Proponowane zadania do sprawdzianu dla klasy piątej z działu: Dziedzictwo i społeczeństwo średniowiecza 1. Szkoły w średniowieczu Szkolnictwo w zachodniej Europie zaczęło się odradzać na przełomie VIII i IX w., dzięki staraniom duchowieństwa. W Polsce od XIII w. Powstały szkoły parafialne, w których uczono katechizmu, śpiewu kościelnego i podstaw łaciny. Wyższy poziom prezentowały szkoły katedralne i klasztorne. W szkołach tych wykładano siedem przedmiotów, nazywanych sztuki wyzwolone. Nauka polegała na powtarzaniu fragmentów czytanych przez nauczyciela książek i uczeniu się ich na pamięć po łacinie..uczniom, którzy nie potrafili zapamiętać tekstu lub byli nieposłuszni, wymierzano karę chłosty. Źródło: http://www.lookandlearn.com 1
Źródło: http://www.lookandlearn.com 2
Źródło: http://www.medievalists.net 2. Przeczytaj uważnie tekst, a następnie zamaluj na taśmie chronologicznej wieki, w których panowały style romański i gotycki. W średniowieczu rozkwitło budownictwo kościelne. Pomiędzy XI a XIII w chrześcijańskich krajach Europy upowszechnił się styl zwany romańskim. Następnym stylem był gotyk, który narodził się w XII w we Francji. W krajach europejskich (oprócz Włoch)utrzymywał się on do początków XVI w. 3
Styl romański XI, XII, XIII Styl gotycki XIV, XV, XVI WIEK. 3. Wskaż dwie różnice pomiędzy stylami romańskim i gotyckim. Cechy charakterystyczne romański Styl gotycki Wygląd budowli Podstawowy materiał Cechy charakterystyczne romański trzy wieki Styl gotycki pięć wieków 4
Wygląd budowli Podstawowy materiał budowle były stosunkowo niewielki, ciężkie, przesadziste, wieloczłonowe, o wyglądzie połączonych ze sobą brył geometrycznych, miały małe, często nieoszklone wąskie okna, zakończone półkolistymi łukami, wpuszczające do wnętrza niewiele światła kamień Budowle były o wiele większe i wyższe od romańskich, dzięki m.in. strzelistym wieżom sprawiały wrażenie wysmukłych, pnących się ku niebu (szczególnie kościoły), miały duże okna (na wysokość murów budynku), oszklone z witrażami, zakończone ostrymi łukami, umożliwiające doskonałe oświetlenie wnętrza cegła 4. Pierwsze uniwersytety powstały w XI w., ponieważ. 5. Średniowieczne klasztory i uniwersytety odegrały ważną rolę w rozwoju nauki, ponieważ. 6. Przeczytaj poniższe teksty. Następnie nazwij rodzaje średniowiecznego piśmiennictwa. 966-Mieszko przyjmuje chrzest 1000-cesarz Otto III przybywa do Gniezna 1025-koronacja Bolesława Chrobrego ( ). Odpowiedź.. Roczniki [...] Mieszko objąwszy księstwo zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy [sąsiednie] dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech, imieniem Dąbrówka( ). Odpowiedź. Kronika [Anonim tzw. Gall o chrzcie Mieszka I] 7. Uzasadnij, który z wymienionych obyczajów dworskich miał najistotniejsze znaczenie. pasowanie na rycerza, turnieje rycerskie, polowania --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 5
Np.: Jedną z najważniejszych uroczystości dworskich było pasowanie na rycerza, ponieważ oznaczało przyjęcie młodego giermka do szlachetnego rodu do uprzywilejowanego stanu społecznego-rycerstwa. Źródło: becuo.com Moim zdaniem jednym z najważniejszych wydarzeń władców i możnych były turnieje rycerskie, które gromadziły wielu rycerzy, przybyłych w celu zdobycia sławy i majątku. Ponadto turnieje umożliwiały przygotowanie się rycerzy do prawdziwej walki. 8. W odpowiednim miejscu tabeli wpoisz wyrażenia odnoszące się do społeczeństwa średniowiecznego lub współczesnego. a. nierówność praw i obowiązków b. równość wszystkich praw zapisana w konstytucji c. płacenie podatków uzależnione od wysokości zarobków d. obowiązek odrabiania przez chłopów pańszczyzny e. władza wasala nad seniorem f. prawo każdego człowieka do wolności g. obowiązek szkolny h. możliwość swobodnego zakupu towarów Społeczeństwo średniowieczne Społeczeństwo współczesne 6
------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------- --------------------------------------------------- -------------------------------------------------- 9. Przyjęcie chrześcijaństwa przez Mieszka I przyczyniło się do: 10. Po przeczytaniu tekstu źródłowego odpowiedz na pytania: (...) cesarz Otto III przybył do (grobu) św. Wojciecha dla modlitwy i pojednania, a zarazem w celu poznania sławnego Bolesława (...) Bolesław przyjął go tak zaszczytnie i okazale, jak wypadało przyjąć króla, cesarza rzymskiego i dostojnego gościa. (...) A zdjąwszy z głowy swej diadem cesarski, włożył go na głowę Bolesława na [zadatek] przymierza i przyjaźni, i za chorągiew tryumfalną dał mu w darze gwóźdź z krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian, za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha. I tak wielką owego dnia złączyli się miłością, że cesarz mianował go bratem i współpracownikiem cesarstwa i nazwał go przyjacielem i sprzymierzeńcem narodu rzymskiego. 1. Kto przybył do grobu św. Wojciecha i jaki był cel tej wizyty? 2. Jak przyjął Bolesław Chrobry swojego gościa? 3. Jakimi podarkami wymienili się władcy? 12. Wpisz w wolne miejsca daty podanych niżej wydarzeń, a następnie zaznacz je na taśmie chronologicznej. a. chrzest Polski - 966 r. b. zjazd w Gnieźnie- 1000 r. b. koronacja Bolesława Chrobrego- 1025 r. c. rozbicie dzielnicowe- 1138 r. Narodziny Chrystusa I I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII Oblicz, ile lat minęło od zjazdu w Gnieźnie? Obliczenie: Odpowiedź:. 13. Nazwij przedstawione na ilustracji insygnia koronacyjne (symbole władzy królewskiej). 7
14. Ostatnim historycznym władcą Polski z dynastii Piastów był:. 15. O którego władcę chodzi? ( ) Podczas jego panowania postało około 100 miast i ponad 1000 wsi. Król zbudował ponad 50 zamków obronnych, otoczył murami prawie 30. Ponadto władca ten ujednolicił prawo i założył w 1364 roku Akademię Krakowską ( ). Odpowiedź:... 16. Rozpoznaj na ilustracjach: Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego. A. B. C. D. A. B C. D P 16 (0-3) Do dat dopisz wydarzenie. a. 1385 r. b. 1410 r.-. c. 1411 r... PP 17 (0-4) Scharakteryzuj przebieg bitwy pod Grunwaldem. Źródło opisu bitwy: http://album-grunwaldzki.iq.pl/zrodla/index.php 8
Obraz,, Bitwa pod Grunwaldem Jan Matejko 9