Profilaktyka w pediatrii

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Profilaktyka w pediatrii"

Sylwia Białek
8 lat temu
Przeglądów:

1 Profilaktyka w pediatrii dr n.med. Jolanta Meller Profilaktyka (gr) - zapobieganie niekorzystnym zjawiskom Zapobieganie zachorowaniom oraz stworzenie warunków do prawidłowego rozwoju pierwszorzędowa nieswoista swoista drugorzędowa testy przesiewowe Profilaktyka powszechne profilaktyczne badania lekarskie wykrywanie objawów krzywdzenia (maltretowania) dziecka trzeciorzędowa wspieranie dzieci przewlekle chorych i ich rodzin wspieranie rodziców dzieci niepełnosprawnych ruch samopomocy rodziców i dzieci chorych 1

2 nieswoista karmienie piersią żywienie dzieci i młodzieży aktywność fizyczna hartowanie organizmu stworzenie warunków do rozwoju psychospołecznego dziecka Profilaktyka pierwszorzędowa edukacja zdrowotna dzieci i młodzieży, rodziców swoista Profilaktyka pierwszorzędowa Szczepienia ochronne Zapobieganie zakażeniom np. HIV, wzw B Profilaktyka zakażeń przedniego odcinka oka u noworodków Zapobieganie wypadkom, urazom, zatruciom Zmniejszenie ryzyka SIDS Zapobieganie krzywicy Zapobieganie zaburzeniom spowodowanych niedoborem jodu Zapobieganie wadom wrodzonym cewy nerwowej Zapobieganie próchnicy zębów i chorobom przyzębia Zapobieganie czynnościowym zaburzeniom układu ruchowego narządu żucia Zapobieganie zaburzeniom oddychania przez nos u niemowląt Zapobieganie przedwczesnemu rozwojowi miażdżycy Zapobieganie nadmiernemu nasłonecznieniu Zapobieganie używaniu przez młodzież środków uzależniających Szczepienia ochronne Płyta CD 2

3 Krzywica Jest chorobą występującą w okresie wzrastania spowodowaną upośledzeniem mineralizacji rosnącej kości Zapobieganie krzywicy proporcjonalny do aktualnych potrzeb dopływ witaminy D ze źródeł naturalnych (skóra) lub sztucznych prawidłowa ilość wapnia i fosforanów w diecie oraz ich wzajemny stosunek ułatwiający wchłanianie jelitowe aktywny i zdrowy tryb życia, przebywanie na świeżym powietrzu Przyczyny krzywicy niedoborowej niedobór witaminy D nadmiar fosforanów uwarunkowania genetyczne 3

4 Wtórna nadczynność przytarczyc Niedobór witaminy D parathormon Ca +2 Ca +2 Ca +2 Ca +2 fosforany krzywica zmniejszone wchłanianie jelitowe Stężenie fosforanów we krwi ulega zmniejszeniu Niedobór witaminy D Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D występuje w okresach przyspieszonego wzrastania (mała masa urodzeniowa, pokwitaniowy skok wzrostowy) w zimie podczas przyjmowania leków przeciwdrgawkowych w przewlekłych chorobach wątroby i nerek Krzywica niedoborowa Nadmiar fosforanów Stężenie fosforanów w surowicy krwi nie jest zmniejszone (co wyklucza niedobór witaminy D) ale zwiększone w stosunku do wieku 4

5 Objawy kliniczne i biochemiczne krzywicy Objawy kostne odkształcenia w postaci zależnej od wieku Objawy ogólne skłonność do infekcji, drażliwość, upośledzenie łaknienia Objawy biochemiczne krzywicy z niedoboru wit.d zmniejszenie stężenia fosforanów w stosunku do norm dla wieku stężenie wapnia jest w normie lub zmniejszone zwiększona aktywność fosfatazy alkalicznej (ALP) Dawkowanie witaminy D uzależnione od potrzeb dziecka IU/dobę przez miesiące wcześniaki karmione pokarmem matki 1500 IU/dobę Stany krzywiczopodobne Nadmiar fosforanów w diecie Osteopenia wcześniaków rozpoznanie w oparciu o ilościową ocenę masy kostnej niedobór wapnia lub/i fosforanów w diecie 5

6 Działania prenatalne Zaleca się wzbogacanie diety kobiety ciężarnej i karmiącej w składniki bogate w wit.d (jaja, margaryna, sery, śmietana, wątroba, ryby) wapń (sery, mleko, śmietana, jogurty) fosfor ( produkty zbożowe, mięso) suplementacja wit.d 400 jm/dobę Wady wrodzone cewy nerwowej Powstają w wyniku zamykania się cewy w 3-4 tygodniu ciąży ( bezczaszkowie, przepuklina mózgowa i rdzenia kręgowego, rozszczep kręgosłupa) Zasady zapobiegania wrodzonym wadom cewy nerwowej Profilaktyka pierwszorzędowa swoista Kwas foliowy 0,4 mg dziennie 4 tygodnie przed zajściem w ciążę do 12 tygodnia ciąży Profilaktyka drugorzędowa Obowiązkowe 3 badania USG w ciąży ok.10 tyg. (wykrycie dużych wad CUN) ok.20 tyg. (ocena anatomii płodu) ok.32 tyg.ciąży Badania przesiewowe - stężenie AFP w surowicy kobiety ciężarnej 6

7 Zespół nagłej śmierci (SIDS) niemowląt Nagły i niespodziewany zgon dziecka w 1. roku życia, który pozostaje niewyjaśniony pełnym badaniem sekcyjnym i dokładną analizą przyczyn Najczęstsza przyczyna zgonu niemowląt po okresie noworodkowym, głównie między 2-4 miesiącem życia w krajach rozwiniętych (0,8/1000 żywych urodzeń) Podział czynników ryzyka SIDS Czynniki ryzyka nie dające się modyfikować płeć męska wiek między 2. a 6. miesiącem życia pochodzenie z ubogiego, słabo wykształconego środowiska młody wiek matki stan cywilny matki (matka samotna) pochodzenie z rodziny wielodzietnej śmierć bliźnięcia lub starszego rodzeństwa z powodu SIDS zażywanie przez matkę narkotyków (kokaina) podczas ciąży Podział czynników ryzyka SIDS cd. Czynniki ryzyka poddające się modyfikacji pozycja dziecka podczas snu bierne palenie tytoniu przez dziecko dzielenie łóżka z rodzicami przegrzewanie sztuczne karmienie zbyt miękki materac, używanie poduszki, tasiemki wokół szyi dziecka zakłócanie rytmu życia dziecka 7

8 Zapobieganie SIDS zachować właściwy rytm życia dziecka, aby nie było pozbawione snu pozycja podczas snu na plecach właściwa temperatura otoczenia C twardy materac bez poduszek nie palić tytoniu w otoczeniu dziecka nie podawać leków przeciwkaszlowych bez konsultacji z lekarzem Lista objawów alarmujących Zapobieganie SIDS temperatura mierzona w odbycie powyżej 38 0 C lub poniżej 36 0 C u dziecka poniżej 6 miesiąca życia bez uchwytnej przyczyny istotna zmiana zachowania dziecka (np. dziecko bardzo spokojne lub pobudzone) postękiwanie podczas snu i czuwania wymioty lub niechęć do jedzenia trudności w oddychaniu znaczna bladość nadmierne pocenie się podczas snu głośny, utrudniony oddech bez wytłumaczenia pierwszorzędowa nieswoista swoista drugorzędowa testy przesiewowe Profilaktyka powszechne profilaktyczne badania lekarskie wykrywanie objawów krzywdzenia (maltretowania) dziecka trzeciorzędowa wspieranie dzieci przewlekle chorych i ich rodzin wspieranie rodziców dzieci niepełnosprawnych ruch samopomocy rodziców i dzieci chorych 8

9 Test przesiewowy Profilaktyka drugorzędowa wg WHO jest wstępną identyfikacją nie rozpoznanych dotychczas chorób, zaburzeń lub wad, uzyskaną w wyniku zastosowania testów i innych szybkich metod badania obejmuje wszystkie osoby w danej populacji powinien być poparty kolejnymi formami programu przesiewowego Testy przesiewowe Głównym celem testu przesiewowego jest wczesne wykrywanie i leczenie zaburzeń w okresie, gdy można jeszcze odwrócić proces chorobowy lub zahamować tempo jego rozwoju. Celem testu nie jest ustalenie rozpoznania. Test przesiewowy do wykrywania wrodzonej niedoczynności tarczycy ( hipotyreozy) Niedobór tyroksyny (T 4 ) u płodu i noworodka wywołuje nieprawidłowy rozwój mózgu, czego następstwem jest trwałe, ciężkie upośledzenie umysłowe. Objawy kliniczne hipotyreozy wrodzonej w pierwszych dniach życia nie są charakterystyczne i jedyną możliwością wykrycia jest określenie T 4 lub TSH we krwi. 9

10 Rodzaje i terminy wykonywania testów przesiewowych u dzieci i młodzieży Badanie słuchu u noworodka Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków 10

Podobne dokumenty

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna