Polska w międzynarodowych rankingach Polska w międzynarodowych rankingach na tle krajów regionu I kwartał 2015 roku Departament Informacji Gospodarczej Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. 1
SPIS TREŚCI WSTĘP... 2 Podsumowanie... 3 Rozdział I. Bieżąca sytuacja gospodarcza... 5 I.1. Eurostat, wzrost gospodarczy IV kwartał 2014... 5 I.2. Eurostat, stopa bezrobocia luty 2015... 5 I.3. Eurostat, inflacja luty 2015... 6 I.4. ONZ, World Economic Situation and Prospects 2015... 7 I.5. Komisja Europejska, Winter Economic Forecast 2015... 9 Rozdział II. Konkurencyjność... 11 II.1. The Heritage Foundation, The Wall Street Journal, Index of Economic Freedom 2015... 11 II.2. Tholons, Top 100 Outsourcing Destinations 2015... 14 II.3. fdiintelligence, Polish Cities of the Future 2015/2016... 15 II.4.The Brookings Institute, Global Metro Monitor 2014... 16 II.5. Economist Intelligence Unit, Business risks and opportunities in CEE... 18 Rozdział III. Innowacje, technologie i nauka... 19 III.1. Bloomberg, Bloomberg s Innovation Index 2015... 19 III.2. Mercer, Quality of Living Rankings 2015... 20 1
WSTĘP Opracowanie przedstawia aktualne publikacje poruszające temat konkurencyjności oraz atrakcyjności inwestycyjnej polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej. Informacje dotyczące tych kwestii są istotne w procesie zachęcania inwestorów zagranicznych rozważających zaangażowanie w Polsce. W materiale zaprezentowane zostały atrybuty Polski na tle innych krajów Europy. Stanowią one często cenny element materiałów promocyjnych dotyczących polskiej gospodarki oraz polskich regionów. 2
Podsumowanie Pierwszy kwartał 2015 r. charakteryzował się umiarkowanym wzrostem aktywności gospodarczej na świecie, przy czym sytuacja gospodarcza w poszczególnych krajach pozostaje zróżnicowana. W strefie euro dynamika PKB mimo nieznacznego przyspieszenia w IV kw. ub.r. utrzymuje się na niskim poziomie. Główne banki centralne utrzymują stopy procentowe na historycznie niskim poziomie. Europejski Bank Centralny (EBC) rozpoczyna zakup obligacji skarbowych, a większość banków centralnych spoza strefy euro złagodziła politykę pieniężną, między innymi poprzez obniżenie stóp procentowych. W Polsce nowy rok przyniósł powiew gospodarczego optymizmu. Zdaniem Komisji Europejskiej po kryzysie nareszcie w 2015 i 2016 r. możemy liczyć na szybką poprawę koniunktury. Z optymizmem na nasz kraj patrzy także ONZ i analitycy międzynarodowych instytucji finansowych jak choćby the Economist Intelligence Unit. W Polsce wzrost gospodarczy w I kw. 2015 r. pozostawał w pobliżu 3%. W kierunku utrzymania stabilnego wzrostu oddziałuje dalszy wzrost popytu konsumpcyjnego oraz wciąż wysoka pomimo pewnego obniżenia dynamika inwestycji. Towarzyszy temu stabilny wzrost akcji kredytowej i dalsza poprawa sytuacji na rynku pracy. Potencjał inwestycyjny Polski jest potwierdzany w wielu międzynarodowych rankingach. Wyrazem pozytywnego klimatu do prowadzenia biznesu w Polsce jest najwyższe w historii miejsce Polski w rankingu Doing Business 2015, gdzie zajęliśmy 32 miejsce. Polska osiągnęła najlepszy w historii wynik tj. 42 miejsce (na 178 gospodarek) w Indeksie Wolności Gospodarczej 2015, opracowanym przez Heritage Foundation oraz Wall Street Journal, awansując aż o 8 pozycji. Polska osiągnęła też największą poprawę w regionie europejskim. Spośród 43 badanych państw europejskich Polska znajduje się na 19. pozycji w regionie osiągając awans o 4 pozycje. 3
W dobrym kierunku zmierzają też działania nakierowane na zwiększenie innowacyjności polskiej gospodarki, czego wyrazem jest 25. miejsce Polski w Global Innovation Index 2015 (Bloomberg) to wynik aż o pięć lokat lepszy niż dwa lata temu kiedy to uplasowaliśmy się na 30. pozycji. Reasumując, w I kwartale 2015 r. polska gospodarka utrzymała pozytywną dynamikę wzrostu. Oczekiwane pobudzenie w strefie euro stymulowane programem skupu aktywów przez EBC stwarza dodatkowe szanse dla polskiego przemysłu poprzez rosnący popyt konsumpcyjny w strefie euro. Życzymy interesującej lektury. 4
Rozdział I. Bieżąca sytuacja gospodarcza I.1. Eurostat, wzrost gospodarczy IV kwartał 2014 Kraje Unii Europejskiej zanotowały wzrost PKB o 1,3% w IV kwartale 2014 r., a strefa euro o 0,9% w porównaniu z analogicznym okresem zeszłego roku. Z kolei sezonowo wyrównany wzrost gospodarczy w EU w IV kwartale 2014 r. wzrósł o 0,4%, a w strefie euro o 0,3% w porównaniu do poprzedniego kwartału. Największa zmianę w IV kwartale 2014 zanotowały gospodarki Estonii i Szwecji (wzrost PKB o 1,1% w porównaniu z III kwartałem 2014), Węgier (0,9%), a następnie Niemiec, Hiszpanii i Polski (0,7%). W przypadku porównania danych o wzroście gospodarczym z IV kwartału 2014 i analogicznym okresem w 2013 roku, gospodarka Polski urosła o 3,2% i jest to drugi wynik w Unii Europejskiej po Węgrzech (3,4%). Wykres I. Wzrost gospodarczy krajów Europy Środkowo Wschodniej w IV kwartale 2014 w porównaniu z analogicznym okresem w 2014 r. (%) 4 3,5 3,2 3,4 3 2,5 2,4 2,5 2 1,5 1 0,5 1,3 1,5 0 Bułgaria Czechy Słowacja Rumunia Polska Węgry Źródło: Eurostat, 2015 I.2. Eurostat, stopa bezrobocia luty 2015 W lutym 2015 sezonowo wyrównana stopa bezrobocia w Unii Europejskiej wyniosła 9,8%, a w samej strefie euro 11,8%. Bezrobocie zmniejszyło się nieznacznie zarówno w ujęciu rocznym i kwartalnym. Eurostat szacuje, że około 24 miliony osób w Unii Europejskiej pozostaje bez pracy, z czego 18 milionów w strefie euro. 5
W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym bezrobocie zmniejszyło się w 22 krajach członkowskich. Największy spadek zanotowano w Estonii (6,2% w porównaniu z 8,4% z lutego 2014), Irlandii (9,9% wobec 12,1%) i Bułgarii (10,2% wobec 12,1%). Stopa bezrobocia w Polsce w lutym 2015 wyniosła 7,8%. Zmniejszyła się o prawie 1,5 p. proc. wobec lutego 2014 i o 0,2 p. proc. wobec ubiegłego miesiąca. Stopa bezrobocia wśród osób do 25 roku życia w całej Unii wyniosła 21,1%. Przy czym w Hiszpanii, Portugalii i we Włoszech wskaźnik ten przekroczył 40%. W Polsce niecałe 21% osób młodych pozostaje bez pracy. Wykres II. Stopa bezrobocia w krajach Europy Środkowo Wschodniej w lutym 2015 (%) Źródło: Eurostat, 2015 I.3. Eurostat, inflacja luty 2015 W lutym 2015 inflacja w Unii Europejskiej wyniosła -0,2%. Jest to wzrost w porównaniu do stycznia 2015 (-0,5%) i spadek wobec lutego 2014 (0,8%). W strefie euro inflacja w lutym ukształtowała się na poziomie -0,3%. Deflację odnotowano w 20 państwach członkowskich. Największy spadek cen zaobserwowano w Grecji (-1,9%), Bułgarii (-1,7%) i na Litwie (-1,5%). We Włoszech, Rumunii, Szwecji, Austrii i na Malcie wystąpiła inflacja poniżej 1%. 6
Wykres III. Inflacja w krajach Europy Środkowo Wschodniej w lutym 2015 (%) 1 0,5 0,4 0-0,5-1 -1,5-1,3-1,0-0,6-0,1-2 -1,7 Bułgaria Polska Węgry Słowacja Czechy Rumunia Źródło: Eurostat, 2015 I.4. ONZ, World Economic Situation and Prospects 2015 Jak co roku departament ds. gospodarczych i społecznych ONZ przygotował raport dotyczący kondycji ekonomicznej świata wraz z prognozą na obecny i przyszły rok. W skali całego globu gospodarka rozwija się w średnim tempie (tj. wzrost o 2,6% w 2014), jednak wciąż wolniej od oczekiwań. Przyczyną takiego stanu rzeczy było kilka czynników, które również będą miały wpływ na rozwój gospodarek w kolejnych latach. Przede wszystkim wymieniony został powolny proces tworzenia nowych miejsc pracy, niepewność co do skutków nowej polityki monetarnej FED, deflacja w krajach rozwiniętych, a także duża presja inflacyjna w krajach rozwijających się. Czynniki zewnętrzne takie jak napięta sytuacja geopolityczna w niektórych regionach świata czy epidemia wirusa Eboli w zachodniej Afryce będą miały wkład w osłabienie wzrostu gospodarczego niektórych państw. Z raportu wynika, że najdynamiczniej rozwijającym się regionem świata w następnych latach będzie Azja, przede wszystkim południowo wschodnia (średnie tempo wzrostu PKB ok. 6%). Nieznacznie wolniej rozwijać się będzie kontynent afrykański (ok. 5%). Natomiast w Europie wyodrębniły się dwie wyraźne grupy państw różniące się tempem wzrostu gospodarczego. W krajach starej Unii (UE-15) wzrost ten wyniesie 1,5% w 2015 roku, a w 2016 r. niecałe 2%. Z kolei kraje 7
niedawno przyjęte do Unii Europejskiej zanotują wzrost PKB odpowiednio o 2,9% i 3,3%. Polska, w przeciągu następnych dwóch lat, będzie trzecią najszybciej rozwijającą się gospodarką w Europie ze wzrostem PKB o 3,5% w 2015 r. i 3,6% w roku 2016. Jedynie Litwa i Rumunia osiągną wyższą stopę wzrostu zwiększając swój dochód narodowy w 2016 r. o około 4% i 3,9%. Departament ds. gospodarczych i społecznych ONZ prognozując kondycję gospodarczą nowych członków UE zidentyfikował kilka głównych czynników mający przeważający wpływ na kształtowanie przyszłej rzeczywistości gospodarczej. Po pierwsze, wymieniony został bardzo silny popyt wewnętrzny, będący podstawowym składnikiem rozwoju tej grupy krajów. Co więcej, powolne, lecz stabilne ożywienie koniunktury w krajach starej piętnastki dobrze rokuje dla eksporterów z Polski i państw regionu. Jeśli chodzi o stopę bezrobocia, to mimo że wciąż będzie na relatywnie wysokim poziomie, zauważalny będzie sukcesywny jej spadek. W rezultacie w 2016 r. miernik ten osiągnie w Polsce wynik 9,0%. Pozytywne tendencje w gospodarce osłabiać będą czynniki zewnętrzne. Niepewna sytuacja polityczna wynikająca z kryzysu na Ukrainie i związane z nim embargo na żywność z UE wprowadzone przez Rosję negatywnie odbije się na tempie rozwoju gospodarczego państw Europy Środkowo Wschodniej, choć w o wiele mniejszym stopniu niż oczekiwano. Tabela I. Prognoza podstawowych wskaźników makroekonomicznych dla krajów Europy Środkowo Wschodniej wzrost PKB (%) inflacja (%) stopa bezrobocia (%) Kraj 2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016 Bułgaria 1,3 2,5 2,9-0,5 1,5 2,0 12,0 11,4 10,1 Czechy 2,5 2,5 2,9 0,5 1,5 2,0 6,5 6,1 5,6 Polska 3,4 3,5 3,6 0,2 1,0 2,5 9,9 9,5 9,0 Rumunia 3,1 3,0 3,9 1,2 2,3 3,0 6,8 6,5 6,4 Słowacja 2,4 2,7 2,6 0,1 1,9 2,5 13,5 13,1 12,6 Węgry 2,8 2,8 3,2 0,5 2,3 2,9 8,0 7,6 7,5 UE 1,3 1,7 2,0 0,7 1,2 1,7 10,3 10,0 9,6 Źródło: ONZ/DESA, World economic situation and prospect 2015 8
I.5. Komisja Europejska, Winter Economic Forecast 2015 W lutym 2014 r. Komisja Europejska opublikowała zimową prognozę ekonomiczną dla krajów Unii Europejskiej. Ten cykliczny dokument obejmuje wszechstronną analizę makroekonomiczną państw członkowskich oraz kandydujących, a także porównanie ich z wybranymi dużymi gospodarkami świata. Zakres prognozy obejmuje obecny i przyszły rok. Według KE sytuacja ekonomiczna krajów wspólnoty znacznie poprawiła się w przeciągu ostatnich dwóch lat, jednak wciąż brak oznak stabilnego i szybkiego rozwoju. W spadającej cenie ropy naftowej i ostatnich decyzjach EBC o poluzowaniu polityki monetarnej upatrywana jest szansa na znaczące ożywienie gospodarcze wśród państw członkowskich. Jako ewentualne zagrożenia wymienia się niepewną sytuację geopolityczną na świecie, skutki zacieśniania polityki monetarnej przez Stany Zjednoczone oraz powszechną deflację w krajach Unii. Komisja Europejska podniosła prognozę wzrostu PKB dla Polski na 2015 r. z 2,8% do 3,2%. Polska będzie się rozwijać blisko dwa razy szybciej niż średnia dla UE (1,7% PKB) oraz 2,5 krotnie szybciej niż strefa euro (1,3% PKB). Deficyt budżetowy w tym roku ma wynieść 2,9% PKB, czyli spadnie poniżej dozwolonego w Unii poziomu 3%. Polska w tym roku będzie najszybciej rozwijającą się gospodarką w regionie, oraz 3 w UE, gdzie tylko Irlandia (3,5%) oraz Malta (3,3%) będą rozwijać się szybciej. Z pośród krajów Europy Środkowo Wschodniej nieznacznie wolniej od Polski będzie rozwijać się Słowacja, Rumunia i Czechy. Natomiast Bułgaria przez kolejne dwa lata utrzyma stabilny jednoprocentowy wzrost gospodarczy. Jedynie gospodarka Węgier nieznacznie wyhamuje notując wzrost PKB o 1,9% w 2016 roku, w porównaniu ze wzrostem 3,4% w 2014 roku. Nadal będzie to jednak wynik na poziomie średniej unijnej na rok 2016 (średni wzrost PKB o 2,1%). W 2016 r. polskie PKB wzrośnie o 3,4%, utrzymując pozycję Polski jako jednej z najszybciej rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej. 9
Wykres IV. Prognozowany wzrost dla wybranych krajów regionu w latach 2015 2016 Źródło: Komisja Europejska, Winter Economic Forecast 2015 Tabela II. Prognoza podstawowych danych makroekonomicznych dla krajów Europy Środkowo Wschodniej na lata 2015-2016 PKB (%) Stopa bezrobocia (%) Inflacja (%) Kraj 2014 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016 Czechy 2,3 2,5 2,6 6,1 6,0 5,9 0,4 0,8 1,4 Słowacja 2,4 2,5 3,2 13,4 12,8 12,1-0,1 0,4 1,3 Węgry 3,3 2,4 1,9 7,7 7,4 6,6 0,0 0,8 2,8 Polska 3,3 3,2 3,4 9,1 8,8 8,3 0,1-0,2 1,4 Bułgaria 1,4 0,8 1,0 11,7 10,9 10,4-1,6-0,5 1,0 Rumunia 3,0 2,7 2,9 7,0 6,9 6,8 1,4 1,2 2,5 Strefa euro 0,8 1,3 1,9 11,6 11,2 10,6 0,4-0,1 1,3 EU 1,3 1,7 2,1 10,2 9,8 9,3 0,6 0,2 1,4 Źródło: Komisja Europejska, Winter Economic Forecast 2015 10
Rozdział II. Konkurencyjność II.1. The Heritage Foundation, The Wall Street Journal, Index of Economic Freedom 2015 Polska osiągnęła najlepszy w historii wynik (42. miejsce na 178 gospodarek) w Indeksie Wolności Gospodarczej 2015, opracowanym przez The Heritage Foundation oraz The Wall Street Journal, awansując aż o 8 pozycji. Indeks opiera się na dziesięciu miernikach jakościowych i ilościowych zgrupowanych w czterech obszarach: praworządność, zaangażowanie państwa w gospodarkę, stopień regulacji życia gospodarczego i stopień regulacji rynków w danym państwie. Zagregowane wyniki z wyżej wymienionych obszarów tworzą ostateczny wynik w rankingu. W zależności od uzyskanej punktacji każde państwo przypisywane jest do grupy opisującej stopień wolności gospodarczej. Są to odpowiednio państwa gospodarczo represyjne (wynik od 0 do 49 punktów), raczej nie wolne (50 59,9), umiarkowanie wolne (60 69,9), raczej wolne (70 79,9) i wolne (80 100). Polska osiągnęła również największą poprawę w Europie. Spośród 43 badanych państw europejskich Polska znajduje się na 19. pozycji w regionie osiągając awans o 4 pozycje względem ubiegłorocznego rankingu, a jej wynik punktowy jest wyższy niż globalna średnia. Polska określana jest mianem kraju umiarkowanie wolnego w zakresie gospodarki. 11
Rysunek I. Wyniki krajów europejskich w Index of Economic Freedom 2015 Źródło: The Heritage Foundation, Index of Economic Freedom 2015 W czołówce światowej rankingu znajdują się: Hong Kong 89,6 pkt.; Singapur 89,4; Nowa Zelandia 82,1; Australia 81,4; Szwajcaria 80,5; Kanada 79,1; Chile 78,5; Estonia 76,8; Irlandia 76,6; Mauritius 76,4. Wśród krajów Grupy Wyszehradzkiej Polska uplasowała się za Czechami (24. miejsce), wyprzedzając Słowację (50.) i Węgry (54.), a także pozostałe kraje regionu Bułgarię (55.) i Rumunię (57.) oraz Rosję (143.) Tabela III. Pozycja wybranych krajów Europy Środkowo Wschodniej w rankingu Index of Economic Freedom 2015 Kraj Pozycja w rankingu Czechy 24 Polska 42 Słowacja 50 Węgry 54 Bułgaria 55 Rumunia 57 Rosja 143 Źródło: The Heritage Foundation, Index of Economic Freedom 2015 12
Wykres V. Wynik punktowy krajów Europy Środkowo Wschodniej w Index of Economic Freedom 2015 Źródło: The Heritage Foundation, Index of Economic Freedom 2015 Polska osiągając 68,6 pkt (na 100) poprawiła swój wynik na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat o 9 punktów. Przede wszystkim przyczyniła się do tego poprawa w zakresie poziomu korupcji, redukcji obciążeń podatkowych, swobody inwestowania, jak również ograniczenie wydatków rządowych. Wykres VI. Porównanie mierników indeksu wolności gospodarczej dla Polski z lat 2005 i 2015 Źródło: The Heritage Foundation, Index of Economic Freedom 2015 13
II.2. Tholons, Top 100 Outsourcing Destinations 2015 Azjatycka firma doradcza Tholons od 2006 roku publikuje ranking najlepszych lokalizacji do lokowania działalności oursourcingowej. Jest w nim wyróżnione 100 lokalizacji z całego świata. W ostatniej edycji, podobnie jak przed rokiem, zostały one podzielone na trzy grupy: 10 dojrzałych lokalizacji, 50 lokalizacji wschodzących i 40 lokalizacji aspirujących. Lista tworzona jest na podstawie metodyki firmy Tholons (Tholons Location Assessment Framework), gdzie głównymi czynnikami określania atrakcyjności danej lokalizacji jest dostępność odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej, infrastruktura, wsparcie państwa w danym regionie, odpowiednie otoczenie biznesowe i potencjalne ryzyko. Tabela IV. Miasta europejskie w rankingu Tholons Top 100 Outsourcing Destinations 2015 Państwo Miasto Miejsce 2014 Miejsce 2015 Zmiana Polska Kraków 9 9 0 Irlandia Dublin 10 12-2 Czechy Praga 16 15 1 Węgry Budapeszt 26 25 1 Czechy Brno 29 29 0 Polska Warszawa 32 30 2 Rosja St. Petersburg 34 34 0 Rumunia Bukareszt 40 39 1 Wielka Brytania Belfast 44 43 1 Słowacja Bratysława 47 49-2 Bułgaria Sofia 52 51 1 Estonia Tallin 53 52 1 Słowenia Lublana 54 53 1 Rosja Moskwa 56 56 0 Rosja Niżny Nowogród 59 59 0 Polska Wrocław 65 62 3 Wielka Brytania Glasgow 66 64 2 Irlandia Cork 64 65-1 Wielka Brytania Leeds 90 87 3 Rosja Nowosybirsk 91 92-1 Serbia Belgrad - 96 - Źródło: Tholons Top 100 Outsourcing Destinations 2015 14
Tak jak w ubiegłych latach ranking otwierają miasta z Azji Bangalore (Indie), Manila (Filipiny), Mumbaj (Indie). W pierwszej dziesiątce, na miejscu dziewiątym znalazł się Kraków, który jest również pierwszym miastem europejskim w rankingu. W raporcie znalazły się łączenie trzy polskie miasta Kraków (miejsce 9.), Warszawa (30.) i Wrocław (62.). Ponadto w porównaniu z rokiem poprzednim Kraków utrzymał swoją pozycję, a Warszawa i Wrocław awansowały odpowiednio o 2 i 3 miejsca pod względem atrakcyjności lokalizacji outsourcingu. Z miast europejskich na wysokich miejscach znalazł się również Dublin (miejsce 12.), Praga (15.), Budapeszt (25.) i Brno (29.). II.3. fdiintelligence, Polish Cities of the Future 2015/2016 Raport firmy fdiintelligence przedstawia ranking najbardziej perspektywicznych miast Polski pod względem bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Głównymi czynnikami decydującymi o atrakcyjności danego miasta jest potencjał ekonomiczny, kapitał ludzki, przyjazne otoczenie biznesowe, infrastruktura oraz ogólny poziom cen. Miastem, które będzie najbardziej przyciągać inwestycje zagraniczne w najbliższych latach będzie Warszawa. Jako największe miasto Polski i regionalne centrum finansowe, Warszawa przyciąga przede wszystkim inwestycje z branż usługowych, głównie finansowych. Na drugim miejscu w rankingu znalazł się Kraków. Sporo absolwentów kierunków technicznych i informatycznych zachęca zagraniczne koncerny do otwierania działów IT właśnie w tym mieście. Trzecie miejsce zajął Poznań. 15
Tabela V. Atrakcyjność polskich miast pod względem bezpośrednich inwestycji zagranicznych 2015/2016 r. Pozycja Miasto Województwo 1 Warszawa mazowieckie 2 Kraków małopolskie 3 Poznań wielkopolskie 4 Wrocław dolnośląskie 5 Łódź łódzkie 6 Gdańsk pomorskie 7 Katowice śląskie 8 Szczecin zachodnio - pomorskie 9 Gdynia pomorskie 10 Gliwice śląskie Źródło: fdiintelligence, Polish Cities of the Future 2015/2016 Dodatkowo autorzy raportu przygotowali oddzielne zestawienie polskich miast, w którym jedynym kryterium była ocena strategii przyciągania inwestycji zagranicznych. Pod tym względem najlepiej wypadła Łódź. W szczególności wyróżniony został program dla studentów i absolwentów Młodzi w Łodzi. Kolejne miejsca zajęły Katowice i Wrocław. Tabela VI. Ocena strategii przyciągania bezpośrednich inwestycji zagranicznych przez polskie miasta Pozycja Miasto Województwo 1 Łódź łódzkie 2 Katowice śląskie 3 Wrocław dolnośląskie 4 Gdańsk pomorskie 5 Kraków małopolskie 6 Piotrków Trybunalski łódzkie 7 Poznań wielkopolskie 8 Białystok podlaskie 9 Gliwice śląskie 10 Dąbrowa Górnicza śląskie Źródło: fdiintelligence, Polish Cities of the Future 2015/2016 II.4.The Brookings Institute, Global Metro Monitor 2014 Czwarty z rzędu raport the Brookings Institute przedstawia sytuację ekonomiczną trzystu największych aglomeracji świata w 2014 roku. Pod uwagę brane są ośrodki miejskie zamieszkiwane przez ponad pół miliona mieszkańców. Stan gospodarki miast oceniany jest na 16
podstawie dwóch czynników wzrostu PKB per capita i wzrostu zatrudnienia w danej metropolii. W 2014 r. ożywienie gospodarcze pojawiło się głównie w miastach państw rozwijających się, a ciągłe trwanie w recesji lub powolne z niej wychodzenie było domeną krajów rozwiniętych, głównie z Europy Zachodniej. Najlepszą sytuację miały aglomeracje, które specjalizują się w takich sektorach jak wydobycie surowców naturalnych, leśnictwo czy rybołówstwo. Miastem, które wypadło w 2014 r. najlepiej pod względem wzrostu zatrudnienia i PKB per capita było Makau (wzrost PKB per capita o 8,0% i zatrudnienia ponad 4%). Na kolejnych miejsca usytuowały się ośrodki miejskie z Turcji Izmir, Stambuł i Bursa z niecałym dwuprocentowym wzrostem PKB per capita, ale około 6% wzrostem zatrudnienia. Rysunek II. Mapa stanu gospodarek miast europejskich Źródło: Brookings Institute, Global Metro Monitor 2014 17
Wysoko w rankingu usytuowały się dwa miasta z Europy Środkowo - Wschodniej, to jest Budapeszt i Sofia, odpowiednio 12 i 30 miejsce. Następnie trzy polskie aglomeracje Kraków (108 miejsce), Katowice Ostrawa (119 miejsce) i Warszawa (132 miejsce). Na dalszych pozycjach znalazła się konurbacja Wiedeń Bratysława, Praga, Moskwa, Sankt Petersburg i Bukareszt. Tabela VII. Pozycje miast Europy Środkowo Wschodniej w rankingu Global Metropolitan Monitor 2014 Pozycja w rankingu Kraj Miasto Wzrost PKB per capita (%) Wzrost zatrudnienia (%) 12 Węgry Budapeszt 2,4 4,7 30 Bułgaria Sofia 2,5 3,4 108 Polska Kraków 3,7 1,3 119 Polska/Czechy Katowice - Ostrawa 3,5 1,1 132 Polska Warszawa 1,9 1,5 161 Czechy Praga 1,9 0,9 183 Austria/Słowacja Wiedeń - Bratysława 0,6 1,2 218 Rosja Moskwa 0 0,9 261 Rosja St. Petersburg -0,2 0,4 271 Rumunia Bukareszt 1,7-0,7 Źródło: The Brookings Institute, Global Metropolitan Monitor 2014 II.5. Economist Intelligence Unit, Business risks and opportunities in CEE W marcu br. na zlecenie TMF (consulting) powstał raport badający możliwości biznesowe krajów Europy Środkowo- Wschodniej (CEE). Polska wskazywana jest jako najsilniejszy i największy gracz w Europie Środkowo- Wschodniej, z potencjałem rozwoju w sektorze produkcyjnym, usług BPO/SSC, a także działalności B+R. Rok 2014 był zdecydowanie lepszy od poprzedniego pod względem napływu inwestycji bezpośrednich do Polski, które wyniosły 4,6 mld EUR (w porównaniu do 2,2 mld EUR w 2013 r.; dane TMF). EIU zwraca uwagę na nowe trendy inwestycyjne na świecie, gdzie ze względu na rosnące koszty pracy w Chinach inwestorzy spoglądają ponownie na region CEE, a w szczególności na Polskę. Podkreślają rosnącą produktywność, zachęty inwestycyjne, SSE oraz programy rządowe. Tendencją w inwestycjach staje się nearshoring (transfer usług czy produkcji do krajów sąsiednich) w sektorze produkcyjnym oraz usługowym, co wynikać ma z rozwoju technologii cyfrowych (dla sektora BPO/SSC) oraz nowych materiałów 18
używanych w produkcji. Ponadto, zawęża się różnica w dynamice rozwoju krajów Azji oraz CEE, co dodatkowo sprzyja państwom naszego regionu. Autorzy zwracając uwagę na sektory pozaprodukcyjne wskazują na rosnący potencjał outsourcingu takich usług jak finanse, księgowość, bankowość, IT, e-usługi, oraz rozwój oprogramowania. Polska jest trzecim po Chinach oraz Indiach największym rynkiem usług BPO/SSC, a do końca 2015 zatrudnienie ma wynieść 170 tys. osób. Potencjał inwestycyjny Polski m.in. w sektorze R&D, energetycznym oraz projektach infrastruktury transportowej jest wzmacniany przez najwyższy wśród krajów CEE stopień absorbcji środków unijnych (85%). Rozdział III. Innowacje, technologie i nauka III.1. Bloomberg, Bloomberg s Innovation Index 2015 Ranking ukazuje 50 czołowych gospodarek świata pod względem innowacyjności. Pierwsze miejsce z dużą przewagą nad konkurentami zajęła Korea Południowa. Polska zajęła 25 miejsce w Global Innovation Index 2015 i jest to wynik o jedną pozycję gorszy niż w roku poprzednim, jednak aż o pięć lokat lepszy niż dwa lata temu, kiedy to uplasowała się na 30 pozycji. Ostateczna kolejność w rankingu jest wypadkową wyników w sześciu kategoriach, w jakich oceniane są poszczególne gospodarki. Są to kolejno: badania i rozwój, innowacyjna produkcja, firmy high-tech, edukacja, personel naukowy oraz system patentowy. To właśnie system patentowy jest najmocniejszą stroną Polski w całym indeksie, dając 11 miejsce w tej klasie. Z kolei 13 pozycję uzyskała w kategorii firmy high tech, która mierzona jest udziałem spółek akcyjnych w całej branży zaawansowanych technologii. W sumie, w rankingu 50 najbardziej innowacyjnych państw znalazły się aż 32 kraje europejskie, z czego prawie wszystkie należące do Unii Europejskiej. Spośród państw Europy Środkowo Wschodniej, Polska jest najbardziej innowacyjną gospodarką. 19
Tabela VIII. Ranking innowacyjności państw według Bloomberg Innovation Index 2015 Miejsca w poszczególnych kategoriach Miejsce Kraj Edukacja 1 Korea Południowa System Patentowy Personel badawczy Firmy high-tech Innowacyjna produkcja Badania i rozwój 1 1 7 4 7 1 2 Japonia 29 2 10 3 8 5 3 Niemcy 17 5 16 9 4 7 4 Finlandia 3 13 1 25 12 3 5 Izrael 4 31 4 11 21 2 24 Włochy 42 12 36 19 16 29 25 Polska 23 11 37 13 33 36 26 Słowenia 11 16 14 47 22 10 31 Czechy 34 26 25 43 20 19 32 Węgry 43 29 31 37 29 27 37 Rumunia 41 19 47 28 32 49 39 Bułgaria 24 33 40 30 44 48 42 Słowacja 37 46 28 46 27 39 50 Maroko 47 45 46 39 49 43 Źródło: Global Innovation Index 2015 III.2. Mercer, Quality of Living Rankings 2015 Coroczny ranking miast pod względem jakości życia został opublikowany przez firmę konsultingową Mercer. W opracowaniu ujętych zostało 230 miast z różnych kontynentów. Podstawę oceny standardu życia w danej metropolii stanowiło 10 czynników takich jak: 20
W tegorocznej edycji rankingu za najbardziej dogodne miasto do życia uznany został Wiedeń. Na kolejnych miejsca znalazły się odpowiednio: Zurych, Auckland, Monachium i Vancouver. W pierwszej setce rankingu dominowały miasta Europy Zachodniej, Ameryki Północnej i Australii. Tabela IX. Wyniki miast w rankingu Quality of living 2015 Miejsce Miasto Kraj 1 Wiedeń Austria 2 Zurych Szwajcaria 3 Auckland Australia 4 Monachium Niemcy 5 Vancouver Kanada 68 Praga Czechy 75 Budapeszt Węgry 79 Warszawa Polska 81 Bratysława Słowacja 100 Wrocław Polska 110 Bukareszt Rumunia 115 Sofia Bułgaria 141 Belgrad Serbia 167 Moskwa Rosja Źródło: Mercer, Quality of living 2015 Z polskich miast w rankingu znalazła się Warszawa (79 miejsce) i Wrocław (100 miejsce). Dodatkowo oba miasta znalazły się na globalnej liście pięciu metropolii (Fast Movers Top 5) najszybciej poprawiających jakość życia swoich mieszkańców. Stolice krajów Europy Środkowo Wschodniej umiejscowiły się w podobnym przedziale rankingu co polskie miasta, przy czym najwyższe miejsce w regionie zajęła Praga (68.). 21
Opracowanie i redakcja: Marcin Boroń Współpraca: Marek Madej Uwagi i komentarze odnośnie tej publikacji proszę kierować pod adres: marcin.boron@paiz.gov.pl Warszawa, marzec 2015 r. Departament Informacji Gospodarczej Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. 22