Warszawa, 5 grudnia 2016 r. Szanowny Pan Minister Wiesław Janczyk Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Szanowny Pan Minister Paweł Gruza Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa sekretariat.sp@mf.gov.pl Szanowni Panowie Ministrowie, w ramach procesu uzgodnień społecznych poniżej przekazujemy opinię Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych przygotowaną we współpracy z Business Centre Club wobec projektów z dnia 14 listopada 2016 r. rozporządzeń Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych i analogicznego rozporządzenia dla osób fizycznych. Dziękujemy za zaproszenie do składania uwag. W przypadku, gdy będą Państwo potrzebowali dodatkowego uzasadnienia dotyczącego opinii Stowarzyszenia lub wyjaśnienia przyczyn zajętego stanowiska, uprzejmie prosimy o kontakt z zarządem Stowarzyszenia pod adresem mailowym kontakt@cct.org.pl. Z wyrazami szacunku Sylwia Rzymkowska Zbigniew Sznitowski Sebastian Wawrzak Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Wiceprezes Zarządu
Niniejsza opinia odnosi się zarówno do projektu z dnia 14 listopada 2016 r. rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, jak i analogicznego rozporządzenia odnoszącego się do osób fizycznych. Zaprezentowane w niniejszym piśmie uwagi powstały na bazie analizy załącznika do pierwszego z ww. rozporządzeń, tj. formularza CIT-TP (zwanego dalej Formularzem), z uwzględnieniem dołączonego do ww. projektu rozporządzenia Objaśnienia do formularza CIT-TP (zwane dalej Objaśnieniami). Z naszej analizy wynika, że wszystkie uwagi, będą również odnosić się w tym samym zakresie do propozycji formularza PIT-TP. Uwagi ogólne Ocena skutków regulacji wskazuje, że uproszczone sprawozdanie będzie składało ok. 10.000 podmiotów w ramach osób prawnych oraz potencjalnie ok. 2000 podatników w ramach osób fizycznych. W opinii CCT jest to zbyt duża grupa podatników, co wskazuje, że limit 10.000.000 euro wskazany w art. 27 ust. 5 ustawy o CIT (i analogicznie ustawy o PIT) jest zbyt niski. Wnioskujemy zatem o wprowadzenie zmiany w art. 27 ust. 5 ustawy o CIT i podniesienie limitu do 20.000.000 euro. W celu prawidłowego wypełnienia Formularza CIT TP (jak również wypełnienia innych obowiązków dokumentacyjnych) niezbędne jest jednoznaczne stanowisko Ministerstwa Rozwoju i Finansów w zakresie powiązań poprzez Skarb Państwa. Negatywne orzecznictwo w tym zakresie zwiększa niepewność podatników. Jednocześnie należy zauważyć, iż konieczność uwzględniania powiązań przez Skarb Państwa wpływa niemożność rzetelnego wypełnienia formularza CIT TP. Należy przy tym wskazać, że zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 27 ust. 8 ustawy o CIT określając wzór uproszczonego sprawozdania minister ds. finansów publicznych musi kierować się potrzebą ułatwienia podatnikom poprawnego sporządzenia tego formularza. W opinii Stowarzyszenia, konieczne są wytyczne techniczne dot. powiązań poprzez Skarb Państwa lub interpretacja ogólna w tym zakresie. Zgodnie z delegacją ustawową, Formularz powinien dotyczyć także sytuacji w których zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Formularz nie zawiera jednak pól odnoszących się do takiej sytuacji. Konieczne jest zatem wyjaśnienie w jaki sposób należy wypełniać Formularz w sytuacji, gdy zapłata należności dokonywana jest na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Widzimy tu również pewną niekonsekwencję, ponieważ w przypadku rajów podatkowych raportowanie powinno obejmować jedynie transakcje kosztowe (zapłatę należności). Zgłaszamy ponownie wątpliwość dotyczącą możliwości ustalenia, czy płatność jest dokonywana pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. W praktyce, podatnik ma możliwość jedynie weryfikacji bezpośredniego odbiorcy płatności, nie istnieje jednak możliwość weryfikacji, czy pośrednio płatność jest dokonywana na rzecz 2
podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Proponujemy usunięcie odniesienia do dokonywania zapłaty pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową nie tylko w delegacji art. 27 ust. 8 ustawy o CIT, ale w całej regulacji ustawowej w zakresie odniesienia do rajów podatkowych. Uwagi do sekcji B Identyfikacja powiązań Nie widzimy uzasadnienia do identyfikacji powiązań >50 % (pozycja 10 i 11) brak korelacji z definicją podmiotów powiązanych w ramach ustawy o CIT, stąd wnioskujemy o usunięcie tych pozycji Uwagi do sekcji C Informacja o podmiotach powiązanych Projekt sprawozdania CIT-TP zawiera następujące sformułowanie Liczba podmiotów powiązanych, z którymi podatnik dokonywał transakcji, mających siedzibę w: Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami raportowaniu podlegają transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika. Do takiej nomenklatury odwołuje się ustawodawca również, między innymi, w części F projektu sprawozdania CIT-TP. Niewskazanie w części C sformowania inne zdarzenia może sugerować, że podatnik zobowiązany jest wyłącznie do podania liczby podmiotów powiązanych, z którymi zawiera transakcje, z pominięciem podmiotów powiązanych, z którymi realizuje inne zdarzenia, które mają wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika. Może prowadzić do błędnego wypełnienia formularza w tej pozycji przez podatnika. Sugerujemy zatem uzupełnienie niniejszego zdania o sformułowanie i innych zdarzeń, tak aby podatnik miał jasność co do konieczności kompleksowego przedstawienia liczby podmiotów powiązanych z którymi realizował transakcje i inne zdarzenia mające wpływ na wysokość straty / dochodu. Uwagi do sekcji D Główny przedmiot działalności i profil funkcjonalny podatnika W części D, celem ujednolicenia nazewnictwa obszarów, w ramach których podatnik ma określić swój profil funkcjonalny, rekomendujemy zastąpienie sformułowań Producent, Dystrybutor na rzecz Produkcja oraz Dystrybucja. W efekcie tej zmiany powstałyby obszary takie jak: Produkcja, Dystrybucja, Badania i rozwój, Finanse, Usługi. Ponadto problematyczne jest określenie profilu funkcjonalnego w przypadku, gdy wypełnione kody działalności w poz. 17 i 18 pozostają poza wymienionymi obszarami (np. górnictwo i wydobywanie), dla których podatnik określa swój profil funkcjonalny. Sugerujemy wskazanie w Objaśnieniach braku obowiązku określania profilu funkcjonalnego, gdy zakres działalności podatnika wykracza poza obszary wyszczególnione w Formularzu lub dodanie na Formularzu kolumny Inne, zgodne z poz. 17 i 18. Koniecznym jest wskazanie w objaśnieniach do Formularza, jak należy rozumieć poszczególne kategorie wskazane w Formularzu w ramach profilu funkcjonalnego. Obecnie zawarte wyjaśnienie 3
jest w naszej ocenie niewystarczające, zaś kategorie te mają zasadnicze znaczenie dla możliwości wypełnienia podsekcji F Formularza. Zwracamy uwagę na nieprawidłowe sformatowanie tabeli, które może prowadzić do błędów w wypełnianiu formularza. Nieprawidłowość polega na przesunięciu kolumny z kwadratami do zaznaczenia profilu funkcjonalnego podatnika z pozycji Dystrybutor do kolumny z pozycją Badania i rozwój i kolejnego przesunięcia do pozycji Finanse. W efekcie, w kolumnie Finanse mamy możliwość zaznaczenia kwadratu z profilem funkcjonalnym podatnika zarówno z pozycji Badania i rozwój jak i Finanse. Zwracamy uwagę, że sekcja D wykracza poza delegację ustawową, która obejmuje rodzaj i przedmiot transakcji lub innych zdarzeń. Główny sektor działalności i profil funkcjonalny nie muszą być tożsame z rodzajem i przedmiotem transakcji lub innych zdarzeń. Uwagi do sekcji E Pozycja 35, pomimo udzielonych wskazówek w Objaśnieniach, pozostawia nadal wątpliwości interpretacyjne. Niejasności wynikają z użycia niedefiniowalnego pojęcia istotne oraz wyszczególnienia przykładów zmian bez wskazania, że zmiany te są wynikiem działań pomiędzy podmiotami powiązanymi. Dodatkowo wymienione w pozycji 35 przykłady zmian mogą się pojawiać w wyniku działań Spółki nie mających związku z restrukturyzacją. Na przykład zmiany w posiadanych aktywach mogą wynikać z ich zakupu od podmiotu niepowiązanego. Natomiast zmiany w ponoszonych ryzykach mogą być następstwem zmieniającej się sytuacji mikro i makro ekonomicznej. Z kolei zmiany funkcji mogą wiązać się z rozszerzeniem działalności, będącej następstwem np. zakończenia inwestycji. Ponadto, informacja o dokonanych zmianach w pełnionych funkcjach, ponoszonych ryzykach i posiadanych aktywach, których przykłady zostały wskazane w Objaśnieniach, może zostać przez organy podatkowe pozyskana na podstawie wypełnionej sekcji D, poprzez analizę zmian w kolejnych latach sprawozdawczych. W związku z powyższym, sugerujemy usunięcie pozycji 35 z Formularza. Ewentualnie prosimy o jednoznaczne wskazanie, iż powyższe kwestie dotyczą jedynie skutków będących efektem aktywności pomiędzy podmiotami powiązanymi. Poz. 38 i poz. 39 Czy podatnik wypłacił rekompensatę pieniężną/w jakiejkolwiek innej formie niż pieniężna za otrzymane od podmiotu powiązanego w trakcie roku podatkowego funkcje, aktywa, ryzyka, prawa? Ustawodawca posłużył się czasownikiem otrzymać w odniesieniu do funkcji, aktywów, ryzyka i praw. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego słowo otrzymać oznacza: 1. dostać coś w darze; 2. Dostać coś co się należy, na co się zasługuje lub do czego się dąży; 3. Stać się odbiorcą jakiegoś polecenia; 4. Uzyskać coś z czegoś. Po pierwsze nasuwa się pytanie w jaki sposób podatnik może otrzymać ryzyko czy funkcje? Ryzyko / funkcje są co do zasady przenoszone / alokowane w procesie restrukturyzacji, ale nie otrzymywane. 4
Pod drugie, biorąc pod uwagę objaśnienie słowa przedstawione w słowniku języka polskiego - otrzymać oznacza dostać coś w darze. Użycie tego słowna może zatem sugerować, że przeniesienie funkcji, ryzyka, aktywów, praw odbywa się de facto bez rekompensaty, a zdanie ma charakter pytania retorycznego. Sugerujemy zatem zastąpić słowo otrzymać słowem przejąć, które zgodnie ze słownikiem oznacza wziąć to, co wcześniej należało do kogoś innego. Uwagi do sekcji F W ramach uwag ogólnych do sekcji F wnosimy by terminy zawarte w formularzu zostały skonfrontowane z kategoriami sprawozdawczymi zarówno pod kątem wymogów polskiej ustawy o rachunkowości jak również w zakresie również obowiązujących w Polsce MSR/MSSF. Rozumiemy, że dane prezentowane w formularzu CIT TP będą danymi finansowymi ze sprawozdania finansowego (w uproszczeniu na moment jego sporządzenia tj. 31 marca). W naszej ocenie informacja taka powinna znaleźć się w objaśnieniach do Formularza. W objaśnieniach powinna być zawarta także informacja, czy jeśli dane te ulegną zmianie (w okresie do zatwierdzenia sprawozdania finansowego zazwyczaj do 30 czerwca) to czy wymagana będzie korekta sprawozdania. Jednocześnie, ponieważ Formularz jest załącznikiem do zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, w ramach wyjaśnień do Formularza konieczne jest wyjaśnienie intencji stosowania danych ze sprawozdania finansowego lub konieczności uzgodnienia do wyniku podatkowego, mając na uwadze konieczność zagwarantowania podatnikom poprawnego sporządzenia sprawozdania. Proponujemy, aby MF wskazał w poszczególnych sekcjach, jakich danych potrzebuje tj. księgowych, podatkowych, wynikających z umowy, itp. Co do zasady uważamy, że powinny być wykorzystywane dane księgowe. Zaproponowana konstrukcja sprawozdania w sekcji F sprawia, że podatnicy będą musieli dokonać analizy i podziału wartości transakcji według ich rodzajów oraz siedziby kontrahentów oraz dodatkowo proporcji w jakiej dana transakcja/zdarzenie z podmiotem powiązanym pozostaje w stosunku do wszystkich transakcji/zdarzeń w tej kategorii. Rzetelne wypełnienie tego sprawozdania będzie wymagało szczegółowej analityki do każdej pozycji wymienionych transakcji/zdarzeń w odniesieniu do poszczególnych grup podmiotów powiązanych, a w praktyce do każdego z podmiotów powiązanych w ramach danej grupy, a także podmiotów niepowiązanych. Z tego względu uważamy, że Formularz nie stanowi sprawozdania uproszczonego. Zgodnie zaś z dyspozycją ustawową, Minister Finansów określa wzór uproszczonego sprawozdania. W sekcji F zasadne jest dodanie kolumny Nie dotyczy lub 0 lub wskazanie na formularzu, czy też w Objaśnieniach, iż w przypadku braku danej transakcji lub umów CCA należy pozostawić wiersz niewypełniony. W celu uproszczenia Formularza (dla osiągnięcia zgodności z delegacją ustawową) sugerujemy zrezygnować z kolumny Proporcja transakcji z podmiotami powiązanymi lub zastąpienie jej 5
pytaniem Czy podatnik zawierał transakcje/ inne zdarzenia z podmiotami niepowiązanymi, dając możliwość odpowiedzi TAK lub NIE. Rozumiemy intencję wprowadzenia przedmiotowych pól do Formularza, jednak wypełnienie tej kolumny uznajemy za wysoce problematyczne, z uwagi na konieczność identyfikacji profilu funkcjonalnego wszystkich podmiotów niepowiązanych, z którymi podatnik dokonuje transakcji. Na przykład z punktu widzenia spółki działającej w branży elektronicznej, nabywającej usługi produkcji kontraktowej od podmiotu powiązanego, konieczna będzie analiza, które z dokonanych wszystkich zakupów od podmiotów niepowiązanych spełniają kryteria uznania ich za zakup usługi produkcji kontraktowej. W praktyce wypełnienie przedmiotowej kolumny przysporzy wiele wątpliwości interpretacyjnych. W przypadku gdyby powyższa propozycja nie uzyskała akceptacji poddajemy pod rozwagę zastąpienie kolumny Proporcja transakcji z podmiotami powiązanymi kolumną Proporcja transakcji do przychodów netto ze sprzedaży. Ponadto prosimy o doprecyzowanie w treści Formularza lub w Objaśnieniach wg. jakiej nomenklatury wypełniać kolumnę Kody państw siedziby stron transakcji, w szczególności czy stosować kody numeryczne czy literowe. W przypadku dużych grup kapitałowych, mających podmioty powiązane/zakłady w wieku krajach na świecie, w których to grupach występuje wiele transakcji międzynarodowych pomiędzy podmiotami powiązanymi, może okazać się, iż miejsce przeznaczone na wypełnienie kodów poszczególnych państw siedziby jest niewystarczające. Użycie w podsekcji F.1 pojęcia towary powoduje wątpliwości interpretacyjne z uwagi na różne interpretowanie tej kategorii w obszarze księgowym i podatkowym. Na przykład sprzedaż stanów magazynowych, pochodzących z produkcji własnej, na gruncie przepisów o rachunkowości nie mieści się w kategorii towarów, zaś zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług stanowi towary. Podobne wątpliwości mogą dotyczyć sprzedaży / zakupu innych składników majątku, nie uwzględnionych w podsekcji F.3 Formularza. Sugerujemy doprecyzowanie w Objaśnieniach pojęcia towary. Uważamy, że problemy praktyczne może wywołać stosowanie wyrażeń otrzymywane/otrzymane/przychody, wypłacane/wypłacone/koszty ponieważ wskazują te wyrażenia na podejście kasowe biorąc pod uwagę znaczenie słownikowe, zaś w praktyce zarówno dla potrzeb rachunkowych jak i podatkowych stosowane jest co do zasady podejście memoriałowe. Wydaje się, że poszczególne kategorie transakcji/innych zdarzeń zawarte w sekcji F.1 wymagają ponownej weryfikacji. Przykładowo, wynagrodzenie za usługi dystrybutora o ograniczonych ryzykach (poz. 52-57) z naszego doświadczenia wynika, że dystrybutor o ograniczonych ryzykach nie uzyskuje wynagrodzenia z tytułu usług. Jego wynagrodzenie stanowi marża handlowa uzyskiwana na dystrybucji, która dla potrzeb sprawozdania finansowego wykazywana jest w działalności handlowej. Z tego względu dystrybutorzy o ograniczonych ryzykach mogą mieć problem z wypełnieniem tej pozycji ponieważ nie uzyskują wynagrodzenia z tytułu usług, ich wynagrodzeniem za pełnione funkcje, angażowane aktywa i ponoszone ryzyka jest marża handlowa. W podobny sposób należy przeanalizować pozostałe kategorie transakcji/zdarzeń zawartych w sekcji F. 6
W podsekcji F.2 rekomendujemy zastąpienie sformułowań Przychody z tytułu należności (otrzymywane) na Otrzymane odsetki z tytułu należności, zaś Koszty z tytułu zobowiązań (wypłacane) na Wypłacone odsetki od zobowiązań. Ponadto zasadne jest wyłącznie z Formularza konieczności wskazywania pozostałych przychodów i kosztów finansowych (dotyczy pozycji 136 147), z uwagi na konieczność identyfikacji na potrzeby wypełniania Formularza wszystkich transakcji finansowych z podmiotami powiązanymi, a w przypadku zachowania kolumny Proporcja transakcji z podmiotami powiązanymi także transakcji finansowych z podmiotami niepowiązanymi. Może to powodować konieczność prowadzenia odrębnej ewidencji transakcji / innych zdarzeń na potrzeby raportowania w celu rzetelnego wypełnienia Formularza. Ponadto jako przykład pozostałych przychodów i kosztów finansowych wskazano różnice kursowe, podczas gdy różnice kursowe są ujmowane w księgach rachunkowych bez podziału na źródło ich powstawania, tj. nie ma możliwości prostego przypisania różnic kursowych do transakcji z podmiotami powiązanymi i niepowiązanymi. Uważamy, że problemy praktyczne może wywołać brak doprecyzowania czy wartości powinny być wskazywane w kwocie netto czy brutto dla przykładu w poz. 112 przychody lub poz. 118 koszty co do zasady w sprawozdaniu finansowym są w kwocie netto, ale już w poz. 52 otrzymane wynagrodzenie czy w poz. 70 wypłacone wynagrodzenie brutto (łącznie z VAT) Formularz jest w naszej ocenie w tym zakresie jest niespójny. Pozostałe przychody/koszty finansowe w sprawozdaniu finansowym prezentowane są pozostałe przychody/koszty operacyjne, w przypadku przychodów/kosztów finansowych brak jest określenia pozostałe formularz CIT TP posługuje się zatem terminem niedookreślonym. Jednocześnie, różnice kursowe są ujmowane w księgach bez podziału na źródło ich powstawania (z ksiąg nie da się wprost przypisać różnic kursowych do transakcji z podmiotami powiązanymi). W podsekcji F.3 rekomendujemy zastąpienie sformułowań: nabycie na zakup, Otrzymywane należności licencyjne lub franczyza na Otrzymane Wypłacane należności licencyjne lub franczyza na Wypłacone zobowiązania Sprzedaż finansowych aktywów trwałych na Sprzedaż finansowych aktywów trwałych innych niż udziały i akcje, Nabycie finansowych aktywów trwałych na Zakup finansowych aktywów trwałych innych niż udziały i akcje. Nabycie rzeczowych aktywów trwałych w sprawozdaniu finansowym w tej pozycji są też zaliczki na środki trwałe i środki trwałe w budowie należy zatem doprecyzować co ze środkami trwałymi w budowie, które budowane są siłami podmiotów powiązanych i niepowiązanych, kiedy powinny one zostać ujęte w sprawozdaniu - dopiero po oddaniu do użytkowania czy w trakcie budowy Nabycie rzeczowych aktywów trwałych - pojawia się wątpliwość czy w tej pozycji winniśmy uwzględniać także rzeczowe aktywa trwałe nieodpłatnie otrzymane czy jedynie zakupione 7
Sprzedaż udziałów/akcji lub objęcie udziałów /akcji w podmiotach powiązanych (poniżej 1 roku) konieczność doprecyzowania czy chodzi o krótkoterminowe aktywa finansowe przeznaczone do sprzedaży w ciągu roku Sprzedaż/nabycie finansowych aktywów trwałych konieczność doprecyzowania czy chodzi o długoterminowe aktywa finansowe W zakresie podsekcji F.4 koniecznym jest wskazanie w objaśnieniach do Formularza, jak należy rozumieć umowy CCA, np. czy tu mieszczą się także np. wspólne działania marketingowe i tzw. refaktury. Dla uproszczenia Formularza należy zrezygnować z konieczności wypełniania podsekcji F.5 (dotyczy pozycji 216 227) ze względu na konieczność identyfikacji na potrzeby wypełniania Formularza wszystkich transakcji / zdarzeń z podmiotami powiązanymi, a w przypadku zachowania kolumny Proporcja transakcji z podmiotami powiązanymi także transakcji / innych zdarzeń z podmiotami niepowiązanymi. Może to powodować konieczność prowadzenia odrębnej ewidencji transakcji / innych zdarzeń na potrzeby raportowania w celu rzetelnego wypełnienia Formularza. F.5 INNE poprawka stylistyczna Jest Wypłacone wynagrodzenie z tytułu Inne transakcji/zdarzeń niż wymienione w części F.1-F.4 Powinno być: Wypłacone wynagrodzenie z tytułu innych transakcji/zdarzeń niż wymienione w części F.1-F.4 *** Warszawa, 5 grudnia 2016 r. 8