mgr Eliza Dziuba mgr Maria Giermakowska-Skublewska mgr Joanna Jakuszko mgr Zbigniew Łopucki mgr Anna Matysek

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Rok szkolny 2007/08 JĘZYKI OBCE NOWOŻYTNE Język angielski, język niemiecki, język hiszpański JĘZYK ŁACIŃSKI I KULTURA ANTYCZNA 1

Zespół nauczycieli języka niemieckiego: mgr Marzena Banaszak mgr Eliza Dziuba mgr Maria Giermakowska-Skublewska mgr Joanna Jakuszko mgr Zbigniew Łopucki mgr Anna Matysek mgr Ewa Nowak język łaciński Magdalena Mataczyńska język hiszpański Zespół nauczycieli języka angielskiego: mgr Tomasz Mizera mgr Małgorzata Bakiera mgr Agnieszka Lewandowska mgr Bożena Ogrodniczek mgr Maria Rakowska mgr Kinga Samólnik mgr Ewa Wiśniewska-Matraszek mgr Bogumiła Wójtowicz 2

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA: Rozdział Treść Strona I Wymagania edukacyjne sformułowane str. 4 dla danego etapu kształcenia. II Obszary aktywności ucznia poddawane str. 16 ocenianiu. III Kryteria oceniania. str. 17 IV Zasady oceniania przedmiotowych str. 31 osiągnięć. V Sposoby oceniania różnych form str. 32 aktywności uczniów. VI Narzędzia pomiaru osiągnięć ucznia. str.33 VII Sposoby dokumentowania, gromadzenia i str.34 analizy osiągnięć ucznia i klasy. VIII Umowa pomiędzy nauczycielem a uczniem. str. 35 3

I WYMAGANIA EDUKACYJNE SFORMUŁOWANE DLA DANEGO ETAPU KSZTAŁCENIA. Zawarte w obowiązującej podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących. Wymagania programowe rozumiemy jako oczekiwane osiągnięcia ucznia wyprowadzone ze standardów egzaminacyjnych. STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIAEGZAMINU MATURALNEGO JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY I. Zdający zna: POZIOM PODSTAWOWY 1) proste struktury leksykalno-gramatyczne umożliwiające formułowanie wypowiedzi poprawnych pod względem fonetycznym, ortograficznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym, w zakresie następujących tematów: a) człowiek - dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, b) dom - miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia, wynajmowanie mieszkania, c) szkoła - przedmioty nauczania, oceny i wymagania, życie szkoły, kształcenie pozaszkolne, d) praca - popularne zawody i związane z nimi czynności, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza, e) życie rodzinne i towarzyskie - okresy życia, członkowie rodziny, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, f) żywienie - artykuły spożywcze, przygotowanie potraw, posiłki, lokale gastronomiczne, g) zakupy i usługi - rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, korzystanie z usług, h) podróżowanie i turystyka - środki transportu, baza noclegowa, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie, i) kultura - podstawowe dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, j) sport - popularne dyscypliny sportu, podstawowy sprzęt sportowy, imprezy Na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. (poz. 846) POZIOM ROZSZERZONY 1) różnorodne struktury leksykalnogramatyczne umożliwiające formułowanie wypowiedzi poprawnych pod względem fonetycznym, ortograficznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym, w zakresie następujących tematów: a) człowiek - dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, problemy etyczne, b) dom - miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania, c) szkoła - przedmioty nauczania, oceny i wymagania, życie szkoły, kształcenie pozaszkolne, system oświaty, d) praca - zawody i związane z nimi czynności, warunki pracy i zatrudnienia, praca dorywcza, rynek pracy, e) życie rodzinne i towarzyskie - okresy życia, członkowie rodziny, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy, f) żywienie - artykuły spożywcze, przygotowanie potraw, posiłki, lokale gastronomiczne, diety, g) zakupy i usługi - rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, reklama, reklamacja, korzystanie z usług, środki płatnicze, banki, ubezpieczenia, h) podróżowanie i turystyka - środki transportu, baza noclegowa, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie, wypadki i awarie, i) kultura - dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, 4

sportowe, k) zdrowie - higieniczny tryb życia, podstawowe schorzenia, ich objawy i leczenie, niepełnosprawni, uzależnienia, l) nauka, technika - odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych, m) świat przyrody - klimat, świat roślin i zwierząt, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, n) państwo i społeczeństwo - struktura państwa, urzędy, organizacje międzynarodowe, konflikty wewnętrzne i międzynarodowe, przestępczość, o) elementy wiedzy o krajach obszaru językowego, którego język jest zdawany, 2) zasady konstruowania różnych form prostych wypowiedzi: a) ustnych - formy nawiązywania kontaktu z rozmówcą, przekazywania komunikatu i kończenia rozmowy, b) pisemnych - ogłoszenia, notatki, ankiety, pocztówki, zaproszenia, listu prywatnego, prostego listu formalnego, 3) podstawowe realia socjokulturowe danego obszaru językowego i Polski, z uwzględnieniem tematyki integracji europejskiej i kontekstu międzykulturowego. j) sport - dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, sport wyczynowy, sporty ekstremalne, k) zdrowie - higieniczny tryb życia, schorzenia, ich przyczyny, objawy i leczenie, niepełnosprawni, uzależnienia, system ochrony zdrowia, l) nauka, technika - odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie z urządzeń technicznych, współczesne środki przekazu i przetwarzania informacji, m) świat przyrody - klimat, świat roślin i zwierząt, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna, n) państwo i społeczeństwo - struktura państwa, urzędy, organizacje międzynarodowe, problemy i konflikty wewnętrzne i międzynarodowe, przestępczość, polityka społeczna, partie i politycy, kościoły i religie, gospodarka, o) elementy wiedzy o krajach obszaru językowego, którego język jest zdawany, 2) zasady konstruowania różnych form wypowiedzi: a) ustnych - formy nawiązywania kontaktu z rozmówcą, przekazywania komunikatu i kończenia rozmowy, zasady prezentacji, b) pisemnych - ogłoszenia, notatki, ankiety, pocztówki, zaproszenia, listu prywatnego, prostego listu formalnego, opisu, rozprawki, recenzji, opowiadania, 3) realia socjokulturowe danego obszaru językowego i Polski, z uwzględnieniem tematyki integracji europejskiej i kontekstu międzykulturowego, 4) normy socjokulturowe pomagające w funkcjonowaniu na rynku pracy. II. Zdający wykazuje się umiejętnością odbioru tekstu w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) rozumienia ze słuchu tekstu prostego pod względem treści i o niewielkim stopniu zróżnicowania struktur leksykalnogramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora lub nadawcy tekstu, f) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, g) określania kontekstu sytuacyjnego (miejsca, czasu, warunków, uczestników), 1) rozumienia ze słuchu tekstu bogatego pod względem treści i o wysokim stopniu zróżnicowania struktur leksykalnogramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora lub nadawcy tekstu, f) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, g) określania kontekstu sytuacyjnego (miejsca, czasu, warunków, uczestników), 5

2) rozumienia tekstu czytanego, prostego pod względem treści i stopnia zróżnicowania struktur leksykalno-gramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora tekstu, f) rozpoznawania związków między poszczególnymi częściami tekstu, g) określania kontekstu komunikacyjnego (nadawca - odbiorca, forma wypowiedzi), h) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu. 2) rozumienia tekstu czytanego, bogatego pod względem treści i o wysokim stopniu zróżnicowania struktur leksykalnogramatycznych, czyli: a) określania głównej myśli tekstu, b) określania głównych myśli poszczególnych części tekstu, c) stwierdzania, czy tekst zawiera określone informacje, d) wyselekcjonowania informacji, e) określania intencji autora tekstu, f) rozpoznawania związków między poszczególnymi częściami tekstu, g) określania kontekstu komunikacyjnego (nadawca - odbiorca, forma wypowiedzi), h) rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu tekstu, i) oddzielania faktów od opinii, j) rozpoznawania różnorodnych struktur leksykalno-gramatycznych w podanym kontekście. III. Zdający wykazuje się umiejętnością tworzenia tekstu w postaci: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) krótkiej wypowiedzi ustnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, d) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, 2) krótkiej wypowiedzi pisemnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) wyrażanie stanów emocjonalnych, d) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, e) poprawne stosowanie środków leksykalnogramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, f) wypowiadanie się w określonej formie z zachowaniem podanego limitu słów. 1) dłuższej, wieloaspektowej wypowiedzi ustnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) przedstawianie i uzasadnianie własnych opinii, projektów, działań, d) poprawne stosowanie środków leksykalno-gramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, e) przedstawianie faktów oraz opinii innych osób, 2) dłuższej, wieloaspektowej wypowiedzi pisemnej, uwzględniającej: a) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk, czynności, b) relacjonowanie wydarzeń, c) wyrażanie różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, d) przedstawianie i uzasadnianie opinii własnych i innych osób, e) poprawne stosowanie środków leksykalnogramatycznych, adekwatnie do ich funkcji, f) wypowiadanie się w określonej formie z zachowaniem podanego limitu słów. 6

IV. Zdający wykazuje się umiejętnością reagowania językowego w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) mówienia, w tym: a) uczestniczenia w prostej rozmowie - inicjowania jej, podtrzymywania oraz kończenia, b) uzyskiwania, udzielania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) prowadzenia prostych negocjacji w sytuacjach życia codziennego, d) poprawnego stosowania środków językowych służących do wyrażania różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, 2) pisania prostej wypowiedzi, w tym: a) wyrażania stanów emocjonalnych, będących reakcją na informacje zawarte w przedstawionych tekstach, b) uzyskiwania, udzielania, przekazywania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) poprawnego stosowania środków językowych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej. 1) mówienia, w tym: a) uczestniczenia w dyskusji - udzielania informacji, wyjaśnień, argumentowania, wyrażania i obrony własnych opinii i poglądów, b) interpretowania i komentowania przedstawionych faktów oraz opinii innych osób, c) dokonywania podsumowania dyskusji, rozmów i wypowiedzi, d) poprawnego stosowania środków językowych służących do wyrażania różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, 2) pisania wypowiedzi bogatej pod względem treści i o zróżnicowanych strukturach leksykalno-gramatycznych, w tym: a) wyrażania stanów emocjonalnych, będących reakcją na informacje zawarte w przedstawionych tekstach, b) uzyskiwania, udzielania, przekazywania lub odmowy informacji, wyjaśnień, pozwoleń, c) poprawnego stosowania środków językowych, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej. V. Zdający wykazuje się umiejętnością przetwarzania tekstu w zakresie: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY 1) mówienia, w tym relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim oraz treści materiałów ikonograficznych, 2) pisania, w tym relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim. 1) mówienia, w tym: a) relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim oraz treści materiałów ikonograficznych, b) stosowania zmiany rejestru, stylu lub formy tekstu, 2) pisania, w tym: a) relacjonowania, przetwarzania i przekazywania tekstów przeczytanych w języku obcym lub języku polskim, b) stosowania zmian struktur leksykalnogramatycznych, rejestru, stylu lub formy tekstu. 7

Na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. (poz. 846) STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU MATURALNEGO JĘZYKI OBCE KLASYCZNE I KULTURA ANTYCZNA I. WIADOMOŚCI I ROZUMIENIE Zdający zna i rozumie: 1. Gramatykę języka łacińskiego: 1. Gramatykę języka greckiego: W ZAKRESIE MORFOLOGII 1) rzeczownik: formy fleksyjne rzeczowników deklinacji 1. - 5.; nieregularności w odmianie rzeczowników: filius, deus, vis, domus, Iuppiter; pluralia tantum; równozgłoskowe nazwy rzek i miejscowości z nominativus singularis na -is, 2) przymiotnik: formy fleksyjne przymiotników deklinacji 1. - 3.; regularne, nieregularne i opisowe stopniowanie przymiotników, 3) zaimek: formy fleksyjne i zasady użycia zaimków osobowych, dzierżawczych, wskazujących, określających, względnych, pytających, zwrotnych, nieokreślonych; formy i zasady użycia przymiotników zaimkowych, 4) liczebnik: liczebniki główne i porządkowe, 5) przysłówek: zasady tworzenia przysłówków od przymiotników deklinacji 1. - 3.; zasady regularnego i nieregularnego stopniowania przysłówków, 6) czasownik: formy podstawowe czasowników; strona czynna i bierna we wszystkich czasach w indikatiwie i koniunktiwie; infinitivus activi i passivi praesentis, perfecti, futuri; imperativus praesentis activi i passivi; participia: participium praesentis activi, participium perfecti passivi, participium futuri activi, participium futuri passivi (gerundivum); gerundium; supinum; czasowniki nieregularne: "sum i złożenia; "eo i złożenia; "volo, "nolo, "malo ; "fero ; "fio ; "odi, "memini, "coepi ; verba deponentia i semideponentia, verba defectiva; gramatyczna kategoria czasu oraz trybu (funkcje koniunktiwu), 1) rzeczownik: formy fleksyjne rzeczowników deklinacji 1. i 2.; formy fleksyjne rzeczowników deklinacji 3. o tematach zakończonych na spółgłoskę zwartą, na -ντ-, na -λ, -ν, -ρ, na -ς; na samogłoskę krótką -ι- (πόλις), na dwugłoskę -ευ- (βασιλεύς); osobliwości w odmianie rzeczowników: πατήρ, µητήρ, άνήρ, γυνή, imion własnych zakończonych na -ης, -κλής oraz Zεύς, Aρης; zasady akcentowania rzeczowników, 2) przymiotnik: formy fleksyjne przymiotników deklinacji 1. - 3. oraz przymiotników kontrahowanych; formy fleksyjne przymiotników µέγας i πόλις, zasady stopniowania przymiotników regularnych i nieregularnych; zasady akcentowania przymiotników, 3) zaimek: formy fleksyjne i zasady użycia zaimków osobowych, dzierżawczych, wskazujących, względnych, zwrotnych, pytającego τίς, τί i nieokreślonego τις, τι; zasady akcentowania zaimków, 4) liczebnik: liczebniki główne i porządkowe; zasady akcentowania liczebników, 5) przysłówek: zasady tworzenia przysłówków od przymiotników; zasady regularnego i nieregularnego stopniowania przysłówków; zasady akcentowania przysłówków, 6) czasownik: indicativus czasowników I koniugacji - activi, medii-passivi praesentis, activi, medii passivi imperfecti, activi i medii futuri, activi i medii aoristi sigmatici; imperativus czasowników I koniugacji - activi i medii- passivi praesentis, activi i medii aoristi sigmatici; coniunctivus czasowników I koniugacji - activi i medii - passivi praesentis, activi i medii aoristi sigmatici; infinitivus czasowników I koniugacji - activi, medii-passivi praesentis, activi i medii futuri, activi i medii aoristi sigmatici; participia czasowników I koniugacji - activi, medii - passivi praesentis, activi i medii futiri, activi i medii aoristi sigmatici; indicativus praesentis i 8

W ZAKRESIE SKŁADNI 7) części zdania: podmiot, orzeczenie (proste i złożone), przydawka (przymiotnikowa, dopełniaczowa, przyimkowa), dopełnienie (bliższe i dalsze), okolicznik, 8) związki składniowe w zdaniu: związek zgody, związek rekcji, w tym rekcja czasowników, przyimków, liczebnika milia, związek przynależności, 9) funkcje komunikatywne zdań (zdanie oznajmujące, pytajne, rozkazujące),struktura składniowa zdania w stronie czynnej i biernej, w tym z deponentiami jako orzeczeniami, 10) funkcje składniowe i semantyczne rzeczownika w poszczególnych przypadkach (tzw. składnia przypadków), 11) funkcje składniowe i semantyczne nieosobowych form czasownika (infinitivus, participium, gerundium, supinum), 12) konstrukcje składniowe charakterystyczne dla łaciny (accusativus cum infinitivo, nominativus cum infinitivo, ablativus absolutus, coniugatio periphrastica activa, coniugatio; periphrastica passiva, accusativus duplex, nominativus duplex, dativus possessivus; składnia nazw miast), 13) sposoby wyrażania przeczenia, consecutio temporum, 14) budowę zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. imperfecti czasowników είµίι, φηµί oraz indicativus perfecti οίδα; przy komentarzu objaśniającym sposoby rozpoznawania i funkcje pozostałych form i kategorii gramatycznych czasownika I i II koniugacji; zasady akcentowania czasowników, 7) części zdania: podmiot, orzeczenie (proste i złożone), przydawka (przymiotnikowa, dopełniaczowa, przyimkowa), dopełnienie (bliższe i dalsze), okolicznik, 8) szyk w zdaniu: przydawkowy i orzeczeniowy, 9) związki składniowe w zdaniu: związek zgody, związek rekcji, w tym rekcja czasowników, przyimków, związek przynależności, 10) funkcje komunikatywne zdań (zdanie oznajmujące, pytajne, rozkazujące), struktura składniowa zdania w stronie czynnej i biernej, w tym z deponentiami jako orzeczeniami, 11) funkcja rodzajnika, 12) funkcje składniowe i semantyczne nieosobowych form czasownika (infinitivus, participium), 13) konstrukcje składniowe charakterystyczne dla greki (accusativus cum infinitivo, nominativus cum infinitivo, genetivus absolutus, accusativus duplex, nominativus duplex), 14) sposoby wyrażania przeczenia, 15) budowę zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. 2. Kulturę i tradycję antyczną - w zakresie wspólnym dla obu języków: 1) religię i mitologię: mity Greków i Rzymian; wierzenia religijne Greków i Rzymian, kult i obrzędowość, genezę teatru i igrzysk olimpijskich; początki chrześcijaństwa, 2)architekturę i sztukę: grecką architekturę sakralną (porządki architektoniczne); rzeźbę grecką okresu klasycznego i hellenistycznego; malarstwo wazowe; architekturę Rzymu - sakralną, użyteczności publicznej, kommemoratywną, 3) filozofię i historię nauki w starożytności: główne kierunki filozoficzne i ich najwybitniejszych przedstawicieli: jońska filozofia przyrody, sofiści, Sokrates, Platon, Arystoteles, kierunki okresu hellenistycznego (epikureizm, stoicyzm, sceptycyzm, cynizm), filozofię w Rzymie; antyczne centra naukowe (Ateny, Aleksandria); najważniejsze wynalazki i osiągnięcia naukowe starożytności, 4) życie polityczne i obywatelskie Greków i Rzymian: formy sprawowania władzy (demokracja ateńska, ustrój polityczny Sparty, tyrania, monarchia, republika, dyktatura, pryncypat i cesarstwo rzymskie), instytucje i urzędy państwowe, podstawowe pojęcia związane z armią grecką i rzymską, strukturę społeczną mieszkańców Grecji i Rzymu (prawa i obowiązki obywateli, niewolnictwo), 5) literaturę (i gatunki literackie) oraz jej najwybitniejszych przedstawicieli: epos (Homer, Wergiliusz), lirykę (Safona, Alkajos, Archiloch, Tyrtajos, Anakreont, Katullus, Owidiusz, Horacy), sielankę (Teokryt, Wergiliusz), satyrę (Horacy), tragedię (Ajschylos, Sofokles, 9

Eurypides), komedię (Arystofanes, Menander, Plaut), historiografię grecką (Herodot) i rzymską (Liwiusz, Tacyt), retorykę i jej najwybitniejszych przedstawicieli (Demostenes i Cyceron), epistolografię (Cyceron, Seneka, Pliniusz Młodszy), początki piśmiennictwa chrześcijańskiego (antyczne przekłady Biblii, autorów polsko - łacińskich: Janicki, Kochanowski, Sarbiewski), 6) życie codzienne Greków i Rzymian: rodzinę i dom (prawa rodziców i prawa dzieci, nazwisko Rzymianina, uroczystości rodzinne: urodziny, ślub, pogrzeb, domy mieszkalne, dzień powszedni Rzymianina), szkołę i wychowanie (kalokagatia - ideał wychowania ateńskiego, wychowanie spartańskie, etapy kształcenia w Rzymie); rozrywki i życie towarzyskie, widowiska teatralne i cyrkowe, termy; przyjęcia i zabawy, 7) historię i geografię Grecji: warunki naturalne i krainy geograficzne, kulturę minojską i mykeńską, Wielką Kolonizację i jej zasięg terytorialny, najważniejsze konflikty polityczne i militarne: wojny perskie, wojna peloponeska, wojny z Macedonią, podboje Aleksandra Wielkiego, utratę niepodległości, 8) historię i geografię Rzymu: rolę Lacjum i Etrurii w rozwoju cywilizacji rzymskiej; konflikty zewnętrzne: wojny punickie, podboje Cezara, zasięg terytorialny imperium i zarząd prowincjami, konflikty wewnętrzne: walki plebejuszy z patrycjuszami, dyktaturę Sulli, powstanie Spartakusa, triumwiraty i wojny domowe w I wieku p.n.e., prześladowania chrześcijan i edykt mediolański, podział cesarstwa, upadek Cesarstwa Zachodniego, najazdy barbarzyńców. II. KORZYSTANIE Z INFORMACJI Zdający umie: 1) stosować wiedzę o gramatyce i leksyce łacińskiej i greckiej do: a) rozpoznawania form morfologicznych, b) określania funkcji i zastosowania składniowego form morfologicznych, c) dokonywania prostych transformacji gramatycznych, d) klasyfikowania zdań podrzędnych, e) identyfikowania charakterystycznych dla łaciny i greki konstrukcji składniowych, f) wyjaśniania pojęć i terminów w języku polskim, mających źródło w łacinie i grece, 2) odczytywać oryginalny tekst, czyli: a) wyszukiwać informacje szczegółowe, b) rozpoznawać funkcję poszczególnych elementów tekstu oraz związków między nimi, 3) tłumaczyć tekst, czyli: a) rozpoznawać ogólny sens tekstu, b) oddać w przekładzie ogólny charakter i funkcję tłumaczonego tekstu, c) stosować poprawne techniki przekładu łacińskich lub greckich struktur morfologicznych, składniowych, zdaniowych, ponadzdaniowych, d) znajdować właściwe polskie odpowiedniki leksykalne dla łacińskich lub greckich wyrazów i związków frazeologicznych, e) redagować spójny i poprawny stylistycznie przekład. III. TWORZENIE INFORMACJI Zdający potrafi interpretować przekazy kulturowe i tworzyć tekst własny, czyli: 1) analizować i syntezować treści zawarte w materiale źródłowym, 2) selekcjonować posiadane wiadomości i wykorzystywać je do wykonania zadania, 3) integrować wiedzę z różnych dziedzin, 4) wyrażać i uzasadniać swój punkt widzenia, opinię, 5) redagować wypowiedź, przestrzegając treściowych i formalnych zasad organizacji tekstu, 6) formułować wypowiedź zgodnie z zasadami poprawności językowej. 10

Na podstawie załącznika Nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2007 r. w sprawie podstawy programowej PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA LICEÓW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH JĘZYKI OBCE POZIOM PODSTAWOWY A. Dotyczy nauki języka obcego nowożytnego jako pierwszego, stanowiącej kontynuację nauczania tego języka w gimnazjum albo gimnazjum i zasadniczej szkoły zawodowej Cele edukacyjne 1. Osiągnięcie umiejętności językowych na poziomie zaawansowanym, zapewniających swobodne posługiwanie się w kraju nauczanego języka lub w kontaktach z dość wymagającymi użytkownikami, a także w przyszłej nauce i pracy. 2. Przygotowanie do egzaminu maturalnego z języka obcego na poziomie rozszerzonym. Zadania szkoły 1. Pomoc uczniom w rozwijaniu poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości, między innymi przez pozytywną informację zwrotną, dotyczącą indywidualnych umiejętności językowych. 2. Zapewnienie dostępu do materiałów autentycznych, w tym, w miarę możliwości, multimedialnych, których wybór odpowiada obowiązującym normom wychowawczym. 3. Dążenie do zapewnienia uczniom maksimum kontaktu z językiem obcym, np. poprzez wymianę ze szkołami z innych krajów lub uczestnictwo w programach międzynarodowych. 4. Wdrażanie uczniów do samodzielności w procesie uczenia się języka obcego. 5. Zapewnienie uczniom możliwości wykorzystywania znajomości języka przy wykonywaniu zespołowych, zwłaszcza interdyscyplinarnych, projektów. 6. Wspieranie uczniów w rozwijaniu postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur. Treści nauczania 1. Ugruntowanie wiadomości i umiejętności nabytych na poprzednich etapach nauki. 2. Rozwijanie integracji sprawności językowych. 3. Uzyskanie szerokich umiejętności językowych, pozwalających na swobodne operowanie językiem w bogatym repertuarze sytuacyjno-tematycznym, z uwzględnieniem tematyki kraju ojczystego. 4. Uzyskanie umiejętności językowych poprzez kontakt z autentycznymi wypowiedziami ustnymi i pisemnymi, z uwzględnieniem różnych rejestrów językowych, stylu formalnego i nieformalnego, fragmentów tekstów literackich obszaru języka nauczanego. 5. Zapoznanie z głównymi odmianami nauczanego języka. 6. Poszerzenie komponentu kulturowego obszaru języka nauczanego, z uwzględnieniem tematyki integracji europejskiej. 7. Korzystanie z wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie nauki innego języka obcego oraz pozostałych przedmiotów. 8. Zapoznanie z elementami języka i normami socjokulturowymi, które pozwalają funkcjonować na rynku pracy. Osiągnięcia 1. Praktyczne posługiwanie się językiem na poziomie zaawansowanym. 2. Ogólne rozumienie autentycznych przekazów słownych, odbieranych za pośrednictwem mediów (np. audycja radiowa, telewizyjna, film) oraz tekstowych (prasa, opracowania popularnonaukowe, fragmenty tekstów literackich, wybrane przekazy internetowe). 3. Umiejętność wyszukiwania, selekcji, porządkowania szczegółowych informacji w autentycznych przekazach słownych oraz tekstowych. 11

4. Umiejętność uczestniczenia w dyskusji, w tym argumentowanie, wyrażanie opinii, uzasadnianie i obrona własnych sądów. 5. Rozumienie i stosowanie środków językowych, służących wyrażaniu różnorodnych intencji oraz stanów emocjonalnych (np. hipoteza, wątpliwość, zakłopotanie). 6. Posługiwanie się wybranymi środkami stylistycznymi dla wyrażania ironii, żartobliwego charakteru wypowiedzi itd. 7. Dokonywanie kompozycji tekstów usłyszanych i przeczytanych. 8. Przetwarzanie przeczytanych lub usłyszanych informacji, z uwzględnieniem zmiany rejestru, stylu lub formy. 9. Rozumienie i umiejętność skomentowania faktów socjokulturowych, typowych dla obszaru języka nauczanego, w tym zwyczajów, tradycji i literatury. 10. Pisanie typowych sformalizowanych tekstów (np. curriculum vitae, podanie o pracę czy stypendium). 11. Pisanie wybranych tekstów niesformalizowanych (np. list, komentarz, esej). 12. Stosowanie odpowiednich dla języka pisanego środków leksykalnych i morfosyntaktycznych w zakresie określonego typu wypowiedzi pisemnych. 13. Rozpoznawanie standardowych odmian języka nauczanego. 14. Dostrzeganie błędów oraz dokonywanie autokorekty. 15. Opanowanie indywidualnych strategii uczenia się, korzystanie z różnych źródeł informacji (m.in. leksykonów, encyklopedii, słowników specjalistycznych oraz źródeł elektronicznych). B. Dotyczy nauki języka obcego nowożytnego jako pierwszego, rozpoczynającej się od poziomu zerowego, lub jako drugiego, gdy nauczanie tego języka stanowi kontynuację nauczania w gimnazjum Cele edukacyjne 1. Opanowanie języka na poziomie zapewniającym w miarę sprawną komunikację w odniesieniu do spraw życia codziennego. 2. Przygotowanie do egzaminu maturalnego z języka obcego na poziomie podstawowym. Zadania szkoły 1. Pomoc uczniom w rozwijaniu poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości, między innymi przez pozytywną informację zwrotną dotyczącą indywidualnych kompetencji językowych. 2. Zapewnienie dostępu do materiałów autentycznych, których wybór odpowiada zadaniom wychowawczym. 3. Zapewnienie uczniom maksimum kontaktu z językiem obcym oraz możliwość aktywnego używania języka mówionego i pisanego. 4. Wspieranie uczniów w rozwijaniu postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur. 5. Umożliwienie uczniom wykorzystywania znajomości języka przy wykonywaniu różnorodnych projektów, w tym pozajęzykowych. 6. Wdrażanie uczniów do samodzielności w procesie uczenia się języka obcego. Treści nauczania 1. Struktury morfosyntaktyczne umożliwiające formułowanie prostych wypowiedzi w odniesieniu do teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz relacji przestrzennych. 2. Funkcje językowe umożliwiające posługiwanie się językiem w sytuacjach życia codziennego. 3. Słownictwo dotyczące życia codziennego, uwzględniające realia kraju/ obszaru języka nauczanego oraz kraju ojczystego. 4. Ogólne wiadomości kulturowo-cywilizacyjne na temat kraju/ obszaru języka nauczanego. 5. Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia, opanowanie zasad wymowy. 6. Rozwijanie sprawności czytania i pisania, opanowanie zasad ortografii. 7. Rozwijanie integracji sprawności językowych. 8. Nabywanie umiejętności językowych poprzez kontakt z autentycznymi wypowiedziami ustnymi i pisemnymi. 9. Rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu języka. 10. Korzystanie z technik kompensacyjnych. 12

11. Korzystanie z wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie nauki innego języka obcego oraz pozostałych przedmiotów. 12. Rozwijanie indywidualnych strategii uczenia się, korzystanie z różnych źródeł informacji. Osiągnięcia 1. W zakresie słuchania: 1) rozumienie ogólnego sensu oraz intencji prostych wypowiedzi osób posługujących się tym językiem jako macierzystym, 2) rozumienie sensu prostych, autentycznych wypowiedzi w różnych warunkach odbioru (np. rozmowa przez telefon, komunikat na dworcu), 3) wyszukiwanie informacji szczegółowych w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach, 4) rozumienie ogólnego sensu prostych wypowiedzi zawierających niezrozumiałe elementy, których znaczenia uczeń może domyślić się (np. z kontekstu). 2. W zakresie mówienia: 1) uzyskiwanie i udzielanie informacji dotyczących życia codziennego, 2) formułowanie w miarę płynnych, krótkich i spójnych wypowiedzi na określone tematy, z zastosowaniem form gramatycznych odpowiednich do wyrażania teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz relacji przestrzennych, 3) posługiwanie się odpowiednimi środkami językowymi dla wyrażenia intencji, uczuć, emocji w sytuacjach życia codziennego, 4) poprawne językowo i logiczne wyrażanie myśli i opinii na określone tematy, 5) relacjonowanie wypowiedzi innych osób, 6) właściwa reakcja językowa na wypowiedź rozmówcy oraz stosowanie rutynowych zachowań językowych, 7) inicjowanie i podtrzymywanie prostej rozmowy, 8) prowadzenie prostych negocjacji w sytuacjach życia codziennego, 9) opanowanie wymowy w stopniu zapewniającym zrozumiałość wypowiedzi osób posługujących się tym językiem jako macierzystym. 3. W zakresie czytania: 1) rozumienie powszechnie spotykanych dokumentów i tekstów autentycznych, takich jak: rozkłady jazdy, ogłoszenia, reklamy, menu, listy i instrukcje, 2) rozumienie prostego tekstu narracyjnego, 3) rozumienie ogólnego sensu prostego tekstu przy czytaniu pobieżnym, 4) rozumienie ogólnego sensu tekstu, który zawiera fragmenty niezrozumiałe, 5) wyszukiwanie konkretnych informacji z częściowo niezrozumiałego tekstu. 4. W zakresie pisania: 1) sformułowanie i zapisanie własnego oraz otrzymanego prostego komunikatu, 2) napisanie prostego tekstu użytkowego (np. zaproszenia, rezerwacji, podania, curriculum vitae, ogłoszenia) oraz wypełnianie formularzy, 3) napisanie streszczenia prostego tekstu, 4) stosowanie właściwego słownictwa, struktur morfosyntaktycznych i zasad ortografii w prostych tekstach. 5. Inne umiejętności - korzystanie ze słownika jedno- i dwujęzycznego oraz innych źródeł informacji, w tym również elektronicznych. C. Dotyczy nauki języka obcego nowożytnego jako drugiego, rozpoczynającej się od poziomu zerowego Cele edukacyjne Opanowanie języka na poziomie zapewniającym minimum komunikacji językowej. Zadania szkoły 1. Pomoc uczniom w rozwijaniu poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości, między innymi przez pozytywną informację zwrotną, dotyczącą indywidualnych umiejętności językowych. 2. Zapewnienie dostępu do materiałów autentycznych, których wybór odpowiada zadaniom wychowawczym. 3. Zapewnienie uczniom maksimum kontaktu z językiem obcym oraz możliwości aktywnego używania języka mówionego i pisanego. 13

4. Stopniowe przygotowanie ucznia do samodzielności w procesie uczenia się języka obcego. 5. Wspieranie uczniów w rozwijaniu postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur. Treści nauczania 1. Podstawowe struktury morfosyntaktyczne umożliwiające formułowanie wypowiedzi w odniesieniu do teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz relacji przestrzennych. 2. Podstawowe funkcje językowe umożliwiające posługiwanie się językiem w prostych sytuacjach życia codziennego. 3. Podstawowe wiadomości oraz słownictwo dotyczące życia codziennego uwzględniające realia kraju ojczystego oraz kraju/obszaru nauczanego języka. 4. Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia, zaznajomienie z zasadami wymowy. 5. Rozwijanie sprawności czytania i pisania, zaznajomienie z zasadami ortografii. 6. Korzystanie z wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie nauki innych języków obcych oraz pozostałych przedmiotów nauczania. Osiągnięcia 1. W zakresie słuchania: 1) rozumienie prostych sytuacji komunikacyjnych, w tym intencji rozmówcy, 2) rozumienie instrukcji nauczyciela, 3) rozumienie ogólnego sensu oraz wyszukiwanie szczegółowych informacji w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach. 2. W zakresie mówienia: 1) zadawanie prostych pytań oraz udzielanie odpowiedzi, 2) uzyskiwanie i udzielanie informacji w typowych sytuacjach życia codziennego, 3) formułowanie krótkich wypowiedzi o sobie, swoim otoczeniu, regionie, kraju, 4) inicjowanie i podtrzymywanie prostej rozmowy dotyczącej typowych sytuacji życia codziennego, 5) opanowanie wymowy w stopniu zapewniającym zrozumiałość wypowiedzi. 3. W zakresie czytania: 1) rozumienie powszechnie spotykanych dokumentów i tekstów autentycznych, takich jak: rozkłady jazdy, ogłoszenia, reklamy, menu, listy i instrukcje, 2) wyszukiwanie szczegółowych informacji w prostych tekstach, 3) rozumienie ogólnego sensu prostych, adaptowanych tekstów. 4. W zakresie pisania: 1) wypełnianie typowych formularzy, przekazanie prostej informacji, napisanie krótkiego listu, 2) stosowanie zasad ortografii w zakresie poznanego materiału. 5. Inne umiejętności - korzystanie ze słownika dwujęzycznego i innych źródeł informacji, w tym również elektronicznych. D. Dotyczy nauczania języka łacińskiego i kultury antycznej jako drugiego języka obcego Cele edukacyjne 1. Znajomość języka na poziomie pozwalającym na rozumienie i samodzielne tłumaczenie (z wykorzystaniem słownika) oryginalnych tekstów łacińskich. 2. Poznanie roli i miejsca kultury śródziemnomorskiej w życiu współczesnym i różnych dziedzinach wiedzy z odwołaniem się do wiedzy uzyskanej na wcześniejszych etapach kształcenia. Zadania szkoły 1. Zapoznanie uczniów z językiem łacińskim w zakresie umożliwiającym tłumaczenie tekstów oryginalnych i preparowanych. 2. Rozwijanie w uczniach poczucia przynależności do kręgu kultury śródziemnomorskiej; zapoznanie z przekazaną przez starożytność tradycją życia obywatelskiego. 3. Nauczanie posługiwania się poprawną polszczyzną i rozumienia terminologii współczesnej opartej na językach klasycznych; rozwijanie wrażliwości językowej i kształtowanie kultury języka. 14

4. Doskonalenie ogólnej sprawności językowej; doskonalenie umiejętności jasnego i precyzyjnego formułowania myśli. 5. Kształcenie samodzielności intelektualnej oraz sprawności w porządkowaniu pracy umysłowej. Treści nauczania 1. Gramatyka, leksyka i frazeologia w zakresie umożliwiającym tłumaczenie i analizę fragmentów dzieł oryginalnych. 2. Wybrane fragmenty dzieł autorów starożytnych i autorów polsko-łacińskich w oryginale. 3. Łacina jako język literatury, środek komunikacji językowej, język sakralny, język tekstów naukowych. 4. Wpływ łaciny i greki na strukturę i zasoby leksykalne współczesnych języków europejskich: łacina jako wspólny język Europejczyków. 5. Kontynuacja kształcenia w zakresie kultury i cywilizacji śródziemnomorskiej, z uwzględnieniem następujących treści: 1) kanon topiki antycznej w literaturze i sztuce (jak odczytywać mity, pojęcia, symbole), 2) elementy wiedzy o językach klasycznych w zakresie pozwalającym zrozumieć podstawowe terminy, pojęcia, powiedzenia i przysłowia oraz etymologię niektórych wyrazów stale obecnych w języku polskim i innych językach nowożytnych, 3) znaczenie dziedzictwa antyku dla kultury polskiej, 4) wybrane fragmenty dzieł autorów greckich i rzymskich w przekładzie - w zakresie istotnym dla zrozumienia kanonu lektur z literatury polskiej i światowej, 5) historia gatunków literackich, przykłady najwybitniejszych dzieł: epos, liryka, sielanka, dramat attycki, komedia stara i nowa, historiografia, retoryka grecka i rzymska, początki piśmiennictwa chrześcijańskiego, 6) inne elementy wiedzy o starożytności niezbędne do przekładu, analizy i interpretacji tekstów. Osiągnięcia 1. Rozumienie i tłumaczenie (z wykorzystaniem słownika) oryginalnych tekstów łacińskich. 2. Analizowanie, interpretowanie i komentowanie tekstów oryginalnych i w przekładach. 3. Operatywna znajomość gramatyki łacińskiej. 4. Poprawne stosowanie w wypowiedziach wyrażeń i terminów pochodzących z języków klasycznych. 5. Wykorzystywanie znajomości języka łacińskiego do lepszego zrozumienia zjawisk językowych zachodzących w języku polskim i innych językach nowożytnych. 6. Poprawne formułowanie myśli i sądów. 7. Dostrzeganie ponadczasowych wartości w dziełach z odległych epok i rozumienie ich znaczenia dla współczesnej kultury polskiej i światowej. JĘZYKI OBCE POZIOM ROZSZERZONY Nauczanie języka obcego nowożytnego polega na pogłębionym nauczaniu danego języka w stosunku do poziomu określonego dla kształcenia w zakresie podstawowym. 15

II OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODDAWANE OCENIANIU: Ocenie poddawane są wszystkie sprawności językowe (rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu czytanego, formułowanie wypowiedzi ustnych i pisemnych). Obszary aktywności ucznia poddawane ocenianiu obejmują: 1) wypowiedzi ustne: minimum 1 do 2 odpowiedzi w semestrze z zakresu 3 ostatnich jednostek lekcyjnych 2) prace pisemne klasowe: minimum 2 pisemne prace klasowe obejmujące swoim zakresem większe partie materiału 3) pisemne i ustne prace domowe 4) aktywność: udział w lekcji zadania dodatkowe 5) kartkówki trwające maksymalnie 15-20 minut i obejmujące swym zakresem trzy ostatnie lekcje 6) działania twórcze: udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych referaty, projekty, gazetki, pomoce dydaktyczne itp. 16

III KRYTERIA OCENIANIA 1) Kryteria na poszczególne oceny szkolne w zakresie wszystkich sprawności językowych dla poszczególnych poziomów nauczania: 17

Klasa I kryteria na oceny szkolne w zakresie wszystkich sprawności językowych: Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Sprawności receptywne Rozumienie ze słuchu: Uczeń spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry Ponadto stosuje biegle strategie rozumienia ze słuchu Rozumie wypowiedzi rodzimych użytkowników języka w zakresie materiału objętego programem klasy I Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń stosuje biegle techniki rozumienia tekstu czytanego Rozumie teksty autentyczne obejmujące materiał klasy I Rozumienie ze słuchu: Zna strategie umożliwiające rozumienie ze słuchu. Rozumie instrukcje i wszystkie komunikaty podawane przez nauczyciela, kolegów, a także komunikaty przekazywane za pośrednictwem mediów związane z tematyką i zagadnieniami realizowanymi w klasie pierwszej. Rozumie ogólny sens prostych wypowiedzi zawierających niezrozumiałe elementy, których znaczenia uczeń może się domyślać (np. z kontekstu). Rozumie sens autentycznych, prostych wypowiedzi w różnych warunkach odbioru. Potrafi określić temat usłyszanego prostego autentycznego tekstu z zakresu: nawiązywanie pierwszych kontaktów, dane osobowe, mieszkanie i miejsce zamieszkania, jedzenie i picie (wizyta w restauracji), podróżowanie, czas wolny i rozrywki. Potrafi określić temat usłyszanego nieskomplikowanego autentycznego tekstu, wybrać najważniejsze informacje, podać kilka szczegółów, zrozumieć i przekazać Rozumienie ze słuchu: Uczeń rozumie instrukcje podawane przez nauczyciela oraz kolegów dotyczące tematyki i przebiegu lekcji. Rozumie proste wypowiedzi i intencje osób je formułujących. Potrafi określić temat usłyszanego autentycznego tekstu, wybrać, zrozumieć i powtórzyć potrzebne informacje, jest w stanie powtórzyć najważniejsze informacje z usłyszanego przekazu telefonicznego. Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń rozumie teksty i dialogi zawarte w podręczniku, potrafi zadać pytania do tekstu, wybrać najistotniejsze informacje niezbędne do udzielenia odpowiedzi. Umie rozpoznać i śledzić główną myśl tekstu, potrafi poprawić stwierdzenia będące niezgodne z prawdą. Domyśla się znaczenia nie znanych słów korzystając z kontekstu. Rozumienie ze słuchu: Uczeń rozumie treści tekstu i dialogu dotyczącego typowych sytuacji z życia codziennego(sklep, kawiarnia, restauracja). Rozumie polecenia nauczyciela dotyczące omawianej tematyki i lekcji. Rozumie krótkie stwierdzenia, pytania, instrukcje i informacje dotyczące omawianych tematów. Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń jest w stanie przeczytać ze zrozumieniem prosty tekst lub dialog o tematyce omawianej na lekcjach. Potrafi odnaleźć w tekście najważniejsze informacje. Umie udzielić odpowiedzi na proste pytania zadawane do tekstu, uzupełnić tabelkę, logicznie rozpocząć lub zakończyć zdanie. Rozumienie ze słuchu: Uczeń zna najważniejsze strategie umożliwiające rozumienie tekstu słuchanego. Potrafi określić główne myśli prostego tekstu. Rozumie podstawowe polecenia nauczyciela i kolegów. Wykazuje chęć kontaktu z językiem obcym, na miarę swoich możliwości (np.: piosenka, reklama, ogłoszenie). Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń zna podstawowe techniki czytania tekstu ze zrozumieniem. Rozumie globalnie proste teksty i dialogi podręcznikowe. Potrafi wyszukać w tekście potrzebne informacje w oparciu o proste zadania (uzupełnianie tabel, dokończenie zdania, krótkie odpowiedzi na proste pytania). Przejawia gotowość do zrozumienia tekstu. 18

potrzebne informacje z usłyszanego przekazu telefonicznego. Sprawności produktywne Mówienie: Uczeń potrafi formułować płynne i spójne wypowiedzi na tematy zawarte w programie klasy I Potrafi skuteczne komunikować się we wszystkich sytuacjach ujętych w programie klasy I Słownictwo ucznia wykracza poza zakres podręcznika Rozumienie tekstu czytanego. Zna techniki czytania ze zrozumieniem. Rozumie teksty podręcznikowe, potrafi wybrać potrzebne informacje z autentycznych dialogów lub tekstów. Domyśla się znaczenia słów korzystając z kontekstu. Mówienie: Zna zasady komunikacji, zwroty grzecznościowe i potoczne orientuje się w najważniejszych zwyczajach mieszkańców niemieckiego obszaru językowego. Potrafi formułować w miarę płynne, krótkie i spójne wypowiedzi na określone tematy, z zastosowaniem form gramatycznych służących do mówienia o teraźniejszości, przeszłości. Potrafi sprawnie komunikować się w typowych sytuacjach życia codziennego: robienie zakupów, zamawianie posiłku, prowadzić rozmowę na temat szkoły, codziennych obowiązków, spędzania wolnego czasu. Potrafi opowiedzieć o sobie, swoich najbliższych, Mówienie: Uczeń zna zasady komunikacji, poprawnie posługuje się zwrotami grzecznościowymi, zna zwroty potoczne. Potrafi inicjować i podtrzymywać proste rozmowy dotyczące typowych sytuacji życia codziennego( zrobić zakupy, zamówić posiłek, umówić się na spotkanie). Potrafi opowiedzieć o sobie, swoich najbliższych z zastosowaniem form gramatycznych służących do mówienia o teraźniejszości i przeszłości. Potrafi uzyskać i udzielić informacji w typowych sytuacjach życia codziennego. Opanował wymowę w stopniu zapewniającym zrozumiałość Mówienie: Uczeń zna zasady etykiety słownej, posługuje się poprawnie zwrotami grzecznościowymi. Potrafi uzyskać i udzielić informacji dotyczących typowych sytuacji językowych omawianych na lekcji. Posługuje się zwrotami umożliwiającymi mu sprawną komunikację w typowych sytuacjach życiowych. Pisanie: Potrafi przekazać prostą informację, napisać krótki list. Umie w sposób logiczny uzupełnić brakujące elementy zdania. Stosuje zasady ortografii w zakresie poznanego materiału. Pisząc potrafi posługiwać się słownikiem dwujęzycznym. Mówienie: Uczeń zna zasady etykiety słownej, potrafi posługiwać się podstawowymi zwrotami grzecznościowymi. Formułuje krótkie wypowiedzi o sobie, umie zareagować słownie w typowych sytuacjach życia codziennego, omawianych na lekcjach. Opanował wymowę w stopniu umożliwiającym komunikację. Przejawia gotowość do przełamywania barier językowych. Pisanie: Potrafi wypełnić prosty formularz, ankietę, kwestionariusz, napisać krótki list, krótkie pozdrowienia, życzenia. Zna formę karty pocztowej, okolicznościowej oraz listu prywatnego. 19

Podsystem leksykalnogramatyczny Pisanie: Uczeń formułuje adekwatnie do polecenia wszystkie typy tekstów użytkowych i literackich ujętych w programie wykazując się przy tym poprawną kompozycją, adekwatną do tematu leksyką i bezbłędnością leksykalną i gramatyczną Uczeń zna i płynnie stosuje urozmaicone struktury gramatyczne ujęte w programie klasy I. Ponadto wykazuje się dużą aktywnością, kreatywnością w poszerzaniu wiedzy i inicjatywą w podejmowaniu zainteresowaniach. Pisanie: Zna formę listu prywatnego, kartki okolicznościowej, formularza osobowego. Potrafi wypełnić typowy formularz, przekazać prostą informację, napisać krótki list ze sporadycznymi błędami gramatycznymi, leksykalnymi nie zakłócającymi komunikacji i ortograficznymi nie zmieniającymi znaczenia wyrazu. Potrafi napisać kartkę okolicznościową, sporządzić notatkę, zrelacjonować wydarzenie. Uczeń zna konieczne do komunikacji językowej zakresy leksykalne z podstawowych dziedzin życia codziennego, omawianych na lekcjach. Zna podstawowe struktury gramatyczne z zakresu programowego klasy pierwszej. Stosuje w sposób nie zakłócający komunikacji podstawowe struktury leksykalne i gramatyczne. Przejawia gotowość do rozwiązywania problemów gramatycznych. wypowiedzi. Pisanie: Uczeń zna formę listu, kartki okolicznościowej, formularza osobowego zawierającego podstawowe dane. Potrafi sporządzić notatkę, napisać krótki tekst użytkowy, wypełnić formularz. Stosuje właściwe słownictwo, struktury morfosyntaktyczne i zasady ortografii w prostych tekstach. Uczeń potrafi korzystać ze słownika dwujęzycznego. Wypowiedzi pisemne ucznia są w miarę poprawne, zawierają niewielką ilość błędów gramatycznych lub leksykalnych nie zakłócających komunikacji. Uczeń zna zakresy leksykalne z podstawowych dziedzin życia codziennego omawianych na lekcjach. Zna struktury gramatyczne z zakresu programowego klasy pierwszej. Potrafi prawidłowo zastosować poznane struktury gramatyczne i leksykalne w samodzielnych wypowiedziach popełniając niewielką ilość błędów. Uczeń zna konieczne do komunikacji językowej słownictwo z zakresu tematów realizowanych na lekcjach. Zna i posługuje się strukturami gramatycznymi z zakresu programowego klasy pierwszej. Umie korzystać ze słownika dwujęzycznego. Przejawia chęć do pisemnego formułowania krótkich wypowiedzi. Uczeń zna konieczne do komunikacji językowej zakresy leksykalne z podstawowych dziedzin życia codziennego, omawianych na lekcjach. Zna podstawowe struktury gramatyczne z zakresu programowego klasy pierwszej. Stosuje w sposób nie zakłócający komunikacji podstawowe struktury leksykalne i gramatyczne. Przejawia gotowość do rozwiązywania problemów gramatycznych. 20

zadań dodatkowych 21

Klasa II kryteria na oceny szkolne w zakresie wszystkich sprawności językowych: Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Sprawności receptywne Rozumienie ze słuchu Uczeń spełnia wszystkie kryteria na ocenę bardzo dobry Ponadto stosuje biegle strategie rozumienia ze słuchu Rozumie wypowiedzi rodzimych użytkowników języka w zakresie materiału objętego programem klasy II Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń stosuje biegle techniki rozumienia tekstu czytanego Rozumie teksty autentyczne obejmujące materiał klasy II Rozumienie ze słuchu Uczeń zna i doskonali strategie rozumienia tekstu słuchanego. Rozumie globalnie i selektywnie teksty i wypowiedzi autentyczne z zakresu tematycznego: miasto, najbliższe otoczenie, informacje krajoznawcze, czas wolny, dane biograficzne itp. Rozumie sens prostych autentycznych wypowiedzi, które zawierają elementy niezrozumiałe, ale ich znaczenia uczeń może się domyślić (np. z kontekstu). Rozumie instrukcje nauczyciela, wypowiedzi kolegów, polecenia z kasety. Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń sprawnie stosuje techniki czytania tekstu ze zrozumieniem (internacjonalizmy, grafika tekstowa, słowa-klucze itp.). Rozumie teksty zwarte i dialogi związane z tematyką programu klasy drugiej. Rozumie ogólny sens prostego tekstu przy pobieżnym czytaniu. Potrafi wyszukać konkretne informacje w tekście częściowo niezrozumiałym. Domyśla się znaczenia słów na podstawie kontekstu. Rozumienie ze słuchu Uczeń rozumie globalnie i selektywnie treści nieskomplikowanego tekstu podręcznikowego lub autentycznego w zakresie tematyki poruszanej na lekcji, np.: określa temat tekstu, motyw przewodni, udziela odpowiedzi na dotyczące tekstu pytania. Rozumie sens prostych autentycznych wypowiedzi w różnych warunkach odbioru. Rozumie instrukcje nauczyciela, wypowiedzi kolegów, polecenia z kasety Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń zna podstawowe techniki czytania tekstu ze zrozumieniem (internacjonalizmy, grafika tekstowa, słowa-klucze itp.) Rozumie teksty zwarte i dialogi związane z tematyką programu klasy drugiej. Potrafi rozpoznać i śledzić główną myśl tekstu i towarzyszące jej szczegóły. Potrafi wyszukać w tekście żądane informacje i odpowiedzieć na postawione pytania. Rozumienie ze słuchu Uczeń rozumie globalnie treści nieskomplikowanego tekstu w zakresie tematyki poruszanej na lekcji, np.: określa temat tekstu, motyw przewodni, przyporządkowuje treść do ilustracji. Potrafi wyłowić z tekstu żądaną informację i udzielić odpowiedzi na proste, dotyczące treści tekstu lub dialogu pytanie. Rozumie polecenia nauczyciela dotyczące tematyki i przebiegu lekcji. Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń zna podstawowe techniki czytania tekstu ze zrozumieniem (internacjonalizmy, grafika tekstowa, słowa-klucze itp.) Potrafi rozpoznać i śledzić główną myśl tekstu. Potrafi wyszukać w tekście żądane informacje. Umie odpowiedzieć na pytania dotyczące istotnych treści tekstu. Umie odtworzyć pisemnie najistotniejsze informacje w oparciu o podane punkty, wyrażenia i zwroty. Rozumienie ze słuchu: Uczeń zna najważniejsze strategie umożliwiające rozumienie tekstu słuchanego, zna i rozróżnia globalne i selektywne rozumienie tekstu słuchanego. Rozumie globalnie nieskomplikowany tekst w zakresie tematyki poruszanej na lekcji, np.: określa temat tekstu, motyw przewodni, przyporządkowuje treść do ilustracji. Rozumie nieskomplikowane polecenia nauczyciela oraz krótkie wypowiedzi nauczyciela i kolegów i potrafi na nie zareagować. Gotowy jest przezwyciężać swoje bariery językowe przy słuchaniu tekstów w języku obcym. Rozumienie tekstu czytanego: Uczeń zna podstawowe techniki czytania tekstu ze zrozumieniem (internacjonalizmy, grafika tekstowa, słowa-klucze itp.) Rozumie globalnie i selektywnie teksty o tematyce omawianej na lekcjach. Umie wyszukać w tekście najistotniejsze informacje, umie odpowiedzieć na proste pytania do tekstu. 22