Witam serdecznie na cyklu wykładów z podstaw prawa ustrojowego UE.

Podobne dokumenty
SYLABUS. Opis poszczególnych przedmiotów Description of individual course units

Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia - (studia podyplomowe)

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX

SYLABUS. Opis poszczególnych przedmiotów Description of individual course units

SYLABUS. Opis poszczególnych przedmiotów Description of individual course units

System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego

Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT

Część pierwsza TEORIA INTEGRACJI, CHARAKTER PRAWNY, STRUKTURA, ZAKRES PRZEDMIOTOWY I ZASADY DZIAŁANIA UNII EUROPEJSKIEJ

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś)

Prawo ochrony środowiska w Polsce i w Unii Europejskiej = rok akad. 2012/2013 semestr zimowy = = grupa: A 4 przedmiot podstawowy =

SYLABUS. Opis poszczególnych przedmiotów Description of individual course units

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Spis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI

SYLABUS. Opis poszczególnych przedmiotów Description of individual course units

Spis treści. Str. Nb. Wykaz skrótów... XV Wstęp do piątego wydania... XVII

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2014/2015)

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Europejski Trybunał Sprawiedliwości

2. Zadania Tryb podejmowania decyzji i organizacja pracy... 57

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

Trybunał Sprawiedliwości UE

Test kwalifikacyjny z zakresu prawa unijnego i europejskiego

PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ PO TRAKTACIE Z LIZBONY. Autorzy: Jacek Barcik, Aleksandra Wentkowska. Wykaz skrótów. Wykaz literatury.

Dane dotyczące przedmiotu cyklu:

Liczba godzin stacjonarne: Wykłady: 30 Ćwiczenia: 0. niestacjonarne: Wykłady: 18 Ćwiczenia: 0. 1 Znajomość podstawowych zasad konstytucyjnych w Polsce

Spis treści: Od autorów Wykaz skrótów CZĘŚĆ I PRAWO INSTYTUCJONALNE

Spis treści. Poszczególne rozdziały napisali 13 Od autorów 17 Wykaz skrótów 21

Źródła prawa i instytucje Unii Europejskiej

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011

Rola ETS w ochronie praw i wolności jednostki

Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE)

Prawo Unii Europejskiej zagadnienia egzaminacyjne (2013/2014)

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski

Trybunał Konstytucyjny Warszawa. W n i o s e k

OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Prawo Unii Europejskiej na kierunku Prawo

Prawo pierwotne i prawo wtórne

I.Zawody I stopnia. Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG"

Wykłady. WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA STACJONARNE EUROPEISTYKA I STOPNIA ROK AKAD. 2008/2009

Spis treści. Przedmowa... XI

Profile seminarium licencjackiego dla kierunku Administracja

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Wykaz skrótów... 8 Przedmowa CZĘŚĆ I Wzajemne relacje między konstytucją państwa członkowskiego a prawem UE wybrane problemy

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

System ochrony prawnej w Unii Europejskiej

ZASADY NACZELNE USTROJU RP

Sylabus modułu kształcenia na studiach podyplomowych w roku ak. 2017/18. po Traktacie z Lizbony. Polski

Jan Barcz System ochrony prawnej w UE

Unit 3-03/ Kompetencje Unii. Zasady strukturalne

SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UNII EUROPEJSKIEJ

WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO

Prof. UAM dr hab. Tadeusz Gadkowski Katedra Prawa Międzynarodowego i Organizacji Międzynarodowych UAM

Dr hab. Monika Szwarc profesor INP PAN PUBLIKACJE

Obsługa prawniczych baz danych

Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG

3. Rodzaj modułu zajęć/przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny

Przedmiot:: Prawo administracyjne ECTS: 10 Liczba godzin: 120

STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Sposoby wykonywania prawa UE STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ UE TOMASZ DĄBROWSKI

Sylabus Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

AKTY PRAWNE UNII EUROPEJSKIEJ

WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH W UNII EUROPEJSKIEJ

Spis treści. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XXI

Spis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

BARIERY INTEGRACJI UNII EUROPEJSKIEJ

System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej

Polskie referendum akcesyjne

Prawo gospodarcze i cywilne dla kadr sądów powszechnych apelacji łódzkiej i warszawskiej

Prawo Unii Europejskiej

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

PROCEDURA TRANSPOZYCJI AKTÓW PRAWNYCH UNII EUROPEJSKIEJ,

KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: PODSTAWY PRAWA WSPÓLNOTOWEGO 2. KIERUNEK: POLITOLOGIA 3. POZIOM STUDIÓW: I STOPNIA

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Prawo Unii Europejskiej na kierunku Administracja

Stosunek Karty Praw Podstawowych do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i krajowych przepisów odnoszących się do praw

Skarga na bezczynność

Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP

Prawo gospodarcze i cywilne dla kadr sądów powszechnych apelacji łódzkiej i warszawskiej

Zasady stosowania prawa UE

Spis treœci. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Przedmowa... XXVII

Spis treści. 3. Prace nad regulacjami ustawowymi po wejściu w życie

Literatura przykładowa

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W

Spis treści. Spis treści. Spis treści

O skutkach braku notyfikacji przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych dla wymiaru sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej

Integracja europejska w okresie przemian. Aspekty ekonomiczne

Prawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego

Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp... 13

Publikacja dofinansowana przez Instytut Nauk Prawnych PAN i Fundację Promocji Prawa Europejskiego

SYLABUS. Wydział Prawa i Administracji. Kierunek Poziom kształcenia Tryb kształcenia. Administracja Studia pierwszego stopnia Studia stacjonarne

EWOLUCJA USTROJU UNII EUROPEJSKIEJ

Postępowanie o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (art. 267 akapit 1 TFUE, )

Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa

1.Pojęcie i charakter prawa podatkowego UE

Transkrypt:

EUROPEISTYCZNE PODYPLOMOWE STUDIA UNIWERSYTECKIE CENTRUM EUROPEJSKIE UNIWERSYTET WARSZAWSKI EDYCJA XX 2009/2010 DR PATRYCJA DĄBROWSKA WYKŁAD PODSTAWY PRAWA USTROJOWEGO (INSTYTUCJONALNEGO) UNII EUROPEJSKIEJ Szanowni Państwo, Witam serdecznie na cyklu wykładów z podstaw prawa ustrojowego UE. Wykład obejmuje główne zagadnienia systemowe z zakresu prawa UE czyli: charakter UE i unijne zasady ustrojowe, rodzaje aktów prawnych i zasady stosowania prawa UE na płaszczyźnie krajowej, system ochrony prawnej, oraz pozycję jednostki w UE. Poszczególne tematy będą przedstawione w świetle zmian i reform przewidywanych przez Traktat z Lizbony. W załączeniu szczegółowy kalendarz i tematyka spotkań oraz zarys treści kolejnych wykładów; wraz ze wskazaniem użytecznych pozycji literaturowych i adresów internetowych gdzie można znaleźć dokumenty, orzecznictwo i informacje o prawie UE. Ponadto, na zajęcia będą przygotowywane dodatkowe materiały. Wszelkie pytania i wątpliwości proszę kierować na mój adres email: p.dabrowska@uw.edu.pl Do zobaczenia na pierwszych zajęciach Patrycja Dąbrowska 1

KALENDARZ I TEMATYKA ZAJĘĆ ZAJĘCIA 1 WPROWADZENIE DO SYSTEMU PRAWA UE UNIA A PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 11.12.2009. (17.15-20.20) CZ. I: WPROWADZENIE DO PRAWA UE. 1. Struktura i charakter UE 2. Podstawowe pojęcia 3. Cechy UE jako organizacji międzynarodowej i ponadnarodowej 4. Cele i zadania UE, obszary współpracy państw członkowskich, charakter integracji: pozytywna i negatywna 5. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa oraz Wspólny Obszar Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości zarys problematyki 6. Znaczenia reformy UE zmiany wprowadzone przez Traktat z Lizbony ( TL ) CZ. II: PODZIAŁ KOMPETENCJI POMIĘDZY UE A PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1. Zasada kompetencji przyznanych a. Kompetencje w sferze wewnętrznej b. Rodzaje i charakter harmonizacji c. Kompetencje w stosunkach zewnętrznych 2. Zasady określające cechy prawa wspólnotowego względem prawa krajowego wzmianka ZAJĘCIA 2 PODSTAWOWE ZASADY USTROJOWE UE ŹRÓDŁA PRAWA UE I ICH ZNACZENIE W PORZĄDKACH KRAJOWYCH 12.12.2009. (9.00 12.10) CZ. I: GŁÓWNE ZASADY USTROJOWE UE. 1. Zasada kompetencji przyznanych i zasada równowagi instytucjonalnej 2. Zasada pomocniczości (subsydiarności) 3. Zasada proporcjonalności 4. Zasada lojalności (solidarności) 5. Zasada niedyskryminacji 6. Zasada poszanowania wolności, demokracji i praw człowieka 7. Zasada rządów prawa 2

CZ. II: ŹRÓDŁA PRAWA UE. 1. Rozróżnienie prawa pierwotnego i pochodnego (wtórnego) 2. Ogólne zasady prawa jako źródło prawa 3. Traktaty 4. Umowy międzynarodowe Unii Europejskiej/ Wspólnoty Europejskiej 5. Akty prawa pochodnego 6. Wybór aktu prawnego 7. Nowe podejście do harmonizacji i znaczenie prawa miękkiego 8. Możliwości derogacji przez państwa członkowskie od prawa UE 9. Konsekwencje zmian wynikających z Traktatu z Lizbony ZAJĘCIA 3 PRAWO UE W PORZĄDKACH PRAWNYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH (I) 08.01.2010. (17.15 20.20) CZ. I: PRAWO UE A PRAWO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH 1. Autonomia prawa UE 2. Zasada pierwszeństwa prawa UE/wspólnotowego wobec prawa krajowego w odniesieniu do poszczególnych źródeł prawa 3. Bezpośrednie stosowanie oraz bezpośrednia skuteczność prawa UE/wspólnotowego w odniesieniu do poszczególnych źródeł prawa CZ. II: STOSOWANIE PRAWA UE PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1. Zasada autonomii proceduralnej i organizacyjnej państw członkowskich 2. Zasada zdecentralizowanego wdrażania prawa UE 3. Zasada efektywności prawa UE/wspólnotowego zakres i skutki ZAJĘCIA 4 PRAWO UE W PORZĄDKACH PRAWNYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH (II) 09.01.2010. (09.00 12.10) CZ. I: STOSOWANIE PRAWA UE W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH OBOWIĄZKI ORGANÓW KRAJOWYCH STANOWIĄCYCH I STOSUJACYCH PRAWO 1. Zapewnianie efektywnego stosowania prawa UE przez organy i sądy krajowe 2. Podstawowe wiadomości na temat wdrażania prawa wspólnotowego do prawa krajowego a. Obowiązki organów krajowych b. Metody implementacji prawa wspólnotowego c. Treść i formy implementacji 3

3. Pro-unijna interpretacja prawa krajowego (tzw. skutek pośredni prawa UE) 4. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej państwa wobec jednostek za naruszenie prawa UE/wspólnotowego a. Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej b. Realizacja roszczeń odszkodowawczych 5. Efektywna ochrona prawna jednostek CZ. II: ZAPEWNIANIE SKUTECZNOŚCI PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ W SYSTEMACH KRAJOWYCH PODSUMOWANIE NA TLE PRZYKŁADÓW I ROZWIĄZAŃ Z SYSTEMU PRAWA POLSKIEGO CZ. III: PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZACE SYSTEMU OCHRONY PRAWNEJ W UE 1. Sady krajowe jako tzw. sądy wspólnotowe odróżnienie 2. Charakterystyka właściwości Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji i Sąd ds. Służby Publicznej) 3. Podział zadań pomiędzy sądami oraz jurysdykcja sporna (rodzaje skarg) i niesporna 22.01.20109. (17.15 20.20) ZAJĘCIA 5 OCHRONA PRAWNA ORAZ POZYCJA JEDNOSTKI W UE CZ. I: WSPÓŁPRACA SĄDÓW KRAJOWYCH Z EUROPEJSKIM TRYBUNAŁEM SPRAWIEDLIWOŚCI W RAMACH PROCEDURY WNIOSKÓW O ORZECZENIE WSTĘPNE 1. Podział ról pomiędzy Trybunałem Sprawiedliwości, a sądami krajowymi 2. Sądy upoważnione do kierowania wniosków o orzeczenie wstępne 3. Przedmiot wniosków (wykładnia i badanie legalności prawa wspólnotowego) 4. Obowiązek, a uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o orzeczenie wstępne 5. Skutki orzeczeń wstępnych i przykłady spraw polskich CZ. II: SYSTEM SKARG I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PAŃSTWA ZA DZIAŁANIA WBREW PRAWU UE 1. Spory pomiędzy instytucjami: skargi o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego i na bezczynność organów 2. Kontrola legalności aktów prawnych i skarga na bezczynność organów ze strony podmiotów prywatnych Odpowiedzialność państw za naruszenie prawa wspólnotowego przed ETS 3. Odpowiedzialność odszkodowawcza Wspólnoty Europejskiej - wzmianka CZ. III: POZYCJA JEDNOSTKI W UE 1. Obywatelstwo UE i podstawowe uprawnienia 2. Prawo do efektywnej ochrony prawnej 3. Ochrona praw podstawowych 4. Karta Praw Podstawowych UE oraz znaczenie reformy z TL 4

POLECANA LITERATURA I UŻYECZNE ŹRÓDŁA INFORMACJI: PODRĘCZNIKI I ARTYKUŁY: J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska, Instytucje i Prawo Unii Europejskiej. Podręcznik dla kierunków zarządzania i administracji, LexisNexis, Warszawa 2008 J. Barcz (red.), Ustrój Unii Europejskiej (wydanie zbiorowe, tomy I-XII), Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2009 (lub podstawowe tomy II, IV-V z tej samej serii) J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006 (wyd. 3) J. Barcz, E. Kawecka-Wyrzykowska, K. Michałowska-Gorywoda, Integracja europejska, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2007 Wróbel A. (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Kraków, Zakamycze, 2005 Wróbel A. (red.), oraz K. Kowalik-Bańczyk i M. Szwarc-Kuczer, (redaktorzy tomu) Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t. II, Warszawa 2007 P. Craig, G. de Burca, EU law Text Cases and Materials, Oxford OUP 2008 K. Kowalik-Bańczyk/ M. Szwarc Traktat z Lizbony reforma czy jej pozory?, Studia prawnicze, nr 1/2008, PAN INP, Warszawa Sprawy międzynarodowe, nr 4/2007 (część artykułowa numeru poświęcona TL zespół autorów), PISM, Warszawa KOMENTARZE: Mik C., Czapliński Wł., Traktat o Unii Europejskiej, Warszawa, Dom Wydawniczy ABC, 2005. Wróbel A. (red.), Traktat ustanawiający WE Komentarz, Wolters Kuwer, Warszawa 2008. AKTY PRAWNE: Traktat o Unii Europejskiej (TUE) Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (do wejścia w życie Traktatu z Lizbony= Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską) Ustawa o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej Dziennik Ustaw z 2004 r., Nr 52, poz. 515 ze zmianami Traktaty są dostępne w różnych zbiorach: ważne aby było to wersji ze zmianami wynikającymi z TL: Przewodnik po Traktacie z Lizbony Traktaty stanowiące Unię Europejską J. Barcz, LexisNexis, Warszawa 2008 lub Traktat z Lizbony. Ujednolicone teksty Aktów Podstawowych Unii Europejskiej, R. Bujalski, P. Łędzki, Wolters Kluwer Polska - OFICYNA, 2008 Traktat o UE i Traktat o funkcjonowaniu UE (po wejściu w życie TL) wersje skonsolidowane [TUE i TFUE w wersji zmienionej Traktatem z Lizbony z 13 grudnia 2007 r.] są dostepne: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:c:2008:115:0001:01:pl:html Akty prawne dostępne są także na stronach Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej: http://www.ukie.gov.pl/www/dok.nsf/0/16076599767a8a61c1256e83004b4bed?open&restrictt ocategory= 5

ORZECZNICTWO EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI: Zbiory orzeczeń: Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo, Wł. Czapliński, R. Ostrihansky, P. Saganek, A. Wyrozumska, Wyd. Scholar, Warszawa, 2005. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, R. Skubisz (red.); wprow. E. Skrzydło- Tefelska, R. Skubisz, A. Wróbel; Warszawa, C. H. Beck, 2003. Prawo Unii Europejskiej Casebook, cz. I, II, J. Barcz, W. Góralski, I. Kolowca, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2007 Bazy danych orzecznictwa ETS: Serwer UE EUR-lex http://eur-lex.europa.eu/pl/index.htm lub Trybunału http://www.curia.europa.eu/pl/content/juris/index_form.htm. Orzeczenia historyczne w języku polskim: http://curia.europa.eu/pl/content/juris/index.htm UŻYTECZNE BAZY DANYCH: Serwer UE, baza EUR-lex http://eur-lex.europa.eu/pl/index.htm. Procedura legislacyjna UE (kolejne etapy i dokumenty): Obserwatorium legislacyjne Parlamentu Europejskiego: http://www.europarl.europa.eu/oeil/search.jsp (j. ang.) Rejestr dokumentów Rady Unii Europejskiej http://www.consilium.europa.eu/doccenter.asp?lang=pl&cmsid=245 Rejestr dokumentów Komisji Europejskiej http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/registre.cfm?cl=pl oraz dokumentów komitetów komitologicznych http://ec.europa.eu/transparency/regcomitology/registre.cfm?cl=en (j. ang) Urząd Komitetu Integracji Europejskiej www.ukie.gov.pl WIADOMOŚCI BIEŻĄCE: Serwisy informacyjne: www.euro.pap.com.pl (j.pol); www.euobserver.com (j.ang); oraz codzienne wiadomości prasowe Komisji Europejskiej http://europa.eu/press_room/index_en.htm (j. ang) 6