1 L e k c j a 6 L e k c j a 6 W tej lekcji nauczysz się: odpowiadad na pytania dotyczące danych personalnych (wiek, miejsce zamieszkania, kraj pochodzenia, płed, stan cywilny itp.) nazw zawodów odmieniad czasownik typu 1 przez osoby tworzyd przeczenie odmieniad czasownik olla (byd) stosowad przypadki elatiivi (-sta) i inessivi (-ssa) w nazwach miejsc Dane personalne Spójrz na pytania dotyczące danych personalnych i możliwe odpowiedzi: Kuka sinä olet? Kim jesteś? Minä olen Eeva Mikä sinun nimesi on? Jak się nazywasz? Minun nimeni on Eeva Jestem Eeva Nazywam się Eeva Minkämaalainen sinä olet? Jakiej jesteś narodowości? Olen suomalainen. Jestem Finką. Mistä sinä olet (kotoisin)? Skąd pochodzisz? Minä olen kotoisin Suomesta. Pochodzę z Finlandii. Oletko sinä nainen vai mies? Jesteś kobietą czy mężczyzną? Olen nainen. Jestem kobietą. Mitä kieltä sinä puhut? W jakim języku mówisz? Minä puhun suomea, ruotsia ja englantia. Mówię po fiosku, szwedzku i angielsku. Puhutko sinä hyvin englantia? Czy mówisz dobrze po angielsku? Puhun huonosti englantia. Mówię słabo po angielsku. Puhutko sinä saksaa? Czy mówisz po niemiecku? Minä en puhu saksaa. Nie mówię po niemiecku. Missä sinä asut? Gdzie mieszkasz? Minä asun Helsingissä, Merikadulla 12. Mieszkam w Helsinkach, na ulicy Merikatu 12. Missä maassa asut? W jakim kraju mieszkasz? Asun Suomessa. Mieszkam w Finlandii.
2 L e k c j a 6 Missä kaupungissa asut? W jakim mieście mieszkasz? Asun Helsingissä. Mieszkam w Helsinkach. Mikä on sinun puhelinnumero? Jaki masz numer telefonu? Minun puhelinnumero on 1656276. Mój numer telefonu to 1656276. Kuinka vanha sinä olet? Ile masz lat? Minä olen kaksikymmentäkuusi vuotta (vanha). / Minä olen 26-vuotias. Mam dwadzieścia sześd lat. Oletko naimisissa? Czy jesteś zamężna/ żonaty? Joo, olen naimisissa. Tak, jestem zamężna. Mikä sinun ammattisi on? Jaki jest twój zawód? Minun ammattini on opettaja. / Olen opettaja. Jestem nauczycielką. Missä sinä olet työssä? Gdzie pracujesz? Olen työssä koulussa. Pracuję w szkole. Formularz danych osobowych W formie formularza dane personalne będą wyglądad następująco: Etunimi Imię Eeva Sukunimi Nazwisko Virtanen Osoite Adres Helsinki, Merikatu 12 Puhelinnumero Numer telefonu 1656276 Kansalaisuus Narodowośd suomalainen Kotimaa Kraj pochodzenia Suomi Äidinkieli Język ojczysty suomi Muu kielitaito Znajomośd innych języków ruotsi, englanti Ikä Wiek 26 Ammatti Zawód opettaja Työpaikka Miejsce pracy koulu Sukupuoli Płed nainen
3 L e k c j a 6 Zawody Spójrz na listę najpopularniejszych zawodów (więcej znajdziesz w dziale Słownictwo/Zawody) hammaslääkäri hoitaja insinööri johtaja kotiäiti kuljettaja lääkäri maanviljelijä mekaanikko myyjä opettaja opiskelija oppilas poliisi rakennusmies sairaanhoitaja sihteeri taiteilija dentysta opiekun inżynier kierownik gospodyni domowa kierowca lekarz rolnik mechanik sprzedawca nauczyciel student uczeo policjant budowniczy pielęgniarka sekretarka artysta Przypadek inessivi (-ssa) w nazwach miejsc Chcąc odpowiedzied na pytanie Missä? (Gdzie?) w odpowiedzi użyjemy nazwy miejsca z koocówką - ssa lub -ssä. Puola Polska + -ssa = Puolassa w Polsce Varsova Warszawa + -ssa = Varsovassa w Warszawie auto samochód + -ssa = autossa w samochodzie työ praca + -ssä = työssä w pracy Czasami jednak dochodzi do drobnych zmian literowych (o tym będzie mowa w późniejszych lekcjach), np.: Helsinki Helsinki + -ssä = Helsingissä w Helsinkach Suomi Finlandia + -ssa = Suomessa w Finlandii Zdarza się także, że na pytanie Missä? odpowiemy używając nazwy z koocówką -lla lub -llä (przypadek adessiivi), np.: katu ulica + -lla = kadulla na ulicy Venäjä Rosja + -llä = Venäjällä w Rosji
4 L e k c j a 6 Przypadek elatiivi (-sta) w nazwach miejsc Na pytanie Mistä? (Skąd?) w odpowiedzi użyjemy nazwy miejsca z koocówką -sta lub -stä. Puola Polska + -sta = Puolasta z Polski Varsova Warszawa + -sta = Varsovasta z Warszawy auto samochód + -sta = autosta z samochodu työ praca + -stä = työstä z pracy Czasami jednak dochodzi do drobnych zmian w spółgłoskach i samogłoskach (o tym będzie mowa w późniejszych lekcjach), np.: Helsinki Helsinki + -stä = Helsingistä z Helsinek Suomi Finlandia + -sta = Suomesta z Finlandii Na pytanie Mistä?, czasami odpowiemy używając rzeczownika z koocówką -lta lub -ltä (przypadek ablatiivii) np. katu ulica + -lta = kadulta z ulicy Venäjä Rosja + -ltä = Venäjältä z Rosji Odmiana czasownika olla (być) Olla (byd) jest jednym z najważniejszych czasowników i odmienia się nieregularnie, dlatego warto nauczyd się jego odmiany: minä olen ja jestem sinä olet ty jesteś hän on on, ona, ono jest me olemme my jesteśmy te olette we, pan, pani jesteście he ovat oni, one są Przeczenie tworzymy z odmienionego ei + ole minä en ole nie jestem sinä et ole nie jesteś hän ei ole nie jest me emme ole nie jesteśmy te ette ole nie jesteście he eivät ole nie są
5 L e k c j a 6 Ćwiczenia Zadanie 1. Połącz nazwy pojęć z formularza do pasującego pytania: 1. Kansalaisuus a. Oletko sinä nainen vai mies? 2. Kotimaa b. Minkämaalainen sinä olet? 3. Työpaikka c. Mikä sinun nimesi on? 4. Etunimi, Sukunimi d. Mitä kieltä sinä puhut? 5. Osoite e. Mistä sinä olet kotoisin? 6. Ammatti f. Missä sinä asut? 7. Ikä g. Kuinka vanha sinä olet? 8. Äidinkieli h. Missä sinä olet työssä? 9. Sukupuoli i. Mikä sinun ammattisi on? Zadanie 2. Wstaw czasownik olla w odpowiedniej formie. 1. Minä... suomalainen. 2. Hän... Helsingissä. 3. He... kursilla (na kursie). 4. Te... Suomessa. 5. Sinä... 34 vuotta. 6. Me... Puolasta. 7. Minä en... nainen. 8. Hän ei... ruotsalainen Zadanie 3. Przetłumacz na fioski 1. Nazywam się Artur. 2. Nie jestem Finem. 3. Jestem Polakiem. 4. Jestem z Polski. 5. Mieszkam w Warszawie. 6. Mam dwadzieścia jeden lat. 7. Jestem studentem. 8. Mówię po polsku, angielsku i niemiecku. 9. Jestem mężczyzną. 10. Nie jestem żonaty. 11. Nie pracuję.