DOKUMENTACJA TECHNICZNO RUCHOWA. Pneumatyczna Kotwiarka Udarowa PKU - 3 INFORMATOR INSTRUKCJA OBSŁUGI I NAPRAW KATALOG CZĘŚCI. Nr 52.

TECHNICZNO RUCHOWA Pneumatyczna Kotwiarka Udarowa PKU - 3 INFORMATOR INSTRUKCJA OBSŁUGI I NAPRAW KATALOG CZĘŚCI Nr 52 Wydanie 2012 I M2 MOJ S.A. ul. Tokarska 6 40-859 KATOWICE Tel. (0-32) 604 09 00 fax. (0-32) 604 09 01

2 SPIS TREŚCI 1 Wstęp 3 2 Zastosowanie 3 3 Dane techniczne 3 4 Normy związane 4 5 Opis Budowy 4 6 Zasada działania 5 Warunki dostawy 8 INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO STOSOWANIA 8 1 Wstęp 8 2 Identyfikacja zagrożeń 8 3 Użytkowanie kotwiarki 9 3.1 Zalecenia ogólne 9 3.2 Przygotowanie do wiercenia 11 3.3 Wiercenie 11 4 Naprawy kotwiarki 11 4.1 Bieżące naprawy 11 4.2 Remont kapitalny 12 Załącznik 1 Najczęściej spotykane usterki, ich przyczyny i sposoby usuwania 13 Załącznik 3 Katalog części 16 RYSUNKI Rys. 1 19 Rys. 2. Pneumatyczna Kotwiarka Udarowa PKU-3 20 Rys. 3. Zawór regulacyjny 21 Rys. 4. Wiertarka Udarowa Pneumatyczna WUP-22K 22 Rys. 5. Podpora PKU-3 23 2

3 1. WSTĘP Treść niniejszej DTR zaznajamia z przeznaczeniem, budową, charakterystyką techniczną oraz podstawowymi zasadami obsługi i konserwacji kotwiarek typ PKU-3 w zakresie niezbędnym dla bezpiecznej i bezawaryjnej obsługi. Podaje również informacje dotyczące napraw i sposobu zamawiania części zamiennych. Producent zastrzega sobie prawo zmian w dokumentacji wyrobu. 2. ZASTOSOWANIE Pneumatyczna kotwiarka udarowa PKU-3 przeznaczona jest do wiercenia otworów strzałowych i kotwowych w stropie w skałach średnio twardych i twardych w wyrobiskach niskich i średnich od 1400 mm. Dzięki umieszczeniu wiertarki z boku podpory uzyskano bardzo zwartą konstrukcję, przy utrzymaniu stosunkowo dużej wartości skoku czynnego. Do wierceń należy stosować narzędzia do wierceń udarowych ręcznych. Maksymalna średnica wiercenia Ø45mm. Kotwiarka może być wyposażona w prowadnicę dłuta 6kt.7/8 lub prowadnicę dłuta 6kt 1, długość części chwytowej wynosi w obu przypadkach 108mm. 3. DANE TECHNICZNE Ciężar Kotwiarki kg 42 Długość mm 940 Skok cylindra mm 750 Wysokość przy max wysuniętej podporze mm 1740 Liczba udarów 1/min 1950 Energia udaru J 24,5 Obroty wiertła 1/min 200 Siła docisku przy ciśnieniu 0,4 MPa kn 2,1 3 Ciśnienie zasilania MPa 0,4 0,6 Zużycie powietrza m3/min 3,2 Średnica węża powietrznego mm 25 Średnica węża wodnego mm 12,5 Wymiary chwytu wiertła 22,2x108 lub 25,4x108 hexagonal 4. NORMY I DOKUMENTY ZWIĄZANE - Dyrektywa 2006/92/W z dn. 17.05.2006 wdrożona do prawodawstwa polskiego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 21.10.2008 w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn. (Dz.U.Nr 199 poz. 1228) - Dyrektywa 94/9/WE-ATEX z dnia 23.03.1994, wdrożona do prawodawstwa polskiego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 22.12.2005 w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz.U.Nr 263 poz.2203). 3

4 PN-EN ISO 11148:2012 PN-EN 13463-1:2010 PN-EN ISO 12100:2011 Narzędzia z napędem nieelektrycznym - Wymagania bezpieczeństwa Część 5: Wiertarki udarowe. Urządzenia nieelektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Część 1: Podstawowe założenia i wymagania. Bezpieczeństwo maszyn. Ogólne zasady projektowania. Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka. 5. OPIS BUDOWY. Pneumatyczna kotwiarka udarowa PKU-3 składa się z trzech zasadniczych zespołów: A. Wiertarki udarowej pneumatycznej WUP-22K B. Podpory pneumatycznej PKU-3 C. Zaworu regulacyjnego 3 Wiertarka Udarowa WUP-22K (rys.5) będąca specjalna wersją wersją stosowanej powszechnie wiertarki WUP-22 składa się z: a) Uchwytu (1) w skład, którego wchodzi uruchamiany za pomocą klucza nasadkowego (10) zawór stożkowy (9) odcinający wlot powietrza, sprężyny (15) doprowadzającego sprężone powietrze łuku stożkowego (16) przymocowanego do uchwytu (1) za pomocą łącznika (17) oraz końcówki stożkowej wodnej (13). połączonej z rurką wodną (4) kanału w uchwycie (1) i korka zamykającego (6). b) Cylindra (22) z mechanizmem obracała składającym się z wałka zapadkowego (27) z zapadkami (30) obracającego się w wieńcu zapadkowym (31), rozrządu sterowniczego powietrza (23.24.25.26). Wewnątrz cylindra porusza się bijak (34) z prowadnicą wałka zapadkowego (35) i uderza w końcówkę chwytu wiertła. c) Cylinder zamknięty jest pierścieniem prowadzącym (32) z tuleją (33) i korpusem przednim (36) składającym się :z tulei prowadnicy dłuta (42) oraz z wkręconej prowadnicy bijaka (43). Do zamocowania wiertła służy trzymak (37) osadzony obrotowo na dwóch śrubach oczkowych (38) dociskanych sprężynami (40) i skręconych nakrętkami koronkowymi (41) zabezpieczonymi zawleczkami (55) B. Podpora PKU-3 (Rys.6). Składa się z cylindra kompletnego (1) z chwytem, na którym osadzona jest rękojeść gumowa (11), zaworu regulacyjnego (3). U dołu cylinder zakończony jest oprawą (13), którą zamyka dławik (12) z pierścieniami prowadzącym i uszczelniającym, zapewniając osiowe prowadzenie tłoczyska (5) w czasie pracy. Na cylindrze (1) zamocowano chwyt wiertarki (6) oraz uchwyt (19), są to elementy mocowania wiertarki. 4

5 3 Zawór regulacyjny ( Rys.4). Składa się z obsady (1). w której znajduje się wałek sterujący (4) z nasadzonym ślimakiem (5), podkładką (13), pierścieniem osadczym (19), tuleją ustalającą (6), sprężyną (8) i pierścieniem uzębionym (7). Do obsady zaworu wkręcony jest łącznik obsady (2). W wałku sterującym (4) mieszczą się: zawór (9), kołek zaworu (10), na którym osadzona jest sprężyna (11). W wałku sterującym (4) osadzone są: kulka (18) dociskana sprężyną (12). Z boku kadłuba zaworu (rys 4) wbudowany jest zawór szybkiego opuszczania (2) składający się z: przycisku wyłącznika (15) wraz ze sworzniem przycisku (14), kulki (16), sprężyny wyłącznika (11), uszczelki (12) i obsady wyłącznika (13). 6. ZASADA DZIAŁANIA. Sprężone powietrze z przewodu głównego przepływa przez smarownicę, z której unosi mgłę olejową przez przewód do trójnika. Trójnik rozdziela powietrze do zasilania wiertarki i zasilania podpory. Sprężone powietrze doprowadzone do wiertarki wężem gumowym o średnicy wewnętrznej 25 mm. przedostaje się kanałem do przestrzeni pierścieniowej skąd wpada do komór rozrządu sterowniczego powietrza. Od położenia bijaka zależy położenie tulei sterującej (24), która swym ruchem skokowym umożliwia przedostanie się sprężonego powietrza szczeliną między górna częścią rozrządu (23) do komory przedniej lub tylnej części cylindra (22). Środkową część rozrządu stanowi tuleja sterująca (24) wykonana w kształcie tulei z kołnierzem, której płaszczyzny czołowe są równoległe szlifowane i docierane wspólnie z płaszczyznami przylegania górnej i dolnej części rozrządu. Dzięki temu tuleja sterująca przysłania kanały górnej części rozrządu otwierając jednocześnie kanały dolnej części rozrządu. W takim położeniu tulei sterującej sprężone powietrze przepływa kanałem do górnej części cylindra (22) pod część tłokowa bijaka (34) powodując jego opadanie. Podczas skoku roboczego bijak przesuwa się ku górze tuleja sterująca jest podniesiona. w ten sposób zamyka kanały doprowadzające sprężone powietrze do części górnej cylindra otwierając jednocześnie w dolnej części rozrządu wlot sprężonego powietrza na część tłokową bijaka. Sprężone powietrze wypełniające dolną część cylindra naciska na część tłokową bijaka (34), który w końcowej fazie ruchu uderza w chwyt wiertła. W pierwszej fazie ruchu roboczego sprężone powietrze naciskana część tłokową bijaka (34) a powietrze znajdujące się nad bijakiem uchodzi otworami wylotowymi. Po całkowitym przesłonięciu otworów wylotowych przez powierzchnię cylindryczną bijaka następuje sprężanie powietrza w przestrzeni między pierścieniem prowadzącym (32) a bijakiem. W końcowej fazie ruchu roboczego bijaka dolna krawędź części tłokowej bijaka odsłania otwory wylotowe, następuje spadek ciśnienia w dolnej części cylindra, co przy równoczesnym sprężaniu w górnej części cylindra powoduje przesterowanie tulei sterującej (24) ku górze. Po odsłonięciu przez tuleję sterującą otworów w górnej części rozrządu następuje ruch powrotny bijaka. W podobny sposób następuje przesterowanie tulei sterującej w końcowej fazie skoku powrotnego bijaka. Cykl pracy zaczyna się na nowo. OBRÓT WIERTŁA. W czasie roboczego skoku bijaka następuje obrót wiertła o pewien kąt, który uzyskuje się za pomocą mechanizmu obracała. Zasadniczym elementem 5

6 mechanizmu obracała jest układ zapadkowy. Na trzonku wałka zapadkowego (27) nacięte są rowki śrubowe, które łączy się z bijakiem (34) za pośrednictwem prowadnicy wałka zapadkowego (35) wkręconej w gniazdo bijaka. Bijak wykonując skok roboczy stara się obrócić wałek zapadkowy (27) w prawo tj. w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Obrotowi temu przeciwdziałają cztery zapadki (30) dociskane przyciskami zapadki (29) za pośrednictwem sprężyn zapadki (28) do zębów wieńca zapadkowego (31). W skutek stawianego oporu przez wieniec zapadkowy obraca się bijak, który powoduje obrót tulei prowadnicy dłuta (42). za pośrednictwem wkręconej w nim prowadnicy bijaka (43). W przedniej części tulei prowadnicy dłuta (42) obraca się wiertło o chwycie sześciokątnym. Przy ruchu powrotnym bijaka zapadki pozwalają na obrót wałka zapadkowego w lewo (w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara) bijak wykonuje tylko ruch posuwisty. Działanie kotwiarki polega na tym, że wiertło otrzymuje szybko po sobie następujące uderzenia, przy czym wraz z każdym uderzeniem następuje obrót wiertła o pewien kąt. Dzięki temu ostrze wiertła uderza w coraz to nowe miejsce powodując odprysk cząstek skały od calizny. Zjawisko obrotu narzędzia w trakcie suwu roboczego bijaka zostało wykorzystane w kotwiarce dla potrzeb dokręcania nakrętki kotwy. Po wprowadzeniu do uchwytu maszyny, zamiast wiertła, specjalnego klucza o skróconym chwycie ( tak aby bijak nie uderzał w czoło klucza) energia bijaka przekształca się na moment obrotowy. z jednoczesnym obrotem w prawo. Usuwanie zwiercin może się odbywać w dwojaki sposób: a) za pomocą przepłuczki wodnej b) za pomocą przedmuchu sprężonym powietrzem Ad.a. Woda doprowadzona przewodem o średnicy wewnętrznej 13mm dostaje się do wiertarki przez końcówkę stożkową (13) i kanał wydrążony w uchwycie (1) do kanałów korka zamykającego (6). z których przedostaje się do rurki wodnej (4) i płynąc poprzez całą wiertarkę przepływa wydrążonym otworem wewnątrz wiertła. do dna wierconego otworu. Wypływająca woda wypłukuje przy ostrzu wiertła zwierciny unosi je na zewnątrz wierconego otworu. Wiercenie z zastosowaniem przepłuczki wodnej należy przeprowadzić przy ustawieniu zaworu stożkowego w pozycji położenia 3 rys.1. Ad.b. Sprężone powietrze przedostaje się z zaworu stożkowego (9) otworem w uchwycie (1), pierścieniem uszczelniającym (45) z tulejką gumową (46) kanałem drążonym w cylindrze (22) do kanału w pierścieniu prowadzącym (32) przez otwór drążony w korpusie przednim (36) do kanałów w tulei prowadnicy dłuta, skąd otworem w wiertle dostaje się do dna wierconego otworu, wydmuchując zwiercin i pył. Silny podmuch uzyskuje się przez obrót klucza nasadkowego (10) i zaworu stożkowego (9) w pozycji położenia 1 rys.1. Wskutek zamknięcia kanału dolotowego. wiertarka zostaje zatrzymana. a silny strumień sprężonego powietrza kieruje się do dna wierconego otworu, oczyszczając w ten sposób otwór z większych części zwiercin. Zawór stożkowy (9) jest organem sterującym wiertarki. Zawór ten można ustawiać w czterech kolejnych położeniach rys.1. 0 zawór stożkowy zamknięty- dopływ sprężonego powietrza odcięty 1 silny przedmuch wiertarka zatrzymana 2 częściowe otwarcie wlotu sprężonego powietrza nawiercanie 3 praca normalna z przepłuczą wodną Poszczególne położenia klucza nasadkowego (10) uzyskuje się za pomocą rowków naciętych na obwodzie piasty klucza nasadkowego (10) kołka zatrzasku (8) i sprężyny zapadki (7) w uchwycie (1). 6

7 Podpora Do podpory olej dostaje się wraz z powietrzem, smarując gładź cylindra i zawór regulacyjny. Po przejściu przez zawór regulacyjny powietrze przewodem dostaje się do Przestrzeni cylindrycznej nad tłok powodując ruch tłoka w dół, czyli podnoszenie się cylindra z wiertarką ku górze. Za pomocą zaworu reguluje się ciśnienie powietrza w cylindrze nad tłokiem a tym samym wielkość nacisku na wiertarkę. Nakrętkę regulacyjną można obrócić o około 180 0 W zakresie tego obrotu mieszczą się trzy zasadnicze pozycje zaworu: a) Nakrętka zakręcona do oporu dopływ powietrza nad tłok zamknięty, ujście powietrza z pod tłoka otwarte b) Nakrętka odkręcona do oporu dopływ powietrza nad tłok otwarty, ujście powietrza z pod tłoka zamknięte c) Nakrętka w pozycji pośredniej- (położenie martwe) dopływ powietrza do podpory zamknięty, ujście powietrza z pod tłoka zamknięte. Z boku korpusu zaworu (56) znajduje się dodatkowy przycisk (15), który po naciśnięciu powoduje natychmiastowe ujście powietrza z nad tłokiem podpory, przy równoczesnym opadaniu cylindra z wiertarką. Urządzenie to pozwala na szybkie wypuszczenie powietrza z cylindra bez konieczności zmiany nastawienia zaworu regulacyjnego. Warunki dostawy Dostawa obejmuje: - kotwiarkę PKU-3 - dokumentację techniczno ruchową ( DTR-58) - świadectwo kontroli jakości z kartą gwarancyjną oraz Deklarację zgodności Niezbędną do pracy smarownicę przewodową, węże giętkie dopuszczone do pracy w podziemnych zakładach górniczych oraz narzędzia do wierceń należy zakupić u producentów tego sprzętu. 7

8 INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO STOSOWANIA 1. Wstęp Znajomość treści oraz przestrzeganie zaleceń niniejszej INSTRUKCJI jest warunkiem bezpiecznej i długotrwałej pracy kotwiarki. Za awarie i uszkodzenia kotwiarki oraz skutki prawne wynikłe z nieprzestrzegania INSTRUKCJI producent nie bierze żadnej odpowiedzialności. 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ 1. Kotwiarkę należy stosować jedynie zgodnie z przeznaczeniem patrz punkt 12str.3 Jakiekolwiek inne zastosowanie może stanowić zagrożenie dla obsługującego, 2. Prace wiertnicze należy wykonywać zgodnie z wewnętrznymi przepisami bhp na tym stanowisku pracy, 3. Przed przystąpieniem do pracy należy sprawdzić czy strop nie posiada obwisów i wystających brył skalnych grożących oderwaniem się, 4. Podczas prac wiertniczych przy wierceniu głębokich otworów stosować narzędzia łączone. Do nawiercania używać możliwie najkrótszych żerdzi, Podczas wiercenia otworów tak sterować wysuwem podpory, aby nie doprowadzić do skrzywienia lub złamania wiertła, 5. Po zakończonej pracy zamknąć zawory odcinające. Zabrania się pozostawiania wiertarki podczas przerw w pracy jak i po jej zakończeniu z wężami pod ciśnieniem roboczym, 6. Zaleca się stosowanie podczas wiercenia przepłuczki wodnej unikamy wtedy niepotrzebnego zapylenia środowiska pracy. W innym przypadku należy stosować maski przeciwpyłowe, 7. Podczas wiercenia stosować okulary ochronne, 8. Zabrania się osobom postronnym przebywania w promieniu 5 m od miejsca pracy Kotwiarki, 9. Węże zasilające powinny posiadać odpowiednie atesty dopuszczające je do pracy w warunkach podziemnych zakładów górniczych w strefach zagrożenia wybuchu metanu, 10. Zabrania się trzymania żerdzi ręką podczas prac wiertniczych. 11. Wiertarka wyposażona jest w Trzymak dłuta, zabrania się eksploatacji wiertarki z uszkodzonym trzymaniem dłuta grozi wypadnięciem narzędzia podczas wiercenia, 12. W przypadku zaniku ciśnienie powietrza wiertarkę należy wyłączyć, (poz. 0 zaworu sterującego rys. 1) a zawór sterowania podporą zamknąć (obrót w prawo do oporu). Po uzyskaniu ponownie ciśnienia zasilania, ustawić zawór sterowania podporą do warunków wiercenia i włączyć ponownie wiertarkę, 13. W przypadku zakleszczenia się narzędzia w wierconym otworze, kilkakrotnie włączać wiertarkę z jednoczesnym wycofywaniem narzędzia z wierconego otworu, 14. Prace wiertnicze należy przerwać w razie przekroczenia zawartości metanu zgodnie z obowiązującymi przepisami, 15. Podczas pracy wiertarką bezwzględnie stosować ochronniki słuchu. W poniższej tabeli ujęto wyniki pomiarów hałasu i drgań dla wiertarki udarowej, 8

9 HAŁAS Lp Symbol urządzenia Poziom mocy akustycznej L WA [db] Równoważny poziom ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy skorygowanego charakterystyką A L pa [db] Szczytowa chwilowa wartość ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy, skorygowanego charakterystyką C L Cpeak [db] 1 PKU-3 101,0±2,1 109,2±1,6 123,5±1,5 DRGANIA Wartość średnia A eq [m/s -2 ] podczas pracy wiercenia Wartość średnia sumaryczna [m/s -2 ] praca podczas wiercenia Wartość średnia A eq [m/s -2 ] praca na biegu jałowym Oś X 6,1 0,8 Oś Y 4,5 10,6 0,7 Oś Z 7,3 0,8 Wartość średnia sumaryczna [m/s 2 ] 1,4 3. Użytkowanie kotwiarki 3.1. Zalecenia ogólne 1) Na czas transportu do miejsca pracy zabezpieczyć otwory wlotowe i wylotowe sprężonego powietrza oraz wlotowy przepłuczki wodnej przed dostaniem się do nich zanieczyszczeń, 2) Transport kotwiarki do miejsca uruchomienia pracy należy wykonać zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi przepisami, 3) Przed każdą zmianą roboczą oraz przynajmniej dwukrotnie podczas jej trwania sprawdzić poziom oleju w smarownicy przewodowej, i w razie konieczności uzupełnić, 4) Przed uruchomieniem kotwiarki należy sprawdzić, czy zawór doprowadzający sprężone powietrze do podpory jest zamknięty, 5) Przed przyłączeniem przewodu sprężonego powietrza do kotwiarki, wlać do łuku stożkowego 0,02 do 003 l oleju ( wymóg szczególnie ważny przy kotwiarkach nowych nie dotartych ), a wąż gumowy przedmuchać sprężonym powietrzem w celu usunięcia takich zanieczyszczeń jak piasek i woda. Zanieczyszczenia dostające się do wnętrza kotwiarki mogą spowodować zatarcie wiertarki, 6) Wąż doprowadzający sprężone powietrze do kotwiarki powinien mieć średnicę wewnętrzną 25 mm, natomiast wąż doprowadzający wodę średnicę wewnętrzną 12,5 mm, 7) Długość węża doprowadzającego sprężone powietrze nie powinna być większa jak 10 m, z tym,że smarownica przewodowa nie może być oddalona od wiertarki dalej niż 3 m, 8) Przewód gumowy powinien być szczelnie przyłączony do końcówek wiertarki i smarownicy przewodowej, a złącze zabezpieczone opaską zaciskową, 9

10 Aby mieć gwarancję pewnej i wydajnej pracy kotwiarki należy zapewnić na zasilaniu ciśnienie sprężonego powietrza w granicach: 0,4 do 0,6 MPa 9) Kotwiarkę należy uruchomić po przyłożeniu ostrza wiertła do urabianej skały. Przy czym proces wiercenia należy prowadzić w dwóch etapach: - nawiercanie otworu na głębokość 2 do 5 cm (ustawienie zaworu stożkowego w pozycji 2 - częściowe otwarcie dopływu sprężonego powietrza), oraz minimalne otwarcie zaworu sterującego podporą. - wiercenie (ustawienie zaworu stożkowego w pozycji 3 - praca wiertarki pełną wydajnością) zawór sterujący podpory ustawić na wymagany docisk. 10) Należy zwracać uwagę na stan chwytu wiertła, jego suwliwe pasowanie, długość 108 mm oraz aby czoło chwytu wiertła było gładkie i prostopadłe do osi, a krawędzie lekko załamane. Zły stan wiertła wpływa ujemnie na wydajność wiercenia jak również może doprowadzić do uszkodzenia bijaka. Przed założeniem wiertła do wiertarki należy sprawdzić, czy otwór w wiertle i rurce wodnej nie jest zatkany. Następnie chwyt wiertła dokładnie oczyścić i nasmarować olejem lub smarem i założyć do wiertarki, zabezpieczając przed wypadnięciem trzymakiem dłuta. 11) Zwracać szczególną uwagę na prawidłowość działania smarownicy przewodowej, która bezwzględnie musi być wmontowana w odcinek przewodu gumowego doprowadzający sprężone powietrze do wiertarki. W razie stwierdzenia przerwy w smarowaniu wiertarki należy przerwać pracę i uzupełnić olej w smarownicy przewodowej. Stosować olej hydrauliczny o lepkości nie większej jak 46mm 2 /sek lub maszynowy o podobnej lepkości, dopuszcza się stosowanie innego oleju np. sprężarkowego lub silnikowego. Niedopuszczalna jest praca kotwiarką bez sprawnego jej smarowania. 12) W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości w pracy kotwiarki należy przerwać jej eksploatację i przekazać do warsztatu remontowego. Niedopuszczalne jest wykonywanie napraw w przodku. 13) Remonty i konserwacje powierzać specjalnie w tym celu wyszkolonym pracownikom. Usługi w zakresie remontu wiertarek wykonuje producent MOJ S.A., 14) Raz w tygodniu a przynajmniej raz w miesiącu konieczny jest przegląd kotwiarki. Kotwiarkę należy rozebrać, przemyć naftą i wymienić części uszkodzone lub mocno zużyte. Szczególnie należy zwracać uwagę na stan prowadnicy dłuta, a w razie stwierdzenia usterki takiej jak wybicie lub wykruszenie należy ją wymienić. W przypadku dłuższych przerw w pracy kotwiarkę należy zakonserwować i zabezpieczyć przed zanieczyszczeniami. Przechowywać w suchym miejscu. Ostrze wiertła nie może posiadać wykruszeń, jak również nie może być tępe. Posługiwanie się takim narzędziem jest nieekonomiczne, a także wpływa na szybsze zużycie mechanizmów wiertarki. 15) Do wierceń należy używać tylko wierteł prostych. Wiertło wygięte zwiększa tarcie o ścianki wierconego otworu, powoduje to obniżenie momentu obrotowego oraz zakleszczanie. 10

11 3.2 Przygotowanie do wiercenia Przed rozpoczęciem wiercenia należy dokonać oględzin kotwiarki, sprawdzić poziom oleju w smarownicy przewodowej oraz przedmuchać przewód zasilający dla usunięcia wody i zanieczyszczeń (szczególnie gdy rurociąg był dłużej nie używany). Sprawdzić czy w miejscach wierceń nie ma obwisów skalnych, które podczas prac wiertniczych mogłyby się oderwać. 3.3 Wiercenie Proces wiercenia należy prowadzić w następujący sposób: a. Odchylić trzymak dłuta (37), włożyć wiertło i zamknąć trzymak. Przed włożeniem wiertła sprawdzić stan jego chwytu i nasmarować go b. Trzymając lewą ręką za uchwyt kotwiarki (67), prawą otworzyć częściowo zawór sterujący podpory i podnieść cylinder z wiertarką do momentu zetknięcia ostrza wiertła ze stropem. c. Otworzyć częściowo zawór stożkowy (9) pozycja 2 klucza nasadkowego (10) i przy niewielkim nacisku podpory rozpocząć nawiercanie. Po wprowadzeniu wiertła na głębokość ok. 3 do 5 cm należy otworzyć całkowicie zawór stożkowy (do pozycji 3), oraz zawór wodny (50), zwiększyć nacisk na wiertło przez otwarcie zaworu sterującego. Należy przestrzegać następującej zasady: Przy uruchamianiu wiertarki otworzyć najpierw dopływ sprężonego powietrza, a dopiero później dopływ wody przepłuczkowej, natomiast przy zatrzymywaniu kotwiarki należy najpierw zamknąć dopływ wody, a następnie sprężonego powietrza. Postępowanie niezgodne z instrukcją w czasie wiercenia lub nadmiernie popękany strop, mogą być powodem zakleszczania się wiertła. W takim przypadku należy lekko wycofać wiertło (dokręcić minimalnie zawór sterujący) i starać się uruchomić wiertarkę przy minimalnym docisku a następnie powoli zwiększać docisk do chwili uzyskania normalnego postępu wiercenia. 4. Naprawy kotwiarki Naprawy kotwiarki powierzać doświadczonym, przeszkolonym w tym zakresie pracownikom. Fachowej naprawy kotwiarki dokona producent: MOJ S.A. Katowice ul. Tokarska 6. 4.1 Bieżące naprawy ograniczone do usuwania drobnych uszkodzeń można wykonać w podręcznym warsztacie. Tutaj powinny się znajdować następujące części zamienne: 11

12 Nr pozycji wg rysunku katalogowego 4 33 43 42 28 30 29 39 35 76 Rurka wodna Tuleja pierścienia prowadzącego Prowadnica bijaka Tuleja prowadnicy dłuta Sprężyna zapadki Zapadka Przycisk zapadki Podkładka zabezpieczająca Prowadnica wałka zapadkowego Zawór sterujący Nazwa części Liczba części na jedną wiertarkę 2 1 1 1 4 4 4 2 1 1 Części handlowe: Przewód gumowy z gumy olejoodpornej na ciśnienie do 1,0 MPa φ wewn. 25 i 20 mm. Przewód gumowy na ciśnienie do 0,8 MPa φ wewn. 12,5 mm, Wąż gumowy A2-10 x 900. wąż gumowy A2-10 x 800. Wszystkie węże muszą posiadać dopuszczenie do pracy w podziemnych zakładach górniczych w strefach zagrożenia wybuchem metanu. 4.2 Remont kapitalny Wykonuje go producent wiertarek. Mogą go również przeprowadzić w warsztatach remontowych wykwalifikowani pracownicy. Remont kapitalny polega na wymianie zużytych części i zastąpieniu ich nowymi z odpowiednim dopasowaniem szczególnie dotyczy to cylindra i bijaka. Cylinder wiertarki należy przeszlifować i honować na niżej podane wymiary remontowe. Dla wymiarów remontowych cylindra należy zakupić odpowiednie bijaki Zestawienie wymiarów remontowych cylinder - bijak wiertarki Oznaczenie remontowe Wymiar remontowy Cylindra (mm) Wymiar remontowy Bijaka (mm) R 1 Φ 76,449 + 0,012 Φ 76,449 R 2 Φ 76,703 + 0,012 Φ 76,703-0,020-0,040-0,020-0,040 12

13 ZAŁĄCZNIK 1 Najczęściej spotykane usterki, ich przyczyny i sposoby usuwania Niedomagania Przyczyny Usuwanie Niedomagań 1 2 3 1. Po przestawieniu zaworu regulacyjnego regulacyjnego i stożkowego kotwiarka nie pracuje, przy czym powietrze nie wylatuje otworami wydmuchu. Przewód gumowy zatkany. Brak sprężonego powietrza. Odkręcić przewód i dokładnie przedmuchać. Zbadać i usunąć przyczyny braku powietrza. 2.Nieszczelność tłoka 3.Nieszczelność zaworu 4.Trudność usytuowania kotwiarki na stałej wysokości. 5.Powietrze ucieka przez zawór regulacyjny. Zużyty pierścień uszczelniający Uszkodzony cylinder Gniazdo kulki nieszczelne Uszkodzona sprężyna zaworu regulacyjnego. Nieszczelność zaworu wypuszczania powietrza z pod tłoka. Zużyta sprężyna Wymienić zużyty pierścień Wymienić cylinder Zbadać gniazdo i kulkę w zaworze. Wymienić sprężynę. Zbadać gniazdo kulki i kulkę. Wymienić sprężynę Zużyty pierścień uszczelniający Wymienić pierścień uszczelniający. 6.Nieszczelny przycisk Sprężyna zniszczona Wymienić sprężynę. wyłącznika. Uszczelka zniszczona Wymienić uszczelkę. 7.Obrót nakrętki regulacyjnej odbywa się bez skoków. Pęknięta sprężyna Wymienić sprężynę. 8.Wałek sterujący z nakrętką regulacyjną wypada. Zniszczony pierścień osadczy sprężynujący. Wymienić pierścień osadczy na nowy. Spowodować zwiększenie Niedostateczne ciśnienie ciśnienia sprężonego powietrza sprężonego powietrza w sieci. 9. Brak dostatecznego nacisku na wiertło, zmniejszenie liczby uderzeń,, nierówna praca wiertarki, mała wydajność, spadek energii. Nieszczelność tłoka Zanieczyszczenia gładzi cylindrów, cylindrów zaworze sterującym w zaworze regulacyjnym lub kanałów powietrznych Niedostateczne smarowanie Mała ilość sprężonego powietrza wskutek zastosowania zbyt długiego i cienkiego przewodu. Wymienić uszczelkę. Zdemontować kotwiarkę, oczyścić cylinder rozrządu sterowania regulacyjnego i kanałów powietrznych. Napełnić smarownicę olejem i sprawdzić jej działanie. Długość przewodu gumowego od rurociągu do smarownic nie może być większa niż 8 do 10m. Średnica powinna wynosić 25mm. 13

14 10.Zwiększone zużycie sprężonego powietrza. 11. Wyciekanie oleju. 12. Zmniejszenie liczby obrotów wiertła i momentu obrotowego 13. Wiertarka pracuje, wiertło się nie obraca. 14. Zatarcie bijaka. 15. Oblodzenie kanałów wylotowych wiertarki. 16. Szybki zużycie części i ich korozja. 17. Pękanie lub łamanie się poszczególnych części kotwiarki. Prężenie przewodu gumowego wskutek zgniecenia lub innych uszkodzeń. Niewłaściwa długość chwytu wiertła Stępione ostrze wiertła. Zużycie części składowych kotwiarki będące przyczyną nieszczelności. Brak szczelności w połączeniach gwintowych Brak szczelności na połączeniu podpory z wiertarką pierścienia prowadzącego korpusem przednim. Złącza przewodów kotwiarki nieszczelne. Nieszczelność na złączach gwintowych gwintowych złączach węży. Zbyt duży docisk wywierany na wiertło Zwiększenie martwego skoku bijaka spowodowanego nadmiernym zużyciem prowadnicy wałka zapadkowego. c. Nieprawidłowy montaż mechanizmu obrotowego. Zwiększenie tarcia części wchodzących w skład mechanizmu obrotowego Mechanizm obrotowy zużyty lub uszkodzony. Do cylindra dostały się zanieczyszczenia. Niedostateczne smarowanie. Duża zawartość wilgotności w sprężonym powietrzu. Sprężone powietrze z dużą zawartością wilgoci i zawiesin stałych. Praca kotwiarką przy zbyt wysokim ciśnieniem sprężonego powietrza. Dokonać wymiany uszkodzonego przewodu. Sprawdzić chwyt, wymienić wiertło na nowe. Wymienić wiertło na zaostrzone. Części zużyte wymienić. Gwinty uszczelnić konopiem i minią lub heretykiem heretykiem skręcić mocno. Szczelność uzyskać przez dokręcenie nakrętek na śrubach ściągających. Połączenia uszczelnić poprzez dokręcenie nakrętek dociskowych i zaciśnięcie taśmy ściągającej. Gwinty uszczelnić konopiem i minią lub heretykiem. Nakrętki śrub ściągających i połączenia gwintowe dokręcić mocno. Zbadać zacisk węży. Docisk powinien być dobierany w zależności od ciśnienia sprężonego powietrza i urubionej skały. Wymienić zużyte części. Montaż poprawić, zgodnie z instrukcją montażu. Zespoły wiertarki skręcić równomiernie, utrzymując współosiowość całości. Wymienić zużyte części. Sprawdzić filtr przy sprężarce, usunąć uszkodzenie. Przedmuchać przewód sprężonym powietrzem. Sprawdzić działanie i napełnienie smarownicy przewodowej. Sprawdzić kurki odwadniające w sieci. Sprawdzić filtry sprężarki. Oczyścić filtr sprężonym powietrzem. Ciśnienie sprężonego powietrza powinno wynosić od 4-6 atmosfer. 14

15 18.Kotwiarka nie pracuje. 19. Samoczynne przerywanie pracy. 20. Przedostawanie się wody do wiertarki. Niedostateczne ciśnienie sprężonego powietrza Niewłaściwy montaż kotwiarki. Sklejanie tulei sterującej z dolną lub górną częścią rozrządu. Zanieczyszczenie kanałów w rozrządzie i cylindrze. Zanieczyszczone gniazdo kołka zatrzasku. Uszkodzenie rurki wodnej. Sprawdzić ciśnienie sprężonego powietrza. Sprawdzić montaż. Wlać do łuku stożkowego trochę nafty i uruchomić wiertarkę. Zdemontować dolną część wiertarki i przemyć naftą rozrząd. Zdemontować wiertarkę, kanały rozrządu i cylindra przemyć naftą i wytrzeć do sucha. Oczyścić gniazdo przez kąpiel naftową. Wymienić rurkę. 15

16 ZAŁĄCZNIK 2 Katalog części Poz. na rysunku Nazwa części Nr rysunku lub normy Ilość szt/kpl Uwagi Rys.2. Wiertarka WUP-22K D13-47a 1 1 Uchwyt D13-47A1 1 2 Podkładka gumowa D13-96A2 1 3 Pierścień gumowy D13-96A4a1 2 4 Rurka wodna D13-96AB/b 1 5 Podkładka D13-96A7/a 2 6 Korek zamykający D13-96A8/d 1 7 Sprężyna D13-96A9/b 1 8 Kołek zatrzasku D13-96A10/b 1 9 Zawór stożkowy D13-96A11/g 1 10 Klucz nasadkowy D13-96A12/d 1 11 Śruba ściągająca D13-96A13/c 1 12 Pierścień gumowy D13-96A19/b 2 13 Końcówka stożkowa do wody D13-96A20/d1 1 14 Łącznik śrubowy D13-96A21/a 1 15 Sprężyna zaworu stożkowego D13-96A22/c 1 16 Łuk stożkowy D13-96A23/e 1 17 Łącznik śrubowy D13-96A24/b 1 18 Łącznik gwintowy D13-94-40 c1 1 19 Nakrętka dociskowa 28 D13-94-41 1 20 Końcówka stożkowa D13-96A27 1 21 Końcówka z gwintem G13-18-20-1 2 22 Cylinder D13-47A22 1 23 Dolna część rorrządu D13-96BB1/c 1 24 Tuleja sterująca D13-96BB2/d 1 25 Korpus rozrządu D13-96BB3/c 1 26 Górna część rozrządu D13-96BB4/b 1 27 Wałek zapadkowy D13-47A27/a 1 28 Sprężyna zapadki D13-96C2/b 4 29 Przycisk zapadki D13-96BC3/b 4 30 Zapadka D13-96C4/b 4 31 Wieniec zapadkowy D13-96B4/d 1 32 Pierścień prowadzący D13-96CC1/b 1 33 Tuleja pierścienia D13-96CA/j 1 prowadzącego 34 Bijak D13-47A34/a 1 35 Prowadnica wałka zapadkowego D13-47A35 1 16

17 36 Korpus przedni D13-96DA/b 1 37 Trzymak dłuta D13-96D2/e 1 38 Śruba oczkowa D13-96D3/f 2 39 Podkładka zabezpieczająca D13-96D4/b 2 40 Sprężyna śruby oczkowej D13-96D5/b 2 41 Nakrętka specjalna D13-96D6/a 2 42 Tuleja prowadnicy dłuta D13-47A42/a 1 43 Prowadnica bijaka D13-47A43 1 44 Śruba ściągająca D13-96E2/b 2 45 Pierścień uszczelniający D13-96-5/e 1 46 Tuleja gumowa D1396-6/c 1 47 Korek 3/8-2 D13-47A47 1 48 Podkładka uszczelniająca D13-47C8 1 50 Zawór przelotowy 1/2 wg PN 1 51 Podkładka 12,2 wg PN 1 52 Podkładka sprężysta 16,3 wg PN 2 53 Nakrętka M12-5-I wg PN 1 54 Nakrętka M16-5-I wg PN 4 55 Zawleczka S-Zn-4x28 wg PN 1 56 Wążdo wody Z-12,5-I wg PN 1 57 Opaska zaciskowa wg PN 2 58 Kołek walcowy 8h8x20 wg PN 1 Rys.5 Podpora pneumat. wiertarki PKU-3-1837 1 1 Cylinder kpl PKU-3-1837-1 1 2 Szybkozłącze do pow. 1 1 3 Zawór rególacyjny PKU 1300-1600- 1 2-4 4 Wyłącznik PKU 1300-1600- 1 2-3 5 Tłoczysko kpl. PKU-3-1837-5 1 6 Chwyt wiertarki PKU-3-1837-6 1 7 Pierścień miedziany PKU-3-1837-7 1 8 Sprężyna wyłącznika 1 9 Kulka łożyskowa 1 10 Uszczelka miedziana Ø13,5 PKU 1300-1600- 1 /Ø9,5 2-9 11 Rękojeść gumowa D13-96E3/a 1 12 Dławik PKU 1300-1600- 1 14 13 Oprawa PKU 1300-1600- 1 14 Pierścień uszcz. pyłochłonny AS45-55-7 15 Pierścień prowadzący D Ø45/50/5,5 (50N/mm2) 15 3 17

18 16 Pierścień U2 45/60x10 1 17 Zderzak PKU 1300-1600- 1 16 18 Nakrętka specjalna M90x2 PKU 1300-1600- 1 7 19 Uchwyt część 1 PKU-3-1837-19 2 20 Śruba M10x45 1 21 Nakrętka M10 1 22 Podkładka sprężysta Z10,2 1 23 Śruba M16x40 2 Rys.3 Zawór regulacyjny D13-71E/c 1 1 Obsada zaworu D13-71E1/a 1 2 Łącznik obsady zaworu G13-5A3/g 1 3 Nakrętka regulująca G13-5A4/c 1 4 Wałek sterujący G13-5A5/g 1 5 Ślimak G13-5A6/f 1 6 Tuleja ustalająca G13-5A7/e 1 7 Pierścień z uzębieniem G13-5A8/c 1 8 Sprężyna G13-5A9/d 1 9 Zawór G13-5A10/c 1 10 Kołek zaworu G13-5A11/b 1 11 Sprężyna zaworu G13-5A12/a 1 12 Sprężyna G13-9-13/b 1 13 Podkładka G13-5A20/d 1 14 Wkręt M6*6 G13-5A22 1 18 Kulka 5/16 -II wg PN 2 19 Pierścień osadczy spr. 14 Z wg PN 1 22 Pierścień uszczelniający O wg PN 16,3*2,4 1 18

19 Rys. 2 Podłączenie Pneumatycznej Kotwiarki PKU-3 19

20 Rys. 3 Pneumatyczna kotwiarka udarowa PKU-3 20

21 Rys. 4 Zawór regulacyjny podpory 21

22 Rys. 5 Wiertarka WUP-22K 22

23 Rys.6 Podpora PKU-3 23