Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy Grupa EBI (EBI i EFI) dokłada nieustających starań, aby pomóc europejskim małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) poprzez zapewnianie im stałego dostępu do finansowania w obecnej trudnej sytuacji gospodarczej oraz ciągłe poszerzanie oferty bardziej ukierunkowanych produktów. Naszym celem jest promowanie stabilnego wzrostu długoterminowego w tej ważnej grupie beneficjentów, która jest uważana za motor napędowy gospodarki europejskiej. Finansowanie na rzecz MŚP stało się jednym z głównych priorytetów polityki Grupy EBI.
W jaki sposób wspieramy MŚP? MŚP to firmy, które najbardziej ucierpiały z powodu kryzysu. Zaostrzenie warunków przyznawania kredytów wywarło znaczący wpływ na ten sektor, gdyż MŚP są w większym stopniu niż duże przedsiębiorstwa uzależnione od zewnętrznego finansowania, a tendencja do delewarowania w sektorze bankowym utrudniła im pozyskiwanie środków. EBI zaspokaja ich potrzebę stałego dostępu do finansowania po przystępnych stawkach w różny sposób: przy pomocy specjalnych produktów (kredyty, finansowanie typu equity i mezzanine oraz gwarancje); poprzez różnych pośredników (np. banki, banki publiczne i promocyjne, inne instytucje finansowe, firmy leasingowe, instytucje mikrofinansowania, fundusze private equity); poprzez zapewnienie odpowiedniego finansowania dla wszystkich etapów rozwoju działalności biznesowej, na przykład finansowania ryzyka na rzecz przedsiębiorstw rozpoczynających działalność lub znajdujących się na jej wczesnym etapie, mikrokredytów, kredytów na wsparcie dla związanych ze wzrostem inwestycji w aktywa materialne i wartości niematerialne i prawne oraz kapitału obrotowego; poprzez zwiększenie wolumenu naszej działalności i zachęcanie banków do udzielania MŚP dodatkowych kredytów. Współpracujemy z Komisją Europejską i innymi kluczowymi graczami w celu poprawy dostępu MŚP do finansowania. Umiejętności i miejsca pracy - inwestowanie w młodzież Szybka odpowiedź na jeden z głównych priorytetów polityki UE Wspieranie zatrudnienia młodych jest nowym priorytetem Grupy EBI. Grupa EBI szybko zareagowała na nowy priorytet polityki UE zakładający promowanie zatrudnienia młodzieży poprzez wniesienie wkładu w wysokości 6 mld EUR za pośrednictwem różnych instrumentów wspierania zatrudnienia młodzieży. Fundusze miejsca pracy dla młodzieży umożliwiają państwom członkowskim zapoczątkowanie programów krajowych lub regionalnych wykazując silną komplementarność pomiędzy działalnością UE, państw członkowskich i EBI. Ten program posiada dwa kluczowe elementy: miejsca pracy dla młodzieży poprawią dostęp MŚP do finansowania i połączą finansowanie EBI z zatrudnieniem młodych ludzi w tych przedsiębiorstwach; inwestowanie w umiejętności będzie wspierać umiejętności związane z pracą i szkolenia w miejscu pracy poprzez inwestowanie w infrastrukturę służącą edukacji i badaniom naukowym, jak również szkolenia zawodowe, kredyty studenckie i programy dotyczące mobilności. 2 Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy
Inicjatywa dotycząca finansowania wymiany handlowej Antykryzysowe narzędzia EBI, które wspierają wymianę handlową w sektorze prywatnym EBI, w ramach inicjatywy dotyczącej finansowania wymiany handlowej, udziela bankom gwarancji na listy kredytowe i inne instrumenty finansowania wymiany handlowej. Ta inicjatywa ułatwi bankom w zainteresowanych krajach znalezienie międzynarodowych partnerów do celów transakcji finansowania wymiany handlowej. Przyczyni się zarówno do złagodzenia ograniczeń w zakresie zabezpieczeń pieniężnych, które są nakładane na większość MŚP, jak i zwiększenia dostępu do instrumentów handlu międzynarodowego w czasie, kiedy handel ma do odegrania znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym. Pierwszy instrument finansowania wymiany handlowej dla MŚP o budżecie 500 mln EUR (STFF) został uruchomiony w grudniu 2012 roku, z przeznaczeniem dla greckich przedsiębiorstw. EBI, w oparciu o wstępne wyniki, jest w trakcie uruchamiania szerszej inicjatywy dotyczącej finansowania wymiany handlowej dla innych krajów znajdujących się w potrzebie. EBI w 2013 roku: Szacowana wysokość kredytów - do 17 mld EUR dla małych i średnich przedsiębiorstw w UE, krajach kandydujących i potencjalnych krajach kandydujących: mobilizowanie środków w wysokości co najmniej 34 mld EUR poprzez kredyty uzupełniające. Jakie są nasze najważniejsze cele na najbliższe lata? Finansowanie na rzecz MŚP stało się największym priorytetem polityki Grupy EBI: stanowi blisko jedną czwartą naszego wolumenu kredytów w skali rocznej. W latach 2013-2015 będziemy dążyć do znacznego zwiększenia wsparcia dla MŚP i przedsiębiorstw o średniej wielkości, które mają trudności z pozyskaniem finansowania. EFI w 2013 roku: Całkowite nowe zaangażowania na kwotę 3,2 mld EUR, mobilizowanie środków w wysokości około 14 mld EUR dla MŚP i przedsiębiorstw o średniej wielkości w następujący sposób: nowe zaangażowania w fundusze typu equity do wysokości 1,5 mld EUR, mobilizowanie środków do wysokości 7,5 mld EUR; nowe zaangażowania w zakresie gwarancji i sekurytyzacji w wysokości około 1,7 mld EUR, mobilizowanie środków do wysokości około 6,6 mld EUR. Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy 3
Zaspokajanie różnych potrzeb Grupa EBI zaspokaja szerokie spektrum potrzeb MŚP oraz firm o średniej wielkości w zakresie finansowania przy pomocy szeregu produktów przeznaczonych dla różnych etapów rozwoju biznesowego. Staramy się nieustannie pracować nad rozwojem naszych produktów, aby nadążyć za zmianami w środowisku gospodarczym, w którym te przedsiębiorstwa działają. Poniżej znajduje się wykaz instrumentów Grupy EBI w zakresie kredytów, kapitału własnego, gwarancji i podziału ryzyka według rodzaju beneficjentów. Kredyty EBI dla MŚP w skrócie Kredyty do wysokości 25 tys. EUR są przyznawane mikroprzedsiębiorstwom (firmom zatrudniającym mniej niż 10 osób). Kredyty do wysokości 12,5 mln EUR na rzecz projektów o wartości do 25 mln EUR są przyznawane MŚP (firmom zatrudniającym mniej niż 250 osób) i małym przedsiębiorstwom o średniej wielkości. Kredyty do wysokości 25 mln EUR na rzecz projektów o wartości do 50 mln EUR są przyznawane przedsiębiorstwom o średniej wielkości (firmom zatrudniającym mniej niż 3 tys. osób). Wsparcie finansowe EBI nie może przekroczyć 50 proc. kosztów projektu. Beneficjent MŚP 1 Produkt Kredyty EBI dla MŚP 2 - są przyznawane pośrednikom finansowym z myślą o udostępnianiu tych środków małym i średnim przedsiębiorstwom w celu poprawy ich ogólnego dostępu do finansowania. Gwarancje pozwalające MŚP i firmom o średniej wielkości na wzrost poprzez łagodzenie części ryzyka, na które narażeni są pośrednicy finansowi w portfelach leasingu finansowego i kredytów dla MŚP. Gwarancje są udzielane w ramach programu SMEG CIP 3 Unii Europejskiej, którym zarządza EFI. Gwarancje i regwarancje wspierające innowacyjne MŚP i firmy o średniej wielkości poprzez udzielanie zabezpieczenia ryzyka dla bankowych portfeli kredytów na rzecz MŚP i firm o średniej wielkości. Te gwarancje są przyznawane w ramach instrumentu podziału ryzyka wspólnej pilotażowej inicjatywy KE i Grupy EBI, która jest zarządzana przez EFI w ramach mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka (RSFF). Połączenie gwarancji EFI oraz inwestycji EBI w zabezpieczone aktywami papiery wartościowe w ramach nowej inicjatywy Grupy EBI w tej dziedzinie na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw w celu zwiększenia bankowych kredytów dla tych firm poprzez rewitalizację rynku sekurytyzacji MŚP. Podział ryzyka z bankami i inwestycje w lokalne fundusze equity w celu promowania kredytów dla MŚP i długoterminowego kapitału ryzyka dla regionalnych MŚP (w ramach programu o nazwie Wspólne Europejskie Zasoby dla Mikro-, Małych i Średnich Przedsiębiorstw - w skrócie JEREMIE ; jest to wspólna inicjatywa KE i Grupy EBI, zarządzana przez EFI i dostosowana do priorytetów krajowych). Poprawa warunków kredytowania w celu dzielenia się ryzykiem (związanym z niektórymi transzami portfeli kredytów dla MŚP) z instytucjami finansowymi z myślą o promowaniu nowych kredytów dla MŚP (działalność EFI ze środków własnych). Inwestycje w fundusze typu equity z myślą o zapewnieniu kapitału ryzyka dla MŚP i firm o średniej wielkości i promowaniu ich wzrostu (w ramach RCR inicjatywy EBI dotyczącej zasobów kapitału ryzyka, którą zarządza EFI) a także dla innowacyjnych MŚP (w ramach programu KE na rzecz konkurencyjności i innowacji instrument na rzecz wysokiego wzrostu i innowacji w MŚP, w skrócie CIP GIF ). Regionalne programy funduszu funduszy, których celem jest zapewnienie finansowania w postaci kapitału własnego dla lokalnych MŚP zgodnie z potrzebami regionalnymi/krajowymi (zarządzane przez EFI). Zachęcanie MŚP do wprowadzania innowacji ma wielkie znaczenie dla Grupy EBI. 4 Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy
Beneficjent Mikroprzedsiębiorstwa 6 Produkt Mikrokredyty, gwarancje, regwarancje i inwestycje za pośrednictwem różnych rodzajów banków i instytucji mikrofinansowania w ramach wsparcia dla początkujących przedsiębiorców i mikroprzedsiębiorstw. Te produkty są przyznawane w ramach Europejskiego Instrumentu Mikrofinansowego Progress - wspólnej inicjatywy KE i Grupy EBI, którą zarządza EFI. Beneficjent Przedsiębiorstwa o średniej wielkości 7 Beneficjent MŚP w krajach wymagających zwiększonego wsparcia Produkt Fundusz gwarancyjny wykorzystujący niezaabsorbowane środki z funduszy strukturalnych, aby pomóc w przywróceniu kredytów dla MŚP w Grecji (w ramach Funduszu Gwarancyjnego MŚP dla Grecji - wspólna inicjatywa EBI i KE). Gwarancje dla banków greckich, których celem jest ożywienie związanych z importem/eksportem kredytów dla MŚP w Grecji i w potencjalnie innych krajach (w ramach instrumentu finansowania wymiany handlowej dla MŚP w skrócie STFF* - wspólnej inicjatywy KE i EBI). Produkt Inwestycje w fundusze średniego rynku i fundusze mezzanine w celu zapewnienia związanego ze wzrostem kapitału ryzyka dla MŚP i firm średniej wielkości (w ramach RCR inicjatywy EBI dotyczącej zasobów kapitału ryzyka, którą zarządza EFI). Bezpośrednie finansowanie dla innowacyjnych firm o średniej wielkości z myślą o promowaniu ich rozwoju (w ramach Inicjatywy Finansowania Wzrostu*, pilotowej inicjatywy EBI i KE w ramach wspólnego mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka w skrócie RSFF). Kredyty udzielane przez banki pośredniczące innowacyjnym firmom o średniej wielkości z myślą o promowaniu ich rozwoju (w ramach inicjatywy na rzecz przedsiębiorstw o średniej wielkości*, która stanowi część wspólnego mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka KE i EBI w skrócie RSFF). Zaspokajamy szerokie spektrum potrzeb MŚP oraz firm o średniej wielkości w zakresie finansowania. 1 Wykorzystujemy aktualną unijną definicję MŚP (http://ec.europa.eu/enterprise/policies/ sme/facts-figures-analysis/sme-definition/); koncentrujemy się głównie na firmach zatrudniających mniej niż 250 pracowników. 2 Jest to główny (pod względem wielkości inwestycji) produkt EBI w zakresie finansowania pośredniego. 3 Program na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) jest zarządzany przez EFI w imieniu Komisji Europejskiej; wspiera innowacje i wzrost MŚP porzez poprawę dostępu tych firm do finansowania. 4 Inicjatywa JEREMIE jest zarządzana przez EFI; daje państwom członkowskim możliwość wykorzystania części środków z funduszy strukturalnych UE - w postaci kapitału własnego, kredytów lub gwarancji za pośrednictwem odnawialnego funduszu powierniczego - w celu finansowania na rzecz MŚP. 5 RCR inwestuje w fundusze zajmujące się dostarczaniem kapitału ryzyka dla szerokiego zakresu MŚP i firm o średniej wielkości od fazy przedzalążkowej do etapu rozwoju. 6 Firmy zatrudniające mniej niż dziesięciu pracowników. 7 Za przedsiębiorstwa o średniej wielkości uważa się firmy zatrudniające mniej niż 3 tys. pracowników. NB: instrumenty oznaczone przy pomocy [*] są to nowe produkty opracowane przez Grupę EBI we współpracy z Komisją Europejską, jeżeli jest to właściwe. Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy 5
Węgry: finansowanie na rzecz mobilności Biotech firma, która powstała w 2006 roku w wynajmowanej fabryce, jest obecnie wiodącą firmą na węgierskim rynku medycznym. Firma ta zarówno produkuje, jak i handluje implantami do ortopedii, chirurgii urazowej i kręgosłupa, zapewniając pacjentom rozwiązania w zakresie mobilności. Dyrektor generalny Biotech szybko zdał sobie sprawę, że jego firma potrzebuje więcej miejsca i dodatkowych środków do dalszego rozwoju nowych produktów i świadczenia nowych usług. W 2010 roku Biotech wystąpił do UniCredit Bank Hungary o kredyt gwarantowany przez UE za pośrednictwem programu CIP, którym zarządza EFI. Te środki wykorzystano do zakupu nowej fabryki, magazynu i pomieszczeń biurowych w miejscowości Diósd koło Budapesztu oraz utworzenia nowego ośrodka badań i rozwoju. Rozbudowa pozwoliła firmie na zwiększenie produkcji i badań oraz utworzenie nowych miejsc pracy. Kilka przykładów naszego wsparcia dla MŚP: Hiszpania: taniec drogą do sukcesu Núria - nauczycielka tańca, choreograf, dyrektor artystyczny i tancerka flamenco, w lipcu 2007 roku otworzyła szkołę tańca w hiszpańskiej miejscowości Sant Esteve de Palautordera (Barcelona). Núria otrzymała gwarantowany przez UE mikrokredyt w wysokości 25 tys. EUR od hiszpańskiej instytucji mikrokredytowej MicroBank dzięki programowi CIP, którym zarządza EFI. Ten kredyt pozwolił jej na przeprowadzenie remontu budynku i podjęcie pierwszych kroków w kierunku otwarcia własnej szkoły tańca. Na początku w tej szkole tańca uczyło się 20 uczniów, a teraz jest już tam ponad 60 początkujących tancerzy. Najpierw dla Núrii pracowało sześć osób, ale ten kredyt pozwolił jej na zatrudnienie czterech kolejnych pracowników. Jej ambicją jest, w perspektywie krótkoterminowej, uczynienie z tej szkoły czołowej szkoły tańca flamenco oraz zwiększenie liczby uczniów. 6 Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy
Włochy: inwestowanie w innowacje Istniejąca od ponad 100 lat włoska firma rodzinna Cartiera dell Adda, która zatrudnia 58 osób, jest jednym z czołowych i najbardziej zaawansowanych pod względem technicznym MŚP w sektorze opakowań papierowych. Firma otrzymała kredyt w wysokości 2,5 mln EUR od banku Mediocreval S.p.A w ramach programu kredytów EBI dla MŚP. Pomimo kryzysu gospodarczego prezes Cartiera dell Adda podjął decyzję o realizacji zaplanowanych inwestycji w przekonaniu, że innowacje technologiczne mają kluczowe znaczenie dla stabilności i rozwoju jego firmy. Wsparcie finansowe pozwoliło im na zakup nowego sprzętu niezbędnego do zwiększenia wydajności o 20 proc., przy zachowaniu niezmienionego poziomu kosztów stałych, a także na poprawę jakości produktów i dodanie produktów o wyższej wartości dodanej do portfela. Jakie korzyści przynosi działalność EBI Nasze wsparcie ma następujące zalety: zachęcanie sektora prywatnego i publicznego do dodatkowego zaangażowania na rzecz inwestowania i wspierania MŚP oraz przedsiębiorstw o średniej wielkości w realizacji ich projektów. Efekt dźwigni Elastyczność zaspokajanie szerokiego spektrum potrzeb MŚP i firm o średniej wielkości przy pomocy indywidualnie dostosowanych instrumentów. dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, świadczenie usług doradczych, przeprowadzanie rygorystycznej oceny należytej staranności oraz pomaganie naszym partnerom w spełnianiu najwyższych standardów. Wiedza i doświadczenie Irlandia: tak, jak to lubią dzieci Bizneswoman Ann Marie Durkin z Shasta Innovative Baby Care w Irlandii szybko przerzuciła się z utworzonej przez siebie niszy dla sterylizowanych smoczków dla dzieci na opracowywanie i wytwarzanie nowego, ekscytującego produktu. Ann Marie, która pochodzi z Granard w hrabstwie Longford, jest dobrym przykładem na kogoś, kto dostrzegł lukę na rynku dla pewnego produktu i zamienił to w udane przedsięwzięcie. Shasta Innovative Baby Care specjalizuje się w produktach do pielęgnacji niemowląt i jest liderem w rozwoju przenośnego sprzętu do sterylizacji. Kredyt EBI przyznany Shasta Innovative Baby Care za pośrednictwem Allied Irish Bank, który jest partnerem tej firmy od 2010 roku, pozwolił jej na wejście w końcowe etapy rozwoju produktu. Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy 7
Wspieranie MŚP dla wzrostu gospodarczego, innowacji i miejsc pracy Kontakt Informacje prasowe i ogólne: Europejski Bank Inwestycyjny 98-100, boulevard Konrad Adenauer L-2950 Luxembourg 3 (+352) 43 79 1 5 (+352) 43 77 04 www.eib.org info@eib.org Europejski Fundusz Inwestycyjny 15, avenue J.F. Kennedy L-2968 Luxembourg 3 (+352) 24 85 1 5 (+352) 24 85 81301 www.eif.org info@eif.org Pełen wykaz wszystkich pośredników finansowych EBI i EFI w Europie można znaleźć w Internecie: (EBI), http://www.eib.org/projects/priorities/sme/intermediaries/europe.htm (EFI), http://www.eif.org/what_we_do/where/index.htm EIB photolibrary; Microstart, Belgium; Mllennium Bcp; Biotec, Hungary; Need a Skip, UK. EIB 09/2013 QH-01-13-465-PL-C ISBN 978-92-861-1922-4 doi:10.2867/22715 EIB GraphicTeam