Raport z badania ankietowego Jakość czekolady Strategie Marketingowe 2012/2013 r. Opracowały: Sylwia Kozłowicz Urszula Miś Anna Robak Weronika Sowa 1
Spis treści: Streszczenie wstępne.3 1. Wprowadzenie......4 2. Wyniki badań...5 3. Wnioski..14 2
Streszczenie wstępne Czekolada (z nahuatl xocolatl gorzka woda) wyrób cukierniczy sporządzany z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego (masło kakaowe) lub tłuszczu cukierniczego, środka słodzącego i innych dodatków. Wytwarzana w postaci tabliczek czekolady. Pierwsza czekolada w tabliczkach powstała w 1839 r. w Niemczech, wyprodukowana została przez firmę Jordan & Timaeus z kakao, cukru i koziego mleka. W niektórych krajach, np. w Meksyku, powszechniejsza jest czekolada w postaci napoju na wodzie, mleku lub innym płynie. Rzadziej spotyka się czekoladę sproszkowaną lub w granulkach. Taką definicję czekolady potrafi przedstawić każdy z nas. Jednakże jako wyrób przeznaczony do konsumpcji czekolada musi być odpowiednio zdefiniowana przez instytucje czuwające nad bezpieczeństwem konsumentów. Musi spełniać odpowiednie wymagania wpływające na jej jakość i być szczegółowo badana. Wymagania w zakresie jakości handlowej wyrobów czekoladowych, w tym nazewnictwo i sposób znakowania, zostały określone na poziomie Unii Europejskiej w dyrektywie 2000/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 czerwca 2000 roku odnoszącej się do wyrobów kakaowych i czekoladowych przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Postanowienia ww. dyrektywy w Polsce wdraża rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych oraz 27 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 roku w sprawie znakowania środków spożywczych. Rozporządzenie to definiuje czekoladę jako wyrób otrzymany z wyrobów kakaowych i cukrów, zawierający nie mniej niż 35 proc. suchej masy kakaowej, 3
w tym nie mniej niż 18 proc. tłuszczu kakaowego i nie mniej niż 14 proc. beztłuszczowej suchej masy kakaowej. O jakości czekolady nie decyduje jedynie jej skład i opinie odpowiednich instytucji. O czynniki, które według nas, konsumentów wpływają na jej jakość zapytaliśmy za pomocą kwestionariusza ankiety młodych ludzi, studentów. W niniejszym opracowaniu zostaną one przedstawione. 1. Wprowadzenie Celem badania było sprawdzenie, co według ankietowanych kryje się pod pojęciem jakość czekolady, czy ma ona dla konsumentów wpływ przy jej wyborze oraz czy są oni skłonni zapłacić więcej za dobrej jakości produkty. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie kwestionariusza ankiety, a na jego podstawie niniejsza analiza wyników. Jej autorami są studentki III roku Ekonomii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, które sporządziły raport z badania ankietowego na potrzeby przedmiotu Strategie Marketingowe. Badanie zostało przeprowadzone od dnia 20 listopada do 9 grudnia 2012 roku za pomocą kwestionariusza ankiety. W badaniu wzięło udział 118 osób w dwóch grupach wiekowych (18-21 i 22-25). Kwestionariusz ankiety składa się z 9 pytań: trzech zamkniętych, wielokrotnego wyboru, sześciu zamkniętych, jednokrotnego wyboru. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą dwóch internetowych serwisów ankietowych: www.ankieter.pl www.ankietka.pl 4
2. Wyniki badań Struktura wieku i płci ankietowanych Spośród ankietowanych przeważającą grupę stanowiły osoby w wieku 18-21 lat (71%), natomiast 29% to osoby w wieku 22-25. Większość osób, które wypełniły ankietę internetową stanowią kobiety (73%), 23% mężczyźni. W pytaniu nr 1, dotyczącym stopnia wpływu danego czynnika przy wyborze czekolady, bardzo duże znaczenie ma smak (ponad 80%) oraz jakość (55%) i cena (35%) czekolady. Duży wpływ na wybór czekolady ankietowani wskazali cenę, dostępność oraz jakość (około 30%). Mające małe znaczenie lub na jego brak ankietowani wskazali następujące czynniki: reklama, opinia znajomych i opakowanie. Nie ma znaczenia Średnie znaczenie Bardzo duże znaczenie Małe znaczenie Duże znaczenie 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 5
W pytaniu nr 2 ankietowani mieli dokonać oceny czy wysoka jakość czekolady może być rekompensatą wysokiej ceny. 19% 7% 74% Tak Nie Nie mam zdania Jak wynika z powyższego wykresu, przeważająca grupa ankietowanych, bo aż 74% uważa, że wysoka jakość czekolady może być rekompensatą jej wysokiej ceny. 19% z nich udzieliło odpowiedzi, że nie może być rekompensatą, a 7% ankietowanych nie ma zdania na ten temat. 6
Pytanie nr 3 dotyczyło stopnia wpływu danego czynnika na jakość czekolady. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nie ma wpływu W średnim stopniu Bardzo duży wpływ W małym stopniu W dużym stopniu Jak wynika z wykresu większość badanych uważa, że bardzo duży wpływ na jakość czekolady ma smak - prawie 90%, według ankietowanych świeżość i zapach także odgrywają bardzo dużą rolę - ponad 50%. Natomiast duży i średni wpływ na jakość czekolady mają pozostałe zaproponowane czynniki, czyli: marka, firma, trwałość i duży wybór; poza certyfikatami, które zdaniem respondentów w najmniejszym stopniu wpływają na jakość czekolady. 7
W pytaniu nr 4 zapytano respondentów o wielkość preferowanych przez nich tabliczek czekolady. Prawie połowa ankietowanych, bo aż 47% preferuje zakup tabliczek 100g, 18% zadeklarowało zakup 150g, tabliczki 200g cieszą się już mniejszym powodzeniem 13%, zaś pozostałe wielkości tabliczek czekolady są rzadko wymieniane przez osoby biorące udział w badaniu ankietowym. 7% 13% 4% 3% 47% 18% 8% 100g 120g 150g 180g 200g 220g 300g 8
Na pytanie: Jak często kupuje Pan/Pani czekoladę? najczęstszą odpowiedzią było raz w tygodniu lub kilka razy w miesiącu, bo po około 25%. 20% respondentów kupuje czekoladę kilka razy w tygodniu. Raz w miesiącu lub rzadziej kupuje grupa ankietowanych licząca po około 15%. 14% Kilka razy w 20% tygodniu Raz w tygodniu 15% 25% 26% Kilka razy w miesiącu Raz w miesiącu Rzadziej 9
W pytaniu nr 6 zapytano respondentów czy jakość czekolady oferowanej na rynku na przestrzeni lat uległa zmianie. 29% 24% 47% Tak, polepszyła się Tak, pogorszyła się Nie uległa zmianie Z powyższych danych wynika, że zdaniem opiniodawców jakość czekolady na przestrzeni lat uległa zmianie - uważa tak 71% ankietowanych. Dla 47% jakość czekolady polepszyła się, dla 24% natomiast pogorszyła, zaś 29% ankietowanych uważa, że jakość czekolady na przestrzeni lat nie uległa zmianie. 10
Jak wynika z poniższego wykresu najczęściej wybieraną marką czekolad przez ankietowanych jest Milka (prawie 70% udzielonych odpowiedzi) oraz Wedel (60%). Marka Alpen Gold znajduje się na trzecim miejscu - 40% poparcia, zaś pozostałe marki wybiera już nieco mniejsza grupa osób (od 5-20%). 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 11
Pytanie nr 8 dotyczyło najczęściej wybieranego rodzaju czekolady. Największym powodzeniem cieszą się czekolady mleczne i nadziewane, odpowiednio 34 i 31%. O połowę mniejszym zainteresowaniem, bo 15% respondentów udzieliło takiej odpowiedzi, cieszą się czekolady z dodatkami. Czekolady białe, gorzkie oraz napowietrzane wybrało pozostałe 20% ankietowanych. 15% 1% 34% 31% 10% 9% Mleczne Gorzkie Białe Nadziewane Z dodatkami Napowietrzane 12
W ostatnim, 9 pytaniu zapytano ankietowanych czy opakowanie wpływa na jakość czekolady. Wśród 44% respondentów opakowanie w małym stopniu wpływa na jakość czekolady. Podobna grupa osób, bo 43% jest zdania, że opakowanie nie ma wpływu, zaś tylko niewielka grupa - 13% uważa, że opakowanie w dużym stopniu pływa na jakość czekolady. 43% 13% 44% Tak, w dużym stopniu Tak, w małym stopniu Nie ma wpływu 13
3. Wnioski Jak wynika z przeprowadzonego badania prawie połowa ankietowanych jest zdania, że czekolada, która jest oferowana na rynku na przestrzeni lat polepszyła się, dzięki czemu wysoka jakość czekolady dla większości respondentów może być rekompensatą jej ceny. Jednak znalazła się grupa osób, która uważa inaczej lub nie ma zdania na ten temat. Konsumenci przy wyborze czekolady kierują się głównie smakiem, ponieważ uważają że to on szczególnie wpływa na jakość czekolady, poza tym duży wpływ mają również świeżość i zapach. Po przeanalizowaniu wyników badania doszłyśmy do wniosku, że pytanie dotyczące wpływu opakowania na jakość czekolady można by pogłębić podając konkretne jego walory np. możliwość łatwego ponownego otwarcia i zamknięcia, dzięki czemu dałoby to większy pogląd na badanie danego zjawiska. Niestety przeoczyłyśmy ten ważny szczegół, dlatego jesteśmy świadome, że wyniki naszego badania odnośnie wpływu opakowania na jakość mogą być niekompletne. Dominującą marką czekolad wybieraną przez ankietowanych jest Milka, Wedel i Alpen Gold, przy czym są to czekolady mleczne i nadziewane, które wskazywały grupy po ponad 30% respondentów. Warto zauważyć, że czekolada sieciowa nie jest uznawana przez respondentów za najgorszą, ponieważ znajduje się na 4 z 9 miejsc najczęściej wybieranych marek czekolad. 14