Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Diagnostyka mikrobiologiczna dla studentów III roku kierunku Analityka medyczna

Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Diagnostyka mikrobiologiczna dla studentów III roku kierunku Analityka medyczna I. Zagadnienia omawiane na wykładach Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są następujące rozdziały z podręcznika P. Heczko: Mikrobiologia lekarska - ISBN: 9788320043082, 2014 r. W1 Czynniki ryzyka chorób zakaźnych 1. Historia mikrobiologii 1.1. Mikrobiologia XIX i początku XX w. zdominowana przez mikrobiologię medyczną 1.2. Dyscypliny towarzyszące mikrobiologii medycznej 1.2.1. Wakcynologia 1.2.2. Higiena i antyseptyka 1.2.3. Chemioterapia 2. Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych 2.1. Proces zakaźny 2.2. Szerzenie się chorób zakaźnych w populacji 2.3. Epidemiologia opisowa i analityczna 2.4. Badania przyczynowości w epidemiologii 2.5. Nadzór epidemiologiczny 8.22 Priony 8.22.1 Epidemiologia chorób prionowych 8.22.2 Replikacja prionów i patogeneza zakażeń 8.22.3 Postacie kliniczne chorób prionowych 8.22.4 Diagnostyka chorób prionowych 8.22.5 Leczenie i profilaktyka chorób prionowych W2 W3 W4 W5 W6 W7 Klasyfikacja, budowa i znaczenie bakterii Przemiany metaboliczne bakterii Genetyka bakterii Komensala i pasożytnicza mikroflora człowieka Mechanizmy patogenezy chorób bakteryjnych Diagnostyka molekularna zakażeń bakteryjnych 5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych 5.1. Klasyfikacja bakterii 5.2. Budowa i fizjologia bakterii 5.2.1. Budowa komórki bakterii 5.2.2. Metabolizm bakterii 5.2.3. Wzrost bakterii 5.2.4. Biofilm 5.3. Genetyka bakterii mechanizmy warunkujące zmienność genomów i proteomów bakteryjnych 5.3.1. Genomy bakteryjne 5.3.2. Plastyczność genomów bakteryjnych 5.3.3. Zmienność proteomów bakteryjnych w odpowiedzi na czynniki środowiska 5.3.4. Fenotypowa różnorodność populacji bakteryjnych 5.4. Patogeneza zakażeń bakteryjnych 5.4.1. Podstawowe mechanizmy patogenności bakterii 5.4.2. Unikanie działania mechanizmów obronnych gospodarza 5.5. Flora fizjologiczna i jej rola w obronie przed zakażeniami 5.5.1. Nabywanie mikrobiomu 5.5.2. Skład mikrobiomu człowieka 5.5.3. Wpływ mikrobiomu na odporność 1

5.5.4. Choroby związane z zaburzeniami mikrobiomu 16. Diagnostyka mikrobiologiczna 16.1. Diagnostyka zakażeń bakteryjnych 16.1.1. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych 16.1.2. Klasyczne metody diagnostyczne 16.1.3. Etap polaboratoryjny W8 Wirusy jako komórkowe patogeny obligatoryjne, budowa i klasyfikacja W9 Mechanizmy patogenezy chorób wirusowych W10 Epidemiologia zakażeń wirusowych 7. Wirusologia ogólna 7.1. Struktura i klasyfikacja wirusów 7.1.1. Struktura wirusów 7.1.2. Klasyfikacja wirusów 7.2. Cykl replikacyjny wirusów 7.2.1. Przyleganie wirusa do komórki (adsorpcja) 7.2.2. Wnikanie wirusa do komórki (penetracja) 7.2.3. Odpłaszczenie kwasu nukleinowego wirusa 7.2.4. Synteza białek wczesnych 7.2.5. Replikacja genomu i synteza białek strukturalnych wirusa (eklipsa) 7.2.6. Składanie i dojrzewanie potomnych wirionów (morfogeneza) 7.2.7. Uwolnienie potomnych wirionów z komórki 7.2.8. Cykl replikacyjny poszczególnych grup wirusów 7.3. Genetyka wirusów 7.3.1. Zmienność genetyczna wirusów 7.3.2. Oddziaływanie wirusów w zakażeniach mieszanych 7.3.3. Wirusy jako wektory 7.4. Patogeneza zakażeń wirusowych 7.4.1. Zakażenia miejscowe i uogólnione 7.4.2. Relacje wirus komórka gospodarza 7.4.3. Relacje wirus organizm gospodarza 7.4.4. Zakażenia latentne 7.5. Odporność gospodarza na zakażenia wirusowe 7.5.1. Mechanizmy immunologiczne w zakażeniach wirusowych 7.5.2. Czynniki warunkujące odporność gospodarza na zakażenia wirusowe 7.5.3. Rola układu odpornościowego w patogenezie zakażeń wirusowych 7.5.4. Mechanizmy unikania przez wirusy odpowiedzi immunologicznej gospodarza 7.6. Wirusy a onkogeneza 7.6.1. Patogeneza nowotworów o etiologii wirusowej 7.6.2. Onkogenne wirusy RNA 7.6.3. Onkogenne wirusy DNA 7.7. Epidemiologia zakażeń wirusowych 7.7.1. Definicje i wskaźniki epidemiologiczne 7.7.2. Czynniki wpływające na epidemiologię chorób wirusowych 7.7.3. Drogi szerzenia się zakażeń wirusowych 7.7.4. Zakażenia wirusowe u podróżnych 7.7.5. Nowe i nawracające zakażenia wirusowe 7.8. Zapobieganie zakażeniom wirusowym 7.8.1. Zasady kontroli zakażeń wirusowych W11 Wykorzystanie reakcji czynnej i biernej odpowiedzi przeciwzakaźnej w diagnostyce mikrobiologicznej W12 Czynna i bierna profilaktyka chorób zakaźnych 2

4. Immunoprofilaktyka zakażeń czynna i bierna Janusz Ślusarczyk 4.1. Uodpornienie człowieka i jego rodzaje 4.2. Mechanizmy odporności nieswoistej 4.3. Mechanizmy odporności swoistej 4.4. Odporność poszczepienna 4.4.1. Definicje szczepionki i szczepienia 4.4.2. Cele programów szczepień ochronnych 4.4.3. Charakterystyka szczepionek 4.4.4. Immunogenność szczepionek 4.4.5. Zastosowanie syntetycznych peptydów i DNA jako immunogenów szczepionkowych 4.5. Szczepionki przeciwwirusowe 4.5.1. Rodzaje i swoistość szczepionek przeciwwirusowych 4.5.2. Perspektywy zwalczania zakażeń wirusowych 4.6. Immunoprofilaktyka bierna zakażeń 4.6.1. Immunoglobuliny ludzkie 4.6.2. Humanizowane przeciwciała monoklonalne 4.6.3. Antytoksyny zwierzęce 4.7. Szczepienia u osób podróżujących 4.7.1. Zasady zapobiegania chorobom zakaźnym podczas podróży 4.7.2. Sytuacja epidemiologiczna w miejscu docelowym podróży 4.7.3. Szczepienia ochronne zalecane podróżnym W13 Diagnostyka efektywności antybiotyko i chemioterapii chorób zakaźnych W14 Mechanizmy lekooporności bakterii W15 Wykrywanie lekooporności bakterii 13. Leki przeciwdrobnoustrojowe i antybiotykoterapia chorób zakaźnych 13.1. Zasady racjonalnej chemioterapii 13.1.1. Farmakokinetyka 13.1.2. Farmakodynamika 13.1.3. Oporność bakterii i grzybów 13.1.4. Skojarzenia antybiotyków 13.1.5 Rodzaje farmakoterapii zakażeń 13.2. Leki przeciwbakteryjne 13.2.1. Klasyfikacja, sposób działania i zastosowanie kliniczne 13.2.2. Mechanizmy bakteryjnej oporności na antybiotyki 13.2.3. Metody oznaczania wrażliwości na antybiotyki II. Zagadnienia omawiane podczas ćwiczeń: Uzupełnieniem zagadnień omawianych na ćwiczeniach są rozdziały z następujących podręczników: P. P.R. Murray, K.S. Rosenthal, M.A. Pfaller. [red. wyd. pol. A. Przondo-Mordarska, G. Martirosian, A. Szkaradkiewicz]: Mikrobiologia, Elsevier, Urban & Partner Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-294-2 M. Zaremba, J. Borowski. Mikrobiologia lekarska, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004, ISBN 83-200-2097-2 Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska. Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Tom 1. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa 2007, ISBN 978-83- 01-15221-5 t.1, ISBN 978-83-01-15222-2 t.1-2 Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska. Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Tom 2. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa 2008, ISBN 978-83- 01-15223-0 t.2, ISBN 978-83-01-15222-2 t.1-2 3

oraz inne wyszczególnione materiały źródłowe. Ćwiczenie: Sterylizacja i dezynfekcja cz. I. Pojęcia: sterylizacja, sanityzacja, dezynfekcja, aseptyka, antyseptyka, skażenie, zakażenie. Metody sterylizacji i urządzenia sterylizujące. Dobór metod sterylizacji w zależności od wyjaławianego materiału. Metody kontroli urządzeń sterylizujących. Zasady kontroli jałowości materiałów wyjaławianych. Zasady funkcjonowania centralnej sterylizatorni. P. 3. Dezynfekcja, sterylizacja i antyseptyka 3.1. Dezynfekcja 3.2. Sterylizacja 3.2.1. Zasady prawidłowej sterylizacji 3.2.2. Metody sterylizacji 3.2.3. Kontrola procesu sterylizacji 3.3. Dekontaminacja przy podejrzeniu skażenia prionami 3.4. Antyseptyka Ćwiczenie: Sterylizacja i dezynfekcja cz. II. Środki dezynfekcyjne podział, przykłady. Mechanizm i zakres działania środków dezynfekujących. Dezynfekcja skóry i tkanek. Higiena rąk, środki ochrony osobistej. Odpady medyczne. Ćwiczenia praktyczne badanie skuteczności działania środków myjących i dezynfekujących. P. 3. Dezynfekcja, sterylizacja i antyseptyka 3.1. Dezynfekcja 3.1.1. Zasady dezynfekcji 3.1.2. Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych 3.1.3. Metody dezynfekcji 14.7.1. Higiena rąk 14.7.2. Środki ochrony osobistej 23. Fizjologiczna mikroflora człowieka Ćwiczenie: Budowa komórki bakteryjnej i metody barwienia komórek bakteryjnych. Budowa i funkcja ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Budowa i funkcje tworów wewnętrznych komórki bakteryjnej. Otoczki, rzęski, fimbrie i przetrwalniki bakteryjne. Proste i złożone metody wybarwiania komórek bakteryjnych. P. 5. Bakteriologia ogólna z patogenezą zakażeń bakteryjnych 5.1. Klasyfikacja bakterii 5.2. Budowa i fizjologia bakterii 5.2.1. Budowa komórki bakterii Aneks Metody barwienia preparatów mikroskopowych M. Zaremba, J. Borowski. Mikrobiologia lekarska, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004, ISBN 83-200-2097-2 Rozdział 10. Techniki diagnostyczne w chorobach zakaźnych i pasożytniczych. Techniki sporządzania preparatów 4

Techniki barwienia preparatów Ćwiczenie: Zasady mikroskopowania i morfologia bakterii. Rodzaje mikroskopów, zasada ich działania, zastosowanie. Wielkość bakterii, grzybów, krwinek, wirusów. Kształty bakterii i ich układy przestrzenne. P.R. Murray, K.S. Rosenthal, M.A. Pfaller. [red. wyd. pol. A. Przondo-Mordarska, G. Martirosian, A. Szkaradkiewicz]: Mikrobiologia, Elsevier, Urban & Partner Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-294-2 14. Zasady i zastosowanie mikroskopii M. Zaremba, J. Borowski. Mikrobiologia lekarska, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004, ISBN 83-200-2097-2 Rozdział 10. Techniki diagnostyczne w chorobach zakaźnych i pasożytniczych. Badania mikroskopowe Ćwiczenie: Fizjologia i zasady hodowli drobnoustrojów. Rodzaje pożywek i ich zastosowanie. Wymogi stawiane pożywkom bakteriologicznym. Pojęcie hodowli i kolonii bakteryjnej. Hodowla czysta i mieszana. Techniki posiewów bakteriologicznych. Typy wzrostu na pożywkach jako cecha różnicująca P. 5.2.2. Metabolizm bakterii 5.2.3. Wzrost bakterii 5.2.4. Biofilm Aneks Podłoża transportowe Aneks Podłoża izolacyjne P.R. Murray, K.S. Rosenthal, M.A. Pfaller. [red. wyd. pol. A. Przondo-Mordarska, G. Martirosian, A. Szkaradkiewicz]: Mikrobiologia, Elsevier, Urban & Partner Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-294-2 15. Hodowla in vitro: zasady i zastosowanie M. Zaremba, J. Borowski. Mikrobiologia lekarska, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004, ISBN 83-200-2097-2 Rozdział 10. Techniki diagnostyczne w chorobach zakaźnych i pasożytniczych. Metody hodowlane Podłoża do hodowli drobnoustrojów Ćwiczenie: Zasady diagnostyki bakteriologicznej. Rodzaje materiałów pobieranych do badań bakteriologicznych. Zasady pobierania i przesyłania materiałów do badań. Tok badania bakteriologicznego z uwzględnieniem metod: mikroskopowych, hodowlanych, biochemicznych, serologicznych, biologicznych, molekularnych i określania lekowrażliwości. 22. Pobieranie materiału klinicznego i ogólne zasady diagnostyki bakteriologicznej P. 16. Diagnostyka mikrobiologiczna 16.1. Diagnostyka zakażeń bakteryjnych 16.1.1. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań bakteriologicznych 16.1.2. Klasyczne metody diagnostyczne 16.1.3. Etap polaboratoryjny 5

Ćwiczenie: Badanie lekowrażliwości drobnoustrojów - metody jakościowe i ilościowe (krążkowo dyfuzyjna, kolejnych rozcieńczeń w bulionie lub podłożu stałym, E-testów, automatyczne, molekularne). www.korld.edu.pl Rekomendacje KORLD pliki do pobrania Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki 2009 Oznaczanie wrażliwości ziarniaków Gram-dodatnich z rodzaju Staphylococcus spp. AKTUALIZACJA: 24.09.2010 Ćwiczenie: Antybiotyki i chemioterapeutyki podział na grupy, mechanizmy, sposób i spektrum działania. Terapia empiryczna. Pojęcia MIC, MBC. Mechanizmy bakteryjnej oporności na antybiotyki i chemioterapeutyki i metody ich badania. 13.2. Leki przeciwbakteryjne Danuta Dzierżanowska-Madalińska 13.2.1. Klasyfikacja, sposób działania i zastosowanie kliniczne 13.2.2. Mechanizmy bakteryjnej oporności na antybiotyki 13.2.3. Metody oznaczania wrażliwości na antybiotyki Ćwiczenie: Rodzaje: Staphylococcus, Micrococcus systematyka. Występowanie, morfologia, fizjologia i podział gronkowców. Wymagania wzrostowe i podłoża różnicujące. Czynniki odpowiedzialne za chorobotwórczość gronkowców (enzymy i toksyny). Chorobotwórczość gronkowców i jej uwarunkowania, nosicielstwo. Gronkowcowe zatrucia pokarmowe. Profilaktyka i zasady leczenia schorzeń gronkowcowych. Zasady diagnostyki gronkowców. 2. Ziarenkowce gram dodatnie Staphylococcus, Streptococcus i inne 6.1. Ziarenkowce Gram-dodatnie Małgorzata Bulanda 6.1.1. Rodzaj Staphylococcus 6.1.2. Rodzaj Micrococcus Ćwiczenie: Streptococcus, Enterococcus systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia paciorkowców. Wymagania wzrostowe i podłoża różnicujące. Zasady diagnostyki bakteriologicznej i serologicznej. Odczyn Dicków, próba Schultza-Charltona, ASO i ich interpretacja. Cechy warunkujące chorobotwórczość paciorkowców. Schorzenia wywoływane przez paciorkowcowe, powikłania, leczenie i profilaktyka. 2. Ziarenkowce gram dodatnie Staphylococcus, Streptococcus i inne 6.1. Ziarenkowce Gram-dodatnie Małgorzata Bulanda 6.1.3. Rodzaj Streptococcus 6.1.4. Rodzaj Enterococcus Ćwiczenie: Rodzaj: Neisseria, Moraxella systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia. Schorzenia, diagnostyka, leczenie i profilaktyka. Rodzaje: Treponema, Borrelia, Leptospira. systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia bakterii należących do w/w rodzajów. Gatunki patogenne, schorzenia, profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna. 6

Diagnostyka serologiczna kiły: odczyny klasyczne (VDRL, USR), nowoczesne swoiste (odczyn immobilizacji Nelsona-Mayera), odczyny immunofluorescencyjne (FTA, FTA-ABS), odczyn OWD. Rodzaj: Helicobacter i Campylobacter systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia. Schorzenia, diagnostyka, leczenie i profilaktyka. 7. Tlenowe ziarenkowce gramujemne 13. Campylobacter i Helicobacter 19. Krętki 6.2. Ziarenkowce Gram-ujemne Artur Drzewiecki 6.2.1. Rodzaj Neisseria 6.2.2. Rodzaj Moraxella 6.7.7. Rodzaj Campylobacter 6.7.8. Rodzaj Helicobacter 6.10. Krętki Marian Binek 6.10.1. Rodzaj Borrelia 6.10.2. Rodzaj Treponema 6.10.3. Rodzaj Leptospira Ćwiczenie: Rodzaj Mycobacterium - systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia prątków. Chorobotwórczość, leczenie i profilaktyka przeciwgruźlicza. Diagnostyka mikrobiologiczna prątków. Rodzaje: Corynebacterium, Listeria, Erysipelothrix, Lactobacillus systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia. Chorobotwórczość i profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna i serologiczna (próba Eleka, odczyn Schicka). 3. Bakterie z grupy Maczugowate (Coryneform) 5. Pałeczki Gramdodatnie Listeria i inne 17. Prątki 34. Diagnostyka gruźlicy i mykobakterioz Schematy diagnostyczne Schemat V. Diagnostyka gruźlicy i mykobakterioz 6.3. Laseczki Gram-dodatnie niewytwarzające spor Gayane Martirosian 6.3.1. Rodzaj Corynebacterium 6.3.2. Rodzaj Listeria 6.3.3. Rodzaj Erysipelothrix 6.8.8 Rodzaj Lactobacillus 6.9. Prątki Mycobacterium Zofia Zwolska Ćwiczenie: Laseczki tlenowe i beztlenowe (rodzaje: Bacillus, Clostridium,). Występowanie, morfologia i fizjologia. Schorzenia wywoływane przez laseczki tlenowe i beztlenowe. Charakterystyka produkowanych przez nie egzotoksyn. Diagnostyka bakteriologiczna i serologiczna schorzeń wywoływanych przez laseczki tlenowe i beztlenowe. Wykorzystanie anatoksyn w profilaktyce i leczeniu schorzeń wywołanych przez laseczki. 6. Tlenowe laseczki Bacillus 7

16. Beztlenowe laseczki - Clostridium 6.4. Laseczki Gram-dodatnie wytwarzające spory Gayane Martirosian 6.4.1. Rodzaj Bacillus 6.4.2. Rodzaj Clostridium Ćwiczenie: Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacteriaceae cz. I - rodzaje: Escherichia, Klebsiella, Proteus, Enterobacter - systematyka. Systematyka, występowanie, morfologia i fizjologia. Chorobotwórczość, leczenie i profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna i serologiczna, szczepy ESBL. 11. Pałeczki jelitowe - Enterobacteriaceae 6.5. Pałeczki Gram-ujemne: Enterobacteriaceae, Vibrionaceae, Aeromonadaceae Hanna Stypułkowska- Misiurewicz 6.5.1. Rodzaj Escherichia 6.5.6. Inne rodzaje należące do Enterobacteriaceae Ćwiczenie: Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobactreiaceae cz. II - rodzaje: Salmonella, Shigella. Systematyka,występowanie, morfologia i fizjologia. Chorobotwórczość, leczenie i profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna i serologiczna, ESBL, odczyn Widala. 11. Pałeczki jelitowe - Enterobacteriaceae 6.5. Pałeczki Gram-ujemne: Enterobacteriaceae, Vibrionaceae, Aeromonadaceae Hanna Stypułkowska- Misiurewicz 6.5.2. Rodzaj Salmonella 6.5.3. Rodzaj Shigella Ćwiczenie: Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące: Pseudomonas, Stenotrophomonas, Acinetobacter systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia. Chorobotwórczość, leczenie i profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna. 10. Tlenowe pałeczki gramujemne 6.6. Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy Pseudomonas, Acinetobacter, Stenotrophomonas, Burkholderia Eugenia Gospodarek 6.6.1. Rodzaj Pseudomonas 6.6.2. Rodzaj Acinetobacter 6.6.3. Rodzaj Stenotrophomonas Ćwiczenie: Pałeczki auksotroficzne Haemophilus, Brucella, Legionella systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia. Chorobotwórczość, leczenie i profilaktyka. Diagnostyka bakteriologiczna 8

8. Względne beztlenowe auksotroficzne pałeczki Haemophilus i inne 9. Tlenowe auksotroficzne pałeczki Brucella, Legionella i inne 6.7. Pozostałe pałeczki Gram-ujemne: Bordetella, Haemophilus, Pasteurella, Francisella, Bartonella, Brucella, Campylobacter, Helicobacter, Legionella Hanna Stypułkowska-Misiurewicz 6.7.2. Rodzaj Haemophilus, 6.7.6. Rodzaj Brucella, 6.7.9. Rodzaj Legionella Ćwiczenie: Badanie aktywności preparatów bakteriobójczych i bakteriostatycznych metodą seryjnych rozcieńczeń i studzienkową. Farmakopea X 2.7.2 Mikrobiologiczne metody oznaczania aktywności antybiotyków Ćwiczenie: Grzyby (Candida, Cryptococcus, Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum, Aspergillus, Penicillium, Mucor, Geotrichum, Fusarium, Cladosporium, Alternaria,) promieniowce (Actinomyces i Nocardia) - systematyka. Występowanie, morfologia i fizjologia w/w drobnoustrojów. Chorobotwórczość (grzybice powierzchniowe i głębokie) i schorzenia. Diagnostyka mikrobiologiczna i serologiczna, leczenie i profilaktyka. 6.11. Promieniowce i pokrewne bakterie Marian Binek 6.11.1. Rodzaj Actinomyces 6.11.2. Rodzaj Nocardia 9. Mykologia ogólna z patogenezą zakażeń grzybiczych Anna B. Macura 9.1. Morfologia, metabolizm i rozmnażanie się grzybów 9.2. Klasyfikacja grzybów 9.3. Patogeneza zakażeń grzybiczych 9.3.1. Patogeneza zakażeń wywołanych przez grzyby drożdżopodobne 9.3.2. Patogeneza zakażeń wywołanych przez pleśnie 9.3.3. Patogeneza zakażeń wywołanych przez dermatofity 9.4. Epidemiologia i profilaktyka zakażeń grzybiczych 9.5. Mykotoksyny i mykotoksykozy 9.6. Grzyby jako alergeny 10. Mykologia szczegółowa (wybrane rodzaje) 10.1. Grzyby drożdżopodobne (drożdże) Anna B. Macura, Paweł Krzyściak 10.1.1. Workowce 10.1.2. Podstawczaki 10.1.3. Pneumocystis jirovecii 10.1.4. Profilaktyka zakażeń grzybami drożdżopodobnymi 10.2. Grzyby strzępkowe Anna B. Macura, Magdalena Skóra 10.2.1. Sprzężniaki (Zygomycota) 10.2.2. Pleśnie z podtypu Pezizomycotina (typ Ascomycota) 10.2.3. Profilaktyka zakażeń grzybami strzępkowymi 10.3. Dermatofity Anna B. Macura, Paweł Krzyściak 10.3.1. Trichophyton 10.3.2. Epidermophyton 10.3.3. Microsporum 10.3.4. Profilaktyka zakażeń dermatofitami 10.4. Grzyby dimorficzne Anna B. Macura 9

10.4.1. Histoplasma capsulatum 10.4.2. Blastomyces dermatitidis 10.4.3. Coccidioides immitis 10.4.4. Paracoccidioides brasiliensis 10.4.5. Sporothrix schenckii P. Krzyściak, M. Skóra, AB. Macura. Atlas grzybów chorobotwórczych, MedPharm Polska 2011, ISBN 978-83-60466-80-3. Ćwiczenie: Diagnostyka drobnoustrojów beztlenowych. 35. Diagnostyka chorób wywołanych bakteriami beztlenowymi Schematy diagnostyczne Schemat IV. Badanie materiałów w kierunku nieprzetrwalnikujących bakterii beztlenowych. Ćwiczenie: Rola laboratorium mikrobiologicznego 38. Zakażenia szpitalne i dochodzenia epidemiologiczne Ćwiczenie: Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń układu naczyniowego. Badanie bakteriologiczne krwi 30. Badanie bakteriologiczne krwi 17.11. Bakteriemia i sepsa Anna Przondo-Mordarska 17.11.1. Epidemiologia 17.11.2. Etiopatogeneza zakażeń krwi 17.11.3. Szczegółowy patomechanizm rozwoju sepsy 17.11.4. Obraz kliniczny zakażeń krwi 17.11.5. Diagnostyka mikrobiologiczna w sepsie 17.11.6. Leczenie antybiotykami Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych skóry i tkanek miękkich. Badanie bakteriologiczne ropy 24. Diagnostyka chorób infekcyjnych skóry i tkanki podskórnej Schematy diagnostyczne Schemat I. Badanie materiałów ropnych i z układu oddechowego Schemat I. 1 Ziarenkowce gramdodatnie Schemat I. 2 Ziarenkowce gramdodatnie Schemat I. 3 Małe pałeczki gramujemne Schemat I. 4 Duże pałeczki gramujemne Schemat I. 5 Duże pałeczki izolowane z układu oddechowego i zmian ropnych 17.8. Bakteryjne zapalenie skóry i tkanek miękkich Małgorzata Bulanda 10

Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych układu moczowego. Badanie bakteriologiczne moczu 31. Diagnostyka chorób infekcyjnych układu moczowego Schemat III. Badanie moczu 17.4. Zakażenia narządów płciowych i układu moczowego Magdalena Strus 17.4.4. Zakażenia układu moczowego www.antybiotyki.edu.pl Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych przewodu pokarmowego. Badanie bakteriologiczne kału 28. Diagnostyka chorób infekcyjnych przewodu pokarmowego Schemat II. 1 Badanie kału biegunkowego pałeczki Enterobacteriaceae oraz nosicielstwo Shigella i Salmonella Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych układu nerwowego. Badanie bakteriologiczne płynu mózgowo- rdzeniowego 29. Diagnostyka chorób infekcyjnych ośrodkowego układu nerwowego 17.6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i inne infekcje ośrodkowego układu nerwowego Piotr Kochan 17.6.1. Czynniki predysponujące do infekcji OUN 17.6.2. Czynniki etiologiczne zakażeń i zarażeń OUN 17.6.3. Epidemiologia infekcji OUN 17.6.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 17.6.5. Diagnostyka zakażeń OUN 17.6.6. Leczenie zakażeń OUN 17.6.7. Profilaktyka zakażeń OUN www.antybiotyki.edu.pl Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych układu oddechowego. Badanie bakteriologiczne BAL 27. Diagnostyka chorób infekcyjnych układu oddechowego 17.1. Zakażenia układu oddechowego Stefania Giedrys-Kalemba 17.1.2. Zakażenia dolnych dróg oddechowych www.antybiotyki.edu.pl Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 11

Ćwiczenie: Diagnostyka chorób infekcyjnych układu oddechowego. Badanie bakteriologiczne wymazów z gardła 27. Diagnostyka chorób infekcyjnych układu oddechowego 17.1. Zakażenia układu oddechowego Stefania Giedrys-Kalemba 17.1.1. Zakażenia górnych dróg oddechowych www.antybiotyki.edu.pl Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego Ćwiczenie: Zakażenia szpitalne. Badania przesiewowe pracowników i pacjentów wymaz z nosa, mocz, wymaz około odbytniczy - część I i II 38. Zakażenia szpitalne i dochodzenia epidemiologiczne 14. Zakażenia szpitalne 14.1. Podstawowe pojęcia i definicje Jadwiga Wójkowska-Mach 14.2. Czynniki ryzyka występowania zakażeń szpitalnych Małgorzata Bulanda 14.3. Epidemiologia zakażeń szpitalnych Jadwiga Wójkowska-Mach 14.4. Kontrola zakażeń Jadwiga Wójkowska-Mach 14.5 Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych Małgorzata Bulanda 14.5.1. Wirusy jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych 14.5.2. Bakterie jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych 14.5.3. Grzyby jako patogeny w zakażeniach szpitalnych 14.6. Postacie kliniczne zakażeń szpitalnych 14.6.1. Podział zakażeń szpitalnych Jadwiga Wójkowska-Mach 14.7.3. Utrzymanie czystości pomieszczeń szpitalnych www.antybiotyki.edu.pl Definicje zakażeń szpitalnych Ćwiczenie: Badanie mikrobiologiczne środowiska woda Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska. Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Tom 1. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa 2007, ISBN 978-83- 01-15221-5 t.1, ISBN 978-83-01-15222-2 t.1-2 Część III Mikroorganizmy w środowiskach naturalnych 1. Podstawy ekologii mikroorganizmów Zdzisława Libudzisz 2. Mikrobiologia wód Elżbieta Ołtuszak-Walczak Ćwiczenie: Badanie mikrobiologiczne środowiska gleba Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska. Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Tom 1. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa 2007, ISBN 978-83- 01-15221-5 t.1, ISBN 978-83-01-15222-2 t.1-2 12

Część III Mikroorganizmy w środowiskach naturalnych 1. Podstawy ekologii mikroorganizmów Zdzisława Libudzisz 2. Mikrobiologia gleby Małgorzata Piotrowska, Danuta Kusewicz Ćwiczenie: Badanie mikrobiologiczne żywności Z. Libudzisz, K. Kowal, Z. Żakowska. Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Tom 2. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa 2008, ISBN 978-83- 01-15223-0 t.2, ISBN 978-83-01-15222-2 t.1-2 Część VII Mikrobiologia żywności (233-398) Powodzenia na egzaminie! TJW Kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Wirusologii Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego 41-200 Sosnowiec ul. Jagiellońska 4 tel.: 32 364 1621 e-mail: twasik@sum.edu.pl Dr hab. n. med. Tomasz J. Wąsik, Profesor nadzw. SUM 13