SPIS TREŚCI CO TO JEST GLUTATION?...1 Dlaczego glutation jest niezbędny dla zachowania zdrowia?...2 Lider wśród antyutleniaczy...2 Odżywka dla układu odpornościowego...2 Naturalna detoksykacja...2 Glutation w medycynie naturalnej...3 Glutation w medycynie konwencjonalnej...3 Leki podnoszące poziom glutationu...3 Produkty pochodzenia naturalnego podwyższające poziom glutationu...4 GLUTATION W ZDROWIU I W CHOROBIE...6 Podsumowanie...6 WYBRANE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE...8 Starzenie się...8 Funkcje antyutleniaczy...8 Choroba neurologiczna...8 Nowotwór...8 Kondycja sportowa...8 Toksyny, zanieczyszczenia, promieniowanie...8 AIDS...8 Choroby serca, udar, cholesterol...9 Cukrzyca...9 Choroby płuc...9 Choroby przewodu pokarmowego...9 Zapalenie wątroby...9 Choroby nerek...9 Ciąża, laktacja i poród...9 Schemat na końcu broszury: glutation kieruje mechanizmami utleniania wewnątrz każdej komórki, przetwarzając nadtlenek organiczny, kwas liponowy, witaminę C i witaminę E, pobudzając je z powrotem do pracy.
CO TO JEST GLUTATION? Glutation to niezbędna dla organizmu, powstająca w ciele niewielka proteina wykazująca trzy niezwykle ważne funkcje jako antyutleniacz, stymulator odporności oraz detoksykant. Bez glutationu komórki podlegałyby nieustającemu utlenianiu i niszczeniu, organizm wykazywałby słabą odporność na zakażenia bakteryjne, wirusowe i rozwój komórek nowotworowych, a wątroba ulegałaby uszkodzeniu pod wpływem gromadzących się w niej toksyn. Nazwa glutation nie jest powszechnie znana. Nawet lekarze, którzy słyszeli o glutationie, mają niepełną wiedzę na temat jego właściwości. Jednak wkrótce każdy pozna tę ważną dla zdrowia substancję. Był czas, kiedy jedynie naukowcom znane były cholesterol i witaminy, a dzisiaj wie o nich każdy. Teraz czas na glutation. W ciągu ostatnich pięciu lat opublikowano około dwudziestu pięciu tysięcy artykułów medycznych o glutationie, a zrozumienie mechanizmów jego działania staje się wśród naukowców coraz powszechniejsze. Każda komórka w organizmie jest sama odpowiedzialna za produkcję glutationu i musi posiadać niezbędne do tego substraty. Zapotrzebowanie na glutation jest zawsze wysokie, gdyż jest on szybko zużywany pod wpływem wielu bodźców choroby, stresu, zmęczenia, a nawet wysiłku fizycznego. Powszechnie znane przyczyny niedoboru glutationu przedstawiono na Rycinie 1. Stężenie glutationu w organizmie zmniejsza się także wraz z wiekiem, jak również w wyniku wielu chorób związanych z procesem starzenia. Rycina 1 przetrwanie we wrogim środowisku Schemat z książki Kidd & Hubber Natural antioxidants first line of defense [Naturalne antyutleniacze pierwsza linia obrony] 1991. zła dieta leki zanieczyszczenie promieniowanie nagromadzenie wolnych rodników stres stres oksydacyjny nagromadzenie toksyn WYCZERPANIE ZAPASÓW GLUTATIONU skaleczenia urazy poparzenia starzenie się zakażenie GLUTATION STARZENIE SIĘ KOMÓREK, CHOROBA, ŚMIERĆ
DLACZEGO GLUTATION JEST NIEZBĘDNY DLA ZACHOWANIA ZDROWIA? Glutation pełni trzy podstawowe funkcje w organizmie, które można przedstawić za pomocą skrótu A-I-D Antioxidant - antyutleniacz, Immune booster - stymulator odporności i Detoxifier - detoksykant. LIDER WŚRÓD ANTYULTENIACZY W ciągu ostatnich trzydziestu lat naukowcy zbadali wpływ antyutleniaczy na zdrowie, jak również sposoby leczenia i zapobiegania chorobom związanym z atakiem wolnych rodników i utlenianiem. W efekcie powstała nowa gałąź medycyny biologia wolnorodnikowa. Wolne rodniki biorą udział w rozwoju wielu chorób, takich jak: choroby serca, nowotwory, cukrzyca, a także w samym procesie starzenia. Powszechnie znane i stosowane antyutleniacze, takie jak witamina C, E i selen, unieszkodliwiają wolne rodniki. Chociaż występują one naturalnie w środowisku, to nie stanowią składnika komórkowego i dlatego też muszą być dostarczane organizmowi w zbilansowanej diecie. Biorąc pod uwagę podstawowe znaczenie antyutleniaczy w zachowaniu zdrowia, nie dziwi fakt, że organizm sam je wytwarza. Najważniejszym z nich jest glutation. To właśnie od niego zależy prawidłowe funkcjonowanie innych antyutleniaczy i dlatego naukowcy nazywają go liderem wśród antyutleniaczy. ODŻYWKA DLA UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO Zadanie układu odpornościowego polega na wykrywaniu i niszczeniu szkodliwych mikroorganizmów, obcych antygenów a także komórek nowotworowych. Organizm, w którym glutation obecny jest w wysokim stężeniu, z łatwością zwalcza takie zagrożenia, uniemożliwiając namnażanie się czynników zakaźnych w organizmie dzięki skutecznym mechanizmom immunologicznym. Wysoki poziom glutationu umożliwia organizmowi wytwarzanie większej liczby białych krwinek, które stanowią najważniejszy element obronny układu odpornościowego. Glutation odgrywa zasadniczą rolę w funkcjonowaniu komórek immunologicznych. Dr Gustavo Bounous, główny ekspert z zakresu wiedzy o glutatione, mówi: Podstawowym czynnikiem decydującym o aktywności limfocytów (białych krwinek) w organizmie jest obecność glutationu. Innymi słowy od obecności glutationu zależy prawidłowa proliferacja i aktywność komórek układu odpornościowego. A upraszczając jeszcze bardziej - glutation stanowi odżywkę dla układu immunologicznego. NATURALNA DETOKSYKACJA Nieustannie wdychamy i spożywamy toksyny pochodzenia naturalnego bądź syntetycznego bez względu na to, czy jesteśmy tego świadomi czy nie. We współczesnym świecie przy takim zanieczyszczeniu środowiska i obecności zmodyfikowanej genetycznie żywności jest to nieuniknione. Zdrowy i prawidłowo odżywiony organizm chroni się, nieustająco pozbywając się toksyn, ale rosnące zanieczyszczenie środowiska coraz bardziej zmniejsza zapasy glutationu w ciele. Głównym organem odtruwającym organizm jest wątroba największe źródło glutationu. Badania pokazują, że niskie stężenie glutationu upośledza funkcjonowanie wątroby, a w rezultacie sprzyja kumulacji toksyn w organizmie oraz uszkadzaniu pojedynczych komórek i całych organów. W codziennej praktyce do odtruwania niektórych pacjentów, którzy przedawkowali narkotyki, lekarze stosują właśnie leki pobudzające produkcję glutationu.
GLUTATION W MEDYCYNIE NATURALNEJ W medycynie niekonwencjonalnej do leczenia chorób wątroby od dawna zaleca się stosowanie ostropestu plamistego, który, jak się okazuje, łagodnie podwyższa stężenie glutationu. Podobne działanie wykazuje także selen wbudowywany w organizmie w enzym peroksydazy glutationu. GLUTATION W MEDYCYNIE KONWENCJONALNEJ Lekarze z pogotowia, toksykolodzy oraz specjaliści od chorób wątroby i płuc dobrze znają wskazania do stosowania glutationu. Amerykańscy interniści, którzy szukają sposobów na podwyższenie stężenia glutationu u pacjenta znajdą w Physicians Desk Reference (PDR - spisie leków i opisie ich działania) dwa preparaty farmaceutyczny lek NAC (n-acetylocysteina) sprzedawany pod nazwą Mucosil lub Mucomyst oraz naturalny suplement dietetyczny Immunocal (opatentowany izolat białka serwatkowego). LEKI PODNOSZĄCE POZIOM GLUTATIONU Leki farmaceutyczne, które przedstawiono na Rycinie 2, stosowane są w celu podwyższenia stężenia glutationu w organizmie. Wszystkie jednak mają działania uboczne i nie nadają się do długotrwałej terapii. NAC (n-acetylocytsteina) jest ważnym prekursorem glutationu, który od lat jest dostępny na rynku, w tym także w sklepach z odżywkami. Ten związek chemiczny jest wykorzystywany w celu zmniejszenia lepkości śluzu w chorobach takich jak mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie oskrzeli i astma. Jest on także stosowany w standardowym postępowaniu w przypadku przedawkowania acetaminofenu. Większość tradycyjnych badań dotyczących roli glutationu u ludzi prowadzi się właśnie z zastosowaniem NAC. NAC Leki Rycina 2 substancje podwyższające stężenie glutationu Produkty pochodzenia Kofaktory naturalnego Glutation do stosowania Selen doustnego SAM Cysteina Witamina B1 OTC Metionina Witamina B2 OTZ Melatonina Witamina B6 Procysteina Glutamina Witamina B12 Monoestry Kwas liponowy Sól kwasu foliowego, kwas glutationu foliowy Diestry glutationu Sylimaryn (ostropest plamisty) Witamina C Białka serwatkowe Witamina E Bioaktywne białka serwatkowe Inne środki odżywcze (Immunocal ) Terapia NAC ma dwie podstawowe wady: po pierwsze jest to środek farmaceutyczny, zatem toksyczny sam w sobie, a po drugie pod wpływem NAC stężenie glutationu szybko osiąga najwyższą wartość, po czym gwałtownie obniża się w ciągu kilku godzin. Dlatego uważa się, że NAC ma krótki okres połowicznego rozpadu. Po gwałtownym wzroście stężenie glutationu szybko spada, często nawet poniżej normy. W celu utrzymania wysokiego stężenia glutationu NAC musi być więc przyjmowane lub wstrzykiwane kilka razy dziennie, co z kolei bardzo obciąża organizm. 3
Wielu pacjentów, którzy przyjmują NAC uskarża się na efekty uboczne, takie jak: wysypka, świszczący oddech, nudności, wymioty, skurcze mięśni i biegunka. Dla innych sam smak i zapach środka jest nie do przyjęcia. Chociaż zdarza się to rzadko, to odnotowano przypadki zejść śmiertelnych wywołanych przez NAC. Mimo to NAC nadal pozostaje lekiem najczęściej wykorzystywanym do podniesienia stężenia glutationu u pacjentów. OTC (dekarboksylaza ornityny, procysteina), OTZ (kwas 2-okso-4-tiazolidynokarboksylowy), monoestry i diestry glutationu to syntetyczne związki o ograniczonej zdolności podwyższania stężenia glutationu i niskim bezpieczeństwie stosowania. PRODUKTY POCHODZENIA NATURALNEGO PODWYŻSZAJĄCE POZIOM GLUTATIONU GLUTATION DO STOSOWANIA DOUSTNEGO Wiele firm farmaceutycznych produkuje preparaty zawierające glutation w postaci tabletek lub proszku. Ich korzystny wpływ na organizm jest jednak ograniczony. Do krwiobiegu dostaje się tylko niewielka ilość glutationu, większość bowiem wydalana jest przez przewód pokarmowy, dlatego też nie podwyższa efektywnie stężenia glutationu w komórkach. Takie produkty mogą w rezultacie nawet obniżać jego poziom w organizmie. CYSTEINA (L-CYSTEINA) Cysteina, sprzedawana przez przedstawicieli farmaceutycznych i sklepy z odżywkami, może wprawdzie w nieznacznym stopniu podwyższać stężenie glutationu, ale ponieważ podlega ona utlenianiu w przewodzie pokarmowym, z trudnością jest wchłaniana do krwi. W wielu publikacjach medycznych opisano także jej toksyczne działanie. METIONINA (L-METIONINA) Metionina, niezbędny aminokwas występujący w wielu produktach spożywczych, stanowi prekursor glutationu. Jest to jednak także substrat do produkcji homocysteiny, która od niedawna uważana jest za czynnik ryzyka miażdżycy (stwardnienia tętnic). MELATONINA Ponieważ znany jest wpływ melatoniny na regulację cyklu snu i czuwania, dlatego jest ona powszechnie wykorzystywana do łagodzenia skutków zmiany strefy czasowej w podróży, leczenia bezsenności i innych zaburzeń snu. Ten korzystny efekt wiąże się z podwyższaniem przez melatoninę stężenia glutationu w mózgu, wątrobie, mięśniach, krwi i innych tkankach. Jednak reakcja organizmu na melatoninę jest w każdym przypadku inna, a bezpieczeństwo długotrwałej terapii nie zostało dotychczas określone. Można więc ją stosować tylko pod nadzorem lekarza. GLUTAMINA Produkty zawierające glutaminę przeznaczone do stosowanie doustnego lub dożylnego podnoszą stężenie glutationu. Nie powinny być jednak przyjmowane przez osobę całkowicie zdrową, gdyż mogą wywołać objawy uboczne w postaci rozstroju przewodu pokarmowego. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu glutaminy u ludzi starszych oraz u pacjentów z chorobami nerek i wątroby. Zażywanie jej wymaga nadzoru lekarza. 4
KWAS LIPONOWY Kwas liponowy jest naturalnym składnikiem organizmu, ale można go również znaleźć na półkach w sklepach z odżywkami. Wiadomo, że w trakcie unieszkodliwiania wolnych rodników kwas liponowy podlega stopniowemu utlenianiu, a następnie przechodząc ponownie w formę zredukowaną, odzyskuje swoje właściwości antyoksydacyjne. Mechanizm ten jednak stanowi nadal przedmiot badań naukowych. SYLIMARYN (ostropest plamisty) Ostropest plamisty (Silybum marianum, sylimaryn) od dawna jest wykorzystywany w leczeniu chorób wątroby. Skutecznie zapobiega utlenianiu kwasów tłuszczowych i utrzymuje stałe stężenie glutationu. Może wywoływać jednak skutki uboczne, takie jak: produkcja gazów, skurcze mięśni i biegunka. Leczenie chorób wątroby zawsze należy więc przeprowadzać pod kontrolą lekarza. BIAŁKA SERWATKOWE Bogata w białko serwatka jest składnikiem mleka, pochodzącego od ludzi i innych ssaków, zawierającym w idealnych warunkach substancje budulcowe glutationu. Wiele produktów, w których znajduje się serwatka, jest produkowanych z myślą o osobach dbających o swoje zdrowie. Różnią się one pod względem zawartości białek, ich stężenia, formy i innych czynników, które kształtują bioaktywność (aktywność biologiczną) danego produktu. Najważniejszym kryterium oceny wydaje się jednak stopień denaturacji białek, czyli zmian w budowie, które ograniczają bioaktywność produktu w organizmie, nie zmieniając jednak jego wartości odżywczej. Wielu specjalistów żywienia dowodzi, że wysoka zawartość tłuszczu lub laktozy w produktach zawierających serwatkę może być szkodliwa. Inni z kolei wyrażają zaniepokojenie związane z nadużywaniem antybiotyków i steroidów w hodowli zwierząt i pośrednio z ich obecnością w produktach mlecznych. Nie można bagatelizować faktu, że wiele toksyn rozpuszczalnych w tłuszczach i w wodzie przedostaje się ze środowiska do mleka. Serwatka pochodząca ze świeżego mleka zawiera takie substraty glutationu, jak: laktoferynę, beta-laktoalbuminy i albuminy surowicy wszystkie one łatwo podlegają denaturacji pod wpływem wysokiej temperatury otoczenia lub mechanicznych wstrząsów. Pasteryzacja i inne procesy przemysłowe także sprzyjają denaturacji produktów mlecznych, które zanim dotrą do konsumenta, tracą całą swoją bioaktywność. Aby zachować bioaktywność prekursorów glutationu, białka należy izolować z mleka za pomocą specjalnych metod i przy ścisłej kontroli całego procesu. Stężenie białek w produktach serwatkowych waha się w granicach 20 90%. Same białka z kolei różnią się pod względem budowy i stopnia denaturacji. Dlatego, mimo że część białek serwatkowych zachowuje swoją bioaktywność, większość traci ją całkowicie. BIOAKTYWNE PROTEINY SERWATKOWE Bioaktywne proteiny serwatkowe zawierają wysokie stężenie niedenaturowanych białek, co gwarantuje ich korzystny wpływ na stężenie glutationu. Większość informacji na ten temat pochodzi z badań, które rozpoczęto na Uniwersytecie McGill w Kanadzie na początku lat 80. ubiegłego wieku. W trakcie ogólnych badań dotyczących suplementacji protein dr Gustavo Bounous odkrył bioaktywne właściwości białek serwatkowych i przeanalizował ich wpływ na układ odpornościowy. Publikacja przełomowych wyników jego pracy zachęciła innych naukowców badających mechanizmy wielu chorób do zwrócenia uwagi na działanie glutationu. Dr Bounous i jego
współpracownicy stworzyli Immunocal białko serwatkowe o maksymalnej bioaktywności. Niezdenaturowane białko serwatkowe stanowi naturalny ekstrakt z mleka bezpieczny, niezawodny i skuteczny środek utrzymujący podwyższony poziom glutationu. GLUTATION W ZDROWIU I W CHOROBIE Uważa się, że glutation może odgrywać zasadniczą rolę w leczeniu i zapobieganiu setkom chorób. W przyszłości może okazać się tak ważny dla zachowania zdrowia jak dobrze zbilansowana dieta, ćwiczenia i zdrowy tryb życia. Badania kliniczne pokazują, że wysoki poziom glutationu może pomóc w leczeniu wielu powszechnie występujących chorób choroby serca, udaru mózgu, cukrzycy, podwyższonego poziomu cholesterolu, astmy, uzależnienia od tytoniu, zapalenia wątroby, AIDS i wielu innych. Glutation stanowi dla organizmu narzędzie do walki z wieloma zagrożeniami. Wysoki poziom glutationu ma korzystny wpływ także u ludzi zdrowych przez zwiększanie zdolności unieszkodliwiania toksyn, zwalczania czynników zakaźnych, komórek przedrakowych i kontrolowanie procesów starzenia. Obniżenie poziomu glutationu jest skutkiem starzenia się, co uwidacznia się szczególnie mocno w takich przypadkach jak choroba Parkinsona i Alzheimera. Glutation wykazuje bardzo pozytywne działanie także u ludzi aktywnych fizycznie. Wielu światowej klasy atletów zauważa, że utrzymanie stężenia glutationu na wysokim poziomie zapewnia im przewagę nad rywalami, dając im większą siłę i wytrzymałość, skracając czas rekonwalescencji po urazie, ograniczając ból i zmęczenie mięśni, a także pobudzając ich aktywność. PODSUMOWANIE Naukowcy nadal badają zasadniczą rolę glutationu, jaką odgrywa w odporności na choroby i w zachowaniu dobrego stanu zdrowia. Wyniki badań klinicznych wskazują na związek niskiego stężenia glutationu z typowymi dla naszych czasów chorobami oraz nowymi zagrożeniami. Glutation zapewnia organizmowi pomoc (ang. AID), działając jako antyutleniacz, stymulator odporności i detoksykant wielu szkodliwych środków zanieczyszczających środowisko i kancerogenów. Stężenie glutationu nie zwiększa się pod wpływem preparatów doustnych, gdyż podlegają one niewielkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego. Glutation musi więc być wyprodukowany przez organizm. Dlatego najlepszym sposobem podwyższenia poziomu glutationu jest dostarczanie komórkom substratów wykorzystywanych przez nie do jego produkcji. Przemysł farmaceutyczny stworzył leki, które charakteryzuje wysoka skuteczność w tym zakresie i które mogą być podawane w sytuacjach krytycznych. Jednak wykazują one także działania niepożądane i dlatego długotrwałe ich stosowanie jest niewskazane. W ostatnim czasie naukowcy badają naturalne sposoby podwyższania poziomu glutationu za pomocą bezpiecznych i skutecznych środków odżywczych. Pojawienie się bioaktywnego białka serwatkowego na rynku odżywek stanowi obiecujący krok naprzód. 6
Rycina 3 Podwyższanie stężęnia glutationu: niektóre ze wskazań klinicznych Starzenie się choroba Parkinsona choroba Alzheimera powstawanie katarakty zwyrodnienie plamki żółtej nowotwory wieku starczego problemy z prostatą artretyzm Choroby zakaźne i immunologia przeciwwirusowe (AIDS, zapalenie wątroby, opryszczka, zwykłe przeziębienie, itp.) infekcje bakteryjne niektóre typy dysfunkcji autoimmunizacyjnych syndrom chronicznego zmęczenia immunosupresja Układ krążenia zapobiega chorobom serca zapobiega udarowi zapobiega miażdżycy tętnic cofa objawy miażdżycy tętnic zapobiega urazom reperfuzyjnym Układ pokarmowy zapalenie jelita zapalenie wątroby niedożywienie zapalenie trzustki wrzody żołądka Toksykologia odtruwa organizm po przedawkowaniu niektórych narkotyków odtruwa organizm z substancji dymu papierosowego i spalin odtruwa organizm z zanieczyszczeń zawierających ciężkie metale, pestycydy chroni przed utratą słuchu w warunkach nadmiernego hałasu odtruwa organizm z wielu powszechnie znanych substancji rakotwórczych Nowotwory zapobiega chorobom nowotworowym powstrzymuje rozwój guza eliminuje kancerogeny, mutageny opóźnia szkodliwe efekty utleniania DNA zapobiega chorobom wyniszczającym łagodzi efekty uboczne chemioterapii i radioterapii Choroby płuc rozrzedza śluz mukowiscydoza astma bronchit chroniczny rozedma zwłóknienie płuc Metabolizm wzmacnia wytrzymałość zmniejsza czas odzyskiwania sił po napięciu fizycznym obniża utlenienie cholesterolu LDL wspomaga hemoglobinę w niewydolności nerek cukrzyca
WYBRANE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE STARZENIE SIĘ Powszechnie wiadomo, że procesowi starzenia towarzyszy nagły spadek stężenia glutationu. Obniżony poziom glutationu występuje w wielu chorobach związanych z procesem starzenia, takich jak: katarakty, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, miażdżyca tętnic i inne. JOURNAL OF CINICAL EPIDEMIOLOGY 47: 1021-26, 1994 FUNKCJE ANTYUTLENIACZY Funkcje witalne antyutleniaczy w zachowaniu dobrego stanu zdrowia i zapobieganiu chorobom są powszechnie znane i dobrze udokumentowane. Glutation jest głównym antyoksydantem znajdującym się w komórce. Zachowanie podniesionego stężenia glutationu wzmacnia naturalną funkcję antyoksydacyjną organizmu. BIOCHEMICAL PHARMACOLOGY 47: 2113-2123, 1994 CHOROBA NEUROLOGICZNA Niski poziom glutationu kojarzony jest z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak m.in. MS (stwardnienie rozsiane), ALS (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Alzheimera i choroba Parkinsona. THE LANCET 344: 796-798, 1994 NOWOTWÓR Glutation odgrywa ważną rolę w eliminowaniu wielu kancerogenów i wspiera także optymalne funkcje immunologiczne, zapewniając silniejszą ochronę antyrakową. CANCER LETTERS 57: 91-94, 1991 KONDYCJA SPORTOWA Podwyższony poziom glutationu pozwala na zwiększenie siły i wytrzymałości. Osoby uprawiające fitness mogą czerpać korzyści z pierwszorzędnej formy. JOURNAL OF APPLIED PHYSIOLOGY 87: 1381-1385, 1999 TOKSYNY, ZANIECZYSZCZENIA, PROMIENIOWANIE Glutation odtruwa organizm z różnorodnych zanieczyszczeń, kancerogenów i trucizn, łącznie z tymi, które znajdują się w spalinach samochodowych i dymie papierosowym. Ponadto hamuje negatywny wpływ promieniowania spowodowanego uszkodzeniami w warstwie ozonowej. ANNUAL REVIEWS OF BIOCHEMISTRY 52: 711=760, 1983 AIDS Niski poziom glutationu odpowiada niskiemu wskaźnikowi przeżywalności osób chorych na AIDS. Wiele dowodów wskazuje na istotną rolę podwyższania poziomu glutationu u chorych na AIDS. PROCEEDINGS OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCE, USA 94: 1967-72, 1997 8
CHOROBY SERCA, UDAR, CHOLESTEROL Podwyższony poziom glutationu zwalcza natlenienie tłuszczów we krwi, łącznie z cholesterolem, opóźniając proces formowania się płytek w tętnicach podstawowej przyczyny chorób serca i udarów. NUTRITION REVIEWS 54: 1-30, 1996 CUKRZYCA Diabetycy są bardziej podatni na infekcje i problemy z krążeniem prowadzące do chorób serca, niewydolności nerek i ślepoty. Glutation chroni przed komplikacjami cukrzycy. CLINICAL SCIENCE 91: 575-582, 1996 CHOROBY PŁUC Lekarze stosują leki wspomagające glutation w leczeniu wielu chorób, między innymi astmy, chronicznym zapaleniu oskrzeli i rozedmy. Nowa terapeutyczna rola tej substancji związana jest z leczeniem uszkodzeń spowodowanych dymem papierosowym, zwłóknienia płuc i innych chorób. AMERICAN JOURNAL OF MEDICAL SCIENCE 307: 119-127, 1994 CHOROBY PRZEWODU POKARMOWEGO Glutation chroni ciało przed zapaleniem żołądka, wrzodami żołądka, zapaleniem trzustki i chorobami zapalnymi jelit, włączając wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego- Crohna. GUT 42: 485-492, 1998 ZAPALENIE WĄTROBY Wątroba jest głównym organem przechowującym glutation. Poziom glutationu w przypadku alkoholowego oraz wirusowego zapalenia wątroby, włączając tu zapalenie typu A, B i C, jest obniżony. Podwyższenie poziomu glutationu przywraca poprawne funkcjonowanie wątroby. AMERICAN JOURNAL OF GASTROENTEROLOGY 91: 2569-2573, 1996 CHOROBY NEREK Osoby z nieżytem nerek lub dializowane cierpią na podwyższony poziom obciążenia utleniającego i obniżony poziom glutationu. Podwyższony poziom glutationu pomaga w zapobieganiu anemii. NEPHRON 61: 404-408, 1992 CIĄŻA, LAKTACJA I PORÓD Glutation odgrywa istotna rolę w rozwoju płodu i łożyska. Jest także aktywny w łożysku jako środek odtruwający, zanim zanieczyszczenia dostaną się do rozwijającego się dziecka. Wiele komplikacji ciąży przypisuje się niskiemu poziomowi glutationu. EARLY HUMAN DEVELOPMENT 37: 167-174, 1994 Części niniejszej broszury zaczerpnięte zostały z pracy: Glutathione, Your Body s Most Powerful Protector, dr Jimmy Gutman, 2004 Kudo.ca Communications Inc. Montreal, Kanada. 9
10