35% 27% 37% 38% 31% 34% 30% 8%- 43% 39% 32% 21% kto może pozyskać fundusze 32% 32% 32% 40% 35% 38% 30% 22%- 31% 29% 35% 30% 34% 30% 25% 38% 21%- 42% 42% jakie inwestycje zrobiono 18% 19% 17% 11%- 13% 19% 22% 24% 19% 15% 17% 21% 18% 13% 17% 19% 24% 10%- 11% kwota funduszy 17% 20% 15% 10%- 15% 18% 20% 21% 12% 23% 16% 18% 18% 22% - 22% 20% 8%- 11% formalności 9% 11% 8% 10% 15%+ 4%- 8% 6% 4%- 6% 11% 12% 11% 9% - 16% 4%- 8% 5% wszystkie - szczegółowe informacje gdzie złożyć wnioski, zasięgnąć informacji 7% 6% 9% 10% 10% 8% 7% 2%- 3%- 8% 10% 7% 9% 13% - 3% 4%- 6% 21% 5% 4% 6% 5% 7% 5% 5% 2%- 4% 6% 4% 7% 6% - - 5% 3% 6% 5% nie wiem, trudno powiedzieć 8% 7% 10% 12% 7% 7% 6% 12% 14% 8% 7% 7% 7% - 8% 8% 12% 15% 5% N= 577 260 317 81 145 97 148 106 105 103 231 138 315 23 12 37 109 62 19 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. n=561 (osoby, które chciałyby czerpać wiedzę z audycji telewizyjnych, z prasy, z Internetu lub ze stron intenetowych) 214

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 21. Powiedział(a) Pan(i), że chciał(a)by czerpać wiedzę o Funduszach Europejskich z... Czego konkretnie chciał(a)by Pan(i) się z nich dowiedzieć? (pytanie otwarte) Wielkość miejscowości Województwo jak pozyskać fundusze \ dotacje - warunki % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 47% 51% 47% 47% 42% 57% 57% 61% 47% 48% 46% 23%- 32% 47% 45% 57% 52% 60% 52% 45% 44% na co są przekazywane 37% 39% 33% 41% 36% 23%- 48% 48% 40% 24% 39% 37% 26% 33% 36% 37% 50%+ 47% 31% 53%+ 17%- wiedza ogólna 34% 33% 33% 39% 32% 43% 39% 35% 20% 27% 26% 22%- 26% 22% 50% 47% 41% 47% 38% 33% 42% kto może pozyskać fundusze 32% 34% 29% 35% 32% 26% 43% 42% 40% 18%- 24% 20%- 37% 43% 64%+ 37% 22% 40% 24% 48%+ 28% jakie inwestycje zrobiono 18% 18% 18% 19% 16% 17% 4%- 16% 40% 39%+ 30% 25% 16% 20% 9% 3%- 7%- 20% 7%- 15% 14% kwota funduszy 17% 15% 16% 23% 17% 21% - 6%- 27% 30% 28% 12% 16% 20% 5%- 7%- 13% 17% 14% 23% 28% formalności 9% 8% 5%- 14% 12% 11% 4% 19% 13% 6% 15% 8% 11% 8% 5% 13% 7% 3% 3% 10% 6% wszystkie - szczegółowe informacje gdzie złożyć wnioski, zasięg nąć informacji nie wiem, trudno powiedzieć 7% 6% 7% 8% 10% 13% 4% 16% - 6% 7% 3%- - 8% - 10% 13% 17% 3% 8% - 5% 7% 3% 6% 4% 4% 9% 19%+ - 6% 2% 6% 5% 2% 5% - 2% 17% 3% 3% 3% 8% 8% 9% 6% 10% 15% 13% 3% 7% 9% 2%- 12% 11% 6% 5% - 11% - 14% 8% 14% N= 577 189 168 99 121 53 23 31 15 33 46 65 19 51 22 30 54 30 29 40 36 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. n=561 (osoby, które chciałyby czerpać wiedzę z audycji telewizyjnych, z prasy, z Internetu lub ze stron intenetowych) 215

5.5.3 Przyczyny, dla których badani nie zamierzają poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich Respondenci, którzy nie zamierzają poszukiwać informacji na temat FE wskazywali różne przyczyny. Najczęściej jest to brak potrzeby (58%) oraz brak zainteresowania tą tematyką (22%). Pozostałe wskazania uzyskały mniej niż 10% odpowiedzi. W porównaniu do wskazań w 2011 r. jest mniej osób wskazujących brak potrzeby (spadek o 5pp) oraz brak zainteresowania (spadek o 11pp). Wykres 119. Dlaczego nie zamierza Pan(i) poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA N=662 (2012), N=673 (N=2011), N=350 (2010), N=276 (2009), N=444 (2008) (wyłącznie badani niezamierzający poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich). A,B,C,D,E oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009, E-2008) oznacza wartość istotnie wyższą 216

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Brak potrzeby jako powód nieposzukiwania informacji o Funduszach Europejskich istotnie częściej występuje wśród kobiet (62%), osób w wieku 45-59 lat (65%) oraz osób z wykształceniem wyższym (69%). 217

Wykres 120. Dlaczego nie zamierza Pan(i) poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=662 (wyłącznie badani niezamierzający poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich) 218

Wykres 121. Dlaczego nie zamierza Pan(i) poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. N=662 (wyłącznie badani niezamierzający poszukiwać informacji o Funduszach Europejskich). 219

5.5.4 Potrzeby informacyjne na temat Funduszy Europejskich Spośród wymienionych w badaniu typów informacji respondenci za interesujące najczęściej uznają informacje o inwestycjach, które są realizowane z Funduszy Europejskich (71% - 20% bardzo i 51% raczej ) oraz informacje o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (65% - 17% bardzo i 48% raczej ). Tylko nieznacznie rzadziej jako interesujące oceniane są pozostałe typy informacji wymienione w pytaniu: informacje o tym, ile pieniędzy z Funduszy Europejskich pozostało oraz ile już zostało wydane (63% - 17% bardzo i 46% raczej ); informacje o szkoleniach, kursach itp. finansowanych z Funduszy Europejskich (63% - 20% bardzo i 43% raczej ), a także informacje o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich (63% - 17% bardzo i 45% raczej ). W porównaniu do 2011 roku nie ma różnic istotnych statystycznie w poziomie zainteresowania wszystkimi wymienionymi typami informacji o Funduszach Europejskich (traktowane łącznie jako bardzo interesujące i raczej interesujące ). Informacje o inwestycjach, które są realizowane z Funduszy Europejskich, są aktualnie rzadziej niż w 2011 roku oceniane jako bardzo interesujące (spadek o 3pp), raczej nieinteresujące (spadek o 3pp) i zdecydowanie nieinteresujące (spadek o 3pp), a częściej jako raczej interesujące (wzrost o 6pp). Nastąpił wzrost odsetka tych, którzy mieli problemy z oceną (o 3pp). Informacje o tym, kto i na co może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich, są aktualnie rzadziej niż w 2011 roku oceniane jako bardzo interesujące (spadek o 4pp), natomiast częściej jako raczej interesujące (o 3pp). Nastąpił wzrost odsetka tych, którzy mieli problemy z oceną (o 4pp). Informacje o tym, ile pieniędzy z Funduszy Europejskich pozostało oraz ile już zostało wydane, są aktualnie rzadziej niż w 2011 roku oceniane jako bardzo interesujące (o 4pp), zdecydowanie nieinteresujące (o 3pp). Jednocześnie zwiększył się odsetek osób, które są zdania, że temat ten jest raczej interesujący (o 4pp). Nastąpił wzrost odsetka tych, którzy mieli problemy z oceną (o 4pp). Informacje o szkoleniach, kursach itp. finansowanych z Funduszy Europejskich, są aktualnie rzadziej niż w 2011 roku oceniane jako bardzo interesujące (o 3 pp), raczej nieinteresujące (o 3pp), zdecydowanie nieinteresujące (o 3 pp), a częściej raczej interesujące (o 5pp). Nastąpił wzrost odsetka tych, którzy mieli problemy z oceną (o 4pp). Informacje o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich, są są aktualnie rzadziej niż w 2011 roku oceniane jako bardzo interesujące (o 3pp), natomiast częściej jako raczej interesujące (o 4pp). Nastąpił wzrost odsetka tych, którzy mieli problemy z oceną (o 4pp). 220

Wykres 122. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA A,B,C,D oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010, D-2009) oznacza wartość istotnie wyższą 221

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Wyniki dotyczące zainteresowania poszczególnymi rodzajami informacji związanych z tematyką Funduszy Europejskich były analizowane w 3 kategoriach: interesujące (suma odpowiedzi bardzo interesujące i raczej interesujące), nieinteresujące (suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej nieinteresujące), oraz trudno powiedzieć. Osoby w wieku 25-34 lat relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (79%); o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (78%); o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich (77%); o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (76%) oraz o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (71%). Osoby w wieku 35-44 lat relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o szkoleniach / kursach dofinansowanych z FE (74%). Osoby z wykształceniem wyższym relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (81%); na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (81%); o tym, gdzie szukać bliższych informacji (78%): o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (77%) oraz o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (76%). Osoby pracujące relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (76%); o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (73%); o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (73%); o tym, gdzie szukać bliższych informacji (71%) oraz o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (70%). Przedsiębiorcy relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (81%); na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (81%) oraz o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (60%). Mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (70%). Mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (77%); o tym, ile pieniędzy z FE 222

pozostało oraz ile zostało wydanych (71%); o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (71%) o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich (67%), Mieszkańcy województwa mazowieckiego relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskichv(76%); o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (71%), o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich (70%) oraz o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (70%) Mieszkańcy województwa podlaskiego relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (86%); na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (85%); o tym, gdzie szukać bliższych informacji o Funduszach Europejskich (84%); o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (75%), Mieszkańcy województwa warmińsko-mazurskiego relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami o tym, ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile zostało wydanych (62%). Mieszkańcy województwa lubuskiego relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (95%) oraz o szkoleniach/kursach dofinansowanych z FE (76%) Mieszkańcy województwa podkarpackiego relatywnie częściej wyrażają zainteresowanie informacjami na temat przedsięwzięć, które są realizowane z FE (88%) 223

Wykres 123. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z Funduszy Europejskich (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 224

Wykres 124. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym, kto, na co i jak może uzyskać dotację z FE (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 225

Wykres 125. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym gdzie szukać najbliższych informacji (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 226

Wykres 126. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym gdzie szukać najbliższych informacji (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 227

Wykres 127. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile już zostało wydane (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 228

Wykres 128. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o tym ile pieniędzy z FE pozostało oraz ile już zostało wydane (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 229

Wykres 129. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o przedsięwzięciach, które są realizowane z Funduszy Europejskich (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 230

Wykres 130. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o przedsięwzięciach, które są realizowane z Funduszy Europejskich (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 231

Wykres 131. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o szkoleniach, kursach itp. finansowanych z FE, w których mógłbym wziąć udział (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 232

Wykres 132. Które z wymienionych typów informacji dotyczących Funduszy Europejskich są dla Pana(i) interesujące? o szkoleniach, kursach itp. finansowanych z FE, w których mógłbym wziąć udział (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 233

5.5.5 Ocena ilości informacji o Funduszach Europejskich Opinie na temat ilości informacji o Funduszach Europejskich są podzielone 43% mieszkańców Polski uważa, że jest ich optymalna ilość, a 35%, że jest ich zbyt mało. Jedynie dwóch na stu (2%) badanych ocenia, że informacji o Funduszach Europejskich jest zbyt dużo. W porównaniu z 2011 jest mniej wskazań na jest ich zbyt mało (o 5pp) i więcej na trudno powiedzieć (o 4pp). Odsetek osób, które uważają, że informacji o Funduszach jest zbyt mało, zmniejsza się systematycznie od 2009. Wykres 133. Czy Pana(i) zdaniem generalnie informacji o Funduszach Europejskich jest zbyt mało, zbyt dużo, czy optymalna ilość? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 234

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Opinie związane z ilością informacji o Funduszach Europejskich analizowano w podziale na 4 kategorie: informacji jest zbyt dużo ; jest optymalna ilość informacji ; jest ich zbyt mało oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Najwięcej badanych jest przekonanych o tym, że ilość informacji na temat Funduszy Europejskich jest optymalna (43%). Istotnie częściej takiej odpowiedzi udzielali respondenci pracujący (46%), mieszkańcy województwa pomorskiego (67%) i mazowieckiego (55%). Respondenci według których ilość informacji jest zbyt mało rekrutują się częściej spośród osób w wieku 35-44 (42%), osób z wykształceniem wyższym (44%), przedsiębiorców (49%), respondentów z miast z liczbą mieszkańców pomiędzy 50 a 199 tys. mieszkańców (41%) oraz do 49 tys. mieszkańców (39%), z województw lubelskiego (50%), podlaskiego (49%), podkarpackiego (47%), zachodniopomorskiego (47%). 235

Wykres 134. Czy Pana(i) zdaniem generalnie informacji o Funduszach Europejskich jest zbyt mało, zbyt dużo, czy optymalna ilość? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 236

Wykres 135. Czy Pana(i) zdaniem generalnie informacji o Funduszach Europejskich jest zbyt mało, zbyt dużo, czy optymalna ilość? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 237

5.5.6 Ocena trudności uzyskania rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich Badani zostali poproszeni o ocenę dostępności rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich. Oceny dokonywali na skali bardzo trudno, dość trudno, średnio, dość łatwo, bardzo łatwo oraz trudno powiedzieć. Największy odsetek badanych (48%) wskazał odpowiedź, że średnio (ani za trudno ale też i nie łatwo) jest uzyskać dobre informacje o FE. Prawie jedna czwarta respondentów (24%) postrzega wyraźne trudności w uzyskaniu rzetelnych i dokładnych informacji. W porównaniu do wyników z 2011 r. zmniejszył się odsetek osób, według których dość trudno jest pozyskać takie informacje (o 3pp), a zwiększył się o 3pp odsetek osób, którzy nie potrafią tego ocenić. Wykres 136. A jak ocenia Pan/i dostęp do rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 238

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Opinie związane z oceną możliwości uzyskania rzetelnych i dokładnych informacji na temat Funduszy Europejskich były analizowane w podziale na 4 kategorie: łatwo dostępne (skumulowane odpowiedzi: bardzo łatwo dostępne i dość łatwo dostępne ); średnio dostępne; trudno dostępne (skumulowane odpowiedzi: bardzo trudno dostępne i dość trudno dostępne ) oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Opinia, że informacje na temat Funduszy Europejskich są łatwo dostępne relatywnie częściej wypowiadana jest przez osoby w wieku 25-34 lat (16%), osoby w wieku 35-44 lat (15%), osoby z wykształceniem wyższym (16%), osoby pracujące (13%), a także mieszkańców województwa małopolskiego (21%) oraz pomorskiego (24%). Opinia, że informacje na temat Funduszy Europejskich są średnio dostępne relatywnie częściej wypowiadana jest przez osoby z wykształceniem wyższym (55%) oraz osoby pracujące (51%). Opinia, że informacje na temat Funduszy Europejskich są trudno dostępne relatywnie częściej wypowiadana jest przez osoby z wykształceniem średnim (27%), mieszkańców miast 50-199 tys. mieszkańców (31%), a także mieszkańców województwa dolnośląskiego (34%), mazowieckiego (32%) oraz zachodniopomorskiego (37%). 239

Wykres 137. A jak ocenia Pan/i dostęp do rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 240

Wykres 138. A jak ocenia Pan/i dostęp do rzetelnych i dokładnych informacji o Funduszach Europejskich? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 241

5.5.7 Ocena dostępności (w warstwie językowej) komunikatów dotyczących FE Ponad połowa badanych (54%) podziela opinię, że informacje na temat FE są przekazywane w zrozumiałym i przystępnym języku. W porównaniu do wyników w 2011 r. nastąpił wzrost o 6pp odsetka osób tak uważających (zsumowane odpowiedzi: raczej są zrozumiałe oraz zdecydowanie są zrozumiałe ). 18% badanych nie potrafiło wyrazić swojej oceny w tym temacie. Wykres 139. Proszę powiedzieć, na ile informacje na temat Funduszy Europejskich są przekazywane w zrozumiałym i przystępnym języku? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 242

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Wyniki związane z oceną na ile informacje na temat Funduszy Europejskich są przekazywane w zrozumiały i przystępny sposób, analizowano w podziale na następujące kategorie: są zrozumiałe (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie i raczej są zrozumiałe); nie są zrozumiałe (skumulowane odpowiedzi: zdecydowanie nie i raczej nie są zrozumiałe) oraz nie wiem/trudno powiedzieć. Opinia, że informacje na temat Funduszy Europejskich są zrozumiałe relatywnie częściej wypowiadana jest przez mężczyzn (56%), osoby w wieku 25-34 lat (66%), osoby z wykształceniem wyższym (68%), osoby pracujące (59%), przedsiębiorców (75%), mieszkańców miast powyżej 200 tys. mieszkańców (58%), a także mieszkańców województwa lubuskiego (70%), łódzkiego (72%) oraz pomorskiego (81%). Opinia, że informacje na temat Funduszy Europejskich nie są zrozumiałe relatywnie częściej wypowiadana jest przez osoby w wieku 60 lat i więcej (34%), osoby z wykształceniem podstawowym (34%), emerytów i rencistów (33%), a także mieszkańców województwa świętokrzyskiego (42%). 243

Wykres 140. Proszę powiedzieć na ile informacje na temat Funduszy Europejskich są przekazywane w zrozumiałym i przystępnym języku? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 244

Wykres 141. Proszę powiedzieć na ile informacje na temat Funduszy Europejskich są przekazywane w zrozumiałym i przystępnym języku? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 245

5.6 Wykorzystanie mediów 5.6.1 Gazety codzienne Zdecydowana mniejszość mieszkańców Polski, nieco ponad jedna trzecia (37%) deklaruje, że czyta gazety codzienne przynajmniej raz w tygodniu. Na przestrzeni ostatnich lat systematycznie spada odsetek badanych czytających jakieś gazety codzienne przynajmniej raz w tygodniu (spadek o 16pp w stosunku do 2009). Wykres 142. Czy jest jakaś gazeta codzienna, którą czyta Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 246

Szczegółowe statystyki i istotności: Czytanie gazety codziennej istotnie częściej deklarują osoby w wieku 45-59 lat (43%), osoby w wieku 60 lat i więcej (42%), osoby z wykształceniem wyższym (52%), osoby pracujące (43%), przedsiębiorcy (51%), mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców (47%), a także mieszkańcy województwa dolnośląskiego (52%), mazowieckiego (44%) oraz wielkopolskiego (45%). 247

Wykres 143. Czy jest jakaś gazeta codzienna, którą czyta Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 248

Wykres 144. Czy jest jakaś gazeta codzienna, którą czyta Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 249

5.6.2 Najpoczytniejsze gazety codzienne Najbardziej poczytnymi tytułami są Gazeta Wyborcza (39%) i Fakt (30%). Kolejne, znacznie rzadziej wskazywane tytuły to: Super Express (13%), Metro (10%), Rzeczpospolita (8%), Echo Miasta (5%). Pojawiło się w odpowiedziach dużo innych tytułów (18%), spośród których najczęściej pojawiały się następujące tytuły (przynajmniej 5 wskazań): Express Ilustrowany, Expres, Dziennik Bałtycki, Gazeta Lubuska, Gazeta Pomorska, Gazeta Wrocławska, Dziennik Łódzki, Dziennik Polski, Echo Dnia. W porównaniu do 2011 roku wzrosła poczytność Gazety Wyborczej i Faktu. Wykres 145. Proszę podać jej tytuł lub tytuły. (tytuł gazety codziennej) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; N=594 (2012), N=642 (2011), N=753 (2010) (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś gazety codziennej). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 250

Szczegółowe statystyki i istotności: Gazetę Wyborczą (39% ogółu respondentów) czytają istotnie częściej osoby w wieku 25-34 (54%) oraz 35-44 (49%), z wykształceniem wyższym (60%), przedsiębiorcy (63%), osoby pracujące (44%), z województwa warmińsko-mazurskiego (70%). Fakt (30%) najwięcej zwolenników ma wśród osób najstarszych (42%), z wykształceniem podstawowym (47%) lub zasadniczym (45%), emerytów/rencistów (41%), osób z miast do 49 tys. mieszkańców (38%) oraz respondentów z województwa podkarpackiego (53%). Super Express (13%) jest czytany chętniej przez osoby z województwa mazowieckiego (25%). 251

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 22. Proszę podać jej tytuł lub tytuły? (tytuł gazety codziennej) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Gazeta Wyborcza 39% 41% 37% 35% 54%+ 49%+ 32%- 29%- 26%- 27%- 37% 60%+ 44%+ 63%+ 40% 16%- 28%- 34% 33% Fakt 30% 31% 30% 20% 21%- 25% 33% 42%+ 47%+ 45%+ 23%- 18%- 27%- 19% 50% 37% 41%+ 14%- 22% Super Express 13% 15% 11% -- 9% 10% 16% 18% 12% 16% 15% 7%- 12% 11% 10% 16% 17% -- 11% Metro 10% 11% 9% 22%+ 11% 12% 9% 6%- 6% 9% 12% 10% 13%+ 7% -- 5% 3%- 28%+ -- Rzeczpospolita 8% 9% 7% 11% 12% 5% 8% 8% 4%- 3%- 11% 12% 7% 15% 10% 5% 9% 14% -- Echo Miasta 5% 4% 5% 7% 3% 4% 6% 6% 8% 4% 4% 5% 5% 4% -- -- 4% 10% -- Dziennik - Gazeta Prawna 3% 5%+ 2%- -- 6% 5% 3% 1%- -- 2% 3% 6% 5%+ 7% -- -- -- -- -- Gazeta Polska Codziennie 2% 2% 1% 2% 1% -- 2% 3% 1% 1% 1% 3% 1% -- -- -- 2% 3% -- Gazeta Podatkowa 1% 1% 1% -- 3% 1% 1% -- 2% 1% 0% 1% 1% 4% -- -- 1% -- -- inne 18% 16% 21% 26% 12%- 19% 21% 17% 16% 21% 20% 14% 14%- 19% 20% 47%+ 21% 21% 44% N= 594 296 298 46 117 97 190 144 97 123 235 139 337 27 10 19 163 29 9 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś gazety codziennej). 252

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawskopomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 23. Proszę podać jej tytuł lub tytuły? (tytuł gazety codziennej) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Gazeta Wyborcza 39% 34% 39% 38% 44% 43% 25% 47% 20% 31% 52% 47% 33% 18%- 50% 23%- 35% 46% 70%+ 38% 39% Fakt 30% 34% 38%+ 32% 19%- 35% 17% 29% 20% 6%- 23% 29% 40% 53%+ 38% 43% 30% 19% 26% 41% 17% Super Express 13% 14% 14% 15% 10% 7%- 4%- 29% 7% 17% 2%- 25%+ 7% 10% 13% 5%- 16% 4%- 26% 14% -- Metro 10% 4%- 7% 7% 22%+ 18% -- 6% -- 14% 5% 14% -- -- 13% 20% 14% -- -- 8% 22% Rzeczpospolita 8% 9% 10% 6% 8% 7% 13% 12% -- -- 9% 9% 20% 3%- -- 5% 10% 4% 17% 8% 28% Echo Miasta 5% 2%- 1%- 3% 13%+ 17%+ -- -- -- 3% 2% 2% -- -- -- -- 7% 35%+ -- 2%- -- Dziennik - Gazeta Prawna 3% 4% 2% 3% 3% -- -- 6% -- -- 2% 5% -- 3% -- 3% 1% 8% 4% 6% 11% Gazeta Polska Codziennie 2% 1% 2% 2% 2% 2% -- 6% -- -- -- 1% -- 5% -- 5% -- -- -- -- 11% Gazeta Podatkowa 1% 1% 1% 1% 1% -- -- -- -- -- 2% 1% -- -- -- 3% -- 4% 4% -- 6% inne 18% 20% 21% 23% 11%- 15% 58%+ 12% 73%+ 58%+ 18% 2%- 7% 30% 38% 28% 7%- 12% 13% 3%- 6%- N= 594 192 135 107 160 60 24 17 15 36 44 96 15 40 8 40 69 26 23 63 18 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś gazety codziennej). 253

5.6.3 Gazety regionalne częstotliwość czytania Połowa badanych (50%) nie czyta wcale gazet regionalnych wydawanych w swoim województwie. Jedna piąta (21%) czyta je raz w tygodniu, a co dziesiąty badany (10%) sięga po nie raz w miesiącu, a 7% codziennie. W porównaniu z 2011 rokiem przybyło osób w ogóle nie czytających gazet regionalnych (o 5pp) i czytających rzadziej niż raz w miesiącu (o 4pp), głównie kosztem osób, które czytały raz w tygodniu (mniej o 8pp). Wykres 146. Jak często czyta Pan(i) gazety regionalne, wydawane w Pana(i) województwie? (porównanie między latami) (A) (B) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP; 254

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Czytanie gazet regionalnych wydawanych w województwie zamieszkania deklarują relatywnie częściej osoby w wieku 25-34 lat (56%), osoby z wykształceniem wyższym (58%), osoby pracujące (54%), mieszkańcy miast powyżej 200 tys. mieszkańców (57%), a także mieszkańcy województwa mazowieckiego (65%), warmińsko-mazurskiego (73%) oraz zachodniopomorskiego (73%). 255

Wykres 147. Jak często czyta Pan(i) gazety regionalne, wydawane w Pana(i) województwie? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 256

Wykres 148. Jak często czyta Pan(i) gazety regionalne, wydawane w Pana(i) województwie? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 257

5.6.4 Gazety lokalne częstotliwość czytania Gazety lokalne czytane są przez badanych równie rzadko jak gazety regionalne. Ponad połowa badanych (53%) w ogóle nie czyta gazet lokalnych tj. wydawanych w gminie lub powiecie. Blisko co piąty mieszkaniec Polski (18%) czyta tego typu gazety raz w tygodniu, a 12% ankietowanych raz w miesiącu, a 4% codziennie. W porównaniu z 2011 rokiem przybyło osób, które w ogóle nie czytają gazet lokalnych (o 8pp), a ubyło osób, które czytają prasę lokalną raz w tygodniu (o 9pp). Wykres 149. Jak często czyta Pan(i) gazety lokalne, wydawane w Pana(i) gminie lub powiecie? (porównanie między latami) (A) (B) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP 258

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Czytanie gazet lokalnych wydawanych w gminie lub powiecie zamieszkania deklarują relatywnie częściej osoby w wieku 25-34 lat (54%), osoby z wykształceniem wyższym (58%), osoby pracujące (51%), mieszkańcy miast do 49 tys. mieszkańców (53%), a także mieszkańcy województwa mazowieckiego (73%) oraz warmińsko-mazurskiego (78%). 259

Wykres 150. Jak często czyta Pan(i) gazety lokalne, wydawane w Pana(i) gminie lub powiecie? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 260

Wykres 151. Jak często czyta Pan(i) gazety lokalne, wydawane w Pana(i) gminie lub powiecie? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 261

5.6.5 Tygodniki, miesięczniki Ponad jedna czwarta badanych (28%) zadeklarowała, że czyta jakiś tygodnik/miesięcznik przynajmniej raz w miesiącu. W porównaniu do pomiaru z 2011 r. odsetek takich osób spadł o 3pp. Od 2009 r. co raz mniej osób sięga po tygodniki / miesięczniki. Wykres 152. Czy jest jakiś tygodnik, miesięcznik, który czyta Pan(i) przynajmniej raz w miesiącu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 262

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Tygodniki i miesięczniki istotnie częściej są czytane przez kobiety (33%), przez osoby w wieku 25-34 lat (34%), osoby z wyższym wykształceniem (45%), przez przedsiębiorców (45%) oraz pracujących (31%), osoby z miast mających 50 199 tys. mieszkańców, z województwa podkarpackiego (40%) i małopolskiego (39%). Prasy tygodniowej/miesięcznej istotnie częściej nie czytają mężczyźni (77%), osoby powyżej 59 roku życia (79%), osoby z wykształceniem podstawowym (80%) i zasadniczym (78%), bezrobotni (80%), emeryci/renciści (78%), mieszkańcy wsi (75%), osoby z województwa pomorskiego (82%) oraz lubelskiego (81%). 263

Wykres 153. Czy jest jakiś tygodnik, miesięcznik, który czyta Pan(i) przynajmniej raz w miesiącu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 264

Wykres 154. Czy jest jakiś tygodnik, miesięcznik, który czyta Pan(i) przynajmniej raz w miesiącu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 265

5.6.6 Najpoczytniejsze tygodniki/miesięczniki Najpoczytniejszymi tygodnikami są Wprost (18%), Newsweek (17%) i Polityka (13%). Co dziesiąty badany czytający tygodniki/miesięczniki czyta Politykę (11%). Przekrój i Forum czyta odpowiednio 7% i 4% badanych. Pojawiło się dużo innych tytułów (52%), spośród których najczęściej wymieniane były (przynajmniej 5 wskazań): Angora, Agora, Pani Domu, Życie na gorąco, Przyjaciółka, Viva, Gala, Tele Tydzień, Twój Styl, Claudia, Poradnik domowy, Motor, Naj, Party, Świat kobiety, Tina, Dobre rady, Niedziela, Oliwia. W porównaniu z 2011 rokiem więcej osób wskazuje na Przekrój (o 3pp). Wykres 155. Proszę podać jego tytuł lub tytuły. (tytuły tygodników, miesięczników) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; N=452 (2012), N=495 (2011), N=566 (2010) (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w miesiącu jakiegoś tygodnika/miesięcznika). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 266

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Wprost ma więcej zwolenników wśród mężczyzn (28%) oraz rolników (56%). Newsweek jest istotnie częściej czytany przez mężczyzn (25%), najmłodszych respondentów (28%), osoby z wykształceniem średnim (24%), studentów/uczniów (30%) i osób pracujących (22%). Politykę czytają chętniej mężczyźni (17%), respondenci z wykształceniem wyższym (24%), osoby pracujące (16%). 267

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 24. Proszę podać jego tytuł lub tytuły? (tytuły tygodników, miesięczników) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Wprost 18% 28%+ 11%- 13% 23% 17% 19% 12% 14% 15% 18% 21% 19% 21% 56%+ 9% 14% 17% 13% Newsweek 17% 25%+ 12%- 28%+ 20% 18% 15% 3%- 6%- 6%- 24%+ 20% 22%+ 17% -- 4%- 2%- 30%+ 6% Polityka 13% 17%+ 10%- 6%- 14% 18% 14% 8% 3%- 8% 11% 24%+ 16%+ 29% 22% -- 5%- 9% -- Przekrój 7% 3%- 9%+ 4% 5% 10% 6% 10% 6% 3%- 10%+ 5% 8% 8% -- -- 8% 2%- -- Forum 4% 3% 5% 3% 4% 6% 4% 4% 4% 1%- 2%- 10%+ 5% 8% -- -- 5% 2% -- Uważam Rze 4% 8%+ 3%- 3% 3% 4% 8%+ 3% 3% 1%- 6% 6% 3% 13% 33% -- 5% 4% -- inne 52% 40%- 59%+ 56% 46% 45% 50% 68%+ 72%+ 76%+ 47% 33%- 46%- 21%- 22%- 87%+ 69%+ 51% 81%+ N= 452 173 279 71 108 82 118 73 72 79 181 120 246 24 9 23 87 47 16 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 N=452 (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w miesiącu jakiegoś tygodnika/miesięcznika). 268

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawskopomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 25. Proszę podać jego tytuł lub tytuły? (tytuły tygodników, miesięczników) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % Wprost 18% 19% 14% 19% 18% 3%- 21% 24% 13% 15% 6%- 24% 8% 14% 23% 13% 24% 26% 33% 12% 30% Newsweek 17% 19% 14% 15% 20% 24% 5%- 24% 13% 15% 23% 24% 25% 6%- 31% -- 10% 16% 11% 18% 22% Polityka 13% 16% 15% 9% 9% 12% 11% 18% -- 4%- 17% 16% 8% 6% 8% 25% 5%- 11% 28% 12% 22% Przekrój 7% 5% 8% 8% 6% -- 5% 18% -- -- 6% 9% -- 8% 23% -- 10% 5% 6% 6% 4% Forum 4% 3% 6% 6% 2% 3% -- 6% -- -- 4% 3% -- 6% -- 6% 5% 5% 11% 9% 4% Uważam Rze 4% 8%+ 2% 3% 3% 6% 5% -- -- 7% 6% 1% 8% 6% 23% -- 3% -- -- 3% 9% inne 52% 55% 52% 51% 50% 62% 74%+ 47% 75% 78%+ 48% 49% 58% 61% 31% 56% 41% 58% 39% 48% 35% N= 452 154 96 96 106 34 19 17 8 27 52 67 12 36 13 16 58 19 18 33 23 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 N=452 (wyłącznie badani deklarujący czytanie przynajmniej raz w miesiącu jakiegoś tygodnika/miesięcznika). 269

5.6.7 Radio Trzy czwarte (77%) osób biorących udział w badaniu przynajmniej raz w tygodniu słucha jakiejś rozgłośni radiowej. Odsetek osób słuchających radia przynajmniej raz w tygodniu nie zmienił się znacząco od 2009. Wykres 156. Czy jest jakaś rozgłośnia radiowa, której słucha Pan(i) przynajmniej raz tygodniu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 270

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Radia istotnie częściej słuchają osoby w wieku 35-44 lat (82%) i 25-34 (81%), z wykształceniem wyższym (83%), przedsiębiorcy (91%), osoby pracujące (80%), mieszkańcy największych miast (82%), osoby z województw: lubuskiego (95%), podkarpackiego (88%), dolnośląskiego (87%), mazowieckiego (86%). Istotnie więcej respondentów najstarszych (27%), z wykształceniem podstawowym (28%), osób bezrobotnych (35%) i emerytów/rencistów (27%), z miast do 49 tys. mieszkańców (27%), z województw: zachodniopomorskiego (46%), opolskiego (42%), kujawsko-pomorskiego (34%) oraz małopolskiego (33%) wskazywało, że nie słucha radia. 271

Wykres 157. Czy jest jakaś rozgłośnia radiowa, której słucha Pan(i) przynajmniej raz tygodniu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 272

Wykres 158. Czy jest jakaś rozgłośnia radiowa, której słucha Pan(i) przynajmniej raz tygodniu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 273

5.6.8 Najpopularniejsze stacje radiowe Blisko połowa badanych słuchających radia, słucha RMF FM (45%). Radio Zet jest słuchane przez 38% respondentów, a Radio ESKA przez 23%. Nieco rzadziej wskazywany jest Program I Polskiego Radia (14%) i Program 3 Polskiego Radia (10%). Wśród innych rozgłośni radiowych (13%) pojawiały się (przynajmniej 5 wskazań): Maryja, Złote przeboje, Eska Rock, Leliwa, Radio 5 Suwałki, WaWa, Wrocław, Planeta, Rzeszów. W porównaniu z 2011 rokiem wzrósł odsetek osób słuchających Radia Zet (o 7pp), Radia ESKA (o 7pp). Wykres 159. Proszę podać jej nazwę. (nazwę rozgłośni radiowej) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; N=1233 (2012), N=1201 (2011), N=1253 (2010) (wyłącznie badani deklarujący słuchanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś rozgłośni radiowej). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 274

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: RMF FM (45% deklaruje słuchanie tej stacji) jest chętniej słuchane przez osoby młode w wieku 15-24 lat (52%), 25-34 (62%), z wykształceniem wyższym (51%), pracujące (53%), z województw: warmińsko-mazurskiego (64%), pomorskiego (57%) i śląskiego (57%). Radio Zet (38%) jest radiem słuchanym istotnie częściej przez osoby w wieku 25-34 lat (48%) i 35-44 lat (45%), pracujące (45%) lub niepracujące (62%), mieszkańców wsi (43%), z województwa podlaskiego (62%), lubuskiego (58%), warmińsko-mazurskie (55%). Radio ESKA (23% ogółu respondentów) to radio chętniej słuchane przez osoby młode w wieku 15-24 lat (44%) 35-34 lat (29%), studentów/uczniów (46%), pracujących (26%), mieszkańców największych miast (33%), osób z województwa lubuskiego (53%), wielkopolskiego (38%) i mazowieckiego (35%). Odbiorcami Programu I Polskiego Radia (14%) są istotnie częściej osoby najstarsze (36%), z wykształceniem podstawowym (21%), emerytów/rencistów (35%), mieszkańcy województwa lubelskiego (24%) i podkarpackiego (23%). 275

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 26. Proszę podać jej nazwę? (nazwę rozgłośni radiowej) (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % RMF FM 45% 46% 44% 52%+ 62%+ 49% 44% 20%- 32%- 48% 47% 51%+ 53%+ 50% 45% 49% 22%- 52% 41% Radio Zet 38% 38% 38% 39% 48%+ 45%+ 39% 20%- 27%- 39% 41% 43% 45%+ 27% 40% 36% 22%- 38% 62%+ Radio ESKA 23% 25% 21% 44%+ 29%+ 25% 16%- 6%- 25% 21% 24% 20% 26%+ 21% 10% 28% 5%- 46%+ 19% Program I Polskiego Radia 14% 14% 13% 2%- 6%- 8%- 13% 36%+ 21%+ 15% 10%- 12% 7%- 10% 5% 16% 35%+ 2%- 5%- Program III Polskiego Radia 10% 11% 9% 3%- 9% 8% 11% 16%+ 10% 7% 8% 16%+ 9% 19% 15% 7% 13%+ 4%- -- Radio Tok FM 2% 3% 1% 1% 2% 3% 2% 2% 2% 2% 1% 4% 2% 2% 5% 1% 2% 3% 3% Polskie Radio Euro 1% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% -- 1% 1% 1% 2% -- 4% 0% 1% -- Polskie Radio BiS 1% 1% 1% 0% 1% -- 1% 1% 1% -- 1%+ -- 1% -- -- 3% 1% 1% -- inne 13% 10%- 16%+ 7%- 6%- 13% 13% 25%+ 17% 14% 12% 10% 9%- 19% 10% 17% 24%+ 6%- 11% N= 1233 602 631 202 256 204 324 247 261 266 482 224 632 48 20 76 288 132 37 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012r. N=1233 (wyłącznie badani deklarujący słuchanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś rozgłośni radiowej). 276

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawskopomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 27. Proszę podać jej nazwę? (nazwę rozgłośni radiowej) (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 57% 57% 64% RMF FM 45% 41%- 46% 51% 46% 27%- 32%- 46% 47% 48% 38% 46% 31% 41% 51% 53% 40% 37% + + + 58% 62% 55% Radio Zet 38% 43%+ 38% 40% 29%- 23%- 39% 43% 41% 38% 43% 38% 43% 36% 26%- 19%- 33% 42% + + + 33% 53% 35% 38% Radio ESKA 23% 24% 15%- 19% 21% 24% 23% 26% 9%- 19% 11%- 20% 21% 14%- 6%- 23% 11%- + + + + Program I Polskiego Radia 14% 14% 15% 14% 11% 14% 14% 24% + 13% 5%- 9% 12% 15% 23% + 16% 20% 10% 26% 18% 7%- 16% Program III Polskiego Radia 10% 8%- 11% 9% 13% 14% 14% 10% 5% 12% 15% 8% 12% 10% 13% 2%- 8% 11% 9% 6% 11% Radio Tok FM 2% 4%+ 1%- 2% 1% -- 2% -- -- -- 2% 3% 15% 1% 4% 3% 1% -- -- 4% 8% Polskie Radio Euro 1% 1% 0% 3% 0% -- -- -- -- -- -- -- -- 3% 4% -- -- -- 2% 1% Polskie Radio BiS 1% 1% -- 2% 1% -- -- -- -- -- -- 1% -- -- -- 2% 1% -- -- 1% inne 13% 10%- 14% 19% + 13% 20% 17% 10% 16% 13% 10% 7%- 4%- 27% + 27% + 11% + 11% + 13% 13% 13% 14% 6%- 11% N= 1233 474 280 199 280 100 59 70 38 82 91 189 26 79 45 61 155 47 44 109 38 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012r. N=1233 (wyłącznie badani deklarujący słuchanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś rozgłośni radiowej). 277

5.6.9 Telewizja Spośród wszystkich analizowanych mediów telewizja cieszy się największą popularnością wśród badanych. Prawie wszyscy badani (96%) zadeklarowali, że oglądają przynajmniej raz w tygodniu program którejś ze stacji telewizyjnych. Oglądalność telewizji utrzymuje się na podobnym poziomie jak ubiegłych w latach. Wykres 160. Czy ogląda Pan(i) telewizję przynajmniej raz w tygodniu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 278

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Telewizję istotnie częściej oglądają respondenci z największych miast (98%), mieszkańcy województwa podlaskiego (100%), mazowieckiego (99%) i wielkopolskiego (99%). Wśród osób, które zadeklarowały, że nie oglądają telewizji jest istotnie więcej badanych z małych miast do 49 tys. mieszkańców (6%), oraz osób z zachodniopomorskiego (11%). 279

Wykres 161. Czy ogląda Pan(i) telewizję przynajmniej raz w tygodniu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 280

Wykres 162. Czy ogląda Pan(i) telewizję przynajmniej raz w tygodniu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 281

5.6.10 Najpopularniejsze stacje telewizyjne Wśród czterech najczęściej wskazywanych stacji są dwie stacje telewizji publicznej i dwie telewizji komercyjnych. Na pierwszym miejscu znajduje się TVN (75%), z niewielką przewagą nad TVP 1 i Polsatem (obie po 72%), następnie TVP 2 (68%). Kolejne stacje wskazywane były zdecydowanie rzadziej: TVN24 (26%), TVP Info (19%), TVN 7 (13%), TV 4 (10%), TV Puls (6%), Polsat News (5%), TVP Polonia (4%) i TVN Biznes (3%). Spośród innych stacji telewizyjnych (10%) pojawiały się wskazania (ponad 5 wskazań) na: Discovery, TV Trwam, Eurosport, TVN Style, Polsat Sport, TVN Turbo, Viva, Animal Planet, MTV, National Geographic. Wzrost wskazań dla poszczególnych kanałów w porównaniu do poprzednich lat można tłumaczyć wzrostem dostępności i wzrostem lojalności wobec ulubionych stacji. Wykres 163. Jakie kanały telewizyjne ogląda Pan(i) najczęściej? Proszę wymienić trzy najczęściej oglądane przez Pana(ią)? (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC N=1543 (2012), N=1542 (2011), N=1565 (2010) (wyłącznie badani deklarujący oglądanie przynajmniej raz w tygodniu programu jakiejś stacji telewizyjnej). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 282

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: TVN (75% ogółu respondentów deklaruje oglądanie tej stacji) jest istotnie częściej oglądany przez osoby młode (15-24 lat 85%, 25-34 lat 81%), z wykształceniem średnim (79%), uczniów/studentów (85%), osoby pracujące (81%), mieszkańców województwa łódzkiego (90%), świętokrzyskiego (86%) i mazowieckiego (81%). Kanał TVP 1 (72%) jest istotnie częściej oglądany przez kobiety (76%), osoby starsze (45-59 lat 77%, w wieku 60 lat i więcej 88%), emerytów/rencistów (87%), respondentów z miast do 49 tys. mieszkańców (77%) oraz z województwa podlaskiego (87%), podkarpackiego (85%) mazowieckiego (84%) i dolnośląskiego (81%). Polsat (72%) to stacja chętniej oglądana przez osoby z województwa kujawsko-pomorskiego (87%), podlaskiego (87%) i mazowieckiego (83%). TVP 2 (68%) jest istotnie częściej oglądana przez kobiety (73%), osoby starsze (45-59 lat 73%, powyżej 59 83%), emerytów/rencistów (83%), respondentów z miast do 49 tys. mieszkańców (74%) oraz z województwa podlaskiego (85%), podkarpackiego (83%) mazowieckiego (82%), dolnośląskiego (81%) i lubelskiego (78%). 283

wszyscy mężczyzna kobieta od 15 do 24 lat od 25 do 34 lat od 35 do 44 lat od 45 do 59 lat 60 i więcej lat podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe pracuję na etacie lub dorywczo jestem przedsiębiorcą jestem rolnikiem jestem bezrobotny jestem emerytem, rencistą jestem uczniem, studentem nie pracuję Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza Tabela 28. Jakie kanały telewizyjne ogląda Pan(i) najczęściej? Proszę wymienić trzy najczęściej oglądane przez Pana(ią)? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Płeć Wiek Wykształcenie Sytuacja zawodowa % % % % % % % % % % % % % % % % % % % TVN 75% 73% 76% 85%+ 81%+ 79% 74% 58%- 65%- 75% 79%+ 79% 81%+ 75% 68% 67% 59%- 85%+ 84% TVP 1 72% 67%- 76%+ 52%- 63%- 70% 77%+ 88%+ 75% 72% 70% 70% 69%- 63% 80% 65% 87%+ 55%- 69% Polsat 72% 71% 74% 73% 74% 76% 75% 64%- 73% 71% 72% 75% 74% 73% 76% 74% 65%- 75% 82% TVP 2 68% 63%- 73%+ 52%- 61%- 65% 73%+ 83%+ 70% 70% 68% 66% 65%- 55% 80% 68% 83%+ 52%- 76% TVN 24 26% 29%+ 24%- 16%- 33%+ 28% 31%+ 21%- 19%- 21%- 28% 38%+ 32%+ 37% 16% 22% 21%- 17%- 22% TVP Info 19% 21% 17% 8%- 17% 16% 24%+ 23%+ 16% 19% 19% 23% 19% 24% 28% 18% 24%+ 7%- 8%- TVN 7 13% 13% 13% 10% 16% 18%+ 13% 8%- 11% 13% 14% 14% 14% 16% 8% 13% 10% 13% 10% TV 4 11% 12% 11% 10% 11% 14% 12% 8% 12% 9% 12% 10% 12% 14% 24% 10% 9% 11% 8% TV Puls 6% 6% 6% 5% 9%+ 6% 7% 4%- 6% 6% 7% 5% 7% 6% 8% 5% 5% 6% 2%- Polsat News 5% 6% 4% 4% 3% 6% 6% 3% 4% 3%- 5% 7% 5% 8% 4% 4% 4% 4% 2% TVP Polonia 4% 4% 4% 2%- 3% 5% 6%+ 4% 3% 3% 5% 6% 5% 4% 8% 5% 4% 2% 2% TVN Biznes 3% 3% 2% -- 3% 5%+ 3% 1%- 1%- 2% 3% 6%+ 3% 12%+ 4% 3% 1%- -- -- inne 10% 11% 9% 15%+ 10% 12% 5%- 9% 9% 10% 10% 9% 9% 10% 4% 8% 8% 15%+ 8% N= 1543 734 809 248 305 240 430 320 348 345 597 253 764 51 25 110 378 164 51 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r. 284

wszyscy wieś miasto do 49 tys. miasto od 50 tys. do 199 tys. miasto powyżej 200 tys. dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Badanie efektów działań informacyjnych i promocyjnych na temat Funduszy Europejskich dla społeczeństwa oraz analiza N=1543 (wyłącznie badani deklarujący oglądanie przynajmniej raz w tygodniu programu jakiejś stacji telewizyjnej). Tabela 29. Jakie kanały telewizyjne ogląda Pan(i) najczęściej? Proszę wymienić trzy najczęściej oglądane przez Pana(ią)? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Wielkość miejscowości Województwo % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % TVN 75% 75% 76% 72% 76% 74% 75% 78% 82% 90%+ 64%- 81%+ 58%- 69% 76% 69% 70% 86%+ 73% 75% 71% TVP 1 72% 72% 77%+ 68% 68% 81%+ 70% 75% 69% 59%- 70% 84%+ 75% 85%+ 87%+ 53%- 62%- 45%- 66% 73% 76% Polsat 72% 73% 74% 71% 71% 74% 87%+ 70% 77% 61%- 52%- 83%+ 68% 62%- 87%+ 54%- 70% 79% 81% 78% 79% TVP 2 68% 67% 74%+ 61%- 69% 79%+ 57%- 78%+ 56% 66% 71% 82%+ 75% 83%+ 85%+ 41%- 55%- 59% 68% 62% 68% TVN 24 26% 24% 27% 25% 30% 27% 28% 18%- 46%+ 34% 12%- 29% 13%- 25% 22% 33% 21% 28% 37% 24% 45%+ TVP Info 19% 17% 20% 16% 22% 27%+ 20% 17% 21% 13% 13% 19% 20% 21% 31%+ 31%+ 10%- 22% 19% 12%- 29% TVN 7 13% 13% 12% 9%- 15% 19% 20% 11% 44%+ 3%- 5%- 10% 3%- 14% 18% 13% 8%- 14% 17% 18% 16% TV 4 11% 11% 12% 11% 11% 7% 17% 13% 36%+ 2%- 7% 15% 5% 18% 13% 8% 11% 10% 17% 5%- 10% TV Puls 6% 6% 6% 7% 7% 2%- 7% 6% 21%+ 1%- 5% 7% -- 9% 16%+ 6% 5% -- 20%+ 4% 5% Polsat News 5% 3%- 6% 5% 6% 7% 6% 6% 8% -- 5% 3% 3% 6% 11% 4% 2%- -- 3% 6% 15%+ TVP Polonia 4% 4% 2%- 7% 5% -- 2% 5% 10% -- 2%- 1%- -- 16%+ 9% 4% 6% -- 5% 6% 11% TVN Biznes 3% 2% 2% 4% 4% 2% 1% 2% -- -- 1%- 2% -- 5% 9% 2% 3% 3% 5% 1%- 11%+ inne 10% 10% 10% 7% 11% 12% 16% 14% 13% 7% 13% 6%- 8% 15% 5% 23%+ 4%- 3%- 3%- 12% 3%- N= 1543 593 362 255 333 113 87 88 39 102 128 218 40 87 55 83 185 58 59 139 62 Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2012 r. N=1543 (wyłącznie badani deklarujący oglądanie przynajmniej raz w tygodniu programu jakiejś stacji telewizyjnej). 285

5.6.11 Internet Ponad połowa badanych (52%) zadeklarowała, że przynajmniej raz w tygodniu odwiedza jakąś informacyjną stronę internetową lub portal internetowy. W porównaniu z 2011 r. wzrosła liczba osób odwiedzających jakąś informacyjną stronę internetową lub portal internetowy (o 5pp). Od trzech lat rośnie grono osób odwiedzających informacyjne strony internetowe lub portale internetowe. Wykres 164. Czy jest jakaś informacyjna strona internetowa lub portal internetowy, który odwiedza Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (porównanie między latami) (A) (B) (C ) (D) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; 2009 r. 1610 mieszkańców Polski, PBS DGA 286

Szczegółowe wyniki i różnice istotne statystyczne: Osoby młodsze (15-24 lat 81%, 25-34 lat 83%, 35-44 lat 65%), lepiej wykształcone (średnie - 58%, wyższe 80%), studenci/uczniowie (86%), przedsiębiorcy (74%) i osoby pracujące (66%), z województwa wielkopolskiego (64%) i mazowieckiego (60%) częściej deklarują, że odwiedzają strony/portale informacyjne przynajmniej raz w tygodniu. Zdecydowanie rzadziej poszukują informacji w Internecie osoby w wieku 45-59 lat (64%), osoby w wieku 60 lat i więcej (89%), osoby z podstawowym (64%) i zawodowym wykształceniem (65%), emeryci/renciści (90%), bezrobotni (60%), osoby z województwa kujawsko-pomorskiego (71%). 287

Wykres 165. Czy jest jakaś informacyjna strona internetowa lub portal internetowy, który odwiedza Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (według płci, wieku, wykształcenia, sytuacji zawodowej) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 288

Wykres 166. Czy jest jakaś informacyjna strona internetowa lub portal internetowy, który odwiedza Pan(i) przynajmniej raz w tygodniu? (według wielkości miejsca zamieszkania i województwa) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS, 2012 r. 289

5.6.12 Najpopularniejsze strony lub portale internetowe Najczęściej wymienianą stroną/portalem jest onet.pl (65%). Drugim w liczebności wskazań jest wp.pl (57%), na trzecim miejscu jest interia.pl (31%), na czwartym gazeta.pl (19%), a na piątym miejscu o2.pl (14%). Wśród innych stron/portali internetowych (6%) pojawiały się (przynajmniej 5 wskazań): Google, Allegro, Facebook. Wykres 167. Proszę podać jej nazwę. (strony internetowej) (porównanie między latami) Badanie CAPI na reprezentatywnej próbie: 2012 r. 1604 mieszkańców Polski, Grupa IQS; 2011 r. 1600 mieszkańców Polski, TNS OBOP, 2010 r. - 1611 mieszkańców Polski, Millward Brown SMG/KRC; N=829 (2012), N=759 (2011), N=651 (2010) (wyłącznie badani deklarujący odwiedzanie przynajmniej raz w tygodniu jakiejś informacyjnej strony internetowej lub portalu internetowego). A,B,C oznacza różnice istotne statystycznie pomiędzy pomiarami, litera przy wartości (gdzie: A-2012, B-2011, C-2010) oznacza wartość istotnie wyższą 290