AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU Budynek mieszkalny wielorodzinny Adres budynku ulica: pl. Kościuszki 14/15 kod: 97-200 miejscowość Tomaszów Maz. powiat: tomaszowski województwo: łódzkie Wykonawca audytu imię i nazwisko : Piotr Szewczyk tytuł zawodowy: mgr inż. Łódź 2015 Strona 1

TABELA 1. STRONA TYTUŁOWA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. DANE INDENTYFIKACYJNE BUDYNKU 1.1 Rodzaj budynku Mieszkalny wielorodzinny 1.2. Rok budowy 1912 1.3. Inwestor (nazwa, nazwisko i imię, adres do korespondencji, PESEL) Tomaszowiskie TBS Sp z o.o. 1.4. Adres budynku ul. Majowa 15 Budynek mieszkalny wielorodzinny kod 97-200 Tomaszów Maz. ul. pl. Kościuszki 14/15 tel. kod 97-200 Tomaszów Maz. PESEL powiat tomaszowski woj. łódzkie 2. Nazwa, nr. REGON i adres podmiotu wykonującego audyt Biuro Projektów Energetycznych Piotr Szewczyk, REGON: 100087541 ul. Grabińska 8a, 92 780 Łódź 3. Imię i nazwisko, nr. PESEL oraz adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis mgr inż Piotr Szewczyk, 68090105179, 92-780 Łódź, ul. Grabińska 8a KAPE 0098 podpis 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakres prac, posiadane kwalifikacje; podpis Lp. 1 2 3 4 Imię i nazwisko mgr inż.. Piotr Szewczyk Zakres udziału w opracowaniu audytu całość opracowania 5. Miejscowość Łódź Data wykonania opracowania 25.11.2015 6. Spis treści str. 1. Strona tytulowa 2 2. Karta audytu energetycznego 3 3. Dokumenty i dane źródlowe wykorzystywane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora budowlanego budynku 5 4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku 6 5. Ocena stanu technicznego budynku 12 6. Wykaz usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych 14 7. Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 15 8. Opis wariantu optymalnego 30 Strona 2

TABELA 2. KARTA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU *) 1.Dane ogólne 1. Konstrukcja/technologia budynku 2. Liczba kondygnacji 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] 4. Powierzchnia netto budynku [m 2 ] 5. Powierzchnia ogrzewana części mieszkalnej [m 2 ] Powierzchnia ogrzewana lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń 6. niemieszkalnych [m 2 ] 7. Liczba lokali mieszkalnych 8. Liczba osób użytkujących budynek 9. Sposób przygotowania ciepłej wody 10. Rodzaj systemu grzewczego budynku tradycyjna/murowana 3 1 961 740 409 331 11 36 miejscowo w elektrycznych podgrzewaczach pojemnościowych indywidulane ogrzewanie węglowe 11. Współczynnik kształtu A/V [l/m] 12. Inne dane charakteryzujące budynek 2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody budowlane 1) [W/m 2 K] Stan przed termomodernizacją Stan po termomodernizacji 1. Ściany zewnętrzne 1,263; 0,875 1,264; 0,184 2. Dach/stropodach/strop pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami 0,729; 1,242 0,181; 0,191 3. Podłoga na gruncie w pomieszczeniach ogrzewanych 0,422 0,422 4. Strop nad piwnicą - - 5. Okna, drzwi balkonowe 1,400; 3,200 1,400; 1,300 6. Drzwi zewnętrzne/bramy 3,600; 1,700 1,700 7. Inne: - - 3. Sprawności składowe systemu ogrzewania 2) 1. Sprawność wytwarzania [-] 0,80 0,92 2. Sprawność przesyłania [-] 1,00 0,96 3. Sprawność regulacji i wykorzystania [-] 0,70 0,90 4. Sprawność akumulacji [-] 1,00 1,00 5. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia [-] 1,00 1,00 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby [-] 0,80 0,95 4. Sprawności składowe systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej 1. Sprawność wytwarzania [-] 1,00 0,88 2. Sprawność przesyłu[-] 1,00 0,80 3. Sprawność regulacji i wykorzystania [-] 1,00 1,00 4. Sprawność akumulacji [-] 0,80 0,85 5. Charakterystyka systemu wentylacji 3) 1. Rodzaj wentylacji (naturalna, mechaniczna) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza okna/kanały okna/kanały 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [m 3 /h] 1 395 1 329 4. Liczba wymian [l/h] 0,71 0,68 6. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego 4) [kw] 64,3 47,0 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu 5) [kw] 64,5 64,5 3. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu 4) [GJ/rok] 528 387 4. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu [GJ/rok] 755,0 462,5 5. Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania cwu 5) [GJ/rok] 92 92 6. Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie cwu (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bd - bilansu ciepła) [GJ/rok] 7. Zmierzone zużycie ciepła na przygotowanie ciepłej wody (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła) [GJ/rok] bd - *) dla budynku o mieszalnej funkcji należy podać wszystkie dane oddzielnie dla każdej części budynku 0,30 Strona 3

Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w 8. standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu 198,3 145,2 [kwh/m 2 rok] Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w 9. standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu 283,3 173,5 [kwh/m 2 rok] Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i 10. przerw w ogrzewaniu 37,48 22,96 [kwh/m 3 rok] 11. Udział odnawialnych źródeł energii [%] 0,0% 0,0% 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) 6) 1. Opłata za 1 GJ energii na ogrzewanie **) [z 35,48 45,63 2. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc ***) [zł] 0,00 0,00 3. Opłata za podgrzanie 1 m 3 wody użytkowej **) [zł] - - 4. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na podgrzanie cwu na miesiąc***) [zł] - - 5. Opłata za ogrzanie 1 m 2 powierzchni użytkowej miesięcznie [zł] - - 6. Inne - opłata abonamentowa miesięczna - - 7 Inne - 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana suma kredytu [zł] 453 364 Roczne zmniejszenie zapotrzebowania na energię [%] 30,9% Planowane koszty całkowite 503 738 Premia termomodernizacyjna 32 388 Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] 16 194 **) ***) opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii opłata stała związana z dystrybucja i przesyłem energii 1) Obliczenie współczynników przenikania ciepła poszczególnych przegród przed i po termomodernizacji - załącznik 2 2) 3) 4) 5) 6) Omówienie przyjętych składowych systemu sprawności systemu ogrzewania podano w pkt.7.3 Obliczenie strumienia powietrza wentylacyjnego zamieszczono w załączniku 3 Zestawienie obliczeniowej mocy cieplnej i zużycie ciepła przed i po termomodernizacji budynku zamieszczone w załączniku 5 (uwaga - przy tym załączniku powinny się znaleźć wydruki z programu komputerowego klub arkusza kalkulacyjnego z pełnymi obliczeniami - nie tylko zestawienie) Obliczenie mocy cieplnej ii zużycie ciepła na przygotowanie cwu zamieszczono w załączniku 4 Wyliczenie opłat jednostkowych zamieszczono w załączniku 1 Strona 4

3. Dokumenty i dane źródłowe wykorzystane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora 3.1. Dokumentacja projektowa: - Wizja lokalna - Inwentaryzacja fotograficzna. - Obmiary własne wykonane na potrzeby audytu energetycznego. 3.2. Inne dokumenty Normy i rozporządzenia: Ustawa z dnia 21.11.2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. 223, poz 1459) Ustawą z dnia 29 sierpnia 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2014 poz. 1200 z późn. zm.) Ustawa o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015r. (Dz.U. z 2015r. poz. 478) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 października 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego sposobu weryfikacji audytu energetycznego i części audytu remontowego oraz szczegółowych warunków, jakie powinny spełniać podmioty, którym BGK może zlecać wykonywanie weryfikacji audytów (Dz.U. nr 43. poz. 347) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 października 2015 r zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmów oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ((Dz.U. nr 75. poz. 690 z późn. zm) w wersji obowiązującej od 2021r. (od 1 stycznia 2019r.-w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością). Polska Norma PN-EN ISO 6946:2008 Elementy budowlane i części budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczeń. Polska Norma PN-EN ISO 13370 Właściwości cieplne budynków Wymiana ciepła przez grunt Metody obliczania Polska Norma PN-EN ISO 14683 Mostki cieplne w budynkach Liniowy współczynnik przenikania ciepła Metody uproszczone i wartości orientacyjne. Polska Norma PN-EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego. 3.3. Osoby udzielające informacji Przedstawiciel użytkownika. 3.4. Data wizji lokalnej Październik 2015. 3.5. Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi inwestora (zleceniodawcy) 3.6. - Obniżenie kosztów ogrzewania budynku. - Wykorzystanie kredytu bankowego i pomocy Państwa na warunkach określonych w Ustawie termomodernizacyjnej. - W ramach audytu dokonanie oceny efektywności następujących usprawnień: ocieplenie ścian zewnętrznych, Modernizacja systemu przygotowania c.w.u. modernizacja systemu grzewczego wymiana starych drzwi zewnętrznych i starych okien UWAGA: niniejsze opracowanie obejmuje jedynie część budynku, która stanowi własność komunalną Wielkość środków własnych inwestora przeznaczonych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz wysokość kredytu możliwego do zaciągnięcia Wielkość środków własnych inwestora przeznaczonych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego brak danych Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez inwestora 400 000,00 Strona 5

4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku 4a. Ogólne dane o budynku Własność Przeznaczenie budynku Adres Budynek Skarb Państwa spółdzielcza komunalna X mieszkalny mieszk-usługowy X inny - szkolnictwa pl. Kościuszki 14/15 97-200 Tomaszów Maz. wolnostojący segment w zabudowie szeregowej bliźniak blok mieszkalny, wielorodzinny X Rok budowy Technologia budynku PBU-59 W-70 szkieletowa lata 20 XIX w Rok zasiedlenia lata 20 XIX w UW-2Ż-cegła żerańska RWB BSK RBM-73 RWP-75 PBU-62 UW 2-J WUF-62 WUF-T OWT-67 OWT-75 "Szczecin" Wk-70 SBM-75 ZSBO "Stolica" monolit X tradycyjna ramowa inna, jaka: 1 Powierzchnia zabudowana [m 2 ] 360,0 10 Budynek podpiwniczony nie 2 Kubatura budynku [m 3 ] około 2000 5 Powierzchnia korytarzy +klatek [m 2 ] - Powierzchnia pomieszczeń 6 ogrzewanych na poddaszu [m 2 ] - użytkowym 11 Liczba klatek schodowych 1 Kubatura ogrzewanej części budynku powiększona o kubaturę ogrzewanych pomieszczeń na 3 poddaszu użytkowym lub w piwnicy i pomniejszona o kubaturę [m 3 ] 5596,0 12 Liczba kondygnacji 3 wydzielonych klatek schodowych, szybów, wind, otwartych wnęk, loggii i galerii 4 Powierzchnia użytkowa mieszkań [m 2 ] 409,0 13 Wysokość kondygnacji w świetle [m] 3-3,3 Powierzchnia pomieszczeń 7 [m 2 ] - 15 Liczba mieszkań 11 ogrzewanych w piwnicy Powierzchnia usługowa pomieszczeń 8 [m 2 ] 331,4 16 Liczba mieszkań z WC w łazience 11 ogrzewanych (usługi, sklepy, itp.) Powierzchnia ogrzewana budynku 9 [m 2 ] 740,4 17 Liczba mieszkań z WC osobno - [4+5+6+7+8] 14 Liczba mieszkańców 36 1) wg PN-70/B-02365 Powierzchnia budynków.podział, określenia i zasady obmiaru 2) wg PN-69/B-02360 Kubatura budynków. Zasady obliczania. 4b. Uproszczona dokumentacja techniczna w załącznikach Strona 6

4.b. Szkic budynku Część budynku objęta audytem Strona 7

4.c. Opis techniczny podstawowych elementów budynku Fragment budynku, której dotyczy opracowanie znajduje się w południowej części usytuowanej od strony pl. Kościuszki w Tomaszowie Mazowieckim. Obiekt jest narożną kamienicą zbudowaną na planie litery U. Analizowana część budynku stanowi własność komunalną, pozostałe części mają prywatnych właścicieli (poza zakresem opracowania). Kamienica została wybudowana prawdopodobnie z latach 20 tych XIX w. Opracowany został projekt kolorystyki elewacji z odtworzeniem pierwotnego układu, wielkości i podziałów okien, zgodnie z wytycznymi projektu odtworzony ma być pierwotny kształt fasad frontowych oraz tylnych,, Powyższe zostało uwzględnione w niniejszym opracowaniu. Ściany zewnętrzne z cegły pełnej, murowane, obustronnie tynkowane, stropy i konstrukcja dachu drewniana. Stolarka okienna i drzwiowa częściowo wymieniona na nową, pozostała nie wymieniona drewniana, szklona podwójnie. Zestawienie danych dotyczących przegród budowlanych L.p. OPIS U Umax A W/m 2 K W/m 2 K m 2 1 Dach 3,0 cm 3,086 263,28 2 Drzwi wewnętrzne L H= 80,0 205,0 cm 2,500 31,17 3 Drzwi zewnętrzne 1,700 1,700 10,01 4 Drzwi zewnętrzne 3,600 1,700 16,69 5 Okno zewnętrzne 1,400 1,300 48,12 6 Okno zewnętrzne 3,200 1,300 52,54 7 Podłoga na gruncie 42,0 cm 0,422 0,300 340,07 8 Dach 38,1 cm 1,242 0,200 46,61 9 Strop pod nieogrz. poddaszem 25,0 cm 0,729 0,200 248,88 10 Strop ciepło do dołu 32,0 cm 1,164 545,51 11 Ściana wewnętrzna 14,0 cm 2,272 61,92 19 Ściana wewnętrzna 17,0 cm 2,087 31,17 20 Ściana wewnętrzna 18,0 cm 2,032 1,000 124,95 21 Ściana wewnętrzna 20,0 cm 1,930 30,04 22 Ściana wewnętrzna 25,0 cm 1,715 30,96 23 Ściana wewnętrzna 30,0 cm 1,543 66,65 24 Ściana wewnętrzna 45,0 cm 1,186 1,000 267,62 25 Ściana wewnętrzna 48,0 cm 1,134 39,02 26 Ściana wewnętrzna 50,0 cm 1,102 37,49 27 Ściana wewnętrzna 58,0 cm 0,988 1,000 237,41 28 Ściana wewnętrzna 60,0 cm 0,964 32,83 29 Ściana wewnętrzna 62,0 cm 0,940 22,06 30 Ściana zewnętrzna 48,0 cm 1,263 0,250 63,86 31 Ściana zewnętrzna 75,0 cm 0,875 0,250 297,44 Strona 8

4.d. Charakterystyka energetyczna budynku Lp. Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym 1. Zamówiona moc cieplna na co [kw] 2. Zamówiona moc cieplna na cwu (q śr ) [kw] 3. Zapotrzebowania na moc cieplną na co [kw] 4. Zapotrzebowanie na moc cieplną na cwu [kw] 5. Roczne zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu ogrzewania [GJ] 6. Roczne zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu ogrzewania [GJ] 7. Roczne zapotrzebowanie na ciepło bez uwzględnienia sprawności systemu przygotowania c.w.u. [GJ] 8. Roczne zapotrzebowanie na ciepło z uwzględnieniem sprawności systemu przygotowania c.w.u. [GJ] 9. Opłata za energię zł/gj 10. Opłata za moc zamówiona zł/mw-m-c - 64,3 64,50 528,5 755,0 73,4 91,7 35,48 0,00 4e. Charakterystyka systemu ogrzewania Lp. Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym 1. Typ instalacji W budynku funkcjonują indywidualne mieszkaniowe układy grzewcze wykorzystujące jako źródła ciepła piece i kotły węglowe. Eksploatowane są przez najemców. Kotły węglowe wodne zasilają instalacje mieszkaniowe. 2. 3. 4. Parametry pracy instalacji Przewody w instalacji Rodzaje grzejników 90/70;- stalowe; brak Pomieszczeniowe piece węglowe lub grzejniki żeliwne 5. Osłonięcie grzejników brak 6. 7. 8. 8. 9. Zawory termostatyczne Zabezpieczenie Odpowietrzenie Liczba dni ogrzewania w tygodniu /liczba godzin na dobę Modernizacja instalacji po roku 1984 brak - - 24/7 nie Strona 9

Wartości współczynników systemu ogrzewania dla stanu sprzed termomodernizacji Lp Opis Wartość współczynnika stan obecny 1 Wytwarzanie ciepła η g 2 Przesyłanie ciepła η d 3 Regulacja i wykorzystanie η e 4 Akumulacja ciepła η s 5 Sprawność całkowita systemu η g *η d *η c *η s = η tot 6 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia w t 7 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d 0,80 1,00 0,70 1,00 0,560 1,00 0,80 Strona 10

4.f. Charakterystyka instalacji cieplnej wody użytkowej Lp. 1. Rodzaj danych Rodzaj instalacji Dane w stanie istniejącym Ciepła woda przygotowywana miejscowo w elektrycznych podgrzewaczach pojemnościowych. 2. Piony i ich izolacja Brak instalacji c.w.u. - miejscowe przygotowanie 3. 4. Opomiarowanie (wodomierze indywidualne) Zbiornik akumulacyjny Brak (tylko zimna woda) wymiennik pojemnościowy 4.g. Charakterystyka węzła cieplnego lub kotłowni w budynku Poszczególne lokale w budynku wyposażone są w indywidualne źródła ciepła i przygotowania c.w.u. są to pomieszczeniowe piece lub kotły węglowe. Urządzenia grzewcze eksploatowane są przez najemców i mają różny stopień zużycia. Dla potrzeb niniejszego opracowania przyjęto wartości średnie dla tego typu instalacji. 4.h. Charakterystyka systemu wentylacji Lp. 1. 2. Rodzaj danych Rodzaj wentylacji Strumień powietrza wentylacyjnego m 3 /h Dane w stanie istniejącym grawitacyjna 1 395 4.i. Charakterystyka instalacji elektrycznej Instalacja elektryczna nie została zmodernizowana. 4.j. Charakterystyka instalacji gazowej Brak Strona 11

5. Ocena aktualnego stanu technicznego budynku 5.1 Przegrody zewnętrzne przegroda Dach 38,1 cm Strop pod nieogrz. poddaszem 25,0 cm Ściana zewnętrzna U [W/m 2 *K] istniejące R [m 2 *K/W] wymagane 1,242 0,805 5,000 0,729 1,371 5,000 3,086 0,942 0,324 1,061 6,667 4,000 Ogólny stan elementów konstrukcyjnych budynku frontowego jest zadowalający, na ścianach od strony podwórza występują nieliczne pęknięcia, które należy przed wykonaniem ocieplenia zabezpieczyć (np. przez "zszycie" prętami ze stali nierdzewnej). Część stolarki okiennej wymieniana w ostatnich latach jest w stanie dobrym, pozostałe okna stare drewniane o znacznym stopniu zużycia. Drzwi zewnętrzne częściowo nowe, pozstałe stare drewniane o znacznym stopniu zużycia, wymagają wymiany. Współczynniki przenikania ciepła dla przegród zewnętrznych są wyższe od wymagań WT2013. Ze względu na oto, że budynek figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych województwa łódzkiego nie będzie rozważane ocieplenie ściany frontowej, na której znajduje się dużo detali architektonicznych. Z informacji uzyskanych od inwestora ocieplenie pozostałych ścian zewnętrznych jest możliwe. 5.2. Okna i drzwi przegroda drzwi zewnętrzne stare drzwi zewnętrzne okna stare okna U [W/m 2 *K] istniejące wymagane na rok 2021 3,60 1,7 1,70 1,7 3,20 1,3 1,40 1,3 Stan wymienionych okien jest dobry. Ich wymiana mimo SPBT<40 lat wiązała by się z poniesieniem znacznych nakładów, które nie przynosiłyby istotnych oszczędności energii co mogłoby skutkować w niektórych przypadkach gorszą oceną wniosku o dofinansowanie oraz koniecznością poniesienia kosztów utylizacji okien o ramach z PCW. Do wymiany ze względu na stan techniczny kwalifikują się jedynie stare okna i drzwi 5.3 System grzewczy Stan techniczny istniejących instalacji jest niezadowalający, ponadto przyczynia się do nadmiernego zużycia paliw kopalnych i stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników obiektu, wskazane jest kompleksowa modernizacja polegająca na likwidacji indywidualnych systemów grzewczych i wykonaniu centralnego źródła ciepła oraz instalacji c.o. 5.4 System zaopatrzenia w ciepła wodę Ciepła woda przygotowywana jest miejscowo w elektrycznych podgrzewaczach pojemnościowych zlokalizowanych w sanitariatach. System pracuje prawidłowo jednak stosowanie jako nośnika ciepła kosztownej w eksploatacji energii elektrycznej należy rozważyć zastosowanie rozwiązania obniżającego koszty produkcji ciepłej wody. 5.5 Wentylacja Wentylacja pomieszczeń realizowana jest grawitacyjnie poprzez kratki wywiewne. Świeże powietrze infiltruje do środka przez nieszczelności drzwi i okien. Ze względu na zły stan techniczny w części pomieszczeń występuje okresowe niedogrzanie - znaczne ilości powietrza dostającego się przez nieszczelności. Strona 12

Lp. 1 1 2 3 4 5 6 Zbiorcze zestawienie oceny stanu istniejącego budynku i możliwości poprawy zawiera poniższa tabela Charakterystyka stanu istniejącego Przegrody zewnętrzne Przegrody zewnętrzne o wysokim współczynniku przenikania ciepła U [W/m 2 K]. Okna stare Okna stare i luksfery - zniszczone o współczynniku przenikania ciepła U wyższym niż określony w przepisach technicznych. Drzwi zewnętrzne stare Drzwi zewnętrzne stare w piwnicy - o współczynniku przenikania ciepła U wyższym niż określony w przepisach technicznych. Wentylacja grawitacyjna. System grzewczy 2 Wentylacja pomieszczeń realizowana jest grawitacyjnie poprzez kratki wywiewne. Świeże powietrze infiltruje do środka przez nieszczelności drzwi i okien. Ze względu na zły stan techniczny w części pomieszczeń występuje okresowe niedogrzanie - znaczne ilości powietrza dostającego się przez nieszczelności. Instalacja ciepłej wody użytkowej Przygotowanie c.w.u. prawidłowe lecz kosztowne w eksploatacji System grzewczy wymagający modernizacji Możliwości i sposób poprawy Ocieplenie ścian zewnętrznych za wyjątkiem ściany frontowej oraz ocieplenie stropu pod poddaszem nieużytkowym i stropodachu parterowej dobudówki Wymiana okien starych na okna nowe Wymiana drzwi zewnętrznych starych w na nowe Montaż nawiewników w oknach wymienianych (okna w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi) Wykonanie instalacji c.w.u. i cyrkulacji oraz nowego centralnego źródła przygotowania c.w.u. Likwidacja indywidualnych systemów grzewczych, wykonanie centralnego źródła ciepła dla analizowanej części budynku oraz instalacji grzewczej. 3 Strona 13

6. Wykaz rodzajów usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych wybranych na podstawie oceny stanu technicznego L.p. 1 2. 3. 1. Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć 2 Poprawa izolacyjności cieplnej przegród i szczelności starych okien, wrót i drzwi zewnętrznych. Poprawa systemu przygotowania c.w.u. Poprawa sprawności systemu grzewczego Sposób realizacji 3 Ocieplenie ścian zewnętrznych kondygnacji nadziemnych styropianem metodą lekką mokrą z tynkiem cienkowarstwowym. Ocieplenie dachu płytami z wełny mineralnej mocowanymi mechanicznie do konstrukcji dachu + nowe pokrycie z papy termozgrzewalnej. Ocieplenie stropu pod nieużytkowym poddaszem wełną mineralną Wymiana starych drewnianych okien na nowe wyposażone w nawiewniki Wymiana starych drzwi drewnianych na nowe ocieplone Wykonanie instalacji c.w.u. i cyrkulacji oraz nowego centralnego źródła przygotowania c.w.u. Likwidacja indywidualnych systemów grzewczych, wykonanie centralnego źródła ciepła (kotłowni gazowej kondensacyjnej) dla analizowanej części budynku oraz instalacji grzewczej. Wykonanie przyłącza gazowego i instalacji gazowej do projektowanej kotłowni. Strona 14

7. Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 7.1. L.p. 1 Wskazanie rodzajów usprawnień termomodernizacyjnych dotyczących zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć Sposób realizacji 2 3 I II III Usprawnienie dotyczące zmniejszenia strat przez przenikanie przez przegrody budowlane oraz na ogrzewanie powietrza wentylacyjnego Usprawnienie dotyczące zmniejszenia zapotrzebowania ciepła na przygotowanie c.w.u. Usprawnienie dotyczące zwiększenia sprawności systemu grzewczego c.w.u. Ocieplenie ścian zewnętrznych kondygnacji nadziemnych styropianem metodą lekką mokrą z tynkiem cienkowarstwowym. Ocieplenie dachu płytami z wełny mineralnej mocowanymi mechanicznie do konstrukcji dachu + nowe pokrycie z papy termozgrzewalnej. Ocieplenie stropu pod nieużytkowym poddaszem wełną mineralną Wymiana starych drewnianych okien na nowe wyposażone w nawiewniki Wymiana starych drzwi drewnianych na nowe Wykonanie instalacji c.w.u. i cyrkulacji oraz nowego centralnego źródła przygotowania c.w.u. Wykonanie przyłącza gazowego, niskotemperaturowej kotłowni gazowej wyposażonej w kocioł kondensacyjny w układ automatycznego sterowania, wykonanie instalacji grzewczej w budynku zasilanej z nowego źródła ciepła Strona 15

7.2. Ocena opłacalności i wyboru usprawnień dot. zmniejszenia strat przez przenikanie przez przegrody i zapotrzebowania na ciepło na ogrzanie powietrza wentylacyjnego W niniejszym rozdziale w kolejnych tabelach dokonuje się: a) Oceny opłacalności i wyboru optymalnych usprawnień prowadzących do zmniejszenia strat ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne b) Oceny opłacalności i wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia polegającego na wymianie okien i/lub drzwi oraz zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło na ogrzewanie powietrza wentylacyjnego c) Oceny opłacalności i wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia dotyczącego zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło na przygotowanie ciepłej wody użytkowej d) Zestawienie optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości prostego czasu zwrotu nakładów (SPBT) charakteryzującego każde usprawnienie W obliczeniach przyjęto następujące dane: t wo t zo S d * Wyszczególnienie dla przegród zewnętrznych W stanie Po termoobecnym modernizacji jedn. 20,0 20,0 0 C -16,0-16,0 0 C 3 226,2 3 226,2 dzień. K. a O 0z, O lz, 35,48 35,48 zł/gj O 0m, O lm, 0,00 0,00 zł/(mw. mc) Ceny z podatkiem 23% VAT z dnia sporządzania audytu. Wyliczenie opłat w załączniku 1. Strona 16

Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie Przegroda Ocieplenie ścian zewnętrznych za wyjątkiem ściany frontowej Dane: powierzchnia przegrody do obliczania strat A = 398,28 m 2 powierzchnia przegrody do obliczania kosztu usprawnienia A kosz = 465,00 m 2 Opis wariantów usprawnienia Przewiduje się ocieplenie ściany od zewnątrz płytami z wełny mineralnej o współczynniku przewodzenia ciepła λ= 0,038 W/mK. Rozpatruje się warianty różniące się grubością warstwy izolacji termicznej: wariant 1: o grubości warstwy izolacji, przy której będzie spełnione wymaganie wielkości oporu cieplnego R 4,0 (m2.k)/w - zgodnie z WT2013 wariant 2: o grubości 2 cm większej niż w wariancie 1 wariant 3: o grubości 4 cm większej niż w wariancie 1 wariant 4: o grubości 6 cm większej niż w wariancie 1 wariant 5: o grubości 8 cm większej niż w wariancie 1 Stan Warianty Lp. Omówienie Jedn. istniejący 1 2 3 4 5 Grubość dodatkowej warstwy izolacji 1 m 0,14 0,16 0,18 0,2 0,22 termicznej; g= 2 Zwiększenie oporu cieplnego ΔR m 2. K/W 3,68 4,21 4,74 5,26 5,79 3 Opór cieplny R m 2. K/W 1,06 4,75 5,27 5,80 6,33 6,85 4 Q 0U, Q 1u = 8,64. 10-5. Sd. A/R GJ/a 104,6 23,4 21,1 19,1 17,6 16,2 5 q ou, q 1U = 10-6. A*(t w0 -t z0 )/R MW 0,0135 0,0030 0,0027 0,0025 0,0023 0,0021 Roczna oszczędność kosztów 6 zł/a 2 881 2 963 3 034 3 087 3 137 ΔO ru = (Q 0U -Q 1U )O z +12(q ou -q 1U )O m 7 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2 180 188 196 204 212 8 Koszt realizacji usprawnienia N U zł 83 700 87 420 91 140 94 860 98 580 9 SPBT= N U /ΔO ru lata 29,05 29,50 30,04 30,73 31,42 10 U W/m 2. 0, U 1 K 0,942 0,211 0,190 0,172 0,158 0,146 Podstawa przyjętych wartości N U Wycena własna na podstawie średnich cen rynkowych oferowanych na przetargach publicznych dla prac o zakresie analogicznym z analizowanym. Koszt wykonania przedsięwzięcia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i obmiaru. Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Wybrany 1 Koszt : 83 700 zł SPBT= 29,05 lat wariant Strona 17

Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie Przegroda Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem Dane: powierzchnia przegrody do obliczania strat powierzchnia przegrody do obliczania kosztu usprawnienia A = 250,00 m 2 A kosz = 241,00 m 2 Opis wariantów usprawnienia Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem płytami z wełny mineralnej o współczynniku przewodności cieplnej λ= 0,036 W/m*K ułożonymi na jego powierzchni wraz z wykonaniem podłogi techn. Z płyt OSB. Rozpatruje się warianty różniące się grubością warstwy izolacji termicznej: wariant 1: o grubości warstwy izolacji, przy której będzie spełnione wymaganie wielkości oporu cieplnego R 5,0(m2.K)/W wariant 2: o grubości 5 cm większej niż w wariancie 1 wariant 3: o grubości 10 cm większej niż w wariancie 1 wariant 4: o grubości 15 cm większej niż w wariancie 1 wariant 5: o grubości 20 cm większej niż w wariancie 1 Lp. Omówienie Jedn. Stan Warianty istniejący 1 2 3 4 5 1 Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g= m 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 2 Zwiększenie oporu cieplnego ΔR m 2. K/W 4,17 5,56 6,94 8,33 9,72 3 Opór cieplny R m 2. K/W 1,371 5,54 6,93 8,32 9,71 11,09 4 Q 0U, Q 1u = 8,64. 10-5. Sd. A/R GJ/a 50,8 12,6 10,1 8,4 7,2 6,3 5 q ou, q 1U = 10-6. A*(t w0 -t z0 )/R MW 0,0066 0,0016 0,0013 0,0011 0,0009 0,0008 Roczna oszczędność kosztów 6 zł/a 1 355 1 444 1 504 1 547 1 579 ΔO ru = (Q 0U -Q 1U )O z +12(q ou -q 1U )O m 7 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2 125 132,5 140 147,5 155 8 Koszt realizacji usprawnienia N U zł 30 125 31 933 33 740 35 548 37 355 9 SPBT= N U /ΔO ru lata 22,23 22,11 22,43 22,98 23,66 10 U W/m 2. 0, U 1 K 0,729 0,181 0,144 0,120 0,103 0,090 Podstawa przyjętych wartości N U Wycena własna na podstawie średnich cen rynkowych oferowanych na przetargach publicznych dla prac o zakresie analogicznym z analizowanym. Koszt wykonania przedsięwzięcia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i obmiaru. Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Wybrany wariant 2 Koszt 31 933 zł SPBT= 22,11 lat Strona 18

Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie Przegroda Ocieplenie stropodachu nad parterową dobudówką Dane: powierzchnia przegrody do obliczania strat powierzchnia przegrody do obliczania kosztu usprawnienia A = 46,61 m 2 A kosz = 46,61 m 2 Opis wariantów usprawnienia Przewiduje się ocieplenie stropodachu płytami z wełny mineralnej układanymi na istniejących warstwach o współczynniku przewodności λ= 0,036 W/m*K + nowe poszycie z papy termozgrzewalnej Rozpatruje się warianty różniące się grubością warstwy izolacji termicznej: wariant 1: o grubości warstwy izolacji, przy której będzie spełnione wymaganie wielkości oporu cieplnego R 5,00 (m2.k)/w wariant 2: o grubości 2 cm większej niż w wariancie 1 wariant 3: o grubości 4 cm większej niż w wariancie 1 wariant 4: o grubości 6 cm większej niż w wariancie 1 wariant 5: o grubości 8 cm większej niż w wariancie 1 Lp. Omówienie Jedn. Stan Warianty istniejący 1 2 3 4 5 1 Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g= m 0,16 0,18 0,2 0,22 0,24 2 Zwiększenie oporu cieplnego ΔR m 2. K/W 4,44 5,00 5,56 6,11 6,67 3 Opór cieplny R m 2. K/W 0,805 5,25 5,81 6,36 6,92 7,47 4 Q 0U, Q 1u = 8,64. 10-5. Sd. A/R GJ/a 16,1 2,5 2,2 2,0 1,9 1,7 5 q ou, q 1U = 10-6. A*(t w0 -t z0 )/R MW 0,0021 0,0003 0,0003 0,0003 0,0002 0,0002 Roczna oszczędność kosztów 6 zł/a 483 493 500 504 511 ΔO ru = (Q 0U -Q 1U )O z +12(q ou -q 1U )O m 7 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2 140 144 148 152 156 8 Koszt realizacji usprawnienia N U zł 6 526 6 712 6 899 7 085 7 272 9 SPBT= N U /ΔO ru lata 13,52 13,61 13,79 14,06 14,23 10 U W/m 2. 0, U 1 K 1,242 0,191 0,172 0,157 0,145 0,134 Podstawa przyjętych wartości N U Wycena własna na podstawie średnich cen rynkowych oferowanych na przetargach publicznych dla prac o zakresie analogicznym z analizowanym. Koszt wykonania przedsięwzięcia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i obmiaru. Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Wybrany wariant 1 Koszt : 6 526 zł SPBT= 13,52 lat

Ocena opłacalności i wybór wariantu przedsięwzięcia polegającego na wymianie zniszczonych okien zewnętrznych i luksferów oraz poprawie systemu wentylacji Przedsięwzięcie Wymiana starych okien Dane: powierzchnia okien starych Opis wariantów usprawnienia A ok = 52,54 m 2 V nom = Ψ = 548 m 3 /h V obl = Ψ * C m C w = 1 Usprawnienie obejmuje wymianę starych okien na nowe okna. wariant 1 : okna o współczynniku U= 1,3 W/m 2 *K wariant 2 : zakres wariantu 1 oraz nawiewniki higrosterowane Lp. Omówienie Jedn. Stan Warianty istniejący 1 2 1 Współczynnik przenikania okien starych U W/m 2. K 3,2 1,30 1,30 2 Współczynniki korekcyjne dla wentylacji Cr - 1,20 1,00 0,70 C m - 1,10 1,00 1,00 8,64*10-5 *Sd*A ok *U GJ/a 46,86 19,04 19,04 4 2,94*10-5* C r *C w *V nom *Sd GJ/a 62,40 52,00 36,40 5 Q 0, Q 1 = (3) + (4) GJ/a 109,26 71,04 55,44 10-6 *A ok *(t w0 -t z0 )*U MW 0,0061 0,0025 0,0025 7 3,4*10-7 *V nom *c m *(t w0 -t z0 ) MW 0,0074 0,0067 0,0067 8 q 0, q 1 = (6) + (7) MW 0,0135 0,0092 0,0092 9 Roczna oszczędność kosztów ΔO ru = (Q 0U - zł/rok 1 356 1 910 10 Koszt jednostkowy okna N ok 1 000 1 000 Koszt jednostkowy nawiewników okiennych 0 300 11 Koszt N zł 52 540 60 040 12 SPBT = N/ΔO ru lata 38,74 31,44 Podstawa przyjętych wartości N U Wycena własna na podstawie średnich cen rynkowych oferowanych na przetargach publicznych dla prac o zakresie analogicznym z analizowanym. Koszt wykonania przedsięwzięcia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i obmiaru. Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Wybrany wariant : 2 Koszt : 60 040 zł SPBT= 31,44 lat Strona 20

Ocena opłacalności i wybór wariantu przedsięwzięcia polegającego na wymianie zniszczonych drzwi zewnętrznych oraz poprawie systemu wentylacji Przedsięwzięcie Wymiana starych drzwi Dane: powierzchnia drzwi do wymiany A drz = 16,69 m 2 Opis wariantów usprawnienia V nom = Ψ = 255 m 3 /h V obl = Ψ * C m C w = 1 Usprawnienie obejmuje wymianę starych drzwi na nowe. wariant 1 : Drzwi o współczynniku U= 1,70 W/m 2 *K Lp. Omówienie Jedn. Stan istniejący 1 1 Współczynnik przenikania drzwi starych U W/m 2. K 3,6 1,70 2 Współczynniki korekcyjne dla wentylacji Cr - 1,20 1,00 C m - 1,10 1,00 8,64*10-5 *Sd*A drz *U GJ/a 16,75 7,91 4 2,94*10-5* C r *C w *V nom *Sd GJ/a 28,97 24,14 5 Q 0, Q 1 = (3) + (4) GJ/a 45,72 32,05 10-6 *A drz *(t w0 -t z0 )*U MW 0,0022 0,0010 7 3,4*10-7 *V nom *c m *(t w0 -t z0 ) MW 0,0034 0,0031 8 q 0, q 1 = (6) + (7) MW 0,0056 0,0041 Roczna oszczędność kosztów 9 zł/rok 485 ΔO ru = (Q 0U -Q 1U )O z +12(q ou -q 1U )O m 10 Koszt jednostkowy okna N drz 1 500 Koszt jednostkowy nawiewników okiennych 0 11 Koszt N zł 25 039 12 SPBT = N/ΔO ru lata 51,62 Warianty Podstawa przyjętych wartości N U Wycena własna na podstawie średnich cen rynkowych oferowanych na przetargach publicznych dla prac o zakresie analogicznym z analizowanym. Koszt wykonania przedsięwzięcia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i obmiaru. Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Wybrany wariant : 1 Koszt : 25 039 zł SPBT= 51,62 lat Strona 21

7.2.11. Ocena i wybór przedsięwzięcia termomodernizacyjnego prowadzącego do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło na przygotowanie ciepłej wody użytkowej Dane: Q ocw = 73,37 GJ q ocw = 0,0166 MW Opis: Modernizacja polegająca na likwidacji indywidualnych układów przygotowania c.w.u. w oparciu o podrzewacze elektryczne i zastąpieniu ich przygotowaniem centralnym w kotłowni w podgrzewaczu pojemnościowym, w związku z tym niezbędne jest również wykonanie instalacji c.w.u. wyposażonej w automatyczne, termostatyczne podpionowe zawory cyrkulacyjne. Lp. Jedn. Stan istniejący Stan po 1 Średnia moc cwu MW 0,0166 0,0222 2 Roczne zapotrzebowanie ciepła GJ/rok 91,7 122,6 3 Roczny koszt przygotowania ciepłej wody zł/a 16 107 5595 4 Różnica zł/a 10512,41 5 Koszt zł 128000,0 6 SPBT lat 12,18 Ze względu na SPBT powyżej 40 lat wariant ten odrzuca się jako nieopłacalny. Podstawa przyjętych wartości N cu Wycena własna KOSZT 128 000 zł SPBT 12,18 lat Strona 22

Zestawienie optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości SPBT Rodzaj i zakres usprawnienia Planowane koszty robót, Lp. SPBT lata termomodernizacyjnego zł 1 2 3 4 1 Modernizacja instalacji c.w.u. 128 000,00 12,18 2 Ocieplenie stropodachu nad parterową dobudówką 6 526,00 13,52 3 Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem 31 933,00 22,11 4 Ocieplenie ścian zewnętrznych za wyjątkiem ściany frontowej 83 700,00 29,05 5 Wymiana starych okien 60 040,00 31,44 6 Wymiana starych drzwi 25 039,00 51,62 Pozostałe warianty termomodernizacji przegród zewnętrznych uznano za nieopłacalne ponieważ SPBT da tych wariantów wynosi powyżej 40 lat. Strona 23

7.3. Ocena i wybór wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego. Dane: Q 0co = 528,47 GJ/a 0,064 MW Założenia dla stanu istniejącego W budynku funkcjonują indywidulane mieszkaniowe układy ogrzewania wykorzystujące jako paliwo węgiel kamienny, ogrzewanie piecowe lub mieszkaniowe instalacje wodne zasilane z kotłów węglowych. Brak układów automatycznego sterowania. Oprócz niskiej sprawności ogólnej funkcjonującego ogrzewania stwarza ono zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników ze względu na możliwość zatrucia tlenkiem węgla. Część okien została wymieniona i ilość powietrza dostająca się do pomieszczeń może nie być wystarczająca dla zapewnienia odpowiedniej ilości tlenu dla spalania zupełnego paliwa w urządzeniach grzewczych. Założenia do modernizacji Wykonanie instalacji c.o. Wykonanie dwufunkcyjnej kondensacyjnej kotłowni gazowej. Zastosowanie układu regulacji pogodowej w źródle i miejscowej (termostatyczne zawory grzejnikowe) W tabeli poniżej zestawiono współczynniki i sprawności związane z systemem grzewczym. Lp. Rodzaj usprawnienia Współczynniki sprawności przed po Rodzaj systemu zasilania 1 sprawność wytwarzania η w = 2 sprawność przesyłu η p = 3 sprawność regulacji i wykorzystania η r = 4 sprawność akumulacji η e = 5 sprawność całkowita systemu η tot = 6 uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia w t = 7 uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d = ogrzew indywidualne węglowe 0,80 1,00 0,70 1,00 0,560 1,00 0,80 Dwufunkcyjne kotły kondensacyjne gazowe 0,92 0,96 0,90 1,00 0,795 1,00 0,95 Uzasadnienie przyjętych sprawności Opis sprawność wytwarzania ciepła η H,g Wartości dla budynku - stan istniejący Indywidualne kotły i piece opalane węglem Wartości dla budynku - stan projektowany Kotły gazowe kondensacyjne (70/55 C) o mocy nominalnej 50-120 kw sprawność przesyłu η H,d sprawność regulacji i wykorzystania η H,e sprawność akumulacji η w,s uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu tygodnia w t Ogrzewanie mieszkaniowe (wytwarzanie ciepła w przestrzeni lokalu mieszkalnego) Ogrzewanie piecowe lub Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji miejscowej ręcznej brak zbiornika buforowego 24 godzin na dobę Uwzględnienie obniżenia temperatury ze względu na nierównomierność utrzymania temperatury w pomieszczeniach Strona 24 Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego źródła ciepła usytuowanego w ogrzewanym budynku z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w przestrzeni ogrzewanej ogrzewanie wodne z grzejnikami płytowymi w przypadku regulacji centralnej i miejscowej zakres P-2K brak zbiornika buforowego 24 godzin na dobę Uwzględnienie działania zaworów termostatycznych

Strona 25

7.3.1 Ocena proponowanego przedsięwzięcia l.p. Omówienie jedn. Stan istn. Po modernizacji 1 Obliczeniowa moc cieplna CO MW 0,0643 0,0643 2 Roczne zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby CO w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu GJ/rok 528,47 528,47 3 Ogólna sprawność systemu ogrzewania η tot - 0,560 0,795 4 Obniżenie nocne - 0,80 0,950 5 Obniżenie tygodniowe - 1,00 1,000 6 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby CO z uwzględnieniem sprawności systemu i przerwami w ogrzewaniu GJ/rok 755 632 7 Roczny koszt ogrzewania w sezonie standardowym zł/rok 26786 29514 8 Roczna oszczędność kosztów ogrzewania w sezonie standardowym zł/rok -2728 9 Nakłady zł 158000 10 SPBT lat -57,93 Mimo ujemnego wyniku finansowego rekumenduje się działanie jako przynoszęce efektu energetyczne i ekologiczne - likwidacja niskiej emisji Strona 26

7.4. Wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Niniejszy rozdział obejmuje: a. b. c. określenie wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych ocenę wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych pod względem spełnienia wymagań ustawowych wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 7.4.1. Określenie wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych Do analizy przyjęto następujące warianty przedsięwzięć termomodernizacyjnych: Lp Ulepszenie termomodernizacyjne Nr wariantu 1 2 3 4 5 6 7 1 Modernizacja instalacji c.w.u. X X X X X X 2 Ocieplenie stropodachu nad parterową dobudówką X X X X X 3 Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem X X X X 4 Ocieplenie ścian zewnętrznych za wyjątkiem ściany frontowej X X X 5 Wymiana luksferów na okna X X 6 0 X 7 Modernizacja systemu grzewczego X X X X X X X 7.4.2. Zestawienie kosztu poszczególnych wariantów termomodernizacyjnych z uwzględnieniem kosztu wykonania audytu termomodernizacyjnego i dokumentacji projekt. Lp. Zakres ulepszeń wchodzących w skład wariantu termomodernizacyjnego Koszt wariantu [zł] Koszt audytu + dokumentacji [zł] Koszt całkowity [zł] 1 1+2+3+4+5+6+7 493 238 10 500 503 738 2 1+2+3+4+5+7 468 199 10 500 478 699 3 1+2+3+4+7 408 159 10 500 418 659 4 1+2+3+7 324 459 10 500 334 959 5 1+2+7 292 526 10 500 303 026 6 1+7 286 000 10 500 296 500 7 7 158 000 10 500 168 500 Strona 27

7.4.2. Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego c.o. c.w.u. c.o. + c.w.u. Zmiana warianty Q co 1) Q q co* w co wg obl. 1) d / Opłata 2) 2) Opłata Opłata h c.o. q cwu Q cwu q co + q cwu Q co + Q h w cwu d c.w.u. c.o.+c.w.u. DQ co+cwu Oszczędn. MW GJ/rok GJ/rok zł/rok MW GJ/rok zł/rok MW GJ/rok zł/rok GJ/rok zł 1 0,047 387,0 0,795 0,95 462,5 21 105 0,0862 123 5 595 0,1332 585 26 700 262 16 194 2 0,051 421,3 0,795 0,95 503,5 22 974 0,0645 123 5 595 0,1155 626 28 569 221 14 325 3 0,052 428,2 0,795 0,95 511,8 23 354 0,0645 123 5 595 0,1165 634 28 949 212 13 945 4 0,058 475,9 0,795 0,95 568,8 25 954 0,0645 123 5 595 0,1224 691 31 549 155 11 345 5 0,060 492,6 0,795 0,95 588,7 26 861 0,0645 123 5 595 0,1245 711 32 457 135 10 437 6 0,064 528,5 0,795 0,95 631,6 28 820 0,0645 123 5 595 0,1288 754 34 415 92 8 479 7 0,064 528,5 0,795 0,95 631,6 28 820 0,0222 92 16 107 0,0865 723 44 927 123-2 033 0-stan istniejący 0,064 528,5 0,560 0,80 755,0 26 786 0,0645 92 16 107 0,1288 847 42 894 wariant wybrany do realizacji 1) - wyniki z arkusza kalkulacyjnego - załącznik "obl_moc" 2) - moc i zużycie energii na cwu - załącznik "obl_cwu" 140 Strona 28

7.4.3. Dokumentacja wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Lp. Wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty całkowite Roczna oszczędność kosztów energii Procentowa oszczędność zapotrzebowania na energię Planowana kwota środków własnych i kwota kredytu Premia termomodernizacyjna [zł] 1 2 1 Wariant 1 503 738 16 194 30,9% 2 Wariant 2 478 699 zł zł 3 4 5 6 7 8 9 14 325 50 374 10,0% 453 364 90,0% 47 870 10,0% 430 829 90,0% 41 866 10,0% 3 Wariant 3 418 659 13 945 25,1% 75 359 66 985 376 793 90,0% 4 Wariant 4 334 959 11 345 18,3% 33 496 10,0% 301 463 90,0% 60 293 7 Wariant 5 303 026-2 033 14,6% 30 303 10,0% 272 723 90,0% 54 545 29 650 10,0% 8 Wariant 6 296 500 37 299 85,5% 53 370 266 850 90,0% 48 484-4 067 47 440 74 598 16 850 10,0% 6 Wariant 7 168 500-2 033 14,6% 30 330 26 960-4 067 151 650 90,0% % 26,1% [zł,%] [zł,%] 20% kredytu 90 673 80 598 32 388 86 166 16% całkowitych kosztów 76 592 53 593 2-letnie oszczędności 28 649 27 890 22 690 Strona 29

7.4.4. Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozpatrywanym budynku ocenia się wariant nr 1 obejmujący usprawnienia: Modernizacja instalacji c.w.u. Ocieplenie stropodachu nad parterową dobudówką Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem Ocieplenie ścian zewnętrznych za wyjątkiem ściany frontowej Wymiana starych okien Modernizacja systemu grzewczego Przedsięwzięcie to spełnia warunki ustawowe: 1. oszczędność zapotrzebowania ciepła wyniesie 30,89% czyli powyżej 25% 2. planowany kredyt nie przekracza wartości możliwej do zaciągnięcia przez inwestora 3. środki własne inwestora wyniosą 50 374 zł co spełnia oczekiwania inwestora; 4. Wysokość kredytu wyniesie 453 364 zł czyli mniej niż podane 400 000 zł Strona 30

8. Opis techniczny optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji 8.1. Opis robót W ramach wskazanego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego należy wykonać następujące prace. 1. Docieplenie ścian zewnętrznych kondygnacji nadziemnycho od strony podwórza metodą lekką mokrą na styropianie o grubości 14 cm. Ocieplenie wykonać na wszystkich ścianach za wyjątkiem ściany frontowej 2. Ocieplenie dachu parterowej dobudówki płytami z wełny mineralnej twardej o gr. 16cm (0,036W/mK), mocowanymi na powierzchni dachu wraz z wykonaniem jego pokrycia z papy termozgrzewalnej. 3. Wymiana starych okien 52,54 m2 na okna nowe wypoażone w nawiewniki higrosterowane (w oknach zamontowanych w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi). 4. Wykonanie instalacji c.w.u. i cyrkulacji. Montaż podpionowych termostatycznych zaworów cyrkulacyjnych, izolacja termiczna przewodów. Montaż podgrzewacza pojemnościowego w kotłowni z wężownicą wodną i układem regulacji temperatury c.w.u. 5. Likwidacja istniejących układów grzewczych i wykonanie nowej instalacji c.o. niskopojemnościowej wyposażonej w stalowe grzejniki płytowe, przygrzejnikowe zawory termostatyczne z głowicami regulacyjnymi i podpionowe zawory różnicy ciśnień. Wykonanie nowego źródła ciepła - kotłowni gazowej kondensacyjnej. 6. Opracowanie dokumentacji projektowo kosztorysowej. 7. Ocieplenie stropu pod nieużytkowym poddaszem wełną mineralną o grubości 20 cm i wykonanie podłogi technicznej z płyt OSB 8. Wymianę starych drzwi na nowe 16,69 m2, współczynnik przenikania ciepła nowych drzwi Ud=1,7 W/m2K Strona 31

8.2. Uproszczony przedmiar robót optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Lp. Opis Obmiar Cena jedn. Koszt całkowity m 2 zł/m 2 zł Ocieplenie stropodachu nad 1 46,61 140,00 6 526 parterową dobudówką Ocieplenie stropu pod 2 241,00 132,50 31 933 nieogrzewanym poddaszem 3 Wymiana starych okien 52,54 1000,00 52 540 4 Wymiana starych drzwi 16,69 1500,00 25 039 Ocieplenie ścian 5 zewnętrznych za wyjątkiem 465,00 180,00 83 700 ściany frontowej 6 Nawiewniki 25,00 300,00 7 500 7 Modernizacja systemu grzewczego 158 000 8 Koszt audytu i dokumentacji 10 500 9 Modernizacja układu przygotowania c.w.u. 128 000 SUMA 503 738 8.2. Charakterystyka finansowa wybranego wariantu Kalkulowany koszt robót wyniesie: 503 738 zł Udział środków własnych inwesto 10,0% 50 374 zł Kredyt bankowy: 90,0% 453 364 zł Przewidywana premia termomodernizacyjna: Czas zwrotu nakładów SPBT 31,1 8.4. Dalsze działania 32 388 zł Dalsze działania inwestora obejmują: 1. Złożenie wniosku kredytowego i podpisanie umowy kredytowej; 2. Zawarcie umowy z wykonawcą projektu i robót 3. Realizacja robót i odbiór techniczny 4. Wystąpienie o premię termomodernizacyjną 5. Zawarcie umowy na dostawę gazu 6. Ocena rezultatów przedsięwzięcia (po pierwszym sezonie grzewczym) Strona 32

8.5 Niezbędne szkice Nie dotyczy. 8.6. Uwagi 1. Przy przeprowadzaniu termomodernizacji należy uwzględnić konieczność dodatkowych kosztów związanych z przedsięwzięciami remontowymi nieujętymi w audycie energetycznym ze względu na brak potencjalnego efektu energetycznego poszczególnych przedsięwzięć remontowych, takich jak np. naprawa i konserwacja drzwi wejściowych. Audyt obejmuje jedynie ulepszenia przynoszące oszczędności energii, uzasadnione ekonomicznie i tylko one mogą być ujęte w audycie energetycznym. 2. Zarządca budynku powinien przeszkolić użytkowników odnośnie racjonalnego użytkowania ciepła i ciepłej wody użytkowej, m in. w zakresie: - sposobu wietrzenia pomieszczeń (wietrzenie powinno by krótkie i intensywne; nie należy stosować długiego wietrzenia przez uchylone okno, gdyż wówczas dopływ świeżego powietrza nie jest duży, a straty ciepła są wysokie; na czas wietrzenia należy wyłączyć ogrzewanie; w eksploatacji pomieszczeń po wymianie okien należy zwrócić szczególną uwagę na dotrzymanie wymagań wentylacji tzn. systematycznie przewietrzać pomieszczenia, aby nie dopuścić do powstawania pleśni i zawilgoceń itp.); - sposobu korzystania z zaworów termostatycznych (przypominanie o tym, że zawory te działają automatycznie i nie należy ich stosować jak zaworów typu włącz-wyłącz, a więc należy stosować ustawienia pośrednie, a nie maksymalne lub minimalne); - sposobu korzystania z grzejników (pozostawianie grzejników w czystości, nie osłanianie ich np. zasłonami, zabudową, meblami tam gdzie nie jest to konieczne; nie korzystanie z grzejników jako suszarek do ubrań czy ręczników, z wyjątkiem grzejników łazienkowych). 3. Wyroby budowlane stosowane w robotach termomodernizacyjnych powinny spełniać wymagania polskich przepisów, a wykonawca powinien posiadać dokumenty potwierdzające, że zostały one wprowadzone do obrotu zgodnie z regulacjami ustawy o wyrobach budowlanych i że posiadają wymagane parametry. 4. Roboty termomodernizacyjne powinny być zaprojektowane i wykonane przez osoby uprawnione zgodnie z przepisami Prawa Budowlanego, a materiały wykorzystane do prac termomodernizacyjnych posiadać wymagane prawem atesty potwierdzające parametry techniczne, w tym parametry cieplne, sprawności urządzeń itp. 5. Przy ubieganiu się o dofinansowanie termomodernizacji z niektórych funduszy finansujących takie przedsięwzięcia, należy mieć na uwadze, że często dofinansowanie udzielane jest do budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych. W przypadku gdy w budynku znajdują się inne instytucje, wielkość dofinansowania jest proporcjonalnie obniżana stosując określony przez te instytucje wskaźnik. Strona 33

ZAŁĄCZNIKI DO AUDYTU Załącznik 1 Załącznik 2 Załącznik 3 Załącznik 4 Załącznik 5 Załącznik 6 Obliczenie opłat za zużycie ciepła Obliczenie współczynników przenikania przegród Określenie ilości powietrza wentylacyjnego Obliczenie zapotrzebowania na ciepło i moc cieplną na potrzeby przygotowania cwu Wyniki komputerowych obliczeń sezonowego zapotrzebowania na ciepło i moc na ogrzewanie Określenie efektów energetycznych i ekonomicznych wykonania instalacji PV Strona 34