Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Budownictwa i Architektury Studia dzienne, S1, rok III Konspekt do ćwiczeń T e r m o m o d e r n i z a c j a b u d y n k ó w część 2 projektu: termomodernizacja budynku 1. Strona tytułowa audytu energetycznego 1. DANE IDENTYFIKACYJNE BUDYNKU 1.1. Rodzaj budynku biurowy 1.2. Rok budowy Lata 60-te XX-tego w. 1.3. Inwestor (nazwa lub imię i nazwisko, adres do korespondencji, PESEL*) (* w przypadku cudzoziemca nazwa i nr dokumentu tożsamości) 2. Nazwa, adres i numer REGON podmiotu wykonującego audyt 1.4. Adres budynku ul. / Nr kod miejscowość powiat woj. 3. Imię, nazwisko, adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakres prac podpis Lp. Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego lub audytu remontowego 5. Miejscowość Szczecin Data wykonania opracowania marzec-czerwiec 2013 r. 6. Spis treści 1. Strona tytułowa audytu energetycznego... 1 2. Karta audytu energetycznego budynku * )... 2 3. Wykaz dokumentów i danych źródłowych oraz wytyczne i uwagi inwestora stanowiące ograniczenia zakresu możliwych ulepszeń... 4 4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana... 5 5. Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych ulepszeń i przedsięwzięć termomodernizacyjnych... 8 6. Zestawienie wskazanych rodzajów ulepszeń oraz przedsięwzięć wykonanych zgodnie z algorytmem oceny opłacalności i podanych optymalizacji... 8 7. Dokumentacja wykonania kolejnych kroków optymalizacyjnych algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, wraz z kosztorysami sporządzonymi wg metody kalkulacji uproszczonej 9 8. Opis techniczny, niezbędne szkice i przedmiar robót optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji... 16 1
2. Karta audytu energetycznego budynku * ) 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja/ technologia budynku 2. Liczba kondygnacji 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] 4. Powierzchnia netto budynku (ogrzewana) [m 2 ] 5. Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] 6. Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] 7. Liczba lokali mieszkalnych 8. Liczba osób użytkujących budynek 9. Sposób przygotowania ciepłej wody 10. Rodzaj systemu grzewczego budynku 11. Współczynnik kształtu [1/m] 12. Inne dane charakteryzujące budynek 2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody budowlane [W/(m 2 K)] Stan przed 1. Podłoga na gruncie 2. Ściany zewnętrzne 3. Stropodach: konstrukcja główna / pomieszczeń technicznych i pomocniczych 4. Okna 5. Drzwi zewnętrzne 3. Sprawności składowe systemu grzewczego Stan przed 1. Sprawność wytwarzania 2. Sprawność przesyłania 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 4. Sprawność akumulacji 5. Uwzględnienie przerw na ogrzewania w okresie tygodnia 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewania w okresie doby 4. Charakterystyka systemu wentylacji Stan przed 1. Rodzaj wentylacji (naturalna/ mechaniczna) 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [m 3 /h] 4. Liczba wymian [1/h] 2
5. Charakterystyka energetyczna budynku Stan przed 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [kw] 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie ciepłej wody użytkowej 3. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) 4. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) 5. Obliczeniowe zużycie energii do przygotowania ciepłej wody użytkowej 6. Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie cwu (służące do weryfikacji przyjętych składowych obliczeniowych bilansu ciepła) 7. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) 8. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) 9. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kw] [GJ/rok] [GJ/rok] [GJ/rok] [GJ/rok] [kwh/ m 2 rok] [kwh/ m 2 rok] [kwh/ m 2 rok] 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) Stan przed 1. Cena za 1 GJ na ogrzewanie ** ) [zł] 2. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc *** ) [zł] 3. Opłata abonamentowa [zł] 4. Opłata za ogrzanie 1 m 2 powierzchni użytkowej [zł] 5. Opłata za 1 GJ do podgrzania wody użytkowej ** ) [zł] 6. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na podgrzanie wody użytkowej na miesiąc *** ) [zł] 7. Opłata abonamentowa [zł] 8. Inne [zł] 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana kwota kredytu [zł] Roczne zmniejszenie zapotrzebowania na energię Planowane całkowite koszty [zł] Premia termomodernizacyjna [%] [zł] Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] SPBT [lata] * ) dla budynku o mieszanej funkcji należy podać wszystkie dane oddzielnie dla każdej części budynku ** ) opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii *** ) stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii 3
3. Wykaz dokumentów i danych źródłowych oraz wytyczne i uwagi inwestora stanowiące ograniczenia zakresu możliwych ulepszeń 3.1. Dokumentacja projektowa i dane źródłowe PB Zmiana sposobu użytkowania budynku gospodarczego na budynek biurowy Dokumentacja fotograficzna Wizja lokalna obiektu Faktury za media Wywiad przeprowadzony ze Zleceniodawcą 3.2. Osoby udzielające informacji 3.3. Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi inwestora 3.4. Wysokość środków własnych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Wysokość środków własnych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Inne źródła finansowania 3.5. Wykaz norm i rozporządzeń wykorzystanych przy sporządzaniu audytu energetycznego UWAGA: Wykonać samodzielnie wykaz ma obejmować: ustawy rozporządzenia normy przedmiotowe inne 4
4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana 4.1. Ogólne dane techniczne budynku Przedmiotowy budynek jest obiektem gospodarczym podlegającym zmianie sposobu użytkowania na cele biurowe. Wskaźniki techniczne budynku: powierzchnia zabudowy - 43,06 m 2 powierzchnia użytkowa - 30,6 m 2 kubatura 87,50 m 3 wysokość budynku od poziomu terenu przy głównym wejściu do budynku do kalenicy dachu 4,70 m liczba kondygnacji 1 4.2. Dokumentacja techniczna Dokumentacja graficzna (rzuty i przekroje budynku) stanowi załącznik do opracowania. 4.3. Opis i ocena techniczna podstawowych elementów budynku 4.3.1. Ściany zewnętrzne Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej kratówki gr. 25 cm, tynkowane dwustronnie tynkiem cementowo-wapiennym. Współczynnik przenikania ciepła ścian w stanie istniejącym wynosi 1,42 W/(m 2 K). 4.3.2 Stropodach Stropodach drewniany ciesielski wykonany jako ustrój krokwiowy. Średni rozstaw krokwi wynosi 80 cm. Stropodach ocieplony wełną mineralnej o grubości 8 cm, układaną w płaszczyźnie krokwi. Izolacyjność termiczną stropodachu szacuje się na 0,483 W/(m 2 K). 4.3.3. Stolarka okienna i drzwiowa Okna drewniane, skrzynkowe, izolacyjność termiczną okien szacuje się na 2,60 W/(m 2 K). Drzwi wejściowe drewniane, klepkowe, izolacyjność termiczną ocenia się na 2,50 W/(m 2 K). 4.3.4. Podłoga na gruncie Podłoga na gruncie wykonana jako betonowa, bez izolacji termicznych. Współczynnik przenikania ciepła ocenia się jako 1,11 W/(m 2 K). 4.3.7. Zestawienie danych dotyczących przegród budowlanych Lp. Opis Powierzchnia [m 2 ] U robót modernizacyjnych strat ciepła W/(m 2 K) 1 Podłoga na gruncie 40,14 1,11 2 Ściana zewnętrzna 81,42 1,42 2 Stropodach 45,16 0,483 4 Okna 3,45 2,6 5 Drzwi zewnętrzne 1,86 2,5 5
4.4. Charakterystyka energetyczna budynku 4.4.1. Charakterystyka energetyczna budynku Lp. Wielkość 1 Szczytowa moc cieplna (zapotrzebowanie na moc cieplną na co) q moc Dane w stanie istniejącym [MW] 2 Zamówiona moc cieplna (dla co) q [MW] 3 Zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu ogrzewania 4 Wskaźnik zapotrzebowania ciepła w standardowym sezonie grzewczym 5 Zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu ogrzewania Q H E Q S [GJ] [kwh/(m 2 rok)] [GJ] 4.4.2. Wielkość taryf i opłat Składniki taryfy ceny netto stałe energia czynna składnik sieciowy zmienny składnik jakościowy abonament zmienne stawka sieciowa stawka przejściowa 0,2845 zł/kwh 0,1734 zł/kwh 0,0084 zł/kwh 2,23 zł/m-c 4,74 zł/m-c 1,13 zł/m-c Ozn. Wielkość Jedn. Przed Przed wykonaniem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Po Ogrzewanie budynku paliwo/ źródło energii:, udział w instalacji % O 0z O 0m Opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii Stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii zł/gj zł/(mw mc) Ab 0 Miesięczna opłata abonamentowa zł/ mc Przygotowanie c.w.u. paliwo/ źródło energii:, udział w instalacji % O 0z O 0m Opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii Stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii zł/gj zł/(mw mc) Ab 0 Miesięczna opłata abonamentowa zł/ mc 4.5. Charakterystyka systemu grzewczego i ciepłej wody Brak systemu grzewczego i przygotowania ciepłej wody w budynku. Ogrzewanie realizowane przez bezpośrednie grzejniki elektryczne, woda przygotowywana w podgrzewaczu elektrycznym bezpośrednio przy przyborach. 4.5.1. Centralnego ogrzewania udział systemu w zapotrzebowaniu ciepła udział systemu w zapotrzebowaniu na moc 6
sprawność wytwarzania ciepła w źródle η g sprawność przesyłu ciepła η d sprawność regulacji i wykorzystania ciepła η e sprawność akumulacji η s sprawność całkowitą systemu grzewczego przed η g η d η e η s przerwy na ogrzewanie w okresie tygodnia w t przerwy na ogrzewanie w ciągu doby w d 4.5.2. Przygotowanie ciepłej wody udział systemu w zapotrzebowaniu na ciepła udział systemu w zapotrzebowaniu na moc sprawność wytwarzania ciepła w źródle η g sprawność przesyłu ciepła η d sprawność regulacji i wykorzystania ciepła η e sprawność akumulacji η s sprawność całkowitą systemu grzewczego przed η g η d η e η s 4.6. Charakterystyka węzła cieplnego lub kotłowni znajdującej się w budynku Budynek nie jest wyposażony w lokalny węzeł cieplny, ogrzewanie realizowane w sposób bezpośredni. 4.7. Charakterystyka systemu wentylacji Budynek wentylowany systemem wentylacji naturalnej grawitacyjnej. Kanał wywiewny zlokalizowany jest w pomieszczeniu sanitarnym. Napływ powietrza, nieregulowany, realizowany jest przez stolarkę otworową. Szacowany strumień powietrza wentylacyjnego. 4.9. Charakterystyka instalacji gazowej oraz instalacji przewodów kominowych Nie dotyczy zakresu opracowania. 4.10. Charakterystyka instalacji elektrycznej Audyt energetyczny wewnętrznej instancji oświetleniowej stanowi odrębne opracowanie. 7
5. Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych ulepszeń i przedsięwzięć termomodernizacyjnych 5.1. Ocena izolacyjności przegród zewnętrznych budynku Lp. Charakterystyka stanu istniejącego Możliwości i sposób poprawy 1. Podłoga na gruncie współczynnik przenikania ciepła U = 1,11 W/(m 2 K) całkowity opór cieplny R T = 0,90 m 2 K/W nie spełnia wymagania izolacyjności termicznej wg WT2008 2. Ściany zewnętrzne budynku współczynnik przenikania ciepła U=1,42 W/(m 2 K) całkowity opór cieplny R T = 0,704 m 2 K/W nie spełnia wymagania izolacyjności termicznej wg WT2008 3. Stropodach współczynnik przenikania ciepła U = 0,483 W/(m 2 K) całkowity opór cieplny R T = 2,070m 2 K/W nie spełnia wymagania izolacyjności termicznej wg WT2008 4. Okna współczynnik przenikania ciepła U=2,60 W/(m 2 K) nie spełniają wymagania izolacyjności termicznej wg WT2008 5. Drzwi zewnętrzne współczynnik przenikania ciepła drzwi U=2,50 W/(m 2 K) spełniają wymagania izolacyjności termicznej wg WT2008 5.2. Ocena stanu technicznego instalacji wewnętrznych Lp. Charakterystyka stanu istniejącego Możliwości i sposób poprawy 1. Instalacja c.o. 2. Instalacja c.w.u. 3. Instalacja wentylacji 6. Zestawienie wskazanych rodzajów ulepszeń oraz przedsięwzięć wykonanych zgodnie z algorytmem oceny opłacalności i podanych optymalizacji Wykaz rozpatrywanych rodzajów usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych oraz zmniejszających zużycie energii elektrycznej Lp. Charakterystyka Możliwości i sposób poprawy stanu istniejącego 1. Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne 8
7. Dokumentacja wykonania kolejnych kroków optymalizacyjnych algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, wraz z kosztorysami sporządzonymi wg metody kalkulacji uproszczonej 7.1. Dane temperaturowe 20⁰C pomieszczenia biurowe oraz komunikacja wewnętrzną -16⁰C temperatura obliczeniowa zewnętrzna w I strefie klimatycznej Dane typowego roku meteorologicznego do obliczeń bilansu zapotrzebowania na ciepło w sezonie ogrzewczym przyjęto dla stacji odniesienia Szczecin-Dąbie (www.transport.gov.pl). Wyszczególnienie W stanie obecnym Po Jedn. t zo, I strefa klimatyczna -16-16 C t wo2 20 20 C Sd 20 3 604 3 604 K doba 7.2. Ulepszenia termomodernizacyjne mające na celu zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło na pokrycie strat ciepła przez przenikanie przez przegrody budowlane oraz na podgrzanie powietrza wentylacyjnego Lp. 1. Opis ulepszenia 2. 3. 4. 5. W tabelach dokonuje się: a) Oceny opłacalności i wyboru optymalnych usprawnień prowadzących do zmniejszenia strat ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne oraz system wentylacji, b) Zestawienia optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości prostego czasu zwrotu nakładów (SPBT) charakteryzującego każde usprawnienie. 9