Center for Social and Economic Research Konferencja prasowa nt. Polish Economic Outlook 3/2009 (42) (dawniej w wersji polskiej PG TOP) Maciej Krzak Warszawa, 10 listopada 2009
Gospodarka w 3 kwartale br. skrócie Wzrost gospodarczy - silniejszy niŝ oczekiwany Bezrobocie wolniej niŝ przewidywania Inflacja uporczywa, ale nieco niŝej niŝsza Bilans bieŝący skokowy zjazd w dól w relacji do PKB Głęboka nierównowaga w finansach publicznych w 2009 r. i 2010 r. Stan budŝetu państwa w 2009 r. lepszy niŝ zapisany w nowelizacji www.case-research.eu 2
Wzrost gospodarczy Dno w 4 kw. w 2008 r. Dreptanie w miejscu w I półroczu Stopniowe przyspieszenie od 3 kw.2009 W 2010 r. dynamika PKB sięgnie lekko ponad 3% Główne czynniki popytowe: Eksport Inwestycje publiczne w infrastrukturę NajpowaŜniejsze ryzyko in minus: trwałość oŝywienia światowego (w UE) www.case-research.eu 3
Finanse publiczne nasza prognoza Deficyt budŝetu państwa w 3 kw. i w całym 2009 r. niŝszy niŝ załoŝony w nowelizacji budŝetu W 2010 r. deficyt budŝetu państwa będzie niŝszy niŝ przyjęty WyŜsze dochody niŝ załoŝone: WyŜsza dynamika PKB 3% w porównaniu z 1% WyŜsza stopa inflacji Wpłata z zysku NBP WyŜsze dywidendy, bo silniejszy wzrost gospodarczy NiŜsze wydatki: Silniejsza aprecjacja złotego Szeroki deficyt: mniejszy niŝ prognozowany przez rząd www.case-research.eu 4
Finanse publiczne nasza prognoza cdn. Dług publiczny w 2010 r. raczej nie przekroczy 55% PKB To stanie się w 2011 r. PowaŜne ryzyko przekroczenia, ale: Mniejszy deficyt sektora finansów publicznych WyŜsza dynamika PKB mianownik w górę Wzmocnienie złotego spadek poziomu długu obcego WyŜsze dochody z prywatyzacji na fali ozywienia światowego www.case-research.eu 5
8 7 6 5 4 3 2 1 MF forecast CASE forecast 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Actual CP2008 CASE Maastricht www.case-research.eu 6
Tekst specjalny: Wysoki deficyt fiskalny - ustawiczna zmora nr 1 polskiej gospodarki Deficyty w Polsce są wysokie od lat niezaleŝnie od stanu koniunktury Inaczej: wysoki deficyt strukturalny Zmora: Ryzyko destabilizacji makroekonomicznej Przyjęcie euro uciekającym punktem Pręgierz procedura nadmiernego deficytu Cel średniookresowy: deficyt strukturalny 1% PKB Minimum dozwolonej poprawy deficytu strukturalnego 0,5% PKB rocznie www.case-research.eu 7
Tekst specjalny: Wysoki deficyt fiskalny - ustawiczna zmora nr 1 polskiej gospodarki Odwieczne kłopoty z opanowaniem wydatków Obecna obudowa instytucjonalna zbyt słaba Propozycje: Ustanowić Radę Fiskalną złoŝoną z niezaleŝnych ekspertów Wprowadzić pułap dla dynamiki wydatków w sektorze publicznym Przykłady: Stopa inflacji + 1% Nie więcej niŝ dynamika nominalnego PKB www.case-research.eu 8
Deficyt sektora finansowe publicznych a dynamika PKB, % 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009f fiscal deficit, % of GDP GDP growth % www.case-research.eu 9
Wydatki sektora finansów publicznych 47 46 46,4 45 44 43 42 41 44,3 42,7 41,1 43,8 44,2 44,6 42,6 43,4 43,9 42,2 43,3 40 39 38 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 www.case-research.eu 10
Rada Fiskalna/ Rada Odpowiedzialności Fiskalnej Koncepcja zaczerpnięta z polityki pienięŝnej Prowadzona przez niezaleŝnych ekspertów (RPP) DłuŜsza kadencja niŝ parlamentu i prezydenta RP Funkcja raz w Ŝyciu Jasny mandat/cel np. cel inflacyjny Łatwy do rozliczenia Przejrzystość polityki pienięŝnej i jej cele sygnalizowane w raportach (o inflacji) i komunikatach po posiedzeniach Rezultat: Pozytywny wpływ na oczekiwania inflacyjne Mniej kosztowna (w w % PKB) redukcja inflacji www.case-research.eu 11
Rada Fiskalna/ Rada Odpowiedzialności Fiskalnej Polityki fiskalnej nie da się prowadzić w ten sposób Zbyt skomplikowana Wiele podatków Wiele róŝnych wydatków Proces demokratyczny ryzyko deficytu demokratycznego Jednak część sprawdzonych pomysłów moŝna przenieść Reguły dla deficytów, wydatków i długu publicznego Powołać ciało monitorujące politykę fiskalną w oparciu o wzorce zagraniczne www.case-research.eu 12
Rada Fiskalna/ Rada Odpowiedzialności Fiskalnej cdn. Rada Fiskalna Monitorowałaby politykę fiskalną Przedstawiałaby ryzyko scenariuszy Opinia RPP nie jest do końca niezaleŝna, wypada odebrać jej to prawo Spełniałaby rolę bufora przed presją polityczną dla ministra finansów Nie miałaby jednak mandatu decyzyjnego Niezbędne warunki: Szybszy dostęp i lepsza przejrzystość informacji nt. finansów publicznych www.case-research.eu 13
Dziękuję za uwagę www.case-research.eu 14