Informator Programy i fundusze unijne dla rozwoju uczelni wyższych w latach 2007-2013 maj 2009 r. 1
INFORMATOR Programy i fundusze unijne dla rozwoju uczelni wyższych w latach 2007 2013
Informator wydany został w ramach projektu realizowanego przez Centrum Innowacji i Transferu Technologii pt. Wsparcie przygotowań UWM w Olsztynie do świadczenia proinnowacyjnych usług służących transferowi i komercjalizacji wiedzy oraz rozwojowi przedsiębiorczości akademickiej dofinansowanego ze środków programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Kreator innowacyjności - wsparcie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej.
Spis treści Badania naukowe, rozwój nowych technologii, inwestycje w infrastrukturę badawczą... 5 Finansowanie badań naukowych... 5 Stypendia dla naukowców... 6 Budowa, rozbudowa oraz wyposażenie w sprzęt jednostek naukowych... 7 Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej... 10 Tworzenie i rozwój powiązań o znaczeniu lokalnym i regionalnym sfery B+R i przedsiębiorstw... 11 Badania naukowe i projekty rozwojowe... 11 Innowacje i transfer technologii... 13 Przedsięwzięcia edukacyjne i szkoleniowe, inwestycje w infrastrukturę dydaktyczną... 18 Rozszerzenie oferty kształcenia... 18 Budowa, rozbudowa obiektów dydaktycznych wraz zakupem wyposażenia... 20 Wybrane działania i poddziałania programów operacyjnych... 22 Program Operacyjny Kapitał Ludzki... 22 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka... 44 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko... 62 Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury 2007 2013... 65 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej... 74 Programy Fundacji na rzecz Nauki Polskiej... 80 Program Ventures... 80 Program Team... 81 Program Międzynarodowe Projekty Doktoranckie... 83 Program Welcome... 85 5
6
Badania naukowe, rozwój nowych technologii, inwestycje w infrastrukturę badawczą Badania naukowe stanowią podstawę rozwoju uczelni wyższej, zarówno ze względu na wagę prac badawczych w opracowywaniu programów kształcenia na studiach wyższych, jak również możliwości zastosowania wyników badań w gospodarce. Finansowanie badań naukowych Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) pozwala na uzyskanie dofinansowania prac badawczych sprzyjających budowaniu innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. W ramach Poddziałania 1.1.1 (PO IG) mogą być realizowane Projekty badawcze z wykorzystaniem metody foresight prognozujące kierunki badań o potencjalnie największym wpływie na tempo rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Wsparciem objęte zostaną przede wszystkim: Narodowy Program Foresight Polska 2020 i kolejne, przygotowania regionalnych strategii rozwoju, przygotowania strategii rozwoju poszczególnych dziedzin nauki i sektorów gospodarki (np. polskiej strategii rozwoju biotechnologii) zarówno na poziomie krajowym jak i regionalnym, przygotowania strategii dla działających w Polsce platform. Poddziałanie 1.1.2 Strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych (PO IG) daje możliwość uzyskania środków finansowych na prace badawcze mieszczące się w tematyce priorytetowych obszarów Krajowego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych oraz w obszarach tematycznych PO IG: Info (technologie informacyjne i telekomunikacyjne, sieci inteligentne, telekomunikacyjne i teleinformatyczne nowej generacji, optoelektronika, nauki obliczeniowe), Techno (nowe materiały i technologie, nanotechnologie, projektowanie systemów specjalizowanych, mechatronika, technologia i inżynieria chemiczna), Bio (biotechnologia i bioinżynieria, postęp biologiczny w rolnictwie i ochrona środowiska, nowe wyroby i techniki medyczne). 7
W ramach Działania 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe (PO IG), a w szczególności Poddziałania 1.3.1 Projekty rozwojowe finansowane będą przedsięwzięcia badawcze o charakterze aplikacyjnym, ukierunkowane na bezpośrednie zastosowanie w praktyce na potrzeby branży/gałęzi gospodarki lub o szczególnym wymiarze społecznym. NA SKRÓTY >> Finansowanie badań naukowych zapewnia: PO Innowacyjna Gospodarka Działanie 1.1 Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 1.1.1 Projekty badawcze z wykorzystaniem metody foresight Poddziałanie 1.1.2 Strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe Poddziałanie 1.3.1 Projekty rozwojowe Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI (www.opi.gov.pl) Str. 44 45 46 49 50 8 Stypendia dla naukowców Działanie 1.2 Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki (PO IG) umożliwia realizację czterech programów stypendialnych (programy Fundacji na Rzecz Nauki): Program Ventures to wsparcie projektów mających zastosowanie w gospodarce realizowanych przez studentów (jednolitych studiów magisterskich lub studiów II stopnia), absolwentów (zatrudnionych na etatach naukowo-dydaktycznych) i doktorantów; Program Team to wsparcie projektów z udziałem studentów, doktorantów i uczestników staży podoktorskich realizowanych w najlepszych zespołach badawczych w Polsce. Projekty mogą być realizowane wyłącznie w obszarach tematycznych PO IG: Info, Bio, Techno;
Program Międzynarodowe Projekty Doktoranckie ma na celu wsparcie jednostek współpracujących z partnerem zagranicznym przy realizacji studiów doktoranckich. Celem programu jest podniesienie poziomu badań naukowych realizowanych w Polsce przez młodych naukowców w okresie przygotowywania przez nich prac doktorskich oraz zintensyfikowanie współpracy międzynarodowej polskich jednostek badawczych; Program Welcome wspiera projekty realizowane przez wybitnych uczonych z zagranicy tworzących zespoły badawcze w polskich jednostkach naukowych. Projekty mogą być realizowane wyłącznie w obszarach tematycznych PO IG: Info, Bio, Techno. NA SKRÓTY >> Programy stypendialne finansuje: PO Innowacyjna Gospodarka Działanie 1.2 Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej (www.fnp.org.pl) Str. 47 Programy Fundacji na Rzecz Nauki Program Ventures Program Team Program Międzynarodowe Projekty Doktoranckie Program Welcome Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej (www.fnp.org.pl) 80 81 83 85 Budowa, rozbudowa oraz wyposażenie w sprzęt jednostek naukowych Budowa nowej i rozbudowa istniejącej infrastruktury naukowej Uczelni jest możliwa m.in. dzięki Programowi Operacyjnemu Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW). Działanie 1.3 Wspieranie innowacji pozwala na: budowę, rozbudowę oraz wyposażenie w sprzęt jednostek naukowych wraz z zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry; budowę, rozbudowę, modernizację i uruchomienie parków przemysłowych, parków technologicznych oraz inkubatorów m.in. technologicznych (w tym przedsiębiorczości akademickiej) wraz z wyposażeniem, znajdujących się w nich laboratoriów oraz zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry; 9
budowę, rozbudowę i uruchomienie centrów doskonałości, centrów transferu technologii; przygotowanie terenów do działalności inwestycyjnej związanej z parkami i inkubatorami (m.in. realizacja dojazdów do terenów inwestycyjnych, sieci infrastruktury technicznej tych terenów); tworzenie infrastruktury zaplecza badawczo-rozwojowego w przedsiębiorstwach wraz z zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry; przygotowanie obszarów produkcyjnych oraz strefy nowoczesnych usług i produkcji kompleksowe przygotowanie terenu pod inwestycje. W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka z Działania 2.1. Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym można dofinansować specjalistyczne laboratoria badawcze oraz projekty realizowane w zakresie Polskiej Mapy Drogowej w dziedzinie Dużych Obiektów Infrastruktury Badawczej, w tym ściśle współpracujących z przedsiębiorcami (laboratoria świadczące specjalistyczne usługi badawcze, Centra Zaawansowanych Technologii i inne) oraz działających na bazie sieci naukowych (m.in. Centrów Doskonałości). Działanie 2.2 (PO IG) zapewnia Wsparcie tworzenia wspólnej infrastruktury badawczej jednostek naukowych w kraju. Połączenie infrastruktury kilku ośrodków badawczych poza poprawą współpracy pomiędzy jednostkami pozwoli również na lepsze wykorzystanie środków finansowych i sprzętu dzięki synergii działań. Z kolei w ramach Poddziałania 2.3.1 (PO IG) mogą być realizowane Projekty w zakresie rozwoju infrastruktury informatycznej nauki obejmujące rozwój infrastruktury sieciowej oraz zakup zaawansowanych rozwiązań informatycznych wspomagających prowadzenie badań naukowych. Poddziałanie 1.1.1 Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury Inwestycje w infrastrukturę badawczą instytucji B+RT oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych, pozwala na uzyskanie dofinansowania na inwestycje budowlane w infrastrukturę badawczą i rozwoju technologii (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych. 10
NA SKRÓTY >> Budowę, rozbudowę oraz wyposażenie w sprzęt jednostek naukowych finansuje: PO Innowacyjna Gospodarka RPO Warmia i Mazury PO Rozwój Polski Wschodniej Działanie 2.1. Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym Działanie 2.2 Wsparcie tworzenia wspólnej infrastruktury badawczej jednostek naukowych Działanie 2.3 Inwestycje związane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki Poddziałanie 2.3.1 Projekty w zakresie rozwoju infrastruktury informatycznej nauki Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (www.nauka.gov.pl) Działanie 1.1 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Poddziałanie 1.1.1 Inwestycje w infrastrukturę badawczą instytucji B+RT oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych Departament Zarządzania Programami Rozwoju Regionalnego (www.rpo.warmia.mazury.pl) Działanie I.3 Wspieranie innowacji Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) Str. 52 53 55 56 65 65 76 11
Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka pozwala również na uzyskanie środków na Wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w jednostkach naukowych w wyniku prac badawczo-rozwojowych (Poddziałanie 1.3.2). W ramach tego działania można uzyskać środki na pokrycie kosztów uzyskania ochrony patentowej (w kraju i za granicą) własności przemysłowej powstałej w wyniku prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w jednostkach naukowych, mających siedzibę w Polsce. NA SKRÓTY >> Ochronę własności intelektualnej i przemysłowej finansuje: PO Innowacyjna Gospodarka Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe Poddziałanie 1.3.2 Wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w jednostkach naukowych w wyniku prac badawczo-rozwojowych Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI (www.opi.gov.pl) Str. 49 51 12
Tworzenie i rozwój powiązań o znaczeniu lokalnym i regionalnym sfery B+R i przedsiębiorstw Tworzenie powiązań akademickich ośrodków badawczo-rozwojowych z przedsiębiorstwami stymuluje rozwój innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Trend ten wpisuje się doskonale w strategiczne założenia rozwoju gospodarczego Polski i Unii Europejskiej. Dlatego też działania mające na calu rozwój powiązań sfery B+R z gospodarką są jednym z najistotniejszych elementów wsparcia udzielanego w ramach Narodowej Strategii Spójności 2007-2013. Badania naukowe i projekty rozwojowe Badania naukowe i projekty rozwojowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe opisano w poprzedniej części. Warto podkreślić, że wsparciu podlegają projekty, których rezultaty mają bezpośrednie zastosowanie praktyczne w gospodarce lub szczególny wymiar społeczny. Dofinansowanie projektów dotyczących tworzenia i udostępniania baz danych publikacji naukowych oraz tworzenia i prowadzenia baz danych zawierających informacje o wynikach i warunkach dostępu do wyników projektów badawczych umożliwia Poddziałanie 2.3.2 Projekty w zakresie rozwoju zasobów informacyjnych nauki w postaci cyfrowej (PO IG). W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ośrodki badawcze mogą skorzystać z funduszy na Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie (Poddziałanie 8.1.2) obejmujących badania i analizy dotyczące trendów rozwojowych i prognozowania zmian gospodarczych zachodzących w regionach (m.in. dotyczących tworzenia i likwidacji miejsc pracy), formułowania właściwych mechanizmów zaradczych, upowszechniania wyników tych badań i analiz oraz związanej z nimi wymiany informacji. 13
Poddziałanie 8.2.1 Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw (PO KL) pozwala na uzyskanie dofinansowania dla szerokiego spektrum działań z zakresu organizacji staży i szkoleń praktycznych dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oraz pracowników naukowych (uczelni i jednostek naukowych) w przedsiębiorstwach, promocji idei przedsiębiorczości akademickiej, w celu komercjalizacji wiedzy i umiejętności zespołu działającego na uczelni lub w jednostce naukowej (firmy typu spin off lub spin out). Możliwe jest również prowadzenie działalności szkoleniowej i doradczej dla pracowników jednostek naukowych oraz pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out. NA SKRÓTY >> Finansowanie badań naukowych i projektów rozwojowych zapewnia: PO Kapitał Ludzki Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie Działanie 8.2 Transfer wiedzy Poddziałanie 8.2.1 Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (www.up.gov.pl/pokl/) Str. 35 35 37 38 PO Innowacyjna Gospodarka Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI (www.opi.gov.pl) Działanie 2.3. Inwestycje związane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki Poddziałanie 2.3.2 Projekty w zakresie rozwoju zasobów informacyjnych nauki w postaci cyfrowej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (www.nauka.gov.pl) 49 55 57 14
Innowacje i transfer technologii Nadrzędnym celem gospodarki opartej na wiedzy jest nawiązanie bliskiej współpracy pomiędzy nauką a podmiotami gospodarczymi, a także transfer i absorpcja innowacji oraz zwiększenie ich dostępności. Wsparcie tworzenia i rozwoju sieci współpracy oraz wymiany informacji między badaczami naukowymi a przedsiębiorcami w zakresie innowacji oraz transferu technologii pomiędzy przedsiębiorstwami a uczelnią jest możliwe w ramach Poddziałanie 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji (PO KL). W ramach tego środki finansowe można przeznaczyć, np. na kampanie informacyjne służące promocji transferu wiedzy i innowacji, rozwój systemu komunikowania się i wymiany informacji, stypendia naukowe dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa. W ramach komponentu Współpraca (Działanie I.4 Promocja i współpraca) Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej dostępne są środki na tworzenie i rozwój klastrów branżowych powiązań korporacyjnych pomiędzy ośrodkami badawczymi, przedsiębiorstwami i instytucjami otoczenia biznesu o zasięgu ponadregionalnym, a w szczególności na: organizację i funkcjonowanie biura klastra; projektowanie, tworzenie i obsługę baz danych, portali, wortali, serwisów i stron internetowych na potrzeby rozwoju klastra, promujących rozwój klasteringu; promocję i pozyskiwanie nowych uczestników klastra; identyfikowanie nowych inicjatyw klastrowych; organizację spotkań tematycznych członków klastra, seminariów, konferencji promujących potencjał klastra, stymulujących rozwój klastra, powiązań między klastrowych, popularyzujących ideę klasteringu w Polsce Wschodniej; organizację zagranicznych misji branżowych, podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności klastra poprzez zakup licencji, wyników badań, analiz, ekspertyz, technologii, know-how, patentów i nieopatentowanej wiedzy technicznej; opracowanie, wykonanie i dystrybucją materiałów promocyjnych i informacyjnych dotyczących klastra; rozwój idei klasteringu w Polsce Wschodniej. 15
W ramach komponentu Współpraca będzie udzielane dofinansowanie na działania związane z Tworzeniem polityki rozwoju regionalnego, w tym: prowadzeniem badań analitycznych, przygotowywaniem analiz, ekspertyz dotyczących rozwoju społeczno-gospodarczego, potencjału turystycznego i kulturowego Polski Wschodniej; organizacją spotkań, seminariów, konferencji na temat rozwoju Polski Wschodniej, identyfikacją i wykorzystaniem głównych szans rozwojowych oraz wspólnego potencjału inwestycyjnego województw Polski Wschodniej; opracowaniem, wykonaniem i dystrybucją materiałów promocyjnych i informacyjnych dotyczących potencjału gospodarczego, turystycznego i kulturowego Polski Wschodniej; projektowaniem, tworzeniem i obsługą baz danych, portali, wortali, serwisów i stron internetowych o tematyce związanej z wdrażaniem polityki spójności na obszarze Polski Wschodniej; budowaniem stałej platformy współpracy pomiędzy województwami Polski Wschodniej. Komplementarnym działaniem do ww. jest Poddziałanie 1.1.3 Inwestycje infrastrukturalne tworzące powiązania kooperacyjne pomiędzy jednostkami naukowymi i badawczo-rozwojowymi a przedsiębiorstwami (RPO Warmia i Mazury). Tworzone będą powiązania o znaczeniu lokalnym i regionalnym poprzez wzmocnienie pozycji rynkowej przedsiębiorstw z najbardziej innowacyjnych i konkurencyjnych branż województwa warmińsko-mazurskiego, przy udziale jednostek naukowo-badawczych, rozwojowych i instytucji otoczenia biznesu. Wsparcie tworzenia i rozwoju powiązań w formie klastrów poprzez inicjowanie powiązań, wspólne inwestycje oraz działania marketingowe możliwe jest także z Poddziałanie 1.1.4 Budowa i rozbudowa klastrów o znaczeniu lokalnym i regionalnym (RPO Warmia i Mazury). Działanie 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka pozwala uzyskać dofinansowania na inkubację oraz inwestycje w nowo utworzone firmy innowacyjne w formie objęcia udziałów. Jednostkami aplikującymi mogą być inkubatory przedsiębiorczości akademickiej, centra transferu technologii i innowacji, akceleratory technologii, parki naukowo-technologiczne. Tego typu wsparcie jest szczególnie ważne w połączeniu z rezultatami Poddziałania 8.2.1 PO KL tworzonymi firmami typu spin off i spin out. 16 Wzmocnienie pozycji rynkowej przedsiębiorstw jest głównym celem Działania 5.1 Wspieranie rozwoju powiązań korporacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym (PO IG). Cel ten będzie osiągany poprzez wsparcie powiązań między przedsiębiorcami
a instytucjami biznesowymi, w tym jednostkami badawczo-rozwojowymi. Działania, które mogą być realizowane to: zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych związanych z nową inwestycją; doradztwo z zakresu opracowania planów rozwoju i ekspansji powiązania; zakup ogólnodostępnej infrastruktury badawczej (laboratorium, miejsce do przeprowadzania testów); działania promocyjne powiązania w celu pozyskania nowych przedsiębiorstw; zarządzanie ogólnodostępnym zapleczem technicznym powiązania; organizacja programów szkoleniowych celem wspierania procesu dzielenia się wiedzą oraz tworzenia sieci powiązań między partnerami, pod warunkiem, że nie stanowią odrębnego projektu i mają charakter specjalistyczny; organizacja i udział w krajowych i międzynarodowych warsztatach i konferencjach z zakresu działalności powiązania kooperacyjnego z udziałem ekspertów; programy praktyk i staży pracowników naukowych oraz studentów odbywanych u przedsiębiorców działających w ramach powiązania kooperacyjnego. Program Operacyjny Kapitał Ludzki pozwala finansować Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym (Działanie 4.2) w zakresie wdrażania osiągnięć naukowych (komercjalizacji wyników badań) w gospodarce oraz zarządzania dużymi projektami naukowymi. Realizowane typy projektów to: działania w zakresie podnoszenia umiejętności pracowników systemu B+R (np. kursy, szkolenia, studia podyplomowe) w zakresie zarządzania badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi oraz komercjalizacji rezultatów prac badawczych (w tym również w zakresie ochrony własności intelektualnej i przemysłowej); projekty dotyczące podnoszenia świadomości pracowników systemu B+R w zakresie wagi i zasad badań naukowych i prac rozwojowych dla gospodarki, a także potrzeb sektora nauki i gospodarki w tym zakresie; przedsięwzięcia upowszechniające osiągnięcia nauki polskiej i światowej w procesie kształcenia na poziomie wyższym. W ramach Poddziałania 1.1.1 Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury można uzyskać wsparcie na Inwestycje w infrastrukturę badawczą instytucji B+RT oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych. Wsparcie skierowane jest na podniesienie potencjału innowacyjnego w województwie i tym samym konkurencyjności przedsiębiorstw regionu poprzez promocję współpracy z zapleczem instytucjonalnym w sferze nauki, prac badawczo-rozwojowych i transferu technologii dotyczących sektora usług budowlanych. Finansowe wsparcie będzie ukierunkowane na inwestycje w infrastrukturę B+RT w ośrodkach naukowych prowadzących badania w dziedzinie usług budowlanych. 17
Poddziałanie 1.1.2 Tworzenie parków technologicznych, przemysłowych i inkubatorów przedsiębiorczości (RPO Warmia i Mazury) umożliwia realizację projektów, których głównym celem jest budowa, rozbudowa i wyposażenie ww. struktur. W zakresie tworzenia infrastruktury zaplecza badawczo-rozwojowego jednostek naukowych dofinansowanie można otrzymać także z Działania 1.3. Wspieranie innowacji (PO RPW), gdzie wsparciem objęte są również jednostki naukowe. W ramach Poddziałania 1.1.11 Regionalny System Wspierania Innowacji (RPO Warmia i Mazury), mogą być realizowane projekty tworzenia, rozbudowy i modernizacji infrastruktury RSWI, pozwalające na poszerzenie i doskonalenie usług w tym zakresie. Prowadzone mogą być również działania monitoringowe oraz promocyjne dotyczące innowacyjności w regionie. NA SKRÓTY >> Innowacje i transfer technologii finansują: [1] [2] [3] PO Kapitał Ludzki Działanie 4.2 Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (www.nauka.gov.pl) Działanie 8.2 Transfer wiedzy Poddziałanie 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (www.up.gov.pl/pokl/) Str. 33 37 39 PO Innowacyjna Gospodarka Działanie 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej Działania 5.1 Wspieranie rozwoju powiązań korporacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) 58 59 18
[1] [2] [3] RPO Warmia i Mazury PO Rozwój Polski Wschodniej Działanie 1.1 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Poddziałanie 1.1.1 Inwestycje w infrastrukturę badawczą instytucji B+RT oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych Poddziałanie 1.1.2 Tworzenie parków technologicznych, przemysłowych i inkubatorów przedsiębiorczości Poddziałanie 1.1.3 Inwestycje infrastrukturalne tworzące powiązania kooperacyjne pomiędzy jednostkami naukowymi i badawczo-rozwojowymi a przedsiębiorstwami Poddziałanie 1.1.4 Budowa i rozbudowa klastrów o znaczeniu lokalnym i regionalnym Poddziałanie 1.1.11 Regionalny System Wspierania Innowacji Departament Zarządzania Programami Rozwoju Regionalnego (www.rpo.warmia.mazury.pl) Działania I.3. Wspieranie innowacji Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) Działanie I.4 Promocja i współpraca komponent współpraca Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) 65 65 66 67 68 69 76 77 19
Przedsięwzięcia edukacyjne i szkoleniowe, inwestycje w infrastrukturę dydaktyczną Opisane w tej części programy i działania pozwalają na realizację szerokiego spektrum projektów związanych z edukacją, która jest obok badań naukowych, jednym z dwóch filarów współczesnej uczelni wyższej. Rozszerzenie oferty kształcenia Nowe i modyfikowane kierunki oraz treści kształcenia Jednym z najbardziej elastycznych źródeł finansowania planów rozwoju potencjału dydaktycznego uczelni jest bez wątpienia Poddziałanie 4.1.1 Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Pozwala ono uzyskać dofinansowanie na tworzenie nowych i modyfikację istniejących kierunków oraz treści kształcenia. Daje również możliwość rozwoju kadry dydaktycznej poprzez tworzenie funduszy stypendialnych, organizację staży w wiodących ośrodkach naukowych, szkoleń i kursów doskonalących warsztat dydaktyczny nauczyciela akademickiego. Studia podyplomowe Organizacja studiów podyplomowych może być finansowana przede wszystkim w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Ze względu na zamkniętą grupę docelową uczestników studiów można wskazać następujące źródła finansowania skierowane do: pracowników przedsiębiorstw (Poddziałanie 2.1.1 Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach); nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich (Poddziałanie 3.3.2 Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli lub Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty). 20
Możliwa jest również realizacja studiów skierowanych do szerokiego grona odbiorców np. w ramach promocji kształcenia ustawicznego (Poddziałanie 3.4.3 Upowszechnienie uczenia się przez całe życie lub Działanie 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego). Oferta edukacyjna dla młodzieży Poddziałanie 3.3.4 Modernizacja treści i metod kształcenia (PO KL) pozwala na opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów, materiałów dydaktycznych i metod kształcenia, a także tworzenie ponadregionalnych programów rozwijania kompetencji kluczowych uczniów szkół gimnazjalnych i średnich, w zakresie: technologii informacyjno-komunikacyjnych (ITC), języków obcych, przedsiębiorczości oraz nauk przyrodniczo-matematycznych. NA SKRÓTY >> Projekty poszerzające ofertę kształcenia dostępną w uczelni finansuje: [1] [2] [3] PO Kapitał Ludzki Działanie 2.1 Rozwój Kadr Nowoczesnej Gospodarki Poddziałanie 2.1.1 Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) Str. 22 23 Działanie 3.3 Poprawa jakości kształcenia Poddziałanie 3.3.2 Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli Poddziałanie 3.3.4 Modernizacja treści i metod kształcenia Działanie 3.4 Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie Poddziałanie 3.4.3 Upowszechnienie uczenia się przez całe życie Ministerstwo Edukacji Narodowej (www.men.gov.pl) 24 25 26 27 28 21
[1] [2] [3] Działanie 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie 30 liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie 4.1.1 Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni 31 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (www.nauka.gov.pl) Działanie 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (www.efs.warmia.mazury.pl) 40 42 Budowa, rozbudowa obiektów dydaktycznych wraz z zakupem wyposażenia Budowę nowych obiektów dydaktycznych oraz rozbudowę już istniejących umożliwia przede wszystkim Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, a w szczególności Działanie 13.1 Infrastruktura szkolnictwa wyższego. Inwestycje w ramach tego działania obejmować mogą również wyposażenie w aparaturę dydaktyczno-naukową oraz infrastrukturę teleinformatyczną. Wsparcie ograniczone jest jednak do jednostek prowadzących kształcenie na kierunkach najistotniejszych dla rozwoju gospodarki (w naszym przypadku będą to m.in. biologia, biotechnologia, budownictwo czy geodezja). Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury pozwala również na Inwestycje w infrastrukturę edukacyjną w ramach Działania 3.1. Szkoły wyższe mogą ubiegać się o dofinansowanie inwestycji budowy i modernizacji budynków wraz z wyposażeniem oraz aranżacji terenu wokół nowo powstałej infrastruktury (do 10% wartości projektu). Poddziałanie 7.2.3 Kształcenie kadr dla informatyki pozwala zaś na inwestycje w budowę bazy dydaktyczno-laboratoryjnej służącej kształceniu z zakresu zastosowań informatyki oraz wykorzystania nowoczesnych technologii. 22
Z racji swego położenia geograficznego uczelnia ma również możliwość aplikowania o środki z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Działanie I.1 Infrastruktura uczelni pozwala na finansowanie inwestycji obejmujących budowę, rozbudowę oraz wyposażenie w sprzęt naukowo-badawczy obiektów dydaktycznych (w tym laboratoriów, pracowni komputerowych, bibliotek) oraz budowę i rozbudowę infrastruktury uczelni (np. domy studenckie, obiekty administracyjne) o ile stanowi to element projektów, których zasadnicza część obejmuje obiekty dydaktyczne i jest bezpośrednio związana z ich realizacją. NA SKRÓTY >> Budowę, rozbudowę obiektów dydaktycznych wraz z zakupem wyposażenia finansuje: PO Infrastruktura i Środowisko Działanie 13.1 Infrastruktura szkolnictwa wyższego Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI (www.opi.org.pl) Str. 62 RPO Warmia i Mazury PO Rozwój Polski Wschodniej Działania 3.1 Inwestycje w infrastrukturę edukacyjną Działanie 7.2 Promocja i ułatwianie dostępu do usług teleinformatycznych Poddziałanie 7.2.3 Kształcenie kadr dla informatyki Departament Zarządzania Programami Rozwoju Regionalnego (www.rpo.warmia.mazury.pl) Działanie I.1 Infrastruktura uczelni Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) 70 72 72 74 23
Wybrane działania i poddziałania programów operacyjnych Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet II Rozwój Zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących Nazwa działania Działanie 2.1 Rozwój Kadr Nowoczesnej Gospodarki [1] [2] 24 Cel działania Uzasadnienie działania Cel działania to podnoszenie i dostosowywanie do wymogów gospodarki opartych na wiedzy kwalifikacji pracowników i przedsiębiorców Wyzwania w zakresie zmian technologicznych zachodzące w świecie i stojące przed państwami członkowskimi UE niosą ze sobą konieczność inwestowania w wiedzę i umiejętności kadr polskich przedsiębiorstw, w szczególności w sektor MŚP. W ramach Działania realizowane są ogólnopolskie i ponadregionalne projekty szkoleniowe oraz doradcze. Są one przewidziane dla firm, grup firm bądź ich oddziałów znajdujących się w wielu regionach kraju i których aplikowanie w ramach poszczególnych województw byłoby utrudnione. W ograniczonym zakresie przewiduje się realizację szkoleń otwartych: po pierwsze, gdy służy to wzmacnianiu zaangażowania partnerów społecznych w realizację działań na rzecz zwiększania potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw, po drugie, gdy przewiduje się realizację szkoleń o znacznym zasięgu terytorialnym skierowanych do przedsiębiorców oraz ich pracowników. Wymagane jest wprowadzenie nowych form i metod organizacji pracy, zarządzania oraz planowania strategicznego, co pozwoli na lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich oraz zwiększenie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw.
[1] [2] Działania w tym zakresie służą zarówno wzmocnieniu konkurencyjności przedsiębiorstw, jak również zachowaniu istniejących miejsc pracy oraz równowagi pomiędzy elastycznością i konkurencyjnością a bezpieczeństwem zatrudnienia. Konieczne jest zwiększenie dostępności i dopasowania szkoleń do potrzeb przedsiębiorstw, także poprzez zastosowanie szkoleń e-learningowych i mieszanych (blended learning). Wpłynie to pozytywnie na wykorzystywanie nowych technologii w przedsiębiorstwach, co jest zgodne z trendami gospodarczymi, jak i z założeniami Strategii Lizbońskiej. Rozwój przedsiębiorstwa, sprostanie wymogom konkurencji czy utrzymanie pozycji na rynku, w coraz większym stopniu zależą od jakości kapitału ludzkiego i identyfikacji potrzeb w tym zakresie. Służyć temu będą także projekty promocyjne i szkoleniowo-doradcze, które będą wynikały z prowadzonych badań i analiz w zakresie trendów gospodarczych i występujących na rynku pracy. Warunkiem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy jest wspieranie innowacyjności. Podnoszenie świadomości w zakresie innowacyjności wśród polskich przedsiębiorców, w szczególności sektora MŚP, realizowane będzie poprzez ogólnopolskie projekty badawcze, informacyjne, promocyjne i upowszechniające innowacyjność. Nazwa poddziałania Poddziałanie 2.1.1 Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. Tryb dokonywania wyboru projektów Typ realizowanych projektów Projekty konkursowe Studia podyplomowe dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw, w szczególności sektora MSP. 25
Instytucja zarządzająca Instytucja wdrażająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01, fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul.pańska 81/83, 00-834 Warszawa tel. 022 432 80 80, 022 432 71 25 fax 022 432 86 20, 022 432 84 04 www.parp.gov.pl Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty 26 Nazwa działania Cel działania Uzasadnienie działania Działanie 3.3 Poprawa jakości kształcenia Zwiększenie zdolności systemu do kształcenia zorientowanego na efekty nauczania i uczenia się. W ramach Działania planuje się opracowanie i uruchomienie studiów stanowiących podstawowy element spójnego systemu kształcenia nauczycieli. W ramach Działania nastąpi również opracowanie i wdrożenie jednolitych zasad i procedur akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli, które to zasady będą obowiązywać na terenie całego kraju. Dzięki wsparciu Działania 3.3 wybrane szkoły zostaną przygotowane do prowadzenia praktyk dla studentów będących przyszłymi nauczycielami. Ponadto Działanie 3.3 zakłada wykorzystanie wniosków i wdrożenie rekomendacji z badań wypracowanych w Działaniu 3.1 do modernizacji
procesu kształcenia poprzez doskonalenia podstaw programowych oraz opracowanie nowych programów kształcenia (w tym w formie na odległość), tak, aby były one jak najlepiej dostosowane do wymagań, jakie stawia przed absolwentami społeczeństwo oparte na wiedzy oraz nowoczesna gospodarka. Wypracowane w ten sposób dobre praktyki będą upowszechniane na terenie całego kraju, między innymi za pośrednictwem portalu edukacyjnego Scholaris. Portal ten stanowi cenne źródło informacji oraz materiałów metodycznych i dydaktycznych, z których korzystać mogą wszyscy uczestnicy procesu kształcenia. Z tego względu, wsparcie EFS na rzecz rozbudowy portalu będzie kontynuowane w latach 2007 2013. W ramach Działania zostaną opracowane i wdrożone ponadregionalne programy zmierzające do podnoszenia u uczniów podstawowych umiejętności oraz kompetencji o kluczowym znaczeniu dla zdolności do zatrudnienia oraz dla kontynuowania edukacji. W ramach Działania przewiduje się również programy rozwijania zainteresowań naukowych uczniów. Programy te przyczynią się do podniesienia jakości oferty edukacyjnej szkół, a za tym do lepszych wyników w nauce osiąganych przez uczniów, którzy uzyskają dzięki temu większe szanse na kontynuowanie edukacji lub podjęcie zatrudnienia. Nazwa poddziałania Poddziałanie 3.3.2 Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. Tryb dokonywania wyboru projektów Projekty konkursowe Typy realizowanych projektów Przygotowanie wybranych szkół do realizacji praktyk przez studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela; Uruchomienie nowego typu studiów wyższych i podyplomowych przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela. 27
Instytucja zarządzająca Instytucja wdrażająca Nazwa poddziałania Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01 fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl Ministerstwo Edukacji Narodowej Departament Funduszy Strukturalnych Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa centrala tel. 022 34 74 100, 022 52 24 100 www.men.gov.pl Poddziałanie 3.3.4 Modernizacja treści i metod kształcenia Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. Tryb dokonywania wyboru projektów Projekty konkursowe Typy realizowanych projektów Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów, materiałów dydaktycznych i metod kształcenia dotyczących m.in. kształcenia w zakresie nauk matematycznych, przyrodniczych i technicznych oraz przedsiębiorczości; Ponadregionalne programy rozwijania kompetencji kluczowych uczniów w szczególności w zakresie: technologii informacyjno-komunikacyjnych, języków obcych, przedsiębiorczości, nauk przyrodniczo-matematycznych. 28
Instytucja zarządzająca Instytucja wdrażająca Nazwa działania Cel działania Uzasadnienie działania Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01 fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl Ministerstwo Edukacji Narodowej Departament Funduszy Strukturalnych Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa centrala tel. 022 34 74 100, 022 52 24 100 www.men.gov.pl Działanie 3.4 Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie Opracowanie i wdrożenie Krajowych Ram Kwalifikacji i Krajowego Systemu Kwalifikacji oraz upowszechnienie uczenia się przez całe życie. W ramach Działania zaplanowano wsparcie ukierunkowane na ułatwienie uczniom dostępu do usług w zakresie poradnictwa zawodowego. Rozszerzony zostanie zakres portalu edukacyjnego Scholaris o treści związane między innymi z poradnictwem edukacyjno-zawodowym. Upowszechnieniu informacji dotyczących doradztwa i poradnictwa zawodowego służyć będzie także publikacja specjalistycznego biuletynu dla uczniów i doradców zawodowych. Ponadto w Działaniu przewiduje się opracowanie narzędzi diagnostycznych i materiałów metodycznych wspomagające proces rozpoznawania predyspozycji i zainteresowań zawodowych uczniów, w tym wsparcie instytucji oświatowych prowadzących doradztwo edukacyjno-zawodowe poprzez wyposażenie ich w te materiały i narzędzia. Zadanie to stanowić będzie kontynuację wsparcia, jakie instytucje oświatowe prowadzące doradztwo edukacyjno-zawodowe dotychczas otrzymały ze środków EFS. 29
W ramach Działania planuje się także pilotażowe wdrożenie programów doskonalenia zawodowego dla nauczycieli kształcenia zawodowego w przedsiębiorstwach (nauczyciel, który przeszedł kurs doskonalący w przedsiębiorstwie, będzie prowadził kształcenie bardziej dostosowane do realiów nowoczesnej gospodarki). Realizacja powyższego projektu pozwoli na wypracowanie dobrych praktyk w zakresie doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego. Późniejsze upowszechnienie informacji dotyczących przykładów dobrej praktyki przyczyni się do podniesienia jakości kształcenia zawodowego. Opracowanie wdrożenia Krajowego Systemu Kwalifikacji przebiegać będzie w trzech etapach. Pierwszy etap obejmuje działania o charakterze analityczno-badawczym (zebranie informacji o wszystkich kompetencjach oraz kwalifikacjach występujących na polskim rynku pracy, niezależnie od sposobu ich nabywania, poprzez analizę aktów prawnych i innych dokumentów konstytuujących i opisujących formalny i pozaformalny system kształcenia i szkolenia). Identyfikacja kompetencji i kwalifikacji nabywanych w trybie formalnym (w formach szkolnych i pozaszkolnych), pozaformalnym i nieformalnym pozwoli na przejście do drugiego etapu realizacji zadania, który polegać będzie na ustrukturyzowaniu i opisaniu zidentyfikowanych kompetencji i kwalifikacji, czego wynikiem będzie powstanie Krajowych Ram Kwalifikacji. Zakłada się, że Krajowe Ramy Kwalifikacji utworzone dzięki wsparciu Działania 3.4 będą korespondowały z Europejskimi Ramami Kwalifikacji, co ma ułatwić porównywalność i uznawalność kwalifikacji na poziomie międzynarodowym. Trzeci etap realizacji zadania polegać będzie na opracowaniu i wdrożeniu zasad i procedur potwierdzania kompetencji i kwalifikacji nabywanych w trybie formalnym, pozaformalnym i nieformalnym, czego wynikiem będzie powstanie Krajowego Systemu Kwalifikacji. W ramach tego etapu planuje się także realizację działań o charakterze instytucjonalnym, tj. wsparcie tworzenia struktur organizacyjnych wdrażających Krajowy System Kwalifikacji (nowych bądź powstałych na bazie obecnych instytucji funkcjonujących w ramach systemu oświaty). W ramach działania prowadzone będą także ogólnopolskie kampanie upowszechniające model uczenia się przez całe życie. Nazwa poddziałania Poddziałanie 3.4.3 Upowszechnienie uczenia się przez całe życie 30 Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r.
Tryb dokonywania wyboru projektów Typy realizowanych projektów Instytucja zarządzająca Instytucja wdrażająca Projekty konkursowe Opracowanie narzędzi diagnostycznych i materiałów metodycznych wspomagających proces rozpoznawania predyspozycji i zainteresowań zawodowych uczniów; Budowa systemu internetowej informacji edukacyjno-zawodowej oraz systemu internetowego poradnictwa edukacyjno-zawodowego (m.in. w ramach portalu edukacyjnego Scholaris); Publikacja specjalistycznego biuletynu dla uczniów i doradców zawodowych; Opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów doskonalenia zawodowego w przedsiębiorstwach dla nauczycieli kształcenia zawodowego. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01 fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl Ministerstwo Edukacji Narodowej Departament Funduszy Strukturalnych Al. Szucha 25, 00-918 Warszawa centrala tel. 022 34 74 100, 022 52 24 100 www.men.gov.pl 31
Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Nazwa działania Cel działania Uzasadnienie działania Działanie 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Budowa potencjału rozwojowego uczelni poprzez umożliwienie im rozszerzenia i wzbogacenia oferty edukacyjnej oraz zapewnienie efektywnego zarządzania systemem szkolnictwa wyższego oraz dostosowanie struktury podaży absolwentów do potrzeb gospodarki. Wsparcie w ramach Działania będzie ukierunkowane na podniesienie jakości kształcenia na poziomie wyższym poprzez realizację programów rozwoju uczelni i wsparcie systemowe dla szkolnictwa wyższego. W obecnej sytuacji szkolnictwo wyższe cechuje się nierównomiernym stopniem rozwoju pod względem jakości oferowanych usług edukacyjnych. Pomimo znacznego zwiększenia dostępności szkolnictwa wyższego, poprzez rozwój szkół niepublicznych, nadal istotnym problemem pozostaje jakość nauczania, która w wielu przypadkach jest ograniczona niskim potencjałem uczelni i znacznie odbiega od wymagań określonych przez rynek pracy. Programy rozwojowe uczelni umożliwią podniesienie jakości oferowanych przez nie usług edukacyjnych, koncentrując się m. in. na otwieraniu nowych kierunków studiów lub specjalności na istniejących kierunkach oraz realizacji studiów podyplomowych. Obejmą one również rozszerzanie oferty edukacyjnej na istniejących kierunkach, w szczególności w obszarach istotnych dla rozwoju gospodarki, podnoszenie kwalifikacji kadry akademickiej oraz realizację programów współpracy międzynarodowej. Szczególnie istotnym elementem programów rozwojowych uczelni będzie dostosowywanie kształcenia do potrzeb rynku pracy i uwarunkowań gospodarczych. Wsparciem objęta zostanie również współpraca uczelni z pracodawcami i jednostkami badawczo-rozwojowymi przyczyniająca się do modernizacji i większej innowacyjności nauczania, a także zwiększenia znaczenia praktycznych form nauczania (praktyki i staże studenckie). 32
Równolegle przewiduje się wsparcie dla działalności w zakresie doradztwa, poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy realizowanego przez akademickie biura karier oraz przedsiębiorczości akademickiej. Elementem uzupełniającym będą systemy stypendialne dla doktorantów i młodych doktorów oraz kadry wizytującej, jako instrument rozwoju kadry akademickiej o najwyższych kwalifikacjach. Wsparciem będą także objęte projekty podwyższające kwalifikacje kadry dydaktycznej i na uczelniach. Strategiczną rolę w rozwoju konkurencyjności i innowacyjności polskiej gospodarki mogą odegrać absolwenci kierunków technicznych, matematycznych i przyrodniczych mających kluczowe znaczenie dla gospodarki opartej na wiedzy. W obecnej strukturze populacji osób kończących studia, absolwenci tych kierunków stanowią niewystarczający, niski odsetek. Dlatego konieczne jest systemowe stymulowanie wzrostu liczby absolwentów kierunków ścisłych poprzez zamawianie kształcenia na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych, a także zamawianie specjalności na tych kierunkach. Istnieje także potrzeba dokształcania absolwentów, aby dostosować ich umiejętności do potrzeb rynku pracy (studia podyplomowe w obszarach niezbędnych dla rozwoju gospodarki opartej na wiedzy). Nazwa poddziałania Poddziałanie 4.1.1 Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. Tryb dokonywania wyboru projektów Projekty konkursowe Typy realizowanych projektów Programy rozwoju uczelni obejmujące m. in.: przygotowanie, otwieranie i realizację nowych kierunków studiów, studiów podyplomowych, studiów doktoranckich (w tym interdyscyplinarnych studiów doktoranckich) oraz dostosowywanie programów na istniejących kierunkach studiów do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy; rozszerzanie oferty edukacyjnej uczelni o zajęcia fakultatywne w postaci programów wyrównawczych dla studentów z zakresu matematyki i fizyki oraz programy skierowane do osób spoza społeczności akademickiej (zwiększanie udziału szkolnictwa wyższego w kształceniu ustawicznym); 33
Instytucja zarządzająca opracowywanie programów i materiałów dydaktycznych oraz wdrożenie programów kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (studia, studia podyplomowe, kursy); współpracę uczelni z pracodawcami w zakresie wzmocnienia praktycznych elementów nauczania (staże i praktyki studenckie) oraz zwiększania zaangażowania pracodawców w realizację programów nauczania; lepsze przygotowanie absolwentów do wejścia na rynek pracy m. in. poprzez wsparcie akademickich biur karier działających przy uczelni; podnoszenie kompetencji dydaktycznych kadry akademickiej w celu podwyższania jakości nauczania; podnoszenie kompetencji kadry kierowniczej w zakresie zarządzania uczelnią (w tym zarządzania finansowego i pozyskiwania funduszy na cele rozwojowe); organizowanie staży i szkoleń w wiodących zagranicznych i krajowych ośrodkach akademickich i naukowo-badawczych dla kadry dydaktycznej uczelni przydatnych dla prowadzenia pracy dydaktycznej (w tym staże dla doktorantów i staże postdoktorskie); stypendia dla doktorantów, młodych doktorów (postdoców) i profesorów wizytujących zatrudnionych w instytucjach szkolnictwa wyższego w dziedzinach szczególnie istotnych dla rozwoju gospodarki; projekty skierowane do studentów niepełnosprawnych w celu umożliwienia im korzystania z pełnej oferty edukacyjnej uczelni. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01 fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl 34
Instytucja wdrażająca Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Departament Wdrożeń i Innowacji ul. Wspólna 1/3, 00-529 Warszawa tel. 022 628 32 29, 022 529 26 03 fax 022 529 26 62 www.nauka.gov.pl Nazwa działania Cel działania Uzasadnienie działania Działanie 4.2 Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym Podniesienie kompetencji kadr systemu B+R do poziomu zapewniającego efektywną współpracę jednostek naukowych i przedsiębiorstw w zakresie wdrażania osiągnięć naukowych w gospodarce. Z uwagi na obserwowany niski stopień wdrażania wyników prac B+R, niezbędne jest wzmocnienie potencjału kadr B+R w zakresie umiejętności marketingowych oraz zarządzania badaniami naukowymi, pracami rozwojowymi i komercjalizacją ich wyników. Ważnym elementem będą także projekty związane z promowaniem ochrony własności przemysłowej i intelektualnej oraz ich roli w transferze technologii. Szczególnie istotnym elementem w procesie budowy gospodarki opartej na wiedzy oraz zwiększeniu znaczenia prac badawczo-rozwojowych w gospodarce jest wymiana wiedzy i doświadczeń między sektorem nauki i gospodarki. Służyć temu będą działania podnoszące świadomość kadr systemu B+R w zakresie potrzeb oraz korzyści płynących z wdrożeń rezultatów badań naukowych i prac rozwojowych. Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. Tryb dokonywania wyboru projektów Projekty konkursowe 35
Typy realizowanych projektów Instytucja zarządzająca Instytucja wdrażająca Projekty w zakresie podnoszenia umiejętności pracowników systemu B+R w zakresie zarządzania badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi oraz komercjalizacji rezultatów prac badawczych; Projekty dotyczące podnoszenia świadomości pracowników systemu B+R w zakresie wagi i zasad badań naukowych i prac rozwojowych dla gospodarki, a także potrzeb sektora nauki i gospodarki w tym zakresie; Przedsięwzięcia upowszechniające osiągnięcia nauki polskiej i światowej w procesie kształcenia na poziomie wyższym. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa tel. 022 501 50 04, 022 501 50 01 fax 022 501 50 31 infolinia: 0 801 337 801 www.mrr.gov.pl Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Departament Wdrożeń i Innowacji ul. Wspólna 1/3, 00-529 Warszawa tel. 022 628 32 29, 022 529 26 03 fax 022 529 26 62 www.nauka.gov.pl 36
Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Nazwa działania Cel działania Uzasadnienie działania Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb regionalnej gospodarki. Zmiany organizacyjne, w tym prowadzenie procesów restrukturyzacyjnych, niosą ze sobą ryzyko redukcji zatrudnienia. W celu przeciwdziałania wzrostowi bezrobocia wywołanego procesami adaptacyjnymi i modernizacyjnymi, należy w zarządzaniu tymi procesami wspomóc zarówno przedsiębiorstwa, samorząd lokalny, instytucje rynku pracy, jak i samorządy gospodarcze. Szczególnej uwagi i wyraźnego wsparcia wymagają w tym kontekście, działania zmierzające do zawiązywania i aktywnego funkcjonowania partnerstw lokalnych, które mają na celu lepsze prognozowanie zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy oraz opracowanie działań zaradczych i instrumentów szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia niespodziewanej zmiany gospodarczej. Procesy modernizacyjne i adaptacyjne wymuszają także ciągłą aktualizację, podnoszenie i zmianę kwalifikacji oraz umiejętności pracowników. Rosnące zainteresowanie podnoszeniem kompetencji i umiejętności przez pracowników, a także ich pracodawców, zwiększa zapotrzebowanie na szkolenia. Tendencję tę należy wzmacniać, gdyż w porównaniu do innych krajów europejskich polskie przedsiębiorstwa znacznie rzadziej organizują i uczestniczą w szkoleniach. Największa luka kompetencyjna pracowników występuje w obszarach informatyki, techniki i produkcji, sprzedaży i finansów. Oferta szkoleniowa powinna być dopasowana do kierunków rozwoju danego regionu, wzmacniać jego przewagę komparatywną i potencjał rozwojowy. Nazwa poddziałania Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie Czas trwania Działanie dostępne będzie do 2013 r. 37