KONKURS z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ z WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/17 Temat konkursu: Szczęk oręża przez wieki. Motto: Wojna jest tylko kontynuacją polityki innymi środkami. Carl von Clausewitz, O wojnie. Uczestnicy konkursu powinni wykazać się wiedzą i umiejętnościami obejmującymi i poszerzającymi treści podstawy programowej kształcenia ogólnego, w części dotyczącej przedmiotu Historia na II etapie edukacyjnym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół załącznik Nr 2 (Dz.U.2012.977 ze zm.). Rozszerzenie obejmuje poziom kształcenia gimnazjalnego. Uczestnicy mogą wzbogacić wiedzę posiłkując się zamieszczoną bibliografią oraz wykorzystując dowolną literaturę przedmiotu. I. Cele szczegółowe konkursu a) Wiadomości Uczniowie(młodzież): - znają treści dotyczące historii działań wojennych, różnorodności ich przyczyn oraz skutków - przyswoili podstawową wiedzę z zakresu wojskowości ze szkoły podstawowej i gimnazjum - definiują i poprawnie używają pojęcia z zakresu wojen i wojskowości powszechnej i polskiej - znają literaturę przedmiotu. b) Umiejętności Uczniowie(młodzież): - rozwijają swoje indywidualne uzdolnienia i promują zainteresowania i ponadprzeciętną wiedzę - umiejętnie wykorzystują posiadaną wiedzę w praktyce - potrafią umiejscowić zagadnienia dotyczące historii w czasie i przestrzeni - prawidłowo analizują teksty źródłowe. c) Postawy Uczniowie(młodzież): - popularyzują wiedzę historyczną ze szczególnym uwzględnieniem historii wojen i wojskowości - rozwijają tolerancję i krytycyzm - pogłębiają swój patriotyzm narodowy - przyjmują postawę szacunku dla dziejów ojczystych.
II. Rodzaj arkusza. Na wszystkich trzech etapach konkursu, arkusz zawiera pytania zamknięte i otwarte. Pytania wzbogacone są materiałem ikonograficznym (szkice, fotografie, obrazy, symbole, odznaczenia, itp.), kartograficznym (mapki przebiegu wojen, kampanii i plany bitew) i tekstami źródłowymi. Maksymalna ilość punktów jest zróżnicowana na każdym etapie stosownie do przewidzianego czasu i zaawansowania wiedzy: Etap I (szkolny) 60 min/ 50 pkt. Etap II (rejonowy) 90 min/70 pkt. Etap III (wojewódzki) 90 min/80 pkt. III. Wymagania Temat konkursu: Szczęk oręża przez wieki. Etap I szkolny: Historia starożytna. -Znajomość cywilizacji, historii i najwybitniejszych postaci Mezopotamii, Egiptu, Izraela, Grecji, Macedonii, Persji, Fenicjan, Kartaginy, Rzymu. -Starożytne społeczeństwa, ich najważniejsze konflikty i wojny. -Barbarzyńcy ich plemiona i ekspansja. -Podział Imperium Rzymskiego i jego upadek. -Osiągnięcia militarne starożytności. Historia średniowieczna -Powstanie państw narodowych na gruzach Imperium Rzymskiego. -Państwo Karola Wielkiego i jego wojny. -Arabowie i ich ekspansja. -I Rzesza hegemonem Europy. -Powstanie państwa słowiańskich. -Wikingowie i ich najazdy. -Wyprawy krzyżowe. -Zagrożenia europejskie: Mongołowie i Turcy. -Główne konflikty zbrojne średniowiecznej Europy. -Wojny Państwa Piastów. -Wojskowość polska za Kazimierza III Wielkiego. -Wojny Jagiellonów. -Kultura i obyczajowość rycerska. -Zamki i ich obrońcy. Zalecana literatura do I etapu: 1. Encyklopedia szkolna. Historia, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2004. 2. Atlas Historyczny. Od starożytności do współczesności, Wydawnictwo PPWK 2000 r.
3. Historia wojen. Ilustrowana historia sztuki wojennej świata od czasów cywilizacji starożytnych do XXI wieku, Dom Wydawniczy Bellona i Muza, Warszawa 2004. 4. R. Antosik, E. Pustuła, Historia. Vademecum. Egzamin Gimnazjalny 2016, Operon 2015 r. 5. Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca XIX wieku, Warszawa 1975. Etap II rejonowy. Historia nowożytna i najnowsza. -Ekspansja morska Portugalii i Hiszpanii. -Wojny w Europie XVI wieku. -Wojna Trzydziestoletnia. -Wojny polsko-rosyjskie w XVI-XVII w. -Wojny polsko szwedzkie w XVI-XVII w. -Powstania kozackie. -Wojny polsko-tureckie w XVI-XVII w. -Wojna północna 1700-1721. -Wojna o niepodległość USA. -Wojny rewolucyjnej Francji. -Napoleon i wojny w epoce napoleońskiej. -Kongres wiedeński i ład wiedeński w Europie. -Wojna w obronie Konstytucji 3 maja. -Insurekcja Kościuszkowska. -Legiony Dąbrowskiego. -Polacy u boku Napoleona. Wojny Księstwa Warszawskiego. -Rosja hegemonem Europy XIX wieku. -Królestwo Polskie w l. 1815-1830 i jego armia. -Powstanie Listopadowe 1830 r. i wojna polsko-rosyjska 1831. -Wiosna Ludów w Europie. -Powstanie Krakowskie i Wiosna Ludów na ziemiach polskich. -Rywalizacja austriacko-pruska w XIX wieku i zjednoczenie Niemiec. -Wojna secesyjna. -Powstanie Styczniowe. -Powstanie bloków polityczno-militarnych Trójprzymierza i Trójporozumienia. -Kolonializm i wyścig zbrojeń II poł. XIX w. -I wojna światowa. -Polski czyn zbrojny w trakcie I wojny światowej. Zalecana literatura do II etapu: 1. Encyklopedia szkolna. Historia, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2004. 2. Ilustrowany atlas historii Polski, Wydawnictwo DEMART, Warszawa 2006 r.
3. M. Gędek, Ilustrowana historia wojen i bitew polskich, Bellona 2014. 4. Atlas Historyczny. Od starożytności do współczesności, Wydawnictwo PPWK 2000 r. 5. M. Siuchyński, Sz. Kobyliński, Ilustrowana Kronika Polaków, Wydawnictwo De Facto 2005. 6. Historia wojen. Ilustrowana historia sztuki wojennej świata od czasów cywilizacji starożytnych do XXI wieku, Dom Wydawniczy Bellona i Muza, Warszawa 2004. 7. R. Antosik, E. Pustuła, Historia. Vademecum. Egzamin Gimnazjalny 2016, Operon 2015 r. 8. Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca XIX wieku, Warszawa 1975. Etap III wojewódzki. Historia najnowsza do 1945 r. -System wersalski w Europie. -Powstanie państw totalitarnych i ich zagrożenie dla pokoju światowego. -Konflikty militarne dwudziestolecia międzywojennego. -Wojna Obronna Polski w 1939 r. -II wojna światowa okres 1939-1943. -II wojna światowa okres 1943-1945. -Polski czyn zbrojny w trakcie II wojny światowej. Zalecana literatura do III etapu: 1. Encyklopedia szkolna. Historia, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2004. 2. Ilustrowany atlas historii Polski, Wydawnictwo DEMART, Warszawa 2006 r. 3. M. Gędek, Ilustrowana historia wojen i bitew polskich, Bellona 2014. 4. Atlas Historyczny. Od starożytności do współczesności, Wydawnictwo PPWK 2000 r. 5. M. Siuchyński, Sz. Kobyliński, Ilustrowana Kronika Polaków, Wydawnictwo De Facto 2005. 6. Historia wojen. Ilustrowana historia sztuki wojennej świata od czasów cywilizacji starożytnych do XXI wieku, Dom Wydawniczy Bellona i Muza, Warszawa 2004. 7. R. Antosik, E. Pustuła, Historia. Vademecum. Egzamin Gimnazjalny 2016, Operon 2015 r. 8. J. Garliński, Polska w Drugiej Wojnie Światowej, Wydawnictwo Volumen Warszawa 2009.
Uczestnicy mogą korzystać z bardzo różnorodnej literatury przedmiotu. Z wymienionych wydawnictw encyklopedycznych obowiązują tylko hasła (pojęcia i postacie) związane z tematyką konkursu.