PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny
PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA kierowanie wzrostem i rozwojem narządu żucia w każdym okresie rozwojowym dziecka poprzez: dostarczenie narządowi żucia odpowiednich bodźców czynnościowych usuwanie wszelkich bodźców szkodliwych, hamujących lub zaburzających prawidłowy rozwój opiera się na znajomości przyczyn powodujących odchylenia czynnościowe prowadzące do zaburzeń zgryzu - na każdym etapie rozwoju dziecka, począwszy od okresu płodowego. - profilaktyka ortodontyczna okresu prenatalnego (wady wrodzone) wchodzi w zakres ogólnomedycznej opieki zdrowotnej kobiet ciężarnych. - w okresie rozwoju prenatalnego powstają wady wrodzone do których szczególnie predysponowany jest okres od 4 do 12 tyg.
eliminowanie przyczyn wad wrodzonych narządu żucia: 1. Ostre choroby zakaźne przebiegające z podwyższoną temperaturą ciała 2. Zakażenia górnych dróg oddechowych 3. Grypa 4. Choroby mogące wywołać niedotlenienie zarodka 5. Zatrucia pokarmowe z biegunką 6. Zatrucia ciążowe z wymiotami 7. Choroby matki: niewydolność nerek, krążenia, cukrzyca, zaburzenia endokrynologiczne, zabiegi chirurgiczne, urazy, napięcia nerwowe 8. Leki 9. Promieniowanie rentgenowskie 10. Promieniowanie jonizujące 11. Zatrucia chemiczne 12. Nałogi 13. Niewłaściwe odżywianie 14. Ultradźwięki PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA
Profilaktyka wad wrodzonych Profilaktyka wrodzonych wad rozwojowych I stopnia: niedopuszczenie do wystąpienia nieprawidłowości w rozwoju zarodka: - rezygnacja z potomstwa w przypadku rodzin dużego ryzyka genetycznego - eliminowanie w czasie ciąży czynników teratogennych - podawanie przed planowaną ciążą i w pierwszych tygodniach ciąży kwasu foliowego w celu obniżenia ryzyka wystąpienia u dziecka otwartej wady cewy nerwowej Profilaktyka wrodzonych wad rozwojowych II stopnia obejmuje działania zmniejszające stopień uszkodzenia dziecka lub społeczne skutki wad. - diagnostyka prenatalna obejmująca badania przesiewowe każdej ciąży i szczegółowe badania diagnostyczne płodu w ciążach podwyższonego ryzyka genetycznego - terapia płodu - wewnątrzmaciczne leczenie operacyjne wad rozwojowych Profilaktyka wrodzonych wad rozwojowych III stopnia obejmuje wielokierunkowe działania korekcyjno-rehabilitacyjne u osób z wadami wrodzonymi.
Profilaktyka wad nabytych Profilaktykę wad nabytych możemy podzielić na : profilaktykę okresu niemowlęcego właściwa pozycja tułowia i głowy, karmienie piersią, eliminacja nawyków: ssanie smoczka, warg, palców, eliminacja oddychania przez usta; profilaktykę okresu poniemowlęcego (okres żłobkowy) profilaktykę okresu wczesnego dzieciństwa (wiek przedszkolny) profilaktykę okresu późnego dzieciństwa (wiek szkolny) eliminacja parafunkcji, dysfunkcji, właściwa konsystencja pokarmów, profilaktyka próchnicy, higiena jamy ustnej, opieka zdrowotna, troska rodziców i wychowawców o prawidłowy rozwój psychiczny dziecka
GRUPA I : Organizacja planowej opieki ortodontycznej Dzieci z zespołem właściwych dla wieku cech morfologiczno-czynnościowych, brak uchwytnych czynników etiologicznych. Profilaktyka pierwotna. GRUPA II Dzieci, u których stwierdza się czynniki działające niekorzystnie na prawidłowy dotychczas rozwój. Profilaktyka wtórna. GRUPA III Dzieci z wadami zgryzu o małym nasileniu, które mogą się nasilać pod wpływem nadal działających czynników szkodliwych. Profilaktyka późna GRUPA IV Dzieci, u których wady zgryzu są bardzo nasilone, czynniki etiologiczne nadal działają lub już wygasły. Leczenie objawowe, trudne, o niepomyślnym rokowaniu.
Organizacja planowej opieki ortodontycznej Leczenie zewnątrzpochodnych wad zgryzu zależy od wieku rozwojowego dziecka. Najlepsze wyniki uzyskuje się w końcu okresu żłobkowego i w okresie przedszkolnym. Działanie lekarza wspomagają siły ustrojowe. Około 6.-7. roku życia kończą się możliwości zapobiegania, a z 10. r. ż. możliwości wczesnego leczenia ortodontycznego
Bibliografia: G. Śmiech-Słomkowska, W. Rytlowa: profilaktyka i wczesne leczenie ortodontyczne. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1999 I. Karłowska i wsp.: Zarys Współczesnej Ortodoncji. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2008F. Łabiszewska-Jaruzelska: Ortopedia Szczękowa. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1995. B. Kahl-Niehle: Wprowadzenie do ortodoncji. Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner Wrocław 1999. Proffit WR, Fields HW, Sarver DM: Ortodoncja Współczesna. Elsevier Urban&Partner Wrocław 2009. Katalog aparatów elastycznych, Dr Hinz Dental