DECYZJA Nr 11 / ŻG / 2014

Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 21.02.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.313.2013 DECYZJA Nr 11 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Zakład Piekarsko - Cukierniczy PIEKARENKA A.W. Wawrzyniak Sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Strusia 33 karę pieniężną w kwocie 872,00 zł (słownie osiemset siedemdziesiąt dwa złote) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 23 partii wyrobów piekarskich i cukierniczych bez opakowań jednostkowych wartości łącznej 232,53 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na: niepodanie w miejscu sprzedaży: wykazu składników wbrew postanowieniom 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) dla 23 partii wartości 232,53 zł; informacji dotyczącej składników alergennych (soja, sezam) obecnych w gotowym produkcie, wbrew postanowieniom art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. s. 1 ze zm.) dla 2 partii wartości 9,60 zł; stwierdzone niedobory masy jednostkowej w stosunku do deklaracji uwidocznionej na wywieszce, wbrew postanowieniom art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.) dla 1 partii wartości 15,50 zł. Uzasadnienie W dniach od 25 do 29 października 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.313.2013 z dnia 25.10.2013 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę 1

w sklepie firmowym zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Bartoka 53A, należącym do Zakładu Piekarsko Cukierniczego Piekarenka A. W. Wawrzyniak Sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Strusia 33. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby upoważnionej ( ). W toku kontroli stwierdzono, że dla: 23 partii wyrobów piekarskich i cukierniczych bez opakowań jednostkowych: chleba długiego o masie 0,50 kg w ilości 22 sztuk w cenie 2,20 zł za 1 sztukę, chleba na maślance o masie 0,80 kg w ilości 1,5 sztuki w cenie 3,80 zł za 1 sztukę, chleba mlekuś o masie 0,50 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,20 zł za 1 sztukę, chleba fittnes o masie 0,45 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,20 zł za 1 sztukę, chleba ze śliwką o masie 0,50 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,60 zł za 1 sztukę, chleba królewskiego o masie 0,45 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,20 zł za 1 sztukę, chleba dworskiego o masie 0,50 kg w ilości 1 sztuki w cenie 3,20 zł za 1 sztukę, chleba IG dla cukrzyków o masie 0,30 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,60 zł za 1 sztukę, angielki paryskiej o masie 0,30 kg w ilości 2 sztuk w cenie 1,80 zł za 1 sztukę, chałki o masie 0,45 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,60 zł za 1 sztukę, bagietki o masie 0,25 kg w ilości 3 sztuk w cenie 1,80 zł za 1 sztukę, bułek kajzerek o masie 0,05 kg w ilości 33 sztuk w cenie 0,50 zł za 1 sztukę, rogali wyborowych o masie 0,08 kg w ilości 5 sztuk w cenie 0,80 zł za 1 sztukę, bułek poznańskich o masie 0,07 kg w ilości 6 sztuk w cenie 0,60 zł za 1 sztukę, bułek paluch o masie 0,07 kg w ilości 10 sztuk w cenie 0,80 zł za 1 sztukę, ciasta sernik w ilości 0,57 kg w cenie 20,00 zł za 1 kilogram, ciasta tarta w ilości 0,34 kg w cenie 22,00 zł za 1 kilogram, ciasta jogurtowego w ilości 0,65 kg w cenie 18,00 zł za 1 kilogram, ciastek WZ w ilości 4 sztuk w cenie 2,30 zł za 1 sztukę, ciastek papieska w ilości 3 sztuk w cenie 2,30 zł za 1 sztukę, ciastek francuz z morelą w ilości 0,50 kg w cenie 18,00 zł za 1 kilogram, ciastek pierniczki w ilości 4,10 kg w cenie 4,50 zł za 1 kilogram, pączków w ilości 12 sztuk w cenie 1,60 zł za 1 sztukę wartości łącznej 232,53 zł w miejscu sprzedaży nie podano wykazu składników wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, 2

poz. 966 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych ; 2 partii pieczywa bez opakowań jednostkowych: chleba królewskiego o masie 0,45 kg w ilości 2 sztuk w cenie 3,20 zł za 1 sztukę, chleba dworskiego o masie 0,50 kg w ilości 1 sztuki w cenie 3,20 zł za 1 sztukę wartości 9,60 zł, nie zamieszczono, w miejscu sprzedaży, informacji dotyczącej składników alergennych obecnych w gotowym środku spożywczym. W dniu 28 października 2013r. osoba upoważniona przez stronę ( ) - przedłożyła wykaz składników dla poszczególnych rodzajów pieczywa. Na podstawie okazanego dokumentu ustalono, że chleb królewski zawierał łamane ziarna soi i mąkę sojową, zaś chleb dworski nasiona sezamu. Brak powyższych informacji w miejscu sprzedaży narusza przepisy art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002. W tym przypadku należało uznać, że pieczywo to mogło być niebezpieczne dla osób uczulonych na soję i sezam, gdyż nie podano w sposób dostępny dla konsumenta informacji dotyczącej unikania konkretnych negatywnych skutków dla zdrowia związanych z daną żywnością lub rodzajem żywności (art. 14 ust. 3 lit. b rozporządzenia 178/2002). Ponadto w toku kontroli celem sprawdzenia zgodności masy jednostkowej zadeklarowanej w miejscu sprzedaży z faktyczną masą wyrobu dokonano przeważenia 33 sztuk bułek kajzerek w cenie 0,50 zł, dla których deklarowano masę 0,05 kg. Wszystkie bułki pochodzące z przedmiotowej partii zostały przeważone przy użyciu wagi elektronicznej oznaczonej aktualną cechą legalizacji M10 będącej własnością strony. Po dokonaniu przeważenia stwierdzono, że 31 sztuk (93,9%) wartości 15,50 zł posiadało masy niższe od deklarowanej w granicach od 2 g do 4 g, (28 sztuk po 48g i 3 sztuki po 46g), co było niezgodne z postanowieniami art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Producentem i dostawcą zakwestionowanych wyrobów był Zakład Piekarsko Cukierniczy Piekarenka A. W. Wawrzyniak Sp. j., ul. Strusia 33, 91-503 Łódź. Stwierdzone nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli z dnia 25 października 2013 r. (numer akt ŻG.8361.313.2013), zestawieniu artykułów żywnościowych skontrolowanych pod względem oznakowania, zestawieniu pieczywa luzem sprawdzonego pod kątem zgodności masy jednostkowej z deklaracją oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej dniu 23 grudnia 2013 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 27 grudnia 2013 r. 3

W dniu 21 stycznia 2014 r. pismem numer ŻG.8361.313.2013 poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego i poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2012. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 23 stycznia 2014 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań (w tym pieczywa i wyrobów cukierniczych) zostały określone w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów; 4) w przypadku produktów rybołówstwa (.); 5) w przypadku pieczywa dodatkowo: a) masę jednostkową, b) informację pieczywo produkowane z ciasta mrożonego albo pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego w przypadku zastosowania takich procesów technologicznych. Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom ( 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych). 4

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) oznakowanie środka spożywczego winno zawiera informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka, zaś art. 14 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 stanowi, że środek spożywczy jest uznawany za niebezpieczny, jeżeli uważa się, że jest szkodliwy dla zdrowia. W załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych soja i produkty pochodne (ust. 6) oraz nasiona sezamu i produkty pochodne (ust. 11) zostały wymienione jako składniki alergenne. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości, gdyż brak w miejscu sprzedaży dla środków spożywczych bez opakowań wykazu składników, informacji o obecności w gotowym wyrobie składnika alergennego, a także obniżona masa jednostkowa pieczywa w istotny sposób naruszały interesy konsumentów, tym bardziej że przy produktach bez opakowań konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami. W tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd i zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami. Należy tu również podkreślić, iż brak wymaganych oznaczeń handlowych naruszał interesy konsumentów nie tylko ze względu na ich prawo do rzetelnej informacji o produkcie mogące przesądzić o dokonanym przez nich wyborze, ale także ze względu na istotne znaczenie pewnych informacji dla zdrowia (składniki alergenne). Konsumenci muszą mieć gwarancję, że zakupiony produkt jest dla nich bezpieczny i pełnowartościowy; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To strona winna obowiązkowe informacje dla konsumentów przekazać zatrudnionej osobie i zobowiązać ją do umieszczenia ich w punkcie sprzedaży przed wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych bez opakowań, a także zapewnić zgodność faktycznej masy pieczywa z deklaracją, jednak tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu wyroby piekarskie i cukiernicze bez wymaganych oznaczeń oraz bułki o obniżonej masie jednostkowej. Strona jako profesjonalista prowadzący piekarnię i sieć sklepów firmowych, działająca na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie daty rejestracji spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym) powinna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej; 3. wysoki zakres naruszenia, bowiem stwierdzone nieprawidłowości (brak informacji o wykazie składników i obecności w gotowych wyrobach składników alergennych, obniżona masa jednostkowa) narusza przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania zarówno w zakresie jakości jak 5

i oznakowania środków spożywczych i były one istotne z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz drugi naruszył przepisy ustawy o jakości (wcześniej wprowadził do obrotu pieczywo nieodpowiadające jakości handlowej); 5. średnią wielkość obrotu - Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę oświadczenie strony z dnia 29 października 2013 r., iż jest średnim przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm. (strona nie podała wielkości obrotów za rok 2012). W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 872,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38 w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 872,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 1. Zakład Piekarsko - Cukierniczy Piekarenka A. W. Wawrzyniak Sp. J. ul. Strusia 33 92-503 Łódź 2. a/a 6