WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KATEDRA RACHUNKOWOŚCI Rachunkowość finansowa studia podyplomowe dr Beata Zyznarska-Dworczak
Program zajęć I. Zakres tematyczny zajęć 1. Produkty gotowe - definicja, - wycena 2. Przychody i koszty ich uzyskania
Produkty pracy Produkty gotowe => zaliczane są do rzeczowych aktywów obrotowych (art. 3. ust 1 pkt 19 UoR), => obejmują wyroby i usługi (art. 3. ust 1 pkt 19 UoR), => wyceniane według kosztu wytworzenia: A. rzeczywistego lub B. planowanego, tzw. ceny ewidencyjnej => koszt wytworzenia obejmuje (art. 28 ust. 3 i 4 UoR): - koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz - uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. [Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. część kosztów pośrednich]
Produkty pracy [Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich] => I. Koszty bezpośrednie obejmują (art. 28 ust. 3 UoR): - wartość zużytych materiałów bezpośrednich, - koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i - inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Produkty pracy [Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich] => II. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się (art. 28 ust. 3 UoR): - zmienne pośrednie koszty produkcji oraz - tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.
Produkty pracy [Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich] => Obowiązek wyznaczania uzasadnionej części kosztów pośrednich W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1 to obliczając koszt wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3, jednostka może do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto. (art. 28 ust. 4a UoR)
Produkty pracy Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów (art. 28 ust. 3 UoR): 1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych; 2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny; 3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji; 4) kosztów sprzedaży produktów. Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
Produkty pracy Do kosztów wytworzenia produktu można zaliczyć : w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu. (art. 28 ust. 4 UoR)
Produkty pracy Wycena art. 28 ust. 3 UoR Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.
Produkty pracy Wycena przyjęcia produktów na magazyn i ich rozchodu: A) Koszt rzeczywisty - przyjęcie według rzeczywistego kosztu wytworzenia - wycena rozchodu według metody LIFO, FIFO, ceny przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji sprzedanych wyrobów gotowych, B) Koszt planowany => UoR
Produkty pracy B) Wycena w koszcie planowanym w cenach ewidencyjnych - art. 34 ust. 2 UoR Składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień nabycia lub wytworzenia ujmowane w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytworzenia. Na dzień bilansowy wartość składników rzeczowych aktywów obrotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, doprowadza się do poziomu rzeczywistego. Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny nabycia albo zakupu, albo planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen sprzedaży netto tych składników.
Produkty pracy Wycena rozchodu produktów : A) Koszt rzeczywisty - wycena rozchodu według metody LIFO, FIFO, ceny przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji sprzedanych wyrobów gotowych, B) Koszt planowany - rozchód według planowanego kosztu wytworzenia, tzw. ceny ewidencyjnej: - ewidencja i rozliczanie odchyleń od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych => rozliczanie podobnie jak przy OCE materiałów =>
Ewidencja i wycena produktów gotowych - OCE OCE produktów gotowych podlegają rozliczeniu proporcjonalnie do wartości zapasu i rozchodu. Rozliczenie to polega na: a) obliczeniu wskaźnika narzutu OCE według wzoru: W No O Z p p O Z b b 100 gdzie: W No - wskaźnik narzutu odchyleń od stałych cen ewidencyjnych O p - odchylenia przypadające na zapas początkowy O b - odchylenia powstałe w bieżącym okresie Z p - wartość zapasu początkowego Z b - wartość przychodów produktów w bieżącym okresie pomniejszona o zwroty
Ewidencja i wycena produktów - OCE Rozliczenie OCE produktów polega na: (cd) b) obliczeniu kwoty narzutu odchyleń przypadającej na: - Rozchód według wzoru N O 100% gdzie: N O - kwota narzutu odchyleń R b - wartość rozchodu produktów w bieżącym okresie R b W No
Produkty pracy Przykład - ewidencja wyrobów gotowych według kosztów rzeczywistych Zaksięgować: 1) Przyjęcie z produkcji wyrobów gotowych do magazynu wycenionych według rzeczywistego kosztu wytworzenia 24000 zł 2) Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych o koszcie wytworzenia 13000 zł. Faktura VAT sprzedaży 20 000 zł netto (VAT 23%).
Produkty pracy Ewidencja wyrobów gotowych według kosztów rzeczywistych: Koszty działalności Wyroby gotowe Wn podstawowej Ma Wn Ma koszty bezpośr. + rozlicz. koszty wydziałowe Wn Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Ma Wn Sprzedaż produktów Ma Wn Rozr. z Vat odb. Ma Wn należny Ma
Produkty pracy Ewidencja wyrobów gotowych: - według kosztów planowanych przykład: 1) Przyjęcie z produkcji do magazynu wyrobów gotowych wycenionych według planowanego technicznego kosztu wytworzenia 25 000. 2) Kalkulacja rzeczywistego technicznego kosztu wytworzenia przyjętych z produkcji do magazynu wyrobów gotowych 24 000. 3) Zaksięgowanie odchyleń od planowanego kosztu wytworzenia wyrobów gotowych. 4) Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych o koszcie wytworzenia 13000 zł. Faktura VAT sprzedaży 20 000 netto (VAT 23%). 5) Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych (OCE) na sprzedane wyroby gotowe.
Produkty pracy Ewidencja wyrobów gotowych według kosztów planowanych: Koszty działalności podstawowej Rozliczenie kosztów działalności Wyroby gotowe. Wn Sprzedaż produktów Ma Odchylenia od cen ewidenc. WG Wn Koszt wytworzenia Rozr. z sprzedanych produktów Ma Wn odb. Ma Wn Vat należny Ma
Ewidencja i wycena produktów gotowych - OCE 5) Rozliczenie OCE na sprzedane wyroby gotowe Wsk OCE = Narzut OCE = Wartość WG wykazywana w bilansie. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
Produkty gotowe ewidencja i wycena Produkty gotowe ewidencja i wycena - podsumowanie
Wyroby gotowe ewidencja i wycena Wycena: wg kalkulacji kosztu wytworzenia: k. bezpośrednie \ + uz. cz. k. pośrednich Rzeczywisty koszt wytworzenia Wytworzenie WG i przyjęcie do magazynu Wydanie sprzedanych produktów gotowych Dzień bilansowy Ewidencja: Dt Wyroby gotowe Ct Koszty działalności podstawowej * W UoR art. 34. ust. 4.
Wyroby gotowe ewidencja i wycena Rzeczywisty koszt wytworzenia Wycena: wg kalkulacji kosztu wytworzenia: k. bezpośrednie + uz. cz. k. pośrednich Wytworzenie WG i przyjęcie do magazynu Ewidencja: Dt Wyroby gotowe Ct Koszty działalności podstawowej Wycena: wg cen rzeczywistych ustalonych przy zastosowaniu jednej z czterech metod: 1) szczegółowej identyfikacji wydanych materiałów, 2) ceny przeciętnej, 3) FIFO lub 4) LIFO* Wydanie sprzedanych produktów gotowych Ewidencja: Dt Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Ct Wyroby gotowe Dzień bilansowy * W UoR art. 34. ust. 4.
Wyroby gotowe ewidencja i wycena Rzeczywisty koszt wytworzenia Wycena: wg kalkulacji kosztu wytworzenia: k. bezpośrednie + uz. cz. k. pośrednich Wytworzenie WG i przyjęcie do magazynu Ewidencja: Dt Wyroby gotowe Ct Koszty działalności podstawowej Wycena: wg cen rzeczywistych ustalonych przy zastosowaniu jednej z czterech metod: 1) szczegółowej identyfikacji wydanych materiałów, 2) ceny przeciętnej, 3) FIFO lub 4) LIFO* Wydanie sprzedanych produktów gotowych Ewidencja: Dt Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Ct Wyroby gotowe Wycena: wg rzeczywistych kosztów wytworzenia z zapisów na koncie Wyroby gotowe, nie wyższych od ich cen sprzedaży netto. Dzień bilansowy Ewidencja: Brak szczególnych zapisów księgowych. Ewentualne obniżenie wartości odnoszone jest w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych * W UoR art. 34. ust. 4.
Wyroby gotowe ewidencja i wycena Planowany koszt wytworzenia Wycena: wg stałych cen ewidencyjnych ustalonych przez jednostkę Wytworzenie WG i przyjęcie do magazynu Ewidencja: Dt Wyroby gotowe Ct Rozliczenie kosztów działalności Wycena: -wg przyjętych stałych cen ewidencyjnych, - określenie odchyleń od cen ewidencyjnych (OCE), w tym przypadających proporcjonalnie na sprzedane produkty Wydanie sprzedanych produktów gotowych Ewidencja: Dt Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Ct Wyroby gotowe + korekta kosztów o przypadające na nie OCE (Dt lub Ct) Wycena: - wg cen ewidencyjnych skorygowanych o pozostałe na dzień bilansowy OCE, - nie wyższych od ich cen sprzedaży netto. Dzień bilansowy Ewidencja: Brak szczególnych zapisów księgowych. Ewentualne obniżenie wartości odnoszone jest w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych
Produkty pracy Zadania
Przychody i koszty ich uzyskania Przychody i koszty ich uzyskania
Konto operacje sprzedaży Operacje sprzedaży (~ batonik ) Dwa momenty: 1. Moment rzeczowy (następuje wydanie składników na zewnątrz => powstaje koszt) 2. Moment prawno-finansowy (powstaje należność lub następuje wpływ środków pieniężnych => powstaje przychód, ) W zależności od rodzajów sprzedawanych składników odmienne tytuły kosztów i przychodów:
MOMENT RZECZOWY (wydanie przedmiotu sprzedaży) MOMENT FINANSOWY (wystawienie faktury sprzedaży) Dt Ct Dt Ct wartość sprzedanych materiałów wartość sprzedanych towarów koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowych pozostałe koszty operacyjne materiały towary wyroby gotowe środki trwałe koszty finansowe inwestycje krótkoterminowe Należności od odbiorców/ Kasa/ Rachunek bankowy przychody ze sprzedaży materiałów/ Sprzedaż materiałów przychody ze sprzedaży towarów/ Sprzedaż towarów przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych/sprzedaż WG pozostałe przychody operacyjne przychody finansowe
Przychody i koszty ich uzyskania Zadania
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KATEDRA RACHUNKOWOŚCI Rachunkowość studia podyplomowe dr Beata Zyznarska-Dworczak