dla: HARMONOGRAM DNIA WYBORCZEGO OPERATORA OBWODOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ WYBORY PREZYDENTA RP 20 CZERWCA 2010r. osób, które są operatorami i jednocześnie są członkami obwodowych komisji wyborczych (powszechnych i odrębnych); osób, które są operatorami i nie są członkami obwodowych komisji wyborczych (powszechnych i odrębnych), oraz osób, które są operatorami mobilnymi, wysyłanymi do siedzib obwodowych komisji wyborczych (które nie zostały wyposażone w stanowisko komputerowe, bądź w których brak jest łącza internetowego), na żądanie przewodniczącego komisji zgłoszone zespołowi ds. informatycznej obsługi wyborów (kontakt: tel. 8785256, 608460005 oraz na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp). UWAGA: Godziny realizacji zadań określonych w punktach I, II, III, V, VI, wynikające z harmonogramu dnia wyborczego operatora, nie dotyczą operatorów mobilnych. Operatorzy mobilni są zobowiązani do pozostawania do dyspozycji zespołu w ciągu trwania dnia wyborczego oraz do wstawienia się w Urzędzie Miasta Poznania najpóźniej o g. 18.00 dnia wyborczego do odwołania. Lp. Godziny Zadanie do wykonania I Przewodniczący, jego zastępca lub inny członek obwodowej komisji wyborczej (w tym np. operator, o ile został wyznaczony do tego zadania przez przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej) odbiera z właściwej lokalizacji Urzędu Miasta Poznania (Jeżyce, Grunwald, Nowe Miasto, Stare Miasto, Wilda): 1) 1 dyskietkę: I wariant: Dyskietka niezapisana (czysta). od g. 4 00 do g. 6 00 II wariant: Dyskietka zapisana zawierająca plik o rozszerzeniu *.prv (klucz prywatny przewodniczącego okw zabezpieczony jego prywatnym hasłem, służący do pobrania licencji przewodniczącego), w przypadku gdy przed dniem wyborów przewodniczący okw złożył żądanie wygenerowania licencji (podczas liczenia kart do głosowania lub w siedzibie Urzędu Miasta Poznania na pl. Kolegiackim). UWAGA: Kopie plików *.prv posiadają właściwi opiekunowie operatorów okw. UWAGA: Dyskietka w wariancie II będzie zabezpieczona przed zapisem w godzinach wieczornych należy ją odbezpieczyć. UWAGA: Dyskietka, po zakończeniu godzin głosowania posłuży jako nośnik zewnętrzny (dysk zewnętrzny) do zapisania protokołu wyników głosowania oraz kopii zapasowej. UWAGA: Informacja o procedurze określającej sposób uzyskania licencji dla przewodniczącego w zależności od ww. wariantów, jest określona w pkt. II 4. 2) login i hasło dla przewodniczącego okw tylko w wariancie I (patrz wyżej) niezbędne do złożenia żądania wystawienia certyfikacji i pobrania licencji przewodniczącego służącej m.in. do podpisania elektronicznego protokołu. Login i hasło dla przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej dystrybuowane jest w odrębnej zamkniętej kopercie, oznakowanej numerem obwodu. W przypadku wariantu II login i hasło przewodniczącego okw, przewodniczący odebrał osobiście przed dniem wyborów (podczas liczenia kart do głosowania lub w siedzibie Urzędu Miasta Poznania na pl. Kolegiackim) w celu złożenia żądania wystawienia certyfikacji. W wariancie II w dniu wyborów przewodniczący powinien posiadać wydany mu wcześniej login i hasło (który jest jednocześnie numerem zlecenia żądania certyfikacji) w celu pobrania licencji. UWAGA: W przypadku wariantu II hasło zawarte razem z loginem jest nieaktywne, ponieważ zostało wykorzystane do złożenia żądania certyfikacji. Ważnym hasłem jest hasło prywatne, które przewodniczący ustalił w chwili składania żądania certyfikacji (podczas liczenia kart do głosowania lub w siedzibie Urzędu Miasta Poznania na pl. Kolegiackim). 3) ewentualnie informacja dla przewodniczącego niektórych okw o sposobie zapewnienia komisji obsługi informatycznej w siedzibie okw, która nie ma zapewnionego sprzętu 1/5
II od g. 6 00 do g. 8 50 komputerowego i stałego operatora (dotyczy komisji o nr: 11, 20, 21, 58, 60, 115, 117, 118, 121, 131, 145, 173, 232, 253, 270, 278, 286). 4) zaświadczenie o pełnieniu przez wyznaczoną osobę funkcji operatora obwodowej komisji wyborczej, 5) ok. 40 arkuszy papieru do drukarki format A4. UWAGA: Login i hasło dla operatora na podstawie którego generuje się licencję operatora zostało przekazane operatorowi przez przypisanego do obwodu opiekuna przed dniem wyborów. Zgodnie z czynnościami, które opiekunowie i operatorzy wykonywali do dnia 16 czerwca br. licencję dla operatora należało pobrać przed dniem wyborów i wyeksportować ją na np. nośnik zewnętrzny (dyskietkę, pendrive, własną pocztę email itp.), aby następnie w dniu wyborów dokonać importowania licencji z pliku.p12 (patrz okno Kalkulatora wybierz licencję użytkownika/wczytaj/pobierz nową). UWAGA: Na stornie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp (dla operatorów okw) w zakładce Pomoc techniczna znajdują się: - program Kalkulator Obwodowy (wersja aktualna na dzień wyborów numer aktualnej wersji aplikacji zostanie podany najpóźniej w godzinach porannych w dniu wyborów na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp); - plik o nazwie m_poznan_306401_obd.klk (zawierający dane wyborcze, tj.: informację o kandydatach, listach wyborczych, obwodach i siedzibach obwodowych komisji wyborczych; aktualna wersja pliku klk zostanie podana najpóźniej w godzinach porannych w dniu wyborów na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp); - instrukcja obsługi programu Kalkulator Obwodowy; - link do strony umożliwiającej zainstalowanie Javy, który jest niezbędna przy pobieraniu licencji poprzez stronę internetową https://wybory.kbw.gov.pl/certyfikaty 1) Operator włącza komputer i sprawdza, czy na komputerze zainstalowany jest program Kalkulator Obwodowy (Menu Start). Jeżeli na komputerze nie ma zainstalowanego Kalkulatora Obwodowego, to należy ze strony www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp pobrać plik instalacyjny Kalkulatora Obwodowego. Po pobraniu plik instalacyjny należy uruchomić poprzez jego wskazanie i dwukrotne kliknięcie. Instalacji należy dokonać zgodnie z instrukcją instalacji Kalkulatora Obwodowego dostępną na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp. Procedurę instalacji/ odinstalowania programu Kalkulator Obwodowy określa także Instrukcję deinstalacji i instalacji Kalkulatora Obwodowego (pkt. VII). 2) Jeżeli na komputerze zainstalowana jest niewłaściwa wersja aplikacji Kalkulator Obwodowy (informacja o aktualnej wersji Kalkulatora Obwodowego będzie dostępna na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp) operator dokonuje jej deinstalacji poprzez opcję dodaj/usuń programy lub poprzez opcję w Menu start/programy/kalkulator Wyborczy/Odinstaluj), następnie instaluje wersję pobraną ze strony internetowej www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp (zobacz pkt. VII Instrukcję deinstalacji i instalacji Kalkulatora Wyborczego ). 3) Operator dokonuje pierwszego uruchomienia programu Kalkulator Obwodowy w dniu wyborczym (uprzednio koniecznie należy uruchomić w komputerze połączenie internetowe, o ile połączenie nie jest nawiązywane automatycznie przy starcie systemu operacyjnego). Jeżeli przy pierwszym uruchomieniu Kalkulatora Obwodowego, w oknie Licencje i użytkownicy operator pojawią się licencje wcześniej wprowadzone (np. w celach szkoleniowych), operator usuwa te licencje, a pozostawia lub wczytuje tylko imienne licencje ważne na dzień wyborów (operatora i przewodniczącego). 4) Jeżeli w Kalkulatorze Obwodowym nie ma wczytanej licencji operatora operator dokonuje importowania licencji operatora z pliku *.p12, który przechowuje na nośniku dysku twardym, dyskietce, pendrive poczcie email itp. (kopię licencji operatora powinien także przechowywać przypisany do obwodu opiekun). Następnie operator w zależności od wariantu określonego w pkt. I.1 wykonuje następujące czynności: a) przy wariancie I na podstawie loginu i hasła przewodniczącego operator wspomaga przewodniczącego przy składaniu żądania wystawienia certyfikacji i 2/5
pobierania certyfikatu (zgodnie z instrukcją zamieszczoną na www.poznan.pl/organizacjawyboryprp wykonuje pełną procedurę, tj. etap I składanie żądania certyfikacji i etap II pobieranie licencji-certyfikatu). Obecność przewodniczącego przy tej czynności jest niezbędna. Operator po złożeniu żądania certyfikacji okresowo (co 10 min. sprawdza dostępność licencji do pobrania. Jeżeli licencji nie uda się pobrać do g. 9.00 (błąd na stronie o treści oczekiwanie na certyfikację ) to można ją pobrać w dniu wyborów najpóźniej do g. 18.00 b) przy wariancie II na podstawie loginu przewodniczącego (tzw. numeru zlecenia żądania certyfikacji) oraz z wykorzystaniem pliku *.prv przewodniczącego (dostarczonego na dyskietce) pobiera licencję dla przewodniczącego zgodnie z instrukcją zamieszczoną na www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp (wykonuje drugą część procedury tj. II etap pobieranie licencji-certyfikatu). Przed rozpoczęciem procedury należy plik prv. skopiować z dyskietki na lokalny dysk twardy. Obecność przewodniczącego przy tej czynności jest niezbędna. Jeżeli licencji nie uda się pobrać do g. 9.00 (błąd na stronie o treści oczekiwanie na certyfikację ), to można ją pobrać w dniu wyborów najpóźniej do g. 18.00 UWAGA: W przypadku wariantu I przewodniczący okw ustala prywatne hasło zabezpieczające licencję. W przypadku wariantu II przewodniczący okw tylko wykorzystuje wcześniej ustalone (podczas liczenia kart do głosowania lub w siedzibie Urzędu Miasta Poznania na pl. Kolegiackim) prywatne hasło zabezpieczające licencję. Zaleca się składanie żądanie wystawienia certyfikacji oraz pobieranie licencji poprzez stronę internetową https://wybory.kbw.gov.pl/certyfikaty (niezbędna jest aplikacja Java! w wersji min. 6.0). Alternatywnie w wyjątkowych sytuacjach licencję można także pobrać przez Kalkulator Obwodowy (niezalecane). UWAGA: Operator, który przed dniem wyborów otrzymał login i hasło operatora oraz pobrał licencję operatora, tylko wczytuje pobraną wcześniej licencję (funkcja import licencji z pliku *.p12), z miejsca jej przechowywania. UWAGA: W wariancie I przy składaniu żądania certyfikacji należy podać hasło zabezpieczające licencję, które musi zawierać co najmniej 1 wielką literę, co najmniej 1 małą literę, co najmniej 1 cyfrę i składać się z co najmniej 6 znaków. Dla przykładu może to być: Janosik1 (przykład!). Przy składaniu żądania certyfikacji dla przewodniczącego bardzo ważne jest poinformowanie go o haśle zabezpieczającym licencję (certyfikat), które musi sam ustalić i które to hasło będzie stosowane przez niego w godzinach wieczornych w dniu głosowania przy elektronicznym podpisywaniu protokołów. Licencje zabezpieczone hasłami stanowią podpis elektroniczny odpowiednio przewodniczącego i operatora, i z tego względu bardzo ważne jest zachowanie w tajemnicy przez użytkownika hasła zabezpieczającego daną licencję. UWAGA: Niezapamiętanie hasła zabezpieczającego licencję spowoduje konieczność nadania nowego loginu i hasła oraz przeprowadzenia ponownie procedury uzyskiwania licencji. UWAGA: Po złożeniu żądania certyfikacji i pobraniu licencji OBOWIĄZKOWO NALEŻY UTWORZYĆ KOPIĘ ZAPASOWĄ PLIKU *.prv (ŻADANIE LICENCJI-KLUCZA PRYWATNEGO) ORAZ KOPIĘ ZAPASOWĄ PLIKU *.p12 (LICENCJI) poprzez zapisanie tych plików na dodatkowych nośnikach (dyskietka, pendrive, poczta email itp., a także przekazać kopie opiekunowi). UWAGA: W przypadku niemożności wykonania procedury uzyskiwania licencji (np. z powodu występujących błędów przy jej generowaniu lub braku połączenia z siecią internetową), operator powiadamia o tym fakcie opiekuna informatycznego. Program Kalkulator Obwodowy żąda każdorazowo hasła zabezpieczającego operatora lub przewodniczącego w przypadku odpowiednio: użycia licencji operatora lub licencji przewodniczącego. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się rezygnację z korzystania w Kalkulatorze Obwodowym z funkcji Zapamiętaj hasło do następnego użycia licencji. UWAGA: Licencje są ważne także w przypadku zarządzenia ponownego głosowania w dniu 4 lipca 2010r. 5) Po zalogowaniu się do Kalkulatora Obwodowego przy użyciu licencji operatora operator dokonuje sprawdzenia wersji programu. W tym celu operator uruchamia zakładkę głównego okna Kalkulatora Obwodowego O programie. Informacja o wersji aktualnej znajduje się na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp. 6) Operator po sprawdzeniu wersji programu Kalkulator Obwodowy uruchamia funkcję Ustawienia i weryfikuje poprawność przyjętych przez program ustawień (katalog dane 3/5
III IV V VI do g. 9 00 w ciągu dnia wyborczego g. 19 55 po g. 20.00 wyborcze na dysku C:/dane wyborcze, łączność Internetem - opcja TAK). 7) Po sprawdzeniu ustawień programu operator uruchamia zakładkę Dane wyborcze i pobiera z Internetu (a w razie braku łączności z serwerami Krajowego Biura Wyborczego importuje, uprzednio pobrany ze strony www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp) plik o nazwie m_poznan_306401_obd.klk) tzw. geografię wyborczą, zawierającą informację o obwodach, siedzibach obwodowych komisji wyborczych oraz o kandydatach. Operator stwierdza ich poprawność poprzez porównanie danych wyborczych wczytanych do programu Kalkulator Obwodowy z posiadaną przez obwodową komisję wyborczą dokumentacją papierową. Informacja o aktualnej wersji pliku klk (dane wyborcze) znajduje się na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp. Wszelkie nieprawidłowości w ww. zakresie należy zgłaszać przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej oraz opiekunowi informatycznemu (kontakt na stronie internetowej www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp) 8) Operator drukuje projekt szablon protokołu poprzez użycie funkcji Nowy protokół i dalej Drukuj szablon, w ilości określonej przez przewodniczącego okw i przekazuje go okw. 9) Stwierdzenie poprawności danych kończy czynności przygotowawcze operatorów w porze porannej wyborczego. Program Kalkulator Obwodowy można zamknąć. Operator przekazuje przypisanemu opiekunowi telefoniczny meldunek z informacją o gotowości stanowiska komputerowego (tj. o sprawdzeniu wersji Kalkulatora Obwodowego i danych wyborczych pliku klk, pobraniu z Internetu pliku licencji przewodniczącego (wariant II), lub ewentualnie o złożeniu żądania certyfikacji przewodniczącego (utworzeniu pliku *.prv wariant I) i wczytaniu licencji do Kalkulatora Obwodowego. Operator w ciągu dnia wyborczego na bieżąco sprawdza komunikaty zamieszczane w serwisie internetowym www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp. Operator włącza komputer i uruchamia program Kalkulator Obwodowy (ewentualnie usuwa wszystkie dane z programu i ponownie ładuje dane wyborcze o ile w ciągu dnia wyborczego nastąpiła zmiana wersji Kalkulatora Obwodowego lub danych wyborczych klk). Uruchomiony komputer i program Kalkulator Obwodowy oczekuje na wprowadzenie danych na podstawie projektu (szablonu) protokołu przygotowanego przez obwodową komisję wyborczą. Operator po przekazaniu przez komisję wyborczą ustalonych wyników głosowania (w formie projektu protokołu), przystępuje do obsługi programu Kalkulator Obwodowy, wykonując czynności w obecności przewodniczącego lub osoby przez niego wskazanej w następującej kolejności: 1) utworzenie i edycja protokołu (w tym: a) pierwsze wprowadzenie danych (pierwsza zakładka formularza) b) potwierdzenie danych (wprowadzenie danych drugi raz w odwrotnej kolejności w protokole) (druga zakładka formularza) c) wydrukowanie raportu błędów (o ile występują); d) uzupełnienie uwag w protokole (trzecia zakładka formularza) e) pobranie lub wprowadzenie do protokołu składu komisji (czwarta zakładka formularza); Po dwukrotnym wprowadzeniu danych do protokołu wydrukowanie protokołu (w 3 egzemplarzach); Wydruki należy przekazać przewodniczącemu okw. UWAGA: Należy sprawdzić czy na wydruku na każdej stronie w stopce strony znajduje się suma kontrolna (ta sama na każdej kartce protokołu i wszystkich egzemplarzach protokołu) oraz kod kreskowy. 2) Po złożeniu podpisów własnoręcznych przez członków okw i przewodniczącego na protokole podpisanie elektronicznego protokołu (przez przewodniczącego przy użyciu jego licencji i jego hasła zabezpieczającego licencję); 3) Zapisanie protokołu na dyskietkę (oznaczoną numerem OKW). UWAGA: Dyskietka w wariancie II będzie zabezpieczona przed zapisem, dlatego przed zapisaniem protokołu na dyskietkę należy ją odbezpieczyć, a następnie upewnić się czy został na niej zapisany protokół. 6) Wysłanie protokołu siecią internetową na serwery Krajowego Biura Wyborczego. W sytuacji braku łącza internetowego i w związku z tym brakiem możliwości wysłania protokołu na serwery Krajowego Biura Wyborczego, operator powiadamia o tym fakcie opiekuna który ustala (po konsultacji z koordynatorem gminnym) dalszą procedurę. 7) Na dyskietce, poza protokołem należy także utworzyć kopię zapasową (z 4/5
wykorzystaniem funkcji Kopie zapasowe/utwórz kopię zapasową) danych z Kalkulatora Obwodowego (wraz z wyeksportowanymi licencjami). Po zapisaniu protokołu i kopi zapasowej na dyskietce należy ją przekazać przewodniczącemu okw. UWAGA: W przypadku zawrócenia protokołu do edycji należy powtórzyć wszystkie czynności określone w pkt. 1 do pkt. 7 Szczegółowa instrukcja obsługi programu Kalkulator Obwodowy dostępna jest na stronie www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp. UWAGA: Operator po wykonaniu czynności operatora składa telefoniczny meldunek dnia wyborczego przypisanemu opiekunowi. VII Instrukcja instalacji/deinstalacji programu Kalkulator Obwodowy DEINSTALACJA USUNIĘCIE KALKULATORA DLA WINDOWS 2000/XP/Vista 1. Włączamy komputer - czekamy na pojawienie się pulpitu. 2. Klikamy na przycisk START (lewy dolny narożnik ekranu). 3. Wybieramy z menu PANEL STEROWANIA. 4. Klikamy na ikonę DODAJ lub USUŃ PROGRAMY. 5. Z listy wybieramy program KALKULATOR WYBORCZY 3.x. 6. Klikamy na przycisk USUŃ. 7. Klikamy TAK na pytanie CZY NA PEWNO CHCESZ USUNĄĆ... 8. Klikamy OK na informacji ODINSTALOWANIE PROGRAMU KALKULATOR... 9. Zamykamy okno DODAJ USUŃ PROGRAMY. klikając na znaczek X w prawym górnym rogu ekranu 10. Zamykamy okno PANEL STEROWANIA. klikając na znaczek X w prawym górnym rogu ekranu 11. Wybieramy z pulpitu MÓJ KOMPUTER > DYSK LOKALNY (C:) usuwamy foldery: c:\dane_wyborcze oraz c:\kalkulator-wyborczy INSTALACJA KALKULATORA DLA WINDOWS 2000/XP/Vista 1. Otwieramy w przeglądarce internetowej stronę: www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp, wybieramy na stronie link dla operatorów okw, wybieramy z prawej strony z listy Pomoc techniczna, wybieramy link do programu Kalkulator Obwodowy, wskazujemy miejsce zapisania pliku: PULPIT. 2. Wybieramy na PULPICIE plik kalkulator_instalacja_3.x, klikamy na nim myszką dwa razy. 3. Po uruchomieniu programu instalacyjnego klikamy DALEJ, 4. Wybieramy odpowiedni profil: - jeden operator - na jednym komputerze: profil osobisty - kilku operatorów-kilka lub kilka komisji na jednym komputerze: profil wspólny 5. Klikamy DALEJ 5 razy 6. Następnie klikamy ZAKOŃCZ. 7. Po zainstalowaniu czekamy chwile na pojawienie się okna z ustawieniami. 8. Wybieramy opcje "Utwórz katalog automatycznie" 9. Potwierdzamy wybór katalogu c:\dane_wyborcze klikając na przycisk "Yes" 10. Uruchamiamy program z ikony na pulpicie "Kalkulator Wyborczy". * x - aktualna wersja Kalkulatora Obwodowego podana jest na zakładce (najświeższe informacje) strony www.poznan.pl/organizacja-wyboryprp Koordynator gminny ds informatycznej obsługi wyborów Wojciech Kasprzak tel.: 608460005, 8785256 5/5