SYSTEM WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W INSTYTUCIE FIZYKI 1. Weryfikacja efektów kształcenia prowadzona jest: poprzez zaliczenia cząstkowe (zaliczenia wszystkich form zajęć w ramach poszczególnych przedmiotów), w trakcie praktyk zawodowych i dyplomowych. 2. Weryfikacja obejmuje wszystkie kategorie obszarów (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne). 3. Efekty kształcenia stanowią podstawę wyznaczania zakresu treści kształcenia, ich usytuowania w planie studiów. 4. Opis efektów kształcenia jest podany w formie operacyjnej i dzięki temu jest możliwe stwierdzenie czy zostały one osiągnięte przez studenta i absolwenta 5. Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunku, poziomu i profilu kształcenia zawiera wszystkie efekty kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia, z których wyodrębniony został kierunek. 6. Sposób weryfikacji efektów kształcenia założonych w poszczególnych przedmiotach jest określony w sylabusach. 7. Prace zaliczeniowe, egzaminacyjne, prace projektowe oraz inne materiały stanowiące potwierdzenie zdobycia przez studenta założonych w programie kształcenia efektów kształcenia są archiwizowane przez pracownika realizującego dany przedmiot przez okres 3 lat od ich wykonania na wypadek konieczności dokonania ich przeglądu. 8. a) Wymagania dotyczące zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu kończącego się egzaminem: Zaliczenie ćwiczeń z przedmiotu kończącego się egzaminem powinno nastąpić, jeśli student: uczęszczał na obowiązkowe zajęcia i był do nich odpowiednio przygotowany, należycie wykonał wszystkie ćwiczenia, projekty, przygotował i wygłosił referaty, przewidziane programem, sprostał minimalnym wymaganiom określonym przez prowadzącego ćwiczenia oraz zaliczył przewidziane kolokwia z wynikiem co najmniej 3.0 (50-60%) 8. b) Wymagania dotyczące zaliczenia wykładów z przedmiotu kończącego się egzaminem: sprostał minimalnym wymaganiom określonym przez prowadzącego wykłady oraz zaliczył egzamin z wynikiem, co najmniej 3.0 (50-60%) 9. Wymagania dotyczące zaliczeń z przedmiotów, które nie kończą się egzaminem: uczęszczał na obowiązkowe zajęcia i był do nich odpowiednio przygotowany, należycie wykonał wszystkie ćwiczenia, projekty, przygotował i wygłosił referaty, przewidziane programem, sprostał minimalnym wymaganiom określonym przez prowadzącego ćwiczenia, podstawą zaliczenia przedmiotu może być pisemna praca kontrolna (np. test, projekt, referat, itp.) lub zaliczenie ustne. Jeżeli z danego przedmiotu odbywają się ćwiczenia i wykłady, to ocenia się je oddzielnie.
10. Kryteria ilościowe przy ocenie egzaminów i prac kontrolnych Prowadzący zajęcia przed rozpoczęciem zajęć określa i przedstawia studentom zasady zaliczenia oraz ustala sumę (pulę) punktów do zdobycia w czasie trwania zajęć. Punkty przyznawane są za prace pisemne (testy, projekty, obliczenia, referaty itp.), odpowiedzi ustne, aktywność na zajęciach itd. Poszczególne elementy składowe mogą mieć różną wartość, w zależności od stopnia ich trudności i złożoności. Ocena bardzo dobra 5,0 ( 90-100%) Student opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem ćwiczeń. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, umie korzystać z różnych źródeł wiedzy, rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe. Potrafi zastosować zdobytą wiedzę w nowych sytuacjach. Student wykazuje plus dobry stopień (4,5) wiedzy/umiejętności, gdy na egzaminie lub na sprawdzianach (pracach kontrolnych) uzyskuje powyżej 80% do 90% Ocena dobra 4,0 (powyżej 70% do 80%) Student opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności bardziej złożone, poszerzające relacje między elementami treści. Nie opanował jednak w pełni wiadomości określonych programem ćwiczeń. Poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów. Student wykazuje plus dostateczny (3,5) stopień wiedzy/umiejętności, gdy na egzaminie lub na sprawdzianach (pracach kontrolnych) uzyskuje powyżej 60% do 70% sumy punktów Ocena dostateczna 3,0 (50% do 60%) Student opanował wiadomości najważniejsze z punktu widzenia przedmiotu, proste, łatwe do opanowania. Rozwiązuje typowe zadania z pomocą prowadzącego ćwiczenia, zna podstawowe twierdzenia i wzory. 11.Pośrednią weryfikację realizacji efektów kształcenia prowadzą kierownicy zakładów i pracowni dydaktycznych IF poprzez hospitację zajęć prowadzonych przez podległych im pracowników. Do końca października lub do 15 marca kierownicy zakładów lub pracowni dydaktycznych ustalają harmonogram hospitacji zajęć prowadzonych przez podległych im pracowników i bezpośrednio po przeprowadzonej hospitacji przekazują do sekretariatu IF odpowiednie sprawozdanie. 12. Wymagania dotyczące egzaminów dyplomowych Absolwent studiów pierwszego stopnia z fizyki technicznej powinien posiadać umiejętności posługiwania się wiedzą z zakresu podstawowych zagadnień fizyki, umiejętności znajdowania informacji w literaturze oraz interpretacji i ilościowego opisu zjawisk przyrody z zakresu fizyki, fizykochemii oraz astronomii. Absolwent studiów powinien znać język obcy (zalecany jest angielski poziom B2). Zdobyta wiedza i umiejętności winny być podstawą do wykonywania zawodu zgodnie z ukończoną specjalnością. Absolwent studiów drugiego stopnia z fizyki technicznej powinien posiadać wiedzę z zakresu przedmiotów podstawowych i kierunkowych przewidzianych dla obu stopni
kształcenia oraz umiejętności twórczego jej wykorzystania. Absolwent powinien także posiadać umiejętności zdobywania nowych wiadomości i ich wykorzystywania używając zasobów światowej literatury, wykazywania inicjatywy twórczej, podejmowania działań zmierzających do rozwiązania nowych, postawionych przed nim problemów. Wyróżniający się absolwenci powinni być przygotowani do podejmowania wyzwań badawczych i kontynuowania edukacji na studiach trzeciego stopnia (doktoranckich). 13. Osoba zdająca egzamin inżynierski powinna: umieć zwięźle przedstawić przedmiot pracy i jej wyniki, znać dobrze problematykę pracy ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień wskazanych przez promotora wykazać się znajomością poniżej wymienionych przykładowych zagadnień: Proste układy mechaniczne. Kinematyka punktu materialnego i bryły sztywnej. Zasady dynamiki Newtona, prawa zachowania, ruch w polu sił centralnych. Grawitacja i zagadnienie dwóch ciał. Ruchy planet. Dynamika bryły sztywnej. Elementy opisu odkształceń i naprężeń w sprężystym ośrodku rozciągłym, prawo Hooke a, drgania i fale w ośrodkach sprężystych. Elementy akustyki. Podstawy szczególnej teorii względności. Złożone układy mechaniczne, termodynamika i elementy fizyki statystycznej. Zjawiska termodynamiczne. Pojęcia temperatury, energii wewnętrznej i entropii. Odwracalne i nieodwracalne procesy termodynamiczne. Pojęcie równowagi termodynamicznej. Zasady termodynamiki. Przemiany fazowe. Przewodnictwo cieplne. Elementy mechaniki statystycznej. Fluktuacje statystyczne. Zjawiska dyfuzji i osmozy. Elektrodynamika z optyką. Elektrostatyka. Pole magnetyczne magnesów i prądów stałych. Prądy zmienne. Zjawiska indukcji magnetycznej. Pole elektromagnetyczne. Równania Maxwella i prawa fizyczne w nich zawarte. Pole elektryczne i magnetyczne w materii. Drgania obwodów elektrycznych i fale elektromagnetyczne. Podstawy optyki falowej: interferencja i dyfrakcja. Optyczne własności kryształów. Optyka geometryczna jako graniczny przypadek optyki falowej. Podstawowe przyrządy optyczne. Fotometria, interferometria, spektrometria. Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii. Promieniotwórczość. Zjawiska fizyczne potwierdzające hipotezę kwantów. Podstawy mechaniki kwantowej, Spin elektronu. Zakaz Pauliego. Struktura atomów wieloelektronowych. Podstawowe wiadomości o jądrach atomowych i cząstkach elementarnych. Statystyki kwantowe. 14. Osoba zdająca egzamin magisterski: samodzielnie identyfikuje problemy postawione w zadanych pytaniach, potrafi wyczerpująco i przekonująco przedstawić odpowiedzi na pytania z obszaru tematycznego pracy dyplomowej, prowadzi wywód logicznie, posługuje się jasnym i precyzyjnym językiem, wykazuje się znajomością poniżej wymienionych przykładowych zagadnień :
Proste układy mechaniczne. Kinematyka punktu materialnego i bryły sztywnej. Zasady dynamiki Newtona, prawa zachowania, ruch w polu sił centralnych. Grawitacja i zagadnienie dwóch ciał. Ruchy planet. Dynamika bryły sztywnej. Elementy opisu odkształceń i naprężeń w sprężystym ośrodku rozciągłym, prawo Hooke a, drgania i fale w ośrodkach sprężystych. Elementy akustyki. Podstawy szczególnej teorii względności. Złożone układy mechaniczne, termodynamika i elementy fizyki statystycznej. Zjawiska termodynamiczne. Pojęcia temperatury, energii wewnętrznej i entropii. Odwracalne i nieodwracalne procesy termodynamiczne. Pojęcie równowagi termodynamicznej. Zasady termodynamiki. Przemiany fazowe. Przewodnictwo cieplne. Elementy mechaniki statystycznej. Fluktuacje statystyczne. Zjawiska dyfuzji i osmozy. Elektrodynamika z optyką. Elektrostatystyka. Pole magnetyczne magnesów i prądów stałych. Prądy zmienne. Zjawiska indukcji magnetycznej. Pole elektromagnetyczne. Równania Maxwella i prawa fizyczne w nich zawarte. Pole elektryczne i magnetyczne w materii. Drgania obwodów elektrycznych i fale elektromagnetyczne. Podstawy optyki falowej: interferencja i dyfrakcja. Optyczne własności kryształów. Optyka geometryczna jako graniczny przypadek optyki falowej. Podstawowe przyrządy optyczne. Fotometria, interferometria, spektrometria. Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii. Promienie Roentgena. Promieniotwórczość. Zjawiska fizyczne potwierdzające hipotezę kwantów. Podstawy mechaniki kwantowej, Spin elektronu. Zakaz Pauliego. Struktura atomów wieloelektronowych. Podstawowe wiadomości o jądrach atomowych i cząstkach elementarnych. Statystyki kwantowe. Podstawowe modele ciał stałych, gaz elektronowy, fonony. Mechanika klasyczna i relatywistyczna Czasoprzestrzeń_ Galileusza i czasoprzestrzeń_ Minkowskiego. Kinematyka i dynamika punktów materialnych i brył sztywnych. Więzy, zasada d Alemberta, równania Lagrange a. Zasady wariacyjne i prawa zachowania. Przestrzeń fazowa i równania Hamiltona. Niezmienniki przekształceń kanonicznych i całki ruchu. Stabilność trajektorii fazowych i elementy teorii chaosu. Elementy mechaniki sprężystych ośrodków rozciągłych. Elektrodynamika Równania Maxwella. Potencjały elektromagnetyczne (cechowanie). Wybrane zagadnienia elektro- i magnetostatystyki. Fale elektromagnetyczne. Kowariantne (czterowymiarowe) sformułowanie elektrodynamiki. Elementy klasycznej teorii promieniowania elektromagnetycznego. Efekty relatywistyczne. Fizyka kwantowa Pojęcia podstawowe i interpretacja statystyczna. Zasada superpozycji. Aksjomatyka mechaniki kwantowej. Relacje nieoznaczoności. Elementy teorii pomiarów. Ewolucja układów kwantowych układy izolowane, układy otwarte. Układy zupełne obserwabli i ich wspólnych funkcji własnych. Kwantowa teoria momentu pędu. Oscylator i atom wodoropodobny. Uogólnienia relatywistyczne. Równanie Diraca. Sprzężenie ładunkowe i antycząstki. Elementy metody zaburzeń_. Przejścia kwantowe, reguły wyboru. Oddziaływania układu kwantowego z polem elektromagnetycznym. Elementy teorii
rozproszeń. Przybliżenie Borna. Fermiony i bozony. Elementy teorii atomów wieloelektronowych i cząsteczek. Termodynamika i fizyka statystyczna Podstawowe pojęcia i zasady termodynamiki fenomenologicznej. Klasyczna mechanika statystyczna. Elementy kwantowej mechaniki statystycznej. Przykłady zastosowań klasycznej i kwantowej mechaniki statystycznej w termodynamice i fizyce fazy skondensowanej. Elementy termodynamiki nierównowagowej. 15.Egzamin dyplomowy (inżynierski, magisterski) składa się z następujących elementów: prezentacja pracy dyplomowej dokonana przez studenta: temat pracy, cele, hipotezy, zakres podmiotowy i przedmiotowy, wykorzystane źródła informacji i metody pomiaru, wyniki, wnioski, odpowiedzi na pytania promotora z zakresu tematyki pracy dyplomowej, odpowiedzi na pytania recenzenta z zakresu tematyki wybranej specjalności lub kierunku. 16. Zasady przygotowania prac dyplomowych (licencjackich i inżynierskich) Praca dyplomowa jest dowodem opanowania przez studenta wiedzy związanej z kierunkiem studiów i służyć powinna rozwiązywaniu określonych problemów, ze szczególnym uwzględnieniem wybranej specjalizacji. Powinna też świadczyć o umiejętności samodzielnego doboru literatury przedmiotu, przeprowadzenia badania i formułowania ocen oraz wniosków. Treść pracy powinna być zgodna z tematem, a praca powinna stanowić spójną całość. Praca powinna być opracowana poprawnie pod względem merytorycznym i formalnym. W pracy dyplomowej należy przytaczać te określenia i opisy wykorzystywanych pojęć, faktów, procesów i sformułowania tych stwierdzeń, które wykraczają poza programy obowiązkowych przedmiotów. Przytoczone i cytowane definicje, opisy i stwierdzenia powinny być opatrzone odsyłaczami. Praca dyplomowa powinna być napisana po polsku i spełniać podstawowe wymogi poprawności matematycznej, językowej i edytorskiej. 17. Zasady przygotowania prac magisterskich Praca magisterska jest próbą samodzielnego, twórczego rozwiązania (opracowania) zaproponowanego studentowi zagadnienia (tematu). Praca powinna zawierać samodzielne dokonania autora, wyraźnie wyszczególnione we wstępie. Przed egzaminem dyplomowym student na pierwszym egzemplarzu (oryginale) pracy podpisuje oświadczenie o samodzielnym jej wykonaniu Praca magisterska o charakterze teoretycznym powinna mieć prostą strukturę. Konieczne elementy takiej pracy, to: a) wstęp, zawierający plan całej pracy i wyraźnie określenie samodzielnego dokonania; nazwisko ewentualnego konsultanta, b) część główna, nie więcej niż trzy rozdziały; w rozdziale pierwszym należy przedstawić dotychczasowy stan wiedzy o zagadnieniu (temacie), c) zakończenie, d) wykaz pozycji wykorzystanej literatury (i tyko takich)
Samodzielnym dokonaniem w pracy magisterskiej o charakterze teoretycznym może być m.in.: - nowy wynik lub nowe ujęcie znanego wyniku, - uzupełnienie i rozwinięcie oryginalnych wyników, - rozwiązanie wybranych problemów spoza odpowiedniej dyscypliny przy użyciu wiedzy związanej z kierunkiem studiów, - zastawnie, usystematyzowanie lub nowe ujęcie faktów i procesów ze wskazaniem dziedziny, np. w perspektywie historycznej, z wykorzystaniem co najmniej dwóch źródeł, - przykłady ilustrujące definicje, stwierdzenia i procesy, - przystępne ujęcie trudnego fragmentu pewnej teorii. Objętość takiej pracy zasadniczo nie powinna być większa niż 40 stron. Praca magisterska o charakterze doświadczalnym powinna: a) zawierać: - wstęp, zawierający sprecyzowanie celu oraz zakresu; nazwisko ewentualnego konsultanta, - analizę (opis) dotychczasowego stanu wiedzy o problemie (temacie), - określenie celu badań i sformułowanie problemów badawczych, opis metodologii badań, - opis badania empirycznego, z wykorzystaniem informacji o podobnych faktach i sytuacjach, - zakończenie ocenę realizacji celu i zakresu pracy, b) obszar tematyczny zawierać się w szeroko rozumianych naukach ścisłych, objętych kierunkiem studiów, c) zawierać ewentualne wnioski o charakterze użytkowym przeprowadzonych analiz i badań, d) zawierać zestawienie pozycji wykorzystanej literatury (i tylko takich). Praca doświadczalna powinna mieć charakter umotywowanej próby (etiudy) badawczej Objętość takiej pracy (głównej części) zasadniczo nie powinna przekraczać 60 stron; nie ma ograniczeń wielkości dodatków i aneksów. 18. Zasady zapisów na seminaria dyplomowe na studiach I stopnia Jedną grupę seminarium dyplomowego może prowadzić nie więcej niż dwie osoby. 1. Na pierwszym seminarium prowadzący zajęcia w danej grupie przedstawiają krótką charakterystykę oferowanych prac dyplomowych. W przypadku pytań studentów konieczne są dodatkowe wyczerpujące wyjaśnienia. Liczba podanych tematów powinna przekraczać prawie dwukrotnie liczbę potencjalnych dyplomantów. 2. W końcowej części pierwszych zajęć, po przerwie, studenci informują prowadzących o wybranych tematach. Jeśli na jeden temat zgłasza się kilku chętnych to pierwszeństwo mają studenci wyższą średnią toku studiów. 3. W przypadku gdy grupę seminaryjna prowadzi dwie osoby liczba studentów przypadająca na każdego prowadzącego winna być mniej więcej jednakowa. Jeśli do jednego prowadzącego zgłasza się zbyt wielu studentów przyjmuje on nie więcej niż połowę grupy dając pierwszeństwo studentom o wyższej średniej. Na zajęcia każdego prowadzącego uczęszcza cała grupa. Obecność winna być kontrolowana
19. Zasady zapisów na proseminaria i seminaria magisterskie. 1. Jedną grupę proseminaryjną (seminaryjną) może prowadzić nie więcej niż dwie osoby. 2. Na początku semestru drugiego, na ogólnym zebraniu roku, profesorowie i doktorzy habilitowani zatrudnieni w Instytucie Fizyki przedstawiają tematykę prac magisterskich. Na podstawie tych informacji studenci zapisują się na proseminaria mając na uwadze liczbę grup proseminaryjnych na roku. Proseminaria prowadzą osoby, które otrzymały największą ilość zgłoszeń. 3. W przypadku gdy grupę seminaryjna prowadzi dwie osoby liczba studentów przypadająca na każdego prowadzącego winna być mniej więcej jednakowa. Jeśli do jednego prowadzącego zgłasza się zbyt wielu studentów przyjmuje on nie więcej niż połowę grupy dając pierwszeństwo studentom o wyższej średniej. Na zajęcia każdego prowadzącego uczęszcza cała grupa. Obecność winna być kontrolowana. 4. Seminarium magisterskie rozpoczyna się w semestrze drugim.. Jednak student na początku trzeciego semestru może jeszcze zmienić promotora. Powinien o tym powiadomić poprzedniego promotora i dyrekcję Instytutu.