Raport z przebiegu projektu Dialog Społeczny Polskiego LNG

Raport z przebiegu projektu Dialog Społeczny Polskiego LNG Grudzień 2013 roku

Raport z przebiegu projektu Dialog Społeczny Polskiego LNG Spis treści Strona 3 Strona 6 Strona 9 Strona 12 Strona 13 DIALOG SPOŁECZNY POLSKIEGO LNG ISTOTA I CELE ETAP I ETAP PRZYGOTOWANIA Identyfikacja interesariuszy Identyfikacja obszarów zaangażowania ETAP II ETAP SŁUCHANIA Pierwsza sesja dialogowa ETAP III i IV - IDENTYFIKACJA I KLASYFIKACJA OCZEKIWAŃ INTERESARIUSZY ORAZ OPRACOWANIE ODPOWIEDZI SPÓŁKI ETAP V ETAP ODPOWIADANIA Druga sesja dialogowa Odpowiedzi Spółki na zgłoszone oczekiwania interesariuszy: Obszar Ochrona Środowiska Obszar Bezpieczeństwo i Edukacja Obszar Polityka Lokalna Strona 56 OPINIA NIEZALEŻNEGO AUDYTORA ZAŁĄCZNIKI: 1. Zasady sesji dialogowej 2. Wykaz zagregowanych zobowiązań Polskiego LNG 2

DIALOG SPOŁECZNY POLSKIEGO LNG ISTOTA I CELE Budowa w Świnoujściu terminalu do odbioru i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego (LNG) jest jedną z największych prowadzonych obecnie w Polsce inwestycji infrastrukturalnych. Jej rozmiar, charakter i złożoność powodują, że wpływa ona na życie mieszkańców Świnoujścia, a w szczególności dzielnicy Warszów, w której jest zlokalizowana. W naturalny sposób rodzi to rozmaite oczekiwania społeczności lokalnej wobec inwestora. Odpowiedzialna za inwestycję spółka Polskie LNG jest tego w pełni świadoma. Dlatego podjęła decyzję, by współpracę z wszystkimi zainteresowanymi stronami prowadzić w sposób odpowiedzialny, rzetelny i usystematyzowany. Tym samym zdecydowała się na przyjęcie modelu współpracy, w którym inwestor najpierw poznaje oczekiwania interesariuszy, na wszystkie odpowiada i dopiero na tej podstawie podejmuje (w ścisłej współpracy z poszczególnymi podmiotami biorącymi udział w procesie) decyzje w zakresie ewentualnego zaangażowania i wsparcia. Taki model współpracy nazywamy jest Dialogiem Społecznym. Dialog Społeczny Polskiego LNG S.A. to nowatorskie i strategiczne narzędzie pozwalające w transparentny i efektywny sposób realizować zadania w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR Corporate Social Responsibility) i zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie tego narzędzia pozwala Spółce na budowę trwałych relacji z otoczeniem zewnętrznym, w szczególności ze społecznością lokalną, a także na zidentyfikowanie i wdrożenie odpowiednich programów angażowania kluczowych interesariuszy. Realizacja projektu została podzielona na pięć etapów: Etap 1 zakończony w 2012 roku, obejmował wykonany przez wyspecjalizowaną firmę doradczą audyt prowadzonej przez Spółkę komunikacji. Na tym etapie odbyła się również identyfikacja interesariuszy Spółki oraz określenie stopnia ich zaangażowania w relacje ze Spółką (tzw. mapowanie interesariuszy). Etap 2 to zaangażowanie kluczowych interesariuszy w dialog społeczny, co wyraziło się zwłaszcza w formie przeprowadzonej w marcu 2013 r. pierwszej sesji dialogowej. Interesariusze mogli podczas niej zgłosić wszelkie oczekiwania wobec Spółki. Etap 3 polegał na przeanalizowaniu zgłoszonych przez interesariuszy oczekiwań wobec Spółki. Etap 4 to przygotowanie odpowiedzi na zgłoszone oczekiwania oraz opracowanie planu przyszłych działań. 3

Etap 5 komunikacja odpowiedzi Spółki podczas drugiej sesji dialogowej oraz prezentacja planu działań przyszłych w tym zwłaszcza utworzenia Funduszu Inicjatyw Lokalnych Polskie LNG zarządzanego przez wyłonioną przez interesariuszy Radę; podsumowanie i ocena przebiegu projektu. Cel: Dialog społeczny umożliwi PLNG działanie w sposób przejrzysty, podejmowanie decyzji lepiej dostosowanych do zmieniających się oczekiwań społecznych, a społeczności lokalnej pozwoli na lepsze zrozumienie intencji Spółki oraz procesu budowy terminalu LNG. Realizacja projektu przyniesie obopólne korzyści zarówno dla Spółki, jak jej otoczenia społecznego. Korzyści dla Spółki: pełna identyfikacja kluczowych dla projektu interesariuszy oraz nawiązanie z nimi otwartej, proaktywnej komunikacji na zasadach partnerskich; zbudowanie konsensusu wokół działań Spółki, wprowadzenie współodpowiedzialności społeczności lokalnej za wypracowane w drodze sesji dialogowych wspólnych rozwiązań; zbudowanie pozycji PLNG S.A. jako ważnego dla Świnoujścia partnera i uczestnika życia lokalnego; możliwość doskonalenia strategii rozwoju firmy, z uwzględnieniem wartości etycznych; podejmowanie realnych zobowiązań w odpowiedzi na wspólne oczekiwania lokalnej społeczności; stosowanie przejrzystych praktyk biznesowych opartych na szacunku dla pracowników i lokalnej społeczności. Korzyści dla partnerów społecznych: ciągła, ujęta w konkretne ramy interakcja z ważnym przedsiębiorstwem działającym w lokalnej społeczności; realny wpływ na sposób działania Polskiego LNG; równy dostęp do informacji, w tym zobowiązań podejmowanych przez Polskie LNG; możliwość monitorowania stopnia realizacji zobowiązań podjętych przez Polskie LNG. 4

Dialog Społeczny to zasadnicza zmiana filozofii komunikacji Spółki z interesariuszami, w której decyzje o działaniach podejmowane są po uwzględnieniu oczekiwań partnerów społecznych wobec firmy. Proces Dialogu Społecznego Polskiego LNG został zrealizowany w oparciu o międzynarodowy Standard AA1000 Zaangażowanie interesariuszy (ang. Accountability Stakeholder Engagement Standard), który w formie konkretnych wytycznych wskazuje, w jaki sposób angażować kluczowych partnerów w rozwój inwestycji. Zarówno Standard AA1000, jak i prowadzone według niego projekty dialogu społecznego są rozwiązaniami powszechnie stosowanymi na całym świecie jako elementy strategicznego zarządzania projektami infrastrukturalnymi zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). 5

ETAP I ETAP PRZYGOTOWANIA Identyfikacja interesariuszy Interesariusze (ang. stakeholders) to podmioty, które mogą wpływać na przedsiębiorstwo oraz pozostają pod wpływem jego działalności. Inaczej rzecz ujmując, są to osoby i instytucje, których aktywność może mieć wpływ na powodzenie firm, organizacji i przedsięwzięć. Należą do nich właściciele, pracownicy, klienci, dostawcy, kooperanci, społeczności lokalne, urzędy, itd. Chcąc zaangażować interesariuszy w dialog społeczny, należy ich przede wszystkim zidentyfikować. Później - poznać ich sposób myślenia na temat firmy i wiązanych z nią oczekiwań. W przypadku budowy terminalu LNG w Świnoujściu określenie podmiotów zainteresowanych inwestycją odbyło się poprzez analizę dotychczasowej polityki komunikacyjnej firmy PLNG, jej dokumentów wewnętrznych, dokumentów zewnętrznych oraz w drodze wywiadów przeprowadzonych przez niezależną firmę doradczą z 22 pracownikami PLNG odpowiedzialnymi za kluczowe dla projektu obszary merytoryczne. Zidentyfikowani w drodze wywiadów interesariusze zewnętrzni (w liczbie 100) zostali podzieleni na następujące grupy: 1. Właściciel (przedstawiciele Skarbu Państwa), 2. Klienci (obecni i potencjalni), 3. Dostawcy (dostawcy materiałów, usług, firmy doradcze, kancelarie prawne, banki, instytucje ubezpieczeniowe), 4. Partnerzy biznesowi (osoby odpowiedzialne za projekty składowe, Główny Realizator Inwestycji), 5. Pracownicy (członkowie rady nadzorczej spółki, zarząd, menedżerowie, obecni i potencjalni pracownicy różnych szczebli), 6. Władze i regulatorzy rynku (np. ministerstwa, przedstawiciele administracji, instytucje publiczne), 7. Media (rozumiane jako środki masowego komunikowania prasa, TV, radio, media internetowe), 8. NGO i grupy nacisku (organizacje pozarządowe, proekologiczne, społeczne, stowarzyszenia, środowiska kulturalne), 9. Społeczności lokalne (sąsiedzi inwestycji, władze lokalne, instytucje oświaty, lokalne instytucje, lokalni liderzy opinii), 10. Środowiska naukowe i akademickie (szkoły wyższe, studenci, naukowcy), 11. Partnerzy ponadnarodowi (instytucje finansujące inwestycję, strona niemiecka). 6

Kolejnym krokiem w procesie identyfikacji interesariuszy była analiza listy wyodrębnionych podmiotów z uwzględnieniem dwóch kryteriów: Zainteresowania, przez które rozumie się stopień, w jakim Spółka jest ważna dla interesariusza albo dany interesariusz jest faktycznie zainteresowany działaniami Spółki i realizowanymi przez nią projektami, Wpływu, czyli siły z jaką interesariusz ma możliwość efektywnie oddziaływać na Spółkę. Powstała w ten sposób swoista mapa, która podzieliła interesariuszy na grupy wymagające różnego podejścia ze strony Spółki do angażowania ich w dialog społeczny. Wśród kluczowych grup wymagających bezpośredniego angażowania znaleźli się: właściciel, obecni klienci, firmy doradcze, Sponsorzy Projektów Składowych, Główny Realizator Inwestycji, rada nadzorcza, zarząd, kadra menedżerska, obecni pracownicy, ministerstwa, media, organizacje z sektora pozarządowego (NGO), władze lokalne, lokalni liderzy opinii. Z kolei kluczowe grupy interesariuszy wymagające włączania i współpracy to: uczelnie, instytucje finansujące, potencjalni klienci, kancelarie prawne, banki, instytucje ubezpieczeniowe, instytucje publiczne, sąsiedzi inwestycji, instytucje lokalne. Grupy wymagające informowania to: studenci, dostawcy materiałów i usług, potencjalni pracownicy, ogólnopolskie organizacje proekologiczne, zaś grupy wymagające monitorowania i angażowania pośredniego to: środowiska naukowe, strona niemiecka, lokalne organizacje proekologiczne. Poniżej została przedstawiona matryca służąca do mapowania grup interesariuszy ze względu na kryterium wpływu i zaangażowania: 7

Identyfikacja obszarów zaangażowania W ramach przygotowań do sesji dialogowych, a więc do bezpośredniego kontaktu z interesariuszami konieczne stało się przeanalizowanie potencjalnych zagadnień, jakie mogłyby być przedmiotem dyskusji a jednocześnie polem budowania właściwych relacji z zainteresowanymi podmiotami. Na podstawie rekomendacji pracowników PLNG, z uwzględnieniem zapisanej w Standardzie AA 1000APS zasady istotności, zostały zdefiniowane trzy obszary angażowania interesariuszy: Ochrona środowiska. Z uwagi na to, że według Raportu o oddziaływaniu na środowisko opracowanego przez Biuro Konserwacji Przyrody w Szczecinie realizacja oraz eksploatacja inwestycji w postaci terminalu LNG nie będzie miała negatywnego wpływu na otoczenie środowiskowe, jej proekologiczny charakter może być wykorzystany jako obszar integrujący różne grupy interesariuszy. Bezpieczeństwo i edukacja. Bezpieczeństwo jest tu rozumiane szeroko, jako: BHP w Spółce, która ze względu na najwyższe standardy w tym względzie może być źródłem tzw. dobrych praktyk. Bezpieczeństwo terminalu. Zastosowane technologie a także doświadczenia inwestorów wyniesione z innych tego typu realizacji na świecie wskazują na to, że zlokalizowanie inwestycji w pobliżu osiedli mieszkaniowych jest bezpieczne i nie stanowi zagrożenia dla okolicznych mieszkańców. Wpływ na bezpieczeństwo w mieście. Spółka poprzez bliską współpracę z Państwową Strażą Pożarną, Szpitalem Miejskim im. Jana Garduły w Świnoujściu oraz Komendą Miejską Policji, wyrażającą się m.in. w udzielaniu wsparcia finansowego na zakup nowoczesnego wyposażenia, wzmacnia stan bezpieczeństwa publicznego. Budowa terminalu LNG ma charakter innowacyjny. Innowacyjna jest technologia, jaka znajdzie w nim zastosowanie. Propagowanie wiedzy na ten temat może być czynnikiem spajającym działalność Spółki i rozmaitych instytucji edukacyjnych. Polityka lokalna. Inwestycja na trwałe wpisuje się w krajobraz Świnoujścia, dlatego Polskie LNG chce zbudować dobre relacje z lokalną społecznością, aby na stałe stać się uczestnikiem rozwoju miasta oraz partnerem merytorycznym istotnych dla społeczności lokalnej wydarzeń. 8

ETAP II ETAP SŁUCHANIA Pierwsza sesja dialogowa w ramach Etapu Słuchania odbyła się 13 marca 2013 r. w Miejskim Domu Kultury w Świnoujściu, Filia nr 2 Warszów, przy ul. Sosnowej 18, o godz. 13.00. Głównym celem spotkania było zidentyfikowanie oczekiwań interesariuszy wobec firmy Polskie LNG. Spośród 100 zidentyfikowanych interesariuszy Spółki w pierwszej sesji dialogowej uczestniczyło 62 reprezentantów interesariuszy zewnętrznych oraz 9 reprezentantów interesariuszy wewnętrznych (Polskie LNG S.A.). Przedstawiciele interesariuszy zewnętrznych reprezentowali takie grupy jak: środowiska naukowe i akademickie, społeczności lokalne, NGO/grupy nacisku, władze i regulatorzy, media, partnerzy biznesowi oraz dostawcy. INTERESARIUSZ GRUPA PODGRUPA Akademia Morska w Szczecinie Gimnazjum Publiczne nr 2 im. Henryka Sienkiewicza w Świnoujściu Gimnazjum Publiczne nr 3 im. Orła Białego w Świnoujściu Środowiska naukowe oraz akademickie Społeczności lokalne Społeczności lokalne Uczelnie wyższe Oświata Oświata Hotel Gala Społeczności lokalne Lokalni liderzy opinii Izba Gospodarcza Gazownictwa Władze i regulatorzy Instytucje publiczne Jacht Klub Marynarki Wojennej Kotwica" NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne/ wolontariackie/społeczne Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Świnoujściu Społeczności lokalne Lokalne instytucje Komenda Miejska Policji w Świnoujściu Społeczności lokalne Lokalne instytucje Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie Społeczności lokalne Lokalne instytucje Miejski Dom Kultury w Świnoujściu filia nr 2 Warszów NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne/ wolontariackie/społeczne Mieszkańcy Warszowa Społeczności lokalne Sąsiedzi MKS Flota Świnoujście" NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne/ wolontariackie/społeczne Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu (Fort Gerharda) NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne / wolontariackie/społeczne 9

OGP Gaz-System S.A. Partnerzy biznesowi Sponsorzy Projektów Składowych Ochotnicza Straż Pożarna w Karsiborzu Społeczności lokalne Lokalne instytucje Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Klienci Obecni klienci Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie o/świnoujście NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne / wolontariackie/społeczne Przedszkole Miejskie nr 9 w Świnoujściu Społeczności lokalne Oświata Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie Społeczności lokalne Sąsiedzi Stowarzyszenie Miłośników Latarń Morskich oddział Świnoujście NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne / wolontariackie/społeczne Szkoła Podstawowa Nr 2 im. majora Henryka Sucharskiego w Świnoujściu Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 1 w Świnoujściu Środowiskowe Ognisko Wychowawcze Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 3 w Świnoujściu Społeczności lokalne Społeczności lokalne Społeczności lokalne Oświata Oświata Oświata Świnoujska Organizacja Turystyczna NGO / grupy nacisku Organizacje kulturalne / wolontariackie/społeczne Uniwersytet Szczeciński Środowiska naukowe i akademickie Uczelnie wyższe Urząd Miasta Świnoujście Społeczności lokalne Władze lokalne Urząd Morski w Szczecinie Partnerzy biznesowi Sponsorzy Projektów Składowych Urząd Regulacji Energetyki Władze i regulatorzy Instytucje publiczne WOPR Świnoujście Społeczności lokalne Lokalne instytucje WS Atkins Polska Sp. z o.o. Dostawcy Dostawcy materiałów i usług Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie Społeczności lokalne Władze lokalne Zarząd Osiedla Warszów" Społeczności lokalne Sąsiedzi Zespół Szkół Ogólnokształcących, ul. Wincentego Witosa w Świnoujściu Zespól Szkół Wojewódzkiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Świnoujściu Społeczności lokalne Społeczności lokalne Oświata Oświata 10

Zespół Szkół Morskich im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Świnoujściu Społeczności lokalne Oświata W ramach pierwszej części spotkania, prowadzonej przez niezależnego moderatora, jej uczestnicy zostali zapoznani z definicją dialogu, celami sesji dialogowej, z przebiegiem procesu, przyjętymi zasadami sesji dialogowej, a także uzyskali szereg informacji na temat terminalu LNG w Świnoujściu. W tej części spotkania, przeprowadzonego w sali głównej Miejskiego Ośrodka Kultury, uczestniczyli przedstawiciele spółki Polskie LNG, moderatorzy oraz wszyscy zaproszeni goście. Druga część sesji dialogowej miała formę warsztatów również prowadzonych przez niezależnych moderatorów. Zbierano podczas nich zgłaszane przez interesariuszy oczekiwania, uwagi i problemy. Warsztaty odbyły się w trzech grupach (Ochrona środowiska, Bezpieczeństwo i edukacja, Polityka lokalna), przynależność do których była swobodnym wyborem uczestników. Interesariusze mieli przy tym możliwość zmiany grupy warsztatowej już w trakcie zajęć. Spółka, jeśli tylko było to możliwe, na bieżąco udzielała kompetentnych odpowiedzi na pojawiające się pytania. Zgodnie z procesem mapowania kwestii istotnych dla projektu terminalu LNG i jego interesariuszy w obszarze CSR, prace w grupach koncentrowały się na trzech tematach, a mianowicie: Ochrona środowiska, Bezpieczeństwo i edukacja, Polityka lokalna. W ramach trzeciej części sesji dialogowej uczestnicy spotkali się ponownie w sali głównej, gdzie moderatorzy przedstawili efekty prac każdej z grup. Ponadto uczestnicy spotkania zostali poinformowani o dalszym przebiegu prac projektowych i planach Spółki na najbliższe miesiące. Przebieg spotkania był na bieżąco kontrolowany przez dwóch niezależnych audytorów z zespołu Business Watch. Jednym z elementów ewaluacji spotkania była ankieta, którą wypełniali jego uczestnicy. Umożliwiła ona ocenę kwestii organizacyjnych i merytorycznych oraz wyrażenie swobodnych opinii związanych z przebiegiem sesji. 11

ETAP III i IV IDENTYFIKACJA I KLASYFIKACJA OCZEKIWAŃ INTERESARIUSZY ORAZ OPRACOWANIE ODPOWIEDZI SPÓŁKI Po zakończeniu pierwszej sesji dialogowej opracowana została lista 75 oczekiwań wyjściowych zgłoszonych przez uczestników spotkania. W podziale na poszczególne obszary tematyczne lista wyglądała następująco: Ochrona środowiska 18 oczekiwań wyjściowych; Bezpieczeństwo i edukacja 18 oczekiwań wyjściowych; Polityka lokalna 39 oczekiwań wyjściowych. Wszystkie zgłoszone oczekiwania zostały przez Spółkę odnotowane, a ich kompletność potwierdzona przez interesariuszy. Dokument ten został następnie (w dniach 4-12 kwietnia 2013 r.) rozesłany w formie pisemnej do interesariuszy. Spółka poprosiła o ponowną weryfikację kompletności listy i ewentualne uzupełnienie kwestii pominiętych. W odpowiedzi listę oczekiwań uzupełniono o 8 pozycji. Ostatecznie więc spółka odnotowała i uwzględniła 83 oczekiwania wyjściowe, które następnie poddane zostały procesowi agregacji. Proces ten przebiegał pod nadzorem audytora, którego zadaniem było zweryfikowanie, czy żadne z oczekiwań nie zostanie pominięte. Z uwagi na to, że część oczekiwań wyjściowych była zbieżna lub dotyczyła analogicznych tematów, wiele z nich zostało zagregowanych. W efekcie powstała lista 56 zagregowanych oczekiwań, zweryfikowanych przez audytora. Finalna lista zagregowanych oczekiwań była punktem wyjścia do opracowania przez Spółkę odpowiedzi (z terminem realizacji i miernikami wykonania poszczególnych projektów) oraz zorganizowania drugiej sesji dialogowej. 12

ETAP V ETAP ODPOWIEDZI Druga sesja dialogowa Druga sesja dialogowa w ramach Etapu Odpowiadania odbyła się również w Miejskim Domu Kultury w Świnoujściu, Filia nr 2 Warszów, przy ul. Sosnowej 18 w dniu 30 września 2013 roku. Jej główne cele to: Zapoznanie uczestników spotkania z projektem i harmonogramem prac; Prezentacja działań podejmowanych przez PLNG w ostatnich miesiącach; Przedstawienie odpowiedzi do zagregowanych oczekiwań, zgłoszonych przez interesariuszy w trakcie pierwszej sesji dialogowej; W ramach pierwszej części sesji moderator przypomniał uczestnikom spotkania definicję dialogu, cele sesji dialogowej, przebieg procesu oraz przyjęte zasady sesji dialogowej. Ponadto przedstawiono szczegółową informację na temat zaangażowania firmy Polskie LNG w inicjatywy społeczne, z której wynikało, że w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do 30 września 2013 r. spółka Polskie LNG zrealizowała w sumie 39 inicjatyw w ramach polityki lokalnej na łączną kwotę około miliona złotych (ok. 967 tys. zł). W części drugiej i trzeciej spotkania reprezentant Spółki przedstawił stanowisko i odpowiedzi Spółki na oczekiwania, zgłoszone przez interesariuszy w obszarach: Ochrona Środowiska (7 pozycji), Bezpieczeństwo i Edukacja (11 pozycji), Polityka Lokalna (38 pozycji). Odpowiedzi Spółki na oczekiwania interesariuszy w obszarze OCHRONA ŚRODOWISKA OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 1 Dbałość o bezpieczeństwo w wymiarze technicznym, technologicznym i ekologicznym (w szerszym wymiarze dbałości o środowisko naturalne) i realizacja projektów wprowadzających w życie ideę zrównoważonego rozwoju (w kontekście ochrony środowiska, zwłaszcza środowiska wodnego) oraz wprowadzanie w życie ewentualnych rekompensat związanych z ograniczaniem dostępu do plaży i zmiany jej struktury. 13

Polskie LNG S.A. deklaruje dalszą troskę o środowisko naturalne na każdym etapie realizacji inwestycji, pozwalającą zachować wysokie walory przyrodnicze na najcenniejszych terenach Świnoujścia, poprzez: sprawowanie ciągłego nadzoru przyrodniczego, który pozwala na rejestrowanie zmian oraz reagowanie na występujące zagrożenia dla środowiska naturalnego, poprzez służby ochrony środowiska w ramach Spółki; monitoring siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin, grzybów, porostów, fauny bezkręgowej i kręgowej, prowadzony na obszarze pasa 100 m od granic inwestycji; dalszą realizację zadań ochronnych tj. wykonanie prac poza terenem inwestycji, w obszarze Natura 2000 Wolin i Uznam, które stanowią formę rekompensaty za straty, jakie poniosła przyroda z powodu wyłączenia z jej powierzchni biotopu; monitoring środowiska gruntowo-wodnego, emisji zanieczyszczeń do powietrza (w tym opadu pyłu), które mogłyby oddziaływać na pogorszenie jakości powietrza w środowisku poza placem budowy oraz poziomu dźwięku emitowanego z placu budowy na terenach chronionych akustycznie tereny najbliższej zabudowy mieszkaniowej; prowadzenie prawidłowej gospodarki odpadami głównie odpadami typu budowlanego; Polskie LNG S.A. deklaruje dbałość o bezpieczeństwo mieszkańców we wskazanym w Oczekiwaniu wymiarze technicznym, technologicznym i ekologicznym. Poruszana problematyka bezpieczeństwa ma dwa aspekty. Pierwszy dotyczy zapewnienia ochrony na etapie prowadzenia inwestycji. Drugi podejmowanych i planowanych działań, które przygotowują inwestycję do bezpiecznej eksploatacji. Sam proces przygotowania terminalu do eksploatacji, także w aspekcie eliminacji ew. zagrożeń, jest prowadzony zgodnie z zaplanowanym harmonogramem. To jest obligatoryjny wymóg i takie działania są wymagane odpowiednimi zapisami i pozostają w gestii odpowiednich podmiotów, władz i służb. W ramach kontraktu Główny Realizator Inwestycji jest zobowiązany do uzyskania wszelkich wymaganych prawem dokumentów oraz zezwoleń na eksploatację zgodnie z polskim prawem. W zakresie bezpieczeństwa obiektu Polskie LNG S.A. korzysta ponadto z doradztwa firm, które budowały i eksploatują terminale w Europie terminal w Świnoujściu nie będzie odbiegał od przyjętych najwyższych standardów w UE. 14

Ciągły nadzór przyrodniczy, który pozwala na rejestrowanie zmian oraz reagowanie na występujące zagrożenia. Stały monitoring warunków gruntowo-wodnych, emisji hałasu, zanieczyszczeń do powietrza, jak i biotycznych. Publikacja wniosków z prowadzonych monitoringów na stronie internetowej Spółki. Nadzór przyrodniczy działanie ciągłe do końca trwania inwestycji. W czasie eksploatacji monitoring porealizacyjny. OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 2 Rozwiązanie kwestii wzrostu poziomu wód w sąsiadującym lesie i obumierania drzewostanu. Odpowiedź Polskiego LNG: W ramach działań prospołecznych Polskie LNG zrealizuje projekt związany z regulacją stosunków wodnych na terenach bezpośrednio sąsiadujących z terminalem LNG, z powodu niezadowalającego stanu technicznego urządzeń wodnych na terenach sąsiadujących z inwestycją. Projekt będzie miał na celu: zapewnienie odpływu nadmiaru wód powierzchniowych z terenu na wschód od ul. Ku Morzu na wypadek wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych.; zapobiegnie w przyszłości sytuacji, jaka miała miejsce w 2011 roku, kiedy na skutek długo utrzymujących się opadów deszczu i złego stanu rowów melioracyjnych wzdłuż ul. Ku Morzu wody powierzchniowe nie miały zapewnionego odpływu z zalanego terenu lasu. Stworzenie systemu zapewniającego odpływ wody powierzchniowej z terenu leśnego bezpośrednio sąsiadującego z terminalem LNG wzdłuż ulicy Ku Morzu. 15

Termin jest uzależniony od harmonogramu przebudowy ulicy Ku Morzu po oddaniu terminalu LNG do eksploatacji. Jeżeli przebudowa ul. Ku Morzu uzyska wszystkie wymagane zgody instytucjonalne, rozpoczęcie prac przewidziane jest na 2015 rok, a zakończenie jesienią 2016 roku. Aktualizacja informacji: Dokumentacja jest w trakcie realizacji. Termin zakończenia dokumentacji - ok kwiecień 2014r. Prace z tym związane będą realizowane w etapie II - przebudowa układu drogowego ul. Ku Morzu. OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 3 Udostępnienie informacji na temat bezpośredniego wpływu inwestycji na otoczenie, m.in. wpływu falochronu na zmiany prądów morskich i z tym związane piaski naniesione na dno (utrudniające obecnie żeglugę i wodowanie jachtów); systemu monitoringu środowiska, w szczególności powietrza i gleby; wpływu zwiększonego ruchu statków na terenie portu po uruchomieniu terminala. W kwestii wpływu falochronu na zmiany prądów nanoszących piach na dno morskie, co utrudnia żeglugę, należy podkreślić, że za utrzymanie toru wodnego Szczecin Świnoujście odpowiada Urząd Morski w Szczecinie, który jest też inwestorem budowy falochronu osłonowego dla portu zewnętrznego w Świnoujściu. Kwestia monitoringu środowiska została omówiona w części OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 1. Wyniki prowadzonych monitoringów będą publikowane na stronie internetowej PLNG. Najważniejsze informacje nt. wpływu terminalu LNG na środowisko naturalne są na bieżąco aktualizowane w zakładce pt. Terminal a środowisko (http://www.polskielng.pl/?id=880). Kwestia zwiększonego ruchu statków na terenie portu po uruchomieniu terminalu została poddana analizie wykonanej przez niezależną firmę doradczą Ernst&Young na zlecenie PLNG dot. Wpływu terminalu LNG i infrastruktury towarzyszącej na otoczenie społecznogospodarcze w województwie zachodniopomorskim. Analiza wykazała, że ilość statków planowana do rozładunku na Terminalu LNG będzie uzależniona od ilości kontrahentów, czyli zapotrzebowania rynku na usługę regazyfikacji gazu skroplonego. Docelowo liczba metanowców zawijająca rocznie do portu w wariancie podstawowym (5 mld m 3 ) i przy około 65% wykorzystaniu terminalu może wynieść około 25. 16

Szczegółowe wyniki analizy Wpływ terminalu LNG i infrastruktury towarzyszącej na otoczenie społeczno-gospodarcze w województwie zachodniopomorskim dot. wpływu inwestycji na transport morski zostaną opublikowane na stronie internetowej PLNG. Coroczna aktualizacja informacji nt. wpływu terminalu LNG na środowisko naturalne oraz wyników monitoringu ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania na glebę i powietrze na stronie internetowej Spółki w zakładce Terminal i środowisko. Przedstawienie fragmentu analizy Wpływ terminalu LNG i infrastruktury towarzyszącej na otoczenie społeczno-gospodarcze w województwie zachodniopomorskim dot. wpływu inwestycji na transport morski np. na stronie internetowej. Aktualizacja informacji na stronie w powyższych tematach do 31.03.2014 r (podsumowanie roku 2013) Wyniki prowadzonych monitoringów zostaną opublikowane na stronie internetowej Spółki po zatwierdzeniu sprawozdania rocznego przez RDOŚ do końca I kwartału każdego roku. Czyli za 2013 r do 31 marca 2013 roku. UWAGA: Po zakończonej sesji dialogowej Urząd Morski w Szczecinie przysłał dodatkową informację odnoszącą się do powyższego oczekiwania i odpowiedzi udzielonej przez Spółkę (mail od Pani Ewy Wieczorek z dnia 7 października 2013 roku): Z analiz przedprojektowych oraz dokumentacji projektowej wynika, że budowa nowego falochronu dla portu zewnętrznego nie ma istotnego wpływu na zmianę prądów morskich i nie ma negatywnego wpływu na ruch rumowiska w tym rejonie. OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 4 Udostępnienie informacji na temat ewentualnej aktywności PLNG we wnioskowaniu o przesunięcie granic obszaru Natura 2000. Nie ma w obecnej chwili planów wnioskowania o przesuniecie granic obszaru Natura 2000. Planowane ewentualne rozszerzenie funkcjonalności terminalu, które będzie wiązało się z rozbudową o trzeci zbiornik i ewentualną instalację do przeładunku LNG na mniejsze jednostki będzie się mieścić w obszarze obecnej inwestycji. 17

OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 5 Rozważenie możliwości współpracy ze Stacją Morską w Międzyzdrojach Uniwersytetu Szczecińskiego w zakresie edukacji ekologicznej skierowanej do szerokiego społeczeństwa oraz ciągłego monitoringu wszystkich komponentów środowiskowych, na które bezpośrednio lub pośrednio ma wpływ terminal LNG. W szczególności: monitoring ilościowy i jakościowy powietrza m.in. pod kątem zapylenia, składu chemicznego powietrza w wybranych punktach oraz analiza ciągła składu chemicznego wody morskiej zarówno w punktach stałych brzegowych, jak i poprzez pomiary na otwartym morzu. Mając takie możliwości badawcze, Stacja Morska US jako niezależna placówka potwierdzałaby wyniki monitoringu środowiskowego oraz na bieżąco informowałaby o wszystkich parametrach poprzez informację wizualną (tablica świetlna). Ochrona środowiska oraz edukacja z zakresu zachowań proekologicznych jest ważnym elementem działalności PLNG. Wsparcie finansowe Stacji Morskiej Uniwersytetu Szczecińskiego, zlokalizowanej w odległości ok. 10 km na zachód od terminalu LNG, będzie uzupełnieniem realizowanego już przez Spółkę ciągłego monitoringu wszystkich komponentów środowiskowych, na które bezpośrednio lub pośrednio może wpływać terminal LNG. Jednocześnie działanie będzie realizacją celu nr 3 Troska o środowisko naturalne i promowanie zachowań proekologicznych określonego w Polityce Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu w Polskie LNG S.A. PLNG skontaktuje się z reprezentantami Stacji Morskiej z prośbą o złożenie wniosku o dofinansowanie Stacji Morskiej wraz ze szczegółowym opisem zasad współpracy z Uniwersytetem Szczecińskim. Podjęcie rozmów w tym obszarze z Uniwersytetem Szczecińskim. Kontakt ze Stacją Morską do końca 2013 roku. OCHRONA ŚRODOWISKA OCZEKIWANIE 6 Zintegrowanie systemu monitoringu delty Świny po uruchomieniu terminala i stworzenie wspólnego systemu (m.in. dla PLNG, Gaz-System, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska). W ramach prowadzonej działalności PLNG nie ma możliwości i kompetencji do prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska dla innych podmiotów, w tym organów ochrony przyrody. 18