ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ 25.04.2009 R. System Zarządzania Jakością to: system zarządzania mający na celu kierowanie organizacją i jej nadzorowanie w odniesieniu do jakości. Liczba certyfikatów ISO 9001 Do chwili obecnej wydano około miliona certyfikatów ISO 9001 w 170 krajach. 1
Liczba certyfikatów ISO 9001 i ISO 14001 przypadająca na 100 tys. mieszkańców Belgia Dania Finlandia Francja Hiszpania Holandia Irlandia Luxemburg Niemcy Polska Szwecja Wlk. Brytania Włochy 42,7 31,2 61,2 34,1 91,6 70,8 47,0 33,5 35,2 12,3 74,6 92,0 117,2 Źródło: ISO 9001 i ISO 14001 www.iso.ch, Liczba mieszkańców - Eurostat KORZYŚCI Z WDRAŻANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ większy prestiż firmy uzyskanie międzynarodowego Certyfikatu ISO zwiększenie sprzedaży lepsza pozycja na tle konkurencji, pozyskanie nowych i utrzymanie dotychczasowych klientów wzrost zaufania klientów lepiej zorganizowane procesy organizacyjne w firmie zmniejszenie strat spowodowanych wykrywaniem niezgodności zapewnienie stałej jakości wyrobów spadek reklamacji lepiej wyszkolony personel itp. Błędy przy wdrażaniu SZJ błąd 1 certyfikat jest najważniejszy błąd 2 kierownictwo umywa ręce błąd 3 nie utożsamianie się kierowników jednostek organizacyjnych z wytycznymi opracowanymi przez zespół projektujący system błąd 4 konsultanci przejmują władzę błąd 5 rozrost papierologii błąd 6 malowany król, czyli pełnomocnik ds. SZJ błąd 7 uniwersalne lekarstwo (umieszczanie na produktach logo ISO) 2
Międzynarodowa Organizacja Normalizacji ISO zamieściła na swej stronie wytyczne dotyczące prezentacji przez firmy nazw tworzonych przez nią norm w celach marketingowych. Zapamiętaj Organizacja powinna dokładnie określać, na zgodność z którą wersją ISO 9001 przyznano jej certyfikat czy jest to wersja 2008 czy 2000, nie dopuszczając w ten sposób do zbędnych nieporozumień. Chodzi o to by nie wprowadzać w błąd swoich potencjalnych klientów i partnerów prowokując ich do myślenia, że posiadany system jest oparty na najnowszych normach gdy w rzeczywistości obowiązują normy w wersji 2000. Zapamiętaj Należy zmienić wszelkie odniesienia związane ze sformułowaniem certyfikat ISO 9000. Jedynym prawidłowym określeniem jest certyfikat ISO 9001 Zapamiętaj ISO nie posiada znaku ISO 9000. Ponadto używanie zastrzeżonego logo samej organizacji ISO jest wbrew prawu. Organizacja podejmie stanowcze kroki jeśli jej prawa zostaną naruszone. Zapamiętaj Niedozwolone jest wykorzystywanie, przystosowywanie czy modyfikacja logo ISO. Jeśli jakaś organizacja wykorzysta swoje własne logo, bądź stworzy nowe w celu poinformowania o posiadaniu certyfikatu, ono również nie może być zrobione tak by pomylić je z logo ISO. Wykorzystanie znaku jednostki certyfikującej, odbyć się może za jej zgodą. Zapamiętaj Można korzystać z określenia certyfikat rejestracja np. nasza firma posiada certyfikat.... Jednak korzystanie z określenia akredytacja przysługuje tylko jednostkom certyfikującym. Zapamiętaj Wymagania normy ISO 9001 odnosi się ściśle do systemu zarządzania. W żadnym wypadku nie dotyczą produktów czy usług. Zaleca się za tym przyłożenie szczególnej uwagi w przypadku stosowania tych nazw w materiałach promocyjnych produktów bądź usług, by nie sprawiać wrażenia, że certyfikat ISO 9001 do nich się odnosi. W szczególności zabrania się używania tych nazw na produktach i opakowaniach produktów. Zapamiętaj Certyfikat ISO 9001 wydaje się dla określonych obszarów działania, wyszczególnionych na certyfikacie. Nie dopuszcza się możliwości wykraczania w publikacjach poza ten obszar (np. WZiM PRz, Mc Donalds). GENEZA SYSTEMU ZARZADZANIA JAKOŚCIĄ 3
SYSTEMY ZAPEWNIENIA JAKOŚCI Do norm ISO serii 9000 zalicza się wszystkie normy opracowane przez Komitet ISO/TC 176, czyli normy: - ISO 8402, - ISO 9000-9004, - ISO 10000-10020. Normy ISO 9000 są powszechnie uznawane za podstawę budowania systemów zarządzania jakością we wszystkich organizacjach, bez względu na rodzaj ich działalności. Normy te zawierają terminologie, wymagania i wytyczne dotyczące wprowadzania, doskonalenia i kontrolowania systemu zarządzania jakością. Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4 norm podstawowych: ISO 9000:2005 Quality management system Fundamentals and vocabulary polski odpowiednik: PN-EN ISO 9000:2006(U) System zarządzania jakością Podstawy i terminologia ISO 9001:2008 Quality management systems Requirements polski odpowiednik: PN-EN ISO 9001:2009 System zarządzania jakością - Wymagania ISO 9004:2000 Quality management systems - Guidelines for performance improvements polski odpowiednik: PN-EN ISO 9004:2001 Systemy zarządzania jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania ISO 19011:2002 Guidelines on Quality and/or Environmental Management Systems Auditing polski odpowiednik: PN-EN ISO 19011:2005 Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania jakością lub zarządzania środowiskowego 4
ISO 9001:2008 UWAGA! ISO 9001:2008 nie wprowadza nowych wymagań, zawiera wyłącznie wyjaśnienia do istniejących wymagań ISO 9001:2000 PN-EN ISO 9001:2009 Systemy zarządzania jakością. Wymagania Wpływ SZJ na zasadnicze elementy ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem Ponieważ SZJ powinny stanowić integralny element ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem, dlatego wpływa na zasadnicze jego elementy, takie jak: misja strategia struktura organizacyjna pracownicy styl zarządzania kierujących przedsiębiorstwem 5
MODEL CIĄGŁEGO DOSKONALENIA SZJ Podejście procesowe Proces - to logiczny ciąg czynności, których celem jest dostarczenie zarówno klientowi zewnętrznemu, jak i wewnętrznemu określonego wyrobu zgodnego z jego wymaganiami. 6
Rys. Zorientowanie procesowe (poziome widzenie organizacji) Rys. Łańcuch: klient-dostawca Rys. Procesy w systemie zarządzania jakością 7