Wydawca: Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze ul. H. Sienkiewicza 11, 65-431 Zielona Góra tel. (48) 68 452 93 01 www.rcak.pl Publikacja powstała w ramach Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016 Pomysł, realizacja, opracowanie: Anna Zadłużna Skład graficzny: Teresa Grzesiak Zielona Góra 2016 Zadanie zrealizowano dzięki pomocy finansowej Zarządu Województwa Lubuskiego oraz wsparciu Urzędu Miasta w Zielonej Górze, w ramach realizacji zadania publicznego. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wprowadzenie Otwarta przestrzeń do wyrażania myśli Portrety odbiorców Festiwalu Oblicza Tradycji Motywacje widzów do udziału w koncertach festiwalu Oblicza Tradycji Preferencje odbiorców festiwalu Oblicza Tradycji Zakończenie
Wprowadzenie NINIEJSZA PUBLIKACJA jest podsumowaniem działań mających na celu poznanie profilu odbiorcy Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016. Festiwal odbywał się w dniach 24-30 lipca 2016 roku w Zielonej Górze i innych miejscowościach województwa lubuskiego. Realizowany jest przez Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze wspólnie z partnerami. Publikacja stanowi zestawienie refleksji odbiorców pośrednich na temat folkloru. Przedstawia odpowiedzi uczestników na pytanie: za co lubię i za co nie lubię folkloru. Prezentuje motywy uczestnictwa widzów w wydarzeniu kulturalnym. Widącym celem powyższych działań jest ewoluacja projektu oraz stwierdzenie, czy zaplanowane w jego ramach działania odpowiadają na potrzeby naszych odbiorców. Jako realizatorzy chcemy integrować się z odbiorcami, pokazać, że są dla nas ważni, chcemy ich słuchać i odpowiadać na ich potrzeby.
OBLICZA TRADYCJI MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL FOLKLORU ZIELONA GÓRA 2016 to interdyscyplinarna inicjatywa realizowana przez Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze wspólnie z partnerami. Festiwal prezentuje różnorodność kulturową lubuskich społeczności lokalnych o rozmaitej proweniencji regionalnej w zestawieniu z obrazem tradycji innych kręgów kulturowych Europy i świata. Celem realizacji jest popularyzacja zjawisk kultury tradycyjnej, twórcze inspirowanie rodzimych społeczności lokalnych w dziedzinie ochrony tradycyjnego dziedzictwa kulturowego oraz konfrontacja osiągnięć w tym zakresie przez uczestników festiwalu. Inicjatywa jest okazją do twórczych spotkań środowisk artystycznych odwołujących się do zasobów tradycji kulturowych swych regionów w zakresie śpiewu, tańca oraz muzyki, towarzyszących sytuacjom zwyczajowym i obrzędowym. Projekt tworzy płaszczyznę międzykulturowego dialogu pomiędzy kulturami różnych regionów polskich (specyfika powojennego zasiedlenia regionu Lubuskiego) z kontekstem kultur zagranicznych. Społeczność zasiedlająca obecnie Lubuskie jest depozytariuszem m.in. kultury polskich przedwojennych regionów kresowych. Ukazanie zachowanych elementów rodzimej kultury i ich analogii z kulturami innych obszarów pozostaje obiektem obserwacji, porównań, dokumentacji, a także starań o zachowanie walorów kultury tradycyjnej w możliwie autentycznej formie. Uczestniczący przedstawiciele grup otrzymują punkt odniesienia do identyfikacji swego dziedzictwa, wzmacniający poczucie ich kulturowej tożsamości. REGIONALNE CENTRUM ANIMACJI KULTURY W ZIELONEJ GÓRZE to samorządowa instytucja kultury, która poprzez opracowywanie oryginalnych projektów pragnie doskonalić wspólnotę regionalnych instytucji i środowisk kultury, wzajemnie się wspierając i działając. W codziennych sposobach działania chcemy korzystać z efektywnych i nowoczesnych metod edukacji dla kultury, a poprzez analizę społecznych potrzeb tworzyć i wspierać te zjawiska, które budują potencjał kulturowy Środkowego Nadodrza i odwołują się do jego dziedzictwa. Jednym z zasadniczych aspektów naszego planu rozwoju jest także wykorzystywanie nowych mediów i technik w celu promowania najwartościowszych zjawisk kulturowych województwa lubuskiego. Ponadto poprzez nasze działania dążymy w stronę przekształcenia RCAK w ośrodek badawczy, opisujący rzeczywistość kulturową w naszym regionie, wydający publikacje branżowe.
Otwarta przestrzeń do wyrażania myśli DZIAŁANIE Postanowiliśmy oddać zielonogórzanom przestrzeń do swobodnego wyrażania refleksji na temat folkloru. Przygotowaliśmy białe kartki A3 z napisem Folklor to. Materiały umieściliśmy w obszarze Folkojarmarku działania plenerowego będącego integracyjną częścią Festiwalu Oblicza Tradycji. Zachęcaliśmy mieszkańców i turystów korzystających ze strefy chilloutroomu do pozostawienia własnych refleksji. Wypełnione kartki wieszaliśmy na luźno rozwiniętym sznurku.
EFEKTY ODPOWIEDZI PISEMNE Sztuka. Folklor to wspomnienia u Babci i Dziadka z wiejskich dożynek.
Kultura w pigułce. Poznanie tańców innych krajów, kultury, ich obyczajów. Taniec to radość, uśmiech i oderwanie się od rzeczywistośći
EFEKTY ODPOWIEDZI GRAFICZNE
PODSUMOWANIE. Działanie odbywało się na zielonogórskiej starówce 25-28 lipca 2016 roku od 10.00 do 19.00 podczas Folkojarmarku, integralnego działania Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016. Mieszkańcy Zielonej Góry oraz turyści odwiedzający miasto chętnie brali udział w proponowanym przez nas działaniu. Ku naszemu zaskoczeniu pojawiły się również prace graficzne wyrażane głównie przez dzieci. W trakcie czterech dni zebraliśmy 47 odpowiedzi pisemnych oraz 69 prac graficznych. W powyższym zestawieniu prezentujemy 8 dowolnie wybranych efektów działania.
Portrety odbiorców festiwalu Oblicza Tradycji DZIAŁANIE Celem tego przedsięwzięcia było ukazanie postawy odbiorców festiwalu Oblicza Tradycji wobec folkloru. Postanowiliśmy zapytać ich w krótkiej ankiecie, za co lubią folklor oraz za co folkloru nie lubią. Ponadto po wypełnieniu ankiety proponowaliśmy chętnym zrobienie zdjęcia. Chcieliśmy aby komentarze pozostawione w ankietach oraz fotografie ukazały portrety i postawy odbiorców Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016.
EFEKTY Lubię folklor, bo... - to jest świetna zabawa, poznawanie tradycji innych krajów, dużo kolorowych strojów oraz skocznej muzyki Nie lubię folkloru, bo... -... Marta (21 l.) Lubię folklor, bo... - jest piękny i kolorowy, z naszą tradycją Nie lubię folkloru, bo... - nie można nie lubić folkloru Kasia (33 l.) Lubię folklor, bo... - może promować różne kultury świata Nie lubię folkloru, bo... - gdy jest jednostkowy i powtarzalny Maciek (33 l.) Lubię folklor, bo... - to coś, co mnie tworzy Nie lubię folkloru, bo... - nie ma takiej rzeczy Ania (31 l.)
Lubię folklor, bo... - tak Nie lubię folkloru, bo... - nie Tomek (19 l.) Lubię folklor, bo... - jest ciekawy, fascynujący, inny niż pędzący dookoła świat Nie lubię folkloru, bo... -... Gosia (37 l.) Lubię folklor, bo... - wiąże nas z przeszłością Nie lubię folkloru, bo... -... Sabina (65 l.) Lubię folklor, bo... - jest nawiązaniem do korzeni Nie lubię folkloru, bo... - często jest przekształcany w kicz Klaudia (23 l.)
PODSUMOWANIE. Działanie odbywało się na zielonogórskiej starówce w dniach 25-28 lipca 2016 roku od 10.00 do 19.00 podczas Folkojarmarku, integralnego działania Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016. Ze wzglęgu na wizerunkowo-jakościowy charakter aktywność ta nie była zorientowana na pozyskanie dużej liczby uczestników. Chodziło nam raczej o uzyskanie jednostkowych, unikalnych komunikatów. Wolontariusze oraz organizatorzy musieli wykazać się szczególna atencją, szczegółowo opisać założenia projektu. Problemem okazało się zrobienie zdjęcia oraz zgodna na jego późniejszą publikację. W trakcie czerech dni zebraliśmy 26 portretów. W powyższym zestawieniu prezentujemy 8 dowolnie wybranych portretów.
Motywacje widzów do udziału w koncertach festiwalu Oblicza Tradycji DZIAŁANIE Naszym zamiarem w ramach tego działania było uzyskanie wiedzy na temat motywacji widzów do udziału w koncertach w ramach festiwalu Oblicza Tradycji. Do uzyskania takich odpowiedzi posłużyliśmy się ankietą, którą badani w łatwy sposób (bez użycia długopisu, metoda przerywanej kartki) mogli wypełnić. Na ankiecie umieściliśmy główne hasło: Jestem tu bo... oraz 10 sugerowanych odpowiedzi: lubię kulturę i sztukę, uwielbiam folklor, lubię aktywnie spędzać czas, przechodziłem/am obok, polecił mi znajomy, na scenie występują znajomi, chcę czegoś się nauczyć, otrzymałem/am informację z mediów, mam dużo wolnego czasu, koncert jest za darmo.
EFEKTY PODSUMOWANIE Badanie ankietowe zostało przeprowadzone podczas koncertów przeglądowych odbywających się na dużej scenie Lubuskiego Teatru w ramach Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016 w dniach 25-28 lipca 2016 roku. Przed koncertem każdego dnia wolontariusze rozdawali widzom ankiety, które po zakończeniu wydarzenia umieszczali w specjalnie przygotowanych pojemnikach. Ankieta była anonimowa, miała wygodny format oraz była łatwo dostępna. Widzowie bardzo chętnie brali udział w badaniu. Wolontariusze spotykali się również z odmową wzięcia udziału w badaniu - ze względu na codzienny udział w koncertach niektórych widzów. Podczas czterech dni zebraliśmy 477 ankiet.
Preferencje odbiorców festiwalu Oblicza Tradycji DZIAŁANIE Na wielkoformatowym wydruku zamieściliśmy dwa obszary do głosowania: NAJLEPSZE WYDARZENIE FESTIWALU OBLICZA TRADYCJI 2016 oraz FESTI- WAL MARZEŃ OBLICZA TRADYCJI 2017. Tak przygotowany baner zamieściliśmy w widocznym miejscu w ramach działań plenerowych. Odbiorcy mogli głosować za pomocą samoprzylepnych czerwonych kropek na wybrane przez siebie działanie. Chcieliśmy dowiedzieć się, jakie działanie festiwalowe jest dla naszych widzów najbardziej interesujące. Chcieliśmy również rozpoznać w jakim wydarzeniu wzięliby udział za rok.
EFEKTY
PODSUMOWANIE
Zakończenie Realizacja Oblicza Tradycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Zielona Góra 2016 to wyzwanie, na które złożyło się szereg różnorodnych, często oryginalnych przedsięwzięć. Metody zbierania informacji dobieraliśmy kontekstualnie ze względu na szerokie grono odbiorców (dzieci, młodzież, dorośli, seniorzy, osoby niepełnosprawne) oraz innowacyjność przedsięwzięć (oryginalne formy działania). Dokonana ewaluacja ma na celu udoskonalenie projektu oraz stwierdzenie, czy zaplanowane w jego ramach działania odpowiadają na potrzeby odbiorców. Reasumując śmiało możemy stwierdzić, że folklor dla zielonogórzan oraz osób odwiedzających miasto ma szczególne znaczenie w ich życiu. W swoich wypowiedziach nawiązują często do rodzinnych konotacji. Określają folklor jako transmisję przekazu tradycji. Transmisja kulturowa jest nieodzownym czynnikiem trwania kultury i dotyczy treści materialnych i symbolicznych. Na podstawie otrzymanego materiału badawczego możemy również stwierdzić, iż respondenci utożsamiają się z folklorem swojego kraju. Utożsamianie się z kulturą to świadome uznawanie wartości, wzorów, zachowań, norm moralnych, obyczajów, znaków i symboli. Głównym motywem, dla którego ankietowani zdecydowali się na udział w wydarzeniach kulturalnych proponowanym w ramach festiwalu, jest szczególne zainteresowanie folklorem. Ten wynik jest dla nas informacją, która utwierdza nas w przekonaniu, że w organizowanych przez nas przedsięwzięciach biorą udział pasjonaci, znawcy tematu, hobbyści ale także zwykli mieszkańcy miasta i regionu. Ważnym aspektem wynikającym z otrzymanych ankiet jest również fakt, że koncert był za darmo, wypełniał on czas wolny oraz korespondował z preferencjami widzów. Zgodnie z naszym rozumieniem roli obserwatoriów kultury chcielibyśmy zaakcentować, że powyższe zestawienie jest dobrym oraz niekonwencjonalnym przykładem zbierania danych. Mamy nadzieję, że z niniejszej publikacji będą mogły skorzystać zainteresowane osoby pracujące w instytucjach kultury i nie tylko. Zdajemy sobie sprawę z wycinkowości powyższego zestawienia, ale głęboko wierzymy, że gromadzenie danych może być wielką szansą na poprawę funkcjonowania środowisk kulturotwórczych.